“int taf xi ġralha Daphne u ma naħsibx li trid tispiċċa bħala”

L-istorja dwar il-korruzzjoni konnessa mal-konċessjoni tal-isptarijiet issa qed tiżviluppa b’pass mgħaġġel.

L-artikli ippubblikati mit-Times huma tat-biża’.

Dak li hu rappurtat li qal Ram Tumuluri minn Vitals Global Healthcare l-bieraħ hu mill-iktar gravi: “int taf xi ġralha Daphne u ma naħsibx li trid tispiċċa bħala” (You know what happened with Daphne and you don’t want to end up in that position.) Kliem attribwit lil Keith Schembri, li naturalment jiċħad li qalu.

Ix-xhieda dettaljata fuq 500 paġna li tirreferi għaliha t-Times għad irridu nisimgħu iktar dwarhom kemm-il darba Tumuluri jingħata l-protezzjoni li talab fl-Istati Uniti bħala whistleblower.

Hi interessanti li propju issa tfaċċa xi ħadd li qed joffri li jixhed.

Dan kollu qed jiġri waqt li l-Pulizija hi siekta. Qiesa ma teżistix!

Pajjiżna ma jixraqlux dan kollu. Nittama li dan jwassal biex il-kobba tinħall u kulħadd jerfa r-responsabbiltà tiegħu. Jidher imma li fl-aħħar ser tagħqad. Il-biża’ tinħass!

Fil-Parlament il-lejla: x’faqar!

Smajtuh id-dibattitu tal-lejla fil-Parlament dwar is-sentenza tal-Qorti tal-ġimgħa l-oħra?

X’faqar! X’mistħija ta’ Parlament!

Il-pajjiż jixraqlu ferm aħjar minn hekk!

It-taħwida hi kbira: flok “world class medical system” għandna kaz ta’ “world class fraud” li nħolqot minn Vitals Global Healthcare u Steward Health Care u mill-Gvern Laburista.

S’issa insterqu €300 miljun!

Għadu kmieni biex wieħed jgħid x’ser jiġri u dan sakemm jinqata’ l-appell, jekk ikun hemm.

Jinħtieġu tweġibiet diversi.

Meta ser jibdew l-investigazzjonijiet mill-Pulizija fil-konfront ta’ dawk involuti? Il-Pulizija sfortunatament mhemmx ħosshom! Fejn hu l-Kummissarju tal-Pulizija Angelo Gafà?

Robert Abela, Konrad Mizzi, Edward Scicluna, Chris Cardona, Keith Schembri u Joseph Muscat: meta ser jintalbu jwieġbu ta’ egħmilhom, jew tan-nuqqas tiegħu?

Il-membri tal-Kabinett immexxi minn Joseph Muscat: ħadd ma jaf xejn. Wieħed iwaħħal fl-ieħor. Kellna Ministru tal-Finanzi (Edward Scicluna) li ma kienx jaf x’inhu jigri fil-Ministeru tieghu!

Chris Fearne min-naħa l-oħra, ħlief għal xi botta, kien kawta ħafna! Hu imħasseb dwar x’inhu ġej!

Il-parti l-kbira tal-membri tal-Kabinett ta’ Joseph Muscat baqgħu fommhom magħluq. Ħlief Varist Bartolo, li bħas-soltu jibqa’ jdur mal-lewża.

Hemm responsabbiltà politika kbira. Hemm ukoll responsabbiltajiet kriminali. Min ser iwieġeb? S’issa ħadd ma wieġeb.

Robert Abela kien skomdu ħafna huwa u jipprova jwieġeb waqt is-seduta Parlamentari tal-lejla. Inevitabilment ħarab mis-sustanza tal-argument. Sa ċertu punt wieħed dan jifhmu għax il-konsegwenzi mhumiex żgħar u għandu bżonn iż-żmien.

Għad nispiċċaw li jkollna ninvestgaw kull kuntratt li ngħata minn dan il-Gvern. Ħadma, waħda wara l-oħra.

Din hi storja li għad trid tinkiteb fid-dettall. Fl-aħħar, kull min hu responsabbli jrid iħallas ta’ egħmilu.

L-intolleranza fostna

Matul din il-ġimgħa, għal darba oħra, kellna inċidenti li juru li l-intolleranza fostna, mhux biss għadha ħajja, imma għandha għeruq fondi.

Nhar it-Tnejn Rebecca Buttiġieġ, Segretarju Parlamentari, u Randolph Debattista, Membru Parlamentari, fil-Parlament, tkellmu dwar ittri anonimi li irċevew, u li kienu mimlijin insulti kontra tagħhom. Dan wara li huma esprimew l-opinjonijiet politiċi tagħhom pubblikament fil-kuntest tad-dibattitu pubbliku li għaddej preżentement dwar l-abort.

Din il-ġimgħa ukoll, id-dentista Miriam Sciberras ilmentat li ġie vvandalizzat il-bieb tal-klinika tagħha f’Ħaż-Żabbar. Id-dentista Sciberras hi persuna pubblika u permezz tal-NGO Life Network Foundation tmexxi l-quddiem argumenti kontra l-abort.

