Skuża (komda) ta’ Kabinett kompliċi

Ħareġ rapport ieħor tal-Awditur Ġenerali dwar il-kuntratt li l-Labour fil-Gvern ta’ lill-Vitals Global Health Care. Kuntratt li spiċċa għand Steward Health Care.

L-Awditur Ġenerali qed jirrapporta li l-Ministri,msieken iħossuhom li ġew żgwidati minn Konrad Mizzi, seħibhom fil-Kabinett!

Melal0Ministri mzazen, jilbilgħu kull ma jisimgħu?

Xi skuża komda biex tagħlaq għajnejk għall-korruzzjoni! Kollha flimkien iridu jerfgħu l-piz ta’ dan il-ħmieġ. Il-Kabinett kollu hu kompliċi. Il-Kabinett kellu l-poter li jwaqqaf dan il-ħmieg u ma għamel xejn. Anzi għalaq għajnejh.

Without transparency, accountability is hampered

Earlier this week I was called by the Auditor General to his office in order to discuss the request for an investigation which I had submitted to his office some 15 days ago on behalf of ADPD. My request for an investigation was relative to the contract of service entered into between the Institute for Tourism Studies (ITS) and the Honourable Rosianne Cutajar, then a Labour member of parliament, now turned independent after being squeezed out of Labour.

As pointed out earlier in this column (The role of members of Parliament: TMIS 2 April), the issue is not an investigation of Rosianne Cutajar. It is rather an investigation into the operation of the Institute for Tourism Studies (ITS): whether it has engaged a consultant to its CEO to carry out responsibilities in respect of which the said consultant had no knowledge or competence, as is public knowledge.

An examination of the contract entered into between the Honourable Cutajar and ITS lists the areas of responsibilities which she was expected to shoulder: primarily issues of financial management. These responsibilities fall substantially outside the competences of a qualified Italian secondary school teacher. The contract in question is one which was hidden from public view until it was released by Shift News on the 23 March after it had obtained a copy as a result of a Freedom of Information request.

The inquisitive and investigative free press is shining a light on secretive acts carried out by the public sector: this is what transparency is about. Without transparency there is no way that we can ensure a shred of accountability.

The Auditor General informed me that he had called this meeting to hear my views, prior to his taking a decision on whether to proceed with the investigation and subsequently inform the Speaker of the House of Representatives of his findings.

Good governance does not stand a chance of ever taking root if this is how decisions are taken in the wider public sector. It is about time that all decision-takers start shouldering responsibility for the decisions they take. This ITS contract is one small example of abusive behaviour which needs acting upon immediately. It is not only politicians who must be accountable.

The management of public funds is tied with a duty to act in a responsible manner. All those who manage public funds must be in a position to account minutely for their actions. At the end of the day, it is the Auditor General who is entrusted by Parliament to monitor and report on the matter. Hopefully in the not-too-distant future we will be informed exactly what happened and who is actually responsible.

Transparency and accountability work in tandem. A lack of transparency is normally the first step to try and ensure that accountability is avoided.

Transparency is the indispensable foundation of good governance. In contrast, bad governance is generally wrapped in secrecy through the withholding of information which should be in the public domain. Without transparency, accountability is a dead letter; devoid of any meaning. A lack of transparency transforms our democracy into a defective process, as basic and essential information required to form an opinion on what’s going on is missing. After all, accountability is about responsibility: it signifies the acknowledgement and assumption of responsibility for our actions. This cannot be achieved unless and until transparency reigns supreme.

Whenever government, or public bodies, are secretive about information which they hold, and refuse or oppose without valid reason requests to release information under the provisions of the Freedom of Information Act they give ample proof of their governance credentials.

Transparency is a journey, not a destination. We have to work hard at ensuring transparency continuously. It is a long journey, one which never ends.

Rules and laws will not bring about transparency. It will only result whenever each one of us opts to do what is right and not what is expedient. Our actions speak much louder than words.

published in The Malta Independent on Sunday: 16 April 2023

Ir-rwol tal-Membri tal-Parlament

Iktar kmieni din il-ġimgħa, tlabt lill- Awditur Ġenerali biex jinvestiga l-ingaġġ tal-Onorevoli Rosianne Cutajar bħala konsulent taċ-Chief Executive Officer tal-Istitut għall-Istudji Turistiċi (ITS).

Meta wieħed jaqra l-kuntratt tax-xogħol ta’ Cutajar mal-ITS, li kien ippubblikat minn Shift News bħala riżultat tal-applikazzjoni tal-liġi għal jedd għall-aċċess għall-informazzjoni, wieħed jista’ malajr jikkonkludi li r-responsabbiltà tal-konsulenza ta’ Cutajar kien fil-qasam tal-amministrazzjoni finanzjarja tal-ITS.

Cutajar kienet mistennija li taħdem mill-viċin mas-CEO u mad-Diretturi tal-Istitut għall-Istudji Turistiċi fit-tħejjija tal-budget annwali, tas-sorveljanza u kontroll tal-kwalità, biex ikunu stabiliti miri, biex tassisti fit-teħid tad-deċiżjonijiet meħtieġa fit-tmexxija ta’ kuljum, fl-analiżi ta’ rapporti kemm dawk ta’ natura finanzjarja kif ukoll ta’ dawk li mhux, kif ukoll li tidentifika soluzzjonijiet u titjib fl-operat kif meħtieġ.

Meta hu fatt magħruf li Cutajar hi mħarrġa bħala għalliema tal-lingwa Taljana fil-livell sekondarju, hu raġjonevoli li tassumi li dan hu kuntratt biex inħoloq impieg fantażma, imħallas minn fondi pubbliċi.

