Il-legat ta’ Arvid Pardo: niskopru mill-ġdid il-vokazzjoni marittima

“Aħna għandna interess naturali u vitali fil-baħar ta’ madwarna li permezz tiegħu ngħixu u nieħdu n-nifs.” Dan hu kliem Arvid Pardo, dakinnhar ambaxxatur ta’ Malta għall-Ġnus Magħquda, kliem li qal meta kien qed jindirizza  l-Assemblea Ġenerali fuq il-proposta ta’ Malta dwar qiegħ il-baħar u r-rizorsi tiegħu bħala l-wirt komuni tal-umanità.

Il-baħar hu ħajjitna, iżda ftit li xejn jingħata prominenza fil-prijoritajiet politiċi tal-pajjiż. Bħala gżira stat,   il-baħar u dak kollu marbut miegħu, għandu jkun fuq nett fl-aġenda politika tal-pajjiż.  Hu ghalhekk ta’ tħassib li lokalment ma ntqal prattikament xejn mill-Gvern dwar trattat fuq l-ibħra internazzjonali konkluż iktar kmieni din il-ġimgħa fil-qafas tal-istrutturi tal-Ġuns Magħquda. Ftehim li hu ta’ importanza storika u riżultat ta’ negozjati li ilhom sejrin sa mill-2004.  Dan hu ftehim li hu mibni fuq il-legat tal-Konvenzjoni tal-Ġnus Magħquda dwar il-Baħar li dwarha, permezz ta’ Arvid Pardo, Malta tat sehem kruċjali.

Malta teħtieġ li tiskopri mill-ġdid il-vokazzjoni marittima tagħha u li tkun fuq quddiem nett f’dawn l-inizjattivi fid-dibattitu marittimu internazzjonali. Biex inkunu proattivi jeħtieġilna li jkollna Ministeru iffukat fuq il-politika Marittima li jiġbor taħt saqaf wieħed il-politika marittima kollha ta’ relevanza għall-gżejjer Maltin: mill-ekonomija l-blu, is-sajd u l-akwakultura għall-ħarsien ta’ zoni marittimi estensivi anke fl-ibħra internazzjinali, il-ħarsien aħjar tal-kosta kif ukoll li nimplimentaw sewwa l-liġi dwar id-Dimanju Pubbliku bla dewmien u dan biex ikun assigurat l-aċċess pubbliku għall-kosta, u b’hekk, fuq perjodu ta’ żmien tkun ikkontrollata l-kummerċjalizzazzjoni tal-kosta li ilha sejra s-snin.

Darba kellna Segretarjat Parlamentari għall-Affarijiet Marittimi. Illum il-ġurnata l-politika marittima hi linja waħda fil-lista ta’ responsabbiltajiet tal-Kabinett taħt il-Ministeru tat-Trasport. Fir-realtà, imma, l-politika marittima hi frammentata  u dwarha hemm responsabbiltajiet f’diversi Ministeri.  Fil-prattika dan ifisser li ma hemm ħadd li għandu responsabbiltà politika diretta u konsegwenza ta’ hekk il-koordinazzjoni politika f’dan il-qasam hi waħda limitat ħafna.  Din hi ħasra għax dan hu qasam li għandu ħafna potenzjal li jkun ta’ ġid għall-pajjiż.

It-trattat il-ġdid ser ifittex li jindirizza l-ħarsien tas-saħħa tal-oċejani mhux biss fil-present, imma iktar importanti fuq medda ta’ żmien: dan hu il-wirt li ser inħallu warajna lill-ġenerazzjonijiet futuri.   Kif ġie emfasizzat mill-kelliemi għas-Segretarju Ġenerali tal-Ġnus Magħquda Antonio Guterres, dan it-trattat il-ġdid ser ifittex li jindirizza il-kriżi li qed tiffaċċja id-dinja fuq tlett fronti: it-tibdil fil-klima, it-telfien tal-bijodiversità u t-tniġġiż.

In-negozjati dwar it-trattat intemmu fil-lejl bejn l-4 u l-5 ta’ Marzu. Ser iservi biex titwettaq il-wegħda miftehma fil-konklużjonijiet  tal-Konferenza dwar il-Bijodiversità li saret f’Montreal f’Diċembru li għadda u li hi magħrufa bħala  30×30.   Din hi wegħda bl-iskop li tistabilixi fuq sisien legal sodi il-mira ta’ protezzjoni ta’ terz tal-bijodiversità fuq l-art u l-baħar u dan sas-sena 2030. In-negozjati dwar it-trattat fasslu l-qafas legali meħtieġ biex tkun tista’ tibda t-triq twila ħalli jkunu implimentati l-wegħdiet, il-konklużjonijiet u inizjattivi ta’ Montreal.

L-ibħra internazzjonali jibdew fejn jispiċċaw iż-żoni ekonomiċi esklussivi tal-pajjiżi differenti, ġeneralment madwar 200 mil nawtiku (390 km) mill-kosta. Dawn l-ibħra jammontaw għal 60 fil-mija tal-oċejani globali u ma huma tal-ebda pajjiż, u allura huma ta’ kulħadd! Dawn l-ibħra huma taħt theddida kontinwa ta’ ħsara mill-ħidma akkumulata tal-bniedem tul is-snin. Għalhekk il-ħtieġa li l-komunità internazzjonali taġixxi illum qabel għada.

Meta it-trattat jidħol fis-seħħ, forsi, inkunu pass eqreb lejn il-ħolqien ta’ zoni ta’ protezzjoni marittima fl-ibħra internazzjonali. Din, meta isseħħ tkun kisba storika kbira.

