“int taf xi ġralha Daphne u ma naħsibx li trid tispiċċa bħala”

L-istorja dwar il-korruzzjoni konnessa mal-konċessjoni tal-isptarijiet issa qed tiżviluppa b’pass mgħaġġel.

L-artikli ippubblikati mit-Times huma tat-biża’.

Dak li hu rappurtat li qal Ram Tumuluri minn Vitals Global Healthcare l-bieraħ hu mill-iktar gravi: “int taf xi ġralha Daphne u ma naħsibx li trid tispiċċa bħala” (You know what happened with Daphne and you don’t want to end up in that position.) Kliem attribwit lil Keith Schembri, li naturalment jiċħad li qalu.

Ix-xhieda dettaljata fuq 500 paġna li tirreferi għaliha t-Times għad irridu nisimgħu iktar dwarhom kemm-il darba Tumuluri jingħata l-protezzjoni li talab fl-Istati Uniti bħala whistleblower.

Hi interessanti li propju issa tfaċċa xi ħadd li qed joffri li jixhed.

Dan kollu qed jiġri waqt li l-Pulizija hi siekta. Qiesa ma teżistix!

Pajjiżna ma jixraqlux dan kollu. Nittama li dan jwassal biex il-kobba tinħall u kulħadd jerfa r-responsabbiltà tiegħu. Jidher imma li fl-aħħar ser tagħqad. Il-biża’ tinħass!

Skuża (komda) ta’ Kabinett kompliċi

Ħareġ rapport ieħor tal-Awditur Ġenerali dwar il-kuntratt li l-Labour fil-Gvern ta’ lill-Vitals Global Health Care. Kuntratt li spiċċa għand Steward Health Care.

L-Awditur Ġenerali qed jirrapporta li l-Ministri,msieken iħossuhom li ġew żgwidati minn Konrad Mizzi, seħibhom fil-Kabinett!

Melal0Ministri mzazen, jilbilgħu kull ma jisimgħu?

Xi skuża komda biex tagħlaq għajnejk għall-korruzzjoni! Kollha flimkien iridu jerfgħu l-piz ta’ dan il-ħmieġ. Il-Kabinett kollu hu kompliċi. Il-Kabinett kellu l-poter li jwaqqaf dan il-ħmieg u ma għamel xejn. Anzi għalaq għajnejh.

Il-ONE (illum) jiċċensura lil Alfred Sant

Dal-għodu Alfred Sant indirizza l-konferenza ġenerali tal-Partit Laburista. Fl-aħbarijiet tal-lejla tal-ONE ma smajt xejn dwar x’qal. Meta fittixt skoprejt għaliex.

Il-Times online dalghodu irrapporta dak li qal Alfred Sant: tkellem dwar il-korruzzjoni, dwar l-abbuż li qed isir minn kumpaniji multinazzjonali mis-sistema tat-tassazzjoni Maltija biex jevutaw it-taxxi f’pajjiżhom u dwar l-impatti tat-tibdil fil-klima.

Korruzzjoni? Ma tarax! Aqta’!

Meta nara li l-ONE ma jiddejqux jiċċensura anke lil Alfred Sant, xejn ma niskanta li jagħmlu ħilithom biex jippruvaw jiċċensuraw lilna tal-ADPD ukoll.

ONE: ġurnaliżmu tal-ħabbagozz!

Profitti għas-settur privat, riskji u kontijiet għall Gvern!

Nhar it-Tnejn li għadda l-Parlament iddiskuta s-sentenza mogħtija mill-Imħallef Francesco Depasquale fuq il-konċessjoni dwar tlett isptarijiet tal-Gvern lill-Vitals Global Healthcare liema konċessjoni eventwalment għaddiet għand Steward Health Care. Id-deċiżjoni li ngħatat hi kontra l-Prim Ministru bħala kap tal-Eżekuttiv, kif ukoll kontra l-Avukat Ġenerali, kumpaniji diversi mill-grupp kummerċjali ta’ Steward Health Care u xi korpi pubbliċi u r-rappresentanti tagħhom.

