Licensing the construction industry

Watching the collapse of the structure which killed Jean-Paul Sofia sends shock waves through every bit of my body each time I catch a split-second glimpse of the relative video.

The magisterial inquiry is under way but for some inexplicable reason there is a resistance to a much wider public inquiry. Faced with the resulting death and multiple injuries, the public inquiry is an essential tool which could make it possible to understand what actually happened, beyond the accident itself. The public inquiry could definitely unravel important information on a number of specifics which had a bearing on the accident even if at first glance these are possibly unconnected.

So far no one has been charged. It is not known whether anybody has been interrogated on the incident, except, probably, as part of the magisterial inquiry itself, which is unfortunately taking too long to conclude. It is possible that there are valid reasons for this delay, but we are not aware of these as the magistrate in charge of the inquiry does not normally go around explaining such matters. I believe that it is in the public interest for the Court Registrar to explain matters as we have a right to know, just as much as the Law Courts have a duty to explain.

It has been stated that the licensing of the construction industry will lead to its improvement. This, we are told, would ensure the development of an industry that respects rules and ensures their uniform enforcement, as a result being more protective of life and limb.

I do not think that anyone desires otherwise. However, the proposals in the draft licence regulations do not necessarily lead in that direction. They need much more than fine-tuning.

The proposed regulations list the qualifications and documentation which an applicant for one of the three types of construction licence (demolition, excavation/piling, construction) should comply with. One of these documents is the conduct certificate. The proposed regulations, however, do not clearly spell out whether, and the extent to which, the contents of such a conduct certificate should have a bearing on the adjudication process leading to a decision on the issuing or the withholding of a licence.

Specifically, being bankrupt is a licence disqualification which is clearly spelt out in the proposed regulations. Which conduct or behaviour will be considered as disqualifying an applicant for a licence or its renewal?  Zero tolerance of unacceptable behaviour should be clearly spelt out as grounds for disqualification. We do not need to wait for the ultimate consequences to disqualify an applicant or a licence holder. Acting in a timely manner, before it is too late, should be the objective of the licencing and regulatory process. This should be as clearly spelt out as bankruptcy in the proposed regulations! Being assumed, implied or discretionary is not sufficient.

How about those who have a history of enforcement issues with the Building Construction Authority (BCA)? Should such a history have a bearing on the issuing of a licence or its renewal?  Where do we draw the line? Considering the recorded behaviour of all applicants should definitely be the starting point of the licencing process. Applicants should not be considered as having a clean slate: all their existing baggage should have a direct bearing in the consideration of whether they should be licenced or not. Past behaviour is definitely a guarantee of future patterns of behaviour. If the past is ignored it is bound to be repeated. All this is unfortunately ignored by the draft regulations.

Specifically, the impacts of the whole process of construction on third parties needs to be given considerable importance even as a licencing requirement. Too many building contractors run roughshod over the concerns of neighbouring residents. This is not always satisfactorily addressed by the operators, at times leading to lengthy litigation. This is an area which, with proper enforcement, the licensing process should eventually improve substantially.

Case-law indicates that both the imposition of substantial administrative fines as well as the suspension or withdrawal of licences can be challenged on constitutional grounds. The long-drawn-out legal battles which will inevitably develop will render the regulatory process ineffective and as a result undermining the whole reform.

Likewise, there is serious potential for abuse. Administrative action may be used to intentionally eliminate the possibility for criminal action. The matter has already arisen in an environmental case where criminal action already initiated could not proceed due to the matter having been addressed through the payment of an administrative fine.

Furthermore, the Building and Construction Tribunal which would eventually consider appeals concerning licences, although described as independent and impartial, is nothing of the sort.  It is made up of part-timers who are in full-time private practice which includes advising operators in the building construction industry. This creates legal grounds for the contestation of all its decisions.

The effectiveness of the licencing process will, at the end of the day be dependent on the resources made available to the Building and Construction Authority in order that it can fulfil its regulatory responsibilities. The Authority must be proactive. It can only do this if its inspectors do not await the lodging of a report in order to take action.

Government’s declared willingness to act, regulate and enforce is positive. Only time will however show if this willingness is translated into concrete results. Signs so far are however not promising.

published in The Malta Independent on Sunday: 19 March 2023

Fir-Repubblika tal-Banana

Meta l-mexxej Laburista Robert Abela indirizza lill-partitarji fil-Każin Laburista ta’ Birkirkara, nhar il-Ħadd li għadda, kellu raġun jilmenta li s-sentenzi f’kawżi kriminali, bosta drabi jidhru baxxi jew laxki. Xi drabi qed jingħata l-messaġġ li qiesu ma ġara xejn. Il-Prim Ministru għandu bosta postijiet iktar addattati fejn jista’ jwassal il-preokkupazzjoni tiegħu dwar il-ħtieġa ta’ politika iktar addattata dwar is-sentenzi li qed jingħataw mill-Qrati.

Seta ġibed l-attenzjoni tal-President tar-Repubblika biex il-materja tkun ikkunsidrata fil-Kummissjoni għall-Amministrazzjoni tal-Ġustizzja. Seta qajjem il-materja f’laqgħa formali mal-Prim Imħallef. Seta ukoll illeġisla biex inaqqas il-flessibilità li għandha l-Qorti meta tapplika l-pieni li hemm fil-liġi. Fil-fatt kellu għad-disposizzjoni tiegħu bosta għodda jew mezzi biex jasal għall-bidla mixtieqa. Imma li joqgħod ipeċlaq fil-każin laburista ta’ B’Kara bil-prietka ta’ nhar ta’ Ħadd mhux wieħed minnhom.

F’Birkirkara Robert Abela tkellem ukoll dwar il-kunflitt ta’ interess li Membri Parlamentari li jipprattikaw il-liġi kriminali huma esposti għalih. Matul in-nofstanhar ta’ filgħodu b’abbiltà, dawn l-avukati, jiddefendu lill-klijenti tagħhom u jippreżentaw sottomissjonijiet quddiem il-Qrati dwar pieni baxxi jew tnaqqis fil-pieni inkella dwar sentenzi sospiżi.  Imbagħad, waranofsinnhar, emfasizza Robert Abela, dawn l-istess Membri Parlamentari jiġu fil-Parliament jargumentaw b’qawwa fuq il-perikli ta’ żieda fil-kriminalità.