Arvid Pardo jkun kburi li wasalna sa hawn. L-aħjar mod kif nikkommemorawh ikun kull darba li nkunu kapaċi nidħlu għar-responsabbiltajiet internazzjonali tagħna dwar l-ibħra. Jeħtieġilna li niftakru kontinwament li bħala gżira, il-baħar hu ħajjitna: il-baħar hu dak li għamilna dak li aħna illum.

ippubblikat fuq Illum: 13 ta’ Marzu 2023

Arvid Pardo’s legacy: rediscovering a maritime vocation

“We are naturally vitally interested in the sea which surrounds us and through which we live and breathe.” This was stated by Arvid Pardo then Malta’s UN Ambassador when addressing the United Nations General Assembly in November 1967 on Malta’s seminal proposal on the seabed and its resources as the common heritage of mankind.

The sea is our lifeline, yet it does not feature prominently in our policy priorities. As an island state, all issues relative to the sea should be at the very top of the country’s political agenda. It is with regret therefore that very little was said locally by government on the High Seas Treaty concluded within the UN framework earlier this week. This agreement, of crucial importance, is the culmination of negotiations which started in 2004 and builds on the legacy of the United Nations Convention of the Law of the Sea (UNCLOS) in respect of which Malta had a pivotal role through Ambassador Arvid Pardo.

Malta needs to rediscover its maritime vocation and be at the forefront of such international maritime initiatives and debate. In order to be proactive, we need a focused Ministry for Maritime Affairs which groups under one political head all maritime politics of relevance to the Maltese islands: ranging from the blue economy, fisheries and aquaculture to marine protected areas, the protection of coastal areas as well as ensuring that the Public Domain Act is implemented the soonest to ensure public access all along the coast and over time to reverse the commercialisation of the coast which has been going on for ages.

Once upon a time we had a Parliamentary Secretariat for Maritime Affairs. Nowadays maritime policy is a footnote to the list of Cabinet responsibilities, listed under the Ministry for Transport,  but in reality, it is fragmented over a multitude of Ministries. In practice this means that direct political responsibility and policy coordination in maritime policy is rather limited. This is a pity as it is a policy area which has so much potential!

The new treaty seeks to counter the destructive trends which is faced by the health of the oceans, not just at present, but also, more importantly, for generations to come. As emphasised by the spokesperson for United Nations Secretary General Antonio Guterres, the new treaty seeks to address the triple planetary crisis of climate change, biodiversity loss and pollution.

The treaty, concluded during the night between the 4 and 5 March, is crucial for implementing what is known as the 30×30 pledge of the Montreal Biodiversity Conference held last December. This is intended to protect a third of the biodiversity on land and at sea by the year 2030. This treaty establishes the legal framework required to start the long road towards implementation of the Montreal pledges, conclusions and initiatives.

The high seas begin where the exclusive economic zone of the different countries end, generally some 200 nautical miles (390 km) from the coastline. Comprising more than 60 percent of the world’s oceans they belong to no particular country. They are however under continuous threat from anthropogenic activity.

When the treaty enters into force, maybe, we will be a step closer to creating marine protected areas in international waters. That would be a historic achievement.

Arvid Pardo would be proud of such a moment. The best way of honouring his memory would be if we shoulder our international responsibilities, continuously protecting the marine environment which has contributed so much to what we are.

published in The Malta Independent on Sunday: 12 March 2023

Corruption: the institutions are not working

Reading through the media court reports on the Qormi murder earlier this week confirms that the Police in Malta can carry out crime investigations assiduously and bring them to their logical conclusions when they are left to carry out their work free from any pressures whatsoever.

The same, unfortunately, cannot be said on Police investigations relative to corruption.

Last week, in my article (Phone call from the Ministry: TMIS 4 September 2022) I referred to the cryptic language used in the evidence delivered in Court by the Police Inspector in the car licence corruption case. This, I argued, is conveying the unmistakable message that holders of political office and their hangers-on are dealt with kids gloves by the police investigators, thereby facilitating the development of clientelism into corruption.

During the public protest held last Tuesday against corruption organised by the NGO Repubblika it was once more explained as to how the authorities (that is the Commissioner of Police and the Attorney General’s office) have failed to act on the conclusions of the report of the magisterial inquiry into the operations of Pilatus Bank.

Repubblika President, Robert Aquilina, quoting chapter and verse from the magisterial inquiry report, explained how the Courts have instructed the said authorities to take criminal action against various former officials of Pilatus Bank. However only one former official was arraigned. All the others whom the inquiring magistrate pointed out have not been arraigned to account for their actions.

This has led to the unprecedented step of NGO Repubblika challenging the police authorities and the Attorney General in Court for failing to carrying out their duties. The authorities, are not functioning, Robert Aquilina rightfully claimed!

To substantiate his claim, he presented the relevant extracts from the report of the magisterial inquiry on the operations of Pilatus Bank.

To add insult to injury, the magistrate examining the challenge in Court, instead of requesting the police and the Attorney General to explain their “ifs” and “whys” turned on the NGO leadership in order to identify how the magisterial inquiry report came into their possession. Instead of shielding citizens seeking justice, unfortunately, the magistrate is shielding those who are sending out the clear message that, after all, crime pays, if you have friends located in the right places.

Instead of acting against the corrupt the courts are acting against those who are vigilant enough to note that the institutions are failing to carry out their basic duties.

This is the basic message being conveyed. The institutions are not working as they are not taking the necessary action to ensure that justice is done and that our society is defended against corruption. In addition to this blatant breach of trust, the institutions are also obstructing those who, notwithstanding the odds stacked against them are seeking to remedy the situation.

If this was not enough, we have just learnt of a secret agreement between the Azeri company SOCAR and the Maltese government, then represented by Konrad Mizzi. Irrespective of whether this agreement was implemented or not, it is another case of abusive use of Ministerial powers and should be properly investigated.

Faced with all this, nobody can remain passive. This is the tip of the corruption iceberg that has stifled our country and has been doing so for quite some time.

