Spażji miftuħa : 15-il minuta l-bogħod

Li jkollna żieda konsiderevoli ta’ spazji miftuħa, kif ukoll li nassiguraw li dawn l-ispazji miftuħa jkunu aċċessibli għal kulħadd hi politika tajba. Il-fatt li bħalissa għandna nuqqas ta’ spazji miftuħa u aċċessibli huwa riżultat tal-falliment tal-ippjanar tal-użu tal-art kif ipprattikat f’Malta. Sfortunatament dan hu orientat lejn l-ispekulazzjoni flok ma hu ffukat lejn użu aħjar tal-art bħala kontributur għal titjib fil-kwalità tal-ħajja.

Il-Gvern nieda proġett biex jinvesti €700 miljun ħalli jtejjeb l-ispazji miftuħa eżistenti kif ukoll biex joħloq oħrajn inkella biex iħajjar lil min jieħu inizjattivi f’dan is-sens. Ħadd mhu ser joġġezzjona għal proġetta ta’ din ix-xorta sakemm dan ma jkunx skuża li warajha tkun ser tinħeba xi ħaġa oħra li illum mhux dikjarata.

Biex proġett ta’ din ix-xorta jirnexxi jeħtieġ li jkun parti minn viżjoni fit-tul, viżjoni li mhux biss tħares lejn titjib madwarna imma fuq kollox tkun immirata biex in-natura terġa’ tkun integrata mill-ġdid f’ħajjitna u madwarna. Iktar minn investiment finanzjarju neħtieġu bidla fl-attitudni li twassal biex nibdew inqiesu l-ispazji pubbliċi bħala parti essenzjali mill-infrastruttura meħtieġa għal titjib fil-kwalità tal-ħajja tagħna.

Filwaqt li hu oġġettiv tajjeb li noħolqu spazji pubbliċi ġodda, u li ntejbu dawk li għandna, ikun ferm aħjar kieku bħala l-ewwel pass nagħmlu ħilitna biex inħarsu l-ispazji miftuħa li diġa għandna,  nħarsuhom u ma nħalluhomx jinqerdu.  Il-ġonna privati, uħud minnhom kbar, li jiffurmaw parti integrali miż-żoni urbani u mill-qalba tal-irħula tagħna ilhom żmien jinqerdu biex flokhom jinbnew blokki ta’ flattijiet.  Dawn għandhom ikunu minn tal-ewwel  spazji muftuħa li nħarsu jekk verament nemmnu fuq l-importanza tagħhom. Dawn il-ġonna servew bħala l-pulmun tal-komunitajiet lokali tagħna għal ħafna snin. Għalkemm huma propjetà privata dawn taw kontribut kbir għall-ħarsien tal-komunitajiet tagħna. Dan kollu ma jiswiex flus. Jeħtieġ biss ftit konsistenza u rieda tajba.

Imbagħad ikun imiss l-art agrikola li qed tintilef b’rata mgħaġġla. L-art agrikola ukoll hi taħt assedju:  qed tinbela fi kwantitajiet mhux żgħar mill-bini tat-toroq, proġetti ta’ żvilupp inkella minn min irid jirriżervha għalih għad-divertiment għall-BBQ jew picnic fejn jistrieħu ftit il-bogħod minn għajn in-nies.  Dan kollu qed jeqred l-għixien tal-bdiewa u tal-familji tagħhom li għal snin kbar ħadu ħsieb ir-raba’ b’tant dedikazzjoni u ipprovdew l-ikel għall-pajjiż.  Dan ukoll ma jiswiex flus. Jeħtieġ awtoritajiet li jaħdmu sewwa, li m’għandniex!

Ix-xewqa li lkoll għandna għal iktar spazji miftuħa hi rifless tal-ħsieb iberren f’moħħna li nerġgħu nistabilixxu kuntatt sod mal-egħruq tagħna, man-natura. In-natura hi ċentrali f’ħajjitna, u iktar nies, dan qed jirrealizzawħ u japrezzawħ. Dan ifisser li permezz tal-ispazji miftuħa irridu nintroduċu n-natura mill-ġdid fil-lokalitajiet tagħna bis-serjetà, u mhux li jitqegħdu xi erbat iqsari tal-konkos, taparsi sar xi ħaġa! L-ispazji miftuħa huma għan-natura u mhux biex tiżdied id-dominazzjoni tal-konkos fil-forom differenti tiegħu fil-lokalitajiet tagħna! L-anqas m’ghandhom jintużaw għall-parking tal-karozzi!

Ġie emfasizzat li dan il-proġett ta’ investiment fl-ispazji miftuħa għandu l-iskop li jassigura li kull wieħed u waħda minna jkollu aċċess għal spazju pubbliku miftuħ li jkun mhux iktar il-bogħod minn għaxar minuti minn fejn toqgħod. Dan l-oġġettiv jorbot mal-inizjattiva li ttieħdet f’diversi bliet Ewropej imsejħa l-belt ta’ 15-il minuta (15-minute city). Belt ta’ din ix-xorta għandha jkollha dak kollu li teħtieġ, fil-parti l-kbira mhux iktar minn kwarta l-bogħod mid-dar. Għax mhux l-ispazju pubbliku miftuħ biss għandu jkun fil-viċin: imma dak kollu li neħtieġu.

Dan iwassalna biex neżaminaw it-tifsila urbanistika tagħna, meta nirrealizzaw li l-ħwienet iż-żgħar tagħna li servew lill-komunitajiet lokali għal bosta snin, qed jonqsu sewwa. Qed jispiċċaw jinbeżqu mis-suq bħala riżultat tal-bosta supermarkets u stabilimenti kummerċjali kbar li qed jinfetħu.

Din l-idea tal-belt ta’ 15-il minuta (the 15-minute city) bdiet b’inizjattiva ta’ Carlos Moreno, arkitett konsulent tas-sindku ta’ Pariġi imma issa qed tinfirex ma numru ta’ bliet Ewropej. Tfisser tibdil sostanzjali fl-ippjanar għall-użu tal-art biex ikun assigurat li f’kull Belt jew raħal dak li normalment neħtieġu nistgħu nsibuh mhux iktar minn kwarta ‘l bogħodminn fejn noqgħodu.

Carlos Moreno jitkellem dwar il-ħtiġijiet marbuta mal-għixien fi spazju urban imfassla fuq sitt punti essenzjali: żona residenzjali adegwata, xogħol fil-viċin, possibiltà ta’ xiri ta’ oġġetti jew servizzi bla diffikultà, kif ukoll aċċess għall-edukazzjoni, servizz għas-saħħa u esperjenzi kulturali fil-qrib, ilkoll aċċessibli b’mezzi sostenibbli.

Nistgħu neżaminaw u nfasslu l-istil ta’ ħajjitna fl-ibliet u l-irħula tagħna f’dawn il-parametri?