Din hi kawża li ppreżenta Adrian Delia meta kien għadu Kap tal-Opposizzjoni. Il-parti kbira tad-diskussjoni parlamentari dwar din is-sentenza iffukat fuq nuqqas ta’ governanza tajba, dwar tmexija ħażina u dwar frodi flimkien mal- korruzzjoni, assoċjati ma’ din il-konċessjoni sa mit-tnissil tagħha.

Dan kollu joħroġ ċar mis-sentenza tal-Qorti tal-ġimgħa l-oħra. Imma għal min kien attent, dan kien diġa jidher ċar fiż-żewġ rapporti dwar din il-konċessjoni tal-isptarijiet, rapporti li ħareġ l-Awditur Ġenerali f’Lulju 2020 u f’Diċembru 2021. Is-sentenza tal-Qorti qed issaħħaħ u tirrinforza l-konklużjonijiet li wasal għalihom l-Awditur Ġenerali.

Niftakru li f’Lulju 2020 l-Awditur Ġenerali kien ippubblika l-ewwel rapport tiegħu, rapport li hu mifrux fuq iktar minn 200 paġna u li kien jiffoka fuq il-proċess tal-offerti għall-konċessjoni dwar l-isptarijiet. Dan kien supplimentat b’addendum ta’ 20 paġna oħra. Iktar tard f’Diċembru 2021 l-Awditur Ġenerali kien ippubblika it-tieni rapport tiegħu b’467 paġna, li kien jiffoka fuq il-qafas kuntrattwali tal-konċessjoni u kif dan ġie mħaddem.

L-Awditur Ġenerali kien ikkonkluda fir-rapporti tiegħu li l-preparazzjoni li wettaq il-Gvern in konnessjoni mal-konċessjoni kienet waħda superfiċjali, u li meta ħareġ is-sejħa għall-offerti kien fil-fatt diġa ftiehem u fuq kollox lill-Kabinett bosta drabi kien iħallieh fil-għama. Anke l-Ministru tal-Finanzi kien imwarrab, qiesu kien qiegħed hemm għalxejn!

Punt interessati li isemmi l-Awditur Ġenerali hu li Vitals Global Healthcare ippreżentaw garanzija bankarja mill-Bank of India li kienet datata 13 ta’ Marzu 2015, ħmistax-il ġurnata qabel ma fil-fatt ħarġet is-sejħa għall-offerti. Dan sar għax il-ftehim kien diġa sar u s-sejħa li ħarġet għall-offerti kienet waħda finta! A bażi ta’ dan, l-Awditur Ġenerali kien tal-fehma li Vitals Global Healthcare kellhom ikunu skwalifikati milli jippartiċipaw fis-sejħa għall-offert għall-konċessjoni dwar l-isptarijiet.

Dan hu kollu importanti u separatament wassal għal konklużjonijiet li issa wasal għalihom ukoll l-Imħallef Depasquale fis-sentenza li qed nitkellmu dwarha. Ifisser li Gvern serju, kieku ried, seta jaġixxi. Kellu biżżejjed informazzjoni biex jibgħat lil Steward Health Care isaqqu. Imma b’mod ċar dan ma setax jagħmlu għax il-Gvern kien parti integrali mill-ħadma li saret.

Imma hemm affarijiet oħra, daqstant importanti, ta’ natura fundamentali u li huma presentment skartati mid-diskussjoni pubblika. Kemm jagħmel sens li qasam sensittiv bħas-saħħa ikollu parti sostanzjali minnu taħt kontroll kważi assolut tas-settur privat. Jagħmel sens il-Public-Private Partnership fil-qasam tas-saħħa?

Din hi mistoqsija li hi kompletament skartata fid-dibattitu pubbliku li sar u li għadu għaddej. Hi mistoqsija fundamentali li mit-tweġiba għaliha tista’ toħroġ il-fasla ta’ kif is-settur privat jista’ jikkontribwixxi u jipparteċipa mingħajr ma jikkontrolla: kif kulħadd jitħallas ta’ xogħolu imma li ħadd ma jitħalla jberbaq il-ġid tal-pajjiż.

