Bejgħ tal-passaporti u l-prinċpju ta’ lealtà fl-Unjoni Ewropea

Iktar kmieni din il-ġimgħa, l-kumitat tal-Parlament Ewropew dwar il-libertajiet ċivili u l-ġustizzja,  huwa u jiddiskuti rapport dwar il-bejgħ tal-passaporti (jirreferu għalihom bħala golden passports) mill-istati membri, jemfasizza li dan hu oġġezzjonabbli etikament, legalment u ekonomikament u dan apparti li dan joħloq bosta riskji għas-sigurtà.

Tul is-snin, il-Ministri, kemm f’Malta kif ukoll barra, emfasizzaw li ċ-ċittadinanza, fl-Unjoni Ewropeja, hi materja riżervata għall-istati membri. Hekk hu, imma mhux b’mod assolut. Il-prinċipju ta’ lealtà fit-trattati Ewropej ilewwen il-ħidma tal-istati membri fl-Unjoni. Anke l-oqsma li huma kompetenza nazzjonali għandhom ikunu meqjusa f’dan id-dawl.

Ħadd ma jikkontesta li ċ-ċittadinanza hi kompetenza tal-pajjiżi membri. Hekk għandu jkun. Imma meta nikkunsidraw il-bejgħ taċ-ċittadinaza hemm ħafna implikazzjonijiet oħra, ta’ gravità mhux żgħira. It-trattati tal-Unjoni Ewropeja dan jispjegawh bħala obbligu ta’ kooperazzjoni sinċiera  bejn il-pajjiżi membri, obbligu li bosta drabi huwa mfisser bħala l-prinċipju ta’ lejaltà:  lejaltà, jiġifieri bejn il-pajjiżi membri infushom.

Riċentment, l-amministrazzjoni immexxija minn Robert Abela fasslet emendi mhux żgħar għall-proċess li bih tkun akkwistata ċ-ċittadinanza b’investiment. Il-programm (Individual Investor Programme) inbidel ma skema residenzjali li eventwalment tista’ twassal għal ċittadinanza. Għalkemm l-Unjoni Ewropeja kienet infurmat b’dan it-tibdil, is-Segretarju Parlamentari responsabbli għaċ-ċittadinanza, Alex Muscat, indika li ma kien hemm l-ebda rispons mill-Kummissjoni Ewropeja.

Il-Parlament Ewropew ser jiddiskuti dan kollu fil-plenarja tiegħu tax-xahar id-dieħel.  L-abbozz tar-rapport, b’numru ndaqqas ta’ emendi, jemfasizza li l-iskemi taċ-ċittadinanza b’investiment “hemm it-tendenza li jkunu f’dawk l-istati membri li huma l-iktar esposti għal riskji konnessi mas-segretezza finanzjarja, bħall-evażjoni tat-taxxa, l-ħasil tal-flus u l-korruzzjoni.” 

Fost dawk li kisbu ċ-ċittadinanza Maltija b’investiment insibu lil: Anatoly Hurgin, akkużat bi frodi, kuntrabandu u ħasil ta’ flus kemm fl-Istati Uniti kif ukoll fl-Iżrael, Liu Zhongtian, biljunarju involut fl-aluminju, għaddej proċeduri kriminali fl-Istati Uniti dwar evażjoni  ta’ madwar żewġ biljun euro f’tariffi  Amerikani,  Boris Mints, biljunarju ieħor li qiegħed jiffaċċja akkużi dwar frodi fir-Renju Unit,  Pavel Melnikov, ukoll biljunarju li qiegħed ikun investigat fil-Finlandja dwar ħasil ta’ flus u frodi, u Mustafa Abdel-Wadood li ammetta akkuzi dwar frodi fl-Istati Uniti. Dawn ġew identifikati mill-istampa f’Malta bħala lihumafost dawk li xtraw passaport Malti. Ħadd mhu ser jeskludi li hemm iktar, għax dawn it-tip ta’ skemi huma kalamita għal dawn it-tip ta’ nies..

Dawn, u oħrajn, ħadu iċ-ċittadinanza minkejja li suppost li l-applikazzjonijiet tagħhom kienu eżaminati b’reqqa liema bħala!

Fid-dawl ta’ dan kollu l-logħob ta’ Bernard Grech li jirrifjuta li jieħu sehem fi proċess ta’ konsultazzjoni dwar il-ħatra ta’ regulatur ġdid għall-iskema ta’ ċittadinanza b’investiment tibgħat messaġġ żbaljat. Regulatur li jkollu l-barka ta’ Bernard Grech mhux ser itejjeb l-iskema taċ-ċittadinanza.

Irrispettivament minn kemm jinbidlu r-regoli dwar l-iskema tal-bejgħ tal-passaporti, din tibqa’ mhux aċċettabbli fil-prinċipju. Kif jingħad fir-rapport pendenti quddiem il-Parlament Ewropew iċ-ċittadinanza Ewropeja mhiex għall-biegħ.

Ir-rapport quddiem il-Parlament Ewropew jgħid li l-iskemi taċ-ċittadinanza b’investiment fihom ħafna riskji u mhumiex kompatibbli mal-prinċipju ta’ kooperazzjoni meħtieġa bejn l-istati membri tal-Unjoni Ewropeja. Fid-dawl ta’ dan għandhom jispiċċaw sa mhux iktar tard mis-sena 2025 jgħidilna ir-rapport tal-Parlament Ewropew..

Il-flus jistgħu jkun utli, jgħid Bernard Grech, kieku l-iskemi jkunu trasparenti.  Hi l-istess attitudni li l-PN fil-Gvern daħħal fis-sistema ta’ tassazzjoni meta spiċċa daħħal proposti li jinkoraġixxu l-evażjoni tat-taxxa.  