Il-ħwienet żgħar fl-ibliet u l-irħula tagħna jeħtieġu l-għajnuna għax qed jagħtu servizz essenzjali li jagħti l-ħajja lill-komunitajiet tagħna: jagħtu servizz u fl-istess ħin joħolqu x-xogħol fil-lokalità. Meta wieħed jinkoraġixxi l-ħidma tal-ħwienet iż-żgħar fil-ħidma tagħhom ikun qed jagħti kontribut għat-tnaqqis tat-traffiku fil-lokalità f’kull ħin tal-ġurnata għax ikun hemm inqas ħtieġa li wieħed jivvjaġġa. B’hekk jintlaħaq oġgettiv ieħor fil-pjanijiet tal-Gven, jiġifieri t-tnaqqis tal-karozzi mit-toroq tagħna.

L-ippjanar għall-użu tal-art għandu jiffoka fuq in-nies u l-ħtiġijiet tagħhom. Hu biss f’dan il-kuntest li l-iffinanzjar ta’ proġetti ta’ tħaddir fil-komunità jagħmel sens.

ippubblikat fuq Illum: 29 ta’ Jannar 2023

Open spaces and the 15-minute city

Having a substantially increased area of open spaces and ensuring that these spaces are accessible for all is good policy. The fact that currently we lack accessible open spaces is a failure of land use planning as practised in Malta, which is unfortunately speculation oriented instead of being focused on optimisation of land use as a contribution towards an improvement in the quality of life for all.

Government is embarking on a €700 million project in order to enhance existing open spaces as well as to create or to encourage the creation of new ones. No one would object to that provided that it is not an excuse for a different and undeclared objective.

In order for such a project to be successful it must be part of a long-term view of enhancing our surroundings such that we bridge the substantial and ever-widening gap which separates us from nature. However, what is really needed is a change in attitude towards the availability of public space as an essential element in the basic infrastructure required for an enhanced healthy quality of life.

While it is definitely an acceptable objective to create new open spaces, we could do much better if, as an essential first step we strive to retain existent open spaces and save them from destruction. Private gardens, some of them of a substantial size, forming an integral part of our urban areas and village cores have for quite some time been making way for the development of blocks of flats. These should be the first obvious open spaces which we should seek to protect if we are serious about the importance of open spaces. Such gardens have served as the lungs of our local communities for ages. They are in private ownership but they still contribute substantially to the wellbeing of our communities. This does not entail any expense. All it requires is a dose of consistency and plenty of goodwill.

Next on the protection list would be agricultural land which is being lost at an ever-accelerating rate. When agricultural land is not being engulfed by road-building or building development it is being taken up by those who want to transform it into BBQ or picnic land, as their private recreational hideout.  In the process they squeeze out farmers who have tilled the land for ages and contributed continuously to the national food production effort. Even this does not entail any expense. All it requires is properly functioning authorities, which we lack!

The urge for more open spaces is a longing to re-establish contacts with our roots, that is with nature. Nature has a role in every aspect of our life. We can only keep ignoring it at our peril. This would primarily signify that open spaces need to reintroduce nature into our localities and not introduce a number of token planters in concrete pots. Open spaces are about nature and not about the increased domination of our localities by concrete in whatever shape or form! Nor should they be used as parking spaces.

It has been emphasised that the current project of investing in open spaces aims to ensure that each and every one of us will have access to a public open space not more than ten minutes away from where he or she resides. This objective ties in with a current initiative in various European towns of developing a 15-minute city: that is a local community which is almost self-sufficient, all needs, or most of them being available not more than 15 minutes away. It is not just public open spaces which ought to be close by: all our basic needs should be within easy reach.

This would necessitate that we examine closely our urban fabric to realise that the small commercial outlets which have served our local communities for ages are heading towards extinction. They are being squeezed out of the market through the ever-increasing number of supermarkets and large commercial establishments.

The idea of ‘the 15-minute city’ initially put forward by Carlos Moreno, an architect advising the Paris mayor, but adopted by an ever-increasing number of cities entails turning current urban planning on its head to ensure that all our needs are available not more than 15 minutes away.

Carlos Moreno speaks of a social circularity for living in our urban spaces based on six essential functions: to live in good housing, to work close by, to reach supplies and services easily, to access education, healthcare and cultural entitlement locally by low-carbon means.

Can we reassess the nature and quality of our urban lifestyles within these parameters?

Small commercial outlets in our towns and villages require support as they are an essential help to make our communities vibrant: being of service and creating local employment in the process. Encouraging the local commercial outlets also reduces traffic at all times of the day as there will be less need to travel. It would also directly help in achieving that other objective of reducing cars from our roads.

Land use planning is for people. It is about time that this is put into practice. It is only within this context that the funding of community greening projects makes any sense.

published in The Independent on Sunday 29 January 2023

Il-qerda aċċelerata tar-raba’

Aħna ngħixu f’eko-sistema li qed tinqered ftit ftit. Dan hu rikonoxxut minn kulħadd.  

Ħarsu ftit, per eżempju, lejn l-ewwel sentenzi tal-White Paper intitolata Riforma fil-qasam tar-Raba’, White Paper ippubblikata għall-konsultazzjoni mill-Ministeru għall-Agrikultura f’Ottubru li għadda.

Dakinnhar kien intqal li: Il-ħarsien tar-raba’ huwa fundamentali biex niggarantixxu s-sostenibbiltà tal-biedja, il-produzzjoni tal-ikel, u l-ħarsien tal-ambjent rurali. Huwa għalhekk li meta jkun hemm problemi f’dan il-qasam, dawn ma jolqtux biss lill-bdiewa, iżda għandhom impatt qawwi fuq il-provista u s-sigurtà tal-ikel, u l-kwalità tal-ambjent li jista’ jitgawda mis-soċjetà.

L-art agrikola għandha valur: valur imma li mhux biss wieħed ekonomiku. Għandha valur ambjentali u soċjali. Dan hu rikonoxxut anke mill-Ministeru għall-Agrikultura. Għalfejn, mela, nistaqsu, dan il-Ministeru ma jieħux posizzjoni iebsa kullmeta Ministeri oħra jagħtihom l-estru għall-qerda ta’ art agrikola?

B’mod kontinwu, l-Awtorità tal-Ippjanar tirċievi u tipproċessa applikazzjonijiet għal żvilupp li jeqred art li tinħadem jew li kienet tinħadem. Dan isir għar-raġuni sempliċi li l-pjani lokali huma msejsa fuq filosofija tal-ippjanar għall-użu tal-art li tonqos milli tħares il-valur intrinsiku tal-biedja.  Tqis li l-biedja hi xi ħaġa ta’ bla siwi u li nistgħu ngħaddu mingħajrha. F’din is-sitwazzjoni l-Ministeru tal-Agrikultura jibqa’ sieket, kontinwament!

Sfortunatament, l-uniku valur li l-Awtorità tal-Ippjanar tifhem u tapprezza hu dak li jiffaċilità l-ħolqien tal-opportunitajiet għal min irid idawwar lira ta’ malajr. Kontinwament, l-Awtorità  tal-Ippjanar hi kompliċi fil-qerda gradwali ta’ kull ma hawn madwarna.