Dawn huma l-aħħar eżempji mingħand is-soċjetà intolleranti li qed ngħixu fiha. Bħalhom hemm eżempji oħra, li niffaċċjaw kuljum, u dan fil-konfront ta’ firxa wiesa’ ta’ persuni, kemm persuni pubbliċi kif ukoll persuni privati. Dwar uħud minn dawn il-każijiet smajna u qrajna tul il-ġimgħat u x-xhur li għaddew. Oħrajn isofru fis-skiet. Xhieda dan ta’ soċjetà li hi marida.

Fuq il-media soċjali, sfortunatament, dan qed jiġri l-ħin kollu.

Mhux kulħadd hu responsabbli biżżejjed biex jifhem li l-libertà li tesprimi ruħek fuq il-media soċjali, u band’oħra ukoll, hemm marbuta magħha l-obbligu li tqis dak li tgħid u li tassigura ruħek li ma tkunx insolenti jew offensiv fi kliemek. Mhux kulħadd, sfortunatament, kapaċi jagħmel argument mingħajr ma jkun insolenti jew offensiv.

Għandna l-obbligu li nirrispettaw lil xulxin dejjem. Ma hemm ħtieġa tal-ebda sforz biex nirrispettaw lil min jaqbel magħna! Id-diffikulta, għal uħud, hi meta huma jkunu ffaċċjati minn opinjoni differenti li ma jaqblux magħha u li tikkuntrasta ħafna ma dak li jemmnu jew jafu huma. Uħud għand jeħtieġ jitgħallmu li l-kritika tista’ issir mingħajr ma tinsulta lil ħadd. L-opinjonijiet li jikkuntrastaw, jekk isiru sewwa, jistgħu jagħtu kontribut għat-tisħiħ tad-dibattitu pubbliku u tal-proċess demokatiku fil-pajjiż.

Hu obbligu li nesprimu ruħna u li nipparteċipaw fid-diskussjoni pubblika. Imma huwa daqstant ieħor obbligu li nesprimu ruħna b’mod li nkunu kemm ċari kif ukoll rispettużi ta’ min ikun qed jisma’, jsegwi  jew jaqra dak li nkunu qed ngħidu.

Ir-retorika esaġerata ta’ uħud flimkien ma’ diskorsi li jappellaw għall-emozzjoni u mhux għar-raġuni għandhom dan l-effett li hu wieħed previdibbli. Jirnexxiehom joħorġu fil-beraħ l-intolleranza, xi drabi moħbija, imma li tul is-snin għamlet ħafna ħsara lit-tessut soċjali u demokratiku tal-pajjiż.

Kien hemm mumenti meta anke jiena laqqattha. Ħafna drabi ninjora l-insulti u nħassar il-kummenti dispreġġjattivi fuq il-media soċjali u niġdem ilsieni. Kummenti li xi drabi jkunu miktuba minn persuni li jridu jikkummentaw u m’għandhomx il-ħila li jagħmlu dan mingħajr ma jesprimu mibgħeda u intolleranza grassa. Kien hemm okkazjoni ukoll, din is-sena, fejn irrappurtajna persuna lill-Pulizija u dan ġie immultat u mwissi severament mill-Maġistrat wara li hu ġie mtella’ l-Qorti, ammetta u skuża ruħu. Bħali għamlu diversi oħrajn. Sfortunatament, imma, l-intolleranza għandha għeruq fondi fostna u dawn l-inċidenti jibqgħu jirrepetu ruħhom sakemm jibqgħu jsibu lil min irewwaħ.

L-intolleranza hi dipendenti fuq l-attitudi li inpinġu kollox bħala abjad jew iswed. Min mhux magħna kontra tagħna, jgħidu. Inkella fuq l-attitudni li aħna biss għandna raġun u li l-bqija kulħadd huwa żbaljat u li jeħtieġ li jara d-dawl u li jikkonverti! L-intolleranza individwali sfortunatament hi rifless ta’ soċjetà intolleranti li ntgħaġnet hekk tul is-snin.

Nifhem li mhux dejjem faċli għax kultant hu iktar popolari li tmaqdar u tkasbar lil min ma jaqbilx miegħek. Jeħtieġ sforz biex nimxu kontra dan il-kurrent qalil li jgħix minn fuq il-preġudizzju u l-misinformazzjoni.

Hu sforz li irridu nagħmlu kuljum. B’hekk biss innaqqsu l-impatti tal-intolleranza fostna. Inutli nilmentaw jekk ma nagħmlux il-parti tagħna.

ippubblikat fuq Illum: il-Ħadd 25 ta’ Dicembru 2022

Daphne: the five-year wait for justice

Most of us remember what we were doing five years ago slightly after 3pm on Monday October 16, 2017, when the news flashed that a car had exploded in Bidnija. The possible connection with Daphne was immediate, even then, at that critical moment, when nothing else was yet known.

Slowly we got to know what had actually happened. 

The first reactions, then, five years ago were, and still are, significant.

Everyone was shocked, five years ago, when the Magistrate on duty, Consuelo Scerri-Herrera turned up on site at Bidnija. She failed to realise that this specific investigation was a no-go area for her!  I had then commented that Scerri-Herrera’s reluctance to abstain from leading this magisterial investigation was testimony to the fact that some members of the bench still need to master much more than the law.

