Nirrikunsidraw is-sussidji tal-enerġija, l-ilma u l-fuel

Bla ebda dubju hu l-każ li l-użu tal-enerġija u l-ilma jkun issussidjat f’dan il-mument ta’ kriżi. Dan is-sussidju għandu jkun immirat biex jindirizza l-impatti soċjali ta’ żieda fil-prezz tal-enerġija u l-ilma sakemm nibqgħu taħt l-effett tal-impatti tal-invażjoni tal-Ukrajina. M’għandniex nieħdu t-triq il-faċli li twassal għal abbuż minn fondi pubbliċi imferrxa fuq kulħadd.

Is-sussidji għandhom ikunu indirizzat lejn min għandu l-ħtieġa tagħhom. Xi ħtieġa hemm li tissussidja lil min għandu l-mezzi biex ikampa?

Il-konsum bażiku tal-enerġija u l-ilma fid-djar tagħna għandu definittivament jibqa’ protett bis-sussidji għaż-żmien li ġej. Din hi neċessità soċjali biex primarjament ikunu mħarsa l-vulnerabbli u dawk bi dħul baxx. Imma lil hinn mis-sussidji applikati għal dan il-konsum basiku ta’ enerġija u ilma ma hemm l-ebda raġuni biex dan is-sussidju jkun japplika għal konsum iktar minn dak bażiku. Min għandu l-mezzi li jwasslu għal konsum ikbar għandu jkollu ukoll ir-riżorsi biex jerfa’ l-ispiża addizzjonali tal-konsum tiegħu jew tagħha.

Ma hemm xejn ikkumplikat f’dak li qed ngħid. Huwa l-mod kif wara kollox diġa jinħadmu l-kontijiet għall-ilma li nikkunsmaw: il-konsum bażiku tal-ilma jitħallas b’rati sussidjati, filwaqt li konsum ikbar tal-ilma diġa jitħallas b’rati kummerċjali. M’għandu jkun hemm l-ebda diffikultà li dan jinftiehem: huwa l-mod kif il-kontijiet tal-ilma ilhom jinħadmu għal iktar minn tletin sena!

Dan kollu hu ukoll dibattibbli meta nikkunsidraw il-konsum ta’ ilma u l-enerġija meta dan il-konsum ma jsirx fir-residenzi. Hu raġjonevoli li napplikaw is-sussidji biex inħarsu l-impiegi. Jeħtieġ imma li s-sussidji jkunu iffukati. Ikun għaqli għalhekk li perjodikament neżaminaw mill-ġdid il-kif u l-kemm b’mod li dawn is-sussidji jkunu raġjonevoli u mhux iktar milli nifilħu bħala pajjiż.

Ma jagħmilx sens imma, li l-użu kollu tal-enerġija u l-ilma jkun issussidjat. Hu meħtieġ li r-riżorsi limitati li għandna nużawhom bir-reqqa.

Iżda l-kaz tas-sussidji għall-konsum tal-fuels, jiġifieri s-sussidji applikati għall-petrol u d-dijżil hi storja kompletament differenti. Il-Gvern diġa, wara ftit ġimgħat, biddel ftit il-proposta oriġinali tiegħu billi ma baqax jissussidja l-konsum tal-fuel (primarjament dijżil) fil-każ ta’ opri tal-baħar imdaqqsa.

Ma hemm l-ebda ħtieġa soċjali biex ikun issussidjat il-petrol u d-dijżil. In-numru żgħir ta’ każi fejn l-użu ta’ karozzi privati hu meħtieġ biex tkun indirizzata d-diżabilita konnessa mal-mobilità jistgħu faċilment ikollhom għajnuna iffukata għall-ħtiġijiet partikolari tagħhom.

It-tneħħija tas-sussidji fuq il-konsum tal-fuel ikun ifisser żieda sostanzjali fil-prezz tal-petrolu u d-dijżil. L-impatt ewlieni tat-tneħħija ta’ dan is-sussidju fuq jkun wieħed pożittiv għax iwassal għal tnaqqis immedjat ta’ karozzi mit-toroq tagħna. Dan iwassal ukoll għal titjib fil-kwalità tal-arja.