L-esperjenza li għandna f’dan il-pajjiz dwar l-involviment tas-settur privat f’dawn it-tip ta’ proġetti hi waħda ta’ problemi kbar: problema ta’ deċiżjonijiet ħziena u ta’ abbuż ta’ poter, kif ukoll suspetti kbar ta’ frodi u korruzzjoni. Dan b’referenza kemm għal din il-konċessjoni tal-isptarijiet, il-progett tal-enerġija f’Delimara u anke fil-progett ta’ San Vinċenz f’Ħal-Luqa. F’kull kaz hemm rapporti voluminużi tal-Awditur Ġenerali li jispjegaw dettaljatatment it-taħwid li ġie iġġenerat mill-Gvern immexxi mill-Partit Laburista wara l-2013.

Huwa mudell ekonomiku fallut li jarmi l-assi pubbliċi. Mudell li intuża ukoll f’ċirkustanzi oħra bħall-bejgħ tal-art f’Pembroke bir-ribass biex ikun iffavoreġġat il-proġett spekulattiv tal-Grupp dB.  Il-profitti li jirriżultaw mill-ispekulazzjoni, sfortunatament għandhom prijorità fuq il-ġid komuni għal dan il-Gvern.

Hu ċar li jekk irridu l-involviment tas-settur privat fi proġetti pubbliċi, dan l-involviment għandu jkun regolat sewwa u din ir-regolamentazzjoni għandha tkun infurzat biex tkun assigurata governanza tajba mill-bidu nett, mill-ewwel ideat sat-twettieq ta’ proġetti ta’ din ix-xorta.  S’issa kollox qiegħed jitħalla jimxi għal riħu bil-konsegwenzi li qed naraw b’għajnejna u li qed insiru nafu bihom ftit ftit. Nuqqas ta’ regoli ċari li jkunu infurzati jwassal inevitabilment għal taħwid, għal frodi u għal korruzzjoni. Riżultat ta’ hekk ibati l-pajjiz kollu.

ippubblikat fuq Illum: 5 ta’ Marzu 2023

Private profits public risks

On Monday Parliament discussed the decision delivered in Court by Judge Francesco Depasquale relative to the Government hospital concession awarded to Vitals Global Healthcare, eventually substituted by Steward Health Care. The decision delivered is against the Prime Minister as head of the Executive, as well as the Attorney General, various companies in the Steward Health Care Group and a number of quangos and their representatives.

This Court Case was presented by Adrian Delia when he was Leader of the Opposition. The major part of the Parliamentary discussion has focused on bad governance, fraud and corruption which were all associated with the hospital concession process since its inception.

All this emanates from the Court decision delivered last week. However, those who observe the political scene attentively would be undoubtedly aware that all this was already evident in two reports published by the Auditor General on this hospital concession: the first one published in July 2020 and the second one in December 2021. The Court’s decision, in fact, reinforces the Auditor General’s conclusions.

We do clearly remember that in July 2020 the Auditor General had published a first report running into over 200 pages focusing on the hospital concession tendering process. This was followed by an addendum and later, in December 2021 the Auditor General published a second report, 467 pages long, which reviewed the contractual framework of the hospital concession.

In his reports the Auditor General concluded that the preparatory work carried out by the public sector in relation to the hospital concession was very superficial. The Auditor General’s reports also identified that even before the request for proposals was published Government had already concluded on awarding Vitals Global Healthcare the hospitals concession! Cabinet and even the Finance Minister were generally kept in the dark. 

The Auditor General, in his investigations, found a bank guarantee presented by Vitals Global Healthcare. It was issued by the Bank of India on the 13 March 2015, a fortnight before the request for proposals was even published. This clearly established that the agreement was already sealed even before the public request for proposals had been published. The Auditor General had clearly identified this as a definite proof of collusion. On this basis, the Auditor General had in fact expressed a strongly worded opinion that Vitals Global Healthcare should have been disqualified from participating in the request for proposals relative to the hospitals’ concession.