Fid-dawl ta’ dan jiena tlabt lill-Awditur Ġenerali biex jinvestiga lill-ITS u lit-tmexxija tiegħu għax fl-aħħar mill-aħħar ir-responsabbiltà għal dan kollu hu tas-CEO tal-ITS. Huwa jrid jispjega dak li għamel lit-tim investigattiv tal-awditur ġenerali biex ikun stabilit eżattament x’ġara.

Il-ħolqien ta’ impiegi fantażma fis-settur pubbliku jsir biex jibbenefika lill-bażużli u jħallashom ta’ ħidmiethom f’oqsma oħra. L-impieg fantażma ta’ Rosianne Cutajar’s mhux l-unika wieħed li nafu bih. Tiftakru lil Melvin Theuma, dak li għamilha ta’ sensar biex tinqatel Daphne Caruana Galiza? Anke lilu kienu taw impieg fantażma fis-settur pubbliku, ringrazzjament għal dak li kien qiegħed iwettaq!  Wieħed jistaqsi il-għala, Rosianne Cutajar, li jiena u qed nikteb għadha Membru Parlamentari, għaliex mhiex iffukata fuq xogħolha bħala membru tal-parlament? Jidher li għandha ħafna ħin li ma tafx x’ser tagħmel bih biex tista’ tiddedika ta’ l-inqas 24 siegħa kull ġimgħa għal xogħol ta’ konsulenza lill-ITS, b’żied mal-ħin meħtieġ “għar-responsabbiltajiet Parlamentari” tagħha, u ta’ hekk titħallas €27,000 fis-sena.

Il-problema hi ferm ikbar minn hekk għax hu mistenni li bħala parti mir-responsabbiltajiet  tagħha ta’ membru parlamentari tissorvelja l-istess ITS u tara li l-Ministru tat-Turiżmu jerfa’ ir-responsabbiltà politika għall-operat ta’ dan l-istitut. Imma kif tista’ tagħmel dan jekk għandha kuntratt ta’ konsulenza li bih hi involuta fit-tmexxija tal-istess istitut? Safejn naf jien, qatt ma irtirat minn dibattitu parlamentari dwar it-turiżmu minħabba xi konflitt ta’ interess!

Il-problema mhiex ristretta għall-konsulenza ta’ Cutajar. B’mod partikolari sa mill-2013, dan seħħ fil-grupp parlamentari Laburista in vista anke ta’ emendi għal diversi liġijiet li ippermettew li Membri Parlamentari jinħatru f’karigi diversi. Kellna, per eżempju, lil Deo Debattista u lil Manwel Mallia li kienu nħatru Chairperson tal-Awtorità għall-Ħarsien tas-Saħħa fuq il-Post tax-Xogħol, inkella lil Konrad Mizzi li hekk kif tkeċċa minn Ministru tat-Turiżmu kien inħatar konsulent tal-Awtorità tat-Turiżmu fuq struzzjonijiet speċifiċi tal-Prim Ministru Joseph Muscat. Dan kien ġie stabilit anke bħala riżultat ta’ investigazzjoni li kienet saret mill-Kummissarju għall-Istandards fil-Ħajja Pubblika fuq talba tiegħi.

Kien hemm ukoll numru sostanzjali ta’ ħatriet ta’ Membri Parlamentari bħala konsulenti f’diversi rwoli. F’ħin minnhom, kif ġie emfasizzat mill-Kummissarju għall-Istandards fil-Ħajja Pubblika f’rapport tal-2019, tnejn minn kull tlett backbencher Parlamentari kellu jew kellha xi ħatra jew kuntratt mas-settur pubbliku.

Mhiex funzjoni ta’ membru Parlamentari li jagħti l-pariri lid-Dipartimenti tal-Gvern jew lil xi awtorità pubblika, anke meta jkun (jew tkun) kkwalifikat biex jagħmel dan.  Il-Membru Parlamentari qiegħed hemm biex jilleġisla, biex iħares il-fondi pubbliċi kif ukoll biex jassigura li l-Gvern tal-ġurnata jagħti kont ta’ egħmilu kontinwament. Dan hu obbligu ta’ kull wieħed u waħda mill-Membri Parlamentari.

Tul is-snin il-parlament wera li kien inkapaċi li jagħmel dmiru u riżultat ta’ hekk, il-Kabinett, li qiegħed jikber kontinwament b’mod esaġerat,  ħassu liberu li jagħmel li jrid, għax jaf li effettivament ħadd ma kien qed jitolbu kont ta’ egħmilu.

Il-Membri Parlamentari tagħna huma part-timers. L-impieg ewlieni tagħhom jeħdilhom ħinhom u l-enerġija tagħhom. Riżultat ta’ hekk nistgħu ta’ kuljum naraw parlament ineffettiv b’membri parlamentari bħal Rosianne Cutajar ifittxu impiegi fantażma, u dan sakemm ma tkunx qed tagħmilha ta’ sensara tassisti fil-bejgħ tal-propjetà u ddaħħal xi kummissjoni!

Wasal iż-żmien li l-Membri Parlamentari jagħmlu xogħol tal-parlament biss u xejn iktar.

Ippubblikat fuq Illum : 2 t’April 2023

The role of Members of Parliament

Earlier this week I requested the Auditor General to investigate the appointment of the Honourable Rosianne Cutajar as a consultant to the Chief Executive Office of the Institute for Tourism Studies (ITS).

Reading through Cutajar’s contract of employment with ITS, made public by Shift News as a result of a freedom of information application, one clearly concludes that the main areas of responsibility of consultant Cutajar were in the areas of the financial management of ITS.

