In-Nigret: more agricultural land to be bulldozed

The local plans are seven in number. They are supplemented by a land use planning rationalisation exercise. This consists of the identification of land outside the development zone (ODZ), approximately 2 million square metres in area, on the outskirts of existing urban areas and settlements all over the islands. In July 2006, Parliament, decided that this ODZ land was suitable for development.

The PN led government had then proposed and voted in favour of developing this ODZ land with the Labour Opposition voting against the proposal. But come March 2013 nothing changed as a result of the change in government. Notwithstanding that Labour in Opposition had voted against the proposal, the ODZ land remained within the development zone. All two million square metres of it. As aptly underlined by Giuseppe Tomasi di Lampedusa in his Il Gattopardo: the more things appear to change the more they remain the same. Greed is in fact colour blind.

Today, almost 17 years after the event, our local communities are realising what that Parliamentary vote signifies. Together with my colleagues I have been all around the island on a regular basis discussing with residents the resulting overdevelopment which is eating up agricultural land at a fast rate. Most localities are impacted.

This week it is the turn of agricultural land at In-Nigret, on the outskirts of Żurrieq, where more agricultural land will soon be cleared for development. Residents are up in arms as they have realised that another 14,960 square metres of arable agricultural land will be shortly developed. Two particular applications for planning control have been submitted (PC85/18 and PC49/19). The former application has already been approved last year while the second application will be considered shortly: it has already been recommended for approval by the Planning Directorate at the Planning Authority.

The planning process currently in hand is concerned with zoning and with determining the extent of permissible development, that is the permissible height and the development density. The development has however already been approved in principle 17 years ago. Unfortunately, notwithstanding the efforts of my party as well as those of environmental NGOs, residential communities ignored the warning signs staring them in the face. Now that the threat of destructive development is approaching individual communities, they are realising that they have been taken for a ride for quite some time. They are now awakening from their blissful slumber, suddenly realising that those whom they trusted all along have betrayed them by giving up for development the open spaces surrounding our settlements and urban areas.

Giving up agricultural land for building development does not make any sense. This is not just an objective argument in favour of protecting agricultural land. It is also essential to protect the green lungs around our urban areas and settlements.

What sense does it make to embark on a €700 million spending spree on the greening of our urban environment and then, simultaneously to bulldoze through our fertile fields? Project Green, if it is to have any worth should first and foremost seek to protect our existing green lungs. This applies not only to the Nigret fields facing the bulldozer in the coming months. It also applies all around the islands to each and every one of the two million square metres of ODZ land which Parliament, 17 years ago, earmarked for development.

The question being asked is: what can be done about it? Is it not too late to act after 17 years? There are very few avenues which can be explored at this late hour but there are some possibilities which hopefully can be utilised to defend the little we have been left with. 

published in The Malta Independent on Sunday: 21 May 2023

Id-demokrazija lokali tista’ tħares l-ispazji urbani mħaddra

Għandna ħtieġa ta’ iktar spazji mħaddra fiz-zoni urbani. L-ispazji mħaddra huma ta’ għajnuna biex insaħħu, u fejn meħtieġ nistabilixxu mill-ġdid il-kuntatt tagħna man-natura. Dawn il-kuntatti ħadu daqqa sewwa riżultat tal-iżvilupp eżaġerat ta’ madwarna. Dan kollu hu ħtija ta’ Awtorità tal-Ippjanar li tat prijorità lill-iżvilupp esaġerat a skapitu tal-kwalità tal-ħajja tagħna lkoll.

Il-Kunsilli Lokali għandhom rwol importanti ħalli jassiguraw il-ħarsien tal-ispazji miftuħa mħaddra biex dawn ma jispiċċawx għalf ħalli jissodisfaw l-aptit tal-iżviluppaturi. Il-parti l-kbira tal-Kunsilli Lokali jsemmgħu leħinhom biex jiddefendu lill-lokalità tagħhom. Sfortunatament ma hemm l-ebda garanzija li jistgħu jaslu u dan għax il-gvern lokali hu biss ittollerat mill-gvern ċentrali.

L-aħħar eżempju, dak tal-Kunsill Lokali tal-Gżira, immexxi b’tant għaqal mis-Sindku Conrad Borg-Manché, għandu jkun ta’ twissija għal kulħadd. Fil-battalja legali li l-Kunsill Lokali tal-Gżira fetaħ dwar il-ġnien pubbliku kontra l-Awtorità tal-Artijiet ġie stabilit b’ċertezza li din l-Awtorità naqset milli twettaq żewġ miżuri bażiċi ta’ governanza tajba: naqset milli tkun trasparenti f’ħidmietha u naqset ukoll milli tikkonsulta mal-Kunsill Lokali tal-Gżira. 

Din hi problema li qed titfaċċa ta’ sikwit min-naħa tal-gvern ċentrali u l-agenżiji tiegħu li għandhom ħabta jibqgħu għaddejjin romblu minn fuq il-kunsilli lokali f’Malta u Għawdex. Il-gvern ċentrali għadu mhux komdu li jaġixxi f’kuntest fejn tirrenja s-sussidjarjetà u d-demokrazija lokali u dan minkejja li l-kunsilli lokali ilhom magħna għal kważi tletin sena.

Kemm il-darba jsir xogħol bil-galbu hi politika tajba li ninvestu fl-iżvilupp ta’ spazji miftuħa fiż-żoni urbani u l-madwar, u li dawn inħaddruhom.  Ikun, imma, għaqli jekk l-ewwel u qabel kollox inħarsu l-ispazji mħaddra li diġa għandna fiz-zoni urbani.