Dwar dan għandu raġun. Imma din il-linja ta’ ħsieb ma tapplikax biss għall-avukati li jipprattikaw il-liġi kriminali.  Tapplika ukoll għal avukati fiċ-ċivil u fil-liġi kummerċjali kif ukoll għal membri parlamentari fi professjonijiet oħra kif kellna l-opportunità li naraw bosta drabi tul is-snin! Din hi esperjenza li diġà għaddejna minnha matul is-snin.

Il-Membri Parlamentari għandhom jiddedikaw il-ħin kollu tagħhom għall-ħidma parlamentari. M’għandux ikun possibli li Membri Parlamentari jibqgħu jagħmlu kwalunkwe xogħol ieħor, kemm jekk dan ikun imħallas kif ukoll jekk le. Bħala partit dan aħna ilna ngħiduh is-snin, għax nemmnu li fil-prattika hu l-uniku mod kif tista’ tindirizza u tnaqqas b’mod effettiv il-kunflitt ta’ interess ovvju li jirriżulta illi Membru tal-Parlament hu espost għalih fis-sistema tagħna kif inhi illum.

Robert Abela qal iktar minn hekk. Irrefera għad-diskursata li kellu ma’ Maġistrat dwar is-sentenzi baxxi li ħerġin mill-Qrati Kriminali. Il-Maġistrat, qal Abela, iddefendiet ruħha billi emfasizzat li s-sentenzi mogħtija qed jitbaxxew mill-Qorti tal-Appell, li fid-dawl ta’ sentenzi oħra ġja mogħtija qed tnaqqas sentenzi li jkunu ngħataw mill-Maġistrati.

Robert Abela żbalja meta ikkomunika direttament mal-Maġistrat. Żbalja iktar meta tkellem dwar dan fil-pubbliku għax b’hekk bagħat messaġġ żbaljat u inkwetanti li l-Qrati qed jirċievu ordnijiet diretti mingħand l-eżekuttiv. Dan fi kliem sempliċi hu ta’ theddida għall-indipendenza tal-ġudikatura.  Bħala avukat, bla dubju, Robert Abela jirrealizza li qabeż il-linja ta’ dak li hu tollerabbli mill-politiku f’soċjetà demokratika.

F’pajjiż demokratiku fejn is-saltna tad-dritt hi realtà mhux ħrafa, Robert Abela kien jirreżenja fi ftit siegħat minn x’ħin pubblikament ammetta  li hu għamel pressjoni fuq il-Maġistrat. Il-Maġistrat li min-naħa tagħha kompliet miegħu fid-diskussjoni s’issa, kienet tkun ġiet identifikata u dixxiplinata.

Imma, kif tafu, minn dan kollu, ma ġara xejn.

Nhar it-Tnejn fi stqarrija għall-istampa, jiena tlabt lill-President tar-Repubblika biex isejjaħ laqgħa urġenti tal-Kummissjoni għall-Amministrazzjoni tal-Ġustizzja biex din tkun tista’ tieħu l-passi neċessarja dwar dak li ġara.

S’issa għad ma ġara xejn. Forsi l-President kien imsiefer, inkella kien imħabbat b’xi attività dwar il-larinġ li nsibu fil-ġonna Presidenzjali ta’ Sant Anton.

Issa forsi jmiss iċ-ċelebrazzjoni tal-ġimgħa tal-banana fl-aġenda Presidenzjali. Bla dubju din tieħu prijorità fuq l-indipendenza tal-ġudikatura fir-Repubblika tal-Banana!

ippubblikat fuq Illum: 4 ta’ Frar 2023

In a Banana Republic

When Labour Leader Robert Abela addressed the party faithful at the Birkirkara Labour Party Club last Sunday, he was right to complain that the sentencing policy currently applied by the judiciary may at times appear as being too lenient. However, as Prime Minister he had other fora through which to convey his preoccupation and to emphasise the need of an up-to-date sentencing policy.

He could have drawn the attention of the President of the Republic in order that he may refer the matter for the consideration of the Commission for the Administration of Justice. He could have legitimately brought up the matter in a formal meeting with the Chief Justice. He could also legislate in order to restrict the current flexibility which the Courts have when applying the law. In fact, he has at his disposal various tools to bring about the change he spoke about: pontificating at the Birkirkara Labour Party Club through a Sunday political sermon is not one of these tools.

At Birkirkara Robert Abela also spoke on the conflict of interest which Members of Parliament who are practising criminal lawyers are continuously exposed to. They ably defend their clients during the morning in Court pleading in favour of minimal sentencing, including the application of suspended sentences. Then, in the afternoon, emphasised Robert Abela, in Parliament, these same Members of Parliament vociferously argue on the dangers of an increasing criminality.

He is definitely right on that. But this line of reasoning does not only apply to criminal lawyers. It is also applicable to MPs who are civil and commercial lawyers as well as to other professionals in their specific area of practice. We have been exposed to this over the years in a number of cases. Is it not about time that parliament is made up of full-timers? No Member of Parliament should carry out any other work (paid or unpaid) except that resulting from his/her parliamentary duties. My party has been emphasising this for a considerable number of years. We believe that it is the only way to effectively address the obvious conflict of interest which abounds in Parliament.

Robert Abela said more. He referred to a tete-a-tete with a sitting Magistrate with whom he discussed the lenient sentencing which the Criminal Law Courts are applying. The Magistrate, said Abela, defensively replied that it is all the fault of the appeals court as they consider themselves bound by precedent when they revise the decisions delivered by the inferior courts, ending up in lighter sentences.

Robert Abela was wrong when he conveyed his views directly to one of the Magistrates currently sitting in judgement at the inferior Courts. Bragging about it in public makes it even worse as it conveys the wrong message that the judiciary is at the beck and call of the Executive. This, in plain language, threatens the independence of the judiciary. As a lawyer, Robert Abela is undoubtedly aware that he has gone far beyond the red line.

In any other democratic country where rule of law is fact, not fiction, Robert Abela would have resigned within a couple of hours after having publicly admitting pressuring a sitting Magistrate. Similarly, the Magistrate who allowed the discussion to proceed would by now have been identified and disciplined.

But, as you are aware, nothing has happened yet.