Tajjeb li uħud jiftakru li 50 fil-mija tal-vjaġġi li nagħmlu bil-karozzi privati fit-toroq tagħna huma vjaġġi għal distanzi qosra. Il-parti l-kbira ta’ dawn il-vjaġġi, bi prezz rejalistiku tal-petrol u d-dijżil ma jsirux u minflok jintuża t-trasport pubbliku jew forom oħra ta’ mobilità sostenibbli. It-trasport pubbliku kif nafu hu bla ħlas!

Il-partiti parlamentari presentement qed jargumentaw b’veduti dijametrikament opposti. Min-naħa l-waħda l-Labour irid jibqa’ b’sussidji fuq il-konsum kollu filwaqt li l-PN qed jargumenta favur li dawn is-sussidji jkunu eliminati. Dan il-kuntrast bejn il-PLPN  dwar iż-żamma jew it-tneħħija tas-sussidji iħawwad l-imħuħ. Neħtieġu nimxu bir-raġuni anke meta nitkellmu dwar is-sussidji f’dawn iċ-ċirkustanzi.

Ir-riżorsi tagħna huma limitati. Irridu nużawhom bil-għaqal biex inkunu nistgħu nibqgħu ngħinu lill-vulnerabbli.

ippubblikat fuq Illum: 30 t’April 2023

Wara l-maltemp  ………………

Wara l-maltemp jiġi l-bnazzi. Mhux biss. Huwa ukoll il-ħin biex nieħdu ħsieb il-ħsarat li saru mill-maltemp.

Iktar minn hekk hu żmien ukoll biex nidentifikaw in-nuqqasijiet li wasslu għal dawn il-ħsarat u nirrimedjawhom.

Waħda mill-problemi l-kbar li mhiex mogħtija attenzjoni biżżejjed hi dwar x’qiegħed jiġri mill-ilma tax-xita.

Hawn wisq binjiet bla bjar jew bi bjar żgħar wisq biex fihom jinġabar l-ilma tax-xita.

Il-konsegwenza ta’ dan, kif nafu, hi ta’ ħafna ilmijiet fit-toroq u ta’ drenaġġ ifur waqt maltempati bħal ta’ din il-gimgħa.

Kif għidt repetutament ir-responsabbiltà għal dan kollu hi ta’ tlieta: ta’ min jiżviluppa l-bini u ma jipprovdix bjar jew bjar kif meħtieġ, tal-Awtorità tal-Ippjanar li ma tivverifikax biżżejjed li qed jinbena bini mingħajr bjar inkella bi bjar żgħar kif ukoll tal-Korporazzjoni għas-Servizzi tal-Ilma li toħroġ permessi biex bini jitqabbad mas-sistema tad-drenaġġ mingħajr ma tagħmel il-verifika meħtieġ dwar l-eżistenza ta’ bjar.

Kulħadd irid jerfa’ ir-responsabbiltà tiegħu.

Kultura ta’ dipendenza

Il-baġit għall-2023 li l-Ministru tal-Finanzi Clyde Caruana ippreżenta lill-Parlament nhar it-Tnejn għandu jkun deskritt bħala wieħed li jsaħħaħ kultura ta’ dipendenza.  Il-Gvern jagħmel użu mit-tqassim taċ-ċekkijiet biex jilħaq dan l-iskop! Id-dipendenza fuq il-Gvern, taħt il-Labour hi oġġettiv  inkoraġġit. Is-sitwazzjoni minn baġit għall-ieħor tmur mill-ħażin għall-agħar.

Dan hu forsi l-iktar ċar mill-mod kif il-Gvern imexxi l-quddiem il-politika tiegħu dwar il-pagi. Żviluppat differenza kbira bejn id-daqs tal-paga minima u kemm verament teħtieġ biex tgħix. Il-Gvern qed jipprova jindirizza din id-differenza billi jqassam iċ-ċekkijiet. Issa ħoloq COLA ġdida biex jgħin lill-vulnerabbli u dan flimkien ma numru ta’ sussidji li uħud minnhom mhux neċessarji inkella huma ta’ ħsara.