All this is of paramount importance. Way back in 2020/21 it had led to the Auditor General conclusions which have now been confirmed by Mr Justice Depasquale in the decision delivered last week. This means that government should and could have acted then: it had sufficient information to send Steward Health Care packing. However very clearly it could not act as it was part and parcel of the deceit at hand.

There are however further matters, just as important as the above, which the current debate unfortunately avoids. We should ask: does it make sense for a sector as sensitive as health to be controlled in this manner by the private sector? Does a public-private partnership in the health sector make sense?

These questions are being ignored in the public debate currently at hand. These questions are of a fundamental nature as the replies thereto could identify the manner as to how the private sector can be involved without having a controlling interest and how all those involved can be fairly remunerated without squandering public funds.

The local accumulated experience resulting from this kind of projects is very problematic: we are continuously faced with incorrect decisions, abusive decision-taking as well as substantial suspicions of fraud and corruption. This is being stated with reference not just to this hospital concession but also to the energy deal at the Delimara Power Station and the project at the Luqa elderly residence: St Vincent de Paul. In each case the Auditor General has produced voluminous reports detailing the mayhem generated by the post 2013 Labour government.

It is a failed economic model which discounts public goods. It has also been applied in other sectors: a case in point being the Pembroke land “sold” at throwaway prices in favour of the speculative project of the dB Group. Speculative profit is unfortunately being continuously prioritised over the common good by the present government.

It is crystal clear that if we want the private sector involved in public projects its involvement must be regulated, and the said regulatory regime must be adequately enforced in order to ensure good governance throughout, from inception right through to implementation. So far it is a free for all: the consequences are for all to see.  A lack of clear rules and their enforcement inevitably leads to confusion, fraud and corruption. The whole country, as a result, has to pay the consequences.

published in The Malta Independent on Sunday : 5 March 2023

Corruption: the institutions are not working

Reading through the media court reports on the Qormi murder earlier this week confirms that the Police in Malta can carry out crime investigations assiduously and bring them to their logical conclusions when they are left to carry out their work free from any pressures whatsoever.

The same, unfortunately, cannot be said on Police investigations relative to corruption.

Last week, in my article (Phone call from the Ministry: TMIS 4 September 2022) I referred to the cryptic language used in the evidence delivered in Court by the Police Inspector in the car licence corruption case. This, I argued, is conveying the unmistakable message that holders of political office and their hangers-on are dealt with kids gloves by the police investigators, thereby facilitating the development of clientelism into corruption.

During the public protest held last Tuesday against corruption organised by the NGO Repubblika it was once more explained as to how the authorities (that is the Commissioner of Police and the Attorney General’s office) have failed to act on the conclusions of the report of the magisterial inquiry into the operations of Pilatus Bank.

Repubblika President, Robert Aquilina, quoting chapter and verse from the magisterial inquiry report, explained how the Courts have instructed the said authorities to take criminal action against various former officials of Pilatus Bank. However only one former official was arraigned. All the others whom the inquiring magistrate pointed out have not been arraigned to account for their actions.

This has led to the unprecedented step of NGO Repubblika challenging the police authorities and the Attorney General in Court for failing to carrying out their duties. The authorities, are not functioning, Robert Aquilina rightfully claimed!

To substantiate his claim, he presented the relevant extracts from the report of the magisterial inquiry on the operations of Pilatus Bank.

To add insult to injury, the magistrate examining the challenge in Court, instead of requesting the police and the Attorney General to explain their “ifs” and “whys” turned on the NGO leadership in order to identify how the magisterial inquiry report came into their possession. Instead of shielding citizens seeking justice, unfortunately, the magistrate is shielding those who are sending out the clear message that, after all, crime pays, if you have friends located in the right places.

Instead of acting against the corrupt the courts are acting against those who are vigilant enough to note that the institutions are failing to carry out their basic duties.

This is the basic message being conveyed. The institutions are not working as they are not taking the necessary action to ensure that justice is done and that our society is defended against corruption. In addition to this blatant breach of trust, the institutions are also obstructing those who, notwithstanding the odds stacked against them are seeking to remedy the situation.