On Monday in a press statement, I have called on the President of the Republic to convene an urgent meeting of the Commission for the Administration of Justice to take the necessary and required action. So far there has been no reaction whatsoever. Possibly his Excellency the President is currently abroad, or, maybe he is extremely busy with some activity promoting the citrous products of the presidential kitchen garden at the San Anton Presidential Palace!

As things stand banana week would definitely be a future activity in the Presidential agenda: this takes priority over the independence of the judiciary, in this Banana Republic!

published in the Malta Independent on Sunday: 5 February 2023

Iż-żiemel ta’ Trojja

Il-mitoloġija Griega tgħallimna ħafna: tajjeb li kultant nagħtu ftit każ. Waħda minn dawn it-tagħlimiet  hi dwar ir-rigali: kuntant dawn ikunu rigali finta għax, xi drabi, warajhom jinħbew motivi li xejn ma jkunu sbieħ!  Tagħlima partikolari toħroġ fl-Ilijade, ir-rakkont ta’ Omeru dwar il-gwerra ta’ Trojja, rakkuntata ukoll fl-Anejadi, kapulavur tal-poeta Ruman Virgilju. 

Virgilju jagħtina l-parir biex noqgħodu attenti mill-Griegi meta dawn b’ħafna ħlewwa jiġu joffru r-rigali. L-osservazzjoni ta’  Virgilju hi referenza għaż-żiemel ta’ Trojja, żiemel tal-injam li s-suldati Griegi ħallew barra s-swar tal-Belt assedjata ta’ Trojja.

Kif nafu, moħbija f’dan iż-żiemel/rigal kien hemm suldati armati Griegi li matul il-lejl, meta fi tmiem l-assedju ta’ Trojja iddaħħal fil-belt b’ċelbrazzjoni, issarraf f’ħerba għax minnu ħargu s-suldati armati.  Dan hu t-tifsira taż-żiemel ta’ Trojja!

In-nomina xi xhur ilu ta’ George Hyzler minn Robert Abela, għan-nom tal-Gvern, biex Hyzler ikun membru tal-Qorti Ewropeja tal-Awdituri hu rigal minn dawn. Bħaż-żiemel ta’ Trojja dan kien rigal li l-Opposizzjoni kellha toqgħod attentat minnu: kien intenzjonat li jkollu effetti oħra li mal-ewwel daqqa t’għajn ma jidhrux.

Kważi kulħadd jaqbel li George Hyzler ħadem sewwa bħala Kummissarju dwar l-iStandards fil-Ħajja Pubblika. Anke l-Gvern jaqbel! Tant qabel li offrielu promozzjoni: karrotta tad-deheb li kien diffiċli li jirrifjuta. Hyzler ingħata promozzjoni biex ikun jista’ jitwarrab minn fejn kien u riżultat ta’ hekk ikun hemm xewka inqas tiġri mas-saqajn. Fil-fehma tiegħi ma hemm l-ebda mod ieħor kif tista’ tinterpreta dak li ġara.  

In-nomina ta’ Hyzler bħala membru tal-Qorti Ewropeja tal-Awdituri hi parti mill-logħba ta’ manuvri politiċi ta’ Abela. Ħafna drabi jimmanuvra b’ta’ madwaru. Permezz tan-nomina ta’ Hyzler, imma, irnexxielu jpoġġi lill-Oppożizzjoni f’posizzjoni ta’ diffikultà li Bernard Grech ma rnexxielux jinduna biha minn kmieni u allura ma rnexxielux jevita.  

L-Oppożizzjoni messa ġibdet l-attenzjoni ta’ Hyzler li kien mistenni li hu jservi t-terminu kollu li għalih inħatar bħala Kummissarju għall-Istandards fil-Ħajja Pubblika. Fiċ-ċirkustanzi politiċi tal-lum Hyzler qatt ma messu aċċetta n-nomina bħala membru tal-Qorti Ewropeja tal-Awdituri. L-iskop tan-nomina messu kien ċar anke għal min għadu jibda fil-politika! Sfortunatament donnu li kulħadd induna x’kien qed jiġri, ħlief l-Opposizzjoni.

Dan hu l-kuntest għad-dibattitu parlamentari kurrenti dwar l-emendi proposti għall-liġi dwar l-iStandards fil-Ħajja Pubblika.

Uffiċjalment l-emendi proposti kellhom l-iskop li jħollu l-problema f’każ li ż-żewġ terzi ma jintlaħqux (anti-deadlock mechanism). Meta ż-żewġ terzi meħtieġa biex jinħatar il-Kummissarju għall-Istandards fil-Ħajja Pubblika ma jintlaħqux f’żewġ votazzjonijiet konsekuttivi,  b’ġimgħa bejniethom, hu propost li minn hemm il-quddiem tkun meħtieġa  maġġoranza sempliċi biss biex tkun approvata l-ħatra.

L-emendi proposti qed ifittxu li jeliminaw oġġettiv ewlieni tal-liġi eżistenti. Dan hu li, għalkemm il-Kummissarju tal-Istandards fil-Hajja Pubblika hu approvat mill-Parlament, hu għandu jgawdi ukoll il-fiduċja tal-Opposizzjoni.  (Jeżistu liġijiet oħra li jipprovdu posizzjoni ċentrali garantita għall-Opposizzjoni: fost dawn hemm il-Presidenza tal-Kumitat Parlamentari dwar il-Kontijiet Pubbliċi kif ukoll ir-rwol ta’ Deputat Speaker.)

Li l-persuna nominata tkun persuna ta’ integrità bħalma hu Joe Azzopardi l-Prim Imħallef Emeritu, mhux biżżejjed. Il-fatt li mhux aċċettabbli għall-Opposizzjoni hu minnu innifsu raġuni suffiċjenti u valida biex ma jkunx addattat għall-ħatra, sakemm hemm raġuni valida għal din l-opposizzjoni.  Ma hemmx ħtieġa li jkun nominat mill-Opposizzjoni, imma għandu jkun persuna aċċettabbli għaliha.

Il-Gvern qal li Bernard Grech l-ewwel qabel man-nomina u mbagħad bidel fehemtu. Anke kieku dan kien minnu, dan hu irrelevanti, għax il-persuna nominata għandha tkun aċċettabbli għall-Opposizzjoni kollha u mhux biss għall-Kap tal-Opposizzjoni. Il-Grupp Parlamentari għandu kull dritt li ma jaqbilx mal-Kap tiegħu kull meta jħoss il-ħtieġa għal dan. F’partiti politiċi demokratiċi, din mhiex xi ħaġa rari li issir.