She was expected to work closely with the CEO and the Institute Directors in order to prepare annual budgets, oversea quality control, establish goals, assist in day-to-day decisions, review financial and non-financial reports to devise solutions and improvements……………

Knowing that consultant Cutajar is a trained teacher of the Italian language at secondary school level it is very reasonable to assume that this contract created a phantom job, paid for from public monies.

In view of this logical conclusion I requested the Auditor General to investigate the  ITS and its management as at the end of the day it is the ITS CEO who is responsible for this state of affairs. He should answer for his actions and explain matters to the auditor general’s investigation team.

The creation of phantom jobs at the public sector is done to benefit blue-eyed boys and girls as payment for services rendered elsewhere. Rosianna Cutajar’s phantom job is not the only one we know of. Do you remember Melvin Theuma, the guy who brokered the murderof Daphne Caruana Galizia? He too was given a phantom job in the public sector, thanking him for services rendered.

Why isn’t Rosianne Cutajar (at the point of writing still a Member of Parliament) focused on her duties as a Member of Parliament? She seems to have so much time on her hands that, in addition to her “Parliamentary duties” she can dedicate a minimum of 24 hours every week to her ITS consultancy work, against payment of €27,000 per annum.

The problem is even bigger than that, as she is expected, as part of her parliamentary duties, to monitor the ITS and to hold the Hon Minister of Tourism accountable for their performance.  How can she do this when she is involved in all this as a result of her consultancy? I am not aware that she ever withdrew from a parliamentary debate on tourism on the grounds of conflict of interest!

This problem is not restricted to consultant Cutajar. It has in fact, particularly since 2013, been generally applicable to the Labour party parliamentary group in view of the amendments to various laws which permitted the appointment of sitting MPs to various posts. We have had Deo Debattista and Manwel Mallia who were appointed as Chairpersons of the Health and Safety Authority or Konrad Mizzi who on being fired as Minister for Tourism was appointed as consultant to the Tourism Authority on the express instructions of then Premier Joseph Muscat as attested to by the investigation concluded at my request by the Commissioner for Standards in Public Life.

In addition, there have been a substantial number of other appointments of MPs as advisors in various roles. At a point in time, as emphasised by the then Commissioner for Standards in Public Life in a 2019 report, two-thirds of all backbench MPs held appointments in or contracts with the public sector.

It is not the role or function of a sitting MP to advise a government department or a public authority, even if he or she is qualified to do so.  A Member of Parliament should sit in Parliament to legislate, to protect the public purse and to hold government to account continuously. This is the duty of each MP.

Over the years parliament has shown itself to be incapable of doing its duty and as a result has left the ever-growing Cabinet free to do what it likes, knowing that no one will effectively hold it to account.

Our Parliamentarians are part-timers. Their full-time employment takes up most of their time and energies. The result is what we can all see, day in day out: an ineffective parliament with Parliamentarians like Rosianne Cutajar seeking phantom jobs, when she is not brokering the sale of properties and pocketing the relative commissions!

Isn’t it about time that Members of Parliament are full-timers?

published in The Malta Independent on Sunday: 2 April 2023

Profitti għas-settur privat, riskji u kontijiet għall Gvern!

Nhar it-Tnejn li għadda l-Parlament iddiskuta s-sentenza mogħtija mill-Imħallef Francesco Depasquale fuq il-konċessjoni dwar tlett isptarijiet tal-Gvern lill-Vitals Global Healthcare liema konċessjoni eventwalment għaddiet għand Steward Health Care. Id-deċiżjoni li ngħatat hi kontra l-Prim Ministru bħala kap tal-Eżekuttiv, kif ukoll kontra l-Avukat Ġenerali, kumpaniji diversi mill-grupp kummerċjali ta’ Steward Health Care u xi korpi pubbliċi u r-rappresentanti tagħhom.

Din hi kawża li ppreżenta Adrian Delia meta kien għadu Kap tal-Opposizzjoni. Il-parti kbira tad-diskussjoni parlamentari dwar din is-sentenza iffukat fuq nuqqas ta’ governanza tajba, dwar tmexija ħażina u dwar frodi flimkien mal- korruzzjoni, assoċjati ma’ din il-konċessjoni sa mit-tnissil tagħha.

Dan kollu joħroġ ċar mis-sentenza tal-Qorti tal-ġimgħa l-oħra. Imma għal min kien attent, dan kien diġa jidher ċar fiż-żewġ rapporti dwar din il-konċessjoni tal-isptarijiet, rapporti li ħareġ l-Awditur Ġenerali f’Lulju 2020 u f’Diċembru 2021. Is-sentenza tal-Qorti qed issaħħaħ u tirrinforza l-konklużjonijiet li wasal għalihom l-Awditur Ġenerali.

Niftakru li f’Lulju 2020 l-Awditur Ġenerali kien ippubblika l-ewwel rapport tiegħu, rapport li hu mifrux fuq iktar minn 200 paġna u li kien jiffoka fuq il-proċess tal-offerti għall-konċessjoni dwar l-isptarijiet. Dan kien supplimentat b’addendum ta’ 20 paġna oħra. Iktar tard f’Diċembru 2021 l-Awditur Ġenerali kien ippubblika it-tieni rapport tiegħu b’467 paġna, li kien jiffoka fuq il-qafas kuntrattwali tal-konċessjoni u kif dan ġie mħaddem.