Xogħol mhux meħtieġ fuq l-infrastruttura tat-toroq, tul dawn l-aħħar snin, qered meded kbar ta’ raba’. Is-settur privat ilu għaddej jittrasforma ammont mhux żgħir ta’ raba’ f’art għar-rikrejazzjoni privata, għal xi barbeque jew għal xi picnic. Bħala konsegwenza ta’ dan qed jeqred komunitajiet ta’ bdiewa. L-Awtorità tal-Ippjanar, minkejja li għandha is-saħħa legali li dan kollu twaqqfu, ma għamlet xejn.   Hu biss dan l-aħħar, wara l-għagħa li rriżulta minn numru ta’ deċiżjonijiet tal-Qorti dwar il-qbiela li l-Ministeru għall-Agrikultura qam minn raqda twila u ma baqax sieket!

Jiġu f’moħħi żewġ applikazzjonijiet għal żvilupp, applikazzjonijiet li għadhom pendenti: waħda f’Ħal-Qormi biex jinbena u jkun operat supermarket fuq art agrikola barra miż-żona tal-iżvilupp (ODZ). L-oħra dwar il-bini ta’ skola f’Ħal-Għaxaq, anke din fuq art agrikola.

Għaddejna minn dawn l-argumenti diversi drabi, b’mod partikolari fid-dibattitu nazzjonali dwar l-eżerċizzju biex tintgħażel l-art għall-Università Amerikana f’Marsaskala xi snin ilu! L-argumenti ta’ dakinnhar għadhom jgħoddu anke illum. Ma nistgħux nibqgħu nissagrifikaw ir-raba’. Għandna ftit wisq raba’ u jeħtieġ li nibżgħu għall-ftit li għandna.

Il-formola tal-applikazzjoni biex tinbena l-iskola f’Ħal-Għaxaq tgħid ċar u tond, bl-iswed fuq l-abjad, li l-użu tal-lum tal-art hu wieħed agrikolu. Dan jgħodd għal kull wieħed mill-35,970 metru kwadru li hu propost li jinbnew. Il-formola tal-applikazzjoni l-oħra dwar is-sit f’Ħal-Qormi, min-naħa l-oħra, tgħid li l-art f’dan il-kaz b’qies ta’ 4708 metru kwadru u li hi pproġettata li tkun żviluppata f’supermarket, bħalissa mhux użata!

Dawn l-applikazzjonijiet tal-ippjanar għadhom fi stadju bikri avolja dwar l-iżvilupp propost f’Ħal-Għaxaq għadu kif ġie ippubblikat studju dwar l-impatti ambjentali (EIA) reċentement.

F’dan l-istadju l-mistoqsija toħroġ waħedha: hemm ħtieġa għall-iżvilupp propost? It-tweġiba, fil-fehma tiegħi, hi ċara: le ma hemmx ħtieġa. M’għandniex bżonn iktar supermarkets. Pjuttost li diġa għandna iżżejjed minnhom!  

Dwar l-iskola proposta f’Ħal-Għaxaq l-istorja hi ftit iktar kumplessa. Imma xorta mhux iġġustifikat li tkun issagrifikata art agrikola. Għandhom ikunu esplorati soluzzjonijiet oħra, avolja naf li ilu żmien mhux ħażin isir (bla suċċess) tiftix għal sit alternattiv.  Is-soluzzjoni tista’ tinstab fl-iżvilupp mill-ġdid ta’ bini mitluq u dilapidat, li minnu għandna bosta, mxerred mal-gżejjer tagħna.

Neħtieġu fuq kollox politika koerenti dwar il-ħarsien tar-raba’. Flok ma jorqod, u kultant jistenbaħ, il-Ministeru għall-Agrikultura għandu jkun fuq quddiem nett f’din il-ħidma. Jista’ jibda billi jassigura li l-proġetti pubbliċi u l-politika tal-Gvern jagħrfu l-valur intrinsiku tal-biedja. Minn hemm irridu nibdew għax jekk is-settur pubbliku ma jkunx ta’ eżempju xejn mhu ser jinbidel: nibqgħu għan-niżla!

ippubblikat fuq Illum: 8 ta’ Jannar 2023

The war on nature is suicidal

If we are to register any significant progress in addressing our quality of life we must once and for all end the war on nature. This has been emphasised by Inger Anderson, the Executive Director of UNEP (United Nations Environment Programme) when she was addressing the Conference of the Parties of the UN Convention on Biological Diversity, currently in session at Montreal.

This has been also emphasised by a multitude of speakers within other fora, notably those related to climate, most recently in Sharm El Sheikh during the latest Climate Summit.

The Framework Convention on Climate Change and the Convention on Biological Diversity are just two of the many efforts and initiatives of the international community in order to end the continuous human war on nature.

Small steps forward have been made but they are nowhere near being enough in order to have any significant impact in halting the damage done to date as well as reversing its consequences.

It has been an uphill struggle for more than fifty years. It was in Stockholm fifty years ago, in June 1972, that the international community agreed for the first time ever, to recognise the environment as an important issue to be delt with by the global political agenda.

The UN Conference on the Human Environment held in Stockholm in 1972 laid the foundations for international environmental governance. The Stockholm Conference is in fact credited with introducing the environment in the contemporary political lexicon.

Opening the United Nations Montreal Biodiversity Conference, this week, Antonio Guterres-UN Secretary General, said that humans are treating nature “as a toilet”. Nature, said Guterres, is humanity’s best friend: without nature, we have nothing, without nature we are nothing!

We threaten nature in many ways: urbanisation, deforestation, agricultural intensification, all forms of pollution, climate change as well as the spread of invasive species. Possibly these are the primary vehicles used in the intensive war waged by humanity against nature.

It is about time that we seek ways to make peace. With nature, however, there is no room for negotiation! We must seek to make peace before nature strikes back with full force. It is already retaliating, and this will definitely get much worse.

There is no possibility to negotiate with nature, her demands are clear and simple: unconditional surrender. We need to change our ways and habits. Nature can be a reliable friend but if transformed into an enemy, it is ruthless, as climate change shows continuously and unequivocally.

Nature is what sustains everything on earth, yet it is declining on a global level. The rate of extinction of species is increasing exponentially.

Expanding protected areas is not enough to arrest nature’s decline. We need to change our behaviour through seriously addressing the various environmental threats. We must limit the spread of invasive species, and halt deforestation. We need to protect agricultural land. It is imperative that we drive some sense into land use planning. We also need to eliminate environmentally harmful subsidies. We need to protect what’s left of the natural resources which we have been provided with!

It is only when our actions match our nice words that we can start achieving the required results. Until then, we inch closer to a collective suicide.

published in The Malta Independent on Sunday: 11 December 2022

Wegħda 336 : il-Labour u l-ODZ

Kif jidher fis-silta ta’ hawn fuq mill-manifest elettorali tal-Partit Laburista ta’ Marzu 2022, ġejna mwegħda regoli iktar stretti fejn jidħol żvilupp f’ODZ.