It is no wonder that Malta’s reputation has gone to the dogs!

published in The Malta Independent on Sunday: 11 September 2022

It-tibdil fil-klima: it-turiżmu mhux ser jeħlisha

Żmien il-biljetti tal-ajru bid-€10 spiċċa, qalilna Michael O’Leary, tar-Ryanair. Dan wara li sirna nafu matul dawn l-aħħar ġimgħat li fl-Unjoni Ewropeja, biex tkun implimentata l-inizjattiva l-ħadra (Green Deal), anke l-avjazzjoni teħtieġ li tagħti s-sehem tagħha billi tibda tinternalizza l-impatti ambjentali. Dan ifisser li l-ispiża riżultat tal-impatti ambjentali tal-avjazzjoni għandha tibda tkun inkluża fil-prezz tal-vjaġġ. Dan hu applikazzjoni diretta u prattika tal-prinċipju ambjentali li min iħammeg jeħtieġ li jħallas (polluter pays principle).

L-avjazzjoni ilha teħlisha billi kienet eżentata għal żmien twil milli terfa’ l-piż tal-impatti tal-emissjonijiet li tiġġenera. Issa dan ma jistax jibqa’ hekk. Din l-industrija ukoll trid tibda tagħti kont ta’ egħmilha. Bħas-setturi ekonomiċi l-oħra trid terfa’ l-piz tal-impatti ambjentali tagħha.  

Li min iħammeġ iħallas hu prinċipju ambjentali bażiku li jifforma parti integrali mill-liġi Ewropeja. Riżultat ta’ hekk dan iservi ta’ gwida għall-formolazzjoni tal-politika tal-Unjoni Ewropeja.  Sa mill-2004 dan il-prinċipju hu ukoll parti integrali mil-leġislazzjoni ambjentali Maltija. Anke fil-kaz tagħna dan il-prinċipju għandu jagħti direzzjoni ċara fil-formolazzjoni tal-politika Maltija.

Sfortunatament, minkejja li l-Parliament f’Malta approva mozzjoni li biha għaraf l-emerġenza klimatika, din id-dikjarazzjoni baqgħet fuq il-karta.  Ftit li xejn sar biex id-deċiżjonijiet meħtieġa riżultat tal-għarfien ta’ l-eżistenza ta’ din l-emerġenza jittieħdu. Hu diżappuntanti li wieħed minn dawk responsabbli biex mexxa l-quddiem din il-mozzjoni issa qed jgħid li l-azzjoni biex ikunu indirizzati l-impatti klimatiċi tal-avjazzjoni huma kontra l-interess nazzjonali. M’għandux idea x’inhu jgħid.

Ejja nkunu ċari:  bħala arċipelagu f’nofs il- Mediterran, il-gżejjer Maltin inevitabilment ikunu effettwati mill-istadji li jmiss tal-impatti tat-tibdil tal-klima, ċjoe l-għoli fil-livell tal-baħar.  Iz-zoni mal-kosta ilaqqtuha waħda sewwa, possibilment jispiċċaw taħt l-ilma, kollha jew kważi, skond kemm jogħla l-livell tal-baħar.  Dan japplika ukoll għall-infrastruttura kostali li tinkludi l-parti l-kbira tal-faċilitajiet turistiċi.

Hu fl-interess nazzjonali ta’ Malta li l-miri klimatiċi tal-2015 ta’ Pariġi jkun osservati u li jiġu  implimentati l-iktar kmieni possibli. Ma jagħmilx sens li nfittxu li nkunu eżentati. Bla dubju jkun hemm impatti konsiderevoli. Imma l-impatti  jekk naġixxu  biex nindirizzaw it-tibdil fil-klima huma ferm inqas mill-impatti li jkollna nħabbtu wiċċna magħhom jekk nibqgħu nippruvaw nevitaw ir-responsabbiltajiet  tagħna.

Tul is-snin, bla dubju, it-teknologija tkompli titjieb, u probabbilment li din tgħin biex jonqos il-piz tal-impatti.  It-tieni rapport ambjentali dwar l-avjazzjoni Ewropeja ippubblikat fl-2019 jiġbed l-attenzjoni li fiz-zona Ewropeja l-konsum medju tal-fuel fuq it-titjiriet kummerċjali naqas b’ 24 fil-mija bejn l-2005 u l-2017. Imma fl-istess żmien kien hemm żieda ta’ 60 fil-mija fil-kilometraġġ tat-titjiriet kummerċjali!

Din l-istatistika tiġbor fiha l-problema kollha: it-teknoloġija qed tnaqqas l-emissjonijiet għal kull kilometru tat-titjiriet, imma n-numru ta’ kilometri tal-vjaġġi qed jiżdied bil-kbir għax ħafna iktar nies qed jivvjaġġaw bl-ajru.  

Bħalissa għaddej dibattitu dwar taxxa fuq il-fjuwil tal-avjazzjoni. Din hi waħda mill-miżuri essenzjali u meħtieġa biex ikun possibli li sal-2030 u lil hinn il-gassijiet serra jonqsu b’55 fil-mija.  

Din l-inizjattiva għandha twassal biex il-prezz tal-biljett tal-ajru jkun jirrifletti l-ispiza reali, inkluż dik ambjentali ikkawżata mill-emissjonijiet.  Dan jista’ jseħħ jew b’żieda ta’ taxxa mal-prezz tal-biljett tal-ajru inkella billi dak li jkun jagħmel użu minn mezzi alternattivi ta’ transport.

Jekk wieħed jagħmel użu ta’ mezzi alternattivi ta’ transport it-taxxa tkun evitata u dan bil-konsegwenza li jkunu evitati ukoll l-impatti ambjentali tal-ivvjaġġar bl-ajru. Fl-Ewropa kontinentali dan jista’ jseħħ bl-użu tal-ferrovija li bosta drabi  hi alternattiva kemm effiċjenti kif ukoll iktar nadifa. Imma fil-kaz ta’ Malta u gżejjer oħra dan l-użu tal-alternattivi potenzjali hu limitat ħafna.  Dan iwassal għal żieda inevitabbli fl-ispiża biex dak li jkun jivvjaġġa bl-ajru u riżultat ta’ hekk jonqos in-numru kemm ta’ Maltin li jivvjaġġaw kif ukoll ta’ barranin (turisti) li jiġu Malta.