Five years later, matters have not changed a bit as is evidenced by the behaviour of another Magistrate. Magistrate Nadine Lia is refusing to accept that she has an obvious conflict of interest and must hence withdraw from the consideration of another case currently under her consideration. Some things never change! The ethical behaviour of the judiciary is indispensable, now more than ever. How can the judiciary expect to be respected if it does not even respect itself?

Five years ago, we even had a Police Sergeant posting his comments on social media on his being overjoyed at the day’s happenings in Bidnija! Much worse was however in store. In fact, the then Deputy Police Commissioner Silvio Valletta took overall charge of the police investigation into the assassination, only for it to be revealed much later that he was literally in the pockets of Yorgen Fenech, currently undergoing criminal proceedings on charges of having commissioned Daphne Caruana Galizia’s assassination. Remember Uncle Silvio?

How could the Police carry out its duties adequately with Silvio Valletta, then Deputy Police Commissioner, hibernating deep inside criminal pockets, and leading the investigation into the assassination of Daphne?

Following the evidence in the multiple cases in our law courts dealing with the assassination of Daphne Caruana Galizia was in itself a documentation of the failure of the state. This was even confirmed by the public inquiry into the assassination. It is a failure of the institutions which have been hijacked into servicing the criminal world.

Daphne’s investigative journalism, as it unfolded over the years, was a threat to all this. She exposed the ineffective institutions. She shone a light on the men and women of straw who think they are running the state when in fact they are puppets on a string controlled by various lobbies, including the criminal lobby.

Her last published words were significant as they spelled out her fears. “There are crooks everywhere you look now. The situation is desperate.”  She was commenting on Keith Schembri, Prime Minister Joseph Muscat’s Chief of Staff with reference to libel proceedings against Simon Busuttil as he had taken offence to being labelled a crook, and corrupt.  In her last article published minutes before she was blown up Daphne had spelt out that “The crook Schembri was in court today, pleading that he is not a crook.”

The developments over the past sixty months are proving without a shadow of doubt “that crooks are everywhere”.  It has resulted that the Office of the Prime Minister was run by crooks: as a result, Joseph Muscat had no option but to resign. He had been protecting the crooks around him for far too long!

With all these obstacles it is no wonder that after five years the end of the investigations into the assassination of Daphne Caruana Galizia is not yet in sight. No one is certain yet whether there was one mastermind plotting the assassination or else whether there were two or more.

We do not have an answer yet, as to whether any politician was in the know, or worse, directly involved, even though there have been a number of public references to former Labour Cabinet Minister, Chris Cardona in this respect.

We have been witnessing the exposure of a web of criminality which has infiltrated and infected all sectors of society. The investigations which we have witnessed developing over the past five years have revealed an intricate network which pervades practically all institutions. Just like the octopus which with its eight long tentacles seeks to control all from a distance. It is no wonder that after sixty months the end is not yet in sight.  The octopus is still in control.

published on The Malta Independent on Sunday: 16 December 2022

Corruption: the institutions are not working

Reading through the media court reports on the Qormi murder earlier this week confirms that the Police in Malta can carry out crime investigations assiduously and bring them to their logical conclusions when they are left to carry out their work free from any pressures whatsoever.

The same, unfortunately, cannot be said on Police investigations relative to corruption.

Last week, in my article (Phone call from the Ministry: TMIS 4 September 2022) I referred to the cryptic language used in the evidence delivered in Court by the Police Inspector in the car licence corruption case. This, I argued, is conveying the unmistakable message that holders of political office and their hangers-on are dealt with kids gloves by the police investigators, thereby facilitating the development of clientelism into corruption.

During the public protest held last Tuesday against corruption organised by the NGO Repubblika it was once more explained as to how the authorities (that is the Commissioner of Police and the Attorney General’s office) have failed to act on the conclusions of the report of the magisterial inquiry into the operations of Pilatus Bank.

Repubblika President, Robert Aquilina, quoting chapter and verse from the magisterial inquiry report, explained how the Courts have instructed the said authorities to take criminal action against various former officials of Pilatus Bank. However only one former official was arraigned. All the others whom the inquiring magistrate pointed out have not been arraigned to account for their actions.

This has led to the unprecedented step of NGO Repubblika challenging the police authorities and the Attorney General in Court for failing to carrying out their duties. The authorities, are not functioning, Robert Aquilina rightfully claimed!

To substantiate his claim, he presented the relevant extracts from the report of the magisterial inquiry on the operations of Pilatus Bank.

To add insult to injury, the magistrate examining the challenge in Court, instead of requesting the police and the Attorney General to explain their “ifs” and “whys” turned on the NGO leadership in order to identify how the magisterial inquiry report came into their possession. Instead of shielding citizens seeking justice, unfortunately, the magistrate is shielding those who are sending out the clear message that, after all, crime pays, if you have friends located in the right places.

Instead of acting against the corrupt the courts are acting against those who are vigilant enough to note that the institutions are failing to carry out their basic duties.

This is the basic message being conveyed. The institutions are not working as they are not taking the necessary action to ensure that justice is done and that our society is defended against corruption. In addition to this blatant breach of trust, the institutions are also obstructing those who, notwithstanding the odds stacked against them are seeking to remedy the situation.

If this was not enough, we have just learnt of a secret agreement between the Azeri company SOCAR and the Maltese government, then represented by Konrad Mizzi. Irrespective of whether this agreement was implemented or not, it is another case of abusive use of Ministerial powers and should be properly investigated.