Ħarsu lejn il-ġnien pubbliku tal-Gżira u l-ġara tiegħu l-pompa tal-petrol.  Dawk li jfasslu l-politika tal-Awtorità tal-Artijiet u dik ta’ Project Green għandhom jaħsbu ftit dwar x’futur jista’ għandhom il-pompi tal-petrol. L-elettrifikazzjoni tal-karozzi daqt magħna u konsegwenza ta’ hekk ftit ftit tibda tonqos l-utilità tal-pompi tal-petrol, sakemm ma jkollniex bżonnhom iktar.  Hemm imbagħad il-mira tal-istrateġija tal-iżvilupp sostenibbli li l-karozzi fit-toroq jonqsu b’41 fil-mija. Dan kollu għandu jwassal b’mod loġiku għall-konsiderazzjoni li iktar jagħmel sens li tispiċċa l-pompa tal-petrol biex tagħmel il-wisa’ għal ġnien pubbliku ikbar. Dan jagħmel sens ferm iktar milli joqgħodu jnaqqru biċċiet mill-ġnien pubbliku biex ikabbru d-daqs tal-pompa tal-petrol!

Meta jirnexxielna nreġġgħu lura l-impatti tal-iżvilupp, nagħtu spinta tajba biex intejbu l-kwalità tal-ħajja ta’ kulħadd, mhux biss fil-Gżira!  Huwa f’dan il-qasam fejn jista’ jkollna bidla bis-serjetà fil-politika u l-azzjoni relattiva dwar l-ispazji miftuħa u mħaddra fiż-żoni urbani tagħna.  Hu faċli li troxx il-fondi pubbliċi fuq art abbandunata jew art fi stat ta’ telqa: €700 miljun faċli tonfoqhom b’dan il-mod! L-isfida qegħda biex tkun indirizzata l-ħsara li l-iżviluppaturi jikkawżaw fl-infrastruttura urbana li hi tant essenzjali biex nibqgħu f’kuntatt man-natura. Dan il-kuntatt tant essenzjali, jzommna b’saħħitna, anke mentalment, u jgħin sostanzjalment biex titjieb il-kwalità tal-ħajja!

Din hi t-triq realistika l-quddiem. Jeħtieġ li l-prinċipju tas-sussidjarjetà jkun prinċipju bażiku tal-governanza tajba kif ukoll li nassiguraw li jkunu l-Kunsilli Lokali li jmexxu dak kollu meħtieġ għall-iżvilupp u ż-żamma f’kundizzjoni tajba tal-infrastruttura urbana lokali, inkluż l-ispazji miftuħa mħaddra.

Il-Gvern ċentrali, permezz tal-Awtorità tal-Artijiet u Project Green, għandu jservi lid-demokrazija lokali flok ma jkompli jipprova joħnoqha.

Din hi l-lezzjoni li toħroġ mill-ġnien tal-Gżira.

ippubblikat fuq Illum: 7 ta’ Mejju 2023

Local democracy can protect our urban green spaces

We need more green open spaces in our urban areas. Green open spaces help us strengthen and where necessary re-establish our links with the natural world. These links have been severely impacted by the overdevelopment around us and by a Planning Authority which has prioritised overdevelopment at the expense of our quality of life.

Local Councils have a very important role to play in order to ensure that existing green open spaces are protected and do not continue to serve as fodder for the development lobby. Most Local Councils speak up to defend their locality. Unfortunately, success is not guaranteed as local government is, unfortunately, merely tolerated by central government.

The latest case, that of the Gżira Local Council, ably led by its Mayor Conrad Borg-Manché, should be an eyeopener. In its legal battle on the threatened public garden, the Gżira Local Council established beyond doubt that the Lands Authority failed the basic tests of good governance: the Lands Authority did not act transparently and in addition it has failed to consult with the Gżira Local Council.

This is a recurring problem with central government and its agencies who unfortunately tend to ride roughshod over local councils in Malta and Gozo. Central government is not yet sensitised to subsidiarity and local democracy notwithstanding that local councils have been around for almost thirty years.

Investing in the development of new green open spaces in our urban areas, or within easy reach, is good policy, if done properly. It would be much better, however, if existing green spaces in our urban areas are adequately protected. Much still needs to be done to achieve this objective.

Consider the Gżira public garden and its neighbour the fuel station. Policy makers at the Lands Authority and at Project Green should think about whether fuel stations have any future at all. The electrification of transport is in the pipeline and consequently it is only a question of time before fuel stations start the countdown leading to their disappearance. Coupled with the sustainable development strategy targeted reduction of 41 per cent of cars on the road this should lead to the logical consideration that it makes more sense for the fuel station to make way for an enlarged public garden instead of having parts of the public garden being nibbled away by the fuel station.

Reversing the impacts of development, for a change, could do wonders for our quality of life, not only in Gżira! This is where real changes are required to policies and action relative to the provision of green open spaces in our urban areas. It is relatively easy to splash public funds on abandoned or derelict land: all 700 million euros of it. The real challenge is where the development lobby is destructing or has already destructed the urban infrastructure which should keep us in contact with nature and as a result enhance our sanity and quality of life!

This is the realistic way forward. We should seek to apply subsidiarity as an operating principle of good governance, and ensure that local authorities take the lead in all matters concerning the development and enhancement of the local urban infrastructure, including that is, of green open spaces.

Central government, in this case through the Lands Authority and Project Green, should be at the service of local democracy instead of continuously seeking ways to strangle it. The local voice should lead the way and it should not be suffocated any longer.

This is the basic lesson from the Gżira garden saga.

published in The Malta Independent on Sunday: 7 May 2023

Fil-Gżira: grazzi lil Conrad

Illum ADPD morna l-Gżira fil-ġnien mhedded minn pompa tal-petrol.

Hu tajjeb li l-Kunsill Lokali tal-Gżira immexxi mis-Sindku Conrad Borg-Manché ħareġ għonqu biex jiddefendi l-ġnien tant meħtieġ għar-residenti.

Il-ġnien hu pulmun essenzjali li jeħtieġ li jikber mhux li jiċkien!