Għalkemm eventwalment jista’ jkun hemm xi konċessjonijiet raġjonevoli għal dawk li jgħixu fil-periferiji/gżejjer, it-turiżmu ma jistax jibqa’ jevita li jerfa’ l-piz tal-impatti tiegħu: dan hu meħtieġ biex isseħħ ġustizzja, kemm soċjali kif ukoll ambjentali!  Hu fl-interess ta’ Malta li l-impatt ambjentali tat-turiżmu, b’mod partikolari dak tal-massa, jkun indirizzat u ikkontrollat qabel ma jkun tard wisq. L-industrija tal-avjazzjoni teħtieġ li tkun imċaqalqa bi strumenti ekonomiċi bħat-taxxa ambjentali biex tirristruttura ruħha. Ejja niftakru li bħall-gżejjer kollha, Malta, flimkien mal-komunitajiet kostali, tkun minn tal-ewwel li ssofri l-agħar konsegwenzi tat-tibdil tal-klima: l-għoli fil-livell tal-baħar. It-turiżmu ma jeħlisiex. Il-klima mhux ser tikkunsidra l-posizzjoni partikolari ta’ Malta jew l-impatt fuq l-ekonomija: in-natura ma tiddiskriminax, tibqa’ għaddejja minn fuqna bħalma għamlet bnadi l-oħra fejn kaxkret kull ma sabet fin-nofs!

It-turiżmu qiegħed f’salib it-toroq. Jeħtieġ li b’mod urġenti jaddatta ruħu u jaddatta għall-impatti tat-tibdil fil-klima. Dan hu l-futur reali tat-turiżmu, mhux l-eżenzjoni mit-taxxi.

ippubblikat fuq Illum: 14 t’Awwissu 2022

Climate change: tourism will not be spared

The era of €10 air fares is over, warned Michael O’Leary, Ryanair boss. This follows the news in the past weeks that within the European Union, in order to implement the Green Deal, aviation must do its part by internalising its environmental costs. That is, environmental costs must be incorporated in the price of air fares. This is a direct and practical application of the polluter pays principle.

Aviation has been a free rider for quite some time, being exempted from shouldering the impacts of the emissions which it generates. The holiday is now over and as a direct result the tourism industry must take stock of the situation. Like all other economic sectors, it must factor in its costings the environmental impacts which it generates.

The polluter pays principle is a basic environmental principle which forms an integral part of the EU acquis: it guides EU policy. Since 2004 it also forms an integral part of Malta’s environmental legislation and consequently it should also guide the formulation of Maltese policy.

Unfortunately, notwithstanding the approval by Parliament of a motion declaring recognition of the climate emergency, this declaration is still a paper declaration. The necessary policies required to face this emergency have never been discussed, approved and acted upon. It is disappointing that a prime mover behind the climate emergency motion is now equating the required action to address aviation’s climate change impacts as being contrary to the national interest. He has no idea on the matter!

Let us be clear:  as an archipelago in the centre of the Mediterranean, the Maltese islands will be severely impacted by the next stages of climate change impacts, that is the rise in sea level. The coastal areas will be hard hit, possibly they will be wiped out or substantially reduced, depending on the extent of the sea level rise. This is also applicable for all the coastal infrastructure, which includes practically all tourism facilities.

It is in Malta’s national interest that the 2015 Paris climate goals are adhered to and implemented the soonest. Seeking exemptions is not on.  Obviously there will be considerable impacts. The impacts of acting to address climate change will however be substantially less if we act than if we continue avoiding our responsibilities. 

Over the years technology will undoubtedly improve, possibly reducing the burden. The second European Aviation Environment Report drawn up in 2019 by the European Union Aviation Safety Agency (EASA), the European Environment Agency (EEA) and Eurocontrol points out that within the European area, the average fuel consumption of commercial flights has decreased by 24 per cent over the period 2005-2017. However, over the same time frame there has been a 60 per cent increase in the kilometres flown by commercial flights!

This statistic frames the issue: technology is driving down the emissions per passenger kilometre, however the number of passenger kilometres has been on an exponential increase as more people are travelling by air.

Currently there is an ongoing debate regarding a tax on aviation fuel. This is one of the essential measures needed to enable the reduction of 55 per cent of greenhouse gas emissions by 2030 and beyond.

This initiative is aimed to ensure that the price of an air flight includes all costs, including the environmental costs caused by the resulting emissions. This can be carried out either by a tax on air travel or else through the use of alternative means of transport, as a result of which the tax can be avoided legally, with the resultant decrease of the environmental impacts. In mainland Europe the use of trains is many a time a good alternative for air travel not just due to its efficiency but also in generating less environmental impacts. In the case of Malta and other islands the potential use of alternatives is very limited. This leads to an inevitable increase in the cost of air travel and the consequential decrease in air travelling, both incoming and outgoing.

Although there may eventually be some reasonable concessions for those who live on isolated islands, tourism cannot keep avoiding its own environmental impacts: this is what social and environmental justice demands! It is in Malta’s interest that the environmental impacts of tourism, particularly mass tourism, is contained before it is too late. The aviation industry must be prodded through economic means, such as environmental taxation, to restructure itself. Let us all remember that like all islands, Malta, together with coastal communities, will be the first to suffer some of the worsts repercussions of climate change: the increase in sea level. Tourism will not be spared. The climate will not consider our special situation or our economic considerations – nature does not discriminate: it will roll over us as it did elsewhere!

Tourism is at a crossroad. It needs to urgently adapt to the impacts of climate change. This is tourism’s future, not tax exemptions.

published in The Malta Independent on Sunday : 14 August 2022

Chernobyl revisited

Chernobyl in Ukraine on 26 April 1986, 36 years ago, was the site of a major nuclear disaster. All that came to mind once more when the Russian and Byelorussian forces invaded Ukrainian territory over two months ago.