Faced with all this, nobody can remain passive. This is the tip of the corruption iceberg that has stifled our country and has been doing so for quite some time.

It is no wonder that Malta’s reputation has gone to the dogs!

published in The Malta Independent on Sunday: 11 September 2022

Phone call from the Ministry

The driving licence racket unveiled in Court earlier this week is extremely disturbing. This is being stated in view of the sensitive information indicated in the testimony heard so far in Court but the details of which are still under wraps. The case involves corruption in driving theory tests.

Three men have so far been arraigned: the Director for Land Transport at Transport Malta and two other Transport Malta officers one of whom is a Żebbuġ Local Councillor elected on behalf of the Labour Party.

It was revealed in Court that the accused, when interrogated, had justified their actions by emphasising that they were under constant “political” pressure. The senior among the accused complained that he felt pressured as he was getting continuous calls from various Ministries.

The police have revealed, in the testimony so far, that a mobile phone in their possession has “revealed chats with people linked to a political party”. No further official information is available as to the identity of this political party.  It is definitely not ADPD!

Someone having access to the mobile phone data has however indirectly revealed on social media the reason why the police have been cautious in revealing the names of those involved in this racket. It seems that the Police have realised that these names, once revealed, could cause a political earthquake the likes of which we have never seen. According to the unofficial information circulating online, the names of at least four current members of the Cabinet as well as two former ones have been so far identified as being possibly involved in the racket being investigated. Apparently, most of the Ministries’ Chief of Staff as well as a number of Members of Parliament may also have a finger in the pie.

Apparently in a Transport Malta office used by one of the accused, the police, during their investigations came across two diaries containing substantial information consisting of names, ID card numbers and dates when the persons benefitting from the irregularities under investigation were due to sit for their theoretical driving exams. The persons indicated were apparently “helped” in order to ensure that they were successful.

One of the accused is being defended by the shadow minister for Home Affairs, Dr Joe Giglio, a lawyer with an extensive criminal law practice. It is extremely unethical for members of parliament to involve themselves in such cases. His defence of clients accused with involvement in corruption is incompatible with his political actions against corruption in the political arena. He cannot be credible if he runs with the hares and then tries hunting with the hounds. He is severely denting his own credibility. Apparently, he has not learnt anything from his experiences as the legal advisor of Pilatus Bank.

This racket brings two basic issues to the fore.

Why are the Police (so far) withholding information on the holders of political office involved? The cryptic language used by the Police Inspector in Court this week transmits this basic message. Isn’t it about time that law enforcement does not treat the members of the Cabinet and their hangers-on with kids’ gloves?

When will all members of Parliament cut themselves free from the restraints of their professional practices or their previous employment? As ADPD has repeatedly proposed over the years, we need a full time Parliament as soon as possible.  It is only in this way that parliament can be credible and possibly effective.

published in The Malta Independent on Sunday: 4 September 2022

Il-qrubija bejn il-poter politiku u l-poter tan-negozju wasslu biex nawwru l-istituzzjonijiet regolatorji tal-pajjiż : Silta (5) mill-inkjesta

Kondotta inaċċettabbli tal-Prim Ministru

Għall-Bord il-kondotta tal-allura Prim Ministru f’din iċ-ċirkustanza u l-mod abbużiv kif baqa’ jipproteġi liċ-Chief of Staff tiegħu u jsostnih fil-kariga importanti li kellu fl-amministrazzjoni sakemm ġie arrestat in konnessjoni mal-assassinju, hi inaċċettabbli, kundannabbli u tirrażenta nuqqas gravi w abbuż fl-eżerċizzju tal-funzjonijiet tiegħu bħala kap tal-gvern u garanti talgovernanza tajba. Hawn mhux si tratta ta’ ġudizzju politiku żbaljat li jeżorbita mit-termini ta’ referenza ta’ dan il-Bord. Si tratta fl-agħar ipotesi għal Dr Muscat għall-kopertura, protezzjoni ta’ persuni li allegatament ikkommettew reati gravi. Il-Bord baqa’ żbalordit bir-risposta li ta għad-domanda jekk kienx tkellem mas-Sur Fenech u lis-Sur Schembri dwar 17 Black wara l-assassinju meta bdew joħorġu aktar dettalji dwar min kien is-sid ta’ din il-kumpanija. Dan anke in vista tal-fatt li kienet teżisti ħbiberija u linja ta’ kommunikazzjoni diretta bejniethom anke permezz ta’ WhatsApp li baqgħet anke għal xi żmien meta kien persuna ta’ interess fl-omiċidju. Dr. Muscat wieġeb hekk: “Le. IsSur Fenech qatt ma staqsejtu u qatt ma tkellimt miegħu fuq dan il-punt. Lil Keith Schembri li kien jaqa’ taħti, staqsejtu wara li ħareġ dan kollu u reġa’ qal li kienet kwistjoni ta’ negozju bejniethom it-tnejn u qalli li ma għandha x’taqsam xejn mal-Electorgas”.

