Air Malta: vittma tal-klijenteliżmu

Nhar it-Tlieta, fil-Parlament, l-Opposizzjoni talbet dibattitu urġenti dwar il-futur tal-Air Malta. L-iSpeaker, korrettement ma laqax it-talba. Għax x’sens jagħmel li żżomm dibattitu ta’ din ix-xorta waqt li għadhom għaddejjin negozjati sensittivi, anke jekk dawn qed joqorbu lejn it-tmiem?

Iktar kien jagħmel sens kieku l-Opposizzjoni tablet li kellha tinżamm infurmata dwar fejn waslu in-negozjati. Dan ikun xieraq li jsir, fl-interess pubbliku u a bażi li l-informazzjoni tinżamm kunfidenzjali. Imma sfortunatament  l-Opposizzjoni iktar hi interessata fit-tejatrin!

Il-PN għandu ħafna x’joffri dwar dan kollu li għaddej, għax bħall-Labour, tul is-snin ta’ kontribut biex żviluppat il-qagħda attwali tal-Air Malta, waħda fejn ġiet żviluppata dipendenza fuq il-klijenteliżmu. It-tnejn li huma jġorru responsabbiltà għall-qagħda attwali.

L-istat attwali tal-Air Malta hu wieħed ta’ eżempju kif il-klijenteliżmu jkollu impatt fuq intrapriża pubblika li tul is-snin tmexxiet b’favoritiżmu politiku. It-tmexxija tal-Air Malta hi ukoll rifless ta’ kif tmexxa l-pajjiż. Il-klijenteliżmu qered lill-Air Malta, bħalma qiegħed jeqred lill-pajjiż.

Tul is-snin l-Air Malta kienet mgħobbija b’ħafna iktar impiegi milli kienet tiflaħ. Deċiżjonijiet ta’ tmexxija ittieħdu minn politiċi li f’xi waqtiet l-anqas rieda tajba ma kellhom!  Tiftakru, per eżempju lil Konrad Mizzi, ex-Ministru li fl- 2019 kien ħabbar li fl-aħħar l-Air Malta kienet għamlet profitt? Dakinnhar kulħadd kien jaf li din kienet gidba ħoxna!

Kellna wieħed ex-Direttur tal-Air Malta, li miet riċentement, li f’artiklu li kien kiteb xi snin ilu kien iddeskriva lill-Air Malta bħala l-baqra li l-politiċi kontinwament jaħilbu. Riżultat ta’ hekk in-numru ta’ impjegati spara l-fuq, b’mod partikolari fil-perjodi qrib ta’ xi elezzjoni ġenerali.

L-affarijiet ilhom ċari. Saru eżerċiżżji ta’ ristrutturar u ħarġu numru ta’ skemi ta’ irtirar kmieni. Intefqu flejjes kbar, imma l- Air Malta xorta baqgħet f’diffikultà minkejja l-fondi pubbliċi li xorbot. Hu għal din ir-raġuni li l-Kummissjoni Ewropeja qed tirreżisti li għal darba oħra jkun hemm għajnuna minn fondi pubbliċi: l-Air Malta kellha kemm-il darba għajnuna biex tirkupra, imma kull darba reġgħet għal li kienet: ħliet dak li rċeviet!

Il-wasla tal-linji tal-ajru low cost għamlu s-sitwazzjoni ħafna iktar diffiċli għall-Air Malta għax dawn huma mibnija fuq mudell ekonomiku li l-Air Malta, frott tal-qagħda tagħha, ftit setgħet tikkompeti miegħu.  Mgħobbija kif kienet bl-spejjes, hemm limitu  kemm l-Air Malta setgħet tiċċaqlaq f’suq dejjem iktar kompetittiv.

L-istrateġija li fassal il-Ministru tal-Finanzi Clyde Caruana lejlet l-elezzjoni tal- 2022 ġiet tard wisq. Il-marda kienet daħlet il-ġewwa wisq.

Il-klijenteliżmu flimkien mal-għajununa minn fondi pubbliċi, lill-Air Malta kissruha. Kien għaldaqstant inevitabbli li illum jew għada l-Air Malta kellha tiffaċċja r-realtà.  L-affarijiet ilhom ċari sa mill-2004 meta Malta issieħbet fl-Unjoni Ewropeja: l-ebda pajjiż ma jista’ juża fondi pubbliċi biex joħnoq il-kompetittività. Il-fondi pubbliċi bħala għajnuna lill-intrapriża jistgħu jintużaw biss f’ċirkustanzi eċċezzjonali u ċertament mhux b’mod repetut. L-Air Malta kellha kważi 20 sena ċans, li ħliethom. Xorbot il-fondi pubbliċi bla ma tat riżultati. 20 sena li tulhom kien hemm Gvern immexxi mill-PN u ieħor immexxi mill-Labour!

Minn strateġiji, kieku, l-Air Malta qatt ma kienet nieqsa!  Sfortunatament qatt ma kien hemm rieda biex ikun indirizzat in-nuqqas fundamentali tal-kumpanija, l-kontroll politiku. L-Air Malta għexet kontinwament bil-kontroll politiku li spiċċa qeridha darba għal dejjem. Issa l-qrid li għaddej, kollu għal xejn, tard wisq!

ippubblikat fuq Illum: 23 t’April 2023

Air Malta: victim of clientelism

On Tuesday the Opposition in Parliament requested an urgent debate on the future of Air Malta. The Speaker rightly refused the request. What sense does it make to have such a public debate when sensitive negotiations are still ongoing, even though it is known that they are approaching the end?

