It-turiżmu u l-bidla fil-klima

In-natura ma tinvolvix ruħha f’negozjati dwar l-impatti tagħha. Fil-mument addattat tisplodi, bla ma tiddiskrimina: fejn laqat laqat. Dan jidher ċar b’mod regolari ma’ kull maltempata qalila jew kalamità naturali f’kull parti tad-dinja.

It-tibdil fil-klima hu bħall-bomba tal-ħin li tista’ tieħu minn minuta għall-oħra.  Qagħda li qed teħżien ma’ kull rapport xjentifiku li jkun ippubbblikat. F’Marzu ħareġ rapport ieħor tal-IPCC li għal darb’oħra wissa li ma baqax wisq ħin biex nieħdu passi. Is-sinjali huma ċari, għal min irid jarahom. Fil-prattika, iżda, dawn huma injorati, forsi sakemm joħroġ rapport ieħor inkella sakemm issir xi laqgħa oħra internazzjonali. Isiru ħafna wegħdiet li l-affarijiet ser jinbidlu, li l-imġieba ser taqleb għall-aħjar: imma wara ftit kważi kulħadd jinsihom. Dan hu ċiklu li jirrepeti ruħu kull tant żmien.

Ma hemmx għalfejn immorru lura ħafna fiż-żmien. Ħarsu biss lejn it-temp lokali tul ix-xahar ta’ Frar 2023. Il-maltempata Helios laqtet il-gżejjer Maltin nhar id-9 ta’ Frar 2023: tul 24 siegħa x-xita li niżlet qabżet id-doppju tal-medja għax-xahar ta’ Frar. Il-ħsara li saret ma kienitx żgħira.

Minkejja dan, f’Malta għad hawn min joħlom li aħna, għandna nkunu eżentati mill-azzjoni radikali meħtieġa biex tkun indirizzata l-bidla fil-klima. Il-Membru Parlamentari Ewropew Laburista Cyrus Engerer, per eżempju, il-ġimgħa l-oħra ġie rappurtat li kien irrabjat għall-Kummissjoni Ewropeja għax il-proposti tagħha dwar il-bidla fil-klima huma l-istess għal kulħadd (one size fits all). Qal li l-istati gżejjer għandhom ikunu eżentati mill-liġijiet dwar il-bidla fil-klima. Dak li qal Engerer kien b’referenza għad-Direttiva dwar it-Tassazzjoni fuq l-Enerġija li hi immirata biex jonqsu l-emmissjonijiet tal-karbonju partikolarment billi jkunu ndirizzati l-impatti ambjentali tal-industrija tal-avjazzjoni.

Ilkoll nafu li t-turiżmu minn u lejn Malta hu dipendenti fuq l-industrija tal-avjazzjoni. Imma flok ma fittixna, tul is-snin,  li nżommu lit-turiżmu taħt kontroll b’politika li tagħti kaz l-impatti tal-industrija fuq il-klima, il-boloh li qed imexxu l-Awtorità Maltija tat-Turiżmu qed jimmiraw li jilħqu l-mira ta’ 3 miljun turist fis-sena.

Hemm ukoll studju ikkummissjonata mill-Assoċjazzjoni Maltija tal-Lukandi (MHRA) liema studju jikkwantifika kemm hawn sodod għat-turisti, mhux biss dawk li jeżistu, imma ukoll dawk approvati mill-permessi li diġà ħargu. Dan ir-rapport (tourism carrying capacity report) jgħid li hawn biżżejjed sodod li biex nużawhom neħtieġu li jkollna viċin il-5 miljun turist fis-sena.

Il-politika Maltija tat-turiżmu tfasslet qiesu għada ma hu ser jasal qatt. Riżultat ta’ hekk impatti ambjentali negattivi jibqgħu jinġemgħu minn proġetti massiċċi diġa mfassla, bħal dak ta’ Villa Rosa, mifrux fuq madwar 48,000 metru kwadru tul il-kosta tal-Bajja ta’ San Ġorg.

Biex tkompli tgħaxxaqha l-istudju tal-impatti ambjentali għall-proġett ta’ Villa Rosa hu mibni madwar analiżi ekonomika li tikkonkludi li l-proġett hu wieħed ekonomikament vijabbli.

L-industrija tal-avjazzjoni ilha żmien mhux ħażin teħlisha u tevita li ġġorr il-konsegwenzi tal-impatti tagħha: ilha eżentata milli terfa’ l-piż tal-emissjonijiet tal-karbonju li tiġġenera.  Dan kollu, iżda, jidher li qed joqrob lejn it-tmiem għax anke l-industrija tal-avjazzjoni ser ikollha iddur dawra sewwa madwarha u tibda hi ukoll terfa’ r-responsabbiltà għall-impatti tagħha. Il-prinċipju li min iħammeġ irid iħallas għandu japplika għall-industrija tal-avjazzjoni u bħala konsegwenza għat-turiżmu ukoll.  Bħal kull settur ekonomiku, dan is-settur irid jagħti kaz u jibda jerfa’ l-piz tal-impatti ambjentali tiegħu stess.

Bla dubju mhux ser tkun faċli. Dan hu inevitabbli, anke minħabba li għal żmien twil ftit li xejn tajna kaz, anzi evitajna kemm stajna din ir-realtà.

Xi snin ilu, f’Ottubru 2019, il-Parlament Malti approva mozzjoni dwar l-emerġenza klimatika. Imma sfortunatament, minkejja li din il-mozzjoni kienet approvata unanimament, xorta mhiex riflessa fil-politika tal-Gvern.

Hu fl-interess ta’ Malta li l-impatti ambjentali tat-turiżmu, b’mod partikolari t-turiżmu tal-massa, jkunu indirizzati bis-serjetà, qabel ma jkun tard wisq. L-industrija tal-avjazzjoni teħtieġ li tkun issensitizzata b’miżuri ekonomiċi bħat-taxxi ambjentali biex tibda tirriforma ruħha.  Irridu nżommu quddiem għajnejna, li l-gżejjer Maltin, bħall-gżejjer kollha,  jkunu minn tal-ewwel li jintlaqtu meta jseħħu uħud mill-agħar konsegwenzi tal-bidla fil-klima: l-għoli fil-livell tal-baħar.

It-turiżmu m’għandux ċans li jeħlisha. In-natura mhux ser tiġiha ħniena miċ-ċirkustanzi partikolari tagħna. Tiġi taqa’ u tqum mill-konsegwenzi ekonomiċi. Tibqa’ għaddejja minn fuqna u tkaxkar kollox, kif tagħmel kullimkien!

ippubblikat fuq Illum : 9 t’April 2023

Tourism and climate change

Nature does not negotiate as to its impacts. At the appropriate natural time, pun intended, it unleashes its fury on all, without discrimination. This is illustrated on a regular basis with every major storm or natural calamity around the globe.