The invading forces took over the Chernobyl nuclear power station site. Troops were observed excavating trenches around the site where the nuclear accident happened 36 years ago. It was only this week that the International Atomic Energy Agency (IAEA) reported that the radiation levels at Chernobyl, after being tested, have been certified as being within safe limits; but it is definitely not safe for a picnic!

The nuclear clean-up at Chernobyl is ongoing. Starting immediately in 1986, it is scheduled to last at least until the year 2065. Possibly much beyond that!

36 years on, Chernobyl is still of concern not just to those living in its vicinity, but to all of Europe.

The Chernobyl nuclear disaster had brought many to their senses as to the dangers of nuclear energy, notwithstanding the sophisticated technology utilised in the industry. This was further reinforced by the Fukushima disaster, much closer in time on 11 March 2011. In the aftermath of Fukushima various countries opted for a phase-out of their dependence on nuclear energy. Germany led the way, our Italian neighbours to the North opting for a nuclear free future through a referendum in June 2011.

All this had a particular significance for Malta as it meant that plans for the construction of a nuclear power station at Palma di Montechiaro along the southern Sicilian coast, less than 100 kilometres to the North of Gozo, were mothballed. Southern Sicily as we know is an earthquake prone zone.

Occasionally there are rumblings of a renewed interest in the use of nuclear energy. The French government has for years been acting as a nuclear salesman all around the Mediterranean. It is known that agreements to set-up and operate various nuclear plants exist relative to various North African countries. Nicholas Sarkozy had even arrived at an agreement with Gaddafi just weeks before he was ousted.

Within the EU the debate is ongoing, at times spearheaded by the fact that the generation of nuclear energy emits relatively little carbon dioxide per kilowatt hour of electricity generated. Nuclear energy does however cause significant environmental negative impacts through the waste streams which it generates, namely spent nuclear fuel, rock waste at uranium mines and mills and the release of large amounts of uncontrolled radioactive emissions whenever accidents occur. The Chernobyl, Fukushima and the Three-Mile Island nuclear accidents are irrefutable testimony that the environmental damage resulting from nuclear accidents is not just enormous but also at times difficult to control.

The IAEA reports that as of 2022 there are 493 nuclear power reactors in operation in 32 different countries.  We tend to be aware of the major nuclear accidents at Chernobyl (1986) or Fukushima (2011), and possibly that at Three-Mile Island in the US (1979). Countless other “minor” accidents have however occurred over the years. In some cases, the accidents were under control just in time, avoiding their development into a major accident.

Our neighbours rejected nuclear energy twice in two different referenda, one in 1987 after Chernobyl, the other in 2011 after Fukushima. In 2011 the Italian government was planning to construct 10 nuclear reactors. These plans were only thwarted as a result of the 2011 referendum.

It is a responsibility of the Maltese government to be on the alert as these plans could be reactivated in the near future.  This would be a danger developing on our doorstep.

published on the Malta Independent on Sunday : 1st May 2022

Climate Change and the 15-minute city

The latest report on climate change was published by the United Nations Intergovernmental Panel for Climate Change (IPCC) earlier this month. The full document is almost 3,000 pages long!

The current international debate on climate change is focusing on whether the objectives of the 2015 Paris Climate Summit are achievable. It is clear to all that, without profound and imminent changes in our lifestyles, these objectives will not be achieved.

The clear objective agreed to in Paris is to reduce carbon emissions in order to achieve carbon neutrality soonest. This would ensure that the global mean temperature does not surpass the pre-industrial temperature by more than 1.5ºC. This would in turn tame the climate over time.

As an island, Malta should be at the forefront in the international climate change debate. We will be severely impacted like all other countries. In fact, we are already at the receiving end of the impact of extreme weather conditions at an increased frequency. Long periods of drought are more frequent. Likewise, we have experienced more than a fair share of floods, which have caused considerable damage all over the islands.

As islands, sea-level rise will add to our problems in Malta and Gozo in a manner which is dependent on the rate at which this will take place. A substantial part of our essential infrastructure lies along our coast. This will potentially be severely impacted as a result of a sea-level rise. Just think about the impacts on the tourism infrastructure, for example.

One of the ideas doing the rounds in the climate change debate is to rethink the way we plan our cities as one way in which to combat the climate crisis. The idea crystallised as ‘the 15-minute city’ by Carlos Moreno, an architect advising the Paris mayor, entails turning current urban planning on its head to ensure that all our needs are available not more than 15 minutes away.

Moreno speaks of a social circularity for living in our urban spaces based on six essential functions: to live in good housing, to work close by, to reach supplies and services easily, to access education, healthcare and cultural entitlement locally by low-carbon means.

Can we reassess the nature and quality of our urban lifestyles within these parameters?

COVID-19 has given most of us a taste of remote working. In a limited way, this could become a permanent feature of our urban lifestyles. Some of us need not travel to work every day. With proper planning, remote working could reduce a substantial number of cars from our roads permanently and, consequently, the associated carbon emissions.

In the Maltese islands, distance should not be an issue: almost everywhere is within easy reach. Our National Transport Master Plan, in fact, advises us that 50 per cent of trips carried out by our private vehicles are for short distances, having a duration of less than 15 minutes. Achieving 15-minute cities should not be that difficult if we put our heads together to address it.

Our contribution to climate change mitigation, as a result of which we can accelerate our path to carbon neutrality, could be achieved through a substantial reduction of cars from our roads. We can achieve this without impacting our mobility. Through a judicious use of public transport and the facilitation of other sustainable mobility options, our mobility can be substantially improved as a result.

Come October, all public transport will be free. Hopefully, it will also be reliable and efficient. If adequately planned, this could be a turning point in climate change mitigation measures as, over a period of time, it can lead to a reduction of cars from our roads. Initially, such a reduction would necessarily be of a temporary nature. Eventually, we can move towards a permanent change.

Real change takes time to achieve.