The Opposition should, in my view, have insisted to be kept in the loop, to be kept informed continuously of developments, as to the current state of play of the negotiations. This should have been done in the public interest and on the basis of confidentiality. Unfortunately, the Opposition prefers theatrics!

The PN has much to offer on the matter, in view of the fact that together with Labour, it has, over the years, contributed substantially to the current state of Air Malta, ensuring its dependency on clientelism. Both PN and Labour shoulder responsibility for the current state of affairs.

Air Malta’s current state is a textbook case of the impacts of clientelism on a state enterprise which is, or rather, has been managed on the basis of political favouritism throughout the years. The administration of Air Malta is also a reflection of the manner in which the country is managed. Clientelism has ruined Air Malta just as it is ruining the whole country.

Over the years Air Malta engaged employees much more than it required. Most administrative decisions were taken by holders of political office who at times even lacked good faith. Don’t you remember, for example, the declarations by disgraced Minister Konrad Mizzi in 2019 that Air Malta had at last turned a profit, when it was pretty obvious to one and all that he was lying through his teeth? Mizzi was Minister for Tourism as well as in charge of the restructuring of Air Malta. Unfortunately, as we well know today, fraud permeated practically all areas for which Mizzi was politically responsible over the years!

A former Air Malta Director, recently deceased, had described Air Malta as the politicians’ milch cow in an article he penned some years ago. The number of Air Malta employees spiralled out of control in the run-up to most general elections.

The writing has been on the wall for quite some time. Various restructuring exercises and early retirement schemes have been implemented at considerable expense, only for Air Malta to remain in considerable difficulties notwithstanding the massive state aid utilised in the process. This is the basic reason as to why the European Commission is reluctant to approve further use of state aid for Air Malta.

The advent of low-cost flights over the years made matters more difficult for Air Malta. Low-cost fares are dependent on ensuring the minimisation of costs throughout the airline’s operations. As a result of being overloaded with excess labour, accumulated as electoral favours, Air Malta could never compete with low-cost airlines!

The four-year strategy announced by Finance Minister Clyde Caruana on the eve of the 2022 general election was too little, too late. At that point Air Malta was already on its knees.

Clientelism buttressed by state aid continuously made matters worse for Air Malta. The moment that we joined the EU it was only a matter of time as to when we had to face the music.

There was ample time, almost twenty years, to rectify matters. One Board of Directors after the other ignored the writing on the wall until it was too late. Twenty wasted years spanning PN and Labour led governments!

Air Malta never lacked strategies. It just lacked one crucial target: the political will to be cut loose from political control. Clientelism was its lifeblood for so long. It was also its death certificate.

It is now useless to argue further as it is clear that Air Malta will soon be no more.

Just send a thank you note to Castille Place: addressed to the Cabinet, for the attention of past and present members.

published on The Malta Independent on Sunday: 23 April 2023

Profitti għas-settur privat, riskji u kontijiet għall Gvern!

Nhar it-Tnejn li għadda l-Parlament iddiskuta s-sentenza mogħtija mill-Imħallef Francesco Depasquale fuq il-konċessjoni dwar tlett isptarijiet tal-Gvern lill-Vitals Global Healthcare liema konċessjoni eventwalment għaddiet għand Steward Health Care. Id-deċiżjoni li ngħatat hi kontra l-Prim Ministru bħala kap tal-Eżekuttiv, kif ukoll kontra l-Avukat Ġenerali, kumpaniji diversi mill-grupp kummerċjali ta’ Steward Health Care u xi korpi pubbliċi u r-rappresentanti tagħhom.

Din hi kawża li ppreżenta Adrian Delia meta kien għadu Kap tal-Opposizzjoni. Il-parti kbira tad-diskussjoni parlamentari dwar din is-sentenza iffukat fuq nuqqas ta’ governanza tajba, dwar tmexija ħażina u dwar frodi flimkien mal- korruzzjoni, assoċjati ma’ din il-konċessjoni sa mit-tnissil tagħha.

Dan kollu joħroġ ċar mis-sentenza tal-Qorti tal-ġimgħa l-oħra. Imma għal min kien attent, dan kien diġa jidher ċar fiż-żewġ rapporti dwar din il-konċessjoni tal-isptarijiet, rapporti li ħareġ l-Awditur Ġenerali f’Lulju 2020 u f’Diċembru 2021. Is-sentenza tal-Qorti qed issaħħaħ u tirrinforza l-konklużjonijiet li wasal għalihom l-Awditur Ġenerali.

Niftakru li f’Lulju 2020 l-Awditur Ġenerali kien ippubblika l-ewwel rapport tiegħu, rapport li hu mifrux fuq iktar minn 200 paġna u li kien jiffoka fuq il-proċess tal-offerti għall-konċessjoni dwar l-isptarijiet. Dan kien supplimentat b’addendum ta’ 20 paġna oħra. Iktar tard f’Diċembru 2021 l-Awditur Ġenerali kien ippubblika it-tieni rapport tiegħu b’467 paġna, li kien jiffoka fuq il-qafas kuntrattwali tal-konċessjoni u kif dan ġie mħaddem.

L-Awditur Ġenerali kien ikkonkluda fir-rapporti tiegħu li l-preparazzjoni li wettaq il-Gvern in konnessjoni mal-konċessjoni kienet waħda superfiċjali, u li meta ħareġ is-sejħa għall-offerti kien fil-fatt diġa ftiehem u fuq kollox lill-Kabinett bosta drabi kien iħallieh fil-għama. Anke l-Ministru tal-Finanzi kien imwarrab, qiesu kien qiegħed hemm għalxejn!

