Air Malta: vittma tal-klijenteliżmu

Nhar it-Tlieta, fil-Parlament, l-Opposizzjoni talbet dibattitu urġenti dwar il-futur tal-Air Malta. L-iSpeaker, korrettement ma laqax it-talba. Għax x’sens jagħmel li żżomm dibattitu ta’ din ix-xorta waqt li għadhom għaddejjin negozjati sensittivi, anke jekk dawn qed joqorbu lejn it-tmiem?

Iktar kien jagħmel sens kieku l-Opposizzjoni tablet li kellha tinżamm infurmata dwar fejn waslu in-negozjati. Dan ikun xieraq li jsir, fl-interess pubbliku u a bażi li l-informazzjoni tinżamm kunfidenzjali. Imma sfortunatament  l-Opposizzjoni iktar hi interessata fit-tejatrin!

Il-PN għandu ħafna x’joffri dwar dan kollu li għaddej, għax bħall-Labour, tul is-snin ta’ kontribut biex żviluppat il-qagħda attwali tal-Air Malta, waħda fejn ġiet żviluppata dipendenza fuq il-klijenteliżmu. It-tnejn li huma jġorru responsabbiltà għall-qagħda attwali.

L-istat attwali tal-Air Malta hu wieħed ta’ eżempju kif il-klijenteliżmu jkollu impatt fuq intrapriża pubblika li tul is-snin tmexxiet b’favoritiżmu politiku. It-tmexxija tal-Air Malta hi ukoll rifless ta’ kif tmexxa l-pajjiż. Il-klijenteliżmu qered lill-Air Malta, bħalma qiegħed jeqred lill-pajjiż.

Tul is-snin l-Air Malta kienet mgħobbija b’ħafna iktar impiegi milli kienet tiflaħ. Deċiżjonijiet ta’ tmexxija ittieħdu minn politiċi li f’xi waqtiet l-anqas rieda tajba ma kellhom!  Tiftakru, per eżempju lil Konrad Mizzi, ex-Ministru li fl- 2019 kien ħabbar li fl-aħħar l-Air Malta kienet għamlet profitt? Dakinnhar kulħadd kien jaf li din kienet gidba ħoxna!

Kellna wieħed ex-Direttur tal-Air Malta, li miet riċentement, li f’artiklu li kien kiteb xi snin ilu kien iddeskriva lill-Air Malta bħala l-baqra li l-politiċi kontinwament jaħilbu. Riżultat ta’ hekk in-numru ta’ impjegati spara l-fuq, b’mod partikolari fil-perjodi qrib ta’ xi elezzjoni ġenerali.

L-affarijiet ilhom ċari. Saru eżerċiżżji ta’ ristrutturar u ħarġu numru ta’ skemi ta’ irtirar kmieni. Intefqu flejjes kbar, imma l- Air Malta xorta baqgħet f’diffikultà minkejja l-fondi pubbliċi li xorbot. Hu għal din ir-raġuni li l-Kummissjoni Ewropeja qed tirreżisti li għal darba oħra jkun hemm għajnuna minn fondi pubbliċi: l-Air Malta kellha kemm-il darba għajnuna biex tirkupra, imma kull darba reġgħet għal li kienet: ħliet dak li rċeviet!

Il-wasla tal-linji tal-ajru low cost għamlu s-sitwazzjoni ħafna iktar diffiċli għall-Air Malta għax dawn huma mibnija fuq mudell ekonomiku li l-Air Malta, frott tal-qagħda tagħha, ftit setgħet tikkompeti miegħu.  Mgħobbija kif kienet bl-spejjes, hemm limitu  kemm l-Air Malta setgħet tiċċaqlaq f’suq dejjem iktar kompetittiv.

L-istrateġija li fassal il-Ministru tal-Finanzi Clyde Caruana lejlet l-elezzjoni tal- 2022 ġiet tard wisq. Il-marda kienet daħlet il-ġewwa wisq.

Il-klijenteliżmu flimkien mal-għajununa minn fondi pubbliċi, lill-Air Malta kissruha. Kien għaldaqstant inevitabbli li illum jew għada l-Air Malta kellha tiffaċċja r-realtà.  L-affarijiet ilhom ċari sa mill-2004 meta Malta issieħbet fl-Unjoni Ewropeja: l-ebda pajjiż ma jista’ juża fondi pubbliċi biex joħnoq il-kompetittività. Il-fondi pubbliċi bħala għajnuna lill-intrapriża jistgħu jintużaw biss f’ċirkustanzi eċċezzjonali u ċertament mhux b’mod repetut. L-Air Malta kellha kważi 20 sena ċans, li ħliethom. Xorbot il-fondi pubbliċi bla ma tat riżultati. 20 sena li tulhom kien hemm Gvern immexxi mill-PN u ieħor immexxi mill-Labour!