L-iskop kollu li l-ħatra tikseb l-approvazzjoni ta’ żewġ terzi hu li jinħoloq l-iktar kunsens wiesa’ possibli meta jinħatar Kummissarju għall-iStandards fil-Ħajja Pubblika. Li titneħħa din il-ħtieġa għall-kunsens iwassal biex ikun imminat il-proċess kollu.

Riżultat tal-ħtieġa ta’ żewġ terzi biex tkun approvata l-ħatra, l-Opposizzjoni m’għandiex biss is-saħħa li tkun determinanti fid-deċiżjoni: għandha ukoll l-obbligu li taġixxi b’mod responsabbli. Jiġifieri għandha l-obbligu li iġgib il-quddiem raġunijiet validi biex issostni l-posizzjoni tagħha.  Anke l-Opposizzjoni hi soġġetta għall-kontabilità.

Id-dibattitu parlamentari sadanittant qed idur mal-lewża. L-Gvern irid jikkontrolla l-proċess kollu waħdu. Dan minkejja li diġa fil-prattika jikkontrolla d-deċiżjoni finali dwar kull investigazzjoni: kemm riżultat tal-maġġoranza parlamentari kif ukoll in vista tal-komposizzjoni tal-Kumitat Parlamentari dwar l-iStandards fil-Ħajja Pubblika. Il-Partit Laburista fil-Gvern  donnu ddeċieda li m’għadux essenzjali li min jinħatar tkun persuna aċċettabbli għall-Opposizzjoni Parlamentari. Il-ħtieġa li jkun hemm kunsens qiegħed jitwarrab. Dan jimmina  l-integrità tal-proċess kollu li bih huma regolati l-iStandards fil-Ħajja Pubblika.  L-Opposizzjoni, s’issa, għadha ma spjegatx  il-għala qed topponi n-nomina tal-ħatra tal-Prim Imħallef Emeritu Joe Azzopardi. Għandha obbligu politiku li dan tagħmlu.

Kemm il-Partit Laburista kif ukoll il-PN ħadu posizzjoni intransiġenti: jew kif ngħid jien, inkella insa kollox, qed jgħidu. Flimkien qed iżarmaw dak li ħa ħafna żmien biex inbena.

Dan hu li kapaċi tagħtina sistema Parlamentari ta’ żewġ partiti!

ippubblikat fuq Illum: 22 ta’ Jannar 2023

The Trojan gift

photo:The Procession of the Trojan horse into Troy: Giovanni Domenico Tiepolo(1727-1804)

Greek mythology conveys a multitude of lessons which we could do well to ponder on. One of them refers to gifts that mask a hidden, and generally destructive, agenda. One such lesson results from the account of the Trojan war in Homer’s Iliad and its retelling in Virgil’s masterpiece Aeneid.

Virgil advises us that we should beware of Greeks bearing gifts. Virgil’s observation is with reference to the “gift” of a wooden horse left by the Greek warriors outside the walls of the besieged city of Troy! As we know the actual hidden element attached to the Greek gift was the armed soldiers hidden within the wooden horse!

The Trojan horse was pulled within the city of Troy as part of the celebrations for the lifting of the city’s siege. When the celebrations had subsided, during the night, out came the surprise from within the wooden horse, armed Greek soldiers which devastated the city. This is the proverbial Trojan horse!

The nomination by Robert Abela of George Hyzler some months ago as a member of the European Court of Auditors is precisely one such gift of the Labour leader to the Opposition.

Most would agree that George Hyzler performed well as Commissioner for Standards in Public Life. Even government shares this view. As a result, it has gone out of its way to offer him a gilded carrot which he could not easily refuse. Hyzler was kicked upstairs as a result of his performance. In my opinion there is no other realistic way of interpreting the nomination.

Hyzler’s nomination to the European Court of Auditors is part of the Abela chess game of political manoeuvring. Generally, he moves about Labour pawns along the political chessboard. Through Hyzler’s nomination he has also succeeded in placing the Opposition in an awkward corner which, so far, Bernard Grech has proved to be incapable of avoiding.

The Opposition should have advised Hyzler that he ought to serve his full term as Commissioner for Standards in Public Life. Given the prevailing political circumstances, Hyzler should have never accepted the nomination to the European Court of Auditors. Its Trojan purpose should have been clear enough even to the most junior of political novices. Unfortunately, everyone was aware of this except, apparently, the Opposition, which was once more outmanoeuvred by Labour.

This is the essential and basic background to the current parliamentary debate on the proposed amendments to the legislation relative to the regulation of Standards in Public Life.

Officially the proposed amendments seek to introduce an anti-deadlock mechanism. Whenever the two-thirds majority required to approve the appointment of a Standards in Public Life Commissioner is not attained in two consecutive ballots, a week apart, it is being proposed that thereafter, the required threshold would be reduced to that of a simple majority.

The proposed amendments seek to eliminate a basic objective of the existing legislation, this being that the Standards Commissioner, though approved by Parliament, must enjoy the confidence of the Parliamentary Opposition. (Our laws provide other instances where the Opposition is guaranteed a central role: the Chairmanship of the Parliamentary Public Accounts Committee and the role of Deputy Speaker come to mind.)

Having a nominee of integrity, such as former Chief Justice Joseph Azzopardi, is not sufficient. The fact that he is not acceptable to the Opposition is in itself a sufficient (and valid) reason justifying his non-suitability to the post, provided a valid reason for such an objection exists. It is not required that the person be an Opposition nominee: he or she should however be a person whom the Opposition accepts.

The point made by government that Bernard Grech first accepted the nomination and then changed his view, even if correct, is irrelevant, as the proposed candidate needs to be acceptable to the Opposition as a whole and not just to its Leader. His Parliamentary Group is within its rights in over-ruling him whenever it considers that this is necessary. This is not a rare occurrence in democratic political parties!

The whole purpose of the two-thirds requirement is to have as wide a consensus as possible when appointing a Commissioner for Standards in Public Life. Removal of the broad consensus requirement undermines the whole process.