L-Awditur Ġenerali kien ikkonkluda fir-rapporti tiegħu li l-preparazzjoni li wettaq il-Gvern in konnessjoni mal-konċessjoni kienet waħda superfiċjali, u li meta ħareġ is-sejħa għall-offerti kien fil-fatt diġa ftiehem u fuq kollox lill-Kabinett bosta drabi kien iħallieh fil-għama. Anke l-Ministru tal-Finanzi kien imwarrab, qiesu kien qiegħed hemm għalxejn!

Punt interessati li isemmi l-Awditur Ġenerali hu li Vitals Global Healthcare ippreżentaw garanzija bankarja mill-Bank of India li kienet datata 13 ta’ Marzu 2015, ħmistax-il ġurnata qabel ma fil-fatt ħarġet is-sejħa għall-offerti. Dan sar għax il-ftehim kien diġa sar u s-sejħa li ħarġet għall-offerti kienet waħda finta! A bażi ta’ dan, l-Awditur Ġenerali kien tal-fehma li Vitals Global Healthcare kellhom ikunu skwalifikati milli jippartiċipaw fis-sejħa għall-offert għall-konċessjoni dwar l-isptarijiet.

Dan hu kollu importanti u separatament wassal għal konklużjonijiet li issa wasal għalihom ukoll l-Imħallef Depasquale fis-sentenza li qed nitkellmu dwarha. Ifisser li Gvern serju, kieku ried, seta jaġixxi. Kellu biżżejjed informazzjoni biex jibgħat lil Steward Health Care isaqqu. Imma b’mod ċar dan ma setax jagħmlu għax il-Gvern kien parti integrali mill-ħadma li saret.

Imma hemm affarijiet oħra, daqstant importanti, ta’ natura fundamentali u li huma presentment skartati mid-diskussjoni pubblika. Kemm jagħmel sens li qasam sensittiv bħas-saħħa ikollu parti sostanzjali minnu taħt kontroll kważi assolut tas-settur privat. Jagħmel sens il-Public-Private Partnership fil-qasam tas-saħħa?

Din hi mistoqsija li hi kompletament skartata fid-dibattitu pubbliku li sar u li għadu għaddej. Hi mistoqsija fundamentali li mit-tweġiba għaliha tista’ toħroġ il-fasla ta’ kif is-settur privat jista’ jikkontribwixxi u jipparteċipa mingħajr ma jikkontrolla: kif kulħadd jitħallas ta’ xogħolu imma li ħadd ma jitħalla jberbaq il-ġid tal-pajjiż.

L-esperjenza li għandna f’dan il-pajjiz dwar l-involviment tas-settur privat f’dawn it-tip ta’ proġetti hi waħda ta’ problemi kbar: problema ta’ deċiżjonijiet ħziena u ta’ abbuż ta’ poter, kif ukoll suspetti kbar ta’ frodi u korruzzjoni. Dan b’referenza kemm għal din il-konċessjoni tal-isptarijiet, il-progett tal-enerġija f’Delimara u anke fil-progett ta’ San Vinċenz f’Ħal-Luqa. F’kull kaz hemm rapporti voluminużi tal-Awditur Ġenerali li jispjegaw dettaljatatment it-taħwid li ġie iġġenerat mill-Gvern immexxi mill-Partit Laburista wara l-2013.

Huwa mudell ekonomiku fallut li jarmi l-assi pubbliċi. Mudell li intuża ukoll f’ċirkustanzi oħra bħall-bejgħ tal-art f’Pembroke bir-ribass biex ikun iffavoreġġat il-proġett spekulattiv tal-Grupp dB.  Il-profitti li jirriżultaw mill-ispekulazzjoni, sfortunatament għandhom prijorità fuq il-ġid komuni għal dan il-Gvern.

Hu ċar li jekk irridu l-involviment tas-settur privat fi proġetti pubbliċi, dan l-involviment għandu jkun regolat sewwa u din ir-regolamentazzjoni għandha tkun infurzat biex tkun assigurata governanza tajba mill-bidu nett, mill-ewwel ideat sat-twettieq ta’ proġetti ta’ din ix-xorta.  S’issa kollox qiegħed jitħalla jimxi għal riħu bil-konsegwenzi li qed naraw b’għajnejna u li qed insiru nafu bihom ftit ftit. Nuqqas ta’ regoli ċari li jkunu infurzati jwassal inevitabilment għal taħwid, għal frodi u għal korruzzjoni. Riżultat ta’ hekk ibati l-pajjiz kollu.

ippubblikat fuq Illum: 5 ta’ Marzu 2023

Private profits public risks

On Monday Parliament discussed the decision delivered in Court by Judge Francesco Depasquale relative to the Government hospital concession awarded to Vitals Global Healthcare, eventually substituted by Steward Health Care. The decision delivered is against the Prime Minister as head of the Executive, as well as the Attorney General, various companies in the Steward Health Care Group and a number of quangos and their representatives.

This Court Case was presented by Adrian Delia when he was Leader of the Opposition. The major part of the Parliamentary discussion has focused on bad governance, fraud and corruption which were all associated with the hospital concession process since its inception.

All this emanates from the Court decision delivered last week. However, those who observe the political scene attentively would be undoubtedly aware that all this was already evident in two reports published by the Auditor General on this hospital concession: the first one published in July 2020 and the second one in December 2021. The Court’s decision, in fact, reinforces the Auditor General’s conclusions.

We do clearly remember that in July 2020 the Auditor General had published a first report running into over 200 pages focusing on the hospital concession tendering process. This was followed by an addendum and later, in December 2021 the Auditor General published a second report, 467 pages long, which reviewed the contractual framework of the hospital concession.