Minn strateġiji, kieku, l-Air Malta qatt ma kienet nieqsa!  Sfortunatament qatt ma kien hemm rieda biex ikun indirizzat in-nuqqas fundamentali tal-kumpanija, l-kontroll politiku. L-Air Malta għexet kontinwament bil-kontroll politiku li spiċċa qeridha darba għal dejjem. Issa l-qrid li għaddej, kollu għal xejn, tard wisq!

ippubblikat fuq Illum: 23 t’April 2023

Air Malta: victim of clientelism

On Tuesday the Opposition in Parliament requested an urgent debate on the future of Air Malta. The Speaker rightly refused the request. What sense does it make to have such a public debate when sensitive negotiations are still ongoing, even though it is known that they are approaching the end?

The Opposition should, in my view, have insisted to be kept in the loop, to be kept informed continuously of developments, as to the current state of play of the negotiations. This should have been done in the public interest and on the basis of confidentiality. Unfortunately, the Opposition prefers theatrics!

The PN has much to offer on the matter, in view of the fact that together with Labour, it has, over the years, contributed substantially to the current state of Air Malta, ensuring its dependency on clientelism. Both PN and Labour shoulder responsibility for the current state of affairs.

Air Malta’s current state is a textbook case of the impacts of clientelism on a state enterprise which is, or rather, has been managed on the basis of political favouritism throughout the years. The administration of Air Malta is also a reflection of the manner in which the country is managed. Clientelism has ruined Air Malta just as it is ruining the whole country.

Over the years Air Malta engaged employees much more than it required. Most administrative decisions were taken by holders of political office who at times even lacked good faith. Don’t you remember, for example, the declarations by disgraced Minister Konrad Mizzi in 2019 that Air Malta had at last turned a profit, when it was pretty obvious to one and all that he was lying through his teeth? Mizzi was Minister for Tourism as well as in charge of the restructuring of Air Malta. Unfortunately, as we well know today, fraud permeated practically all areas for which Mizzi was politically responsible over the years!

A former Air Malta Director, recently deceased, had described Air Malta as the politicians’ milch cow in an article he penned some years ago. The number of Air Malta employees spiralled out of control in the run-up to most general elections.

The writing has been on the wall for quite some time. Various restructuring exercises and early retirement schemes have been implemented at considerable expense, only for Air Malta to remain in considerable difficulties notwithstanding the massive state aid utilised in the process. This is the basic reason as to why the European Commission is reluctant to approve further use of state aid for Air Malta.

The advent of low-cost flights over the years made matters more difficult for Air Malta. Low-cost fares are dependent on ensuring the minimisation of costs throughout the airline’s operations. As a result of being overloaded with excess labour, accumulated as electoral favours, Air Malta could never compete with low-cost airlines!

The four-year strategy announced by Finance Minister Clyde Caruana on the eve of the 2022 general election was too little, too late. At that point Air Malta was already on its knees.

Clientelism buttressed by state aid continuously made matters worse for Air Malta. The moment that we joined the EU it was only a matter of time as to when we had to face the music.

There was ample time, almost twenty years, to rectify matters. One Board of Directors after the other ignored the writing on the wall until it was too late. Twenty wasted years spanning PN and Labour led governments!

Air Malta never lacked strategies. It just lacked one crucial target: the political will to be cut loose from political control. Clientelism was its lifeblood for so long. It was also its death certificate.

It is now useless to argue further as it is clear that Air Malta will soon be no more.

Just send a thank you note to Castille Place: addressed to the Cabinet, for the attention of past and present members.

published on The Malta Independent on Sunday: 23 April 2023

Il-kuxjenza ta’ George Vella

Intqal ħafna dwar George Vella, l-President tar-Repubblika, u l-kuxjenza tiegħu, u dan wara ir-rapport tal-inkjesta dwar ir-rwol tal-istat Malti u ċ-ċirkustanzi li wasslu għall-assassinju ta’ Daphne Caruana Galizia.

Mhux ser nagħti kaz ta’ dak li qalu ipokriti bħal Jason Azzopardi li dwaru diġa ktibt diversi drabi (ara per eżempju dan : A Christmas Carol for Jason Azzopardi) li għandu ħafna kontijiet pendenti mal-kuxjenza tiegħu. L-ebda żjara fuq il-qabar ta’ Kristu m’hi ser tħassar dawn il-pendenzi!