As a result of the two-thirds requirement the Opposition does not just have a major determining say: it also has the duty to act in a responsible manner. It must as a consequence have valid reasons justifying its decision. Even the Opposition is accountable.

The parliamentary debate is currently going round in circles. Government wants to control the whole process on its own. It already enjoys the final say on deciding on each and every investigation, through its parliamentary majority as well as a direct result of the composition of the parliamentary committee on Standards in Public Life. Labour has apparently decided that it is no longer essential to ensure that the eventual appointee is acceptable to the Parliamentary Opposition. It has decided to discard the consensus requirement. This will undermine the integrity of the oversight required on the regulation of Standards in Public Life. The Opposition, has, so far, not explained why it is opposing the nomination of former Chief Justice Joseph Azzopardi.

Both Labour and the PN have taken an intransigent position: my way or no way. Together they are demolishing what has been slowly developed over the years. This is what a two party system is capable of producing!

published in The Malta Independent on Sunday: 22 January 2023

Impjant nuklejari fi Sqallija?

Matul il-kampanja elettorali riċenti tal-2022, fl-Italja, fid-dibattitu politiku, reġgħet infetħet id-diskussjoni dwar il-ġenerazzjoni tal-enerġija nuklejari.

Matteo Salvini, presentement Ministru għall-Infrastruttura u t-Transport, apparti li hu ukoll Deputat Prim Ministru fil-Gvern ta’ koalizzjoni Taljan, emfasizza, li, fl-isfond tal-kriżi enerġetika kurrenti l-Italja għandha tikkunsidra mill-ġdid il-politika tagħha dwar l-impjanti nuklejari.

Il-votanti Taljani darbtejn esprimew ruħhom b’mod ċar dwar ir-rejatturi nuklejari fuq art Taljana. L-aħħar darba li għamlu dan kien f’referendum li sar f’Ġunju 2011, ftit wara d-diżastru nuklejari li seħħ f’Fukushima l-Ġappun f’Marzu 2011. Dakinnhar, 94 fil-mija ta’ dawk li vvutaw għażlu projibizzjoni totali ta’ kostruzzjoni ta’ impjanti nuklejari fl-Italja.

Il-kriżi kurrenti tal-enerġija qed isservi ta’ pressjoni fuq kulħadd biex jinstabu sorsi alternattivi ta’ enerġija bi prezz li nifilħuħ. L-enerġija nuklejari hemm marbuta magħha spejjes moħbija li rari ħafna jittieħdu in konsiderazzjoni kull meta l-materja tkun soġġett ta’ dibattitu politiku: l-iskart nuklejari ġġenerat kif ukoll ir-riskji inerenti, marbuta ma’ ħsara jew funzjonament ħażin  tal-impjanti nuklejari.  L-impatt tal-inċidenti nuklejari fi Three Mile Island (Pennsylvania Stati Uniti – 28 ta’ Marzu 1979), Chernobyl (Ukrajina – 26 t’April 1986) u Fukushima (Ġappun – 11 ta’ Marzu 2011) huma xhieda biżżejjed tal-konsegwenzi li jista’ jkollna niffaċċjaw meta tkun ikkunsidrata l-għażla ta’ enerġija nuklejari.

Il-mod kif niddisponu mill-iskart nuklejari hu suġġett għal dibattitu kontinwu fuq livell globali. L-ispiża biex dan isir hi waħda sostanzjali, u dan b’referenza kemm għall-ispiża ambjentali kif ukoll għal dik finanzjarja.  Fil-passat riċenti, viċin tagħna, l- eko-mafja irmiet kull xorta ta’ skart, inkluż skart nuklejari, fil-Baħar Mediterranean. Dan għamlitu fi 42 vapur differenti, kollha mgħarrqa f’partijiet differenti tal-Mediterran. Il-kaz speċifiku tal-vapur Kunsky mgħarraq ftit il-barra mill-kosta tal-Kalabrija, kien ġie żvelat mill-pentiti tal- ‘Ndrangheta/Camorra, Francesco Fonti u Carmine Schiavone, snin ilu fix-xhieda tagħhom lill-awtoritajiet Taljani.

Bosta mir-riskji tekniċi tal-impjanti nuklejari illum il-ġurnata kważi nstab tarf tagħhom u dan minħabba l-avvanżi kontinwi fit-teknoloġija. Hemm iżda eċċezzjoni waħda! Kif ġie żvelat bħala riżultat tad-diżastru ta’ Fukushima, il-forzi naturali jibqgħu kontinwament bit-tmun f’idejhom!  F’Fukushima, għal darba oħra ġie ikkonfermat li r-riskji marbuta mat-terrimoti mhux la kemm insibu tarf tagħhom! Dan kollu  għandu relevanza kbira għad-dibattitu dwar il-kostruzzjoni ta’ impjanti nuklejari wara biebna, f’teritorju Taljan.

Fl-2011 l-awtoritajiet Taljani kienu indikaw li s-sit fi Sqallija li probabbilment jintuża biex fuqu jinbena impjant nuklejari qiegħed mal-kosta tan-nofsinnhar ħdejn il-lokalità ta’ Palma di Montechiaro. Dan ikun madwar 100 kilometru fil-Majjistral ta’ Għawdex.

Kif nafu, Sqallija hi zona fejn it-terrimoti huma frekwenti. Apparti t-terrimoti frekwenti “żgħar” li  nisimgħu dwarhom u li xi kultant nindunaw bihom matul is-sena, fi Sqallija seħħew tnejn mill-agħar terrimoti li qatt laqgħtu lill-Ewropa. Fl-1693 terrimot fix-Xlokk ta’ Sqallija kellu qawwa ta’ 7.4 filwaqt li f’Messina fl-1908 terrimot ieħor laħaq qawwa ta’ 7.1 fuq l-iskala Mercalli. Dawn iż-żewġ terrimoti ħolqu ħerba u wasslu għat-telfien ta’ bosta ħajjiet. L-infrastruttura ukoll sofriet danni kbar!

Id-deċiżjoni dwar jekk il-Gvern Taljan jerġax jipprova jmur lejn in-nuklejari biex jiġġenera l-elettriku fl-Italja mhux ser tittieħed f’data fil-qrib. Imma, meta jibdew jinġabru l-firem għal referendum fuq is-suġġett ma tantx ikun baqa’ żmien biex għal darba’oħra nqiesu sewwa x’nistgħu nagħmlu.