In his reports the Auditor General concluded that the preparatory work carried out by the public sector in relation to the hospital concession was very superficial. The Auditor General’s reports also identified that even before the request for proposals was published Government had already concluded on awarding Vitals Global Healthcare the hospitals concession! Cabinet and even the Finance Minister were generally kept in the dark. 

The Auditor General, in his investigations, found a bank guarantee presented by Vitals Global Healthcare. It was issued by the Bank of India on the 13 March 2015, a fortnight before the request for proposals was even published. This clearly established that the agreement was already sealed even before the public request for proposals had been published. The Auditor General had clearly identified this as a definite proof of collusion. On this basis, the Auditor General had in fact expressed a strongly worded opinion that Vitals Global Healthcare should have been disqualified from participating in the request for proposals relative to the hospitals’ concession.

All this is of paramount importance. Way back in 2020/21 it had led to the Auditor General conclusions which have now been confirmed by Mr Justice Depasquale in the decision delivered last week. This means that government should and could have acted then: it had sufficient information to send Steward Health Care packing. However very clearly it could not act as it was part and parcel of the deceit at hand.

There are however further matters, just as important as the above, which the current debate unfortunately avoids. We should ask: does it make sense for a sector as sensitive as health to be controlled in this manner by the private sector? Does a public-private partnership in the health sector make sense?

These questions are being ignored in the public debate currently at hand. These questions are of a fundamental nature as the replies thereto could identify the manner as to how the private sector can be involved without having a controlling interest and how all those involved can be fairly remunerated without squandering public funds.

The local accumulated experience resulting from this kind of projects is very problematic: we are continuously faced with incorrect decisions, abusive decision-taking as well as substantial suspicions of fraud and corruption. This is being stated with reference not just to this hospital concession but also to the energy deal at the Delimara Power Station and the project at the Luqa elderly residence: St Vincent de Paul. In each case the Auditor General has produced voluminous reports detailing the mayhem generated by the post 2013 Labour government.

It is a failed economic model which discounts public goods. It has also been applied in other sectors: a case in point being the Pembroke land “sold” at throwaway prices in favour of the speculative project of the dB Group. Speculative profit is unfortunately being continuously prioritised over the common good by the present government.

It is crystal clear that if we want the private sector involved in public projects its involvement must be regulated, and the said regulatory regime must be adequately enforced in order to ensure good governance throughout, from inception right through to implementation. So far it is a free for all: the consequences are for all to see.  A lack of clear rules and their enforcement inevitably leads to confusion, fraud and corruption. The whole country, as a result, has to pay the consequences.

published in The Malta Independent on Sunday : 5 March 2023

The golden handshakes must be transparent

It has been reported, in various sections of the press, that Justyne Caruana, former Minister of Education, has received, or will be shortly receiving payment in the region of €30,000 as a result of her ceasing to hold political office. This has occurred after she was forced to resign subsequent to the publication of a damning report from the Commissioner for Standards in Public Life which report concluded that the Ministry of Education, under her political direction, had screwed the exchequer to benefit her “close friend”.

Since 2008 holders of political office who cease to occupy such office have received golden handshakes, substantial sums which some describe as severance pay. The sums disbursed to date are substantial and, over the years, are said to be close to a total of €1,500,000. Holders of political office in receipt of such payments are not just members of Cabinet, as payments have also been made to former Leaders of the Opposition throughout these years.

The applicable criteria are largely unknown. There is no transparency whatsoever in the process.

There is a serious issue of governance.  The Executive is bound to be accountable through ensuring that both the criteria applied as well as the monies disbursed are well known. It is an expenditure from the public purse, so there should be no secrets about it. It is in the public interest to know how the public purse is being managed at all times.

First: the objectives of the payments should be crystal clear. When holders of political office take up their post, generally, they take leave from their current employment or close their private offices if they are professionals. Their job prior to assuming political office may be lost by the time they relinquish office. On the other hand, losing contact with their professional environment will generally place them in a difficult position to reintegrate when their term of political responsibilities draws to an end. 

Hence the objective of these so-called golden handshakes is to compensate for the fact that the holder of political office cannot go back to his/her former job or professional environment. He or she will generally have to start from scratch or almost. Not all cases are identical and hence the criteria drawn up should allow for some leeway. Do they? We do not know as to date these criteria are considered as some state secret!

The objective of the payments made is to ease the transition of the holder of political office back to a normal life.

The second point is to establish who should apply these criteria. From what is known through reports in the media the matter is regulated by the Office of the Prime Minister (OPM), either directly or through the Cabinet office. This is not on.

Ideally the criteria should be applied by an authoritative person or body separate and distinct from the OPM. The OPM has a finger in the pie, generally, in all the circumstances leading to the appointment to political office or to the dismissal therefrom. It should therefore not be in a position of sugaring resignations with promises of generous hand-outs.

The third point is then to establish the quantum payable.

From what is known, locally, this is established at a month’s salary for every year’s service, subject to a minimum payment of a six-month salary. It is not known whether eligibility is pegged to a minimum period in office.  These payment rates are substantial when compared to those in other jurisdictions. In addition to having smaller payments other jurisdictions subject such benefits to a minimum period in office, generally of not less than one year.

There are also a number of other serious considerations which need to be made. Should loss of political office as a result of an unfavourable election result have the same impact as being dismissed from office or being forced to resign as a result of unethical or unacceptable behaviour?

Specifically, should ending your political appointment in disgrace be rewarded? It should definitely not be so.

These are some of the issues which transparency brings to the fore. We need to discuss them seriously and only then can they be applied ethically and fairly.