George Vella kien jifforma parti mill-Kabinett ta’ Joseph Muscat. Qatt ma esprima ruħu fil-pubbliku kontra dak li kien qed jiġri. Nafu minn dak li ntqal fil-media li fil-Grupp Parlamentari Laburista, anke meta kien jifforma parti minnu George Vella, kien hemm diskussjoni mqanqla dwar dak li kien għaddej. Kien hemm numru żgħir ta’ Membri Parlamentari li kienu kritiċi ta’ dak li kien għaddej, fosthom jingħad li kien hemm George Vella.  Dwar dan jiena diġa ktibt 5 snin ilu fil-kuntest tad-dibattitu dwar il-Panama Papers.

Kont għidt hekk nhar it- 3 ta’ Mejju 2016 :

Il-grupp parlamentari laburista m’huwiex kuntent bis-sitwazzjoni. Huwa konxju li s-skiet tal-Partit Laburista quddiem it-taħwid tal-Gvernijiet tas-snin 70 u 80 kienet raġuni ewlenija li kkundannat lill-partit għal 25 sena fl-Opposizzjoni. Illum jirrealizzzaw li hu kmieni wisq, wara biss tlett snin, biex il-partit laburista jsib ruħu f’dan it-taħwid kollu. Il-ftit li għamel Joseph dwar il-kaz (anke jekk kosmetiku) għamlu biex jipprova jissodisfa lill-grupp parlamentari tiegħu. Imma xorta ħadd ma hu sodisfatt. Dan kien jidher anke nhar il-Ħadd mill-body language ta’ Joseph x’ħin kien qed jindirizza l-folla fuq Kastilja.

Iċ-ċavetta qegħda f’idejn il-grupp parlamentari laburista biex dan iwassal lill-partit forsi jiġi f’sensieh. Is-soċjetà ċivili ukoll għandha responsabbiltà kbira li tibqa’ ssemma’ leħinha biex tkompli tagħmel il-kuraġġ lil dawk li fil-Partit Laburista qed jinsistu li Konrad (u Keith) għandhom jirriżenjaw. L-intellettwali tal-pajjiż hemm bżonn ukoll li joħorġu mill-friża u jiftħu ħalqhom flok ma jillimitaw ruħhom għat-tfesfis fil-widnejn.

George Vella kien wieħed minn dawk li ppruvaw jikkoreġu l-affarijiet minn ġewwa u ma rnexxielhomx! Għax is-saħħa tagħhom kienet limitata.

L-opinjoni li jiena għandi, u dejjem kelli, dwar George Vella, hi ta’ persuna serja. Nistqarr li xelliftha ftit din il-fehma meta George Vella kien wieħed minn tal-ewwel li appoġġa lil Joseph Muscat meta dan ippreżenta ruħu fl-elezzjoni għal mexxej tal-Partit Laburista (kontra George Abela, Marie Louise Coleiro, Michael Falzon u Evarist Bartolo). Sfortunatament minn kmieni ħafna beda jidher li Joseph Muscat kien bniedem amorali: il-boxxla tiegħu mhiex dak li hu sewwa. Ma jinteressahx dak li hu tajjeb jew ħażin, iżda biss dak li hu popolari.

George Vella iżda mhux amorali, u għalhekk li għandu jirrfiletti iktar fuq ir-responsabbiltajiet politiċi tiegħu tul il-perjodu li dam jokkupa post fil-Kabinett ta’ Joseph Muscat.

Joseph Muscat li hu amorali warrab, kif qal hu stess biex jerfa’ r-responsabbiltà politika ta’ dak li kien għaddej.

Huwa obbligu ta’ George Vella, anke f’isem il-Laburisti ta’ integrità, li bħalhom hemm bosta, li hu ukoll jaċċetta r-responsabbiltà politika għal dak li ġara: irid jew ma jridx is-sehem tiegħu qiegħed hemm, ħadd u xejn m’hu ser iħassru!

Xejn ma jsir b’xejn

Ir-rapport dwar ir-Reżidenza tal-Anzjani San Vinċenż, li ħafna drabi nirreferu għaliha bħala l-Imgieret, ippubblikat il-ġimgħa l-oħra mill-Awditur Ġenerali hu wieħed twil. Jista’, iżda faċilment jinġabar f’sentenza waħda: meta tagħmel dak li jaqbel, addio governanza tajba!

L-ewwel reazzjoni tal-Ministru politikament responsabbli minn din il-froġa kienet li l-Awditur Ġenerali mhux interessat fl-anzjani! Qalilna ukoll li hu, l-Ministru, ma ndaħalx. Mid-dehra l-Onorevoli Ministru ma jafx li għandu resposabbiltà li “jindaħal” u jagħti direzzjoni. Direzzjoni favur it-tisħiħ kontinwu tal-governanza tajba fl-amministrazzjoni pubblika. Flimkien mal-Ministru Falzon iridu jerfgħu ukoll ir-responsabbiltà politika l-Ministru Justyne Caruana u l-ex-Segretarju Parlamentari Anthony Agius Decelis. It-tnejn li huma kienuresponsabbli għall-anzjani bħala Segretarji Parlamentari u allura għandhom sehem fil-ħolqien ta’ din il-froġa.