If this was not enough, we have just learnt of a secret agreement between the Azeri company SOCAR and the Maltese government, then represented by Konrad Mizzi. Irrespective of whether this agreement was implemented or not, it is another case of abusive use of Ministerial powers and should be properly investigated.

Faced with all this, nobody can remain passive. This is the tip of the corruption iceberg that has stifled our country and has been doing so for quite some time.

It is no wonder that Malta’s reputation has gone to the dogs!

published in The Malta Independent on Sunday: 11 September 2022

Telefonata mill-Ministeru

Il-biċċa qerq dwar il-liċenzji tas-sewqan li nkixfet fil-Qorti iktar kmieni din il-ġimgħa hi inkwetanti ħafna. Dan qed ngħidu in vista tal-informazzjoni sensittiva li dwarha ingħatat biss indikazzjoni żgħira fix-xhieda li instemgħet s’issa fil-Qorti. Id-dettalji dwar dan kollu li jikkonċerna korruzzjoni fl-eżamijiet tejoretiċi dwar is-sewqan, għadhom mhux magħrufa.

S’issa ġew imħarrka tlett irġiel:  wieħed mid-Diretturi u żewġ uffiċjali ta’ Trasport Malta, li wieħed minnhom kien elett bħala kunsillier fil-Kunsill Lokali ta’ Ħaż- Żebbuġ f’isem il-Partit Laburista.  

Kien żvelat fil-Qorti li l-akkużati, waqt li kienu interrogati, iġġustifikaw l-azzjonijiet tagħhom billi emfasizzaw li kienu soġġetti għal pressjoni politika kontinwa.  L-uffiċjal anżjan fost dawk akkużati ilmenta li ħassu taħt pressjoni kbira minħabba t-telefonati kontinwi minn diversi Ministeri.

Fix-xhieda mogħtija s’issa l-pulizija żvelat li f’mobile li ġabru sabu “chats diversi ma’ persuni b’rabta ma’ partit politiku”. Ma hemm l-ebda informazzjoni uffiċjali dwar l-identità ta’ dan il-partit politiku. L-unika ħaġa li nista’ ngħid hi li dan il-partit definittivament mhux l- ADPD!

Xi ħadd li kellu aċċess għall-informazzjoni fuq il-mobile maqbud imma, fuq il-media soċjali, indirettament żvela l-għala l-pulizija hi kawta u mhux tiżvela ismijiet ta’ dawk involuti. Jidher li rrealizzaw li l-ismijiet, hekk kif ikunu żvelati jistgħu joħolqu terrimot politiku li bħalu qatt ma rajna.  Skont l-informazzjoni mhux uffiċjali li qed tiċċirkola b’mod elettroniku jidher li ġew identifikati bħala li ħadu sehem f’din il-biċċa qerq taħt investigazzjoni 4 membri attwali tal-Kabinett flimkien ma tnejn oħra li m’għadhomx fil-Kabinett.  Mid-dehra l-parti l-kbira ta’ dawk inkarigati mis-Segretarjat tal-Ministri kif ukoll numru ta’  Membri Parlamentari huma mdeffsa ukoll.

Fl-investigazzjonijiet tagħhom il-Pulizija jidher li f’uffiċċju ta’wieħed mill-akkużati sabu żewġ djarji b’informazzjoni sostanzjali li kienet tikkonsisti f’ismijiet, numri tal-karta tal-identità kif ukoll id-dati ta’ meta dawk li gawdew mill-irregolaritajiet investigati qagħdu għall-eżami tejoretiku għall-liċenzja tas-sewqan.

Wieħed mill-akkużati qed jiddefendieħ il-kelliemi tal-Opposizzjoni dwar l-Intern, l-Avukat  Dr Joe Giglio, avukat bi prattika estensiva fil-qasam tal-liġi kriminali.  Mhux etika li membri parlamentari jinvolvu ruħhom f’dawn il-każijiet. Id-difiża ta’ persuni akkużati bl-involviment fil-korruzzjoni mhiex kompatibbli mal-ħidma politika kontra l-istess korruzzjoni. Ma jistax ikun kredibbli jekk jipprova jkollu saqajh fuq iż-żewġ naħat.  Dan qed ixellef sewwa l-kredibilità politika tiegħu. Jidher li mill-kaz tal-Bank Pilatus ma’ tgħallem xejn!