Climate change is like a ticking time bomb. It gets worse with every scientific report published. In March, yet another IPCC report sounded the warning that we are living on borrowed time. The signs are there staring us in the face. In practice they are ignored until another report is published and maybe another Climate Summit is held. Many promises relative to behavioural change are made, most being ignored. This cycle has been repeated every so often.

We need not go back many years. Just consider the local weather during the month of February 2023. The storm Helios hit the Maltese islands on 9 February 2023: in just 24 hours the recorded precipitation was more than double the monthly average for the month of February. The damage caused was considerable.

Yet some still dream that we, in Malta, should be exempted from the far-reaching radical action needed to tackle climate change. Labour MEP Cyrus Engerer, for example, was reported last week as feeling angered at the EU Commission “one size fits all” approach on climate action. He stated that island states should be exempted from climate change legislation. Engerer’s outburst was a reference to the Energy Taxation Directive which aims at reducing carbon emissions in particular through addressing the environmental impacts of aviation.

We all know that tourism to and from Malta is dependent on the aviation industry. Yet, instead of seeking ways to re-dimension it, thereby factoring-in climate change impacts into tourism policy, the nitwits at the Malta Tourism Authority have currently embarked on achieving targets to increase tourism to Malta to the 3 million mark.

Furthermore, a study on Malta’s tourism carrying capacity commissioned by the MHRA and carried out by Deloitte some months ago had identified that we would need close to 5 million tourists per year to make adequate use of the tourism beds available, both those existent as well as those in the pipeline, already approved for development!

Malta’s tourism policy targets have been planned as if there is no tomorrow. This keeps piling up the negative environmental impacts from large scale development projects in the pipeline, such as the Villa Rosa project spread over close to 48,000 square metres along the St George’s Bay coast.

To add insult to injury the Environmental Impact Assessment for the Villa Rosa project is buttressed by an economic analysis which endorses its economic viability.

Aviation has been a free rider for quite some time, being exempted from shouldering the impacts of the carbon emissions which it generates. The holiday will soon be over and as a direct result the aviation industry must take stock of the situation and shoulder the responsibility for its impacts. The polluter pays principle applies to the aviation industry and as a result to the tourism industry too. Like all other economic sectors, it must factor in its costings the environmental impacts which it generates: in technical jargon internalisation of environmental costs.

It will undoubtedly be painful. This is inevitable as it has been deliberately avoided for so long.

Some years back, in October 2019, Parliament in Malta approved a motion on the climate emergency. Unfortunately, the unanimously approved motion is not reflected in government policy since.

It is in Malta’s interest that the environmental impacts of tourism, particularly mass tourism, are contained before it is too late. The aviation industry must be prodded through economic means, such as environmental taxation, to restructure itself. Let us all remember that like all islands, the Maltese islands, will be among the first to suffer some of the worst repercussions of climate change: the increase in sea level.

Tourism will not be spared. Nature and natural forces will not consider our special situation or our economic considerations: it will roll over us as it did elsewhere!

published in The Malta Independent on Sunday: 9 April 2023

Il-kosta (u madwarha) tagħna lkoll

Il-pubblikazzjoni riċenti tar-rapport dwar l-impatti ambjentali (EIA)  tal-proġett ta’   Villa Roża fil-Bajja ta San Ġorġ San Ġiljan ser terġa’ tiftaħ beraħ id-dibattitu dwar il-proġett tal-grupp dB f’Pembroke kif ukoll dwar il-Masterplan ta’ Paceville li kien abbandunat madwar sitt snin ilu, riżultat ta’ dibattitu intensiv li fih kienet involuta attivament is-soċjetà ċivili.

Għal darb’oħra il-proposta ċentrali ta’ żvilupp hi l-kummerċjalizzazzjoni intensiva tal-kosta kif ukoll madwarha, u dan apparti l-impatti konsiderevoli fuq iz-zona kollha.

Il-proposta tikkonċerna medda kbira ta’ 47,572 metri kwadri bi żvilupp propost li jikkonċerna t-turiżmu, id-divertiment flimkien ma’ użu kummerċjali, primarjament  uffiċini. Dan hu propost li jsir f’żona li diġa hi iffullata, prattikament is-sena kollha.

Ir-rapport dwar l-impatti ambjentali fih numru ta’ studji dwar diversi aspetti ta’ relevanza għall-proġett propost. Wieħed minn dawn hu analiżi ekonomika mħejji minn E-Cubed Consultants. Kif mistenni, dan l-istudju jitkellem f’termini pożittivi ħafna tal-proġett. Studji ta’ din ix-xorta li kapaċi jiġġustifikaw kollox, issa drajnihom!  Dan l-istudju jinjora kompletament  l-impatti li l-proġett ta’ Villa Roża ser ikollu fuq l-infrastruttura pubblika. Dawn l-impatti huma spiża li jridu jagħmlu tajjeb għalihom il-fondi pubbliċi. L-impatti tal-proġett innifsu huma sostanzjali. Imma meta tarahom b’mod kumulattiv ma’ dawk iġġenerati minn proġetti oħra kbar ippjanati għaż-żona huma enormi.

Dan hu kaz ieħor fejn il-profitti jmorru fil-but tas-settur privat imma hu mistenni li l-kaxxa ta’ Malta terfa’ l-ispejjes għall-iżvilupp meħtieġ tal-infrastruttura biex huma jkunu jistgħu jinqdew. Dwar dan, l-istudju ta’ E-Cubed hu sieket.

Dan x’mudell hu? Kif ġie indikat b’mod ċar minn studju ta’ Deloitte dwar it-turiżmu f’Malta, studju li kien ikkummissjonat mill-Assoċjazzjoni tal-Lukandi (MHRA), ser inkunu neħtieġu 4.7 miljun turist fis-sena biex jintużaw is-sodod li diġa hawn inkella li huma ippjanati! Dan ġenn, għax il-pajjiż ma jiflaħx għall-piż iġġenerat fuq l-infrastruttura kemm-il darba in-numru ta’ turisti li jżuruna jirdoppja.

Anke l-Gvern ħabbar mira ta’ tlett miljun turist, mira li hi għolja ħafna. Kieku l-Awtorità tat-Turiżmu għandha nitfa serjetà fit-tmexxija tagħha kienet tieħu passi biex trażżan l-iżvilupp sfrenat li għaddej fl-industrija u li fl-aħħar ħsara biss jagħmel. Ir-rebgħa imma m’għandiex limitu u qed twassal għal ħsara kbira għall-pajjiż.