L-iskema tal-bejgħ tal-passaporti  flimkien mal-abbuż kontinwu tas-sovranità tal-pajjiż fil-qasam tat-tassazzjoni bit-tnaqqis fir-rati ta’ taxxa għal kumpaniji barranin li b’hekk ġew inkoraġġiti jevadu t-taxxi ta’ pajjiżhom huma uħud mir-raġunijiet li wassluna sal-lista l-griża. Tul dawn l-aħħar xhur imma, l-Ministru tal-Fnanzi beda jċedi u jidher li issa mexjin lejn li naċċettaw rata minima u armonizzat ta’ taxxa.

Bħala partit ilna ninsitu fuq din it-triq. Sfortunatament b’wiċċna minn quddiem nistgħu ngħidu li ghidna ċar u tond kif kienu l-affarijiet. Issa jmiss li tispiċċa l-iskema tal-bejgħ tal-passaporti ukoll. M’għandniex bżonn li jkunu istituzzjonijiet barranin li jgħidulna x’inhu tajjeb u x’inhu ħażin. Kapaċi, jekk irridu, li dan nagħmluh aħna stess. 

Huma biss membri parlamentari eletti mill-lista tal-kandidati ta’ ADPD li jistgħu jassiguraw li jsir it-tibdil kollu li hu meħtieġ. Bernard Grech u l-PN ma jistgħux ikunu is-soluzzjoni. Huma parti mill-problema.

ippubblikat fuq Illum: il-Ħadd 20 ta’ Frar 2022

Golden passports & the EU’s loyalty principle

Earlier this week, the European Parliament’s Committee on Civil Liberties, Justice and Home Affairs, when discussing a draft legislative initiative report emphasised that golden passports are objectionable ethically, legally and economically and pose several serious security risks.

Over the years government Ministers, in Malta and elsewhere, have emphasised that issues of citizenship and passports are a national reserved matter, within the European Union.  They are right, but, only to a certain extent. The principle of loyalty in the EU treaties underpins the functioning of the individual member states within the Union. Even the national competencies have to be implemented with this principle in mind.

No one contests that nationality issues are a national competence. They should remain so. There is however much more than state competence at stake. Article 4.3 of the Treaty on the European Union explain this as the principle of sincere cooperation, at times referred to as the loyalty principle: loyalty, that is, towards the other European member states.

Recently, the Robert Abela administration has sought to reform the process of acquiring citizenship by investment. The original rules were overhauled. The IIP (Individual Investor Programme) was replaced by a residency scheme which could, eventually lead to acquiring citizenship. The EU was informed of all this and Parliamentary Secretary Alex Muscat, responsible for citizenship has indicated that there has been no feedback on the matter from the EU Commission.

The EU Parliament will discuss the matter in plenary next month. The draft report which, with a multitude of amendments proposed, will be considered, emphasises among other matters that such Citizenship by Investment (CBI) “schemes tend to be located in Member States that are particularly prone to risks related to financial secrecy, such as tax avoidance and money laundering, and corruption.”

Among the new Maltese citizens by investment, one finds: Anatoly Hurgin, charged with fraud, smuggling and money laundering in the US and Israel, Liu Zhongtian, an aluminium billionaire indicted in the US on avoidance of €2 billion in American tariffs, Boris Mints, a billionaire facing fraud charges in the UK, Pavel Melnikov, another billionaire under investigation in Finland for money laundering and tax fraud and Mustafa Abdel-Wadood who pleaded guilty to conspiracy and fraud charges in the United States. These have been identified by the Maltese press. I would not exclude that there are more of them as such schemes are a natural attraction to them. So far they have avoided the radar of public scrutiny.

Quite a collection! All of them were okayed by Malta’s “rigorous due diligence”!

In view of the above, Bernard Grech’s postering through his refusal to engage in consultation on the appointment of a new regulator for golden citizenship sends a wrong message. A regulator acceptable to Bernard Grech will not make the citizenship by investment scheme any better.

The golden passport scheme, irrespective of the tinkering with the rules carried out, is unacceptable in principle. EU citizenship, says the EU Parliament report currently under consideration “is not a commodity that can be marketed or sold and has never been conceived as such by the Treaties.”

European values are not for sale, says the said report: “in the light of the particular risks posed by CBI schemes and their inherent incompatibility with the principle of sincere cooperation, CBI schemes should be phased out fully across the Member States”. The proposal before the EU Parliament is that these should be phased out by 2025.

The money justifies it, says Bernard Grech, if only it were more transparent. It is the same attitude which the PN-led government built into our taxation system, when it introduced measures encouraging tax avoidance.

The golden passport scheme coupled with the continuous abuse of Malta’s tax sovereignty through offering substantial tax discounts to foreign commercial entities, encouraging tax avoidance, are part of the reasons which have led to Malta’s grey-listing. During the last months, Malta’s Finance Minister has finally capitulated and he is now steering the country towards the acceptance of a harmonised minimum tax rate.

Greens have been advocating this course of action for ages. Unfortunately, we can hold our heads high and state: we told you so! The golden passport scheme should be next for the chop. We do not need foreign institutions to tell us what is right or wrong. We can do it ourselves.

Only members of parliament elected from the list of ADPD candidates can ensure that the required overhaul is carried out. Bernard Grech and his PN cannot be the solution. They are part of the problem.

published on The Malta Independent on Sunday : 20 February 2022

Inħarsu l-ODZ

Kważi kulħadd, illum il-ġurnata jaf li l-ittri ODZ ifissru “outside the development zone”, jiġifieri barra miz-zona tal-iżvilupp. Ir-regoli u r-regolamenti tal-ippjanar diġa jħarsu l-ODZ. Hi l-Awtorità tal-Ippjanar flimkien mal-Awtorità għall-Ambjent u ir-Riżorsi li għandhom din ir-responsabbilta.

Kull meta jsiru proposti biex jiżdied il-ħarsien tal-ODZ, ifisser biss li l-miżuri attwali ta’ ħarsien  mhux qed jitwettqu sewwa. Fil-prattika jfisser ukoll li l-awtoritajiet maħtura mhux qed jagħmlu xogħolhom u li l-kontrolli fis-seħħ mhux jiffunzjonaw!  