 Il-ħolqien ta’ dan il-benefiċċju ġdid għall-persuni vulnerabbli (80,000 skond il-Ministru) li ma jistgħux ilaħħqu mal-ħajja, hu pass pożittiv. Il-vulnerabbli jeħtieġu l-għajnuna, imma jeħtieġu ferm iktar minn ċekk ta’ madwar €300 li ser jitqassam fi żmien il-Milied. Kien ikun ferm iktar għaqli kieku l-Gvern iffoka fuq il-problema reali u indirizza din il-probema bis-serjetà. Issa ilu żmien ikaxkar saqajh.

Il-problema reali hi li l-paga minima hi baxxa ħafna: hi ferm il-bogħod minn paga li tista’ tgħix biha. Gvern wara l-ieħor għamel ħiltu biex din il-problema jevitha. Tajjeb li niftakru li l-benefiċċji soċjali, fil-parti l-kbira tagħhom, huma marbuta mal-paga minima u huma rifless tagħha. Paga minima diċenti awtomatikament teffettwa l-benefiċċji soċjali li riżultat ta’ hekk jitjiebu sostanzjalment, bi dritt.

Tul dawn l-aħħar għaxar snin tlett rapporti tal-Caritas analizzaw din il-materja fil-fond. L-aħħar rapport, li nħareġ fl-2021, kien ikkonkluda li hemm diskrepanza ta’ 40 fil-mija bejn il-paga minima u dak meħtieġ biex wieħed jgħix b’mod diċenti. Dan jammonta għal diskrepanza ta’ madwar €4,000 fis-sena. Din hi l-problema rejali!

Sakemm nibqgħu bil-paga minima baxxa daqshekk, it-tqassim fuq stil tar-rigali tal-Milied (Father Christmas) ser jibqgħu jsiru biex jitnaqqas il-piz minn fuq spallejn il-vulnerabbli. Xi drabi ir-rigali ta’ Father Christmas ma jkunux limitati għall-vulnerabbli imma qed jinfirxu ma kulħadd. Hekk ġara biċ-ċekkijiet ta’ qabel l-elezzjoni, u l-hekk imsejħa rifużjoni tat-taxxa!

Flok din id-dipendenza fuq dan it-tqassim, ikun iktar xieraq li l-paga minima tiżdied u issir paga li tista’ tgħix biha.  Dan jista’ jsir billi l-baskett ta’ oġġetti u servizzi li fuqu tkun ikkalkulata l-paga minima jkun aġġornat regolarment. Dan jelimina l-ħtieġa tat-tqassim ta’ cekkijiet ta’ kull xorta fil-parti l-kbira tal-każi għax il-paga raġjonevoli tkun ir-regola: ma jkunx hemm ħtieġa tal-benvolenza politika tal-Gvern, la fi żmien il-baġit u l-anqas, fi żmien ta’ elezzjoni ġenerali kif, b’mod abbużiv diġa sar.

B’żieda ma’ dan it-tqassim taċ-ċekkijiet bi pjaċir, flok pagi ġusti bi dritt, tajbin biex wieħed jgħix bihom, il-Gvern qiegħed ukoll japplika numru ta’ sussidji li huma mfasslin b’mod żbaljat.

Is-sussidji tal-petrol u d-dijżil huma żejda. Iż-żieda internazzjonali fil-prezz tal-petrol u d-dijżil, li huma madwar id-doppju ta’ dak li qed inħallsu Malta, hi opportunità unika li f’idejn kapaċi tista’ tikkoreġi l-iżbalji li għamel il-Gvern fil-konfront tal-problema tagħna tad-dipendenza fuq il-karozza privata.

Flok is-sussidji fuq il-prezz tal-petrol u d-dijżil ikun aħjar kieku ninvestu fl-effiċjenza u l-puntwalità tat-trasport pubbliku. Din hi opportunità unika li, f’idejn min jifhem tista’, fit-tul, twassal għal tibdil fl-imġieba tan-nies favur użu iktar tat-trasport pubbliku u użu inqas tal-karozzi privati.  L-introduzzjoni ta’ transport pubbliku b’xejn għal kulħadd mill-bidu ta’ dan ix-xahar kien pass primatur: l-effiċjenza u l-puntwalità tat-trasport pubbliku kellu jkun indirizzat ferm qabel ma ttieħed dan il-pass importanti.