Minn din l-istorja kollha  hemm żewġ punti ta’ importanza.

Għalfejn il-Pulizija joqgħodu lura milli jagħtu informazzjoni fejn ikun hemm il-politiċi involuti? Il-kliem nieqes miċ-ċarezza li intuża mill-Ispettur tal-Pulizija fil-Qorti din il-ġimgħa jwassal dan il-messaġġ. Ma jkunx ferm iktar għaqli li min qiegħed hemm biex iħares il-liġi ma jibqgħax jimxi bl-ingwanti tal-ħarir mal-membri tal-Kabinett?

Imbagħad xi ngħidu għall-irbit li għandhom il-membri parlamentari mal-professjoni jew xogħol tagħhom? Meta ser jinħallu minn dan l-irbit li jxekkilhom fil-qadi ta’ dmirijiethom? Kif propost repetutament minn ADPD fid-diversi manifesti elettorali, għandna bżonn  Parlament li mill-iktar fis ikun magħmul minn membri li jiddedikaw ħinhom kollu għall-ħidma Parlamentari. Huwa b’dan il-mod biss li l-Parlament jista’ jkun kredibbli u possibilment effettiv.

ippubblikat fuq Illum: 4 ta’ Settembru 2022

Phone call from the Ministry

The driving licence racket unveiled in Court earlier this week is extremely disturbing. This is being stated in view of the sensitive information indicated in the testimony heard so far in Court but the details of which are still under wraps. The case involves corruption in driving theory tests.

Three men have so far been arraigned: the Director for Land Transport at Transport Malta and two other Transport Malta officers one of whom is a Żebbuġ Local Councillor elected on behalf of the Labour Party.

It was revealed in Court that the accused, when interrogated, had justified their actions by emphasising that they were under constant “political” pressure. The senior among the accused complained that he felt pressured as he was getting continuous calls from various Ministries.

The police have revealed, in the testimony so far, that a mobile phone in their possession has “revealed chats with people linked to a political party”. No further official information is available as to the identity of this political party.  It is definitely not ADPD!

Someone having access to the mobile phone data has however indirectly revealed on social media the reason why the police have been cautious in revealing the names of those involved in this racket. It seems that the Police have realised that these names, once revealed, could cause a political earthquake the likes of which we have never seen. According to the unofficial information circulating online, the names of at least four current members of the Cabinet as well as two former ones have been so far identified as being possibly involved in the racket being investigated. Apparently, most of the Ministries’ Chief of Staff as well as a number of Members of Parliament may also have a finger in the pie.

Apparently in a Transport Malta office used by one of the accused, the police, during their investigations came across two diaries containing substantial information consisting of names, ID card numbers and dates when the persons benefitting from the irregularities under investigation were due to sit for their theoretical driving exams. The persons indicated were apparently “helped” in order to ensure that they were successful.

One of the accused is being defended by the shadow minister for Home Affairs, Dr Joe Giglio, a lawyer with an extensive criminal law practice. It is extremely unethical for members of parliament to involve themselves in such cases. His defence of clients accused with involvement in corruption is incompatible with his political actions against corruption in the political arena. He cannot be credible if he runs with the hares and then tries hunting with the hounds. He is severely denting his own credibility. Apparently, he has not learnt anything from his experiences as the legal advisor of Pilatus Bank.

This racket brings two basic issues to the fore.

Why are the Police (so far) withholding information on the holders of political office involved? The cryptic language used by the Police Inspector in Court this week transmits this basic message. Isn’t it about time that law enforcement does not treat the members of the Cabinet and their hangers-on with kids’ gloves?

When will all members of Parliament cut themselves free from the restraints of their professional practices or their previous employment? As ADPD has repeatedly proposed over the years, we need a full time Parliament as soon as possible.  It is only in this way that parliament can be credible and possibly effective.

published in The Malta Independent on Sunday: 4 September 2022

Joe Giglio mhux mejjet bil-ġuħ !