Punt interessati li isemmi l-Awditur Ġenerali hu li Vitals Global Healthcare ippreżentaw garanzija bankarja mill-Bank of India li kienet datata 13 ta’ Marzu 2015, ħmistax-il ġurnata qabel ma fil-fatt ħarġet is-sejħa għall-offerti. Dan sar għax il-ftehim kien diġa sar u s-sejħa li ħarġet għall-offerti kienet waħda finta! A bażi ta’ dan, l-Awditur Ġenerali kien tal-fehma li Vitals Global Healthcare kellhom ikunu skwalifikati milli jippartiċipaw fis-sejħa għall-offert għall-konċessjoni dwar l-isptarijiet.

Dan hu kollu importanti u separatament wassal għal konklużjonijiet li issa wasal għalihom ukoll l-Imħallef Depasquale fis-sentenza li qed nitkellmu dwarha. Ifisser li Gvern serju, kieku ried, seta jaġixxi. Kellu biżżejjed informazzjoni biex jibgħat lil Steward Health Care isaqqu. Imma b’mod ċar dan ma setax jagħmlu għax il-Gvern kien parti integrali mill-ħadma li saret.

Imma hemm affarijiet oħra, daqstant importanti, ta’ natura fundamentali u li huma presentment skartati mid-diskussjoni pubblika. Kemm jagħmel sens li qasam sensittiv bħas-saħħa ikollu parti sostanzjali minnu taħt kontroll kważi assolut tas-settur privat. Jagħmel sens il-Public-Private Partnership fil-qasam tas-saħħa?

Din hi mistoqsija li hi kompletament skartata fid-dibattitu pubbliku li sar u li għadu għaddej. Hi mistoqsija fundamentali li mit-tweġiba għaliha tista’ toħroġ il-fasla ta’ kif is-settur privat jista’ jikkontribwixxi u jipparteċipa mingħajr ma jikkontrolla: kif kulħadd jitħallas ta’ xogħolu imma li ħadd ma jitħalla jberbaq il-ġid tal-pajjiż.

L-esperjenza li għandna f’dan il-pajjiz dwar l-involviment tas-settur privat f’dawn it-tip ta’ proġetti hi waħda ta’ problemi kbar: problema ta’ deċiżjonijiet ħziena u ta’ abbuż ta’ poter, kif ukoll suspetti kbar ta’ frodi u korruzzjoni. Dan b’referenza kemm għal din il-konċessjoni tal-isptarijiet, il-progett tal-enerġija f’Delimara u anke fil-progett ta’ San Vinċenz f’Ħal-Luqa. F’kull kaz hemm rapporti voluminużi tal-Awditur Ġenerali li jispjegaw dettaljatatment it-taħwid li ġie iġġenerat mill-Gvern immexxi mill-Partit Laburista wara l-2013.

Huwa mudell ekonomiku fallut li jarmi l-assi pubbliċi. Mudell li intuża ukoll f’ċirkustanzi oħra bħall-bejgħ tal-art f’Pembroke bir-ribass biex ikun iffavoreġġat il-proġett spekulattiv tal-Grupp dB.  Il-profitti li jirriżultaw mill-ispekulazzjoni, sfortunatament għandhom prijorità fuq il-ġid komuni għal dan il-Gvern.

Hu ċar li jekk irridu l-involviment tas-settur privat fi proġetti pubbliċi, dan l-involviment għandu jkun regolat sewwa u din ir-regolamentazzjoni għandha tkun infurzat biex tkun assigurata governanza tajba mill-bidu nett, mill-ewwel ideat sat-twettieq ta’ proġetti ta’ din ix-xorta.  S’issa kollox qiegħed jitħalla jimxi għal riħu bil-konsegwenzi li qed naraw b’għajnejna u li qed insiru nafu bihom ftit ftit. Nuqqas ta’ regoli ċari li jkunu infurzati jwassal inevitabilment għal taħwid, għal frodi u għal korruzzjoni. Riżultat ta’ hekk ibati l-pajjiz kollu.

ippubblikat fuq Illum: 5 ta’ Marzu 2023

Private profits public risks

On Monday Parliament discussed the decision delivered in Court by Judge Francesco Depasquale relative to the Government hospital concession awarded to Vitals Global Healthcare, eventually substituted by Steward Health Care. The decision delivered is against the Prime Minister as head of the Executive, as well as the Attorney General, various companies in the Steward Health Care Group and a number of quangos and their representatives.

This Court Case was presented by Adrian Delia when he was Leader of the Opposition. The major part of the Parliamentary discussion has focused on bad governance, fraud and corruption which were all associated with the hospital concession process since its inception.

All this emanates from the Court decision delivered last week. However, those who observe the political scene attentively would be undoubtedly aware that all this was already evident in two reports published by the Auditor General on this hospital concession: the first one published in July 2020 and the second one in December 2021. The Court’s decision, in fact, reinforces the Auditor General’s conclusions.

We do clearly remember that in July 2020 the Auditor General had published a first report running into over 200 pages focusing on the hospital concession tendering process. This was followed by an addendum and later, in December 2021 the Auditor General published a second report, 467 pages long, which reviewed the contractual framework of the hospital concession.

In his reports the Auditor General concluded that the preparatory work carried out by the public sector in relation to the hospital concession was very superficial. The Auditor General’s reports also identified that even before the request for proposals was published Government had already concluded on awarding Vitals Global Healthcare the hospitals concession! Cabinet and even the Finance Minister were generally kept in the dark. 