Li tkun indirizzat id-dipendenza fuq il-karozzi privati hu oġġettiv politiku li l-Gvern stess ippropona fil-Pjan Nazzjonali dwar it-Trasport. Il-Gvern qiegħed jinjora l-pjan tiegħu stess.

Min-naħa l-oħra hu xieraq li l-konsum bażiku tal-ilma u l-elettriku fir-residenzi tagħna jibqa’ jkun issussidjat. Imma hu żball li is-sussidju japplika ukoll għall-konsum kollu ta’ kulħadd. Ikun ferm aħjar jekk setturi differenti tal-ekonomija jkollhom aċċess għal għajnuna mfassla għall-ħtiġijiet tagħhom sakemm iddum il-kriżi kurrenti.   Dan jista’ jagħti protezzjoni ferm ikbar kemm lill-impiegi kif ukoll lill-ekonomija. Fuq kollox b’dan il-mod jista’ jkun evitat li jkun issussidjat il-ħela u l-abbuż fl-użu tal-ilma u l-elettriku.

Ma hemmx ħtieġa li nsaħħu kultura ta’ dipendenza fil-forma ta’ tqassim ta’ ċekkijiet inkella b’sussidji mhux meħtieġa.  Huwa tajjeb li l-vulnerabbli jkunu mgħejjuna. Imma li tinbena u tissaħħaħ kultura ta’ dependenza bħala riżultat ta’ politika skaduta dwar il-pagi hi xi ħaġa ferm differenti. Dan jagħmel ħsara lit-tessut soċjali tal-pajjiż u għandu jinġieb fit-tmiem l-iktar kmieni possibli.

ippubblikat fuq Illum: il-Ħadd 30 t’Ottubru 2022

A Culture of Dependency

The budget for 2023 presented to Parliament by Finance Minister Clyde Caruana last Monday may be described as one which reinforces a culture of dependency. Government handouts are used, left, right and centre to achieve this objective. Under Labour the culture of dependency is actively encouraged: it gets worse with every budget.

This is most clear in the manner in which government deals with incomes policy. A chasm has developed between the actual minimum wage and what is required as a living wage. Government tries to bridge this through various handouts including the newly created special COLA for the vulnerable as well as through subsidies, some of which are unnecessary or damaging.

The creation of a new ad hoc benefit payable to vulnerable persons (estimated by the Minister at 80,000 persons) who cannot cope with the current rate of inflation is a positive step. They definitely need help, but they need much more than an approximately €300 handout at Christmas time.  It would have been much better if government focused on the real problem and addressed it head-on. It has been procrastinating for ages.

The real problem is that the minimum wage is ridiculously low: it is far from being a living wage. Governments have repeated sought to avoid addressing this issue. It is pertinent to point out that social benefits are mostly pegged to the minimum wage. A minimum wage at a reasonable level would automatically adjust all social benefits to an equally reasonable level too.

Three Caritas reports have analysed the issue in depth in the last ten years. The last report issued in 2021 had found a 40 per cent discrepancy between the minimum wage and what is required as a living wage. This translates into approximately a €4,000 shortfall per annum. This is the real problem!

For so long as the minimum wage remains at such a low level, government handouts in Father Christmas style will remain the norm in order to reduce the burdens on the vulnerable. At times, this Father Christmas benevolence is not limited to the vulnerable but spread to the benefit of one and all. The pre-electoral handouts and the so-called tax refunds are just two examples.

Instead of being dependent on handouts, it would be appropriate if the minimum wage is a living wage. This can only be achieved through a regular updating of the basket of goods and services on the basis of which the quantum of the minimum wage is determined. This would eliminate the need for most handouts at any time of the year as all would get their dues as of right, on a regular basis, and not be dependent on the political benevolence of government, be it at budget time or else, abusively, on the eve of general elections as has already happened.

In addition to a policy of preferring handouts to a clear statutory determination of a fair living wage Government has also embarked on a policy of increased subsidies, designed in an ill-advised manner.

The subsidies applied to petrol and diesel are uncalled for. The current international spike in fuel prices – approximately double what we pay locally– is a unique opportunity which, if properly managed could make up for government’s lack of action to address the car dependency problem on the Maltese islands.