Hi ħasra li f’din l-istorja kollha l-bqija tal-Partit Laburista ħa posizzjoni kontra r-residenti. L-Awtorità tal-Artijiet, immexxija minn Bord maħtur mill-Partit Laburista fil-Gvern, irid jieħu biċċa mill-ġnien għall-ħtiġijiet tal-pompa tal-petrol. L-Awtorità tal-Artijiet qabbded lill-Avukatessa Ramona Attard, President tal-Partit Laburista, biex tiddefendi d-deċiżjoni tagħha dwar il-pompa tal-petrol.

Hi ħasra li l-affarijiet żviluppaw b’dan il-mod.

Għax f’fora oħra l-Gvern tal-Labour qed jgħid affarijiet oħra.

Hu tajjeb per eżempju li tnieda investiment sostanzjali fil-ħolqien u ż-żamma ta’ spazji urbani ħodor. Apparti li l-affarijiet jistgħu jitmexxew aħjar, l-idea hi tajba. Fuq kollox kien ikun ħafna aħjar kieku l-inizjattiva qegħda f’idejn il-Kunsilli Lokali, flok f’idejn Steve Ellul ta’ Project Green li iktar hu interessat li jħejji soda għalih għall-Parlament Ewropew!

Qabel ma noħolqu spazji urbani mħaddra ġodda kien ikun iktar għaqli li nipproteġu dak li għandna.

Grazzi lill-Kunsill Lokali tal-Gżira u lis-Sindku Conrad Borg-Manché li kienu kapaċi jiddefendu il-ftit li għandna. Moħħna hemm għax l-istorja ma spiċċatx hawn!

Il-kosta (u madwarha) tagħna lkoll

Il-pubblikazzjoni riċenti tar-rapport dwar l-impatti ambjentali (EIA)  tal-proġett ta’   Villa Roża fil-Bajja ta San Ġorġ San Ġiljan ser terġa’ tiftaħ beraħ id-dibattitu dwar il-proġett tal-grupp dB f’Pembroke kif ukoll dwar il-Masterplan ta’ Paceville li kien abbandunat madwar sitt snin ilu, riżultat ta’ dibattitu intensiv li fih kienet involuta attivament is-soċjetà ċivili.

Għal darb’oħra il-proposta ċentrali ta’ żvilupp hi l-kummerċjalizzazzjoni intensiva tal-kosta kif ukoll madwarha, u dan apparti l-impatti konsiderevoli fuq iz-zona kollha.

Il-proposta tikkonċerna medda kbira ta’ 47,572 metri kwadri bi żvilupp propost li jikkonċerna t-turiżmu, id-divertiment flimkien ma’ użu kummerċjali, primarjament  uffiċini. Dan hu propost li jsir f’żona li diġa hi iffullata, prattikament is-sena kollha.

Ir-rapport dwar l-impatti ambjentali fih numru ta’ studji dwar diversi aspetti ta’ relevanza għall-proġett propost. Wieħed minn dawn hu analiżi ekonomika mħejji minn E-Cubed Consultants. Kif mistenni, dan l-istudju jitkellem f’termini pożittivi ħafna tal-proġett. Studji ta’ din ix-xorta li kapaċi jiġġustifikaw kollox, issa drajnihom!  Dan l-istudju jinjora kompletament  l-impatti li l-proġett ta’ Villa Roża ser ikollu fuq l-infrastruttura pubblika. Dawn l-impatti huma spiża li jridu jagħmlu tajjeb għalihom il-fondi pubbliċi. L-impatti tal-proġett innifsu huma sostanzjali. Imma meta tarahom b’mod kumulattiv ma’ dawk iġġenerati minn proġetti oħra kbar ippjanati għaż-żona huma enormi.

Dan hu kaz ieħor fejn il-profitti jmorru fil-but tas-settur privat imma hu mistenni li l-kaxxa ta’ Malta terfa’ l-ispejjes għall-iżvilupp meħtieġ tal-infrastruttura biex huma jkunu jistgħu jinqdew. Dwar dan, l-istudju ta’ E-Cubed hu sieket.

Dan x’mudell hu? Kif ġie indikat b’mod ċar minn studju ta’ Deloitte dwar it-turiżmu f’Malta, studju li kien ikkummissjonat mill-Assoċjazzjoni tal-Lukandi (MHRA), ser inkunu neħtieġu 4.7 miljun turist fis-sena biex jintużaw is-sodod li diġa hawn inkella li huma ippjanati! Dan ġenn, għax il-pajjiż ma jiflaħx għall-piż iġġenerat fuq l-infrastruttura kemm-il darba in-numru ta’ turisti li jżuruna jirdoppja.

Anke l-Gvern ħabbar mira ta’ tlett miljun turist, mira li hi għolja ħafna. Kieku l-Awtorità tat-Turiżmu għandha nitfa serjetà fit-tmexxija tagħha kienet tieħu passi biex trażżan l-iżvilupp sfrenat li għaddej fl-industrija u li fl-aħħar ħsara biss jagħmel. Ir-rebgħa imma m’għandiex limitu u qed twassal għal ħsara kbira għall-pajjiż.

Il-kummerċjalizzazzjoni tal-kosta u taz-zona madwarha teħtieġ li tieqaf qabel li din tibla l-ftit spazji miftuħa li għad baqa’ madwar l-istess kosta.

Permezz ta’ emendi li kienu saru għall-Kodiċi Ċivili f’dik li hi magħrufa bħala l-liġi tad-dimanju pubbliku l-Parlament kien approva leġislazzjoni biex jipproteġi l-kosta u bħala riżultat ta’ hekk iżid l-aċċess għall-pubbliku. Dan kien kollu daħq fil-wiċċ għax fil-prattika ma sar xejn. Kieku din il-leġislazzjoni qed taħdem, proġetti bħal dan ta’ Villa Roża ma jsirux għax dawn imorru kontra kemm il-kelma kif ukoll l-ispirtu tal-liġi.

