Id-demokrazija lokali tista’ tħares l-ispazji urbani mħaddra

Għandna ħtieġa ta’ iktar spazji mħaddra fiz-zoni urbani. L-ispazji mħaddra huma ta’ għajnuna biex insaħħu, u fejn meħtieġ nistabilixxu mill-ġdid il-kuntatt tagħna man-natura. Dawn il-kuntatti ħadu daqqa sewwa riżultat tal-iżvilupp eżaġerat ta’ madwarna. Dan kollu hu ħtija ta’ Awtorità tal-Ippjanar li tat prijorità lill-iżvilupp esaġerat a skapitu tal-kwalità tal-ħajja tagħna lkoll.

Il-Kunsilli Lokali għandhom rwol importanti ħalli jassiguraw il-ħarsien tal-ispazji miftuħa mħaddra biex dawn ma jispiċċawx għalf ħalli jissodisfaw l-aptit tal-iżviluppaturi. Il-parti l-kbira tal-Kunsilli Lokali jsemmgħu leħinhom biex jiddefendu lill-lokalità tagħhom. Sfortunatament ma hemm l-ebda garanzija li jistgħu jaslu u dan għax il-gvern lokali hu biss ittollerat mill-gvern ċentrali.

L-aħħar eżempju, dak tal-Kunsill Lokali tal-Gżira, immexxi b’tant għaqal mis-Sindku Conrad Borg-Manché, għandu jkun ta’ twissija għal kulħadd. Fil-battalja legali li l-Kunsill Lokali tal-Gżira fetaħ dwar il-ġnien pubbliku kontra l-Awtorità tal-Artijiet ġie stabilit b’ċertezza li din l-Awtorità naqset milli twettaq żewġ miżuri bażiċi ta’ governanza tajba: naqset milli tkun trasparenti f’ħidmietha u naqset ukoll milli tikkonsulta mal-Kunsill Lokali tal-Gżira. 

Din hi problema li qed titfaċċa ta’ sikwit min-naħa tal-gvern ċentrali u l-agenżiji tiegħu li għandhom ħabta jibqgħu għaddejjin romblu minn fuq il-kunsilli lokali f’Malta u Għawdex. Il-gvern ċentrali għadu mhux komdu li jaġixxi f’kuntest fejn tirrenja s-sussidjarjetà u d-demokrazija lokali u dan minkejja li l-kunsilli lokali ilhom magħna għal kważi tletin sena.

Kemm il-darba jsir xogħol bil-galbu hi politika tajba li ninvestu fl-iżvilupp ta’ spazji miftuħa fiż-żoni urbani u l-madwar, u li dawn inħaddruhom.  Ikun, imma, għaqli jekk l-ewwel u qabel kollox inħarsu l-ispazji mħaddra li diġa għandna fiz-zoni urbani.

Ħarsu lejn il-ġnien pubbliku tal-Gżira u l-ġara tiegħu l-pompa tal-petrol.  Dawk li jfasslu l-politika tal-Awtorità tal-Artijiet u dik ta’ Project Green għandhom jaħsbu ftit dwar x’futur jista’ għandhom il-pompi tal-petrol. L-elettrifikazzjoni tal-karozzi daqt magħna u konsegwenza ta’ hekk ftit ftit tibda tonqos l-utilità tal-pompi tal-petrol, sakemm ma jkollniex bżonnhom iktar.  Hemm imbagħad il-mira tal-istrateġija tal-iżvilupp sostenibbli li l-karozzi fit-toroq jonqsu b’41 fil-mija. Dan kollu għandu jwassal b’mod loġiku għall-konsiderazzjoni li iktar jagħmel sens li tispiċċa l-pompa tal-petrol biex tagħmel il-wisa’ għal ġnien pubbliku ikbar. Dan jagħmel sens ferm iktar milli joqgħodu jnaqqru biċċiet mill-ġnien pubbliku biex ikabbru d-daqs tal-pompa tal-petrol!

Meta jirnexxielna nreġġgħu lura l-impatti tal-iżvilupp, nagħtu spinta tajba biex intejbu l-kwalità tal-ħajja ta’ kulħadd, mhux biss fil-Gżira!  Huwa f’dan il-qasam fejn jista’ jkollna bidla bis-serjetà fil-politika u l-azzjoni relattiva dwar l-ispazji miftuħa u mħaddra fiż-żoni urbani tagħna.  Hu faċli li troxx il-fondi pubbliċi fuq art abbandunata jew art fi stat ta’ telqa: €700 miljun faċli tonfoqhom b’dan il-mod! L-isfida qegħda biex tkun indirizzata l-ħsara li l-iżviluppaturi jikkawżaw fl-infrastruttura urbana li hi tant essenzjali biex nibqgħu f’kuntatt man-natura. Dan il-kuntatt tant essenzjali, jzommna b’saħħitna, anke mentalment, u jgħin sostanzjalment biex titjieb il-kwalità tal-ħajja!

Din hi t-triq realistika l-quddiem. Jeħtieġ li l-prinċipju tas-sussidjarjetà jkun prinċipju bażiku tal-governanza tajba kif ukoll li nassiguraw li jkunu l-Kunsilli Lokali li jmexxu dak kollu meħtieġ għall-iżvilupp u ż-żamma f’kundizzjoni tajba tal-infrastruttura urbana lokali, inkluż l-ispazji miftuħa mħaddra.