The Auditor General, in his investigations, found a bank guarantee presented by Vitals Global Healthcare. It was issued by the Bank of India on the 13 March 2015, a fortnight before the request for proposals was even published. This clearly established that the agreement was already sealed even before the public request for proposals had been published. The Auditor General had clearly identified this as a definite proof of collusion. On this basis, the Auditor General had in fact expressed a strongly worded opinion that Vitals Global Healthcare should have been disqualified from participating in the request for proposals relative to the hospitals’ concession.

All this is of paramount importance. Way back in 2020/21 it had led to the Auditor General conclusions which have now been confirmed by Mr Justice Depasquale in the decision delivered last week. This means that government should and could have acted then: it had sufficient information to send Steward Health Care packing. However very clearly it could not act as it was part and parcel of the deceit at hand.

There are however further matters, just as important as the above, which the current debate unfortunately avoids. We should ask: does it make sense for a sector as sensitive as health to be controlled in this manner by the private sector? Does a public-private partnership in the health sector make sense?

These questions are being ignored in the public debate currently at hand. These questions are of a fundamental nature as the replies thereto could identify the manner as to how the private sector can be involved without having a controlling interest and how all those involved can be fairly remunerated without squandering public funds.

The local accumulated experience resulting from this kind of projects is very problematic: we are continuously faced with incorrect decisions, abusive decision-taking as well as substantial suspicions of fraud and corruption. This is being stated with reference not just to this hospital concession but also to the energy deal at the Delimara Power Station and the project at the Luqa elderly residence: St Vincent de Paul. In each case the Auditor General has produced voluminous reports detailing the mayhem generated by the post 2013 Labour government.

It is a failed economic model which discounts public goods. It has also been applied in other sectors: a case in point being the Pembroke land “sold” at throwaway prices in favour of the speculative project of the dB Group. Speculative profit is unfortunately being continuously prioritised over the common good by the present government.

It is crystal clear that if we want the private sector involved in public projects its involvement must be regulated, and the said regulatory regime must be adequately enforced in order to ensure good governance throughout, from inception right through to implementation. So far it is a free for all: the consequences are for all to see.  A lack of clear rules and their enforcement inevitably leads to confusion, fraud and corruption. The whole country, as a result, has to pay the consequences.

published in The Malta Independent on Sunday : 5 March 2023

Fil-Parlament il-lejla: x’faqar!

Smajtuh id-dibattitu tal-lejla fil-Parlament dwar is-sentenza tal-Qorti tal-ġimgħa l-oħra?

X’faqar! X’mistħija ta’ Parlament!

Il-pajjiż jixraqlu ferm aħjar minn hekk!

It-taħwida hi kbira: flok “world class medical system” għandna kaz ta’ “world class fraud” li nħolqot minn Vitals Global Healthcare u Steward Health Care u mill-Gvern Laburista.

S’issa insterqu €300 miljun!

Għadu kmieni biex wieħed jgħid x’ser jiġri u dan sakemm jinqata’ l-appell, jekk ikun hemm.

Jinħtieġu tweġibiet diversi.

Meta ser jibdew l-investigazzjonijiet mill-Pulizija fil-konfront ta’ dawk involuti? Il-Pulizija sfortunatament mhemmx ħosshom! Fejn hu l-Kummissarju tal-Pulizija Angelo Gafà?

Robert Abela, Konrad Mizzi, Edward Scicluna, Chris Cardona, Keith Schembri u Joseph Muscat: meta ser jintalbu jwieġbu ta’ egħmilhom, jew tan-nuqqas tiegħu?

Il-membri tal-Kabinett immexxi minn Joseph Muscat: ħadd ma jaf xejn. Wieħed iwaħħal fl-ieħor. Kellna Ministru tal-Finanzi (Edward Scicluna) li ma kienx jaf x’inhu jigri fil-Ministeru tieghu!

Chris Fearne min-naħa l-oħra, ħlief għal xi botta, kien kawta ħafna! Hu imħasseb dwar x’inhu ġej!

Il-parti l-kbira tal-membri tal-Kabinett ta’ Joseph Muscat baqgħu fommhom magħluq. Ħlief Varist Bartolo, li bħas-soltu jibqa’ jdur mal-lewża.

Hemm responsabbiltà politika kbira. Hemm ukoll responsabbiltajiet kriminali. Min ser iwieġeb? S’issa ħadd ma wieġeb.

Robert Abela kien skomdu ħafna huwa u jipprova jwieġeb waqt is-seduta Parlamentari tal-lejla. Inevitabilment ħarab mis-sustanza tal-argument. Sa ċertu punt wieħed dan jifhmu għax il-konsegwenzi mhumiex żgħar u għandu bżonn iż-żmien.

Għad nispiċċaw li jkollna ninvestgaw kull kuntratt li ngħata minn dan il-Gvern. Ħadma, waħda wara l-oħra.

Din hi storja li għad trid tinkiteb fid-dettall. Fl-aħħar, kull min hu responsabbli jrid iħallas ta’ egħmilu.

Transport Malta: incompetence or collusion?

Throughout the past days the media has revealed a second-hand car racket as a result of which some of the used cars imported from Japan had their mileage meters tampered with. This in order to indicate that the cars were used much less than they actually were.