F’Malta, l-interess tagħna hu dwar l-impatt  fuqna ta’ impjant nuklejari mal-kosta ta’ Sqallija viċin ta’ Palma di Montechiaro f’kaz li dan l-impjant jiżviluppa l-ħsara jew għal xi raġuni jibda jaħdem b’mod erratiku.  

Tajjeb li nżommu f’moħħna li minħabba l-emissjonijiet radjuattivi riżultat tad-diżastru ta’ Fukushima kellha sseħħ evakwazzjoni sħiħa f’distanza ta’ 200 kilometru mill-impjant nuklejari. Għawdex, kif tafu, hu inqas minn 100 kilometru mill-kosta ta’ Sqallija. Daqshekk huma ċari l-konsegwenzi għalina ta’ impjant nuklejari mal-kosta ta’ Sqallija!

ippubblikat fuq Illum: 15 ta’ Jannar 2023

A nuclear reactor in Sicily?

During the recent 2022 electoral campaign, the issue of nuclear energy in neighbouring Italy has resurfaced in the political debate.

Matteo Salvini, currently Minister for the Infrastructure and Transport, in addition to being Deputy Prime Minister of the ruling Italian coalition government, is on record as emphasising that, given the current energy crisis, he considers that it would be expedient to resurrect the nuclear proposal.

Italian voters have expressed themselves clearly on the matter twice. The last time was in a referendum in June 2011 in the aftermath of the Fukushima March 2011 nuclear disaster. Then, 94 per cent of those voting, opted in favour of a total ban on the construction of nuclear reactors on Italian soil.

The current energy crisis is pressuring all to find alternative energy supplies at affordable cost. Nuclear energy, however, comes with two hidden costs which are rarely ever factored into the costings presented for public debate: the disposal of nuclear waste and the inherent risks linked to the failure of the nuclear plants. The impacts of the nuclear accidents at Three Mile Island (Pennsylvania USA – 28 March 1979), Chernobyl (Ukraine – 26 April 1986) and Fukushima (Japan – 11 March 2011) are clear enough testimony of what is at stake, when considering the option of nuclear energy.

The disposal of nuclear waste is the subject of an ongoing debate all over the world. It is costly both environmentally as well as financially. In the recent past, closer to home, the eco-mafia dumped various types of waste including nuclear waste in the Mediterranean Sea in 42 different ships sunk in different parts of the Mediterranean. The specific case of the sunken ship Kunsky off the Calabrian coast was revealed by ‘Ndrangheta/Camorra turncoats Francesco Fonti and Carmine Schiavone many years ago in their testimony to the Italian authorities.

Most of the technical risks of nuclear plants have become more manageable with the technical developments over the years. There is however one exception! As revealed by the Fukushima disaster, natural forces are not always predictable. In Fukushima the risks resulting from earthquakes in the end proved once more to be unmanageable. This is of extreme relevance to the debate on the possible eventual siting of nuclear reactors on the Italian mainland.

The site which in 2011 was indicated by the Italian authorities as the most probable candidate to host a nuclear reactor in Sicily was along the southern coastline in the vicinity of Palma de Montechiaro. That would be less than 100 kilometres to the North West of Gozo.

As we are aware Sicily is an earthquake prone zone. In addition to the multitude of small earthquakes we hear about and occasionally are aware of throughout the year, the Sicilian mainland was exposed to the two most intensive earthquakes ever to hit the European mainland. The 1693 earthquake centred in South East Sicily had a magnitude of 7.4 while the Messina 1908 earthquake had a magnitude of 7.1 on the Mercalli scale. Both created havoc and had a high cost in human life! In addition, the physical infrastructure was in shambles.

A decision on whether the Italian government will once more attempt to consider the generation of nuclear energy on Italian soil is not due anytime soon. However, once the collection of signatures for a referendum on the matter gathers steam it will only be a question of time when we will have to consider facing the music one more time.

Our interest in Malta is in the transboundary impacts generated from a nuclear reactor sited along the southern Sicilian coast close to Palma di Montechiaro, should the proposed nuclear reactor malfunction.

It would be pertinent to keep in mind that the radioactivity emitted as a result of the Fukushima disaster led to a complete evacuation within a 200 km radius of the nuclear plant. Gozo being less than 100 km away from the Sicilian mainland should trigger the alarm bells of one and all as to what is ultimately at stake.

published in The Malta Independent on Sunday: 15 January 2023

Il-ħiliet ħodor li neħtieġu

Il-ħiliet il-ħodor ma jiġux waħedhom. Għandna ħtieġa kbira tagħhom biex insibu tarf tat-trasizzjoni ekoloġika. Jeħtieġilna li b’mod urġenti nirrisolvu l-kunflitt tal-bniedem man-natura. Neħtieġu li nibdew nirrimedjaw il-ħsara ambjentali akkumulata li l-bniedem ikkawża fuq id-dinja.

Biex nimxu f’din it-triq hemm ħtieġa ta’ bidliet sostanzjali fl-imġieba tagħna. Din mhiex għażla li nistgħu naqblu magħha inkella le. Hi ħtieġa li llum jew għada irridu niffaċċjaw.

L-istrateġija dwar l-iżvilupp sostenibbli, li preżentement hi soġġetta għal konsultazzjoni pubblika,  titkellem, fost oħrajn, dwar l-oġġettiv ta’ edukazzjoni ta’ kwalità li tkun kapaċi tirrispondi għall-ħtiġijiet tas-suq tax-xogħol. Dan tagħmlu hi u tiddiskuti l-oġġettiv strateġiku numru 4.  L-istrateġija tinfurmana li dawn il-ħtiġijiet tas-suq tax-xogħol jinkludu l-ħiliet ħodor.

Ma għandi l-ebda diffikulta dwar oġġettiv bħal dan li jipprova joħloq kredenzjali ħodor għall-ekonomija. Imma, naħseb li jkun għaqli li flok nimmiraw ħafna il-fuq nidentifikaw mod prattiku kif nassiguraw li l-parti l-kbira tal-popolazzjoni tikseb il-ħiliet bażiċi ħodor. Fl-aħħar minn l-aħħar l-iżvilupp sostenibbli mhux ser nilħquh mill-uffiċini, billi noħloqu pjani dettaljati minn wara l-iskrivanija. Nilħquh bl-imġieba tagħna, ġod-djar tagħna, fejn ngħixu l-ħajja normali tagħna. Din hi l-isfida tagħna. Hi sfida li tmur lil hinn mill-ekonomija.