Il-Gvern ċentrali, permezz tal-Awtorità tal-Artijiet u Project Green, għandu jservi lid-demokrazija lokali flok ma jkompli jipprova joħnoqha.

Din hi l-lezzjoni li toħroġ mill-ġnien tal-Gżira.

ippubblikat fuq Illum: 7 ta’ Mejju 2023

Local democracy can protect our urban green spaces

We need more green open spaces in our urban areas. Green open spaces help us strengthen and where necessary re-establish our links with the natural world. These links have been severely impacted by the overdevelopment around us and by a Planning Authority which has prioritised overdevelopment at the expense of our quality of life.

Local Councils have a very important role to play in order to ensure that existing green open spaces are protected and do not continue to serve as fodder for the development lobby. Most Local Councils speak up to defend their locality. Unfortunately, success is not guaranteed as local government is, unfortunately, merely tolerated by central government.

The latest case, that of the Gżira Local Council, ably led by its Mayor Conrad Borg-Manché, should be an eyeopener. In its legal battle on the threatened public garden, the Gżira Local Council established beyond doubt that the Lands Authority failed the basic tests of good governance: the Lands Authority did not act transparently and in addition it has failed to consult with the Gżira Local Council.

This is a recurring problem with central government and its agencies who unfortunately tend to ride roughshod over local councils in Malta and Gozo. Central government is not yet sensitised to subsidiarity and local democracy notwithstanding that local councils have been around for almost thirty years.

Investing in the development of new green open spaces in our urban areas, or within easy reach, is good policy, if done properly. It would be much better, however, if existing green spaces in our urban areas are adequately protected. Much still needs to be done to achieve this objective.

Consider the Gżira public garden and its neighbour the fuel station. Policy makers at the Lands Authority and at Project Green should think about whether fuel stations have any future at all. The electrification of transport is in the pipeline and consequently it is only a question of time before fuel stations start the countdown leading to their disappearance. Coupled with the sustainable development strategy targeted reduction of 41 per cent of cars on the road this should lead to the logical consideration that it makes more sense for the fuel station to make way for an enlarged public garden instead of having parts of the public garden being nibbled away by the fuel station.

Reversing the impacts of development, for a change, could do wonders for our quality of life, not only in Gżira! This is where real changes are required to policies and action relative to the provision of green open spaces in our urban areas. It is relatively easy to splash public funds on abandoned or derelict land: all 700 million euros of it. The real challenge is where the development lobby is destructing or has already destructed the urban infrastructure which should keep us in contact with nature and as a result enhance our sanity and quality of life!

This is the realistic way forward. We should seek to apply subsidiarity as an operating principle of good governance, and ensure that local authorities take the lead in all matters concerning the development and enhancement of the local urban infrastructure, including that is, of green open spaces.

Central government, in this case through the Lands Authority and Project Green, should be at the service of local democracy instead of continuously seeking ways to strangle it. The local voice should lead the way and it should not be suffocated any longer.

This is the basic lesson from the Gżira garden saga.

published in The Malta Independent on Sunday: 7 May 2023

Without transparency, accountability is hampered

Earlier this week I was called by the Auditor General to his office in order to discuss the request for an investigation which I had submitted to his office some 15 days ago on behalf of ADPD. My request for an investigation was relative to the contract of service entered into between the Institute for Tourism Studies (ITS) and the Honourable Rosianne Cutajar, then a Labour member of parliament, now turned independent after being squeezed out of Labour.

As pointed out earlier in this column (The role of members of Parliament: TMIS 2 April), the issue is not an investigation of Rosianne Cutajar. It is rather an investigation into the operation of the Institute for Tourism Studies (ITS): whether it has engaged a consultant to its CEO to carry out responsibilities in respect of which the said consultant had no knowledge or competence, as is public knowledge.

An examination of the contract entered into between the Honourable Cutajar and ITS lists the areas of responsibilities which she was expected to shoulder: primarily issues of financial management. These responsibilities fall substantially outside the competences of a qualified Italian secondary school teacher. The contract in question is one which was hidden from public view until it was released by Shift News on the 23 March after it had obtained a copy as a result of a Freedom of Information request.

The inquisitive and investigative free press is shining a light on secretive acts carried out by the public sector: this is what transparency is about. Without transparency there is no way that we can ensure a shred of accountability.

The Auditor General informed me that he had called this meeting to hear my views, prior to his taking a decision on whether to proceed with the investigation and subsequently inform the Speaker of the House of Representatives of his findings.

Good governance does not stand a chance of ever taking root if this is how decisions are taken in the wider public sector. It is about time that all decision-takers start shouldering responsibility for the decisions they take. This ITS contract is one small example of abusive behaviour which needs acting upon immediately. It is not only politicians who must be accountable.

The management of public funds is tied with a duty to act in a responsible manner. All those who manage public funds must be in a position to account minutely for their actions. At the end of the day, it is the Auditor General who is entrusted by Parliament to monitor and report on the matter. Hopefully in the not-too-distant future we will be informed exactly what happened and who is actually responsible.

Transparency and accountability work in tandem. A lack of transparency is normally the first step to try and ensure that accountability is avoided.