L-ippjanar dwar l-użu tal-art hu minnu nnifsu kontroversjali għax jinvolvi għażliet, ħafna drabi għażliet diffiċli.  Anke deċiżjonijiet żgħar, ukoll iħallu lil uħud diżappuntati: aħseb u ara deċiżjonijiet maġġuri li jkollhom impatti konsiderevoli fuq bosta.  Li tiddetermina n-natura tal-iżvilupp permissibli u l-limiti tiegħu hu mill-iktar kontroversjali. Dan rajnieh iseħħ quddiem għajnejna huma u jkunu ifformulati l-pjani lokali ħmistax-il sena ilu, u iktar waqt l-implimentazzjoni tagħhom.

Il-pjani lokali jistgħu jkunu wieħed minn żewġ tipi: jistgħu jkunu ċari ħafna u rigidi b’mod li jispeċifikaw eżatt x’għandu jsir bla ebda eċċezzjoni. F’dan il-kaz ikun jeħtieg li dawn ikunu aġġornati regolarment biex jirriflettu l-aspettattivi raġjonevoli tal-komunità.  Minflok, il-pjani lokali jistgħu jkun flessibli, b’mod li jipprovdu soluzzjonijiet differenti għal cirkustanzi differenti. F’dan il-kaz il-proċess ta’ interpretazzjoni hu wieħed kruċjali: jeħtieġ li jkun wieħed konsistenti.

F’kull kaz, dan kollu hu dipendenti fuq li jkollok persuni ta’ integrità li jamministraw l-affarijiet. Tul is-snin id-dibattitu pubbliku żviluppa b’mod li kien hemm qbil li l-politiku għandu joqgħod lura milli jinvolvi ruħu fil-proċess tal-ippjanar. Sfortunatament ma sarx hekk għax il-politiku għażel persuni oħrajn biex jaġixxu f’ismu, imma kontinwament jassigura ruħu li jibqa’ jikkontrolla hu, bir-remote control! 

Dawk li jiffurmaw parti mill-proċess ta’ teħid ta’ deċiżjonijiet kienu “persuni ta’ fiduċja” lesti biex jagħmlu li jgħidulhom u dan sfortunatament xejjen l-iskop kollu tar-riformi li saru tul is-snin.  Dan rajnieh iseħħ quddiem għajnejna. Fost dawn “il-persuni ta’ integrità” li appuntaw fuq il-bordijiet insibu agent tal-propjetà, jirreklama żvilupp li għadu ma sarx u li kien għad irid japprova hu. Dan weħel multa sostanzjali dwar ħasil ta’ flus u bħalissa għaddej bi proċeduri kriminali dwar iktar akkużi ta’ ħasil ta’ flus!

Din hi l-vera problema tal-ippjanar fl-użu tal-art f’Malta u tal-ħarsien tal-ODZ: l-għażla ta’ dawk li ser jieħdu d-deċiżjonijiet! Qabel ma din tissolva ser jibqa’ jsir it-tħarbit.

Tul it-tlett snin li għamilt naħdem fl-uffiċċju tal-verifika tal-Awtorità tal-Ippjanar kelli l-opportunità li nifhem dan ferm iktar u dan billi eżaminajt numru mhux żgħir ta’ kazijiet.

Il-lobbying favur jew kontra deċiżjoni speċifika tal-ippjanar hi parti integrali mill-proċess kollu.  Dan jista’ jagħmel il-ġid jekk ikun dokumentat kif imiss u jkun ikkunsidrat bis-serjetà. Imma jekk l-argumenti jsiru bil-ħabi u bis-segretezza jew bit-tfesfis fil-widnejn, jista’ jwassal għal deċiżjonijiet ħżiena u anke għall-korruzzjoni.

Tul is-snin kellna numru ta’ professjonisti tal-ippjanar li ġew imwarrba għax kienu kompetenti iżżejjed!  Ma ġewx imwarrba għal raġunijiet politiċi. Li dawn ġew imwarrba kellu effett doppju:  intilfu professjonisti validi imma bihom ingħatat twissija lill-bqija. Xejn ma hemm allura għax niskantaw li l-bqija jimxu mal-kurrent: għax hekk jaqbel!

F’dawn iċ-ċirkustanzi hu ċar li ma hemm l-ebda futur għal ippjanar raġjonevoli dwar l-użu tal-art sakemm il-politiku jibqa’ jiġbed l-ispag: fid-deher jew fil-moħbi.  Ir-rwol tal-politika u tal-politiku hu li jistabilixxi direzzjoni politika u li jara li jkunu allokati r-riżorsi meħtieġa. L-implimentazzjoni, iżda, għandha titħalla f’idejn min hu mħarreġ biex jagħmel dan ix-xogħol. Dan sfortunatament  bħalissa jidher li hu holm!

Ippubblikat fuq Illum: 19 ta’ Settembru 2021

Protecting the ODZ

Most of us are aware that the letters ODZ stand for the term “outside the development zone”. Planning rules and regulations already protect the ODZ. The protection of the ODZ is the responsibility of both the Planning Authority as well as the Environment and Resources Authority.

Whenever proposals are made to further protect the ODZ, this signifies just one thing: that current measures are not functioning as expected. In practice it also signifies that the appointed authorities are not carrying out their responsibilities adequately. Specifically, the underlying problem is that checks and balances in land use planning and environmental protection are malfunctioning.

Land use planning is by its very nature controversial as it involves choices as to how best to proceed. Even normal day-to-day decisions tend to disappoint some, let alone major decisions having considerable impacts! Determining the nature of the permissible development and its limits is the most controversial of all. We have seen all this unfolding when the local plans were formulated fifteen years ago, and more in the manner in which they have and are being implemented.