It is for these reasons that earlier this week I have requested the Auditor General to investigate the golden handshakes being paid out by the Office of the Prime Minister to former members of the Cabinet. The payments made and the criteria applied should be examined meticulously.

Good governance should be our basic guide.

published in The Malta Independent on Sunday: 9 January 2022

Ħlasijiet kbar: trasparenza xejn

Għadni kif ktibt lill-Awditur Ġenerali fejn talbtu jinvestiga x’inhu jiġri dwar il-ħlasijiet enormi li qed isiru lill-Ministri u Segretarji parlamentari li jispiċċaw mill-ħatra.

Il-kriterji li qed ikunu applikati m’humiex magħrufa. Ma hemm l-ebda trasparenza dwar x’inhu jiġri.

It-talba li bagħatt hi s-segwenti:

“Nikteb biex nitolbok tinvestiga l-ħlas ta’ “golden handshakes” lill-membri tal-Kabinett li jispiċċaw mill-ħatra. Presentment fl-aħbarijiet hemm il-każ ta’ Justyne Caruana imma għad kif kellna ukoll il-ħlasijiet li saru lil Rosianne Cutajar.

Ma hemm l-ebda trasparenza dwar il-ħlasijiet li saru u li qed isiru lill-Ministri u Segretarji Parlamentari, uħud minnhom għal darba tnejn.

Nitolbok għaldaqstant tinvestiga xi kriterji qed ikunu użati biex isiru dawn il-ħlasijiet kif ukoll li teżamina l-ħtieġa li jkunu introdotti mekkaniżmi effettivi ta’ kontroll u verifika dwar dan il-proċess kollu.”

Il-qrubija bejn il-poter politiku u l-poter tan-negozju wasslu biex nawwru l-istituzzjonijiet regolatorji tal-pajjiż : Silta (5) mill-inkjesta

Kondotta inaċċettabbli tal-Prim Ministru

Għall-Bord il-kondotta tal-allura Prim Ministru f’din iċ-ċirkustanza u l-mod abbużiv kif baqa’ jipproteġi liċ-Chief of Staff tiegħu u jsostnih fil-kariga importanti li kellu fl-amministrazzjoni sakemm ġie arrestat in konnessjoni mal-assassinju, hi inaċċettabbli, kundannabbli u tirrażenta nuqqas gravi w abbuż fl-eżerċizzju tal-funzjonijiet tiegħu bħala kap tal-gvern u garanti talgovernanza tajba. Hawn mhux si tratta ta’ ġudizzju politiku żbaljat li jeżorbita mit-termini ta’ referenza ta’ dan il-Bord. Si tratta fl-agħar ipotesi għal Dr Muscat għall-kopertura, protezzjoni ta’ persuni li allegatament ikkommettew reati gravi. Il-Bord baqa’ żbalordit bir-risposta li ta għad-domanda jekk kienx tkellem mas-Sur Fenech u lis-Sur Schembri dwar 17 Black wara l-assassinju meta bdew joħorġu aktar dettalji dwar min kien is-sid ta’ din il-kumpanija. Dan anke in vista tal-fatt li kienet teżisti ħbiberija u linja ta’ kommunikazzjoni diretta bejniethom anke permezz ta’ WhatsApp li baqgħet anke għal xi żmien meta kien persuna ta’ interess fl-omiċidju. Dr. Muscat wieġeb hekk: “Le. IsSur Fenech qatt ma staqsejtu u qatt ma tkellimt miegħu fuq dan il-punt. Lil Keith Schembri li kien jaqa’ taħti, staqsejtu wara li ħareġ dan kollu u reġa’ qal li kienet kwistjoni ta’ negozju bejniethom it-tnejn u qalli li ma għandha x’taqsam xejn mal-Electorgas”.

Is-Sur Schembri fil-verità jibqa’ jsostni hekk ukoll anke sal-lum. Mhux ilkompitu tal-Bord li jesprimi ruħu fuq x’inhi l-verità f’dan ir-rigward. Il-punt kruċjali hu illi meta saret l-akkuża, xhur qabel l-assassinju, l-Prim Ministru m’għamel xejn meta missu għamel ħafna. Kien bħal minimu obbligat jirrapporta l-allegazzjoni formalment lill-Pulizija b’talba li tinvestigaha b’urġenza jekk xejn għax kienet tista thedded l-istabilità tal-governanza fil-pajjiż. Il-Pulizija dak iż-żmien taħt il-Kummissarju Lawrence Cutajar għamlu ftit li xejn. Ċertament m’għamlux dak li kellhom jagħmlu. Ċertament għamel inqas mill-Kummissarju ta’ qablu Michael Cassar li wara li ġew żvelati ddettalji dwar il-Panama Papers u ġie informa li l-FIAU kienu qed jaħdmu fuqha, fetaħ file bl-isem ta’ ‘Operation Green’. Hu kien irriżenja xi tlett ġimgħat wara li kien irċieva r-rapporti dwar is-Sur Keith Schembri u l-Ministru Mizzi. Lill-Bord tah x’jifhem illi ma felaħx għall-pressjoni li akkużi gravi ta’ din ix-xorta ġabet fuqu. L-istess kif kien għamel Manfred Galdes.