A considerable number of consumers have been duped into believing that they were making a deal when in reality they were victims of a fraud in which, inevitably, a number of persons were involved. Reports in the press have detailed the possible way in which the fraud was carried out. A specific garage and a printing press have been mentioned as possible accomplices in carrying out the resulting fraud.

At the time of writing two second-hand car dealers have been identified as being involved in this racket.

Second-hand cars exported from Japan are issued certification by the Japan Export Vehicle Inspection Centre (JEVIC). Such certification details information relative to the second-hand cars exported, which information includes the milage covered by the cars exported. The fraud involved both the physical tampering of the individual car dashboard meter as well as alterations to the accompanying documentation issued by JEVIC, if there is no foul play.

It is pertinent to enquire as to what checks were carried out by the regulator, Transport Malta, before carrying out the registration process of these imported second-hand cars. Apparently, no basic checking of the (falsified) documentation was carried out.

Accessing the JEVIC website reveals that Transport Malta requires odometer certification of passenger and goods vehicles by JEVIC prior to export. This information is also available online. Inputting the car chassis number and other relevant information about a second-hand car imported from Japan reveals electronically the certification details of the said second-hand car which details should correspond to the paper documentation issued by JEVIC.

A press release issue by Transport Malta on the 8 June, three days after the fraud was revealed by the media, advises consumers as to how to check if their second-hand car imported from Japan was tampered with. A seven-step instruction is available, ending with the following: if you have less mileage on your instrument cluster than on your JEVIC certificate, contact your car dealer for an explanation.

At this point in time, after the fraud has been revealed, there are many questions which require a clear answer. Topping the list of such questions is the manner in which Transport Malta carried out its regulatory duties when processing applications for the registering of second-hand cars imported from Japan. Apparently, no checks were carried out to verify the validity of the documentation submitted. If such a check was carried out it would have revealed the discrepancies which have now come to light and maybe some action would have been taken to protect consumers from this fraud.

Who was Transport Malta protecting with its silence?

Logical conclusions can be arrived at. One either concludes that the administrative setup at Transport Malta is incompetent or else that it is in collusion with the odometer tampering process. How is it possible to otherwise overlook such a basic check before proceeding to register imported second-hand cars? It is only now that, caught with its pants down, Transport Malta has published a seven-step instruction on how to check as to whether your imported car has been tampered with!

The Minister for Consumer Protection has exclaimed that these allegations shock “the system”. She even emphasised that there is zero tolerance for such fraudulent behaviour.

It would be much better if the Hon Minister ensures that authorities such as Transport Malta are run properly. At best, to date, those running the authority are downright incompetent, at worst in collusion. “The system” certainly needs to be shocked back on track, behaving normally against fraud and not facilitating it.

published in The Malta Independent on Sunday :12 June 2022

Keith Schembri u l-kaxxi vojta: frodi, korruzzjoni u ħasil ta’ flus

Mela Keith Schembri u 10 persuni oħra, kif ukoll għoxrin kumpanija ittellgħu l-Qorti ftit tal- ħin ilu. Huma akkużati bi frodi, korruzzjoni, ħasil ta’ flus u iktar.

Dan li qed iseħħ illum huwa prova li l-istituzzjonijiet ma ħadmux kif kellhom jaħdmu. Għax kellom ikunu l-kaxxi “vojta” ta’ Simon Busuttil, li wara li saret investigazzjoni dwarhom mill-Maġistrat wasslu għall-passi tal-lum.

Illum hu jum ta’ niket. Jum ta’ għajb.

Dak li kien “in-number one” ta’ Malta hu akkużat li hu maħmuġ. Miegħu hemm oħrajn fosthom persuna li l-Gvern kien appuntah bħala membru tal-Bord tal-Awtorità tal-Ippjanar (Matthew Pace) li kellu jirreżenja għax inqabad b’kunflitt ta’interess: waqt li kien qed jivvuta favur il-permess tal-proġett tad-dB f’Pembroke kien diġa qed ibiegħ l-appartamenti permezz tal-aġenzija tal-propjetà li kellu sehem fiha.

Jum tal-mistħija għax tal-lum hi biċċa prova li l-Gvern ta’ Malta kien immexxi mill-ħmieġ.

X’serjiġri minn issa l-quddiem diffiċli tgħid. Li l-affarijiet waslu sa hawn hu pass importanti għas saltna tad-dritt.

Min imiss?

Edward Scicluna u l-bajtar tax-xewk

Iktar kmieni din il-ġimgħa, l-President tal-Kummissjoni tal-Unjoni Ewropea, Ursula von der Leyen, ippreżentat lill-Parlament Ewropew pjan ta’ €750 biljun biex inqumu fuq saqajna. Pjan li jista’ jiġġenera investiment stmat €3.1 triljun fl-ekonomija Ewropea. Permezz ta’ għotjiet flimkien ma’ self, il-Kummissjoni Ewropea qed tfittex li tegħleb l-impatti ekonomiċi negattivi tal-Covid-19 kif ukoll li tagħti bidu għall-azzjoni meħtieġa biex ikun implimentat il-Ftehim l-Aħdar (the Green Deal).

It-triq biex nirkupraw mhiex faċli. Mhux il-każ li mmorru lura għal kif konna. Dak spiċċa. Irridu nimxu l-quddiem lejn normal ġdid. Li nintegraw flimkien il-ħidma biex nirkupraw mill-impatti tal-pandemija flimkien mal-azzjoni meħtieġa dwar it-tibdil fil-klima mhux ser tkun faċli imma hi essenzjali u mhux possibli li tkun posposta. Kif ġie emfasizzat fuq Euroactive nhar l-Erbgħa, it-triq biex nirkupraw tiddependi minn ħafna kundizzjonijiet konnessi mal-ambjent. 25 fil-mija tal-finanzjament propost mill-Kummissjoni Ewropeja hu fil-fatt marbut ma’ ħidma klimatika.