Instead of subsidising the price of petrol and diesel it would be much better to invest in the efficiency and reliability of public transport. This is a unique opportunity which if properly managed could be the beginning of a long-term behavioural change: away from the private car and towards public transport. Having free public transport for all as of this month was a pre-mature step: the efficiency and reliability of public transport should have been adequately addressed before embarking on such an important step.

Addressing car dependency head-on is a policy objective proposed by government’s own National Transport Master Plan but repeatedly ignored by government itself.

On the other hand, it is appropriate to subsidise basic water and electricity domestic consumption. One should however think beyond an across-the-board subsidy.  Having focused assistance to different sectors of the economy tailor-made to their specific needs for the duration of the current crises would yield far better results in protecting employment and the economy in the long-term. It would definitely avoid subsidisation of waste and misuse of water and electricity.  

We do not need to create or reinforce a culture of dependency in the form of handouts and unnecessary subsidies. Helping the vulnerable is laudable. Reinforcing a culture of dependency as a result of an outdated incomes policy is something quite different: it damages the social fabric and should be reversed the soonest!

published on The Malta Independent on Sunday: 30 October 2022

Jgħadduna biż-żmien

L-Awtorità tal-Ambjent u r-Riżorsi (ERA) għadha kif ippubblikat abbozz ta’ Strateġija Nazzjonali dwar l-Ambjent għal konsultazzjoni pubblika. Dan l-abbozz ippubblikatu bl-Ingliż biss. Qiesu t-tmexxija tal-ERA ma tafx bil-Malti.

Minn awtorità pubblika nistennew ferm aħjar minn hekk. Kemm ser iddumu tinsulentawna? L-iskuża li l-Malti mhux addattat għal dokument tekniku mhiex waħda aċċettabbli. In-nuqqas ta’ dokument bil-Malti hi opportunutà mitlufa biex l-ERA tikkomunika iktar man-nies.

Iżda lil hinn mil-lingwa, l-istrateġija ambjentali li qed tkun proposta hi waħda ġenerika. Fiha tmien għanijiet li hu propost li jintlaħqu sal-2050. Il-lista tal-għanijiet li l-ERA trid tindirizza mhiex il-problema, għax il-problema hija li dawn l-għanijiet huma affarijiet li ilna niddiskutu żmien: ġew ippubblikati biżibilju rapporti, strateġiji u regoli jew policies li jkunu saru b’intenzjonijiet tajba tul is-snin!  Il-problemi jinqalgħu dejjem meta nfittxu li nimplimentaw il-miżuri meħtieġa biex jitwettqu dawn l-għanijiet. F’dak il-mument jinqagħu elf skuża, għax fir-realtà ma hemmx il-volontà politika li jittieħdu passi bis-serjetà.

Dan hu bil-bosta differenti milli jipprova jgħid ic-Chairman tal-ERA fid-daħla bl-Ingliż li kiteb għad-dokument konsultattiv! Din hi storja li għaddejna minnha diversi drabi!

Il-ħsara ambjentali li saret tul is-snin mhiex xi ħaġa li ser tkun irranġata mil-lum għall-għada.  Ħadd m’għandu jistenna riżultati malajr fil-mixja biex insewwu l-ħsara ambjentali li tħalliet takkumula tul is-snin.

Il-ħarsien tal-ambjent jinvolvi li jinbidlu deċiżjonijiet politiċi diversi li ittieħdu tul is-snin li kienu parti mill-kawża ta’ ħsara konsiderevoli. Ifisser ukoll li nibdlu attitudnijiet, drawwiet u l-mod kif inġibu ruħna.

Fid-daħla għad-dokument konsultattiv iċ-Chairman tal-ERA Chairman, Victor Axiak, jistqarr li jista’ jkun hemm ħtieġa ta’ sagrifiċċji żgħar fl-immedjat biex niksbu benefiċċji ambjentali fit-tul li jitgawdew minn ġenerazzjonijiet futuri. Din hi dikjarazzjoni li prattikament kulħadd jaqbel magħha. Imma dikjarazzjoni bħal din teħtieġ ukoll li tkun segwita minn lista ta’ miżuri meħtieġa biex tittieħed azzjoni dwarhom,  lista li tvarja minn miżuri li jistgħu jittieħdu immedjatament għal oħrajn li jħarsu iktar fit-tul.