Is-Sur Schembri fil-verità jibqa’ jsostni hekk ukoll anke sal-lum. Mhux ilkompitu tal-Bord li jesprimi ruħu fuq x’inhi l-verità f’dan ir-rigward. Il-punt kruċjali hu illi meta saret l-akkuża, xhur qabel l-assassinju, l-Prim Ministru m’għamel xejn meta missu għamel ħafna. Kien bħal minimu obbligat jirrapporta l-allegazzjoni formalment lill-Pulizija b’talba li tinvestigaha b’urġenza jekk xejn għax kienet tista thedded l-istabilità tal-governanza fil-pajjiż. Il-Pulizija dak iż-żmien taħt il-Kummissarju Lawrence Cutajar għamlu ftit li xejn. Ċertament m’għamlux dak li kellhom jagħmlu. Ċertament għamel inqas mill-Kummissarju ta’ qablu Michael Cassar li wara li ġew żvelati ddettalji dwar il-Panama Papers u ġie informa li l-FIAU kienu qed jaħdmu fuqha, fetaħ file bl-isem ta’ ‘Operation Green’. Hu kien irriżenja xi tlett ġimgħat wara li kien irċieva r-rapporti dwar is-Sur Keith Schembri u l-Ministru Mizzi. Lill-Bord tah x’jifhem illi ma felaħx għall-pressjoni li akkużi gravi ta’ din ix-xorta ġabet fuqu. L-istess kif kien għamel Manfred Galdes.

Abbuż ta’ poter li jekk pruvat ibiddel ix-xenarju

Dawn ir-referenzi qsar għaċ-ċirkostanzi tal-Panama Papers u l-kumpanija 17 Black qed isiru f’dan l-istadju mill-Bord għaliex huma indikattivi ta’ kif kien jiġi abbużat l-eżerċizzju tal-poter fl-ogħla livell biex jiġu protetti persuni fil-qalba tal-amministrazzjoni. Huma importanti wkoll għaliex jekk wieħed jikkunsidra illi tnejn mill-persuni involuti kienu jew jista’ jkun li għadhom persuni ta’ interess għall-pulizija fl-investigazzjoni tagħhom tal-omiċidju li ġie ippjanat tul iż-żmien u jekk l-involviment tagħhom jiġi b’xi mod konstatat minn awtorità kompetenti – salvi dejjem il-preżunzjoni tal-innoċenza u d-dritt tagħhom għal smigħ xieraq u ġust – il-kwistjoni ma tibqax biss li jiġi determinat jekk xi att jew ommissjoni illeċitu minn jew fi ħdan xi entità talIStat iffaċilitatx l-assassinju meta kellha tipprevenih. Ix-xenarju jinbidel għal wieħed ta’ parteċipazzjoni attiva ta’ persuni li jikkomponi enti tal-IStat filkommissjoni tad-delitt. Dan apparti, fuq bażi fattwali u mhux issa ipotetika, l-inattività pależi tal-Prim Ministru u tal-entitajiet tal-iStat, fosthom il-Pulizija li għandhom il-funzjoni li jħarsu lis-soċjetà mill-kriminalità u jiggarantixxu l-ordni pubbliku, li jieħdu passi effettivi u fil-ħin kontra persuni ta’ poter fil-politika u fin-negozju, tnissel sens qawwi ta’ impunità, mhux biss fl-istess persuni involuti, imma wkoll f’kullmin kien intenzjonat li jaġixxi biex jipparteċipa f’xi aġir kriminuż. Kif jirriżulta mill-provi dawn fittxew li jkollhom konnessjonijiet fl-ogħla livell ta’ ħbiberija jew interess ma’ min kellu s-setgħa biex ikun jistgħu jaġixxu flassigurazzjoni reali jew perċepita li ser ikunu minnhom protetti. Dawn iċ-ċirkostanzi huma relevanti wkoll għaliex huma prova tanġibbli tażżwieġ li seħħ bejn l-eżerċizzju tal-poter politiku u l-eżerċizzju tal-poter ekonomiku. Żwieġ inċestuż li kien fil-qalba tal-investigazzjonijiet talġurnalista assassinata u li ngħad, ma setax ma kienx il-movent prinċipali talqtil tagħha.

Theddida għall-eżerċizzju tal-poter ekonomiku

Il-Bord konvint kif inhu, illi fuq bażi qawwija ta’ probabbilitajiet jekk mhux ċertezza, l-assassinju tas-Sinjura Caruana Galizia hu inevitabblilment marbut ma’ dawk li hi kienet tqis li huma skandli serji ta’ amministrazzjoni ħażina, riżultat tal-qrubija bejn il-poter politiku u l-poter tan-negozju kbir li wasslu biex nawwru sewwa l-istituzzjonijiet regolatorji tal-pajjiż, hi inevitabbli l-konklużjoni illi l-ġurnalista sabet in-nemesi fatali tagħha fil-politika dikjarata tal-gvern sa minn qabel l-elezzjoni tal-2013, illi hu kien determinat li jkun għal kollox business friendly. Politika li kellha l-għan li tiffavorixxi n-negozju, tinkorraġġixxi s-sħubija tal-gvern mal-investiment privat u tirrealizza proġetti kbar li joħolqu l-ġid.