Il-proposti għal amnestija oħra għal żvilupp ODZ li sar qabel l-2016 juri kemm anke f’din ma hemm l-ebda serjetà. Moħħhom biss biex jgħaddu ż-żmien bin-nies.

Għalfejn isiru il-liġijiet u r-regolamenti jekk kontinwament naraw kif isiru l-eċċezzjonijiet u nippruvaw niġġustifikaw lil min ma jimxix magħhom?

Permezz ta’ din l-amnestija ġdida li tiġġustifika l-abbużi fl-ODZ għal darboħra l-Gvern qiegħed jippremja lil min abbuża u qiegħed ikompli jittrasforma lill-Awtorità tal-Ippjanar f’aġent għall-abbużi, fejn jekk tħallas multa sostanzjali tista’ tiġġustifika l-abbużi tal-iżvilupp.

Il-Labour għal darboħra wiegħed ħaġa u qiegħed jagħmel oħra: kompletament bil-maqlub. Il-Partit Laburista għadu ħiereġ minn elezzjoni ġenerali li fiha kellu manifest elettorali li fih wiegħed illi se jassigura illi ż-żona barra mill-linja tal-iżvilupp (l-ODZ) tkun imħarsa iktar minn qatt qabel. Minflok, bil-proposti li qiegħed jagħmel illum il-ġurnata qed iħares lil min jabbuża, sakemm dak li jkun ikun lest li jħallas. Il-Labour fil-Gvern qed ikun konsistenti, konsistenti fil-mod illi fil-qasam ambjentali jimxi bil-maqlub ta’ kif wiegħed. Din l-amnestija  tkompli fuq l-ewwel amnestija favur l-abbużi fil-qasam tal-ippjanar sitt snin ilu.

 Il-Partit Laburista fil-Gvern qed jagħti l-messaġġ li fil-qasam tal-ippjanar tista’ tħawwad għax b’xi mod jew ieħor fl-aħħar tirranġa, basta tħallas. Mal-Labour, bil-flus tirranġa.

L-iskema l-ġdida qegħda testendi l-amnestija li kienet ħarġet fl-2016 billi tinkludi ukoll żvilupp li jinstab barra miż-żona tal-iżvilupp. Din l-iskema titkellem primarjament dwar żvilupp parzjali bla permess fl-ODZ.

 Din l-amnestija hi insult lil min għażel li jimxi sewwa u josserva l-liġi u r-regolamenti u jimxi mal-kundizzjonijiet tal-permess ta’ żvilupp. L-amnestija hi dikjarazzjoni ta’ falliment fil-qasam tal-infurzar. In-numru ta’ każijiet kompla jikber, sena wara l-oħra, għax l-Awtorità tal-Ippjanar ma kinitx kapaċi tinforza l-liġi quddiem min kien lest li jisfidaha.

Kultant l-Awtorità tal-Ippjanar tagħmel show biex taparsi qed tagħmel xogħolha. Pero wara din il-faċċata tat-teatrin ma hemm xejn, ma hemm l-ebda serjetà.

Lil min sfida u għamel ta’ rasu qed jgħidulu: issa ħallas multa u qisu qatt ma kien xejn!

Minflok dawn l-amnestiji biex tiġġustifika l-iżvilupp ta’ art ODZ ikun iktar għaqli kienu l-Gvern jibda l-proċess biex art ODZ li fl-2006 saret tajba għal-iżvilupp ma tibqax żviluppabbli. Ilna s-snin issa nitkellmu dwar reviżjoni tal-pjani lokali. Saru anke laqgħat ta’ konsultazzjoni pubblika dwar dan imma s’issa għadu ma immaterjalizza xejn.

Il-Partit Laburista fil-Gvern qed jagħmel minn kollox biex jiġġustifika żvilupp abbużiv barra miż-żona tal-iżvilupp. L-inqas ħaġa li konna nistennew f’dan il-mument hi amnestija li tiġġustifika iktar l-abbużi ta’ żvilupp tal-art. L-amnestija qed tippremja lil min abbuża u fl-istess ħin qed tikkastiga lil min mexa sewwa. Hi fuq kollox dikjarazzjoni ta’ falliment fl-amministrazzjoni pubblika biex tinforza l-liġi. Tagħti messaġġ wieħed inkwetanti: għamel li trid għax mal-Labour tirranġa!

Wara dan kollu, dawn ma jistħux jitkellmu fuq is-saltna tad-dritt!

(dan hu rapport ta’ dak li ntqal f’konferenza stampa dalgħodu quddiem l-uffiċini tal-Awtorità tal-Ippjanar il-Floriana minn Carmel Cacopardo u Ralph Cassar)

ara ukoll rapporti kif gej:

Times of Malta: With Labour, money talks: Government slammed for ODZ amnesty scheme

Malta Today : Money Talks with Labour: Greens slam Government for ODZ abuse amnesties

Malta Independent: With Labour, money talks – ADPD

Newsbook: Bil-flus mal-Labour tirranga – ADPD

TVM : L-ADPD jgħid li l-estensjoni ta’ skema f’żoni barra mill-iżvilupp tista’ twassal għall-abbużi

Mqabba: vittma ta’ sklerożi tal-istituzzjonijiet

Madwar għoxrin sena ilu, l-awtorità responsabbli mill-ippjanar għall-użu tal-art, dakinnhar imsejħa l-MEPA, kienet ippubblikat pjan dwar ir-regolamentazzjoni tal-minerali fil-gżejjer Maltin. Dan id-dokument bl-isem Minerals Subject Plan for the Maltese Islands iġib id-data ta’ Mejju 2003.

Kif mistenni, dan il-Pjan hu dwar il-qafas regolatorju essenzjali biex issir l-estrazzjoni tal-minerali minn ġol-art. Primarjament dan jikkonċerna l-operazzjoni tal-barrieri biex tkun estratta l-ġebla Maltija. Dan hu qasam tal-kawbojs, qasam fejn ir-regolamentazzjoni hi skarsa u l-infurzar prattikament ineżistenti.

Fl-ewwel linji tiegħu, dan il-pjan jitkellem ċar ħafna billi jitkellem dwar il-kunflitt inevitabbli li jirriżulta mill-operazzjoni tal-barrieri. Jemfasizza li fi gżejjer li huma żgħar u b’popolazzjoni li hi iffullata hemm kunflitt mat-turiżmu u l-industrija, kif ukoll kemm mal-iżvilupp kummerċjali kif ukoll dak residenzjali. Hemm impatt ukoll fuq il-ħarsien tar-riżorsi naturali u ta’ dawk kulturali. Li jinħoloq bilanċ bejn il-ħtieġijiet tal-industrija tal-kostruzzjoni għar-riżorsi minerali f’kuntest ta’ żvilupp sostenibbli hi sfida ewlenija, jgħidlina l-pjan. Dan flimkien ma kunsiderazzjonijiet ta’ ippjanar ta’ użu ta’ art u konsiderazzjonijiet ambjentali.