Giving shape and form to 15-minute cities could be the next realistic challenge in our climate mitigation road map. All that is required is the political will.

published in The Times of Malta: 21 April 2022

Riforma tal-Parlament

Il-Prim Ministru ilu jinki lill-opinjoni pubblika dwar meta ser ikun xolt il-Parlament kif ukoll dwar meta ser tissejjaħ l-elezzjoni ġenerali.

Imma Robert Abela kien ikkwotat jgħid ukoll li sa Ġunju 2022 ikun għadda kollox!

Kif inhuma  l-affarijiet illum, hi responsabbiltà kostituzzjonali tal-Prim Ministru dwar meta jkun xolt il- Parlament kif ukoll dwar meta tissejjaħ elezzjoni ġenerali.  Dan jagħmlu billi jagħti parir dwar dan lill-President tar-Republika.  Ħafna drabi nassumu li dawn it-tip ta’ deċiżjonijiet jittieħdu fl-interess nazzjonali avolja hu ċar daqs il-kristall li hu l-interess tal-partit fil-Gvern li jiddetermina kollox: dejjem.  Miżura li ssaħħaħ il-posizzjoni tal-Gvern qabel u waqt l-elezzjoni: the power of incumbency.

Dan mhux sewwa u għandu jinbidel kif inbidlu bosta affarijiet oħra.

Il-partit li immexxi qajjem dan il-punt fis-sottomissjonijiet li għamilna quddiem il-Konvenzjoni Kostituzzjonali: konvenzjoni li, dejjem ġejja, imma qatt ma tasal!

Hu propost li t-terminu tal-Parlament ikun wieħed fiss u li l-Prim Ministru ma jkollu l-ebda diskrezzjoni dwar kif u meta dan ikun xolt.  Fil-prattika kemm l-Istati Uniti kif ukoll il-parti l-kbira tal-Ewropa kontinentali għandhom Parlament b’terminu fiss. Anke r-Renju Unit, meta kienet immexxija mill-koalizzjoni bejn il-partit Liberali u dak Konservattiv, ftit snin ilu, introduċiet leġislazzjoni għal Parlament b’terminu fiss.

F’dan il-kuntest tajjeb li jkun emfasizzat ukoll li t-terminu ta’ ħames snin għall-Parlament huwa ftit twil. Dan ma kienx dejjem hekk. Meta twaqqaf il-Parlament Malti għall-ewwel darba fl-1921, mitt sena ilu, il-ħajja tal-Parlament kienet ta’ tlett snin. Sal-lum il-ġurnata, l-Parlament Federali Awstraljan għadu jkun elett kull tlett snin. Il-Kamra tar-Rappresentanti tal-Istati Uniti min-naħa l-oħra tkun eletta kull sentejn.

X’uħud jistgħu jkunu tal-fehma li għall-Parlament, tul ta’ sentejn jew tlieta bejn elezzjoni u oħra huma ftit wisq. Għal min qiegħed fil-Gvern, ħames snin jistgħu jkun perjodu addattat. Imma għal min qiegħed fl-Opposizzjoni hu twil wisq! Tlett snin hu perjodu ferm iktar addattat.

Il-Parlament għandu ħtieġa ukoll ta’ membri li xogħolhom ikun biss dak ta’ membri tal-parlament u li ma jagħmlu xejn iktar. Hemm bżonn ukoll li n-numru ta’ membri tal-parlament jonqos għax in-numru li għandna illum hu kbir wisq.  Membru Parlamentari full-time jaqta’ għal kollox kull kuntatt ma xogħol u/jew professjoni u bħala riżultat ta’ hekk inaqqas sostanzjalment il-possibiltà ta’ kunflitt ta’ interess meta jkun f’posizzjoni li jieħu kwalunkwe deċiżjoni.

Id-daqs tal-lum tal-Parlament, jiġifieri dak ta’ 65 membru parlamentari, kien determinat bħala riżultat tal-emendi kostituzzjonali tal-1974.  Imma dan, illum il-ġurnata, sa mill-1987, mhux id-daqs definittiv għax miegħu jistgħu jiżdiedu iktar bħala riżultat tal-applikazzjoni tal-mekkaniżmu kostituzzjonali tal-proporzjonalità.   Jista’ jiżdiedu iktar ukoll, bi tnax-il membru ieħor riżultat tal-miżuri kostituzzjonali ġodda dwar il-bilanċ tal-ġeneru, jekk dawn ikunu applikati.

Il-Parlament li jmiss, għaldaqstant, jista’ jkunu kbir mhux ħażin jekk jintużaw kemm il-mekkaniżmu dwar il-proporzjonalità kif ukoll dak dwar il-bilanċ tal-ġeneru. Jista’ jkun daqs li jikber sa 77 membru u possibilment anke sa 81 membru. Dan hu enormi għall-pajjiżna.

Is-sistema elettorali, li ż-żewġ partiti fil-Parlament ilhom ibgħabsu għal żmien twil, tipprovdi għal riżultat proporjonali u b’element korrettiv favur il-bilanċ bejn il-ġeneri meta fil-Parlament ikunu eletti żewġ partiti politiċi biss. Meta jkun elett it-tielet partit dawn il-mekkaniżmi kostituzzjonali dwar il-proporzjonalità u l-bilanċ tal-ġeneru ma jistgħux jaħdmu. Hemm biss eċċezzjoni waħda. Din tkun fil-kaz ta’partit politiku li jikseb iktar minn 50 fil-mija tal-voti fl-ewwel għadd fuq livell nazzjonali. Dan ikollu dejjem il-jedd li jiggverna billi jkun allokat is-siġġijiet neċessarji għal dan l-iskop.  

Hemm numru ta’ soluzzjonijiet alternattivi li kieku ġew applikati kien ikun possibli li l-Parlament tagħna jkollu bilanċ aħjar bejn il-ġeneri u proporzjonalità mingħajr ma jikber fid-daqs.  Dawn is-soluzzjonijiet, imma, ġew skartati kompletament. Dan għax ir-riforma kellha dejjem l-iskop li toħloq l-inqas tibdil possibli. Tibdil kosmetiku fl-istil tal-Gattopardo: tibdil li jħalli kollox kif kien!