Ladarba ġiet eskluża t-teżi illi l-omiċidju seta’ seħħ minħabba xi att inkonsult ta’ fanatiżmu politiku partiġġjan – f’dan ir-rigward ma rriżultat l-ebda provi quddiem dan il-Bord – il-fatti rilevanti li rriżultaw kemm qabel u kemm wara l-omiċidju għandhom jiġu ikkunsidrati minn din l-ottika. Il-Bord ripetutament afferma li ma kien hemm xejn oġġezzjonabbli li l-gvern ikollu politika li tkun business-friendly, anzi fi kliem iċ-Chief of Staff Keith Schembri gvern b’‘mentalità tal-business’, sakemm l-eżekuzzjoni ta’ dik il-politika u r-relazzjonijiet bejn l-amministrazzjoni pubblika u negozjanti w investituri jinżammu strettament fil-limiti tal-liġijiet u r-regolamenti applikabbli. Hu f’dan illi l-aġir tal-gvern falla. Hu għaliex il-mentalità ta’ negozjant għandha bħala regola l-mira illi timmassimizza l-profitt fin-negozju, bl-inqas burokrazija, u billi taqta’ għad-dritt ħadet is-sopravvent fuq dik li għandha tkun il-mira ta’ kull gvern li joħloq il-ġid fl-interess tal-komunità b’mod ġust u trasparenti skont il-liġijiet tal-pajjiż, illi ngħata lok għal sitwazzjonijiet li tista’ tgħid kull proġett maġġuri inizjat mill-amministrazzjoni spiċċa kellu dellijiet ta’ irregolaritajiet, abbuż ta’ poter u korruzzjoni. Allegazzjonijiet li jimplikaw li negozjanti involuti f’dawn il-proġetti għamlu jew kienu intenzjonati li jagħmlu qligħ indebitu minn fuq dahar il-poplu anki f’xi okkażjonijiet b’kollużjoni ma’ personaġġi politiċi ewlenin involuti fit-twettieq ta’ proġetti. Il-proġett tal-Electrogas hu wieħed minn dawn il-proġetti li dwaru l-Awditur Ġenerali esprima riservi kbar dwar ir-regolarità tal-proċeduri fit-twettieq talproġett u l-ħarsien tal-liġijiet applikabbli.

(pp 201-6)

Indħil fix-xogħol tal-Pulizija: Silta (4) mill-Inkjesta

Meta ġew illikjati r-rapporti tal-F.I.A.U., is-Sur Keith Schembri kien bagħat għas-Sur Abdilla u talbu l-opinjoni tiegħu dwarhom fejn jikkonċernaw lilu nnifsu, jiġifieri lis-Sur Keith Schembri. Is-Sur Abdilla xehed illi ltaqa’ ma’ Keith Schembri darbtejn u ddiskuta dawn ir-rapporti li kienu jolqtu lil Keith Schembri u l-laqgħat saru f’Kastilja. Dan juri li kien hemm indħil dirett u suspett mis-Sur Schembri fil-ħidma u fl-investigazzjoni tal-Pulizija dwar irrwol tiegħu fil-Panama Papers. Aġir li hu ferm ċensurabbli u anke illeċitu. Il-Pulizija kienu jafu illi l-kumpanija 17 Black kienet tappartjeni lil Yorgen Fenech, imprenditur kbir b’konnessjonijiet mill-qrib kemm ma’ politiċi ewlenin kif ukoll mac-Chief of Staff tal-Prim Ministru. Is-Sur Abdilla żvela wkoll li kien ġie deċiż illi jmorru jkellmu lil Fenech Portomaso iżda huma u sejrin hemmhekk ċempel lis-Sur Silvio Valletta u qalilhom biex iduru lura għaliex is-Sur Fenech dakinhar ma setax ikellimhom billi kien indispost. Ma kienux reġgħu marru ikellmuh u lanqas talbuh biex imur id-Depot tal-Pulizija ħalli jkellmuh.

(pp.292-3)

Meta xehed l-ex Deputat Kummissarju Silvio Valletta, qal lill-Bord illi huwa kien għadda r-rapporti kollha li kienu daħlu mill-F.I.A.U. lil Ian Abdilla. Meta ħareġ fil-media illi s-17 Black allegatament kien jappartjeni lis-Sur Fenech u illi din il-kumpannija allegatament kienet maħsuba biex tgħaddi flus lil Keith Schembri u lil Konrad Mizzi, huwa afferma illi dak li jiġi trasmess lill-Pulizija mill-F.I.A.U. kien biss intelliġenza. Il-Pulizija ma tkunx tista’ tużaha meta tiġi biex tarresta lil xi ħadd u jkollha bilfors tagħtih il-“full disclosure”. Din kienet ukoll it-tezi tas-Sur Ian Abdilla.

Is-Sur Silvio Valletta żvela fatt inkwetanti dwar l-inċident meta Ian Abdilla u uffiċjal ieħor kienu ser imorru jkellmu lil Yorgen Fenech f’Portomaso. Qal lill-Bord li kien ċempillu Keith Schembri, iċ-Chief of Staff tal-Prim Ministru u qallu “mela ser tmorru tkellmu lil Yorgen Fenech għaliex semplicement deher rapport fit-Times?” Il-Bord jispjega illi r-rapport li deher fil-ġurnal Times of Malta kien jirreferi għal fatt illi Yorgen Fenech kien is-sid ta’ 17 Black. Keith Schembri ċempel lill-Pulizija, speċifikatament lil Silvio Valletta u qallu biex jordna lil Ian Abdilla u lill-Pulizija l-oħrajn ma jmorrux ikellmu lil Yorgen Fenech biex jinvestigaw dan il-fatt.