Li ma tagħmel xejn, għax ma tagħtix kaz inkella għax tiġi taqa’ u tqum hu nuqqas. Nuqqas kbir li l-politiċi jridu jerfgħu r-responsabbiltà għalih.  Politiċi serji u ta’ stoffa jirreżenjaw f’dawn iċ-ċirkustanzi. Jiena naħseb li ma hu ser jirreżenja ħadd.

Bħas-soltu l-Prim Ministru Robert Abela jipprova jmewwet l-affarijiet. Qalilna li kien żball li l-każ ma telax għall-approvazzjoni tal-Kabinett. Bħal dak li qallu li deċiżjoni tal-Kabinett kienet ser iddawwar froġa f’deċiżjoni tajba!  Il-Ministru Falzon qalilna waħda aħjar: ma hemm xejn ħażin f’din id-deċiżjoni, qal Falzon. Azzarda jgħid ukoll li jidhirlu li l-Awditur Ġenerali għandu jikkoreġi uħud mill-konklużjonijiet tiegħu.

Meta f’Malta l-istituzzjonijiet jaħdmu, sfortunatament ikollhom jiffaċċjaw dawn ir-reazzjonijiet tal-politiċi. Dawn huma kollha ostakli għat-twettieq tal-governanza tajba.   

Jippruvaw kontinwament inaqqsu is-sinifikat tal-konklużjonijiet tal-Awditur Ġenerali billi jgħidu li, forsi, kull ma hemm huma “xi żbalji żgħar proċedurali”! Dawn huma attentati biex jimminaw l-istituzzjonijiet li jaħdmu.

Meta l-Awditur Ġenerali jgħid li l-kien hemm ksur tar-regoli tax-xiri pubbliku ma kienx qed jitkellem fuq xi proċeduri żgħar li ma ġewx osservati. Anke meta jgħid li d-deċiżjoni kienet waħda illegali, kien ċar daqs il-kristall.

Kelliema għall-Gvern jemfasizzaw li din id-deċiżjoni wasslet għal investiment sostanzjali li ġie b’xejn. Anke hawn l-Awditur Ġenerali hu ċarissimu Ma hemm xejn b’xejn, jgħidilna. Juża dan il-kliem preċiż fir-rapport tiegħu: “In a transaction of such significant value with commercial interests, nothing is ever secured for free”.

L-Awditur Ġenerali kellu kliem iebes anke għad-Direttur tal-Kuntratti talli dan ma ħax prewkazzjonijiet billi pprovda gwida ċara. Dan kien meħtieġ essenzjali minħabba l-konsiderazzjoni tal-hekk imsejjaħ investiment addizzjonali bla ħlas! In-nuqqas ta’ gwida ċara min-naħa tad-Direttur tal-Kuntratti, sostna l-Awditur Ġenerali, jesponi lill-proġett għall-ħafna riskji.

Id-deċiżjoni waslu għaliha permezz ta’ negozjati ma’ min għamel l-offerti. Dan jemfasizza l-Awditur Ġenerali imur kontra dak li jipprovdu r-regolamenti dwar ix-xiri pubbliku.  Kien possibli, jkompli jemfasizza l-Awditur Ġenerali li l-istess servizz jinkiseb mingħand operaturi ekonomiċi oħra u allura is-sistema tal-offerti kompetittivi kienet l-għażla addattata li sfortunatament ġiet skartata.

Dan hu każ ieħor ta’ falliment fit-twettieq ta’ governanza tajba minkejja l-mod kif jipprova jpinġi l-każ il-Prim Ministru Robert Abela. Hemm lezzjoni waħda ċara: xejn ma jiġi b’xejn. Il-kont kollu jitħallas mit-taxxi li jħallsu uħud minna.

Qed jingħad fil-media li saret laqgħa bejn il-pulizija u l-uffiċċju tal-Awditur Ġenerali. Hu tal-biki li qed jingħad li “f’dan l-istadju” mhemmx ħtieġa ta’ investigazzjoni mill-pulizija.

Qed nittama li l-pulizija ma jdumux ma jindunaw li hu neċessarju li issir l-investigazzjoni tagħhom b’mod immedjat.

Mela mill-iżbalji tal-passat ma tgħallmu xejn?

Ippubblikat fuq Illum: il-Ħadd 9 ta’ Mejju 2021

Nothing is ever secured for free

The St Vincent de Paul Residence report published last week by the National Audit Office (NAO) is quite long. It can however be described by one sentence: this is what happens when political expediency overrides good governance.