Dan hu l-Parlament tagħna. Jeħtieġ li jinbidel mill-qiegħ.   

ippubblikat fuq Illum : il-Ħadd 13 ta’ Frar 2022

Reforming Parliament

The Prime Minister has been teasing public opinion for some time as to when Parliament will be dissolved and when we will consequently be proceeding to the next general election.

Robert Abela has been quoted as stating that it will definitely be over by June 2022.

As things stand, at this point in time, it is within the Constitutional prerogative of the Prime Minister to determine when Parliament is dissolved and a general election held. This he does by advising the President of the Republic accordingly. It is generally assumed that such decisions are taken in the national interest even though it is amply clear that it is always in the interest of the political party in power. It reinforces the power of incumbency.

Is this right? Should it remain so?

My party has raised this matter in its submissions to the Constitutional Convention which Convention has been pending for a number of years!

It is being proposed that Parliament should be a fixed-term Parliament and that the Prime Minister should have no discretion whatsoever in dissolving Parliament.  In practice both the United States as well as most of continental Europe have fixed-term Parliaments. Even the United Kingdom, some years ago, led by a Liberal-Conservative coalition, introduced legislation for a Parliament having a fixed-term.

Within this context it would be also pertinent to emphasise that a five-year term is a little bit too long. This was not always so. When Malta’s Parliament was originally established in 1921, 100 years ago, it had a three-year life span. The Australian Federal Parliament in this day and age is still elected every three years. The United States House of Representatives on the other hand is elected every two years.

Some could argue that a two- or three-year life span for parliament would be too short. Five years may be right for those governing. It is however too long for those in Opposition! A three-year term could be the right balance.

Parliament also needs fulltime MPs and probably less of them. A fulltime member of parliament would cut off completely all of his/her links with profession and/or employment and as a result substantially reduce instances of conflict of interest when faced with decision taking.

Parliament’s present size of 65 members was determined as a result of the 1974 Constitutional amendments. Since 1987, it is however not a definite size, as it is increased as a result of the constitutional adjustment mechanism for proportionality. It will be increased by a further twelve members if the newly introduced constitutional gender balance requirements are applied.

The next Parliament could be quite large if both the proportionality and gender balance adjustment mechanisms are in use. It could inflate to a size between 77 and 81 members! This is enormous for a country our size.

The electoral system, which the two parties currently in parliament have been tinkering with for ages, provides for proportionality and gender balance only if just two parties are elected into Parliament. If a third party is elected, both the constitutional provisions for proportionality and gender balance will not be activated. There is just one exception and this is relative to the political party which obtains more than 50 per cent of the votes on a national level: in such an instant, irrespective of the number of political parties making it to Parliament the party having an absolute majority of votes is ensured of having the parliamentary seats required for governing.

There are a number of alternative solutions available which make it possible for our Parliament to be both gender-balanced and proportional without any increase in its size. These solutions have however been completely discarded as the “reform” brief was always to change as little as possible. Cosmetic change is the order of the day in Gattopardo style: change which leaves everything the same.

Such is the state of our parliament. It needs a complete overhaul, which is long overdue.  

published on The Malta Independent on Sunday: 13 February 2022

Malta: it-theddida mit-tibdil fil-klima

Malta hi waħda mid-diversi gżejjer li huma vulnerabbli għat-tibdil fil-klima.  Malta mhiex vulnerabbli daqs il-gżejjer Maldives, li huma fost l-iktar pajjiżi ċatti. Għandhom għoli medju ta’ 150 ċentimetru il-fuq minn livell il-baħar bl-iktar punt għoli jkun 5.10 metri.  Fil-mument li bħala riżultat tat-tibdil fil-klima jibda jogħla l-livell tal-baħar il-gżejjer Maldives ikunu minn tal-ewwel li jisparixxu taħt l-ilma. Il-gżejjer Maldives huma destinazzjoni turistika popolari fl-Oċejan Indjan. 

Jekk dak miftiehem fis-Summit ta’ Pariġi fl-2015 jitwettaq u ż-żieda fit-temperatura medja globali ma taqbizx il-1.5 grad Celsius fuq dik pre-industrijali, xorta jkollna niffaċċjaw għoli fil-livell tal-baħar ta’ madwar 50 ċentimetru. Min-naħa l-oħra jekk iż-żieda fit-temperatura tkun bejn il-1.5 u 2 gradi Celsius iż-żieda fil-livell tal-baħar tista’ twassal anke sa tlett metri.  L-impatti ta’ dan ikunu katastrofiċi u jiddependi minn kemm idub silġ u kemm dan idum biex idub

Ir-rapport tal-IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) li ħareġ nhar it-tnejn, jemfasizza li jekk l-emissjonijiet serra mhux ser ikunu indirizzati sewwa u jonqsu b’mod sostanzjali l-istima hi ta’ żieda medja fit-temperatura globali ta’  2.7 gradi Celsius sal- 2100 liema żieda twassal għal tibdil mhux żgħir fil-livell tal-baħar.

Il-pass li jmiss nittamaw li jsir f’Novembru li ġej fi Glasgow fl-Iskozja fejn rappresentanti tad-dinja kollha jiltaqgħu biex jippruvaw isibu soluzzjoni li tkun kapaċi twettaq il-konklużjonijiet tas-Summit ta’ Pariġi fl-2015.  