Il-kummerċjalizzazzjoni tal-kosta u taz-zona madwarha teħtieġ li tieqaf qabel li din tibla l-ftit spazji miftuħa li għad baqa’ madwar l-istess kosta.

Permezz ta’ emendi li kienu saru għall-Kodiċi Ċivili f’dik li hi magħrufa bħala l-liġi tad-dimanju pubbliku l-Parlament kien approva leġislazzjoni biex jipproteġi l-kosta u bħala riżultat ta’ hekk iżid l-aċċess għall-pubbliku. Dan kien kollu daħq fil-wiċċ għax fil-prattika ma sar xejn. Kieku din il-leġislazzjoni qed taħdem, proġetti bħal dan ta’ Villa Roża ma jsirux għax dawn imorru kontra kemm il-kelma kif ukoll l-ispirtu tal-liġi.

Għaddej sforz kontinwu biex il-kosta tkun ikkumerċjalizzata.  Xi żmien ilu kellna l-proposta għall-marina ta’ Marsaskala. Kellna ukoll il-proposti dwar Manoel Island, dwar il-Bajja tal-Balluta, il-Waterfront tal-Birgu (inkluż il-marina) u l-marina għall-jottijiet fil-Kalkara u dan flimkien ukoll mal-Waterfront tal-Belt Valletta.

Ma dan wieħed irid iżid il-kummerċjalizzazzjoni sfrenata li għaddejja tal-ispazji pubbliċi mal-kosta, inkluż il-bankini.

L-art pubblika qed tkun kontinwament ittrasformata fi profitti għas-settur privat, ħafna drabi għal ftit magħżulin. Fi prattikament il-każi kollha, ħadd ma jagħti kaz tal-kwalità tal-ħajja tar-residenti. Dawn qed ikun kompletament injorati. Xi drabi r-residenti saħansitra jinbeżqu l-barra miz-zoni residenzjali.

Issa għaddew madwar erba’ snin minn meta l-Parlament approva l-leġislazzjioni biex iħares il-kosta. Biex din il-liġi tkun tista’ titwettaq  l-għaqdiet ambjentali ppreżentaw dokumentazzjoni dwar iktar minn għoxrin sit mal-kosta li jimmeritaw li jkunu mħarsa. Ninsab infurmat li dawn l-għaqdiet ambjentali ippreżentaw ukoll riċerka estensiva dwar min jippossjedi din l-art. Hi ta’ sfortuna li t-tkaxkir tas-saqajn tal-Awtorità tal-Artijiet u tal-Awtorità tal-Ippjanar qed iżżomm u tostakola l-ħidma meħtieġa biex din il-liġi li tipproteġi l-kosta titwettaq. Dan qed isir ukoll fejn ma hemm l-ebda dubju li l-art  hi propjetà pubblika.

Għalfejn isiru dawn il-liġijiet jekk ma hemm l-ebda intenzjoni biex dawn ikunu implimentati?

Jeħtieġ li niċċaqalqu jekk irridu nkunu f’posizzjoni li nħarsu dak li fadal mill-kosta u z-zoni ta’ madwarha, u dan qabel ma jkun tard wisq. Sfortunatament ma hemmx rieda politika dwar dan. Il-Gvern u l-awtoritajiet tiegħu iqiesu l-kosta u z-zona kostali bħala magna biex tagħmel il-flus. Din hi l-viżjoni li qed isegwu fi sħubija kontinwa mal-forzi spekulattivi.

ippubblikat fuq Illum: 26 ta’Marzu 2023

The coast and coastal areas belong to all of us

The recent publication of the EIA for what is commonly referred to as the Villa Rosa project at St George’s Bay St Julians brings us back to the dB Pembroke project debate as well as the Paceville Masterplan aborted some six years ago as a result of an intensive debate which involved heavily civil society.

Once more the issue is a development proposal which seeks further intensive commercialisation of the coast and the coastal area. In addition, the impacts on the surroundings are substantial,

The proposal involves a massive 47,572 square metres footprint with a proposed development mix of tourism, leisure and business uses in an area which is already saturated and as a result overcrowded at practically all times of the year.

The EIA contains a number of studies relative to a multitude of aspects. One of these studies is an economic analysis by E-Cubed Consultants. As expected, this study gives a glowing economic endorsement of the project. We have become used to such studies which seem to be able to justify anything. In arriving at its conclusions this study, completely ignores the impacts which the Villa Rosa project will have on the public infrastructure and on the fact that this will have to be made good for by the public coffers. The impacts are substantial when the project is viewed on its own but they assume enormous proportions when viewed cumulatively with the impacts generated by other major projects already in hand or in the pipeline for the area.

This is another case of profits being channelled to the private sector with the public purse being expected to foot the bill for the infrastructural development required. E-Cubed are completely silent on the matter.

Is this the tourism model for the future? As clearly indicated by the Deloitte study on the tourism carrying capacity in the Maltese islands, commissioned by MHRA, at the end of the day we would require 4.7 million tourists per annum if existing and projected tourism projects are to have around an 80 per cent occupancy. This is pure madness: it would signify a more than doubling of the current number of  tourist arrivals.

Even the government stated target of 3 million tourists per annum is too high. If the Malta Tourism Authority (MTA) was anything close to serious it would have by now have taken urgent action to curtail the unrestrained development spree of these speculative developers. Their greed has no limits. It is driving this country towards a complete ruin.

The commercialisation of the coast and coastal areas has to stop before it engulfs the few open spaces left undeveloped in the vicinity of the coast.

Through amendments to the Civil Code in what is known as the Public Domain Act Parliament has approved legislation to protect the coast and to increase access to the public as a result. This legislative action unfortunately has so far proven to be another gimmick. If it were to be in any way effective this legislation would have nipped in the bud the proposed Villa Rosa development as it goes against both the letter and the spirit of this legislation.

A continuous effort to commercialise the coast is under way. It has been going on for quite some time. Some time back we had the proposal for a Marsaskala yacht marina. Some other glaring examples which come to mind are the case of  Manoel Island, Balluta Bay, the Birgu Waterfront and yacht marina, the Kalkara yacht marina, Valletta Waterfront.

There is also the ongoing commercialisation of the public spaces adjacent to the coast, including pavements and open spaces.

Public land is continuously being transformed into private profits, many times for the chosen few. In practically all cases, the quality of life of residents is not factored in, until the eleventh hour. Whenever possible, it is either avoided completely or else the residents are slowly squeezed out of residential areas.

It has been around four years since parliament approved legislation in order to reinforce the protection of the coastline through the public domain legislation. Environmental NGOs have submitted a list of over twenty sites along the coast which qualify for protection. I am informed that eNGOs have even carried out extensive research on ownership issues related to these sites. It is indeed unfortunate that the Lands Authority and the Planning Authority have ground the whole process to an unacceptable halt as a result rendering legislation ineffective. This applies even in those instances where it is proven beyond any doubt whatsoever that the land in question is public property.