Dan huwa kaz ċar ta’ intralċ minn Keith Schembri fuq l-operat tal-Pulizija. Fix-xhieda tiegħu Silvio Valletta l-ewwel qal illi dakinhar illi kienu sejrin ikellmu lil Yorgen Fenech, Ian Abdilla kien ċempillu u qallu illi ma kienux sejrin ikellmuh għaliex kien indispost. Madanakollu meta l-Bord irrilevalu illi Ian Abdilla u oħrajn kienu xehdu li kien hu, jiġifieri Silvio Valletta li kien qalilhom biex ma jmorrux ikellmu lil Yorgen Fenech peress li dakinhar kien indispost, is-Sur Valletta qal illi ma jiftakarx. Ftakar biss illi ċempillu Keith Schembri u qallu illi l-Pulizija ma kellhiex għalfejn tmur tkellem lil Yorgen Fenech għaliex deher artikolu fuq ġurnal.

(pp.298-9)

Dal-għodu ġie imħabbar liis-Sur Ian Abdilla ġie sospiż :

Ara rapport Malta Today, Illum u Times

Ir-Repubblika hi marida

Aħna u nsegwu l-ġbir tal-provi fil-Qrati dwar id-diversi każi li għadhom għaddejjin in konnessjoni mal-assassinju ta’ Daphne Caruana Galizia nistħajjilni qed nara dokumentarju dwar il-falliment tal-istituzzjonijiet f’Malta. Dokumentarju dwar il-falliment tal-istat Malti, dwar ir-Repubblika li għamlet lilha innifisha impotenti fil-konfront tal-kriminalità.  

L-assassinju ta’ Daphne hu ukoll falliment tal-korp tal-Pulizija li ma rnexxilux isib tarf tal-kriminalità organizzata.  

Kif jista’ l-korp tal-Pulizija jagħmel dmiru meta jkollu uffiċjali bħal Silvio Valletta li jkun fil-but tal-kriminali? Silvio Valletta għadu jiġri mas-saqajn: s’issa għad ma ħadux passi kontrieh minkejja l-ħsara enormi li għamel lill-kredibilità tal-korp tal-Pulizija u lill-pajjiż.

Illum nafu kemm Silvio Valletta tħaxken ma  Yorgen Fenech. Valletta ma kienx xi kuntistabbli  f’xi għassa tal-pulizija mwarrba. Prattikament kien imexxi l-Korp tal-Pulizija bħala Deputat Kummissarju. Kien jirrapresenta lill-Korp tal-Pulizja fuq il-Bord ta’ Tmexxija tal-Financial Intelligence Analysis Unit (FIAU).

Il-fatt li wieħed mill-fizzjali tal-pulizija l-iktar anzjani jaġixxi b’dan il-mod jagħti indikazzjoni ċara ta’ kif kienu jaħsbuha sħabu fit-tmexxija tal-korp fil- Furjana. Rapport tal-Ombudsman irrappurtat iktar kmieni dan ix-xahar dwar investigazzjoni mitluba fuq ilment ta’ Supretendent tal-Pulizija fisser kif kienet tinħatar it-tmexxija tal-korp: il-lealtà lejn il-kummissarju qabel il-lejaltà lejn is-servizz, kienet kwalifika essenzjali.  Meta l-għażla tal-fizzjali tal-korp kienet issir b’dan il-mod xejn m’għandna nissorprendu ruħna li l-korp ilu ftit kompromess.

Iz-ziju Silvio kien investiment li jirrendi għal Yorgen Fenech. Għal żmien twil Silvio Valletta kien il-muftieħ li iffaċilita l-aċċess  ta’ Yorgen Fenech għal kull xorta ta’ informazzjoni li kien jeħtieġ.  Dan hu eżempju ċar ta’ x’nifhmu meta ngħidu li d-dinja kriminali qegħda bosta passi qabel il-korp tal-pulizija.   F’dan il-kaz, permezz ta’ Silvio Valletta d-dinja kriminali setgħet tinfluwenza l-korp bir-remote control.

Diffiċli biex nifhmu kif inhu possibli li jkollna kollass iktar gravi tal-istituzzjonijiet minn hekk.

Dan kollu ma ġarax mil-lum għal għada. Imma hu ċentrali biex nifhmu kif żviluppat l-għanqbuta tal-maniġġi tul is-snin liema maniġġi wasslu għall-assassinju ta’  Daphne Caruana Galizia u lil hinn.  

Meta saret emfasi dwar il-kunflitt ta’ interess ta’ Silvio Valletta minħabba li dakinnhar, martu, kienet membru tal-Kabinett, ir-resistenza biex iwarrab kienet enormi. Kella tkun kawża fil-Qrati, li ħadet iż-żmien, li wasslet biex jitwarrab mill-investigazzjoni.  

Issa ġie ippubblikat ir-rapport finali tal-inkjesta pubblika dwar l-assassinju ta’ Daphne. Ir-rapport ma jgħidilniex min qatilha, jew min ordna l-qtil tagħha: dak qatt ma kien l-iskop tar-rapport. Ir-rapport imma jeżamina l-klima ta’ impunità li nħolqot u li wasslet għall-assassinju tagħha.  Ir-rapport juri kif in-negozju u l-politika saru ħaġa waħda, tant li xi kultant mhux iktar faċli biex tgħid min hu min.