Għaddej sforz kontinwu biex il-kosta tkun ikkumerċjalizzata.  Xi żmien ilu kellna l-proposta għall-marina ta’ Marsaskala. Kellna ukoll il-proposti dwar Manoel Island, dwar il-Bajja tal-Balluta, il-Waterfront tal-Birgu (inkluż il-marina) u l-marina għall-jottijiet fil-Kalkara u dan flimkien ukoll mal-Waterfront tal-Belt Valletta.

Ma dan wieħed irid iżid il-kummerċjalizzazzjoni sfrenata li għaddejja tal-ispazji pubbliċi mal-kosta, inkluż il-bankini.

L-art pubblika qed tkun kontinwament ittrasformata fi profitti għas-settur privat, ħafna drabi għal ftit magħżulin. Fi prattikament il-każi kollha, ħadd ma jagħti kaz tal-kwalità tal-ħajja tar-residenti. Dawn qed ikun kompletament injorati. Xi drabi r-residenti saħansitra jinbeżqu l-barra miz-zoni residenzjali.

Issa għaddew madwar erba’ snin minn meta l-Parlament approva l-leġislazzjioni biex iħares il-kosta. Biex din il-liġi tkun tista’ titwettaq  l-għaqdiet ambjentali ppreżentaw dokumentazzjoni dwar iktar minn għoxrin sit mal-kosta li jimmeritaw li jkunu mħarsa. Ninsab infurmat li dawn l-għaqdiet ambjentali ippreżentaw ukoll riċerka estensiva dwar min jippossjedi din l-art. Hi ta’ sfortuna li t-tkaxkir tas-saqajn tal-Awtorità tal-Artijiet u tal-Awtorità tal-Ippjanar qed iżżomm u tostakola l-ħidma meħtieġa biex din il-liġi li tipproteġi l-kosta titwettaq. Dan qed isir ukoll fejn ma hemm l-ebda dubju li l-art  hi propjetà pubblika.

Għalfejn isiru dawn il-liġijiet jekk ma hemm l-ebda intenzjoni biex dawn ikunu implimentati?

Jeħtieġ li niċċaqalqu jekk irridu nkunu f’posizzjoni li nħarsu dak li fadal mill-kosta u z-zoni ta’ madwarha, u dan qabel ma jkun tard wisq. Sfortunatament ma hemmx rieda politika dwar dan. Il-Gvern u l-awtoritajiet tiegħu iqiesu l-kosta u z-zona kostali bħala magna biex tagħmel il-flus. Din hi l-viżjoni li qed isegwu fi sħubija kontinwa mal-forzi spekulattivi.

ippubblikat fuq Illum: 26 ta’Marzu 2023

The coast and coastal areas belong to all of us

The recent publication of the EIA for what is commonly referred to as the Villa Rosa project at St George’s Bay St Julians brings us back to the dB Pembroke project debate as well as the Paceville Masterplan aborted some six years ago as a result of an intensive debate which involved heavily civil society.

Once more the issue is a development proposal which seeks further intensive commercialisation of the coast and the coastal area. In addition, the impacts on the surroundings are substantial,

The proposal involves a massive 47,572 square metres footprint with a proposed development mix of tourism, leisure and business uses in an area which is already saturated and as a result overcrowded at practically all times of the year.

The EIA contains a number of studies relative to a multitude of aspects. One of these studies is an economic analysis by E-Cubed Consultants. As expected, this study gives a glowing economic endorsement of the project. We have become used to such studies which seem to be able to justify anything. In arriving at its conclusions this study, completely ignores the impacts which the Villa Rosa project will have on the public infrastructure and on the fact that this will have to be made good for by the public coffers. The impacts are substantial when the project is viewed on its own but they assume enormous proportions when viewed cumulatively with the impacts generated by other major projects already in hand or in the pipeline for the area.

This is another case of profits being channelled to the private sector with the public purse being expected to foot the bill for the infrastructural development required. E-Cubed are completely silent on the matter.

Is this the tourism model for the future? As clearly indicated by the Deloitte study on the tourism carrying capacity in the Maltese islands, commissioned by MHRA, at the end of the day we would require 4.7 million tourists per annum if existing and projected tourism projects are to have around an 80 per cent occupancy. This is pure madness: it would signify a more than doubling of the current number of  tourist arrivals.

Even the government stated target of 3 million tourists per annum is too high. If the Malta Tourism Authority (MTA) was anything close to serious it would have by now have taken urgent action to curtail the unrestrained development spree of these speculative developers. Their greed has no limits. It is driving this country towards a complete ruin.

The commercialisation of the coast and coastal areas has to stop before it engulfs the few open spaces left undeveloped in the vicinity of the coast.

Through amendments to the Civil Code in what is known as the Public Domain Act Parliament has approved legislation to protect the coast and to increase access to the public as a result. This legislative action unfortunately has so far proven to be another gimmick. If it were to be in any way effective this legislation would have nipped in the bud the proposed Villa Rosa development as it goes against both the letter and the spirit of this legislation.

A continuous effort to commercialise the coast is under way. It has been going on for quite some time. Some time back we had the proposal for a Marsaskala yacht marina. Some other glaring examples which come to mind are the case of  Manoel Island, Balluta Bay, the Birgu Waterfront and yacht marina, the Kalkara yacht marina, Valletta Waterfront.

There is also the ongoing commercialisation of the public spaces adjacent to the coast, including pavements and open spaces.

Public land is continuously being transformed into private profits, many times for the chosen few. In practically all cases, the quality of life of residents is not factored in, until the eleventh hour. Whenever possible, it is either avoided completely or else the residents are slowly squeezed out of residential areas.

It has been around four years since parliament approved legislation in order to reinforce the protection of the coastline through the public domain legislation. Environmental NGOs have submitted a list of over twenty sites along the coast which qualify for protection. I am informed that eNGOs have even carried out extensive research on ownership issues related to these sites. It is indeed unfortunate that the Lands Authority and the Planning Authority have ground the whole process to an unacceptable halt as a result rendering legislation ineffective. This applies even in those instances where it is proven beyond any doubt whatsoever that the land in question is public property.