The first reaction of the Minister politically responsible for this whole mess is quite indicative. Minister Michael Falzon was reported as stating that “the lives of the elderly not NAO’s concern”. He furthermore emphasised that there was no political interference from his end. The Honourable Minister is apparently not aware that holders of political office are there to give direction, including political direction leading to and entrenching good governance. Together with Minister Michael Falzon the political responsibility should be shouldered by Minister Justyne Caruana and former Parliamentary Secretary Anthony Agius Decelis, both of whom were at different points in time Parliamentary Secretaries responsible for the elderly and consequently co-creators of this mess.

Failure to act is an act of omission. This is the basic point at issue.

The Prime Minister, as usual, sought to minimise these gross governance failures by stating that in this specific case it was a mistake not to seek the approval of Cabinet. As if the approval of Cabinet would have ever transformed such a deal into an acceptable one. Minister Falzon went one better: there is nothing wrong in the deal, he said. He even had the cheek to suggest that the NAO should issue a correction on some of its findings!

Whenever the institutions do function, they are unfortunately stonewalled by holders of political office. These are the major obstructions encountered on the road to good governance. 

There is an attempt to downplay the significance of the NAO findings into a need “to improve procedures”. Such attempts have to be seen for what they really are: undermining the institutions which function.

When the NAO suggests that the deal is an infringement of procurement rules and does not represent value for money it was not speaking about some minor procedural infringement. The fact that the NAO even concludes that the deal should be deemed invalid is quite damning.

Government spokespersons speak of the deal with glee pointing out that substantial investment was obtained “for free”.  “In a transaction of such significant value with commercial interests, nothing is ever secured for free” is the blunt reply of the NAO.

The NAO also took the Director of Contracts to task for not taking the necessary precautions through legal safeguards and guidance. These were deemed essential in respect of the additional investment required “at no cost” to government and forming part of the deal examined. This, stated the NAO, gave rise to serious risks in the execution of the project.

The deal under the spotlight makes use of what is known as a “negotiated procedure”. This, emphasises the NAO, was applied in breach of the Public Procurement Regulations. The NAO underlined that the services sought could easily have been provided by other economic operators thereby necessitating the use of the competitive tendering procedures and not a negotiated procedure.

This is yet another case of a failure in good governance notwithstanding the attempts at its minimisation by the Prime Minister Robert Abela. There is one basic lesson to be learnt: there are no free lunches available! The bills are invariably paid through the taxes which a number of us pay!

It has been reported that a meeting was held between the NAO and the police. It is flabbergasting to note that a spokesperson for the police has stated that “at this stage a police investigation is not required.” 

I look forward to the stage when a police investigation is considered necessary!

published in The Malta Independent on Sunday : 9 May 2021

Lil hinn mill-insulti

Fi tmiem il-ġimgħa tellajt fuq facebook meme dwar Keith Schembri u Joseph Muscat b’messaġġ wieħed, ċar u sempliċi. Ritratt ta’ Keith Schembri bil-kliem segwenti: jiena nemmen f’Joseph, għax Joseph jemmen fija.

Dan kien messaġġ politiku qawwi dwar il-ħidma politika tal-Partit Laburista f’dawn l-aħħar snin. Il-metodi operattivi ta’ Keith Schembri, li issa, bħala riżultat tal-ħidma tal-Pulizija ħarġu fil-beraħ, saru l-metodi operattivi tal-Partit Laburista.

Dan sar taħt it-tmexxija ta’ Joseph Muscat. Imma, tajjeb li niftakru li t-tmexxija ta’ Robert Abela hi waħda ta’ “kontinwità” ma dik tal-predeċessur tiegħu. Ir-responsabbiltà politika ta’ dak li għaddej bħalissa trid tintrefa mill-Partit Laburista u minn Robert Abela ukoll u mhiex biss ta’ Joseph Muscat.

Dan il-messaġġ wasal u nftiehem sewwa u għalhekk daħlu kwantità kbira ta’ reazzjonijiet li ħallejthom kollha fuq il-paġna tiegħi. Huma reazzjonijiet ta’ nies li filwaqt li huma konxji tat-tajjeb li għamel il-Partit Laburista fil-Gvern iridu jaħarbu mill-ħmieġ kollu li ħiereġ.

Sodisfatt li lil hinn mill-insulti li rċevejt, il-messaġġ wasal b’mod mill-iktar ċar.

Grazzi lil kull min ħa sehem.

Tal-mistħija

Il-kwantità ta’ nies li kien hemm jiċċelebraw ma Joseph Muscat fin-Naxxar, Ħaż-Żebbuġ u r-Raħal Ġdid illum, juru li għad hawn bosta li għadhom ma fehmux il-gravità tas-sitwazzjoni li fiha jinsab il-pajjiż illum. Bosta minnhom, jekk tistaqsihom, bla ebda dubju jgħidulek li Joseph ma missux irreżenja. Miskin. Jaħassra. X’għamel?