Il-pjan dwar il-minerali jitkellem ukoll fid-dettall dwar l-impatt fuq terzi: jiġifieri l-impatt fuq in-nies, kemm residenti kif ukoll dawk li jkunu fil-viċinanzi, hi x’inhi r-raġuni għal dan: dan jinkludi t-tfal tal-iskola primarja. Specifikament jikkunsidra l-impatti riżultat tal-istorbju u tat-trab li huma ġġenerati mit-tħaddim tal-barrieri, mhux biss mill-ħidma biex ikun estratt il-ġebel, imma ukoll minn attività anċillari.

Il-pjan jirreferi għall-ġenerazzjoni tal-istorbju u jgħid li l-permessi ta’ żvilupp għandhom jindirizzaw dan l-inkonvenjent b’diversi miżuri, fosthom permezz ta’ ilqugħ adegwat (acoustic screening), kontroll tal-ħinijiet tal-operazzjoni tal-barriera, li jkun stabilit il-massimu tal-istorbju permissibli u li l-attività storbjuża tkun l-iktar il-bogħod possibli minn żoni sensittivi.

Il-pjan jitkellem ukoll dwar ir-regolamentazzjoni tal-ġenerazzjoni tat-trab. L-attività li tiġġenera t-trab għandha tkun il-bogħod kemm jista’ jkun minn żoni sensittivi. Hu rakkomandat ukoll mill-pjan li meta jinġemgħa fuq is-sit kwantità ta’ prodotti tal-ġebla (stockpiling) dan ikun mgħotti: dan inaqqas it-tixrid tat-trab u allura jgħin biex ikun indirizzat l-inkonvenjent.

Għandi kopja elettronika ta’ dan il-pjan li kont niżżilt minn fuq is-sit elettroniku tal-Awtorità tal-Ippjanar xi snin ilu. Meta din il-ġimgħa erġajt fittixt, sibt li dan id-dokument sparixxa minn hemm: illum m’għadux aċċessibli fuq is-sit elettroniku tal-awtorità!  Safejn naf jien dan il-pjan għadu fis-seħħ imma, mal-Awtorità tal-Ippjanar diffiċli tgħid: għax qatt ma taf fejn int!

Ftakart f’dan kollu meta f’dawn il-ġranet ġejt ikkuntattjat minn residenti fl-Imqabba minħabba applikazzjoni tal-ippjanar (PA 0350/22) li daħlet reċentement dwar barriera fil-viċinanzi tal-iskola primarja tal-Imqabba.  Din l-applikazzjoni hi dwar attività diversa fil-barriera inkluż tkissir tal-ġebla biex tipproduċi ż-żrar kif ukoll dwar il-ħażna taż-żrar fs-sit (stock piling).

Ir-residenti qalulna, lili u lil Melissa Bagley, (kandidat tal-partit fuq id-distrett elettorali li minnu jifforma parti l-Imqabba) li ilhom jaqilgħu ġo fihom żmien. Bħala riżultat ta’ dan għandhom raġun li joqgħodu lura milli jitkellmu direttament. Bħala partit aħna ser nitkellmu f’isimhom.

Jiena rajt il-file dwar din l-applikazzjoni fuq is-sit elettroniku tal-awtorità tal-ippjanar u nħoss li għandi ngħid pubblikament li jiena mħasseb ħafna bir-reazzjoni tad-Direttorat tas-Saħħa Ambjentali li hi nieqsa minn kull sens ta’ responsabbiltà. Jonqos milli jitkellem dwar l-impatti negattivi fuq in-nies kemm tat-trab fin iġġenerat kif ukoll tal-istorbju. Ma jitkellimx dwar il-ħtieġa li dan ikun ikkontrollat mill-proċess tal-ippjanar innifsu.

L-Awtorità dwar l-Ambjent u r-Riżorsi, min-naħa l-oħra, tistabilixxi numru ta’ kundizzjonijiet li għandhom ikunu osservati in lineja ma’ l-aħjar prattiċi ambjentali. Għandu jkun ċar, iżda li dawn il-miżuri u kundizzjonijiet jeħtieġ  li jkunu partiintegrali kemm minn eventwali permess ta’ żvilupp kif ukoll mill-permess operattiv li jinħareġ mill-ERA innifisha.

Sal-ħin li qed nikteb, id-Dipartiment tal-Edukazzjoni għadu ma fetaħx ħalqu biex jipproteġi lill-istudenti fl-iskola primarja tal-Imqabba li hi daqstant viċin tal-barriera soġġett ta’ din l-applikazzjoni. Ma nafx x’qed jistennew biex jipproteġu lit-tfal Mqabbin mill-istorbju u t-trab fin ġġenerat mill-barriera!

B’mod konvenjenti l-anqas il-Kunsill Lokali tal-Imqabba ma fetaħ ħalqu. Imma dan ma jissorprendi lil ħadd.

Din hi materja serja u gravi li teħtieġ l-attenzjoni tagħna lkoll. Il-barrieri u l-ħidma fihom jinħtieġu li jkunu regolati sewwa biex il-kwalità tal-ħajja ta’ dawk kollha li jgħixu fil-madwar tkun imħarsa bis-serjetà.

Is-skiet, jew in-nuqqas ta’ azzjoni adegwata, tal-awtoritajiet li nsemmi iktar il-fuq hi skandaluża. Din hi sklerożi tal-istituzzjonijiet. Meta l-iktar hemm bżonnhom, dawn jiġġammjaw.

ippubblikat fuq Illum: il-Ħadd 6 ta’Novembru 2022

Mqabba: a victim of institutional sclerosis

Around twenty years ago, the authority responsible for land use planning, then named MEPA, had published a Minerals Subject Plan for the Maltese Islands. The plan is dated May 2003.

The Subject Plan, as expected, deals with the regulatory framework for mineral extraction, primarily limestone, which was then and still is now, cowboy territory. Regulation is scarce and enforcement in this sector is almost inexistent.

The Subject Plan fired a warning shot in its first lines by pinpointing the inevitable conflicts resulting from the operation of quarries. It emphasises that “in such small and densely populated islands there are inevitable land use conflicts between limestone extraction and tourism, industrial, commercial and residential development, and the preservation of the islands’ natural and cultural resources. Balancing the needs of the construction industry for mineral resources with other planning and environmental policies, in the context of sustainable development is a key challenge for this Mineral Subject Plan and for the day-to-day control of extraction and related activities.”

The Subject Plan considers impacts on third parties. Specifically, it considers the impacts of noise and dust resulting from quarry operations and ancillary activities.

With reference to noise, it states that planning permits will seek to regulate noise impacts through the use of acoustic screening, restricting operating hours, setting of permissible maximum noise levels, locating noisier operations as far as possible from noise sensitive locations and properties and ensuring appropriate stand-off distances between operations and sensitive locations.

On the other hand, the regulation of dust impacts in the said Mineral Subject plan is also fairly detailed in that it is required to site the dust generating activities away from sensitive locations, considering the direction of prevailing winds. Covering of stockpiles is also recommended.