Why approve such laws when there is no intention to implement them?

We need to act to protect what is left of the coast and the coastal areas, before it is too late. Unfortunately, there is no political will to act. Government and its authorities consider the coast and the coastal areas as money spinners. A vision which they pursue relentlessly in bed with the speculators.

published in The Malta Independent on Sunday: 26 March 2023

X’ser inħallu warajna?

Jekk irridu nirreġistraw progress, il-legat li ser inħallu warajna lill-ġenerazzjonijiet futuri jeħtieġ li jkun bosta aħjar minn dak li ħallewlna dawk li ġew qabilna. It-triq meħtieġa biex nirreġistraw dan il-progress għandha tkun il-mira tal-istrateġija dwar l-iżvilupp sostenibbli li sa nhar il-Ħamis li għadda kienet soġġetta għall-konsultazzjoni pubblika.

Roman Krznaric, fil-ktieb riċenti tiegħu The Good Ancestor jistaqsina mistoqsija diretta: “X’legat ser inħallu lill-ġenerazzjonijiet futuri? Ser ikunilhom ta’ għajnuna, jew ser ikissirhom?”  Hi mistoqsija li neħtieġu nwieġbu għaliha aħna ukoll, kuljum.

Il-politika dwar l-iżvilupp sostenibbli tfittex li tagħti tweġiba sura għal din il-mistoqsija. Jekk titmexxa sewwa, din il-poltika tista’ tagħti libsa xierqa lill-futur u dan bħala riżultat ta’ ħidma responsabbli li issir illum.  Dan isir billi nassiguraw li l-ħtiġijiet tagħna illum nissodisfawhom mingħajr ma nikkompromettu l-possibiltà li anke l-ġenerazzjonijiet futuri jkun possibli għalihom li huma ukoll ikunu f’posizzjoni li jissodifaw il-ħtiġijiet tagħhom.

Dan, fi ftit kliem, jiddependi fuq kemm aħna kapaċi nħarsu fit-tul, il-bogħod, f’dinja li kontinwament tikkostrinġina naħsbu u naġixxu f’termini ta’ mil-lum għal għada. Anzi, jgħidulna “għada min raħ?”

Il-Gvernijiet, minkejja l-ħafna paroli tagħhom, ftit li xejn jagħtu importanza lill-iżvilupp sostenibbli propju minħabba li din mhiex dwar illum, iżda iktar dwar għada u lil hinn minnu.  Hi dwar kif il-ħidma tal-lum ma tkunx ta’ preġudizzju għall-ġenerazzjonijiet futuri. Il-politiku ma jagħtix biżżejjed kaz ta’ dan għax l-interess tiegħu ħafna drabi ma jwassalx iktar minn ħames snin: jiġifieri kemm hemm żmien bejn elezzjoni u oħra.  Jeħtieġ li nippjanaw ħafna iktar fit-tul, fl-interess tal-ġenerazzjonijiet futuri.

Dan il-punt ġie sottolinejat minn Gro Harlem Brundtland li kienet fi żmien Prim Ministru soċjal-demokratiku tan-Norveġja. Dan għamlitu fir-rapport influwenti li ħejjiet fl-1987 għall-Ġnus Magħquda bit-titlu: Our Common Future. F’dan ir-rapport, fost oħrajn, hi emfasizzat li “Naġixxu b’dan il-mod għax naħsbu li nistgħu neħilsuha ħafif: il-ġenerazzjonijiet futuri ma jivvutawx; la għandhom poter politiku u l-anqas poter finanzjarju; mhumiex f’posizzjoni li jikkontestaw id-deċiżjonijiet tagħna.” (We act as we do because we can get away with it: future generations do not vote; they have no political or financial power; they cannot challenge our decisions.)

Dan kollu joħroġ ċar mill-kuntrast bejn dak li jipproponi (jew li jħalli barra) l-abbozz ta’ strateġija għall-iżvilupp sostenibbli u l-politika attwali u l-ħidma fil-prattika tal-Gvern.

Ħarsu per eżempju lejn il-politika dwar it-trasport.

L-istrateġija proposta titkellem fit-tul dwar viżjoni u oġġettivi biex jiżdied l-użu tat-trasport pubbliku. Tidentifika mira għall-2030 biex jonqos in-numru ta’ dawk li jsuqu l-karozzi b’41 fil-mija meta dan ikun imqabbel maċ-ċifri tal-1990.

Kliem dan li ħadd ma’ jista’ jemmnu, iktar u iktar meta wieħed iqabblu mal-ħidma f’direzzjoni kompletament opposta li fis-snin passati.

Il-politika tal-Gvern illum tinkoraġixxi l-użu tal-karozzi privati: hi politika li kontinwament tibgħat sinjali konfliġġenti.  Hu sew li l-istrateġija dwar l-iżvilupp sostenibbli tfittex li tkun indirizzata id-dipendenza fuq il-karozzi. F’kuntrast ma’ dan l-oġġettiv il-politika tal-Gvern permezz ta’ investiment massiċċ fl-infrastruttura tat-toroq kif ukoll permezz tas-sussidju tal-petrol/diesel qed twassal messagg kompletament differenti. Messaġġ li ma jħalli l-ebda dubju li l-użu tal-karozzi hu inkoraġġit.

Il-konġestjoni tat-traffiku fit-toroq tagħna mhiex il-kawża tal-problemi tagħna. Fil-fatt din hi l-effett tad-dipendenza tagħna fuq il-karozzi. F’dan il-kuntest hu ġustifikat li l-istrateġija timmira lejn tnaqqis sostanzjali fid-dipendenza fuq il-karozzi. Fil-fatt m’għandniex ħtieġa ta’ daqshekk karozzi biex nivvjaġġjaw daqstant distanzi qosra. Anke l-istrateġija l-oħra, dik dwar it-Trasport tfakkarna li nofs il-vjaġġi li nagħmlu bil-karozzi privati huma għal distanzi li jieħdu inqas minn ħmistax-il minuta.