Ma baqax iktar żmien biex noqgħodu niffilosifizzaw dwar l-ambjent.  Il-problemi nafu x’inhuma u  nafu ukoll min fejn ġejjin u min hu l-kawża tagħhom! Tħejjew kwantità ta’ rapporti, strateġiji, pjani t’azzjoni u x’naf jien tul is-snin. Kull Ministru ġdid ipprova jagħti l-impressjoni li hu jew hi sabet is-soluzzjoni b’nisġa ta’ kliem sabiħ li jipprova jimpressjona. Sfortunatament ir-rapporti tekniċi li saru kif ukoll dak li qalu in-nies waqt konsultazzjonijiet pubbliċi, bosta drabi ġie injorat.  Anzi xi drabi l-gvernijiet saħansitra aġixxew bil-maqlub ta’ dak propost jew maqbul!

L-istrateġija proposta illum, per eżempju,  tiffilosofizza dwar il-ħtieġa li innaqqsu id-dipendenza tagħna fuq il-karozzi u tinsisti li għandhom jonqsu l-karozzi mit-toroq tagħna.  Jekk wieħed imur lura u jerġa’ jaqra ftit l-istrateġija nazzjonali dwar it-trasport, li kienet iffinalizzat sitt snin ilu, jsib eżattament l-istess argumenti. Imma minflok ma ħa l-passi meħtieġa, l-Gvern – kemm direttament kif ukoll permezz tal-agenziji u l-awtoritajiet tiegħu – għamel bil-maqlub!

Kull studju li sar, kemm f’Malta kif ukoll barra minn xtutna, repetutament ikkonkluda li żvilupp massiċċ tal-infrastruttura tat-toroq twassal biex awtomatikament jiżdiedu l-karozzi fit-toroq. Kif mistenni, anke f’Malta, hekk ġara. Il-konġestjoni u l-problemi tat-traffiku żdiedu mhux naqsu riżultat tal-proġetti diversi tat-toroq. Dan seħħ għax kuntrarju tal-pariri li kellu, l-Gvern ma indirizzax il-kawza tal-problemi, imma indirizza l-effett.  Il-problema mhiex il-wisa’ jew it-tul tat-toroq, imma n-numru ta’ karozzi fit-toroq. Is-sitwazzjoni illum – f’ħafna każi  – hi agħar milli kienet qabel ma saru dawn il-proġetti.  

Minnbarra dan, daqslikieku mhux biżżejjed, l-awtoritajiet għamlu is-snin jinkoraġixxu l-iżvilupp ta’ petrol stations kbar, qieshom supermarkets. Dawn ħarbtu ammont mhux żgħir ta’ raba’. Biex issa jiġu jgħidulna kemm iridu jipproteġu l-agrikultura!

Kif nistgħu ntejbu l-kwalità tal-arja jekk nibqgħu nżidu l-karozzi fit-toroq tagħna?  Uħud forsi jargumentaw li s-soluzzjoni qegħda wara l-bieb bl-introduzzjoni tal-karozzi tal-elettriku inkella bl-użu tal-idroġenu jew xi fuel ieħor alternattiv. Dan ikun biss soluzzjoni parzjali għax fl-aħħar mill-aħħar irridu naraw kif ikun ġġenerat l-elettriku meħtieġ inkella kif ikun prodott l-idroġenu jew fuel alternattiv.

M’għandiex ammont suffiċjenti ta’ enerġija rinovabbli iġġenerata lokalment għax l-għorrief li ħadu id-deċiżjonijiet ftaħru fil-passat kemm kien irnexxielhom jinnegozjaw deroga tajba biex il-mira nazzjonali ta’ ġenerazzjoni ta’ enerġija rinovabbli ma tkunx 20% imma 10% tal-elettriku ikkunsmat. Ħtija ta’ hekk, illum m’għandniex ammont suffiċjenti ta’ enerġija rinovabbli.  Meta għandna l-ħtieġa ta’ enerġija elettrika bi prezz raġjonevoli  għandna nuqqas f’dan il-qasam li għalih qed inħallsu bizzalza.