Il-konklużjoni ewlenija tar-rapport hija li Malta inħakmet minn mentalità mafjuża. L-istat Malti ntrikeb minn mentalità kulturali li tippermetti mentalità u attitudni mafjuża li jrabbu l-għeruq.

Ftit hemm proposti fir-rapport tal-inkjesta li huma ġodda għad-dibattitu politiku lokali. Bosta mill-proposti ilhom fl-aġenda pubblika numru ta’ snin. Uħud ġew imbiċċra, mdgħajfa inkella gvernijiet differenti għamlu snin sħaħ iparlaw dwarhom u jagħmlu ftit li xejn.   Il-ħarsien ta’ min ikun lest li jikxef il-ħmieġ (whistleblowing) għadu soġġett għall-ispag politiku kif rajna b’għajnejna għal numru ta’ snin. Ir-regolamentazzjoni tal-lobbying hi soġġetta għal ħafna paroli, imma s’issa ma sar xejn. Ir-regolamentazzjoni tal-imġieba etika saret farsa, minkejja l-isforzi ta’ George Hyzler, il-Kummissarju dwar l-iStandards fil-Ħajja Pubblika.

Huwa essenzjali li l-kuntatti kollha bejn kull negozju u l-friegħi kollha tal-istat ikunu ċari u trasparenti. Kollox, mingħajr eċċezzjoni. Ilu jsir paroli dwar dan imma ftit wisq sar dwaru.

L-istat Malti ġie mdgħajjef minn dawk li fittxew li jsiru sinjuri malajr, a kwalunkwe kost. Jiddependi minna jekk inwaqqfuhomx l-iktar kmieni possibli. Ir-Repubblika marida.

Ippubblikat fuq Illum : il-Ħadd 1 t’Awwissu 2021

The Republic is sick

Following the compilation of evidence in our law courts relative to the multiple cases dealing with the assassination of Daphne Caruana Galizia is in itself a detailed continuously developing documentary of the failure of our institutions, the failure of the state.

Daphne’s assassination is also a failure of the police corps to keep a tag on criminal activity.

How could the police corps carry out its duties with officers like Silvio Valletta hibernating deep inside criminal pockets? Silvio Valletta has to date not been prosecuted for his criminal activity which has been the cause of considerable reputational damage and to the effectiveness of the police corps.

Today we know of Valletta’s cavorting with Yorgen Fenech. Valletta was not an ordinary simple cop languishing in some out of the way police station. He practically ran the Police Corps as Deputy Commissioner of Police and represented it on the governing board of the Financial Intelligence Analysis Unit (FIAU).

The fact that this top policeman acted in such a manner is a clear indication of the forma mentis of the contemporary top brass at Floriana Police HQ. An Ombudsman report made public earlier this month on the investigation relative to the complaint of a Police Superintendent has dwelt at some length as to how police officials were selected: loyalty to the boss before loyalty to service was a basic requirement. With police officer selection being carried out on the basis of such a “qualification” it is no surprise that that the Police Corps was compromised for such a long time.

Uncle Silvio was the perfect investment for Yorgen Fenech. For a long time, Silvio Valletta was the key that facilitated access to Yorgen Fenech to all sorts of intelligence. A perfect example which illustrates what it means when we emphasise that the criminal world is many steps ahead of the police force.  In this specific case, for quite a time, the criminal world had the police force on a remote control, through Silvio Valletta.

It is difficult to comprehend how we could ever have an institutional failure of larger proportions.

This did not happen overnight. It is however central to the web of intrigue which developed over the years and leading up the assassination of Daphne Caruana Galizia and beyond.

When Valletta’s conflict of interest as the then husband of a cabinet minister was spotlighted, the resistance to let got was enormous. It had to be a laborious court case which at the end of the day had him removed from coordinating the assassination investigation.

The final report of the public inquiry into Daphne’s assassination has now been published. It does not identify who signed Daphne’s death warrant: that was not its purpose. It does however examine how a state of impunity has developed over time such that her assassination was the direct consequence. It points out how business and politics became intertwined until you could not tell which was which.

The main takeaway from the inquiry report is that the state has been taken over by a Mafia mentality. The state has been hijacked by a cultural mindset that allows and encourages a Mafia attitude to take root and prosper.

Few of the proposals of the inquiry are new to the political debate. Most have been put forward over the years but they were shot down, diluted or had the breaks applied by different governments. Effective whistleblowing is still subject to political strings as has been evidenced over the years. Lobbying regulation is still talked of but not implemented.  The regulation of ethical behaviour has developed into a farce, notwithstanding the efforts of George Hyzler, the Commissioner for Standards in Public Life.

It is about time that the links between business and all branches of the state are transparent. Everything, without any exception, must be above board. This has been on the books for years, yet continuously ignored.

The Maltese state has been severely weakened by those who sought their fast-track enrichment at all costs. It is up to all of us, to stop them in their tracks. The soonest. The state has failed us. The Republic is sick.

published in The Malta Independent on Sunday: 1 August 2021