Insibu iktar sinjali kunfliġġenti fl-abbozz tal-istrateġija dwar l-iżvilupp sostenibbli.

Numru ta’ miri huma spjegati b’mod ċar, bħall-klima, skart, xiri bi kritierji ambjentali, kwalità tal-arja, bijodiversità, tagħlim għall-ħajja, diġitalizzazzzjoni u l-ħtieġa ta’ għajnuna edukattiva lil studenti emigranti, fost oħrajn. Min-naħa l-oħra, per eżempju, ħlief għal xi kummenti ġenerali ftit li xejn hemm direzzjoni dwar materji li jikkonċernaw l-użu tal-art. Riżorsa għalina skarsa u f’diversi ċirkustanzi użata ħażin kontra l-interess pubbliku.

Fid-dawl tal-gimmicks politiċi kurrenti dwar l-ispazji miftuħa jistona n-nuqqas ta’ referenza għall-ħtieġa li nipproteġu l-ispazju miftuħ diġà eżistenti fiż-żoni urbani u l-irħula tagħna. Dan jinkludi ġonna privati, uħud kbar, li huma taħt assedju mill-ispekulaturi li huma daqstant u kontinwament aġevolati.

Ftit li xejn ukoll hemm referenza għall-importanza li tinħadem l-art agrikola u li din tkun difiża mill-assedju li għaddej mill-forzi spekulattivi. X’utilità hemm li tinvesti  €700 million fi spazji miftuħa meta fl-istess nifs qed jintilfu spazji miftuħa kbar kontinwament u dan riżultat tal-falliment tal-ippjanar fl-użu tal-art?

B’din ir-rata il-legat li ser inħallu lill-ġenerazzjonijiet futuri huwa wieħed negattiv ħafna.  Inħarsu sal-ponta ta’ mneħirna, mhemmx viżjoni fit-tul.  Dan mhux legat li ser jagħmel il-ġid: ser ikun ta’ ħsara kbira għall-ġenerazzjonijiet futuri. Kif qalet Brundtland: dan isir għax il-ġenerazzjonijiet futuri m’għandhomx vot!

B’dawn in-nuqqasijiet is-siwi tal-istrateġija proposta dwar l-iżvilupp sostenibbli hu wieħed limitat. Ikun iktar utli li titfassal mill-ġdid.

ippibblikat fuq Ilum: 12 ta’ Frar 2023

Being Good Ancestors

If we are to register any significant progress, our legacy to future generations should be a substantial improvement of what we ourselves have inherited from our predecessors. The roadmap to achieving this improvement should be the objective of the sustainable development strategy which was subject to public consultation until last Thursday.

Roman Krznaric, in his recent book The Good Ancestor asks a very pointed question: “Will our legacy to future generations be one that benefits them or will be it one that cripples them?” It is the question to which we must provide an answer, day in day out.

The politics of sustainable development seeks to mould such an answer. Properly managed it can shape the future as a result of acting in a responsible manner today. It does so by ensuring that our present-day needs are achieved without compromising the ability of future generations in meeting their own needs. It all boils down to how we can think (and plan) long-term in a short-term world.

Notwithstanding the rhetoric, governments do not give sufficient importance to sustainable development as this is not just about today. It is rather about how today’s activity should not prejudice tomorrow and future generations. This is not sufficiently on the radar of today’s politicians. Their interest, generally, does not span more than five years: that is until the next general election. We need to think and plan far more into the future.

This is a point underlined by former Norwegian social democrat Prime Minister Gro Harlem Brundtland in her seminal UN Report Our Common Future published in 1987. She emphasised that “We act as we do because we can get away with it: future generations do not vote; they have no political or financial power; they cannot challenge our decisions.

This is most evident in the contrast between what the draft sustainable development strategy proposes (or omits) and the actual policy and practice of government.

Consider for example, the issue of transport policy.

The proposed sustainable development strategy speaks at length on vision and objectives relative to an increased use of public transport. It even identifies as a 2030 target the reduction of car drivers through the use of the following words: reduce the modal share of car drivers to 41% compared to 1990.

No one in his right senses can believe a single word of this statement in view of the fact that there has been a considerable effort in the past years in a completely opposite direction!

Current government policy encourages the use of private cars and continuously sends conflicting signals. The sustainable development strategy rightly seeks to address car dependency. In contrast to this objective government policy, through investing heavily in new road infrastructure and through the subsidisation of fuels sends a completely different signal: one which without a shadow of doubt encourages car dependency.

The congestion of our roads is not the cause of our problems: it is the effect of our malady which is car dependency. Hence it is right that the strategy aims to address and reduce car dependency. We do not need so many cars to travel the short distances so prevalent in this country! As our Transport Master Plan reminds us, 50 per cent of private car trips are for distances taking less than 15 minutes.

We find other conflicting signals in the draft strategy on sustainable development.

While there are a number of specific objectives spelled out in clear language (for example: climate change, waste, green purchasing, air quality, biodiversity, lifelong learning, digitalisation, migrant induction learning …….) beyond some general comments and observations, I fail to see any emphasis on land use issues. This is not right in view of the limited availability of land and its rampant misuse, contrary to the public interest.

In view of the current political gimmicks relative to open spaces one cannot but note the omission from the strategy on any reference to the urgent need to protect existing open space in our urban areas and in our villages. This includes large private gardens continuously targeted by speculative forces on the good books of this administration. 

There is also scant reference to the need to safeguard agricultural land. What is the purpose in investing €700 million in open spaces if we are losing existing ones at an exponential rate as a result of the current practise of land use planning?

At this rate the legacy to future generations is generally negative. The short-term view is completely obliterating any possible long-term view. This is not a beneficial legacy; it is rather a very crippling one. As Brundtland pointed out: this is done as future generations have no vote!