Transparency is the indispensable foundation of good governance. In contrast, bad governance is generally wrapped in secrecy through the withholding of information which should be in the public domain. Without transparency, accountability is a dead letter; devoid of any meaning. A lack of transparency transforms our democracy into a defective process, as basic and essential information required to form an opinion on what’s going on is missing. After all, accountability is about responsibility: it signifies the acknowledgement and assumption of responsibility for our actions. This cannot be achieved unless and until transparency reigns supreme.

Whenever government, or public bodies, are secretive about information which they hold, and refuse or oppose without valid reason requests to release information under the provisions of the Freedom of Information Act they give ample proof of their governance credentials.

Transparency is a journey, not a destination. We have to work hard at ensuring transparency continuously. It is a long journey, one which never ends.

Rules and laws will not bring about transparency. It will only result whenever each one of us opts to do what is right and not what is expedient. Our actions speak much louder than words.

published in The Malta Independent on Sunday: 16 April 2023

L-integrità fil-ħajja pubblika

L-OECD (Organizzazzjoni għall-Kooperazzjoni Ekonomika u l-Iżvilupp) għadha kif ippubblikat tlett rapporti dwar aspetti differenti tal-integrità tal-ħajja pubblika f’Malta. Dan għamlitu bħala parti mill-proġett iffinanzjat mill-Unjoni Ewropeja dwar it-tisħiħ tal-ħidma tal-uffiċċju tal-Kummissarju għall-Istandards fil-Ħajja Pubblika.

L-ewwel rapport hu dwar kif il-leġislazzjoni eżistenti tista’ titjieb filwaqt li t-tieni wieħed hu dwar it-titjib organizzattiv meħtieġ fl-uffiċċju tal-Kummissarju għall-Istandards fil-Ħajja Pubblika. It-tielet rapport fih rakkomandazzjonijiet dwar ir-regolamentazzjoni tal-lobbying.

It-tlett rapporti fihom total ta’ 71 rakkomandazzjoni li l-esperti u l-konsulenti tal-OECD iddiskutew mad-diversi persuni u organizzazzjonijiet li ltaqgħu magħhom f’Malta. Mingħajr ma innaqqas mill-mertu ta’ dawn it-tlett rapporti irrid nemfasizza bi kważi ċertezza li l-parti l-kbira ta’ dawn ir-rakkomandazzjonijiet kienu ilhom preżenti fid-dibattitu politiku lokali għal żmien konsiderevoli. Sfortunatament dawn ġew repetutament injorati mill-partiti fil-parlament.

F’dawn il-paġni jiena ktibt diversi drabi dwar il-ħtieġa li nirregolaw il-lobbying fil-pajjiż. Il-lobbying huwa parti essenzjali mill-proċess demokratiku. Jeħtieġ, iżda, li jkun trasparenti. Sentejn ilu, il-Kummissarju għall-Istandards fil-Ħajja Pubblika Dr George Hyzler, ippubblika dokument konsultattiv dettaljat dwar il-mod kif nistgħu nirregolaw il-lobbying fil-pajjiż. Wara sentejn, iżda,  għadu ma sar xejn: il-proposti tiegħu għadhom qed jiġu “studjati”! Hi sfortuna li s’issa l-partiti fil-parlament ma jidhrux li huma interessati.  

Il-ħolqien tal-uffiċċju ta’ Kummissarju għall-iStandards fil-Ħajja Pubblika kien pass tajjeb ħafna, avolja kien hemm ħafna dewnien u tkaxkir tas-saqajn sakemm il-liġi għaddiet mill-Parlament.

Dan l-uffiċċju jeħtieġ li jkun allinejat kemm mal-uffiċċju tal-Ombudsman kif ukoll mal-Uffiċċju Nazzjonali tal-Verifika. Meta tqishom flimkien dawn huma tlett funzjonijiet essenzjali biex il-governanza tajba tinfirex u tissaħħaħ fl-oqsma kollha tal-amministrazzjoni pubblika.

It-tlieta li huma qed jagħmlu xogħol utli.  Jistgħu jkunu anke aħjar kieku jkollhom inqas tfixkil kull meta jkunu jeħtieġu informazzjoni biex jeżaminaw dak li jkollhom quddiemhom.  Ir-rapporti tal-OECD jezaminaw il-liġi Maltija li biha twaqqaf l-uffiċċju ta’ Kummissarju għall-iStandards fil-Ħajja Pubblika u jigbdu l-attenzjoni għad-diversi oqsma fejn jista’ jsir titjib biex ikun assigurat li l-indipendenza tal-Kummissarju tkun imħarsa b’mod prattiku.

Il-pubblikazzjoni tal-files Uber, iktar kmieni din il-ġimgħa, wrew li hemm bosta gvernijiet u istituzzjonijiet oħra (inkluż l-Unjoni Ewropeja) li minkejja li għandhom biżibilju liġijiet u regolamenti dwar il-lobbying, xorta nqabdu fuq sieq waħda. Għax li jkollok il-liġijiet li jiregolaw il-lobbying mhux biżżejjed: neħtieġu ukoll ir-rieda politika biex nimplimentawhom. Bosta drabi din ir-rieda politika ma teżistix!  