Local plans can be one of two types: they can be very rigid, determining exactly what can or cannot be done without any exception. In such a case they would require frequent revision to keep up-to-date with reasonable expectations of the community.  Alternatively, they may be flexible, catering for different situations. The problem in such a case is their interpretation, which has to be carried out in a consistent manner.

In all cases, however, it boils down to having persons of integrity administering the process. Over the years the local public debate has developed in a manner that it was considered adequate to keep the politician out of the planning process as much as possible. In reality this was not done as the politicians at the end of the day selected others to do their bidding, subject to remote controlling. Those forming part of land use planning decision-taking have generally been “persons of trust”, ready to do the politician’s bidding, which unfortunately brings us back to square one.

We have seen the process function unashamedly in this manner over the years. Among the “persons of integrity” appointed as decision-takers one finds an estate agent, advertising the developments which he was yet to approve. He was subject to an administrative fine for money-laundering and is currently undergoing criminal proceedings on more charges of money laundering!

This is the real problem in land use planning and the protection of the ODZ: selecting the decision-taker! Until this is solved, we have to witness much more damage.

During the three years when I worked as part of the land use planning audit office, I had the opportunity to understand the matter by examining in depth a number of specific cases.

Lobbying in favour or against a specific planning decision is an integral part of the land use planning process. It can be healthy if it is well documented and tackled above board. It may however lead to bad decisions and eventually corruption if done secretly or in an underhand manner.

Over the years I have seen a number of very competent professional planners being side-lined as they were too competent! The political persuasion of the planner in such cases was irrelevant. Their side-lining had a double effect: in addition to losing the competent planner this served as a warning shot to the rest. Consequently, it is no surprise that most of the rank-and-file planners choose the path of least resistance: it is to their personal benefit!

There is no future for reasonable land use planning if the politician keeps fiddling around. The role of politics is about setting the political direction and allocating the required resources. Its implementation should be left to those who are trained to carry out the job. Unfortunately, so far, that has proven to be too much to expect!

published in The Malta Independent on Sunday: 19 September 2021

Fil-lista l-griża: wara snin ma jsir xejn dwar il-ħasil tal-flus

Ċertament li mhux ġust mal-Maltin li l-FATF (Financial Action Task Force) poġġiet lil Malta fuq il-lista l-griża.

Li dħalna fil-lista l-griża hu bla l-iċken dubju ħtija tal-Gvern. L-Opposizzjoni ukoll għandha terfa’ parti mit-tort u dan minħabba li fl-2013 ħalliet warajha istituzzjonijiet dgħajfa. B’istituzzjonijiet dgħajfa l-ħmieġ hu iffaċilitat.

Ilkoll għandna nkunu mnikktin bid-deċiżjoni tal-FATF (Financial Action Task Force) li tpoġġi lill-Malta fuq il-lista l-griża, minkejja li din id-deċiżjoni kienet mistennija.

Il-kelliema tal-Gvern, matul il-ġimgħa, kienu qed jenfasizzaw li ttieħdu ħafna deċiżjonijiet biex jissaħħaħ il-qafa regolatorju. Li ma qalulniex hu li dan sar wara bosta snin ta’ infurzar żero. Li għal snin sħaħ l-awtoritajiet regolatorji bħall-FIAU kellhom fosthom kollaboraturi ta’ kriminali magħrufa, bħal Silvio Valletta, eks-Deputat Kummissarju tal-Pulizija.

Kellna lill-grupp Parlamentari Laburista li irrifjuta li jikkundanna lil Konrad Mizzi u lil Keith Schembri għall-involviment tagħhom fl-iskandlu tal-Panama Papers. Ilkoll kemm huma ikkontribwew biex Malta ġiet inkluża fuq il-lista l-griża.

Tiftakru lil Varist Bartolo fuq Hard Talk jispjega għaliex ivvota favur Mizzi u Schembri? Kienet strateġija biex jissopravivi qalilna (strategy for survival) bit-tama li jkun għadu hemm meta tasal il-battalja li jmiss. Jew forsi tiftakru lill-Leo Brincat jispjega meta kien taħt skrutinju fil-Parlament Ewropew in konnessjoni man-nomina tiegħu għall-Qorti tal-Awdituri? Dakinnhar kien qalilna li ma jridx li jispiċċa eroj għal ġurnata biex imbgħad wara jispiċċa fil-baħħ!

Kellna lill-Kummissarju tal-Pulizija ma jinvestigax każijiet ta’ ħasil ta’ flus għal snin sħaħ. Huwa biss reċentement li Kummissarju tal-Pulizija l-ġdid għamel l-investigazzjonijiet u prosekuzzjonijiet possibbli.

Sfortunatament, l-azzjoni kontra l-ħasil tal-flus waslet tard. Sadanittant saret ħsara konsiderevoli. Il-kompliċità kriminali tal-Gvern f’dan kollu għamlet ħsara serja lill-ekonomija u lis-soċjetà. Huma dawk fil-livelli ta’ dħul aktar baxx li se iħossu l-biċċa l-kbira ta’ l-impatti negattivi ta’ dan kollu. Dawn jeħtieġu l-empatija tagħna. Dawn għandhom bżonn l-iktar protezzjoni f’dan il-mument.

Il-Gvern, bl-appoġġ tal-Oppożizzjoni, matul is-snin żviluppa “kunsens nazzjonali” dwar is-settur finanzjarju inkluż li jagħmilha possibbli li Malta tintuża bħala ċentru internazzjonali tal-evażjoni tat-taxxa. Flimkien mal-iskema tal-bejgħ taċ-ċittadinanza dan ikkontribwixxa aktar għat-tkissir tar-reputazzjoni ta’ Malta bħala ġurisdizzjoni li tista’ tkun afdata.