Joseph irreżenja, però għadu hemm, għalissa.

Irreżenja biex jerfa’ r-responsabbiltà politika għas-sitwazzjoni kurrenti li żviluppata mill-investgazzjonijiet fuq il-qtil ta’ Daphne Caruana Galizia. Qed jirreżenja ukoll minħabba ta’ madwaru li ma kellux il-kuraġġ li jkeċċihom, meta żbaljaw bil-kbir kif jidher mid-dokumentazzjoni kollha konnessa mal-Panama Papers.

Bil-mod kif qed jitkellem Joseph Muscat fil-lokalitajiet fejn qed imur qed iwassal messaġġ ħażin. Qed jgħid li ma għamel xejn ħażin. (Matul il-gimgħa kien qalilna li qed jerfa’ fuq spallejh dak li għamel ħaddiehor.)

Fil-fatt l-affarijiet huma kompletament bil-maqlub: tant mexa ħażin li l-imġieba tiegħu kontinwament qed twassal il-messaġġ li xejn m’hu xejn. Għal Joseph u għal dawk li iddemostraw illum, huma l-ġurnalisti li żbaljaw meta jirrappurtaw u jikkummentaw dwar il-ħmieġ. Għax Joseph ma għamel xejn ħażin.

Kieku Joseph Muscat ħa passi meta kellu jeħodhom, u keċċa lil Keith Schembri u lil Konrad Mizzi, hekk kif ħarġu l-istejjer, probabbilment li s-sitwazzjoni illum hi ferm differenti.

Tal-mistħija.

Ċertament Joseph u l-Partit Laburista m’għandhomx x’jiċċelebraw. Kien ikun iktar addattat kieku mar jinħeba.

Riflessjoni fuq ġimgħa tal-biża’

Din kienet ġimgħa tal-biża’. F’daqqa waħda tant kien hemm żviluppi fl-investigazzjoni dwar il-qtil ta’ Daphne Caruana Galizia li bil-fors tissuspetta li hemm xi ħaġa ħażina.

Ħażina fis-sens li parti mdaqqsa mill-informazzjoni meħtieġa jidher li kienet magħrufa u ma ttieħdet l-ebda azzjoni dwarha.

Il-Prim Ministru qal żewġ affarijiet importanti ħafna. Qal li jaf ħafna affarijiet li dwarhom ser iżomm fommu sieket għalissa. Qal ukoll li biex sar l-arrest ta’ Yorgen Fenech ma kienx hemm ħtieġa tal-informazzjoni mingħand Melvin Theuma l-middleman biex din tkun tista’ isseħħ.

Waħedha toħroġ il-mistoqsija dwar x’kien qed iżomm lill-Pulizija milli jaġixxu, jekk kif qal Joseph Muscat kellhom biżżejjed informazzjoni.

Għalfejn ma ħadux passi jekk ilhom jafu? Il-biża’ ta’ ħafna hi li kellhom l-indħil u li issa li daħlu fl-istorja l-Europol, il-pulizija setgħu fl-aħħar jiċċaqalqu. X’kien qed iżommhom?

Hemm responsabbilta politika x’tintrefa dwar dan. Din ukoll fuq spallejn Joseph Muscat.

Il-Korruzzjoni m’għandhiex kulur

Id-dibattitu dwar il-korruzzjoni fil-gżejjer Maltin ma jispiċċa qatt. Il-korruzzjoni m’għandhiex kulur u tiddependi ħafna fuq kultura ta’ klijenteliżmu u fuq istituzzjonijiet dgħajfa jew imdgħajfa. Sfortunatament, ma teżisti l-ebda rieda politika biex dan ikun indirizzat.

Ma tidher l-ebda azzjoni ċara u konkreta li tikkorrispondi mad-diskors pubbliku u ma jaqta’ xejn dwar tolleranza żero għall-korruzzjoni.

Ir-resistenza tal-Ministri Edward Scicluna, Konrad Mizzi u Chris Cardona biex tinfetaħ inkjesta kriminali minn maġistrat dwar l-allegazzjonijiet tal-kompliċità kriminali tagħhom in konnessjoni mal-ftehim tal-Vitals Global Healthcare dwar l-isptarijiet ma tinftiehemx. Prim Ministru b’tolleranza żero għall-korruzzjoni kien jitlob l-inkjesta hu stess. Inkella kien ikun minn ta’ quddiem biex jappoġġja t-talba li saret.