Why approve such laws when there is no intention to implement them?

We need to act to protect what is left of the coast and the coastal areas, before it is too late. Unfortunately, there is no political will to act. Government and its authorities consider the coast and the coastal areas as money spinners. A vision which they pursue relentlessly in bed with the speculators.

published in The Malta Independent on Sunday: 26 March 2023

Mqabba: vittma ta’ sklerożi tal-istituzzjonijiet

Madwar għoxrin sena ilu, l-awtorità responsabbli mill-ippjanar għall-użu tal-art, dakinnhar imsejħa l-MEPA, kienet ippubblikat pjan dwar ir-regolamentazzjoni tal-minerali fil-gżejjer Maltin. Dan id-dokument bl-isem Minerals Subject Plan for the Maltese Islands iġib id-data ta’ Mejju 2003.

Kif mistenni, dan il-Pjan hu dwar il-qafas regolatorju essenzjali biex issir l-estrazzjoni tal-minerali minn ġol-art. Primarjament dan jikkonċerna l-operazzjoni tal-barrieri biex tkun estratta l-ġebla Maltija. Dan hu qasam tal-kawbojs, qasam fejn ir-regolamentazzjoni hi skarsa u l-infurzar prattikament ineżistenti.

Fl-ewwel linji tiegħu, dan il-pjan jitkellem ċar ħafna billi jitkellem dwar il-kunflitt inevitabbli li jirriżulta mill-operazzjoni tal-barrieri. Jemfasizza li fi gżejjer li huma żgħar u b’popolazzjoni li hi iffullata hemm kunflitt mat-turiżmu u l-industrija, kif ukoll kemm mal-iżvilupp kummerċjali kif ukoll dak residenzjali. Hemm impatt ukoll fuq il-ħarsien tar-riżorsi naturali u ta’ dawk kulturali. Li jinħoloq bilanċ bejn il-ħtieġijiet tal-industrija tal-kostruzzjoni għar-riżorsi minerali f’kuntest ta’ żvilupp sostenibbli hi sfida ewlenija, jgħidlina l-pjan. Dan flimkien ma kunsiderazzjonijiet ta’ ippjanar ta’ użu ta’ art u konsiderazzjonijiet ambjentali.

Il-pjan dwar il-minerali jitkellem ukoll fid-dettall dwar l-impatt fuq terzi: jiġifieri l-impatt fuq in-nies, kemm residenti kif ukoll dawk li jkunu fil-viċinanzi, hi x’inhi r-raġuni għal dan: dan jinkludi t-tfal tal-iskola primarja. Specifikament jikkunsidra l-impatti riżultat tal-istorbju u tat-trab li huma ġġenerati mit-tħaddim tal-barrieri, mhux biss mill-ħidma biex ikun estratt il-ġebel, imma ukoll minn attività anċillari.

Il-pjan jirreferi għall-ġenerazzjoni tal-istorbju u jgħid li l-permessi ta’ żvilupp għandhom jindirizzaw dan l-inkonvenjent b’diversi miżuri, fosthom permezz ta’ ilqugħ adegwat (acoustic screening), kontroll tal-ħinijiet tal-operazzjoni tal-barriera, li jkun stabilit il-massimu tal-istorbju permissibli u li l-attività storbjuża tkun l-iktar il-bogħod possibli minn żoni sensittivi.

Il-pjan jitkellem ukoll dwar ir-regolamentazzjoni tal-ġenerazzjoni tat-trab. L-attività li tiġġenera t-trab għandha tkun il-bogħod kemm jista’ jkun minn żoni sensittivi. Hu rakkomandat ukoll mill-pjan li meta jinġemgħa fuq is-sit kwantità ta’ prodotti tal-ġebla (stockpiling) dan ikun mgħotti: dan inaqqas it-tixrid tat-trab u allura jgħin biex ikun indirizzat l-inkonvenjent.

Għandi kopja elettronika ta’ dan il-pjan li kont niżżilt minn fuq is-sit elettroniku tal-Awtorità tal-Ippjanar xi snin ilu. Meta din il-ġimgħa erġajt fittixt, sibt li dan id-dokument sparixxa minn hemm: illum m’għadux aċċessibli fuq is-sit elettroniku tal-awtorità!  Safejn naf jien dan il-pjan għadu fis-seħħ imma, mal-Awtorità tal-Ippjanar diffiċli tgħid: għax qatt ma taf fejn int!

Ftakart f’dan kollu meta f’dawn il-ġranet ġejt ikkuntattjat minn residenti fl-Imqabba minħabba applikazzjoni tal-ippjanar (PA 0350/22) li daħlet reċentement dwar barriera fil-viċinanzi tal-iskola primarja tal-Imqabba.  Din l-applikazzjoni hi dwar attività diversa fil-barriera inkluż tkissir tal-ġebla biex tipproduċi ż-żrar kif ukoll dwar il-ħażna taż-żrar fs-sit (stock piling).

Ir-residenti qalulna, lili u lil Melissa Bagley, (kandidat tal-partit fuq id-distrett elettorali li minnu jifforma parti l-Imqabba) li ilhom jaqilgħu ġo fihom żmien. Bħala riżultat ta’ dan għandhom raġun li joqgħodu lura milli jitkellmu direttament. Bħala partit aħna ser nitkellmu f’isimhom.

Jiena rajt il-file dwar din l-applikazzjoni fuq is-sit elettroniku tal-awtorità tal-ippjanar u nħoss li għandi ngħid pubblikament li jiena mħasseb ħafna bir-reazzjoni tad-Direttorat tas-Saħħa Ambjentali li hi nieqsa minn kull sens ta’ responsabbiltà. Jonqos milli jitkellem dwar l-impatti negattivi fuq in-nies kemm tat-trab fin iġġenerat kif ukoll tal-istorbju. Ma jitkellimx dwar il-ħtieġa li dan ikun ikkontrollat mill-proċess tal-ippjanar innifsu.

L-Awtorità dwar l-Ambjent u r-Riżorsi, min-naħa l-oħra, tistabilixxi numru ta’ kundizzjonijiet li għandhom ikunu osservati in lineja ma’ l-aħjar prattiċi ambjentali. Għandu jkun ċar, iżda li dawn il-miżuri u kundizzjonijiet jeħtieġ  li jkunu partiintegrali kemm minn eventwali permess ta’ żvilupp kif ukoll mill-permess operattiv li jinħareġ mill-ERA innifisha.