Edward Scicluna, il-Ministru tal-Finanzi, fl-ewwel reazzjoni tiegħu għall-pjan tal-Kummissjoni ikkummenta mħasseb dwar miżuri prattiċi konnessi mal-klima. Bħala gżira ser inweġġgħu ħafna qal, jekk jindirizzaw l-emissjonijiet tal-ajruplani u l-vapuri. Il-pjan, qal Edward Scicluna, jixbah lill-bajtar tax-xewk. Scicluna jippreferi li ma jsir xejn ħlief paroli. L-anqas m’hu jieħu pjaċir b’dak li qed jingħad dwar it-tassazzjoni tal-kumpaniji, avolja konxju li m’għadx baqa’ żmien biex fl-Unjoni Ewropea tħajjar kumpaniji jibqgħu jħarbu l-obbligi tagħhom tal-ħlas tat-taxxi.

Hu korrett li jingħad li ser nintlaqtu bil-miżuri dwar il-klima. Hekk għandu jkun, għax il-ħidma tagħna għandha impatt fuq il-klima. Nistgħu imma ninnegozjaw biex dawn l-impatti fuqna jonqsu mingħajr ma nnaqqsu l-impenn (reali) tagħna biex ikunu indirizzati l-impatti klimatiċi tal-industrija tal-avjazzjoni u tal-vapuri. Bla ebda dubju dan ser ikun ifisser impatti sostanzjali kemm fuq it-turiżmu kif ukoll fuq il-kummerċ.

Dan ma jistax ikun evitat għax dawn l-industriji għandhom l-obbligu li huma ukoll jġorru fuq spallejhom l-impatti li qed jikkawżaw. Dak hu li wegħdna bħala pajjiż fis-Summit ta’ Pariġi dwar il-klima. Wasal il-waqt li nwettqu dak li ġie imwiegħed. Biex niġu fuq saqajna irridu nfasslu l-futur mill-ġdid. Il-ħsara li teħtieg li tissewwa mhiex biss dik ekonomika u ambjentali. Jinħtieġ li tul l-Unjoni Ewropea kollha nibnu s-solidarjetà fuq pedamenti sodi. Dak li Edward Scicluna jqis bħala l-bajtar tax-xewk huma fil-fatt l-għodda bażiċi tas-solidarjetà.

Għax is-solidarjetà hi meħtieġa mhux biss meta aħna bir-raġun kollu nokorbu ma’ kull mewġa ta’ immigranti fl-ibħra Maltin. Is-solidarjetà hi dak li Malta tinjora meta tfittex li tkun attraenti għal min irid jevadi t-taxxi f’pajjiżu: dawk li jħallsu ftit lill-kaxxa ta’ Malta biex jevitaw milli jħallsu l-biljuni band’oħra. Il-politika dwar l-armonizzazzjoni tat-tassazzjoni fl-Unjoni Ewropea hi r-risposta bis-sens għall-politika li tinkoraġixxi l-evażjoni tat-taxxa f’Malta, l-Olanda, il-Lussimburgu u l-Irlanda.

L-Oxfam f’rapport ippubblikat fl-2019 u ntitolat “Off the Hook. How the EU is about to whitewash the world’s worst tax havens” temfasizza li “l-Irlanda, il-Lussimburgu, Malta u l-Olanda huma fost il-pajjiżi li l-iktar jinkoraġixxu l-evażjoni tat-taxxa fid-dinja, b’mod li jagħmluha possibli li kumpaniji kbar jirnexxielhom iħallsu ammont żgħir ta’ taxxa. Per eżempju, ir-regoli internazzjonali tat-taxxa jippermettu lill-Vodafone Group Plc biex jallokkaw kważi 40 fil-mija tal-profitti taxxabbli tagħhom f’Malta u l-Lussimburgu.”

Rajna ukoll rapporti dwar il-BASF, ġgant fl-industrija kimika fil-Ġermanja, li jispjegaw kif din tevadi t-taxxa. Fir-rapport tal-Ħodor Ewropej ippubblikat fl-2016, intitolat “Toxic Tax Deals. When BASF’s Tax Structure is more about style than substance” kien spjegat kif il-BASF irnexxiela tevadi madwar biljun euro f’taxxa, u minflok ħallset ammonti żgħar bil-kompliċità ta’ Gvernijiet Maltin: ħomor u blu.

Jeħtieġ li l-ewwel u qabel kollox nirkupraw l-imġieba etika tagħna, anke qabel ma nirkupraw ekonomikament u ambjentalment. Ir-riġenerazzjoni tal-valuri tagħna għandha tkun prijorità qabel ma nippruvaw insewwu l-kaxxa ta’ Malta li minnha, bħalissa ħerġin il-flus maħmuġin akkumulati mill-bejgħ tal-passaporti. Flejjes miġburin minn persuni bħall-biljunarju Russu Boris Mints, l-Eġizzjan Mustafa Abdel Wadood, il-biljunarju Ċiniż Liu Zhongtian, in-negozjant Russu Pavel Melenikov u l-Iżraeli Anatoly Hurgin, li irnexxielhom jiżgiċċaw minn eżami suppost rigoruż u ngħataw iċ-ċittadinanza Maltija: però xorta spiċċaw għaddejjin proċeduri kriminali f’diversi pajjiżi oħra primarjament dwar frodi u ħasil tal-flus!