Xi ħadd jiftakar iċ-ċirkustanzi li wasslu għar-riżenja ta’ Joseph Cuschieri, CEO tal-Awtorità tas-Serviżżi Finanzjarji (MFSA) wara li ż-żjara tiegħu f’Las Vegas ma Yorgen Fenech ġiet għall-attenzjoni pubblika? Il-vjaġġ kien iffinanzjat minn Yorgen Fenech meta Cuschieri kien għadu jmexxi l-Awtorità tal-Logħob li suppost kienet ir-regolatur tal-casino ta’ Yorgen Fenech.  B’regolaturi bħal dawn, kif jista’ jsir l-infurzar?

Dan l-isfreġju sħiħ fuq Malta kien immexxi direttament minn Joseph Muscat u Edward Scicluna, eks-Ministru tal-Finanzi li ġie ppremjat bil-ħatra tiegħu bħala Gvernatur tal-Bank Ċentrali. Muscat spiċċa. Scicluna għandu bżonn isegwih malajr. Huwa għandu jew jirriżenja jew jitkeċċa minnufih.

Huwa xieraq wkoll li nfakkru li dan it-taħwid kollu kien is-suġġett tal-ġurnaliżmu investigattiv ta’ Daphne Caruana Galizia li nqatlet għall-isforzi tagħha biex tinfurmana u tesponi l-elit kriminali. Intilfet il-ħajja ta’ mara, omm u ġurnalista.

Huwa essenzjali li tittieħed azzjoni immedjata biex tibda terġa’ tinbena r-reputazzjoni ta’ Malta. Dan għandu jinkludi r-revoka immedjata tal-iskema tal-bejgħ taċ-ċittadinanza u l-għeluq tal-lakuni legali li biddlu lil Malta f’bażi ta’ evazjoni tat-taxxa.

Ippubblikat fuq Illum : il-Ħadd 27 ta’ Ġunju 2021

Grey listing: after years of zero enforcement on money laundering

The grey listing announced earlier during the week as a result of a decision by the Financial Action Task Force (FATF) is definitely not fair on the Maltese people.

The grey list is government’s making. However, the opposition certainly has a finger in the pie too as it is ultimately responsible for the weak institutions which it left in place in 2013. These weak institutions facilitated the current mess.

We should all be saddened by the decision of the FATF (Financial Action Task Force) to have Malta on its grey list, even though this course of action was expected.  

Government spokespersons have been emphasising that a lot of regulatory sprucing and reinforcement has been taken in hand.  However, they did not tell us that this has been done after several years of zero enforcement. After years having regulatory authorities such as FIAU staffed by collaborators of known criminals, such as Silvio Valletta, former Deputy Commissioner of Police.

We have had all Labour MPs in Parliament refusing to condemn Konrad Mizzi and Keith Schembri when their Panama Papers involvement was made public. All of them have contributed to this grey listing. 

Do you remember Evarist Bartolo explaining on Hard Talk why he voted in favour of Mizzi and Schembri? He had a strategy for survival, hoping “to live and fight another day”. Or Leo Brincat’s explanation when being scrutinised by the EU Parliament Budgetary Control Committee prior to his appointment at the European Court of Auditors? Leo Brincat had than stated that he did not want to live as a hero for one day, to be subsequently condemned to the wilderness for the rest of his life!

We have had the Commissioner of Police not investigating money laundering cases for years on end. It is only recently that a new Police Commissioner has made investigations and prosecutions possible.

Unfortunately, the action against money laundering has been late in coming. Considerable damage has resulted in the meantime. Government criminal complicity in all this has seriously damaged the economy and society.  It is those in the lower income levels who will feel most of the impacts of all this. They need our empathy. It is they who need most protection at this point in time.

Government with the support of the opposition has over the years developed a “national consensus” on the financial sector including the setup which makes it possible for international tax evasion to make use of Malta as a base. Together with the sale of citizenship scheme this has further contributed to the erosion of Malta’s reputation as a trustworthy jurisdiction.

Anybody remembers the circumstances which led to the 2018 resignation of the MFSA (Malta Financial Services Authority) CEO Joseph Cuschieri following his Las Vegas trip with Yorgen Fenech becoming public knowledge? The trip had been financed by Fenech when Cuschieri was still the Gaming Authority Chief, supposedly regulating Yorgen Fenech’s casino!

All this mess was directed by Joseph Muscat and Edward Scicluna, former Finance Minister who has been rewarded for his endeavours by his appointment as Governor of the Central Bank. Muscat is gone. Scicluna, politically responsible for ensuring that money-laundering structures were functioning, needs to follow him at the earliest. He should either resign or be dismissed forthwith.

It is also pertinent to point out that all this was the subject of the investigative journalism of Daphne Caruana Galizia who was blown up for her efforts to inform us and expose the criminal elite. We have lost a life: a mother, a wife, a journalist.

Immediate action is essential to start rebuilding Malta’s reputation. This should include the immediate repeal of the sale of citizenship scheme and closing the legal loopholes which have transformed Malta into a tax haven.

published in The Malta Independent on Sunday: 27 June 2021

Il-lista l-griża: id-dmugħ tal-kukkudrilli ma jsolvi xejn

Id-dmugħ tal-kukkudrilli ma jsolvi xejn

Dalgħodu indirizzajt konferenza stampa dwar il-kundanna ta’ Malta għal-lista l-griża.

Il-pajjiż jeħtieġ tindifa sħiħa, li għadha ma saritx. Għall perjodu twil il-Gvern Malti injora l-kuxjenza nazzjonali f’Malta stess, inkluż kritika interna tal-fasla tas-sistema finanzjarja ta’ Malta u l-abbużi u l-involviment kriminali ta’ uffiċċjali għolja u ta’ xi politiċi. Kellu jistenna l-kritika tal-barranin biex jiċċaqlaq?

Ninsabu mnikktin bid-deċiżjoni tal-FATF (Financial Action Task Force) li tpoġġi lil Malta fuq il-lista l-griża tagħha, minkejja li din kienet mistennija. Imma ma kienx meħtieġ li jkunu l-istituzzjonijiet barranin li jiġbdulna widnejna li l-affarijiet f’Malta mhumiex mexjin sew.  Aħna stess ilna niġbdu l-attenzjoni li l-affarijiet mhux sejrin sew fis-sistema finanzjarja.