Sal-ħin li qed nikteb, id-Dipartiment tal-Edukazzjoni għadu ma fetaħx ħalqu biex jipproteġi lill-istudenti fl-iskola primarja tal-Imqabba li hi daqstant viċin tal-barriera soġġett ta’ din l-applikazzjoni. Ma nafx x’qed jistennew biex jipproteġu lit-tfal Mqabbin mill-istorbju u t-trab fin ġġenerat mill-barriera!

B’mod konvenjenti l-anqas il-Kunsill Lokali tal-Imqabba ma fetaħ ħalqu. Imma dan ma jissorprendi lil ħadd.

Din hi materja serja u gravi li teħtieġ l-attenzjoni tagħna lkoll. Il-barrieri u l-ħidma fihom jinħtieġu li jkunu regolati sewwa biex il-kwalità tal-ħajja ta’ dawk kollha li jgħixu fil-madwar tkun imħarsa bis-serjetà.

Is-skiet, jew in-nuqqas ta’ azzjoni adegwata, tal-awtoritajiet li nsemmi iktar il-fuq hi skandaluża. Din hi sklerożi tal-istituzzjonijiet. Meta l-iktar hemm bżonnhom, dawn jiġġammjaw.

ippubblikat fuq Illum: il-Ħadd 6 ta’Novembru 2022

Mqabba: a victim of institutional sclerosis

Around twenty years ago, the authority responsible for land use planning, then named MEPA, had published a Minerals Subject Plan for the Maltese Islands. The plan is dated May 2003.

The Subject Plan, as expected, deals with the regulatory framework for mineral extraction, primarily limestone, which was then and still is now, cowboy territory. Regulation is scarce and enforcement in this sector is almost inexistent.

The Subject Plan fired a warning shot in its first lines by pinpointing the inevitable conflicts resulting from the operation of quarries. It emphasises that “in such small and densely populated islands there are inevitable land use conflicts between limestone extraction and tourism, industrial, commercial and residential development, and the preservation of the islands’ natural and cultural resources. Balancing the needs of the construction industry for mineral resources with other planning and environmental policies, in the context of sustainable development is a key challenge for this Mineral Subject Plan and for the day-to-day control of extraction and related activities.”

The Subject Plan considers impacts on third parties. Specifically, it considers the impacts of noise and dust resulting from quarry operations and ancillary activities.

With reference to noise, it states that planning permits will seek to regulate noise impacts through the use of acoustic screening, restricting operating hours, setting of permissible maximum noise levels, locating noisier operations as far as possible from noise sensitive locations and properties and ensuring appropriate stand-off distances between operations and sensitive locations.

On the other hand, the regulation of dust impacts in the said Mineral Subject plan is also fairly detailed in that it is required to site the dust generating activities away from sensitive locations, considering the direction of prevailing winds. Covering of stockpiles is also recommended.

I have an electronic copy of this Subject Plan which I downloaded some time ago from the Planning Authority website. Checking recently, it has apparently mysteriously disappeared: it is no longer accessible on the Planning Authority website! As far as I am aware this Subject Plan is still applicable. When dealing with the Planning Authority, however, one never knows for certain!

All this came to mind when I was recently contacted by a number of Mqabba residents relative to a planning application (PA 0350/22) submitted recently concerning a quarry in the vicinity of the Mqabba Primary School. The application seeks to carry out activities ancillary to quarrying, including crushing and stock piling of stone derived aggregate on site.

Residents, have informed me and Melissa Bagley, party candidate on the electoral district of which Mqabba forms part, that they have been at the receiving end for a long time. As a result, they are reluctant to speak up publicly. ADPD will be taking up their case and speaking on their behalf.

I have gone through the planning application file which is available online and must publicly state that I am shocked at the reactions of the Environmental Health Directorate which fails to make any submissions on the negative impacts of noise and dust generated as a result of quarry operations, and, on the need, to control them through the planning process itself.

The Environment and Resources Authority (ERA), on the other hand, lists a number of conditions to be adhered to in line with best practice environmental measures. It should however be clear that these measures should be an integral part of both an eventual planning permit as well as the standard operational permit issued by ERA itself.

The Department of Education has so far not reacted in order to protect the students at Mqabba Primary School which school almost borders the quarry in question. What is it waiting for to protect Mqabba boys and girls from excessive noise and from continuously inhaling dust particles generated by the quarry operations?

The Mqabba Local Council is also conveniently silent. However, no one is surprised about that.

This is a very serious issue which needs our attention. Quarrying needs adequate regulation and prompt enforcement such that the quality of life of all those in the vicinity is adequately protected.

The silence (or the lack of appropriate action) of the relative public authorities listed above is scandalous. This is institutional sclerosis. When needed most the institutions we have fail to act.

published in the Malta Independent on Sunday : 6 November 2022

Tourism: reflections on the Deloitte report

The Malta Hotels and Restaurants Association (MHRA) has just published a report entitled Carrying Capacity Study for Tourism in the Maltese Islands which report has been drawn up by its consultants Deloitte and financed primarily by EU funds.

A point which made the headlines, resulting from the said report, is relative to the availability of tourism accommodation, including touristic development which is still in the pipeline. Over the next five years, the report says, there is a significant risk of an over-supply in the expected accommodation growth. Various media reports have emphasised that as a result of the projected supply of touristic accommodation, close to 5 million tourists would be required (at an average 80 per cent occupancy throughout the year) to ensure the sector’s long-term profitability. Such an influx of tourists, definitely, cannot be handled by the country.

This is definitely the result of an lack of adequate land use planning. Unfortunately, the Planning Authority has continuously encouraged a free-for-all, particularly through the relaxation of various planning policies applicable to touristic accommodation. In fact, Tony Zahra, MHRA President, has been quoted as saying that we do not have a “Planning Authority” but a “Permitting Authority”.  For once, he is quite obviously right.

Unfortunately, this attitude of the Planning Authority is not limited to the touristic sector: it is spread throughout the islands relative to all types of development. It is an attitude which has contributed considerably towards “overcrowding, overdevelopment and uglification” which the Deloitte report groups together as being the contributors to the poor urban environment which impacts both residents and tourists indiscriminately!

An interesting point made by the Deloitte report is that the tourist sector is continuously decreasing in importance as the provider of employment opportunities for Maltese residents. In fact, the report states that, in 2009, 82 per cent of those employed in the tourism sector were Maltese. By 2019 this had decreased to 40.6 per cent. A staggering decrease in excess of 50 per cent!  The report does not offer any specific explanation for this. Reliance on poor remuneration of seasonal and part-time labour is a most obvious contributor to the situation. Its correction would inevitably cut the tourism sector down in size and consequently increase the problem of over-supply! The Deloitte report is generally silent about this basic flaw.