L-għaqda ambjentali Nature Trust, flimkien ma numru ta’ skejjel, fuq dan qegħda fit-triq it-tajba, ferm qabel ma tfasslu strateġiji. Iċ-ċavetta qegħda fl-aċċess għall-imħuħ. Tul is-snin l-implimentazzjoni tal-proġett eko-skola min-Nature Trust wassal numru sostanzjali ta’ tfal u żgħażagħ f’kuntatt ma’ rejaltajiet ambjentali li niffaċċjaw ta’ kuljum.

Tul is-snin kelli diversi opportunitajiet fejn iltqajt ma’ parteċipanti fl-eko-skola kif ukoll mal-għalliema tagħhom. L-għarfien ambjentali li kisbu kien wieħed impressjonanti. Applikaw l-għarfien li kisbu għad-dinja ċkejkna tagħhom, l-iskola. Uħud minnhom irnexxielhom ukoll iwasslu dak li tgħallmu sad-dar u influwenzaw kemm lill-ħuthom kif ukoll lill-ġenituri tagħhom biex huma wkoll jaġixxu b’mod li ma jkunux ta’ ħsara ambjentali.

Dan hu pass kbir il-quddiem. Imma mhux biżżejjed.  

L-eko-skejjel jeħtieġ li jinfettaw lill-komunitajiet lokali tagħna biex huma ukoll jimxu fuq l-istess passi. Dan jista’ jwassal għat-tibdil meħtieġ fl-imġieba tagħna lkoll. Dan hu proċess twil. Bil-mod il-mod nistgħu nibnu komunitajiet sostenibbli. Dan nagħmluh billi nassiguraw ruħna li kull eko-skola tgħin lill-ġenerazzjonijiet differenti fil-komunitajiet lokali  tagħna biex huma jagħrfu u jakkwistaw il-ħiliet il-ħodor. Ħiliet li lkoll kemm aħna neħtieġu biex inkunu nistgħu ngħixu f’armonija  fl-ambjenti rispettivi tagħna. Ħilijiet li dawk li ġew qabilna kellhom, imma li tul is-snin intilfu minħabba dak li kultant jissejjaħ “progress” li biddel il-mod kif ngħixu!

Jeħtieġ li nqiesu l-kisba u l-għarfien ta’ ħiliet ħodor bħala ħiliet soċjali essenzjali. Dan ftit nagħtu kaz tiegħu minkejja l-biżibilju konsultazzjonijiet pubbliċi li jsiru mid-diversi awtoritajiet pubbliċi tul is-snin. Dan ifisser ukoll li flimkien mal-istrateġija “nazzjonali” dwar l-iżvilupp sostenibbli neħtieġu ukoll strateġija fuq livell lokali biex din tkun implimentata fl-għeruq tas-soċjetà, fil-komunitajiet lokali tagħna.

Tul is-snin sar ħafna xogħol, imma dan, ħafna drabi, sar bla koordinazzjoni ta’ xejn. Il-koordinazzjoni meħtieġa, meta issir sewwa, jirnexxielha tagħti riżultati tajbin billi tifrex il-ħiliet ħodor fil-komunitajiet lokali tagħna. Dan hu mod prattiku kif il-proċess ta’ twettieq tal-istrateġija għall-iżvilupp sostenibbli jitmexxa minn min hu effettwat mill-ħsara ambjentali akkumulata li irridu niffaċċjaw ta’ kuljum.

Huwa biss billi niddemokratizzaw il-bidla meħtieġa fl-imġieba fuq livell lokali li nistgħu nibdew il-mixja lejn żvilupp sostenibbli bis-serjetà. Il-Kunsilli Lokali, jekk iridu, għandhom rwol ċentrali f’dan kollu. Hi opportunità unika ta’ kif jistgħu jagħtu sura lill-ħajja ta’ madwarna.

ippubblikat fuq Illum: 1 ta’ Jannar 2023

The green skills which we require

Green skills do not grow on trees. Yet we need them in abundance in order to be able to navigate the ecological transition. We need to urgently come to terms with nature. It is required that we start the healing process, slowly repairing the accumulated environmental damage which humankind has to date inflicted on Mother Earth.

In order to walk along this path substantial behavioural change is essential. This is not an option. It is a basic requirement which all of us must address, sooner rather than later.

The Sustainable Development Strategy, currently subject to public consultation, advocates the achievement of high-quality education responsive to labour market needs when discussing its strategic objective number 4. These labour market needs, we are informed, include green skills.

I have no issue with such an objective which seeks to align the markets to green pathways. I would however point out that before aiming for the stars it would be appropriate if we seek practical ways of ensuring that basic green skills are acquired by as large a section of the population as possible. At the end of the day sustainable development will not be achieved if adequately planned in our offices: it requires proper implementation in our homes, in our routine behaviour. This is our challenge. A challenge which goes far beyond the economy.

The environmental NGO Nature Trust in conjunction with a number of schools, is, in this respect, on the right track, before the drafting of written strategies. Access to our thinking faculties is fundamental. Over the years the implementation by Nature Trust of the eco-school project has brought a substantial number of children and youngsters in touch with the eco-realities which we have to face day-in day-out.

Over the years I have had various opportunities of meeting with eco-school participants together with their teachers. The eco-knowledge which they have acquired is impressive. They have applied this knowledge in their micro-world, their school. Some of the eco-school participants have also exported this knowledge to their homes nudging their siblings and their parents into acting in an eco-friendly manner.

This is a gigantic step forward. It is however not enough.

Our eco-schools need to infect our local communities into following similar paths, consequently leading to the required behavioural change. This is a slow and laborious process. Slowly we can build sustainable communities by ensuring that our eco-schools serve as catalysts, mentoring the different generations in our localities into acquiring the green skills which we all require in order to be able to live in harmony with our surroundings. Skills similar to those which our forefathers had, but which have been discarded as a result of the so-called progress which we have been subject to throughout the years!