Huwa veru li matul l-aħħar xhur ittieħedu ħafna deċiżjonijiet biex jissaħħaħ il-qafas regolatorju kontra l-ħasil tal-flus u l-kriminalità organizzata. Il-problema però hi li mhux kulħadd hu konvint li dan sar b’konvinzjoni favur tmexxija b’integrità. Għad jeżisti dubju dwar jekk dak li sar hux biss reazzjoni għas-sensittivitajiet tal-komunità internazzjonali. Għax, sfortunatament, drajna wisq għal snin twal b’istituzzjoniiet li ma jaħdmux.

Li f’daqqa waħda l-pulizija bdiet tieħu passi f’kazijiet ta’ ħasil ta’ flus ma jħassarx il-fatt li għal snin sħaħ il-korp tal-Pulizija kien miżmum milli jaġixxi billi diversi uffiċjali tiegħu kienu fil-but tal-kriminali. Huwa dan li wassal biex għal snin twal kellna infurzar żero. Dak li sa ftit ilu kien biss suspett illum il-ġurnata hu konfermat bl-ismijiet li jaf bihom kulħadd.

Kellna lill-grupp Parlamentari Laburista li irrifjuta li jikkundanna lil Konrad Mizzi u lil Keith Schembri għall-involviment tagħhom fl-iskandlu tal-Panama Papers. Dakinhar il-Parlament messu ta messaġġ qawwi favur is-serjetà. Minflok imma, ħareġ messaġġ favur il-ħmieg.

Sfortunatament, l-azzjoni kontra l-ħasil tal-flus waslet tard. Laħqet saret ħsara konsiderevoli. Il-kompliċità kriminali tal-gvern u l-istituzzjonijiet imnawwra f’dan kollu għamlet ħsara serja lill-ekonomija u lis-soċjetà. Huma dawk fil-livelli ta’ dħul aktar baxx li se jħossu l-biċċa l-kbira ta’ l-impatti negattivi ta’ dan kollu. Dawn jeħtieġu l-empatija tagħna. Għandhom bżonn l-iktar protezzjoni f’dan il-mument.

Il-Gvern u l-Oppożizzjoni matul is-snin żviluppaw dak li jsejħu “kunsens nazzjonali” dwar is-settur finanzjarju li jagħmilha possibbli għall-użu ta’ Malta bħala ċentru internazzjonali tal-evażjoni tat-taxxa. Flimkien mal-bejgħ tal-iskema taċ-ċittadinanza dan ikkontribwixxa aktar għat-tkissir tar-reputazzjoni ta’ Malta bħala ġurisdizzjoni li tista’ tkun fdata. Ir-reputazzjoni ħażina li sfortunatament għandha Malta illum fuq livell internazzjonali ma ġietx mix-xejn. Żviluppat bħala riżultat tal-fatt li l-Gvern naqas tul is-snin li jimxi sewwa. Il-messaġġ ċar li ngħata kien li l-Gvern kien jipproteġi l-kriminalità.

Il-kliem sabiħ li qed jingħad illum favur il-governanza tajba jikkuntrasta ma dak li ntqal tul is-snin passati. Il-Prim Ministru tal-lum Robert Abela dejjem enfasizza li l-Gvern immexxi minnu hu wieħed ta’ kontinwità. Wara kollox Robert Abela kien il-konsulent legali ta’ Joseph Muscat u sa ċertu punt irid jerfa’ ukoll ir-responsabbiltà politika għas-sitwazzjoni tal-lum.

Ir-responsabbiltà politika għall-qagħda attwali trid tintrefa ukoll mill-Professur Edward Scicluna eks-Ministru tal-Finanzi li kellu responsabbiltà politika dwar l-istituzzjonijiet li suppost ħadmu kontra l-ħasil tal-flus. Huwa stess preżentement hu soġġett għal investigazzjoni kriminali. Imma flok ma mar jistaħba ngħata premju  għal dak li għamel billi nħatar Gvernatur tal-Bank Ċentrali.

Ħatriet ta’ din ix-xorta jagħtu messaġġ ċar: li ma hawnx serjetà fit-tmexxija tal-pajjiż. Ikun aħjar jekk flok id-dmugħ tal-kukkudrilli dwar dak li qed jiġri issir tindifa sħiħa. Tindifa meħtieġa b’urgenza li s’issa għadha ma saritx.

Il-lista l-griża: x’tistenna wara snin ta’ żero infurzar?

Fi stqarrija wara d-deċiżjoni tal-FATF (Financial Action Task Force) li tpoġġi lil Malta fuq il-lista l-griża tagħha, iċ-Chairperson ta’ ADPD Carmel Cacopardo qal:

“Ninsabu mnikktin bid-deċiżjoni, minkejja li din kienet mistennija.

Matul il-ġimgħa li għaddiet, il-kelliema tal-Gvern kienu qed jenfasizzaw li ttieħedu ħafna deċiżjonijiet biex jissaħħaħ il-qafa regolatorju. Li ma qalulniex hu li dan sar wara bosta snin ta’ infurzar żero. Li għal snin sħaħ l-awtoritajiet regolatorji bħall-FIAU kellhom fosthom kollaboraturi ta’ kriminali magħrufa bħal Silvio Valletta, eks-Deputat Kummissarju tal-Pulizija.

Kellna lill-grupp Parlamentari Laburista li irrifjuta li jikkundanna lil Konrad Mizzi u lil Keith Schembri għall-involviment tagħhom fl-iskandlu tal-Panama Papers.

Kellna lill-Kummissarju tal-Pulizija jirrifjuta li jinvestiga każijiet ta’ ħasil ta’ flus għal snin sħaħ. Huwa reċentement li Kummissarju tal-Pulizija ġdid għamel l-investigazzjonijiet u prosekuzzjonijiet possibbli.