The quality of the touristic product is impacted considerably not only by the poor urban environment, which is getting progressively worse. It is also negatively impacted by the exponential increase in traffic and litter. Deloitte also identify the lack of product authenticity as a contributor to the decreasing quality of the touristic product. This is the result of the lack of Maltese working in the sector!

The report also hints at turismophobia. It records the preoccupation of those residing in touristic areas. They are less enthusiastic about tourism when compared to those living in other areas which are not in continuous contact with the tourist.

This ties in with a study carried out by academics at the University of Malta, Lino Briguglio and Marie Avellino, who, in a paper published in 2020 and entitled Has over-tourism reached the Maltese Islands? had pointed out the need for a tourism policy which focuses on mitigating its negative impacts. 

Tourism is not an activity that happens in a vacuum. It takes place in a community of persons, who should be assured that their quality of life is not impacted negatively as a result of the experience.

Tourism is not just about the numbers of tourists who visit, or the millions of euro spent or its contribution to the Gross National Product: it is also about our quality of life.

The profitability to be addressed should not be limited to financial parameters. As tourism is not just about the tourist: it is about each one of us.

published in The Malta Independent on Sunday: 2 October 2022

It-tibdil fil-klima: it-turiżmu mhux ser jeħlisha

Żmien il-biljetti tal-ajru bid-€10 spiċċa, qalilna Michael O’Leary, tar-Ryanair. Dan wara li sirna nafu matul dawn l-aħħar ġimgħat li fl-Unjoni Ewropeja, biex tkun implimentata l-inizjattiva l-ħadra (Green Deal), anke l-avjazzjoni teħtieġ li tagħti s-sehem tagħha billi tibda tinternalizza l-impatti ambjentali. Dan ifisser li l-ispiża riżultat tal-impatti ambjentali tal-avjazzjoni għandha tibda tkun inkluża fil-prezz tal-vjaġġ. Dan hu applikazzjoni diretta u prattika tal-prinċipju ambjentali li min iħammeg jeħtieġ li jħallas (polluter pays principle).

L-avjazzjoni ilha teħlisha billi kienet eżentata għal żmien twil milli terfa’ l-piż tal-impatti tal-emissjonijiet li tiġġenera. Issa dan ma jistax jibqa’ hekk. Din l-industrija ukoll trid tibda tagħti kont ta’ egħmilha. Bħas-setturi ekonomiċi l-oħra trid terfa’ l-piz tal-impatti ambjentali tagħha.  

Li min iħammeġ iħallas hu prinċipju ambjentali bażiku li jifforma parti integrali mill-liġi Ewropeja. Riżultat ta’ hekk dan iservi ta’ gwida għall-formolazzjoni tal-politika tal-Unjoni Ewropeja.  Sa mill-2004 dan il-prinċipju hu ukoll parti integrali mil-leġislazzjoni ambjentali Maltija. Anke fil-kaz tagħna dan il-prinċipju għandu jagħti direzzjoni ċara fil-formolazzjoni tal-politika Maltija.

Sfortunatament, minkejja li l-Parliament f’Malta approva mozzjoni li biha għaraf l-emerġenza klimatika, din id-dikjarazzjoni baqgħet fuq il-karta.  Ftit li xejn sar biex id-deċiżjonijiet meħtieġa riżultat tal-għarfien ta’ l-eżistenza ta’ din l-emerġenza jittieħdu. Hu diżappuntanti li wieħed minn dawk responsabbli biex mexxa l-quddiem din il-mozzjoni issa qed jgħid li l-azzjoni biex ikunu indirizzati l-impatti klimatiċi tal-avjazzjoni huma kontra l-interess nazzjonali. M’għandux idea x’inhu jgħid.

Ejja nkunu ċari:  bħala arċipelagu f’nofs il- Mediterran, il-gżejjer Maltin inevitabilment ikunu effettwati mill-istadji li jmiss tal-impatti tat-tibdil tal-klima, ċjoe l-għoli fil-livell tal-baħar.  Iz-zoni mal-kosta ilaqqtuha waħda sewwa, possibilment jispiċċaw taħt l-ilma, kollha jew kważi, skond kemm jogħla l-livell tal-baħar.  Dan japplika ukoll għall-infrastruttura kostali li tinkludi l-parti l-kbira tal-faċilitajiet turistiċi.

Hu fl-interess nazzjonali ta’ Malta li l-miri klimatiċi tal-2015 ta’ Pariġi jkun osservati u li jiġu  implimentati l-iktar kmieni possibli. Ma jagħmilx sens li nfittxu li nkunu eżentati. Bla dubju jkun hemm impatti konsiderevoli. Imma l-impatti  jekk naġixxu  biex nindirizzaw it-tibdil fil-klima huma ferm inqas mill-impatti li jkollna nħabbtu wiċċna magħhom jekk nibqgħu nippruvaw nevitaw ir-responsabbiltajiet  tagħna.

Tul is-snin, bla dubju, it-teknologija tkompli titjieb, u probabbilment li din tgħin biex jonqos il-piz tal-impatti.  It-tieni rapport ambjentali dwar l-avjazzjoni Ewropeja ippubblikat fl-2019 jiġbed l-attenzjoni li fiz-zona Ewropeja l-konsum medju tal-fuel fuq it-titjiriet kummerċjali naqas b’ 24 fil-mija bejn l-2005 u l-2017. Imma fl-istess żmien kien hemm żieda ta’ 60 fil-mija fil-kilometraġġ tat-titjiriet kummerċjali!

Din l-istatistika tiġbor fiha l-problema kollha: it-teknoloġija qed tnaqqas l-emissjonijiet għal kull kilometru tat-titjiriet, imma n-numru ta’ kilometri tal-vjaġġi qed jiżdied bil-kbir għax ħafna iktar nies qed jivvjaġġaw bl-ajru.  

Bħalissa għaddej dibattitu dwar taxxa fuq il-fjuwil tal-avjazzjoni. Din hi waħda mill-miżuri essenzjali u meħtieġa biex ikun possibli li sal-2030 u lil hinn il-gassijiet serra jonqsu b’55 fil-mija.  

Din l-inizjattiva għandha twassal biex il-prezz tal-biljett tal-ajru jkun jirrifletti l-ispiza reali, inkluż dik ambjentali ikkawżata mill-emissjonijiet.  Dan jista’ jseħħ jew b’żieda ta’ taxxa mal-prezz tal-biljett tal-ajru inkella billi dak li jkun jagħmel użu minn mezzi alternattivi ta’ transport.