Joe Giglio qed jiddefendi lil wieħed minn dawk li huma akkużati bil-korrużżjoni fil-ħruġ tal-liċenzji.

Sfortunatament mhux jara l-kunflitt li hemm bejn xogħolu ta’ avukat u dak ta’ Membru Parlamentari u shadow minister għall-intern. Mhux l-ewwel wieħed! Kien hemm oħrajn qablu, (fil-PN stess) li għamlu dan l-istess żball, anke fil-passat riċenti.

Xogħolu ta’ avukat jinvolvi li jiddefendi lill-akkużat. Xogħolu bħala politiku jinvolvi id-difiża tal-pajjiż. Ma jistax jagħmel waħda minn dawn sew mingħajr ma jtappan l-oħra.

Jidher li għadu ma tgħallem xejn minn meta kien iddefenda lill-Bank Pilatus! Mhux mejjet bil-ġuħ, imma ……

Bejgħ tal-passaporti u l-prinċpju ta’ lealtà fl-Unjoni Ewropea

Iktar kmieni din il-ġimgħa, l-kumitat tal-Parlament Ewropew dwar il-libertajiet ċivili u l-ġustizzja,  huwa u jiddiskuti rapport dwar il-bejgħ tal-passaporti (jirreferu għalihom bħala golden passports) mill-istati membri, jemfasizza li dan hu oġġezzjonabbli etikament, legalment u ekonomikament u dan apparti li dan joħloq bosta riskji għas-sigurtà.

Tul is-snin, il-Ministri, kemm f’Malta kif ukoll barra, emfasizzaw li ċ-ċittadinanza, fl-Unjoni Ewropeja, hi materja riżervata għall-istati membri. Hekk hu, imma mhux b’mod assolut. Il-prinċipju ta’ lealtà fit-trattati Ewropej ilewwen il-ħidma tal-istati membri fl-Unjoni. Anke l-oqsma li huma kompetenza nazzjonali għandhom ikunu meqjusa f’dan id-dawl.

Ħadd ma jikkontesta li ċ-ċittadinanza hi kompetenza tal-pajjiżi membri. Hekk għandu jkun. Imma meta nikkunsidraw il-bejgħ taċ-ċittadinaza hemm ħafna implikazzjonijiet oħra, ta’ gravità mhux żgħira. It-trattati tal-Unjoni Ewropeja dan jispjegawh bħala obbligu ta’ kooperazzjoni sinċiera  bejn il-pajjiżi membri, obbligu li bosta drabi huwa mfisser bħala l-prinċipju ta’ lejaltà:  lejaltà, jiġifieri bejn il-pajjiżi membri infushom.

Riċentment, l-amministrazzjoni immexxija minn Robert Abela fasslet emendi mhux żgħar għall-proċess li bih tkun akkwistata ċ-ċittadinanza b’investiment. Il-programm (Individual Investor Programme) inbidel ma skema residenzjali li eventwalment tista’ twassal għal ċittadinanza. Għalkemm l-Unjoni Ewropeja kienet infurmat b’dan it-tibdil, is-Segretarju Parlamentari responsabbli għaċ-ċittadinanza, Alex Muscat, indika li ma kien hemm l-ebda rispons mill-Kummissjoni Ewropeja.

Il-Parlament Ewropew ser jiddiskuti dan kollu fil-plenarja tiegħu tax-xahar id-dieħel.  L-abbozz tar-rapport, b’numru ndaqqas ta’ emendi, jemfasizza li l-iskemi taċ-ċittadinanza b’investiment “hemm it-tendenza li jkunu f’dawk l-istati membri li huma l-iktar esposti għal riskji konnessi mas-segretezza finanzjarja, bħall-evażjoni tat-taxxa, l-ħasil tal-flus u l-korruzzjoni.” 