Abbuż ta’ poter li jekk pruvat ibiddel ix-xenarju

Dawn ir-referenzi qsar għaċ-ċirkostanzi tal-Panama Papers u l-kumpanija 17 Black qed isiru f’dan l-istadju mill-Bord għaliex huma indikattivi ta’ kif kien jiġi abbużat l-eżerċizzju tal-poter fl-ogħla livell biex jiġu protetti persuni fil-qalba tal-amministrazzjoni. Huma importanti wkoll għaliex jekk wieħed jikkunsidra illi tnejn mill-persuni involuti kienu jew jista’ jkun li għadhom persuni ta’ interess għall-pulizija fl-investigazzjoni tagħhom tal-omiċidju li ġie ippjanat tul iż-żmien u jekk l-involviment tagħhom jiġi b’xi mod konstatat minn awtorità kompetenti – salvi dejjem il-preżunzjoni tal-innoċenza u d-dritt tagħhom għal smigħ xieraq u ġust – il-kwistjoni ma tibqax biss li jiġi determinat jekk xi att jew ommissjoni illeċitu minn jew fi ħdan xi entità talIStat iffaċilitatx l-assassinju meta kellha tipprevenih. Ix-xenarju jinbidel għal wieħed ta’ parteċipazzjoni attiva ta’ persuni li jikkomponi enti tal-IStat filkommissjoni tad-delitt. Dan apparti, fuq bażi fattwali u mhux issa ipotetika, l-inattività pależi tal-Prim Ministru u tal-entitajiet tal-iStat, fosthom il-Pulizija li għandhom il-funzjoni li jħarsu lis-soċjetà mill-kriminalità u jiggarantixxu l-ordni pubbliku, li jieħdu passi effettivi u fil-ħin kontra persuni ta’ poter fil-politika u fin-negozju, tnissel sens qawwi ta’ impunità, mhux biss fl-istess persuni involuti, imma wkoll f’kullmin kien intenzjonat li jaġixxi biex jipparteċipa f’xi aġir kriminuż. Kif jirriżulta mill-provi dawn fittxew li jkollhom konnessjonijiet fl-ogħla livell ta’ ħbiberija jew interess ma’ min kellu s-setgħa biex ikun jistgħu jaġixxu flassigurazzjoni reali jew perċepita li ser ikunu minnhom protetti. Dawn iċ-ċirkostanzi huma relevanti wkoll għaliex huma prova tanġibbli tażżwieġ li seħħ bejn l-eżerċizzju tal-poter politiku u l-eżerċizzju tal-poter ekonomiku. Żwieġ inċestuż li kien fil-qalba tal-investigazzjonijiet talġurnalista assassinata u li ngħad, ma setax ma kienx il-movent prinċipali talqtil tagħha.

Theddida għall-eżerċizzju tal-poter ekonomiku

Il-Bord konvint kif inhu, illi fuq bażi qawwija ta’ probabbilitajiet jekk mhux ċertezza, l-assassinju tas-Sinjura Caruana Galizia hu inevitabblilment marbut ma’ dawk li hi kienet tqis li huma skandli serji ta’ amministrazzjoni ħażina, riżultat tal-qrubija bejn il-poter politiku u l-poter tan-negozju kbir li wasslu biex nawwru sewwa l-istituzzjonijiet regolatorji tal-pajjiż, hi inevitabbli l-konklużjoni illi l-ġurnalista sabet in-nemesi fatali tagħha fil-politika dikjarata tal-gvern sa minn qabel l-elezzjoni tal-2013, illi hu kien determinat li jkun għal kollox business friendly. Politika li kellha l-għan li tiffavorixxi n-negozju, tinkorraġġixxi s-sħubija tal-gvern mal-investiment privat u tirrealizza proġetti kbar li joħolqu l-ġid.

Ladarba ġiet eskluża t-teżi illi l-omiċidju seta’ seħħ minħabba xi att inkonsult ta’ fanatiżmu politiku partiġġjan – f’dan ir-rigward ma rriżultat l-ebda provi quddiem dan il-Bord – il-fatti rilevanti li rriżultaw kemm qabel u kemm wara l-omiċidju għandhom jiġu ikkunsidrati minn din l-ottika. Il-Bord ripetutament afferma li ma kien hemm xejn oġġezzjonabbli li l-gvern ikollu politika li tkun business-friendly, anzi fi kliem iċ-Chief of Staff Keith Schembri gvern b’‘mentalità tal-business’, sakemm l-eżekuzzjoni ta’ dik il-politika u r-relazzjonijiet bejn l-amministrazzjoni pubblika u negozjanti w investituri jinżammu strettament fil-limiti tal-liġijiet u r-regolamenti applikabbli. Hu f’dan illi l-aġir tal-gvern falla. Hu għaliex il-mentalità ta’ negozjant għandha bħala regola l-mira illi timmassimizza l-profitt fin-negozju, bl-inqas burokrazija, u billi taqta’ għad-dritt ħadet is-sopravvent fuq dik li għandha tkun il-mira ta’ kull gvern li joħloq il-ġid fl-interess tal-komunità b’mod ġust u trasparenti skont il-liġijiet tal-pajjiż, illi ngħata lok għal sitwazzjonijiet li tista’ tgħid kull proġett maġġuri inizjat mill-amministrazzjoni spiċċa kellu dellijiet ta’ irregolaritajiet, abbuż ta’ poter u korruzzjoni. Allegazzjonijiet li jimplikaw li negozjanti involuti f’dawn il-proġetti għamlu jew kienu intenzjonati li jagħmlu qligħ indebitu minn fuq dahar il-poplu anki f’xi okkażjonijiet b’kollużjoni ma’ personaġġi politiċi ewlenin involuti fit-twettieq ta’ proġetti. Il-proġett tal-Electrogas hu wieħed minn dawn il-proġetti li dwaru l-Awditur Ġenerali esprima riservi kbar dwar ir-regolarità tal-proċeduri fit-twettieq talproġett u l-ħarsien tal-liġijiet applikabbli.