Jekk wieħed jagħmel użu ta’ mezzi alternattivi ta’ transport it-taxxa tkun evitata u dan bil-konsegwenza li jkunu evitati ukoll l-impatti ambjentali tal-ivvjaġġar bl-ajru. Fl-Ewropa kontinentali dan jista’ jseħħ bl-użu tal-ferrovija li bosta drabi  hi alternattiva kemm effiċjenti kif ukoll iktar nadifa. Imma fil-kaz ta’ Malta u gżejjer oħra dan l-użu tal-alternattivi potenzjali hu limitat ħafna.  Dan iwassal għal żieda inevitabbli fl-ispiża biex dak li jkun jivvjaġġa bl-ajru u riżultat ta’ hekk jonqos in-numru kemm ta’ Maltin li jivvjaġġaw kif ukoll ta’ barranin (turisti) li jiġu Malta.

Għalkemm eventwalment jista’ jkun hemm xi konċessjonijiet raġjonevoli għal dawk li jgħixu fil-periferiji/gżejjer, it-turiżmu ma jistax jibqa’ jevita li jerfa’ l-piz tal-impatti tiegħu: dan hu meħtieġ biex isseħħ ġustizzja, kemm soċjali kif ukoll ambjentali!  Hu fl-interess ta’ Malta li l-impatt ambjentali tat-turiżmu, b’mod partikolari dak tal-massa, jkun indirizzat u ikkontrollat qabel ma jkun tard wisq. L-industrija tal-avjazzjoni teħtieġ li tkun imċaqalqa bi strumenti ekonomiċi bħat-taxxa ambjentali biex tirristruttura ruħha. Ejja niftakru li bħall-gżejjer kollha, Malta, flimkien mal-komunitajiet kostali, tkun minn tal-ewwel li ssofri l-agħar konsegwenzi tat-tibdil tal-klima: l-għoli fil-livell tal-baħar. It-turiżmu ma jeħlisiex. Il-klima mhux ser tikkunsidra l-posizzjoni partikolari ta’ Malta jew l-impatt fuq l-ekonomija: in-natura ma tiddiskriminax, tibqa’ għaddejja minn fuqna bħalma għamlet bnadi l-oħra fejn kaxkret kull ma sabet fin-nofs!

It-turiżmu qiegħed f’salib it-toroq. Jeħtieġ li b’mod urġenti jaddatta ruħu u jaddatta għall-impatti tat-tibdil fil-klima. Dan hu l-futur reali tat-turiżmu, mhux l-eżenzjoni mit-taxxi.

ippubblikat fuq Illum: 14 t’Awwissu 2022

Climate change: tourism will not be spared

The era of €10 air fares is over, warned Michael O’Leary, Ryanair boss. This follows the news in the past weeks that within the European Union, in order to implement the Green Deal, aviation must do its part by internalising its environmental costs. That is, environmental costs must be incorporated in the price of air fares. This is a direct and practical application of the polluter pays principle.

Aviation has been a free rider for quite some time, being exempted from shouldering the impacts of the emissions which it generates. The holiday is now over and as a direct result the tourism industry must take stock of the situation. Like all other economic sectors, it must factor in its costings the environmental impacts which it generates.

The polluter pays principle is a basic environmental principle which forms an integral part of the EU acquis: it guides EU policy. Since 2004 it also forms an integral part of Malta’s environmental legislation and consequently it should also guide the formulation of Maltese policy.

Unfortunately, notwithstanding the approval by Parliament of a motion declaring recognition of the climate emergency, this declaration is still a paper declaration. The necessary policies required to face this emergency have never been discussed, approved and acted upon. It is disappointing that a prime mover behind the climate emergency motion is now equating the required action to address aviation’s climate change impacts as being contrary to the national interest. He has no idea on the matter!

Let us be clear:  as an archipelago in the centre of the Mediterranean, the Maltese islands will be severely impacted by the next stages of climate change impacts, that is the rise in sea level. The coastal areas will be hard hit, possibly they will be wiped out or substantially reduced, depending on the extent of the sea level rise. This is also applicable for all the coastal infrastructure, which includes practically all tourism facilities.

It is in Malta’s national interest that the 2015 Paris climate goals are adhered to and implemented the soonest. Seeking exemptions is not on.  Obviously there will be considerable impacts. The impacts of acting to address climate change will however be substantially less if we act than if we continue avoiding our responsibilities. 

Over the years technology will undoubtedly improve, possibly reducing the burden. The second European Aviation Environment Report drawn up in 2019 by the European Union Aviation Safety Agency (EASA), the European Environment Agency (EEA) and Eurocontrol points out that within the European area, the average fuel consumption of commercial flights has decreased by 24 per cent over the period 2005-2017. However, over the same time frame there has been a 60 per cent increase in the kilometres flown by commercial flights!

This statistic frames the issue: technology is driving down the emissions per passenger kilometre, however the number of passenger kilometres has been on an exponential increase as more people are travelling by air.

Currently there is an ongoing debate regarding a tax on aviation fuel. This is one of the essential measures needed to enable the reduction of 55 per cent of greenhouse gas emissions by 2030 and beyond.

This initiative is aimed to ensure that the price of an air flight includes all costs, including the environmental costs caused by the resulting emissions. This can be carried out either by a tax on air travel or else through the use of alternative means of transport, as a result of which the tax can be avoided legally, with the resultant decrease of the environmental impacts. In mainland Europe the use of trains is many a time a good alternative for air travel not just due to its efficiency but also in generating less environmental impacts. In the case of Malta and other islands the potential use of alternatives is very limited. This leads to an inevitable increase in the cost of air travel and the consequential decrease in air travelling, both incoming and outgoing.

Although there may eventually be some reasonable concessions for those who live on isolated islands, tourism cannot keep avoiding its own environmental impacts: this is what social and environmental justice demands! It is in Malta’s interest that the environmental impacts of tourism, particularly mass tourism, is contained before it is too late. The aviation industry must be prodded through economic means, such as environmental taxation, to restructure itself. Let us all remember that like all islands, Malta, together with coastal communities, will be the first to suffer some of the worsts repercussions of climate change: the increase in sea level. Tourism will not be spared. The climate will not consider our special situation or our economic considerations – nature does not discriminate: it will roll over us as it did elsewhere!

Tourism is at a crossroad. It needs to urgently adapt to the impacts of climate change. This is tourism’s future, not tax exemptions.

published in The Malta Independent on Sunday : 14 August 2022

Emerġenza Klimatika: l-impatt tal-karozzi u l-avjazzjoni

Temperaturi rekord, li f’ħafna każi jaqbżu l-40 grad Celsius, nirien qerrieda u nixfa f’diversi pajjiżi. Din hi l-aħbar ewlenija mal-Ewropa kollha f’dawn il-ġranet. Din il-mewġa ta’ sħana mhiex xi sorpriża.  