Ir-rapport tal-IPCC jgħidilna li huwa ċar li bir-ritmu presenti tal-emissjonijiet tal-gassijiet serra, iz-żieda ta’  1.5 gradi Celsius fit-temperatura medja tista’ tintlaħaq anke sal-2030, ferm qabel mistenni. Huwa biss bħala riżultat ta’ tnaqqis immedjat ta’ dawn l-emissjonijiet li jistgħu jonqsu l-impatti li diġa qed naraw madwarna: żieda qawwija fit-temperaturi, maltempati iktar spissi u b’qilla li dejjem tiżdied, xixfa fit-tul f’inħawi u għargħar f’oħrajn ……………  Irridu niffaċċjaw ħafna iktar minn dan kollu, flimkien ma żieda fil-livell tal-baħar u dan sakemm naddottaw stil ta’ ħajja li tirrispetta lin-natura.  

Jekk irridu insibu tarf tal-ħerba kbira li qed takkumula, u l-gwaj kawża tat-tibdil fil-klima li hemm lest għalina, irridu nibdew naħdmu man-natura u mhux kontriha.  Dan hu l-iskop tad-dibattitu dwar il-mira ta’ karbonju zero (carbon neutrality): li innaqqsu l-emissjionijiet malajr kemm jista’ jkun biex il-ħsara li saret tibda tkun imsewwija u fuq perjodu ta’ żmien forsi tkun rimedjata ukoll, anke jekk in parti. Imma hu essenzjali li kulħadd jagħti sehmu. Ma nistgħux nippretendu li ħaddieħor joħroġ għonqu u li aħna nibqgħu gallarija, qiesu ma ġara xejn!

Il-vulnerabilità tal-gżejjer Maltin għandha minnha innifisha tikkonvinċina mhux biss biex niċċaqalqu aħna, imma biex inċaqilqgħu lil ħadddieħor ukoll.

Biex nilħqu din il-mira jeħtiġilna li naddattaw l-imġieba tagħna u l-istil ta’ ħajjitna ma’ dak li turina u tgħidilna n-natura: b’mod speċifiku jeħtieġilna ekonomija li tirrispetta lin-natura u taħdem mal-forzi ekoloġiċi, mhux kontrihom.  

It-turiżmu u t-trasport huma żewġ oqsma ta’ ħidmietna, bħala pajjiż, li jeħtieġilhom li jkunu mmansati. Qed jagħmlu wisq ħsara u huma fost il-kontributuri ewlenin għall-impatti Maltin fuq il-klima.

Meta nibdew nindirizzaw it-turiżmu, wara snin twal li kulħadd fittex li jaħleb din il-baqra ekonomika, ser ikun hemm min iweġġa’. Ilna ngħidu li l-pajjiż ma jiflaħx għat-tlett miljun turist li ġew fl-2019, il-parti l-kbira minnhom bl-ajru. L-impatti kumulattivi tagħhom huma sostanzjali, mhux biss fuq l-ambjent lokali imma ukoll fuq dak reġjonali u globali. Issa hu l-aħjar mument li jibda’ dan il-proċess ta’ tibdil fil-qasam tat-turiżmu, aħna u nirkupraw bil-mod mill-impatti tal-ħerba li ħalliet warajha l-COVID-19.

M’għandniex nibqgħu bl-attitudni ta’ qiesu ma ġara xejn (business-as-usual) imma għandna nibdew minn issa nimmiraw biex jonqos it-turiżmu tal-massa u fl-istess ħin jiżdied it-turiżmu ta’ kwalità u bħala riżultat ta’ hekk jonqsu n-numri kbar ta’ turisti li għamlu tant ħsara.  L-impatti soċjali jkunu ferm inqas  jekk nitgħallmu ftit minn dak li ġarrabna bħala riżultat tal-pandemija COVID-19. Ikun utli jekk nifhmu li l-ħeġġa ta’ uħud għall-mudell low-cost iħallina mwaħħlin fil-problema fejn qegħdin issa.  

Huwa ukoll essenzjali li nindirizzaw ukoll it-trasport bil-karozzi privati. Ilkoll nifhmu li f’pajjiż żgħir bħal tagħna, imkien m’hu l-bogħod. L-istrateġija nazzjonali tat-trasport innifisha fil-fatt temfasizza dan il-punt għax tgħidilna li fil-gżejjer Maltin madwar 50 fil-mija tal-vjaġġi li nagħmlu bil-karozzi privati huma għal distanzi qosra li jdumu inqas minn ħmistax-il minuta.  Għal dawn id-distanzi l-qosra hemm bosta alternattivi sostenibbli. Lil hinn mid-distanzi l-qosra, f’dan il-pajjiż imkien ma hu l-bogħod! Trasport pubbliku organizzat b’mod effiċjenti jista’ jindirizza kważi b’mod assolut il-kontribut tat-trasport f’Malta għat-tibdil fil-klima.

Biex tieħu deċiżjoni dwar il-passi meħtieġa ħalli tindirizza t-tibdil fil-klima trid il-kuraġġ għax kull deċiżjoni hi iebsa. Mhux ser inkun kritiku tal-inizjattiva ta’ ġnien li ma jiġġenerax emissjonijiet (carbon neutral public garden) jew tal-għajnuna biex ikunu nkoraġġiti “bjut ħodor”.  Imma għandu jingħad li dawn l-inizjattivi huma insinifikanti ħdejn dak meħtieġ li jsir biex ikunu indirizzati l-impatti tat-tibdil fil-klima.  

Malta hi vulnerabbli. L-għoli ta’ livell il-baħar, anke jekk ikun l-inqas mill-istimi li qed isiru fir-rapport tal-IPCC ikun ta’ dannu għall-infrastruttura kostali. Joħloq ukoll bosta problemi għal dawk li jgħixu fil-lokalitajiet madwar il-kosta. Ma nistgħux nibqgħu nipposponu id-deċiżjonijiet biex dawn forsi jittieħdu għada flok illum. Għandna responsalliltà etika jekk il-ġenerazzjonijiet futuri: din il-pjaneta, imsejħa d-dinja qed nieħdu ħsiebha biex wara ngħadduha lilhom f’kundizzjoni aħjar milli ta’ qabilna għaddewha lilna.  

ippubblikat fuq Illum: il-Ħadd 15 t’Awwissu 2021