F’dan iż-żmien ta’ ħtieġa l-Ministru tal-Finanzi Edward Scicluna spiċċa dipendenti fuq flejjes li oriġinaw minn dawn is-sorsi maħmuġin. Ma tkunx esaġerazzjoni li ngħid li spiċċa dipendenti minn flus li oriġinaw mill-kriminalità.

Fir-reazzjonijiet tagħha għall-proposti tal-Kummissjoni tal-Unjoni Ewropea Evelyne Huytebroech, waħda miż-żewġ mexxejja tal-Partit tal-Ħodor Ewropej, emfasizzat li din il-proposta flimkien ma dik tal-Parlament Ewropew u l-proposta Franco-Tedeska ilkoll qed jaraw proċess ta’ self komuni. Dan hu pass il-quddiem għas-solidarjetà Ewropea. Għax is-solidarjetà tinbena bil-mod u bit-tbatija. Imma għal Edward Scicluna dan kollu bajtar tax-xewk!

ippubblikat fuq Illum :il-Ħadd 31 ta’ Mejju 2020

The recovery plan and Edward Scicluna’s prickly pears

Earlier this week, EU Commission President Ursula von der Leyen, presented for the consideration of the European Parliament a recovery plan worth €750 billion but which can unleash an investment estimated at €3.1 trillion in the EU economy. Through a combination of loans and grants the EU Commission seeks to integrate the reversal of the economic downturn resulting from the Covid-19 pandemic together with the action required to implement the Green Deal.

The road to recovery will be tough. It is not the case of going back to normal but of going forward to a new normal. Integrating the recovery from the pandemic impacts with climate change action will not be easy but it is essential and cannot be postponed. As emphasised by Euroactive on Wednesday, the road to recovery has plenty of green strings attached. 25 per cent of the funding proposed by the EU Commission is in fact earmarked for climate action.

Finance Minister Edward Scicluna, in his first reaction to the recovery plan, voiced concern on practical climate action measures. It hurts, he says, to address air traffic emissions or shipping pollution. As an island this would impact us substantially. The proposed recovery plan is comparable to prickly pears, he stated. He prefers the status quo: all talk and little walk. Edward Scicluna is not amused by rumblings heard on corporate taxation even though he is well aware that the days of attracting corporations seeking tax havens within the EU may well be numbered.

It is correct to state that we will be impacted substantially. We can however negotiate to reduce such impacts without diminishing our commitment to addressing climate change impacts of the airline and shipping industry. This would mean significant impacts on tourism and trade. These however cannot be avoided as climate change impacts have to be internalised: that is they have to be shouldered by the industries generating them. This is what we promised in the Paris Climate Summit. Promises that we must now honour.

Operation recovery must re-design the future. It must not be just an economic recovery or an environmental rebirth. It must also be a recovery of practical solidarity all over the Union. What Edward Scicluna views as prickly pears are in fact instruments of solidarity.

Solidarity is not just what we rightly cry for when immigrants crash through our borders. Solidarity is what we ignore when Malta insists on being attractive to tax evaders: those who pay peanuts to the Maltese exchequer in order to avoid paying billions elsewhere. The issue of tax harmonisation on an EU level is the sensible response to the tax haven fiscal policies of Malta, the Netherlands, Luxembourg, and Ireland.

Oxfam in its 2019 report entitled “Off the Hook. How the EU is about to whitewash the world’s worst tax havens” emphasises that “Ireland, Luxembourg, Malta and the Netherlands are among the most significant tax havens in the world, enabling some of the biggest corporations to pay minimal amounts of tax. For example, currently, international tax rules allow Vodafone Group Plc to allocate nearly 40% of its taxable profits to Malta and Luxembourg.” We have also seen reports on BASF clearly explaining how the German chemical giant avoids paying taxes due. The European Greens report “Toxic Tax Deals. When BASF’s Tax Structure is more about style than substance” published in 2016 had outlined how BASF had successfully avoided close to a billion euros in tax, paying just a small amount thanks to Maltese governments blue and red.

The recovery must be primarily ethical before being economic and environmental. Regenerating our values should be a priority higher on the list than the regeneration of our coffers, currently dishing out dirty money originating from the sale of citizenship schemes. Monies collected from the likes of Russian billionaire Boris Mints, Egyptian national Mustafa Abdel Wadood, Chinese billionaire Liu Zhongtian, Russian businessman Pavel Melenikov and Israeli Anatoly Hurgin, who slipped through what is described as a rigorous due diligence process and gain Maltese citizenship only to be prosecuted in different jurisdictions for various crimes primarily fraud and money laundering.

It is indeed telling that in time of need Finance Minister Edward Scicluna is dependent on monies originating from such dubious sources! It would not be an exaggeration to state that he is dependent on the proceeds of crime.

In her reaction to the EU Commission proposals Evelyne Huytebroech co-Chair of the European Greens emphasised that the EU Commission’s proposal together with the proposals of the EU Parliament and the Franco-German initiative all foresee a mutualised debt instrument: a major breakthrough for European solidarity. Solidarity is constructed slowly and painfully, while Edward Scicluna juggles with his prickly pears.

published in The Malta Independent on Sunday : 31 May 2020

Imnawwar minn ġewwa

Sal-ħin li qed nikteb, l-investigazzjoni interna tal-Pulizija nfirxet minn waħda iffukata fuq it-taqsima tat-traffiku għal taqsimiet oħra tal-korp. Bosta huma mnixxfa kif dawk li suppost iżommu l-ordni u jħarsu l-osservanza tal-liġi qed jiġu nvestigati huma stess dwar allegazzjionijiet ta’ abbuż minn fondi pubbliċi kif ukoll allegazzjonijiet li talbu flus biex ma jagħmlux dmirhom (speċi ta’ protection money).