(pp 201-6)

Xejn ma jsir b’xejn

Ir-rapport dwar ir-Reżidenza tal-Anzjani San Vinċenż, li ħafna drabi nirreferu għaliha bħala l-Imgieret, ippubblikat il-ġimgħa l-oħra mill-Awditur Ġenerali hu wieħed twil. Jista’, iżda faċilment jinġabar f’sentenza waħda: meta tagħmel dak li jaqbel, addio governanza tajba!

L-ewwel reazzjoni tal-Ministru politikament responsabbli minn din il-froġa kienet li l-Awditur Ġenerali mhux interessat fl-anzjani! Qalilna ukoll li hu, l-Ministru, ma ndaħalx. Mid-dehra l-Onorevoli Ministru ma jafx li għandu resposabbiltà li “jindaħal” u jagħti direzzjoni. Direzzjoni favur it-tisħiħ kontinwu tal-governanza tajba fl-amministrazzjoni pubblika. Flimkien mal-Ministru Falzon iridu jerfgħu ukoll ir-responsabbiltà politika l-Ministru Justyne Caruana u l-ex-Segretarju Parlamentari Anthony Agius Decelis. It-tnejn li huma kienuresponsabbli għall-anzjani bħala Segretarji Parlamentari u allura għandhom sehem fil-ħolqien ta’ din il-froġa.

Li ma tagħmel xejn, għax ma tagħtix kaz inkella għax tiġi taqa’ u tqum hu nuqqas. Nuqqas kbir li l-politiċi jridu jerfgħu r-responsabbiltà għalih.  Politiċi serji u ta’ stoffa jirreżenjaw f’dawn iċ-ċirkustanzi. Jiena naħseb li ma hu ser jirreżenja ħadd.

Bħas-soltu l-Prim Ministru Robert Abela jipprova jmewwet l-affarijiet. Qalilna li kien żball li l-każ ma telax għall-approvazzjoni tal-Kabinett. Bħal dak li qallu li deċiżjoni tal-Kabinett kienet ser iddawwar froġa f’deċiżjoni tajba!  Il-Ministru Falzon qalilna waħda aħjar: ma hemm xejn ħażin f’din id-deċiżjoni, qal Falzon. Azzarda jgħid ukoll li jidhirlu li l-Awditur Ġenerali għandu jikkoreġi uħud mill-konklużjonijiet tiegħu.

Meta f’Malta l-istituzzjonijiet jaħdmu, sfortunatament ikollhom jiffaċċjaw dawn ir-reazzjonijiet tal-politiċi. Dawn huma kollha ostakli għat-twettieq tal-governanza tajba.   

Jippruvaw kontinwament inaqqsu is-sinifikat tal-konklużjonijiet tal-Awditur Ġenerali billi jgħidu li, forsi, kull ma hemm huma “xi żbalji żgħar proċedurali”! Dawn huma attentati biex jimminaw l-istituzzjonijiet li jaħdmu.

Meta l-Awditur Ġenerali jgħid li l-kien hemm ksur tar-regoli tax-xiri pubbliku ma kienx qed jitkellem fuq xi proċeduri żgħar li ma ġewx osservati. Anke meta jgħid li d-deċiżjoni kienet waħda illegali, kien ċar daqs il-kristall.

Kelliema għall-Gvern jemfasizzaw li din id-deċiżjoni wasslet għal investiment sostanzjali li ġie b’xejn. Anke hawn l-Awditur Ġenerali hu ċarissimu Ma hemm xejn b’xejn, jgħidilna. Juża dan il-kliem preċiż fir-rapport tiegħu: “In a transaction of such significant value with commercial interests, nothing is ever secured for free”.

L-Awditur Ġenerali kellu kliem iebes anke għad-Direttur tal-Kuntratti talli dan ma ħax prewkazzjonijiet billi pprovda gwida ċara. Dan kien meħtieġ essenzjali minħabba l-konsiderazzjoni tal-hekk imsejjaħ investiment addizzjonali bla ħlas! In-nuqqas ta’ gwida ċara min-naħa tad-Direttur tal-Kuntratti, sostna l-Awditur Ġenerali, jesponi lill-proġett għall-ħafna riskji.

Id-deċiżjoni waslu għaliha permezz ta’ negozjati ma’ min għamel l-offerti. Dan jemfasizza l-Awditur Ġenerali imur kontra dak li jipprovdu r-regolamenti dwar ix-xiri pubbliku.  Kien possibli, jkompli jemfasizza l-Awditur Ġenerali li l-istess servizz jinkiseb mingħand operaturi ekonomiċi oħra u allura is-sistema tal-offerti kompetittivi kienet l-għażla addattata li sfortunatament ġiet skartata.

Dan hu każ ieħor ta’ falliment fit-twettieq ta’ governanza tajba minkejja l-mod kif jipprova jpinġi l-każ il-Prim Ministru Robert Abela. Hemm lezzjoni waħda ċara: xejn ma jiġi b’xejn. Il-kont kollu jitħallas mit-taxxi li jħallsu uħud minna.

Qed jingħad fil-media li saret laqgħa bejn il-pulizija u l-uffiċċju tal-Awditur Ġenerali. Hu tal-biki li qed jingħad li “f’dan l-istadju” mhemmx ħtieġa ta’ investigazzjoni mill-pulizija.

Qed nittama li l-pulizija ma jdumux ma jindunaw li hu neċessarju li issir l-investigazzjoni tagħhom b’mod immedjat.

Mela mill-iżbalji tal-passat ma tgħallmu xejn?

Ippubblikat fuq Illum: il-Ħadd 9 ta’ Mejju 2021