Sfortunatament, l-azzjoni kontra l-ħasil tal-flus waslet tard. Saret ħsara konsiderevoli. Il-kompliċità kriminali tal-gvern f’dan kollu għamlet ħsara serja lill-ekonomija u lis-soċjetà. Huma dawk fil-livelli ta’ dħul aktar baxx li se jħossu l-biċċa l-kbira ta’ l-impatti negattivi ta’ dan kollu. Dawn jeħtieġu l-empatija tagħna. Dawn għandhom bżonn l-iktar protezzjoni f’dan il-mument.

Il-Gvern bl-appoġġ tal-Oppożizzjoni matul is-snin żviluppa kunsens nazzjonali dwar is-settur finanzjarju inkluż is-setup li jagħmilha possibbli għall-użu ta’ Malta bħala ċentru internazzjonali tal-evażjoni tat-taxxa. Flimkien mal-bejgħ tal-iskema taċ-ċittadinanza dan ikkontribwixxa aktar għall-erożjoni tar-reputazzjoni ta’ Malta bħala ġurisdizzjoni affidabbli.

Dan l-isfreġju sħiħ fuq Malta kien immexxi direttament minn Joseph Muscat u Edward Scicluna, eks-Ministru tal-Finanzi li ġie ppremjat bil-ħatra tiegħu bħala Gvernatur tal-Bank Ċentrali. Muscat spiċċa. Scicluna għandu bżonn isegwih malajr. Huwa għandu jew jirriżenja jew jitkeċċa minnufih.

Huwa pertinenti wkoll li nfakkru li dan it-taħwid kollu kien is-suġġett tal-ġurnaliżmu investigattiv ta’ Daphne Caruana Galizia li nqatlet għall-isforzi tagħha biex tinfurmana u tesponi l-elit kriminali. Tlifna ħajja ta’ mara, omm u ġurnalista.

Huwa essenzjali li tittieħed azzjoni immedjata biex tibda terġa’ tinbena r-reputazzjoni ta’ Malta. Dan għandu jinkludi r-revoka immedjata tal-iskema tal-bejgħ taċ-ċittadinanza u l-għeluq tal-lakuni legali li biddlu lil Malta f’bażi ta’ evazjoni tat-taxxa.”

Riħa ta’ ħut

Bħala mexxej ta’ partit politiku jiena meqjus persuna esposta politikament (politically exposed person – PEP) skond kif tipprovdi ir-Raba’ Direttiva tal-Unjoni Ewropeja kontra l-ħasil tal-flus, hekk kif din ġiet trasposta fil-liġi Maltija. Anke membri tal-familja immedjata tiegħi huma kkunsidrati bl-istess mod. Politiċi oħra flimkien mal-familja tagħhom huma fl-istess qagħda.

Hu meqjus li l-persuni esposti politikament  (PEPs), minħabba l-posizzjoni li jokkupaw, huma f’riskju ikbar ta’ involviment fil-ħasil tal-flus. Ma hemm l-ebda distinzjoni bejn dawk li għandhom u jeżerċitaw il-poter eżekuttiv u dawk li ma għandhom xejn minn dan. Jiena wieħed minn tal-aħħar!  

It-talbiet għall-informazzjoni, xi minn daqqiet repetittivi u bla ħtieġa, li jiena u diversi membri tal-familja nirċievu idejquk, avolja nifhem il-ħtieġa tagħhom kieku kellhom isiru bil-galbu.   L-uffiċjali tal-bank bosta drabi juru entużjażmu esaġerat mal-ħuta ż-żgħira biex imbagħad ma jagħtu każ ta’ xejn, jew kważi, meta titfaċċa l-ħuta l-kbira.  

Mhuwiex aċċettabbli li waqt li jissorveljaw b’żelu u entużjażmu esaġerat lil dawk li huma ta’ riskju żgħir, imbagħad, lil dawk li mhux biss huma ta’ riskju imma li fil-fatt jabbużaw kontinwament, dawn jibqgħu għaddejjin qiesu qatt ma kien xejn. Dawn jirnexxielhom jiżgiċċaw għax ikollhom min jgħinhom eżatt fil-waqt u l-post meħtieġ. Verament każ tal-ħabib fis-suq li hu ferm aħjar mill-flus fis-senduq!

L-aħħar każ ippresentat il-Qorti dwar il-ħasil tal-flus jeħodna minn restorant tal-ħut sal-bank u lura. Il-mixja ta’ tiftix tal-allegat ħasil tal-flus wasslet lill-pulizija investigattiva sa restorant tal-ħut f’Marsaxlokk u ieħor ġol-Belt Valletta. Din l-investigazzjoni tidher li hi konnessa ma każ ieħor ewlieni dwar allegat ħasil tal-flus: dak konness mal-kuntrabandu tad-diesel mil-Libja.

Wieħed mill-persuni li presentment għaddej proċeduri kriminali fil-passat kien uffiċjal ta’ bank. Illum hu irtirat, kif fakkarna l-bank stess wara li dan ttella’ l-Qorti.

Il-punt importanti hu dwar il-konnessjoni li qed jingħad li kien hemm bejn ir-ristoranti tal-ħut u l-bank.  Fil-fatt, il-medja, hi u tirrapporta x-xhieda li nstemgħet waqt l-ewwel seduta tal-proċeduri kriminali, irrappurtat li l-uffiċjal prosekutur, huwa u jispjega kif żvolġiet l-investigazzjoni qal li dan l-ex-impjegat tal-bank, meta kien għadu fl-impieg bħala uffiċjal tat-taqsima tal-bank li tieħu ħsieb il-ħidma tal-kumpaniji allegatament kien ta’ għajnuna fil-ħidma tal-ħasil ta’ flus taħt investigazzjoni. Qed ikun suġġerit li din l-għajnuna serviet biex tinsatar il-ħidma ta’ dawk li allegatament kienu qed jaħslu l-flus.  