Fost dawk li kisbu ċ-ċittadinanza Maltija b’investiment insibu lil: Anatoly Hurgin, akkużat bi frodi, kuntrabandu u ħasil ta’ flus kemm fl-Istati Uniti kif ukoll fl-Iżrael, Liu Zhongtian, biljunarju involut fl-aluminju, għaddej proċeduri kriminali fl-Istati Uniti dwar evażjoni  ta’ madwar żewġ biljun euro f’tariffi  Amerikani,  Boris Mints, biljunarju ieħor li qiegħed jiffaċċja akkużi dwar frodi fir-Renju Unit,  Pavel Melnikov, ukoll biljunarju li qiegħed ikun investigat fil-Finlandja dwar ħasil ta’ flus u frodi, u Mustafa Abdel-Wadood li ammetta akkuzi dwar frodi fl-Istati Uniti. Dawn ġew identifikati mill-istampa f’Malta bħala lihumafost dawk li xtraw passaport Malti. Ħadd mhu ser jeskludi li hemm iktar, għax dawn it-tip ta’ skemi huma kalamita għal dawn it-tip ta’ nies..

Dawn, u oħrajn, ħadu iċ-ċittadinanza minkejja li suppost li l-applikazzjonijiet tagħhom kienu eżaminati b’reqqa liema bħala!

Fid-dawl ta’ dan kollu l-logħob ta’ Bernard Grech li jirrifjuta li jieħu sehem fi proċess ta’ konsultazzjoni dwar il-ħatra ta’ regulatur ġdid għall-iskema ta’ ċittadinanza b’investiment tibgħat messaġġ żbaljat. Regulatur li jkollu l-barka ta’ Bernard Grech mhux ser itejjeb l-iskema taċ-ċittadinanza.

Irrispettivament minn kemm jinbidlu r-regoli dwar l-iskema tal-bejgħ tal-passaporti, din tibqa’ mhux aċċettabbli fil-prinċipju. Kif jingħad fir-rapport pendenti quddiem il-Parlament Ewropew iċ-ċittadinanza Ewropeja mhiex għall-biegħ.

Ir-rapport quddiem il-Parlament Ewropew jgħid li l-iskemi taċ-ċittadinanza b’investiment fihom ħafna riskji u mhumiex kompatibbli mal-prinċipju ta’ kooperazzjoni meħtieġa bejn l-istati membri tal-Unjoni Ewropeja. Fid-dawl ta’ dan għandhom jispiċċaw sa mhux iktar tard mis-sena 2025 jgħidilna ir-rapport tal-Parlament Ewropew..

Il-flus jistgħu jkun utli, jgħid Bernard Grech, kieku l-iskemi jkunu trasparenti.  Hi l-istess attitudni li l-PN fil-Gvern daħħal fis-sistema ta’ tassazzjoni meta spiċċa daħħal proposti li jinkoraġixxu l-evażjoni tat-taxxa.  

L-iskema tal-bejgħ tal-passaporti  flimkien mal-abbuż kontinwu tas-sovranità tal-pajjiż fil-qasam tat-tassazzjoni bit-tnaqqis fir-rati ta’ taxxa għal kumpaniji barranin li b’hekk ġew inkoraġġiti jevadu t-taxxi ta’ pajjiżhom huma uħud mir-raġunijiet li wassluna sal-lista l-griża. Tul dawn l-aħħar xhur imma, l-Ministru tal-Fnanzi beda jċedi u jidher li issa mexjin lejn li naċċettaw rata minima u armonizzat ta’ taxxa.

Bħala partit ilna ninsitu fuq din it-triq. Sfortunatament b’wiċċna minn quddiem nistgħu ngħidu li ghidna ċar u tond kif kienu l-affarijiet. Issa jmiss li tispiċċa l-iskema tal-bejgħ tal-passaporti ukoll. M’għandniex bżonn li jkunu istituzzjonijiet barranin li jgħidulna x’inhu tajjeb u x’inhu ħażin. Kapaċi, jekk irridu, li dan nagħmluh aħna stess. 

Huma biss membri parlamentari eletti mill-lista tal-kandidati ta’ ADPD li jistgħu jassiguraw li jsir it-tibdil kollu li hu meħtieġ. Bernard Grech u l-PN ma jistgħux ikunu is-soluzzjoni. Huma parti mill-problema.

ippubblikat fuq Illum: il-Ħadd 20 ta’ Frar 2022