I have an electronic copy of this Subject Plan which I downloaded some time ago from the Planning Authority website. Checking recently, it has apparently mysteriously disappeared: it is no longer accessible on the Planning Authority website! As far as I am aware this Subject Plan is still applicable. When dealing with the Planning Authority, however, one never knows for certain!

All this came to mind when I was recently contacted by a number of Mqabba residents relative to a planning application (PA 0350/22) submitted recently concerning a quarry in the vicinity of the Mqabba Primary School. The application seeks to carry out activities ancillary to quarrying, including crushing and stock piling of stone derived aggregate on site.

Residents, have informed me and Melissa Bagley, party candidate on the electoral district of which Mqabba forms part, that they have been at the receiving end for a long time. As a result, they are reluctant to speak up publicly. ADPD will be taking up their case and speaking on their behalf.

I have gone through the planning application file which is available online and must publicly state that I am shocked at the reactions of the Environmental Health Directorate which fails to make any submissions on the negative impacts of noise and dust generated as a result of quarry operations, and, on the need, to control them through the planning process itself.

The Environment and Resources Authority (ERA), on the other hand, lists a number of conditions to be adhered to in line with best practice environmental measures. It should however be clear that these measures should be an integral part of both an eventual planning permit as well as the standard operational permit issued by ERA itself.

The Department of Education has so far not reacted in order to protect the students at Mqabba Primary School which school almost borders the quarry in question. What is it waiting for to protect Mqabba boys and girls from excessive noise and from continuously inhaling dust particles generated by the quarry operations?

The Mqabba Local Council is also conveniently silent. However, no one is surprised about that.

This is a very serious issue which needs our attention. Quarrying needs adequate regulation and prompt enforcement such that the quality of life of all those in the vicinity is adequately protected.

The silence (or the lack of appropriate action) of the relative public authorities listed above is scandalous. This is institutional sclerosis. When needed most the institutions we have fail to act.

published in the Malta Independent on Sunday : 6 November 2022

Jgħadduna biż-żmien

L-Awtorità tal-Ambjent u r-Riżorsi (ERA) għadha kif ippubblikat abbozz ta’ Strateġija Nazzjonali dwar l-Ambjent għal konsultazzjoni pubblika. Dan l-abbozz ippubblikatu bl-Ingliż biss. Qiesu t-tmexxija tal-ERA ma tafx bil-Malti.

Minn awtorità pubblika nistennew ferm aħjar minn hekk. Kemm ser iddumu tinsulentawna? L-iskuża li l-Malti mhux addattat għal dokument tekniku mhiex waħda aċċettabbli. In-nuqqas ta’ dokument bil-Malti hi opportunutà mitlufa biex l-ERA tikkomunika iktar man-nies.

Iżda lil hinn mil-lingwa, l-istrateġija ambjentali li qed tkun proposta hi waħda ġenerika. Fiha tmien għanijiet li hu propost li jintlaħqu sal-2050. Il-lista tal-għanijiet li l-ERA trid tindirizza mhiex il-problema, għax il-problema hija li dawn l-għanijiet huma affarijiet li ilna niddiskutu żmien: ġew ippubblikati biżibilju rapporti, strateġiji u regoli jew policies li jkunu saru b’intenzjonijiet tajba tul is-snin!  Il-problemi jinqalgħu dejjem meta nfittxu li nimplimentaw il-miżuri meħtieġa biex jitwettqu dawn l-għanijiet. F’dak il-mument jinqagħu elf skuża, għax fir-realtà ma hemmx il-volontà politika li jittieħdu passi bis-serjetà.

Dan hu bil-bosta differenti milli jipprova jgħid ic-Chairman tal-ERA fid-daħla bl-Ingliż li kiteb għad-dokument konsultattiv! Din hi storja li għaddejna minnha diversi drabi!

Il-ħsara ambjentali li saret tul is-snin mhiex xi ħaġa li ser tkun irranġata mil-lum għall-għada.  Ħadd m’għandu jistenna riżultati malajr fil-mixja biex insewwu l-ħsara ambjentali li tħalliet takkumula tul is-snin.

Il-ħarsien tal-ambjent jinvolvi li jinbidlu deċiżjonijiet politiċi diversi li ittieħdu tul is-snin li kienu parti mill-kawża ta’ ħsara konsiderevoli. Ifisser ukoll li nibdlu attitudnijiet, drawwiet u l-mod kif inġibu ruħna.

Fid-daħla għad-dokument konsultattiv iċ-Chairman tal-ERA Chairman, Victor Axiak, jistqarr li jista’ jkun hemm ħtieġa ta’ sagrifiċċji żgħar fl-immedjat biex niksbu benefiċċji ambjentali fit-tul li jitgawdew minn ġenerazzjonijiet futuri. Din hi dikjarazzjoni li prattikament kulħadd jaqbel magħha. Imma dikjarazzjoni bħal din teħtieġ ukoll li tkun segwita minn lista ta’ miżuri meħtieġa biex tittieħed azzjoni dwarhom,  lista li tvarja minn miżuri li jistgħu jittieħdu immedjatament għal oħrajn li jħarsu iktar fit-tul.

Ma baqax iktar żmien biex noqgħodu niffilosifizzaw dwar l-ambjent.  Il-problemi nafu x’inhuma u  nafu ukoll min fejn ġejjin u min hu l-kawża tagħhom! Tħejjew kwantità ta’ rapporti, strateġiji, pjani t’azzjoni u x’naf jien tul is-snin. Kull Ministru ġdid ipprova jagħti l-impressjoni li hu jew hi sabet is-soluzzjoni b’nisġa ta’ kliem sabiħ li jipprova jimpressjona. Sfortunatament ir-rapporti tekniċi li saru kif ukoll dak li qalu in-nies waqt konsultazzjonijiet pubbliċi, bosta drabi ġie injorat.  Anzi xi drabi l-gvernijiet saħansitra aġixxew bil-maqlub ta’ dak propost jew maqbul!

L-istrateġija proposta illum, per eżempju,  tiffilosofizza dwar il-ħtieġa li innaqqsu id-dipendenza tagħna fuq il-karozzi u tinsisti li għandhom jonqsu l-karozzi mit-toroq tagħna.  Jekk wieħed imur lura u jerġa’ jaqra ftit l-istrateġija nazzjonali dwar it-trasport, li kienet iffinalizzat sitt snin ilu, jsib eżattament l-istess argumenti. Imma minflok ma ħa l-passi meħtieġa, l-Gvern – kemm direttament kif ukoll permezz tal-agenziji u l-awtoritajiet tiegħu – għamel bil-maqlub!

Kull studju li sar, kemm f’Malta kif ukoll barra minn xtutna, repetutament ikkonkluda li żvilupp massiċċ tal-infrastruttura tat-toroq twassal biex awtomatikament jiżdiedu l-karozzi fit-toroq. Kif mistenni, anke f’Malta, hekk ġara. Il-konġestjoni u l-problemi tat-traffiku żdiedu mhux naqsu riżultat tal-proġetti diversi tat-toroq. Dan seħħ għax kuntrarju tal-pariri li kellu, l-Gvern ma indirizzax il-kawza tal-problemi, imma indirizza l-effett.  Il-problema mhiex il-wisa’ jew it-tul tat-toroq, imma n-numru ta’ karozzi fit-toroq. Is-sitwazzjoni illum – f’ħafna każi  – hi agħar milli kienet qabel ma saru dawn il-proġetti.  