Il-kontabilità, it-trasparenza u l-governanza tajba huma ferm iktar minn slogans: huma valuri fundamentali li fuqhom jinbena l-istat demokratiku modern.  L-uffiċċju tal-Kummissarju dwar l-iStandards fil-Ħajja Pubblika, l-Ombudsman u l-Uffiċċju Nazzjonali tal-Verifika huma parti integrali mill-infrastruttura demokratika li hi essenzjali biex dawn il-valuri jrabbu għeruq b’saħħithom fl-istituzzjonijiet u s-soċjetà tagħna.

Madwar tnax-il xahar ilu l-Ombudsman kien indika li ma kellux intenzjoni li jaċċetta li l-ħatra tiegħu tkun imġedda. Ghad ma ġiex identifikat min ser jinħatar floku avolja qed jingħadu bosta affarijiet dwar dak li għaddej bejn il-partiti parlamentari  huma u jiddiskutu dwar min jista’ jinħatar.  Sadanittant Dr George Hyzler ser ikollu jwarrab ukoll  għax inħatar mill-Gvern Malti fil-Qorti Ewropeja tal-Awdituri. F’dan il-mument delikat ser ikun hemm post ieħor vojt.

Jekk verament nemmnu li f’dan l-istat demokratiku l-istituzzjonijiet għandhom valur, huwa essenzjali li dawn il-vakanzi jimtlew illum qabel għada. F’ġieh is-serjetà fil-ħajja pubblika hemm bżonnhom bla ħafna iktar dewmien.

ippubblikat fuq : Illum 17 ta’ Lulju 2022

Standards Matter

The Organisation for Economic Cooperation and Development (OECD), has just published three reports dealing with various aspects of the integrity of public life in Malta. This was done as part of the EU funded project on “Improving the Integrity and Transparency Framework in Malta”.

The first published report deals with the need to reinforce existing legislation, while the second one deals with the organisational review required at the office of the Commissioner for Standards in Public life. The third report deals with recommendations for the improvement of transparency and integrity in lobbying.

The three reports contain a total of 71 recommendations arrived at by experts and advisors at OECD after having carried out various meetings with stakeholders in Malta. Without in any way diminishing the positive contribution of all three OECD publications I can safely state that the great majority of the recommendations made in the three OECD publications have been present in the local public debate for a considerable time. Unfortunately, they have been repeatedly ignored by the parliamentary parties.

I have written on the need to regulate lobbying many times from these columns. Lobbying is an essential part of the democratic process. It needs, however, to be transparent. Two years ago, Dr George Hyzler, the Commissioner for Standards in Public Life published a detailed consultation paper on lobbying entitled: Towards the Regulation of lobbying in Malta. Two years down the line nothing has been done to regulate lobbying: his proposals are still being “studied”. Unfortunately, none of the parliamentary parties is remotely interested, so far.

The creation of the office of Commissioner for Standards in Public life was the achievement of a milestone, even though it took too long a time to drive the relevant legislation through Parliament.

The office needs however to be aligned with the Office of the Ombudsman and that of the National Audit Office. Viewed together these are the three essential offices which seek to ensure good governance, in all its aspects, throughout the different levels of public administration.

All three are doing sterling work. They can however do better if they encounter less obstructions whenever they seek information to examine issues at hand. The OECD reports dissect the legislation setting up the Office of the Commissioner for Standards in Public Life and pinpoint the several areas where improvements are essential in order to ensure that the independence of the Commissioner is protected in practical ways.

Standards matter. 

The Uber files published earlier this week indicate that many other governments and institutions (the EU included) are not up to scratch notwithstanding the at times detailed legislation regulating lobbying. The point being made is that having legislation regulating lobbying on our statute books is not enough: we need the political will to implement it. Many times, this political will is inexistent.

Accountability, transparency and good governance are not just slogans: they are fundamental values which underpin the modern democratic state. The office of the Commissioner for Standards in Public Life, the Ombudsman and the National Audit Office are the essential democratic infrastructure to ensure that these fundamental values have strong roots in our institutions.

Around twelve months ago the Ombudsman has signified his intention that he does not desire a renewal of his term of office. His replacement has not been identified yet as a result of the  horse-trading in which the PN and PL are currently engaged in. In the meantime, Dr George Hyzler has been kicked upstairs, being nominated as the Maltese member  at the European Court of Auditors. As a result, very shortly, another vacancy in the Office of Commissioner for Standards in Public Life has been created at such a delicate point in time.

If we really believe that, in a democratic state, institutions really matter, it is imperative that these vacancies are addressed at the earliest. Standards matter.

published in The Malta Independent on Sunday : 17 July 2022

Ikla tajba tiftaħ l-aptit ta’ Bernard Grech

Ikla tajba tiftaħlek l-aptit sewwa. Hekk jidher li ġara lill-Kap tal-Opposizzjoni Bernard Grech f’ikla li kellu waqt il-kampanja elettorali ma’ numru ta’ negozjanti. Hi ikla li għaliha mar bis-sasla biex jiġbor flejjes kbar. Għax għandu bżonn il-miljuni. Ġew imwegħda somom kbar, mid-dehra. Imma jidher li kien hemm ukoll il-kundizzjonijiet.

Intqal li hemm min ried proklama għal tal-familja. Hemm min ried jagħlaq ħalq uħud mill-kandidati tal-PN. Għax qed idejquh!