Supretendent u numru ta’ uffiċjali oħra, rinfaċċjati bil-provi rreżenjaw mill-korp. Numru mhux żgħir ta’ pulizija ġew interrogati.

M’għandniex inkunu sorpriżi b’dan kollu, għax dan huwa kollu riżultat dirett ta’ kultura ta’ impunità li ġiet imxettla b’mod kontinwu mill-Partit Laburista fil-Gvern tul dawn l-aħħar snin. Xejn mhu xejn. B’xi mod jew ieħor kollox jibqa’ għaddej, jew kważi.

Il-Prim Ministru Robert Abela stqarr li l-fatt illi l-Pulizija stess qed jinvestigaw lill-pulizija li dwarhom hemm l-alegazzjonijiet huwa indikazzjoni ċara li l-istituzzjonijiet fil-pajjiż qed jaħdmu sewwa. Fil-fehma tiegħi din hi analiżi skorretta. Dak li qed jiġri trid tarah ukoll fil-kuntest tal-ħbiberija żvelata bejn dak li kien Deputat Kummissarju tal-Pulizija Silvio Valletta u Yorgen Fenech, (l-allegat mandant tal-assassinju ta’ Daphne Caruana Galizia). F’dan il-kuntest, l-investigazzjoni tindika li l-korp tal-Pulizija huwa mnawwar minn ġewwa.

Fil-waqt li l-parti l-kbira tal-membri tal-korp tal-Pulizija huma persuni serji, għandu jkun sottolinejat li mhux l-ewwel darba li rriżulta li uffiċjali anzjani tal-korp tal-pulizija kienu viċin ta’ persuni li kienu taħt investigazzjoni. Kaz ieħor riċenti li niftakar hu ta’ uffiċjal imlaħħaq fit-taqsima tar-reati ekonomiċi (spettur) li kien viċin ħafna ta’ operatur fl-industrija tal-logħob tal-ażżard. Tant kien viċin tiegħu li anke kellu l-aċċess biex jutilizza karozza privata ta’ din il-persuna, Ferrari. Il-każ imur lura sal-2015 meta missier l-ispettur, kien agent Kummissarju tal-Pulizija. Għax il-każ taz-ziju Silvio ċertament mhux l-uniku wieħed.

Kien il-kandidat laburista Andy Ellul li f’artiklu ppubblikat fuq it-Times tat-28 ta’ Jannar 2020 li stqarr li “Police commissioners form part of the executive and they have to toe the electoral programme of the government of the day”. Huwa ċertament ta’ sfortuna li Andy Ellul jikkunsidra li l-pulizija għandha funzjoni politika għax l-implimentazzjoni tal-manifest elettorali hi funzjoni tal-politiċi u tagħhom biss.

Dak li qal Andy Ellul jispjega ħafna dwar meta, kif u għaliex (uħud) mill-Pulizija jaġixxu u jinvestigaw. Andy Ellul kien hu nnifsu membru tal-korp tal-pulizija u allura suppost li jaf ferm iktar minn hekk!

Meta l-Panama Papers saru materja pubblika x’investigazzjoni għamlet il-pulizija? Abbażi ta’ dak li ġie osservat min-naħa tal-uffiċċju tal-Prim Ministru f’Kastilja, il-Pulizija ġew jaqgħu u jqumu. Konrad Mizzi u Keith Schembri ma ġewx mitluba biex jerfgħu ir-responsabbiltà għall-azzjonijiet tagħhom meta waqqfu kumpaniji sigrieta fil-Panama: ħelsuha ħafif. Għaldaqstant wara dan il-messaġġ ċar li qiesu ma ġara xejn, ħadd ma għandu jkollu l-ebda dubju x’kejl kellu japplika għall-pulizija u għall kull min jagħmel affarijiet li s-soltu ma naċċettawhomx. Kien biss meta l-whistle-blower saffar li l-investigazzjoni kellha tibda. Hawn xi ħadd li jemmen li b’mod ġenwin ħadd ma nduna b’xejn? Hu ċar li bosta ħadu sehemhom u allura b’mod konvenjenti “ħadd ma nduna xejn”.

It-triq biex tissewwa l-ħsara li saret lir-reputazzjoni li Malta kisbet illum il-ġurnata mhix triq faċli. Li tkun stabilita mill-ġdid il-fiduċja fil-korp tal-Pulizija hu pass wieħed żgħir minn ħafna meħtieġa.

Malta bil-mod qed tiġi trasformata f’soċjeta amorali fejn il-prinċipji aċċettabbli ta’ imġieba korretta qed jintremew il-baħar. Hemm min jiddieħaq bihom ukoll.

Rappresentanti tas-settur tas-servizzi finanzjarji qalulna li hemm bżonn is-sehem ta’ kulħadd biex naslu li nnaddfu isem Malta mill-ġdid. Huwa ftit diffiċli biex wieħed jifhem kif nistgħu naslu meta hu ċar għal kulħadd li l-korp tal-Pulizija hu mnawwar minn ġewwa.

 

ippubblikat fuq Illum : 16 ta’ Frar 2020