Rapport mill- Joint Research Station tal-Unjoni Ewropeja li kien ippubblikat iktar kmieni din il-ġimgha, intitolat  Drought in Europe July 2022, jemfasizza li parti sostanzjali mit-teritorju tal-Unjoni Ewropeja hu soġġett għal nixfa li f’numru ta’ każi ilha tinġemgħa. Din hi in-normalità l-ġdida!

Il-klima ta’ bħalissa għandha impatt negattiv fuq l-agrikultura fl-Ewropa kollha. L-uċuħ tar-raba’ ser jirrendu ferm inqas. Fl-Italja, ġara tagħna, fuq it-TV rajna  il-livell tal-ilma tax-xmara Po li hu ferm iktar baxx mis-soltu: hemm metri inqas. L-esperti qed jgħidu li l-volum preżenti tal-ilma tax-xmara hu madwar 80 fil-mija inqas mis-soltu. Nofs l-irziezet Taljani għandhom problemi kbar ikkawżati min-nixfa u t-temperaturi għoljin li qed jiffaċċaw.

Dan m’hu xejn ġdid għall-biedja f’Malta. Ilna niffaċċjaw dawn il-kundizzjonijiet. In-nuqqas tal-ilma hi xi ħaġa normali f’Malta, in-nixfa, imma, qed issir ukoll iktar spissa. Imbagħad jiġu mumenti fejn jinfetħu s-smewwiet Ii jgħarrqu kull m’hawn b’għargħar li jkaxkar kollox.

Il-klima ilha żmien tinbidel ftit ftit u dan riżultat tal-istil ta’ ħajja li qed ngħixu. In-natura ilha żmien tagħtina s-sinjali li ma nistgħux nibqgħu għaddejjin kif aħna. Imma kontinwament ninjorawha. Riżultat ta’ hekk issa għandna din l-emerġenza klimatika, li, ġibniha b’idejna.

L-emerġenza klimatika issa hi rejaltà u hi parti integrali mill-ħajja tagħna. Biex nindirizzawha irridu nibdew nagħtu kaz dak li qed tgħidilna n-natura. Hu meħtieġ  li dan kollu jkun rifless fil-politika li tħares fit-tul. Speċifikament nistennew li l-politika li ma mhiex kompatibbli ma dak meħtieġ biex nindirizzaw it-tibdil fil-klima tkun indirizzata b’mod immedjat.  

Malta m’għandiex industrija li tagħti xi kontribut kbir għat-tibdil fil-klima. Il-problemi ewlenin fil-kaz tagħna ġejjin mit-trasport: mill-karozzi u mill-ajruplani.

In-numru ta’ karozzi fit-toroq għadu qed jiżdied kontinwament. Ix-xogħolijiet konnessi mat-titjib fl-infrastruttura tat-toroq qed isiru bl-iskop uniku li t-toroq ikunu jifilħu għal iktar karozzi. Dan ikompli jżid mal-problema. Il-konġestjoni tat-traffiku tonqos naħa u tiżdied band’oħra! Minkejja l-ħafna kliem sabiħ ma hemmx ir-rieda politika li l-kontribut  tal-karozzi għat-tibdil fil-klima jkun indirizzat.

Il-qalba tal-karozzi għall-elettriku, waħedha, mhux ser issolvi l-problema. L-emissjonijiet jibdew jonqsu fit-toroq u jiċċaqalqu għas-sors tal-elettriku li nużaw biex niċċarġjaw il-batteriji. L-enerġija rinovabbli li qed niġġeneraw hi ta’ kwantità insinifikanti!

Parti mill-problema nesportawha lejn Sqallija billi nużaw l-interconnector, li flok wieħed issa hu ippjanat li jkollna tnejn. B’hekk inkomplu inżidu  d-dipendenza tagħna għall-ħtiġijiet enerġetiċi.

Flimkien mal-qalba tal-karozzi għall-elettriku irid isir sforz ġenwin biex jonqsu sostanzjalment il-karozzi mit-toroq tagħna. Iċ-ċokon tal-gżejjer Maltin jagħmilha iktar possibli li nindirizzaw id-dipendenza tagħna fuq il-karozza u li din tkun sostitwita bi transport pubbliku effiċjenti. Kważi kullimkien jista’ jintlaħaq b’faċilità.

F’ Ottubru t-trasport pubbliku ser ikun b’xejn. Dan waħdu mhux biżżejjed: jinħtieġ trasport pubbliku li jkun effiċjenti.  Hu biss meta t-trasport pubbliku jkun alternattiva tajba li jkun jagħmel sens għall-gvernijiet li jibdew il-proċess biex jonqsu b’mod sostanzjali l-karozzi mit-toroq tagħna.

Biex nindirizzaw l-impatti tal-avjazzjoni l-istorja hi iktar ikkumplikata.  Id-dibattitu kurrenti dwar taxxa fuq il-fuel tal-avjazzjoni, kif diġa ġie emfasizzat, ser ikollu impatt sproporzjonat fuq il-gżejjer periferali fl-Unjoni Ewropeja. Imma l-problema hi waħda reali u teħtieġ li tkun indirizzata bla iktar dewmien.

Il-qalba tal-argument fid-diskussjoni li għaddejja hi dwar l-impatt ta’ taxxa fuq il-fuel tal-avjazzjoni fuq it-turiżmu. Mhux biss it-turiżmu lejn il-gżejjer Maltin, imma dak lejn kull rokna tal-Unjoni Ewropeja. Ilkoll kemm aħna naċċettaw il-prinċipju ambjentali bażiku li min iħammeġ jeħtieġ li jħallas (polluter pays principle) li illum il-ġurnata jifforma parti kemm mill-liġi Ewropeja kif ukoll minn dik Maltija.  Anke it-turiżmu għandu jerfa’ l-piż tal-impatti li jiġġenera, in partikolari l-impatti ambjentali tiegħu. Dak hu l-iskop tat-taxxa proposta fuq il-fuel tal-avjazzjoni.

Wasal iż-żmien li t-turiżmu ukoll jibda jirristrittura ruħu u jibda jagħti każ tal-impatti ambjentali tiegħu. Bl-emerġenza klimatika wara l-bieb ma jagħmilx sens li nibqgħu għaddejjin bit-tkaxkir tas-saqajn.

Żommu quddiem għajnejkom li l-gżejjer u l-komunitajiet mal-kosta jaqilgħu l-ikbar daqqa meta jibdew jiżdiedu l-impatti tat-tibdil fil-klima, billi jibda jgħola l-livell tal-baħar.  Xi gżejjer u uħud mill-komunitajiet mal-kosta l-anqas biss jibqgħu jeżistu.

Man-natura ma tistax tinnegozja, trid tbaxxi rasek!

ippubblikat fuq Illum: 24 ta’ Lulju 2022