Diġa saru dikjarazzjonijiet dwar dak li ġara, għax uħud li kienu hemm, għall-ikla, tkellmu.

Il-verità kollha mhux ser inkunu nafuha qabel ma jkun hemm min jgħid l-istorja kollha. S’issa nafu biss biċċiet. Kull min tkellem qal il-biċċa li taqbillu.

Li jkun hemm min jagħmel talbiet lill-Kap tal-Opposizzjoni bħal dawk li issemmew hu possibli. Li hu ta’ interess pubbliku iżda hu x’wieġeb il-Kap tal-Opposizzjoni għat-talbiet li sarulu. Kemm dawk (it-talbiet) li nafu bihom kif ukoll dawk li għad ma nafux!

Iċ-ċaħda li saru t-talbiet ma tantx titwemmen. Għalhekk hu iktar importanti li tingħata spjegazzjoni ċara ta’ x’ġara eżattament. Illum jew għada nkunu nafu, imma l-verzjoni li toħroġ bil-mod qatt ma tkun preċiża, dejjem tkun imlewwna. Il-kuluri żejda, kif tafu, ma jagħmlu ġid lil ħadd.

It-trasparenza u l-kontabilità vera jesiġu li Bernard Grech jagħti kont ta’ għemilu. Illum qabel għada.

Il-politka bl-ixkupa

Bħala partit għażilna l-ixkupa bħala s-simbolu politiku għall-elezzjoni tas-26 ta’ Marzu. L-ixkupa hi għodda tal-indafa. Tgħinna nnaddfu. Hi l-għodda tal-kennies, il-ħaddiem umli li jnaddaf it-toroq tagħna wara li aħna nkunu ħammiġnihom

Kull politiku għandu jkun kapaċi japprezza l-indafa. Għandu jkun kapaċi jmidd għonqu għax xogħol u jkun il-kennies tal-ħajja pubblika. Il-membri tal-parlament għandhom ikunu l-kenniesa tal-politika, determinati li jnaddfu, li jħarsu l-integrità tal-ħajja pubblika u fuq kollox jassiguraw li jittieħdu d-deċiżjonijiet meħtieġa f’waqthom, mingħajr tkaxkir tas-saqajn.  

Il-Manifest ta’ ADPD ġie ippubblikat f’nofs il-ġimgħa iwassal messaġġ ċar li Xkupa ħadra tnaddaf.

Hemm ħafna x’jeħtieġ li jsir biex dan il-pajjiż jinġieb lura għan-normal. Partiti oħra għandhom viżjoni u attitudni differenti u jwasslu messaġġi li ġeneralment jikkuntrastaw ma tagħna. Hemm iżda oqsma fejn hemm qbil u dan hu tajjeb. Għandi nifhem li ilkoll wara kollox nixtiequ l-ġid lil dan il-pajjiż avolja dan ma jkunx dejjem ċar.

Għandna nifhmu li qegħdin naħdmu għall-istess pajjiż, anke jekk b’viżjoni differenti u li kulltant tikkuntrasta! Għandna nagħmlu ħilitna kollha biex nikkontribwixxu għal dibattitu pubbliku pożittiv. Il-kritika tagħna għal dak li jingħad hi essenzjali, imma hi kritika li trid issir dejjem b’mod responsabbli.

L-aħħar xhur tal-ħidma parlamentari kienet iddominata minn diskussjoni dwar rapporti tal-Kummissarju dwar l-iStandards fil-Ħajja Pubblika dwar l-imġieba mhux korretta ta’ uħud mill-membri parlamentari. Dawn ir-rapporti wasslu għar-riżenja ta’ żewġ membri tal-Kabinett u ta’ Segretarju Permanenti.  Kien hemm reżistenza biex isiru dawn ir-riżenji. Hi sfortuna li l-Prim  Ministru xejn ma kien deċiżiv fiż-żewġ każi: ħa passi biss wara pressjoni sostanzjali mis-soċjetà ċivili.

Hu fatt magħruf li d-dinja tan-negozju u l-poter politku huma viċin wisq ta’ xulxin. Dan hu ta’ ostaklu għall-kontabilità, għat-trasparenza u ġhall-osservanza tal-etika fil-ħajja pubblika. Aħna f’ADPD ilna s-snin ngħiduh dan. Anke is-soċjetà ċivili ilha ssemma leħinha dwar dan. Issa anke l-Kummissjoni ta’ inkjesta li investigat iċ-ċirkustanzi li wasslu għall-assassinju ta’ Daphne Caruana Galizia ikkonfermat din il-konnessjoni mhux mixtieqa bejn il-politika u d-dinja tan-negozju. Qegħdin viċin wisq!   

Għandna ħtieġa ta’ Parlament li jkollu sensittività etika.  Għandna bżonn iktar membri parlamentari ta’ integrità, kapaċi jgħarblu b’mod konsistenti l-ħidma tal-amministrazzjoni pubblika. Neħtieġu istituzzjonijiet b’karattru u b’sinsla. Għandna bżonn ta’ Parlament li jinkludi kandidati ta’ ADPD eletti mid-distretti differenti. Kandidati li mhux qegħdin fil-ġirja għal xi interess personali, tagħhom jew ta’ oħrajn, imma biss għas-servizz tal-komunità kollha.