Minnbarra dan, daqslikieku mhux biżżejjed, l-awtoritajiet għamlu is-snin jinkoraġixxu l-iżvilupp ta’ petrol stations kbar, qieshom supermarkets. Dawn ħarbtu ammont mhux żgħir ta’ raba’. Biex issa jiġu jgħidulna kemm iridu jipproteġu l-agrikultura!

Kif nistgħu ntejbu l-kwalità tal-arja jekk nibqgħu nżidu l-karozzi fit-toroq tagħna?  Uħud forsi jargumentaw li s-soluzzjoni qegħda wara l-bieb bl-introduzzjoni tal-karozzi tal-elettriku inkella bl-użu tal-idroġenu jew xi fuel ieħor alternattiv. Dan ikun biss soluzzjoni parzjali għax fl-aħħar mill-aħħar irridu naraw kif ikun ġġenerat l-elettriku meħtieġ inkella kif ikun prodott l-idroġenu jew fuel alternattiv.

M’għandiex ammont suffiċjenti ta’ enerġija rinovabbli iġġenerata lokalment għax l-għorrief li ħadu id-deċiżjonijiet ftaħru fil-passat kemm kien irnexxielhom jinnegozjaw deroga tajba biex il-mira nazzjonali ta’ ġenerazzjoni ta’ enerġija rinovabbli ma tkunx 20% imma 10% tal-elettriku ikkunsmat. Ħtija ta’ hekk, illum m’għandniex ammont suffiċjenti ta’ enerġija rinovabbli.  Meta għandna l-ħtieġa ta’ enerġija elettrika bi prezz raġjonevoli  għandna nuqqas f’dan il-qasam li għalih qed inħallsu bizzalza.

Id-dipendenza li għandna bħala pajjiż fuq il-karozzi privati hi riżultat ta’ traskuraġni politika tat-trasport pubbliku tul is-snin. Li t-trasport pubbliku jkun b’xejn minn dan ix-xahar kienet deċiżjoni prematura. L-ewwel pass messu kien li tkun indirizzata l-effiċjenza u l-puntwalità tas-servizz. Il-prezz qatt ma kien problema.

Hu meħtieġ li l-effiċjenza u l-puntwalità tas-servizz ikunu indirizzati b’urġenza. Meta dan isir jagħmel ġid ambjentali ferm iktar mill-argumenti tekniċi kollha dwar kemm hemm ħtieġa li nħarsu l-ambjent. Trasport pubbliku effiċjenti flimkien ma investiment f’modi alternattivi ta’ transport hu ta’ benefiċċju ambjentali enormi.

Din hi uġiegħ ta’ ras kbira. Pariri ċari kien hemm. Iżda meta kien possibli li l-problema tkun indirizzata, l-Gvern, direttament kif ukoll permezz tal-awtoritajiet u aġenziji diversi tiegħu, ġie jaqa’ u jqum minn dan u għamel bil-maqlub!

Argumenti simili jistgħu jsiru dwar numru kbir ta’ materji ta’ importanza ambjentali: mill-ilma sal-pestiċidi, mill-użu tal-art sal-bijodiversità, mill-isforzi favur ekonomija ċirkulari għal taxxi ambjentali iddiżinjati sewwa.

Il-mod kif il-politika dwar it-trasport tħalliet għan-niżla hu biss eżempju wieħed żgħir minn fost bosta li jwassal għall-konklużjoni inevitabbli li ma teżistix rieda politika biex il-ħsara ambjentali tkun indirizzata bis-serjetà.

Il-konsultazzjoni pubblika tal-ERA sfortunatament hi fażi oħra fi proċess li permezz tiegħu qed jippruvaw jgħadduna biż-żmien.

ippubblikat fuq Illum : Il-Hadd 23 t’Ottubru 2022

aqra ukoll dokument sottomessmill-ADPD lill-ERA hawn

Inħarsu l-art agrikola: kollha

Tul is-snin il-Gvern dejjem kien fuq quddiem fil-ħidma biex tinqered il-biedja. Kontinwament il-Gvern jagħmilha iktar faċli biex art agrikola tingħata għall-iżvilupp. Huwa l-Gvern li kontinwament jidentifika art agrikola tajba għal toroq ġodda (mhux meħtieġa) inkella biex jestendi toroq eżistenti.

Il-White Paper li ippubblika iktar kmieni din il-ġimgħa l-Ministeru tal-Agrikultura, intitolata Riforma fil-Qasam tar-Raba’  tfittex li tirregola l-assalt tas-settur privat fuq l-art agrikola. Imma ma issemmi xejn dwar l-assalt li għaddej mis-settur pubbliku: dak għall-Gvern hu aċċettabbli! Imma m’għandux ikun għax ir-raba’ kollha teħtieġ li tkun imħarsa.

Awtoritajiet eżistenti, bħall-Awtorità tal-Ippjanar, diġa għandhom il-poteri bil-liġi biex jieħdu passi u ma jħallux l-art agrikola tinbidel f’art għall-picnics jew għall-barbeques! Imma tul is-snin din l-awtorità ma għamlet xejn minn dan. Għalqet għajnejha.

Id-Dipartiment tal-Agrikultura imbagħad, dejjem jispiċċa jiddefendi id-deċiżjonijiet tal-Gvern favur il-qerda tar-raba’ għal toroq inutli. Is-Central Link hi waħda mill-aħħar eżempji li miegħu aħna familjari. Hemmhekk raba’ saqwi f’Ħ’Attard inqerdet fl-interess tal-karozzi. L-għixien ta’ numru ta’ bdiewa inqered. L-anqas ħoss mill-awtoritajiet fid-Dipartiment tal-Agrikultura ma nstema’ biex jiddefendu lill-bdiewa li laqqtuha.

B’dawn it-tip ta’ awtoritajiet li mhux kapaċi jaħdmu, x’sens hemm fil-ħolqien ta’ iktar awtoritajiet bħalhom? Mhux aħjar li jitneħħew is-sriep mill-Awtorità tal-Ippjanar u mid-Dipartiment tal-Agrikultura u flokhom ikunu ngaġġati persuni kwalifikati u motivati biex jaħdmu? Għax jekk l-Awtorità tal-Ippjanar u d-Dipartiment tal-Agrikultura jitħallew jaħdmu sewwa, bi tmexxija tajba u kapaċi, parti mdaqqsa mill-kontenut tal-White Paper ma jkunx hemm ħtieġa għalih!