Kieku l-Partit Laburista kellu tolleranza żero għall-korruzzjoni ilu li bagħat lil Konrad Mizzi u lil Keith Schembri jixxejru. Il-fatt li l-mexxej Laburista Joseph Muscat ma aġixxiex b’dan il-mod ifisser li hu dispost li jagħlaq għajnejh għall-irregolaritajiet li jagħmlu ta’ madwaru. F’dawn iċ-ċirkustanzi, Partit Laburista b’tolleranza żero għall-korruzzjoni kien jiġbed widnejn il-mexxej tiegħu u jwissieh li jiemu magħduda jekk ma jibdilx triqtu. Il-fatt li l-Partit Laburista ma għamel xejn minn dan ifisser ħaġa waħda: li korruzzjoni hi tollerata.

Ikun għaqli jekk niftakru illi fl-istadji inizzjali tal-iskandlu magħruf bħala Panama Papers diversi membri tal-Grupp Parlamentari tal-Partit Laburista irreaġixxew għal dan kollu bil-bibien magħluqa.

F’April u Mejju tal-2016 kienet ħarġet l-istorja li mhux il-Partit Laburista kollu hu illuppjata dwar allegazzjonijiet ta’ korruzzjoni. Id-dibattitu intern, kif irrappurtat fil-medja, kien imqanqal, imma ma wassal għall-ebda azzjoni konkreta.

Il-Partit Nazzjonalista, għalkemm fl-Opposizzjoni, ma jistax ikun alternattiva għal dan għax minkejja li l-kritika tiegħu hi korretta mhuwiex kredibbli.

Il-Partit Nazzjonalista eleġġa mexxej li ftit li xejn jispira fiduċja fost il-pubbliku. Primarjament dan hu minħabba l-informazzjoni li toħroġ minn rapporti investigattivi dwaru ppubblikati minn Daphne Caruana Galizia, informazzjoni li turi kif diversi drabi ma aġixxiex b’mod korrett. Il-politku ma’ għandux il-possibilità li jagħżel meta jixgħel is-switch tal-imġieba etika. L-imġieba tal-politiku meta ma jkunx taħt il-lenti tal-opinjoni pubblika hi l-iktar indikattiva dwar x’isarraf. Il-kaz ta’ klijenti tal-uffiċju legali ta’ Adrian Delia li bbenefikaw minn dħul minn briedel f’Londra huwa eżempju prattiku ta’ dan. Meta l-informazzjoni kienet ippubblikata Delia fetaħ libell imma wara mhux biss irtirah imma ma ħa l-ebda passi alternattivi biex jisganċa ruħu minn dak li ntqal bl-iswed fuq l-abjad dwaru.

L-istess għandu jingħad dwar ix-xhieda ġuramentata tad-Deputat Nazzjonalista Claudio Grech dwar l-iskandlu taż-żejt liema xhieda ngħatat quddiem il-Kumitat Parlamentari għall-Kontijiet Pubbliċi. Dakinnhar Grech qal li ma kienx jiftakar jekk qatt iltaqa’ ma’ George Farrugia, il-moħħ wara l-iskandlu u li wara ngħata l-maħfra biex jikxef kollox. Il-Kap tal-PN ta’ dakinnhar, Simon Busuttil, bl-ebda mod ma rreaġixxa għal din l-imġieba. Ma ttieħdu l-ebda passi kontra Claudio Grech mill-PN f’dan il-kaz li bosta jqisuh bħala li pprova jevita li jikxef informazzjoni ta’ relevanza għal għarfien aħjar ta’ fatti tal-iskandlu.

Fid-dawl ta’ nuqqas ta’ kredibilità, meta l-Opposizzjoni Parlamentari (kif kostitwita illum) titkellem, l-impatt ta’ dak li tgħid bi kritika tal-Gvern ftit hu effetttiv.

Dan nistgħu narawh ukoll fid-dawl ta’ każi ta’ governanza ħażina li jikkomunikaw messaġġ wieħed: il-PL u l-PN huma pezza waħda. Eżempju ċar ta’ dan hu l-kaz tal-involviment ta’ Mario Demarco fin-negozjati kuntrattwali tad-dB fil-kwalità tiegħu ta’ konsulent legali tal-Grupp dB, meta fl-istess ħin kien Viċi Kap tal-Opposizzjoni u kelliemi għall-Finanzi. Għalkemm Mario Demarco għamel apoloġija pubblika dwar dan meta l-qiegħa kienet saħnet, il-ħsara li seħħet kienet sostanzjali. Il-messaġġ ċar li ġie kkomunikat dakinnhar kien li l-aħjar elementi tal-Opposizzjoni Parlamentari ma kinux kapaċi jiddistingwu bejn l-obbligi pubbliċi u l-interessi privati tagħhom.