NagħmeI emfasi fuq il-verb “jinkludi” u dan billi l-kandidati ta’ ADPD mhumiex l-uniċi li jistgħu jagħtu kontribut pożittiv għall-iżvilupp tal-politka f’pajjiżna.  Nitkellem b’rispett dwar il-kandidati l-oħra ippreżentati mill-partiti politiċi l-oħrajn. Il-parti l-kbira minnhom huma nisa u irġiel iddedikati li qed jagħtu servizz ġenwin lill-komunità tagħna huma ukoll.

Il-manifest elettorali ta’ ADPD jittratta numru mhux żgħir ta’ proposti li għandhom impatt dirett fuq il-ħajja taċ-ċittadini tagħna. Mhux manifest ta’ Father Christmas iqassam ir-rigali imma hu presentazzjoni ta’ viżjoni li irridu nimxu fuqha.

L-agenda tagħna hi li nkunu ta’ servizz għall-komunità kollha.

L-indafa fil-politika hi essenzjali. Mingħajr indafa ma nistgħux naħdmu sewwa. Aħna irridu li nkunu l-għodda għat-tiġdid tal-politika fil-pajjiż. L-ixkupa ħadra li tnaddaf. B’politika li tagħti servizz illum  waqt li tkun attenta dwar l-impatti fuq għada. B’hekk nistgħu nassiguraw li l-ħidma tal-lum ma xxekkilx lill-ġenerazzjonijiet futuri mid-dritt tagħhom li jieħdu id-deċiżjonijiet li jkunu meħtieġa minnhom.

F’dan il-mument kritiku il-politika bl-ixkupa hi l-unika triq vijabbli l-quddiem. Il-politika Maltija għandha bżonn tindifa nobis!

Ippubblikat fuq Illum: il-Ħadd 6 ta’ Marzu 2022

Bejgħ tal-passaporti u l-prinċpju ta’ lealtà fl-Unjoni Ewropea

Iktar kmieni din il-ġimgħa, l-kumitat tal-Parlament Ewropew dwar il-libertajiet ċivili u l-ġustizzja,  huwa u jiddiskuti rapport dwar il-bejgħ tal-passaporti (jirreferu għalihom bħala golden passports) mill-istati membri, jemfasizza li dan hu oġġezzjonabbli etikament, legalment u ekonomikament u dan apparti li dan joħloq bosta riskji għas-sigurtà.

Tul is-snin, il-Ministri, kemm f’Malta kif ukoll barra, emfasizzaw li ċ-ċittadinanza, fl-Unjoni Ewropeja, hi materja riżervata għall-istati membri. Hekk hu, imma mhux b’mod assolut. Il-prinċipju ta’ lealtà fit-trattati Ewropej ilewwen il-ħidma tal-istati membri fl-Unjoni. Anke l-oqsma li huma kompetenza nazzjonali għandhom ikunu meqjusa f’dan id-dawl.

Ħadd ma jikkontesta li ċ-ċittadinanza hi kompetenza tal-pajjiżi membri. Hekk għandu jkun. Imma meta nikkunsidraw il-bejgħ taċ-ċittadinaza hemm ħafna implikazzjonijiet oħra, ta’ gravità mhux żgħira. It-trattati tal-Unjoni Ewropeja dan jispjegawh bħala obbligu ta’ kooperazzjoni sinċiera  bejn il-pajjiżi membri, obbligu li bosta drabi huwa mfisser bħala l-prinċipju ta’ lejaltà:  lejaltà, jiġifieri bejn il-pajjiżi membri infushom.

Riċentment, l-amministrazzjoni immexxija minn Robert Abela fasslet emendi mhux żgħar għall-proċess li bih tkun akkwistata ċ-ċittadinanza b’investiment. Il-programm (Individual Investor Programme) inbidel ma skema residenzjali li eventwalment tista’ twassal għal ċittadinanza. Għalkemm l-Unjoni Ewropeja kienet infurmat b’dan it-tibdil, is-Segretarju Parlamentari responsabbli għaċ-ċittadinanza, Alex Muscat, indika li ma kien hemm l-ebda rispons mill-Kummissjoni Ewropeja.

Il-Parlament Ewropew ser jiddiskuti dan kollu fil-plenarja tiegħu tax-xahar id-dieħel.  L-abbozz tar-rapport, b’numru ndaqqas ta’ emendi, jemfasizza li l-iskemi taċ-ċittadinanza b’investiment “hemm it-tendenza li jkunu f’dawk l-istati membri li huma l-iktar esposti għal riskji konnessi mas-segretezza finanzjarja, bħall-evażjoni tat-taxxa, l-ħasil tal-flus u l-korruzzjoni.” 

Fost dawk li kisbu ċ-ċittadinanza Maltija b’investiment insibu lil: Anatoly Hurgin, akkużat bi frodi, kuntrabandu u ħasil ta’ flus kemm fl-Istati Uniti kif ukoll fl-Iżrael, Liu Zhongtian, biljunarju involut fl-aluminju, għaddej proċeduri kriminali fl-Istati Uniti dwar evażjoni  ta’ madwar żewġ biljun euro f’tariffi  Amerikani,  Boris Mints, biljunarju ieħor li qiegħed jiffaċċja akkużi dwar frodi fir-Renju Unit,  Pavel Melnikov, ukoll biljunarju li qiegħed ikun investigat fil-Finlandja dwar ħasil ta’ flus u frodi, u Mustafa Abdel-Wadood li ammetta akkuzi dwar frodi fl-Istati Uniti. Dawn ġew identifikati mill-istampa f’Malta bħala lihumafost dawk li xtraw passaport Malti. Ħadd mhu ser jeskludi li hemm iktar, għax dawn it-tip ta’ skemi huma kalamita għal dawn it-tip ta’ nies..