Lejn l-aħħar tas-sena 2021 l-Imħallef Wenzu Mintoff, f’deċiżjoni tiegħu dwar applikazzjoni kostituzzjonali fuq raba’ fil-Qrendi kien emfasizza li l-valur realistiku tar-raba’ għandu jkun rifless ta’ dak li l-istess raba’ tista’ tipproduċi. Dan hu punt li l-White Paper tibni fuqu meta titkellem dwar il-valur esaġerat li r-raba’ qed jinbiegħ jew jiġi stmat kif ukoll dwar kif għandha tkun ikkalkulata l-valur tal-qbiela. Il-White Paper fil-fatt tipproponi li l-qbiela għandhom ikunu 1.5 fil-mija tal-valur realistiku tar-raba’. Għad irridu naraw, iżda, kemm dan kollu ser jiflaħ għall-battalji legali li inevitabilment ser ifaqqsu da parti ta’ min ma jridx din ir-regolamentazzjoni.

Punt interessanti li joħrog mill-White Paper hi l-introduzzjoni ta’ taxxa li hu propost li titħallas fuq ir-raba’ li ma tibqax tintuża għal skop agrikolu. Din il-proposta hi simili għall-proposti tal-partit tiegħi dwar taxxa fuq propjetajet vojta liema proposti saru f’diversi manifesti elettorali tul is-snin.  

Safejn niftakar, din hi l-ewwel darba li l-Partit Laburista qed jipproponi li jagħmel użu mit-tassazzjoni bħala għodda biex jilħaq oġġettiv politiku: f’dan il-każ il-ħarsien tar-raba’.  Ma naħsibx li din il-proposta partikolari ser timmaterjalizza u dan minħabba li l-Partit Laburista kontinwament jitkellem b’ċerta qawwa kontra l-użu tat-tassazzjoni bħala strument politiku fi kwalunkwe forma. Imma l-fatt li l-proposta qed issir, minnu nnifsu hu pass tajjeb.

Il-proposti fil-White Paper fuq ir-riforma meħtieġa dwar ir-raba’ huma l-ewwel pass lejn diskussjoni serja u matura. Imma għadhom il-bogħod  minn dak li hu meħtieġ.  

L-ewwel pass għandu jsir biex ikun stabilit element ta’ rieda tajba. B’dan il-ħsieb nistieden lill-Gvern biex jippreżenta mozzjoni fil-Parlament biex iħassar l-eżerċizzju ta’ razzjonalizzazzjoni approvat mill-Parlament fl-2006 u li permezz tiegħu eluf ta’ metri kwadri ta’ raba’ spiċċaw tajba biex jinbnew. Naħseb li l-Ministru tal-Agrikultura tal-lum, Anton Refalo, għandu l-kredibilità biex jagħmel dan il-pass. Hu wieħed mill-ftit Membri Parlamentari li għadhom fil-Kamra u li fl-2006 kienu ivvutaw kontra li din l-art tingħata għal-iżvilupp. Għamel dan flimkien ma sħabu tal-Grupp Parlamentari Laburista ta’ dakinnhar!

Bħala t-tieni pass il-Ministru responsabbli mill-Ippjanar għall-Iżvilupp tal-Art jista jħaffef ftit il-pass li bih għandhom ikunu reveduti r-regoli dwar id-diżinn għall-iżvilupp rurali (Rural Design Guidelines). Forsi, ma tafx kif, jingħalqu darba għal dejjem it-toqob fir-regoli, li bihom qed ikun imħeġġeg l-iżvilupp fil-kampanja.

Imbagħad, kieku dan kellu jsir, il-Gvern ikun kredibbli fil-proposti li qed jagħmel dwar il-ħarsien tar-raba’.  Għax ir-raba’ kollha teħtieġ il-ħarsien mingħandna. Dan hu meħtieġ dejjem, mhux biss meta jkun politikament konvenjenti.

ippubblikat fuq Illum: il-Ħadd 9 t’Ottubru 2022

Protecting agricultural land: all of it

Over the years government has been actively at the forefront in the assault on agricultural land. It continuously makes it easier for agricultural land to be developed. It also takes up good quality agricultural land in order to develop new (and many times unnecessary) roads or else to extend existing ones.

The White Paper published earlier this week by the Ministry for Agriculture, entitled Agricultural Land Reform seeks to control the private sector assault on agricultural land. By omission, the assault being carried out by the public sector is being deemed acceptable!

Existing authorities like the Planning Authority already have the legal powers to stop agricultural land being transformed into picnic or barbeque areas. Yet it has done nothing to stop this over the years.

The Department of Agriculture always ends up defending the uptake of good agricultural land by Government for unnecessary roads. The Central Link is one of the latest examples as a result of which naturally irrigated agricultural land at Attard was destroyed in order to make way for more cars. The livelihood of a number of full-time farmers was destroyed. Not even a whimper from the authorities at the Department of Agriculture was heard.

Faced with existing authorities which are not functioning properly what sense does it make to create more authorities, as proposed by the agricultural reform White Paper? Would it not be better to remove the snakes from the Planning Authority and the Department of Agriculture and replace them with suitably qualified and motivated personnel? If the Planning Authority and the Department of Agriculture are allowed to function properly, with suitable leadership and expertise, most of the contents of the White Paper would not even be required!

Towards the end of 2021 Mr Justice Lawrence Mintoff, in his decision on a constitutional application relative to agricultural land at Qrendi had emphasised that the realistic value of agricultural land ought to be a reflection of what that agricultural land can produce. This is a point validly taken up by the White Paper when discussing the value currently being attached to agricultural holdings. The White Paper also proposes that the rental value of agricultural holdings should be determined at 1.5 per cent of their realistic value.  It remains to be seen whether and to what extent these limitations on the determination of value and rental value will be able to withstand the legal assault which will inevitably follow once the White paper proposal in this respect is implemented.

An interesting point made by the White Paper is to introduce a tax on agricultural land which is not being used for agricultural purposes! This is similar to the proposals which my party repeatedly brought forward relative to taxes on vacant dwellings!

This is the first time, as far as I can recollect, that the Labour Party is proposing the utilisation of taxation as a tool to attain a political objective: the protection of agricultural land. I do not however think that this proposal will materialise as the Labour Party has been vociferous over the years against the use of taxation as a political instrument in any form or shape. However, it is positive that the proposal is being tabled.

The proposals in the White Paper on agricultural reform are definitely a first step towards a mature debate. They are however very far from what is required to protect agricultural land.

The first step should be to establish an element of good faith, which is currently inexistent. In this line of thought I would invite government to present a motion in Parliament to cancel the rationalisation exercise approved by Parliament in 2006 as a result of which thousands of square metres of agricultural land all over the islands were defined as being suitable for development. I believe that the current Minister for Agricultural, Anton Refalo, has the credibility to do it. He is in fact one of the few remaining Members of Parliament who way back in 2006 had voted against adopting the rationalisation exercise, together with the rest of the then Labour Party Parliamentary Group!

As a second step the Minister for Land Use Planning could accelerate the revision of the Rural Design Guidelines, thereby closing the loopholes which continuously encourage the urbanisation of the countryside.

Only then, maybe, can government be credible in its proposals to protect agricultural land. All agricultural land needs our protection. This is required all of the time, not only when it is politically convenient.

published in The Malta Independent on Sunday: 9 October 2022