We need to consider the development of green skills as essential social skills, a matter which is not considered in any depth by the multitude of public consultations carried out over the years by the different authorities. This signifies that in parallel to the “national” sustainable development strategy we urgently require a local strategy for sustainable development to be implemented at the roots of our society, in our local communities.

A lot of uncoordinated efforts have been taken in hand over the years. Coordinating the work done as well as that currently in hand could, if done properly yield significant results in disseminating green skills amongst our local communities. This is the practical manner in which the sustainable development strategy process can be owned by those impacted by the accumulated environmental damage which we have to face day-in day-out.

Only by democratising the behavioural change required at a local level can we start moving along the path of sustainable development. Local Councils have a pivotal role in this whole process. It is their’ s for the taking. It is a unique opportunity through which they can realistically shape their surroundings.

published in The Malta Independent on Sunday: 1 January 2023

L-intolleranza fostna

Matul din il-ġimgħa, għal darba oħra, kellna inċidenti li juru li l-intolleranza fostna, mhux biss għadha ħajja, imma għandha għeruq fondi.

Nhar it-Tnejn Rebecca Buttiġieġ, Segretarju Parlamentari, u Randolph Debattista, Membru Parlamentari, fil-Parlament, tkellmu dwar ittri anonimi li irċevew, u li kienu mimlijin insulti kontra tagħhom. Dan wara li huma esprimew l-opinjonijiet politiċi tagħhom pubblikament fil-kuntest tad-dibattitu pubbliku li għaddej preżentement dwar l-abort.

Din il-ġimgħa ukoll, id-dentista Miriam Sciberras ilmentat li ġie vvandalizzat il-bieb tal-klinika tagħha f’Ħaż-Żabbar. Id-dentista Sciberras hi persuna pubblika u permezz tal-NGO Life Network Foundation tmexxi l-quddiem argumenti kontra l-abort.

Dawn huma l-aħħar eżempji mingħand is-soċjetà intolleranti li qed ngħixu fiha. Bħalhom hemm eżempji oħra, li niffaċċjaw kuljum, u dan fil-konfront ta’ firxa wiesa’ ta’ persuni, kemm persuni pubbliċi kif ukoll persuni privati. Dwar uħud minn dawn il-każijiet smajna u qrajna tul il-ġimgħat u x-xhur li għaddew. Oħrajn isofru fis-skiet. Xhieda dan ta’ soċjetà li hi marida.

Fuq il-media soċjali, sfortunatament, dan qed jiġri l-ħin kollu.

Mhux kulħadd hu responsabbli biżżejjed biex jifhem li l-libertà li tesprimi ruħek fuq il-media soċjali, u band’oħra ukoll, hemm marbuta magħha l-obbligu li tqis dak li tgħid u li tassigura ruħek li ma tkunx insolenti jew offensiv fi kliemek. Mhux kulħadd, sfortunatament, kapaċi jagħmel argument mingħajr ma jkun insolenti jew offensiv.

Għandna l-obbligu li nirrispettaw lil xulxin dejjem. Ma hemm ħtieġa tal-ebda sforz biex nirrispettaw lil min jaqbel magħna! Id-diffikulta, għal uħud, hi meta huma jkunu ffaċċjati minn opinjoni differenti li ma jaqblux magħha u li tikkuntrasta ħafna ma dak li jemmnu jew jafu huma. Uħud għand jeħtieġ jitgħallmu li l-kritika tista’ issir mingħajr ma tinsulta lil ħadd. L-opinjonijiet li jikkuntrastaw, jekk isiru sewwa, jistgħu jagħtu kontribut għat-tisħiħ tad-dibattitu pubbliku u tal-proċess demokatiku fil-pajjiż.

Hu obbligu li nesprimu ruħna u li nipparteċipaw fid-diskussjoni pubblika. Imma huwa daqstant ieħor obbligu li nesprimu ruħna b’mod li nkunu kemm ċari kif ukoll rispettużi ta’ min ikun qed jisma’, jsegwi  jew jaqra dak li nkunu qed ngħidu.

Ir-retorika esaġerata ta’ uħud flimkien ma’ diskorsi li jappellaw għall-emozzjoni u mhux għar-raġuni għandhom dan l-effett li hu wieħed previdibbli. Jirnexxiehom joħorġu fil-beraħ l-intolleranza, xi drabi moħbija, imma li tul is-snin għamlet ħafna ħsara lit-tessut soċjali u demokratiku tal-pajjiż.

Kien hemm mumenti meta anke jiena laqqattha. Ħafna drabi ninjora l-insulti u nħassar il-kummenti dispreġġjattivi fuq il-media soċjali u niġdem ilsieni. Kummenti li xi drabi jkunu miktuba minn persuni li jridu jikkummentaw u m’għandhomx il-ħila li jagħmlu dan mingħajr ma jesprimu mibgħeda u intolleranza grassa. Kien hemm okkazjoni ukoll, din is-sena, fejn irrappurtajna persuna lill-Pulizija u dan ġie immultat u mwissi severament mill-Maġistrat wara li hu ġie mtella’ l-Qorti, ammetta u skuża ruħu. Bħali għamlu diversi oħrajn. Sfortunatament, imma, l-intolleranza għandha għeruq fondi fostna u dawn l-inċidenti jibqgħu jirrepetu ruħhom sakemm jibqgħu jsibu lil min irewwaħ.

L-intolleranza hi dipendenti fuq l-attitudi li inpinġu kollox bħala abjad jew iswed. Min mhux magħna kontra tagħna, jgħidu. Inkella fuq l-attitudni li aħna biss għandna raġun u li l-bqija kulħadd huwa żbaljat u li jeħtieġ li jara d-dawl u li jikkonverti! L-intolleranza individwali sfortunatament hi rifless ta’ soċjetà intolleranti li ntgħaġnet hekk tul is-snin.

Nifhem li mhux dejjem faċli għax kultant hu iktar popolari li tmaqdar u tkasbar lil min ma jaqbilx miegħek. Jeħtieġ sforz biex nimxu kontra dan il-kurrent qalil li jgħix minn fuq il-preġudizzju u l-misinformazzjoni.

Hu sforz li irridu nagħmlu kuljum. B’hekk biss innaqqsu l-impatti tal-intolleranza fostna. Inutli nilmentaw jekk ma nagħmlux il-parti tagħna.

ippubblikat fuq Illum: il-Ħadd 25 ta’ Dicembru 2022