Dawn, u oħrajn, ħadu iċ-ċittadinanza minkejja li suppost li l-applikazzjonijiet tagħhom kienu eżaminati b’reqqa liema bħala!

Fid-dawl ta’ dan kollu l-logħob ta’ Bernard Grech li jirrifjuta li jieħu sehem fi proċess ta’ konsultazzjoni dwar il-ħatra ta’ regulatur ġdid għall-iskema ta’ ċittadinanza b’investiment tibgħat messaġġ żbaljat. Regulatur li jkollu l-barka ta’ Bernard Grech mhux ser itejjeb l-iskema taċ-ċittadinanza.

Irrispettivament minn kemm jinbidlu r-regoli dwar l-iskema tal-bejgħ tal-passaporti, din tibqa’ mhux aċċettabbli fil-prinċipju. Kif jingħad fir-rapport pendenti quddiem il-Parlament Ewropew iċ-ċittadinanza Ewropeja mhiex għall-biegħ.

Ir-rapport quddiem il-Parlament Ewropew jgħid li l-iskemi taċ-ċittadinanza b’investiment fihom ħafna riskji u mhumiex kompatibbli mal-prinċipju ta’ kooperazzjoni meħtieġa bejn l-istati membri tal-Unjoni Ewropeja. Fid-dawl ta’ dan għandhom jispiċċaw sa mhux iktar tard mis-sena 2025 jgħidilna ir-rapport tal-Parlament Ewropew..

Il-flus jistgħu jkun utli, jgħid Bernard Grech, kieku l-iskemi jkunu trasparenti.  Hi l-istess attitudni li l-PN fil-Gvern daħħal fis-sistema ta’ tassazzjoni meta spiċċa daħħal proposti li jinkoraġixxu l-evażjoni tat-taxxa.  

L-iskema tal-bejgħ tal-passaporti  flimkien mal-abbuż kontinwu tas-sovranità tal-pajjiż fil-qasam tat-tassazzjoni bit-tnaqqis fir-rati ta’ taxxa għal kumpaniji barranin li b’hekk ġew inkoraġġiti jevadu t-taxxi ta’ pajjiżhom huma uħud mir-raġunijiet li wassluna sal-lista l-griża. Tul dawn l-aħħar xhur imma, l-Ministru tal-Fnanzi beda jċedi u jidher li issa mexjin lejn li naċċettaw rata minima u armonizzat ta’ taxxa.

Bħala partit ilna ninsitu fuq din it-triq. Sfortunatament b’wiċċna minn quddiem nistgħu ngħidu li ghidna ċar u tond kif kienu l-affarijiet. Issa jmiss li tispiċċa l-iskema tal-bejgħ tal-passaporti ukoll. M’għandniex bżonn li jkunu istituzzjonijiet barranin li jgħidulna x’inhu tajjeb u x’inhu ħażin. Kapaċi, jekk irridu, li dan nagħmluh aħna stess. 

Huma biss membri parlamentari eletti mill-lista tal-kandidati ta’ ADPD li jistgħu jassiguraw li jsir it-tibdil kollu li hu meħtieġ. Bernard Grech u l-PN ma jistgħux ikunu is-soluzzjoni. Huma parti mill-problema.

ippubblikat fuq Illum: il-Ħadd 20 ta’ Frar 2022

The politics of the broom

ADPD – The Green Party has selected the broom as its political symbol for the 26 March elections. The broom is a tool which assists us in achieving cleanliness. It is the street sweeper’s tool, the humble worker that cleans our streets after we mess them up.

Achieving cleanliness is an objective which should be shared by all parliamentarians.  Parliament and its members should be the political sweepers, keeping politics clean, safeguarding its integrity and above all ensuring that decisions are taken whenever required without unnecessary delay.

The Green political manifesto has been published in mid-week. Its main message is that Green sweeps clean (Xkupa ħadra tnaddaf).

There is so much to do to get this country back to normal. Other parties generally have a different vision and attitude and convey contrasting messages. There are however also areas of overlap between the different political parties. It is to be assumed that all seek the common good, even though at times this is not that clear!

We recognise that we are in this journey all together. We will do all in our power to contribute to a positive debate. We are critical of the political platforms of other parties but we do this in a responsible manner.

The last months of parliamentary debate have been dominated by the consideration of the reports of the Commissioner for Standards in Public Life on the unethical behaviour of members of Cabinet. These reports have led to the resignation of two members of Cabinet and a Permanent Secretary. They were reluctant resignations. The Prime Minister unfortunately did not act decisively in both cases: he acted only as a result of the substantial public pressure of civil society.