Id-dipendenza li għandna bħala pajjiż fuq il-karozzi privati hi riżultat ta’ traskuraġni politika tat-trasport pubbliku tul is-snin. Li t-trasport pubbliku jkun b’xejn minn dan ix-xahar kienet deċiżjoni prematura. L-ewwel pass messu kien li tkun indirizzata l-effiċjenza u l-puntwalità tas-servizz. Il-prezz qatt ma kien problema.

Hu meħtieġ li l-effiċjenza u l-puntwalità tas-servizz ikunu indirizzati b’urġenza. Meta dan isir jagħmel ġid ambjentali ferm iktar mill-argumenti tekniċi kollha dwar kemm hemm ħtieġa li nħarsu l-ambjent. Trasport pubbliku effiċjenti flimkien ma investiment f’modi alternattivi ta’ transport hu ta’ benefiċċju ambjentali enormi.

Din hi uġiegħ ta’ ras kbira. Pariri ċari kien hemm. Iżda meta kien possibli li l-problema tkun indirizzata, l-Gvern, direttament kif ukoll permezz tal-awtoritajiet u aġenziji diversi tiegħu, ġie jaqa’ u jqum minn dan u għamel bil-maqlub!

Argumenti simili jistgħu jsiru dwar numru kbir ta’ materji ta’ importanza ambjentali: mill-ilma sal-pestiċidi, mill-użu tal-art sal-bijodiversità, mill-isforzi favur ekonomija ċirkulari għal taxxi ambjentali iddiżinjati sewwa.

Il-mod kif il-politika dwar it-trasport tħalliet għan-niżla hu biss eżempju wieħed żgħir minn fost bosta li jwassal għall-konklużjoni inevitabbli li ma teżistix rieda politika biex il-ħsara ambjentali tkun indirizzata bis-serjetà.

Il-konsultazzjoni pubblika tal-ERA sfortunatament hi fażi oħra fi proċess li permezz tiegħu qed jippruvaw jgħadduna biż-żmien.

ippubblikat fuq Illum : Il-Hadd 23 t’Ottubru 2022

aqra ukoll dokument sottomessmill-ADPD lill-ERA hawn

Stormwater Management: entrenched incompetence

(photo by author dated 4 October 2018: overflowing sewer at Archbishop Gonzi Square Kalkara)

The Ministry for Public Works and Planning has embarked on another public consultation on stormwater management. I have lost count as to the number of times this exercise has been carried out along the years, directly or indirectly. At the end of the day the authorities continuously develop cold feet as they fail to address the basic issue: enforcement!

The consultation document points to a basic statistic which proves this point: only 36 per cent of dwellings have a water cistern. This notwithstanding that the matter has been codified in our legislation since 1880: that is since the approval of Ordinance I of 1880 by the British colonial government. Before that date most buildings had a water cistern. Everyone was then aware that water in Malta is scarce and all sought to do their part in collecting rainwater. Nowadays no one cares, as long as there is water in the tap!

The consultation document, entitled Green Stormwater Infrastructure Guidance Manual, drawing on Census 2011 information, further points out that it is in the sector of apartment blocks that one finds the largest number of infringements in non-provision of water cisterns. Compliance ranges from 80 per cent in the case of villas to 4 per cent in the case of apartments. On a geographic level it is probably no surprise that Gozo is only 25 per cent compliant!

As is also pointed out by the consultation document the present state of water harvesting is the result of a lack of adequate enforcement. I would emphasise that it is a case of an incompetent, almost inexistent, enforcement. It is very easy to point at developers who try to avoid excavating or constructing water cisterns, reducing his costs and increasing profits. They have a number of accomplices, who ignore this fact and then proceed to certify works as having been completed satisfactorily. In these instances, compliance certificates are issued just the same by the Planning Authority. Likewise, the Water Services Corporation authorises the connection of foul water drains from such developments to the public sewer without generally bothering to ascertain as to where rainwater is being collected or directed.