Ikun opportun ukoll li niftakru fid-diversi rapporti tal-Awditur Ġenerali dwar abbuż minn propjetà pubblika meta din kienet responsabbiltà politika tad-deputat Jason Azzopardi. Il-PN fl-ebda ħin ma esiġa li Azzopardi jerfa’ r-responsabbiltà politika għall-frejjeġ li ħalla warajh.

Il-governanza ħażina u l-korruzzjoni huma kuġini. Waħda twassal għall-oħra. Xi minn daqqiet hemm min jitfixkel waħda mal-oħra.

Alternattiva Demokratika dejjem kienet ċara. Dejjem kellna tolleranza żero kemm għall-korruzzjoni kif ukoll għall-governanza ħażina. Sfortunatament, la l-PN u l-anqas il-PL ma jistgħu jgħidu l-istess.

ippubblikat fuq Illum : Il-Ħadd 17 ta’ Novembru 2019

 

 

 

Corruption is colour-blind

The debate on local corruption is never-ending. Corruption is colour-blind and is heavily dependent upon a clientelist culture, as well as on the existence of weak or weakened institutions. In addition, unfortunately, there is currently no political will to address either.

The never-ending public utterances on zero-tolerance to corruption are not matched with clear-cut action.

The resistance by Cabinet Ministers Edward Scicluna, Konrad Mizzi and Chris Cardona to the initiation of a magisterial criminal inquiry into the allegation concerning their criminal complicity in the Vitals Global Healthcare Hospitals deal is mind-boggling. A Prime Minister with a zero-tolerance to corruption would have requested the inquiry himself. Alternatively, he should have been the first to support the NGO-requested investigation.

A Labour Party which has a zero-tolerance to corruption would have sent Konrad Mizzi and Keith Schembri packing ages ago. The fact that Labour leader Joseph Muscat did not so act signifies that he is willing to turn a Nelson eye to his colleagues’ misdemeanours. In these circumstances a corruption zero-tolerant Labour Party would have given notice to its leader that his days are numbered if he does not change his ways. The fact that the Labour Party did not so act gives one clear message: it is corruption-tolerant.

It would be pertinent to point out that, in the initial stages of the Panama Papers debate, various members of the Labour Party Parliamentary group reacted behind closed doors. Way back in April and May of 2016, leaks in the media had indicated that not all of the Labour Party is anesthetised in its reactions to allegations of corruption. The internal debate, as then reported, was fierce, but it did not lead to concrete action.

The Nationalist Party, although in opposition, is no alternative to all this, as its criticism, though correct, is not credible.

The Nationalist Party has elected a leader who does not inspire much confidence in the public, primarily as a result of the investigative reports published by Daphne Caruana Galizia which unearthed information that illustrated the various instances in which he acted unethically. Holders of political office have no choice as to when to switch on to an ethical behaviour mode. Their behaviour when they were not under the glaring spotlight of public opinion is most indicative of their ethical worth. A case in point is Adrian Delia’s legal representation of clients benefitting from earnings from London-based brothels in respect of which published information he instituted legal action that he later withdrew. Subsequently he took no action which disproves anything that was published about this brothel business.

Likewise, no action was taken in respect of the sworn testimony of senior PN Member of Parliament Claudio Grech when giving witness in front of the Public Accounts Committee in its inquiry on the oil scandal. Grech had then stated that he did not recollect if he had ever met George Farrugia, the prime mover in the oil scandal, who was eventually pardoned to reveal all. The then PN leader, Simon Busuttil, had not reacted to this behaviour and no action whatsoever was initiated against Claudio Grech by the PN in what most consider a case of avoiding spilling information of relevance.

In view of its lack of credibility, whenever the Parliamentary Opposition – as presently constituted- speaks up, the impact of what has been revealed about Government’s dubious practices is severely diluted.

This could be viewed also with reference to serious issues of bad governance which communicate one clear message: they are cut from the same cloth. A case in point is Mario Demarco’s involvement in the dB contract negotiations as legal advisor to the dB Group, at a time when he was Deputy Leader of the Opposition and its spokesperson on Finance. Though Mario Demarco issued a public apology when the matter made headlines, the damage done was substantial. The clear message conveyed was that the better elements of the Parliamentary Opposition are incapable of drawing a line between their public duties and their private interests.

We may also deem it fit to remember the various reports issued by the Auditor-General on the mis-management of government property. At the time, this was the political responsibility of the Hon Jason Azzopardi but at no time was he asked by his party to shoulder political responsibility for the mess that he left behind.

Bad governance and corruption are cousins; one leads to the other and at times one is easily mistaken for the other.

At Alternattiva Demokratika we have always been clear: we are zero-tolerant in respect of both corruption and bad governance. Unfortunately, the same cannot be said of the PN and the PL.

published on The Malta Independent on Sunday: 17 November 2019