It is a well-known fact that accountability, transparency and ethics in public life are severely hindered by the close connections between political power and business concerns. It is not only ADPD that has been saying this for a long time. The ever-increasing voice of civil society has led to these issues being given the attention they deserve. The Inquiry Commission investigating the circumstances into the assassination of Daphne Caruana Galizia also confirmed this unsavoury link between politics and business: they are too close for comfort.  

We need a Parliament that is ethically sensitive. We need more Members of Parliament of integrity, able to oversee continuously and consistently the public administration. We need institutions with character and a solid spine. We need a Parliament that includes ADPD representatives elected from amongst the candidates being presented to the electorate in each district – candidates that are not in it for their personal gain or in the interests of others but for the service of all citizens.

I emphasise the verb “includes” as ADPD candidates are not the only ones who can contribute positively to the development of our politics. I speak with utmost respect of the candidates presented by other parties. Most of them are dedicated men and women willing to be of genuine service to the community.

ADPD’s electoral manifesto presents a wide range of proposals that impact directly on citizens’ rights. It is not a manifesto of Father Christmas promises but a vision laying out a road map to be followed.

Our agenda is to be of service to the whole community. Clean politics in public life is essential. We want to be a political tool for renewal. A green broom to sweep clean. Politics that serves today while keeping an eye on the impact on tomorrow, ensuring that actions taken today do not deny future generations their right to eventually take their own decisions.

At this critical point the politics of the broom is the way forward. It is about time that we sweep Maltese politics clean.

Published in The Malta Independent on Sunday : 6 March 2022

Golden passports & the EU’s loyalty principle

Earlier this week, the European Parliament’s Committee on Civil Liberties, Justice and Home Affairs, when discussing a draft legislative initiative report emphasised that golden passports are objectionable ethically, legally and economically and pose several serious security risks.

Over the years government Ministers, in Malta and elsewhere, have emphasised that issues of citizenship and passports are a national reserved matter, within the European Union.  They are right, but, only to a certain extent. The principle of loyalty in the EU treaties underpins the functioning of the individual member states within the Union. Even the national competencies have to be implemented with this principle in mind.

No one contests that nationality issues are a national competence. They should remain so. There is however much more than state competence at stake. Article 4.3 of the Treaty on the European Union explain this as the principle of sincere cooperation, at times referred to as the loyalty principle: loyalty, that is, towards the other European member states.

Recently, the Robert Abela administration has sought to reform the process of acquiring citizenship by investment. The original rules were overhauled. The IIP (Individual Investor Programme) was replaced by a residency scheme which could, eventually lead to acquiring citizenship. The EU was informed of all this and Parliamentary Secretary Alex Muscat, responsible for citizenship has indicated that there has been no feedback on the matter from the EU Commission.

The EU Parliament will discuss the matter in plenary next month. The draft report which, with a multitude of amendments proposed, will be considered, emphasises among other matters that such Citizenship by Investment (CBI) “schemes tend to be located in Member States that are particularly prone to risks related to financial secrecy, such as tax avoidance and money laundering, and corruption.”

Among the new Maltese citizens by investment, one finds: Anatoly Hurgin, charged with fraud, smuggling and money laundering in the US and Israel, Liu Zhongtian, an aluminium billionaire indicted in the US on avoidance of €2 billion in American tariffs, Boris Mints, a billionaire facing fraud charges in the UK, Pavel Melnikov, another billionaire under investigation in Finland for money laundering and tax fraud and Mustafa Abdel-Wadood who pleaded guilty to conspiracy and fraud charges in the United States. These have been identified by the Maltese press. I would not exclude that there are more of them as such schemes are a natural attraction to them. So far they have avoided the radar of public scrutiny.

Quite a collection! All of them were okayed by Malta’s “rigorous due diligence”!

In view of the above, Bernard Grech’s postering through his refusal to engage in consultation on the appointment of a new regulator for golden citizenship sends a wrong message. A regulator acceptable to Bernard Grech will not make the citizenship by investment scheme any better.

The golden passport scheme, irrespective of the tinkering with the rules carried out, is unacceptable in principle. EU citizenship, says the EU Parliament report currently under consideration “is not a commodity that can be marketed or sold and has never been conceived as such by the Treaties.”

European values are not for sale, says the said report: “in the light of the particular risks posed by CBI schemes and their inherent incompatibility with the principle of sincere cooperation, CBI schemes should be phased out fully across the Member States”. The proposal before the EU Parliament is that these should be phased out by 2025.

The money justifies it, says Bernard Grech, if only it were more transparent. It is the same attitude which the PN-led government built into our taxation system, when it introduced measures encouraging tax avoidance.

The golden passport scheme coupled with the continuous abuse of Malta’s tax sovereignty through offering substantial tax discounts to foreign commercial entities, encouraging tax avoidance, are part of the reasons which have led to Malta’s grey-listing. During the last months, Malta’s Finance Minister has finally capitulated and he is now steering the country towards the acceptance of a harmonised minimum tax rate.

Greens have been advocating this course of action for ages. Unfortunately, we can hold our heads high and state: we told you so! The golden passport scheme should be next for the chop. We do not need foreign institutions to tell us what is right or wrong. We can do it ourselves.

Only members of parliament elected from the list of ADPD candidates can ensure that the required overhaul is carried out. Bernard Grech and his PN cannot be the solution. They are part of the problem.

published on The Malta Independent on Sunday : 20 February 2022