Dan l-uffiċjal tal-bank illum m’għadux impjegat mal-bank. Sadanittant ħa promozzjoni u issa qed jieħu ħsieb il-kumpaniji fejn allegatament jinħaslu l-flus.

Xi rwol għandha l-MFSA (L-Awtorità Maltija dwar is-Servizzi Finanzjarji) f’dan kollu? Waqt li kienet għaddejja din il-biċċa xogħol l-uffiċjal ewlieni (CEO) tal-MFSA kien għaddej minn perjodu ta’ kollaborazzjoni ma’ Yorgen Fenech, li presentment għaddej proċeduri kriminali fil-Qrati Maltin bl-akkuża li kien il-moħħ wara l-qtil ta’ Daphne Caruana Galizia u huwa meħtieġ ukoll li jidher fi Sqallija dwar skandlu ieħor, din id-darba dwar logħob tal-azzard illegali kif ukoll dwar tbagħbis ta’ logħob.  

X’monitoraġġ jagħmlu l-MFSA u l-FIAU (Financial Intelligence Analysis Unit) biex jassiguraw li l-banek iwettqu sewwa l-obbligi tagħhom konnessi mal-ħasil tal-flus?

L-akkużi li ippreżentaw il-pulizija din il-ġimgħa jindikaw li dan il-moniteraġġ, jekk jeżisti, huwa dgħajjef u ineffettiv ħafna.

L-uffiċjal tal-bank issa bidel l-impieg. Minn ħidma regolatorja fil-bank issa għadda biex allegatament jieħu ħsieb il-ħasil tal-flus ġejjin mill-kuntrabandu tad-diesel Libjan. Din hi l-konklużjoni loġika li toħroġ mill-akkużi tal-Puliizja din il-ġimgħa dwar l-użu tar-ristoranti tal-ħut fil-Belt Valletta u Marsaxlokk bħala allegati għodda tal-ħasil tal-flus.

Kieku l-MFSA ul-FIAU ħadmu sewwa dan kollu ma kienx ikun possibli li jseħħ.  Hu każ ċar fejn l-industrija tal-ħasil tal-flus qed timpjega lin-nies li ġejjin mill-awtoritajiet regolatorji. Affarijiet li qed iseħħu fid-dawl tax-xemx mingħajr ħadd ma jinduna jew jagħti każ.  

L-istituzzjonijiet qed jaħdmu għax jidher li t-taħwid qed jikber bil-minuti? Wieħed jittama li l-MFSA u l-FIAU jieħdu azzjoni deċiżiva, u din id-darba b’urġenza.

ippubblikat fuq Illum : il-Ħadd 18 t’April 2021

Fishy Business

As the leader of a political party, I am considered as a politically exposed person (PEP) in line with the provisions of EU 4th Anti-Money Laundering Directive as transposed into Maltese law. Even members of my immediate family are so considered. Other politicians and their families are in a similar position.

It is held that politically exposed persons (PEPs), by virtue of the position they hold present a higher risk for involvement in money-laundering. There is no practical distinction between PEPs who exercise executive authority and those who have none of it, as yours truly!

The unnecessary, at times repetitive, queries from banks which I and various members of my family receive, are at times very annoying, even though I understand their scope and need if they were to carried out appropriately.  At times however, bank officials are overzealous with small fry, and then look sideways when facing the big fish.

It is unacceptable that while monitoring of persons who pose a minor and insignificant risk for involvement in money-laundering is done (at times), with exaggerated zeal, yet those who not only pose a risk, but actually do it manage to avoid any sort of detection by having the right friends at the right places assisting them in meticulously piloting the waters.

The latest money laundering cases in court this week take us from the fish restaurant to the bank and back again. Investigating the money-laundering trail took the police investigators to Marsaxlokk and Valletta fish restaurants. This investigation is apparently linked to another major money-laundering case: the laundering of monies allegedly resulting from the Libyan diesel smuggling operation.

One of the persons arraigned is a former bank official. He is now retired, as emphasised, after the arraignment, by his former employer the bank.

The point at issue is the trail between the fish restaurant and the bank. In fact, reporting on the testimony at the first sitting in the criminal courts the media emphasised that the prosecuting officer, in explaining the background to the investigation carried out, stated that the former bank official, when still in employment as an official of the bank’s corporate banking unit, had allegedly been of assistance in the money laundering operation currently under review. It has been suggested that such assistance helped the alleged money launderers to avoid detection for quite some time.

The former bank official is no longer in the bank’s employment. In the meantime, he had taken a promotion and is now on the books of the alleged money launderer, a Director of his various companies.

What is the role of the MFSA (Malta Financial Services Authority) in all this? This operation was in motion at the time when the Chief Executive Officer of the MFSA was in cahoots with Yorgen Fenech, currently under the criminal spotlight himself, accused with masterminding the assassination of Daphne Caruana Galizia in the Maltese Courts and simultaneously wanted in Sicily as part of a match fixing and illegal betting scandal.

What monitoring do the MFSA and the FIAU (Financial Intelligence Analysis Unit) carry out to ensure that the banks perform their money-laundering regulatory functions diligently?

This week’s police charge sheet seems to indicate that any such monitoring, if at all existent, was very weak and for all intents and purposes ineffective.

The bank official changed his job and moved on from his bank regulatory duties to allegedly managing the laundering of monies generated from the Libyan diesel smuggling operation. This is the logical conclusion drawn from the police charge sheet presented this week on the alleged use of the fish restaurants at Valletta and Marsaxlokk as money-laundering tools.

If the MFSA and FIAU had carried out their duties properly this would not have been possible. This is a clear case where the revolving door recruitment from the regulatory authorities to the money-laundering industry operated under the very noses of the regulatory authorities themselves with no one noticing or bothering about it.

Are the institutions really functioning, as the mess gets bigger every day?

Hopefully the MFSA and the FIAU take decisive action, urgently, for a change.

published in The Malta Independent on Sunday – 18 April 2021