We need to go back to the drawing board and have the strategy redrafted.

published in The Malta Independent on Sunday: 12 February 2023

Spażji miftuħa : 15-il minuta l-bogħod

Li jkollna żieda konsiderevoli ta’ spazji miftuħa, kif ukoll li nassiguraw li dawn l-ispazji miftuħa jkunu aċċessibli għal kulħadd hi politika tajba. Il-fatt li bħalissa għandna nuqqas ta’ spazji miftuħa u aċċessibli huwa riżultat tal-falliment tal-ippjanar tal-użu tal-art kif ipprattikat f’Malta. Sfortunatament dan hu orientat lejn l-ispekulazzjoni flok ma hu ffukat lejn użu aħjar tal-art bħala kontributur għal titjib fil-kwalità tal-ħajja.

Il-Gvern nieda proġett biex jinvesti €700 miljun ħalli jtejjeb l-ispazji miftuħa eżistenti kif ukoll biex joħloq oħrajn inkella biex iħajjar lil min jieħu inizjattivi f’dan is-sens. Ħadd mhu ser joġġezzjona għal proġetta ta’ din ix-xorta sakemm dan ma jkunx skuża li warajha tkun ser tinħeba xi ħaġa oħra li illum mhux dikjarata.

Biex proġett ta’ din ix-xorta jirnexxi jeħtieġ li jkun parti minn viżjoni fit-tul, viżjoni li mhux biss tħares lejn titjib madwarna imma fuq kollox tkun immirata biex in-natura terġa’ tkun integrata mill-ġdid f’ħajjitna u madwarna. Iktar minn investiment finanzjarju neħtieġu bidla fl-attitudni li twassal biex nibdew inqiesu l-ispazji pubbliċi bħala parti essenzjali mill-infrastruttura meħtieġa għal titjib fil-kwalità tal-ħajja tagħna.

Filwaqt li hu oġġettiv tajjeb li noħolqu spazji pubbliċi ġodda, u li ntejbu dawk li għandna, ikun ferm aħjar kieku bħala l-ewwel pass nagħmlu ħilitna biex inħarsu l-ispazji miftuħa li diġa għandna,  nħarsuhom u ma nħalluhomx jinqerdu.  Il-ġonna privati, uħud minnhom kbar, li jiffurmaw parti integrali miż-żoni urbani u mill-qalba tal-irħula tagħna ilhom żmien jinqerdu biex flokhom jinbnew blokki ta’ flattijiet.  Dawn għandhom ikunu minn tal-ewwel  spazji muftuħa li nħarsu jekk verament nemmnu fuq l-importanza tagħhom. Dawn il-ġonna servew bħala l-pulmun tal-komunitajiet lokali tagħna għal ħafna snin. Għalkemm huma propjetà privata dawn taw kontribut kbir għall-ħarsien tal-komunitajiet tagħna. Dan kollu ma jiswiex flus. Jeħtieġ biss ftit konsistenza u rieda tajba.

Imbagħad ikun imiss l-art agrikola li qed tintilef b’rata mgħaġġla. L-art agrikola ukoll hi taħt assedju:  qed tinbela fi kwantitajiet mhux żgħar mill-bini tat-toroq, proġetti ta’ żvilupp inkella minn min irid jirriżervha għalih għad-divertiment għall-BBQ jew picnic fejn jistrieħu ftit il-bogħod minn għajn in-nies.  Dan kollu qed jeqred l-għixien tal-bdiewa u tal-familji tagħhom li għal snin kbar ħadu ħsieb ir-raba’ b’tant dedikazzjoni u ipprovdew l-ikel għall-pajjiż.  Dan ukoll ma jiswiex flus. Jeħtieġ awtoritajiet li jaħdmu sewwa, li m’għandniex!

Ix-xewqa li lkoll għandna għal iktar spazji miftuħa hi rifless tal-ħsieb iberren f’moħħna li nerġgħu nistabilixxu kuntatt sod mal-egħruq tagħna, man-natura. In-natura hi ċentrali f’ħajjitna, u iktar nies, dan qed jirrealizzawħ u japrezzawħ. Dan ifisser li permezz tal-ispazji miftuħa irridu nintroduċu n-natura mill-ġdid fil-lokalitajiet tagħna bis-serjetà, u mhux li jitqegħdu xi erbat iqsari tal-konkos, taparsi sar xi ħaġa! L-ispazji miftuħa huma għan-natura u mhux biex tiżdied id-dominazzjoni tal-konkos fil-forom differenti tiegħu fil-lokalitajiet tagħna! L-anqas m’ghandhom jintużaw għall-parking tal-karozzi!

Ġie emfasizzat li dan il-proġett ta’ investiment fl-ispazji miftuħa għandu l-iskop li jassigura li kull wieħed u waħda minna jkollu aċċess għal spazju pubbliku miftuħ li jkun mhux iktar il-bogħod minn għaxar minuti minn fejn toqgħod. Dan l-oġġettiv jorbot mal-inizjattiva li ttieħdet f’diversi bliet Ewropej imsejħa l-belt ta’ 15-il minuta (15-minute city). Belt ta’ din ix-xorta għandha jkollha dak kollu li teħtieġ, fil-parti l-kbira mhux iktar minn kwarta l-bogħod mid-dar. Għax mhux l-ispazju pubbliku miftuħ biss għandu jkun fil-viċin: imma dak kollu li neħtieġu.

Dan iwassalna biex neżaminaw it-tifsila urbanistika tagħna, meta nirrealizzaw li l-ħwienet iż-żgħar tagħna li servew lill-komunitajiet lokali għal bosta snin, qed jonqsu sewwa. Qed jispiċċaw jinbeżqu mis-suq bħala riżultat tal-bosta supermarkets u stabilimenti kummerċjali kbar li qed jinfetħu.

Din l-idea tal-belt ta’ 15-il minuta (the 15-minute city) bdiet b’inizjattiva ta’ Carlos Moreno, arkitett konsulent tas-sindku ta’ Pariġi imma issa qed tinfirex ma numru ta’ bliet Ewropej. Tfisser tibdil sostanzjali fl-ippjanar għall-użu tal-art biex ikun assigurat li f’kull Belt jew raħal dak li normalment neħtieġu nistgħu nsibuh mhux iktar minn kwarta ‘l bogħodminn fejn noqgħodu.

Carlos Moreno jitkellem dwar il-ħtiġijiet marbuta mal-għixien fi spazju urban imfassla fuq sitt punti essenzjali: żona residenzjali adegwata, xogħol fil-viċin, possibiltà ta’ xiri ta’ oġġetti jew servizzi bla diffikultà, kif ukoll aċċess għall-edukazzjoni, servizz għas-saħħa u esperjenzi kulturali fil-qrib, ilkoll aċċessibli b’mezzi sostenibbli.

Nistgħu neżaminaw u nfasslu l-istil ta’ ħajjitna fl-ibliet u l-irħula tagħna f’dawn il-parametri?

Il-ħwienet żgħar fl-ibliet u l-irħula tagħna jeħtieġu l-għajnuna għax qed jagħtu servizz essenzjali li jagħti l-ħajja lill-komunitajiet tagħna: jagħtu servizz u fl-istess ħin joħolqu x-xogħol fil-lokalità. Meta wieħed jinkoraġixxi l-ħidma tal-ħwienet iż-żgħar fil-ħidma tagħhom ikun qed jagħti kontribut għat-tnaqqis tat-traffiku fil-lokalità f’kull ħin tal-ġurnata għax ikun hemm inqas ħtieġa li wieħed jivvjaġġa. B’hekk jintlaħaq oġgettiv ieħor fil-pjanijiet tal-Gven, jiġifieri t-tnaqqis tal-karozzi mit-toroq tagħna.

L-ippjanar għall-użu tal-art għandu jiffoka fuq in-nies u l-ħtiġijiet tagħhom. Hu biss f’dan il-kuntest li l-iffinanzjar ta’ proġetti ta’ tħaddir fil-komunità jagħmel sens.

ippubblikat fuq Illum: 29 ta’ Jannar 2023

Open spaces and the 15-minute city

Having a substantially increased area of open spaces and ensuring that these spaces are accessible for all is good policy. The fact that currently we lack accessible open spaces is a failure of land use planning as practised in Malta, which is unfortunately speculation oriented instead of being focused on optimisation of land use as a contribution towards an improvement in the quality of life for all.

Government is embarking on a €700 million project in order to enhance existing open spaces as well as to create or to encourage the creation of new ones. No one would object to that provided that it is not an excuse for a different and undeclared objective.

In order for such a project to be successful it must be part of a long-term view of enhancing our surroundings such that we bridge the substantial and ever-widening gap which separates us from nature. However, what is really needed is a change in attitude towards the availability of public space as an essential element in the basic infrastructure required for an enhanced healthy quality of life.

While it is definitely an acceptable objective to create new open spaces, we could do much better if, as an essential first step we strive to retain existent open spaces and save them from destruction. Private gardens, some of them of a substantial size, forming an integral part of our urban areas and village cores have for quite some time been making way for the development of blocks of flats. These should be the first obvious open spaces which we should seek to protect if we are serious about the importance of open spaces. Such gardens have served as the lungs of our local communities for ages. They are in private ownership but they still contribute substantially to the wellbeing of our communities. This does not entail any expense. All it requires is a dose of consistency and plenty of goodwill.

Next on the protection list would be agricultural land which is being lost at an ever-accelerating rate. When agricultural land is not being engulfed by road-building or building development it is being taken up by those who want to transform it into BBQ or picnic land, as their private recreational hideout.  In the process they squeeze out farmers who have tilled the land for ages and contributed continuously to the national food production effort. Even this does not entail any expense. All it requires is properly functioning authorities, which we lack!

The urge for more open spaces is a longing to re-establish contacts with our roots, that is with nature. Nature has a role in every aspect of our life. We can only keep ignoring it at our peril. This would primarily signify that open spaces need to reintroduce nature into our localities and not introduce a number of token planters in concrete pots. Open spaces are about nature and not about the increased domination of our localities by concrete in whatever shape or form! Nor should they be used as parking spaces.

It has been emphasised that the current project of investing in open spaces aims to ensure that each and every one of us will have access to a public open space not more than ten minutes away from where he or she resides. This objective ties in with a current initiative in various European towns of developing a 15-minute city: that is a local community which is almost self-sufficient, all needs, or most of them being available not more than 15 minutes away. It is not just public open spaces which ought to be close by: all our basic needs should be within easy reach.

This would necessitate that we examine closely our urban fabric to realise that the small commercial outlets which have served our local communities for ages are heading towards extinction. They are being squeezed out of the market through the ever-increasing number of supermarkets and large commercial establishments.

The idea of ‘the 15-minute city’ initially put forward by Carlos Moreno, an architect advising the Paris mayor, but adopted by an ever-increasing number of cities entails turning current urban planning on its head to ensure that all our needs are available not more than 15 minutes away.

Carlos Moreno speaks of a social circularity for living in our urban spaces based on six essential functions: to live in good housing, to work close by, to reach supplies and services easily, to access education, healthcare and cultural entitlement locally by low-carbon means.

Can we reassess the nature and quality of our urban lifestyles within these parameters?

Small commercial outlets in our towns and villages require support as they are an essential help to make our communities vibrant: being of service and creating local employment in the process. Encouraging the local commercial outlets also reduces traffic at all times of the day as there will be less need to travel. It would also directly help in achieving that other objective of reducing cars from our roads.

Land use planning is for people. It is about time that this is put into practice. It is only within this context that the funding of community greening projects makes any sense.

published in The Independent on Sunday 29 January 2023