Rainwater is to be collected in a water cistern which should be fitted with an overflow which directs excess rainwater onto the street. Instead, a number of developments direct all rainwater directly onto the street. At times, unfortunately increasing in frequency, rainwater is disposed of directly into the public sewer.

This is the cause of flooded streets and overflowing sewers with which we are very familiar during and after heavy rainfall.

Enforcement hits hard as non-compliance is widespread. This is the primary reason as to why no government has seriously embarked on tackling this problem. In the past government, instead of addressing the root cause of the problem, that is the non-provision of water cisterns, embarked on the drilling of a number of tunnels to facilitate the collection of rainwater and its dumping into the sea. Millions of euros in EU funds were utilised in this exercise, literally money down the drain.  Notwithstanding this misapplication of EU funds, the problem of flooded streets and overflowing sewers is still a common occurrence during and immediately after heavy rainfall.

Having expertly drawn up codes and manuals is generally helpful. It is however no substitute for clear indiscriminate enforcement: no exceptions allowed. It is what we lack. It is the result of clientelism forming an integral part of the philosophy of government and administration. It is a political disease which is not limited to stormwater management but as we all know is spread throughout the public administration.

If those employed to implement our laws, rules and regulations get on with their jobs, the problem of stormwater management would be substantially smaller, and definitely quite manageable!

The basic problem which the consultation document does not discuss is that there is no political will to ensure that simple rules on rainwater harvesting are observed by all. The rest follows.

published in The Malta Independent on Sunday : 3rd July 2022

Writing off future generations

Our actions today are a first draft in designing the future. They are tomorrow’s blueprint. Our future as well as that of future generations.

The ice sheets are melting at a faster rate than ever before. The resulting sea-level rise will obliterate coastal settlements around the globe. Even the Maltese islands will be impacted by a sea-level rise, irrespective of its magnitude. The larger the sea-level rise the more severe the impacts.

On a global level the sea is rising around 3 millimetres per annum. This varies with region. This variation may be insignificant to the naked eye and as result many would not even notice it.

No one can state with certainty as to how much the sea level will eventually rise. It is however clear to the scientific community that an increase in the mean global temperature is a major contributor. Islands and coastal communities all around the world will bear the brunt of this sea-level rise.

In the Pacific Ocean the sea has risen at a rate of three times the global average. A number of low-lying islands have already disappeared below the sea.  In the Indian Ocean, The Maldives, a major touristic destination, risks losing 77 per cent of its land with a 50-centimetre sea-level rise. It will completely disappear if the sea level rises to a metre or more.  

There is a time lag between our actions and sea-level rise such that we can substantially decrease sea-level rise in the future if we act appropriately now.

This is the reason underlying the EU’s policy of carbon neutrality, that is taking steps to ensure that net carbon emissions are reduced to zero by 2050, preferably earlier.

The Mediterranean Sea is a hotspot of climate change. Mediterranean experts on climate and environmental change within the framework of the UNEP Mediterranean Action Plan have drawn up a report entitled “Risks associated to climate and environmental changes in the Mediterranean Region”. This report points at the enormous challenges facing the Mediterranean due to the projected rising temperature in the region.

Without policy change it is estimated that the Mediterranean Region will, on average, be 2.2 degrees warmer in 2040 than it is today. This will have a considerable impact on water resources, agricultural production and health, amongst other issues. By 2100 without meaningful policy change this could lead to a one metre rise in sea level impacting severely the coastal communities in the Mediterranean.

The tourism industry, with most of its facilities situated along the coastline, will be obliterated. The impacts of climate change will be so severe that Covid-19 impacts will seem to be child’s play in comparison.

All over the world governments have been reluctant to act and take definite action on climate change to limit the potential temperature rise to 1.5 degrees Celsius and definitely to not more than 2 degrees Celsius. The commitments made at the Paris Climate Summit in 2015 are a welcome first step, but they are certainly not enough.

It has been estimated that if all commitments made in Paris are adhered to, we would still be on track to hit a temperature increase in excess of the two-degree limit. This would lead to a global disaster.

The first to bear the brunt will be islands all around the globe followed closely by low-lying coastal areas. This is the reason for island states being so vociferous in Climate Change fora, insisting for more action. It is unfortunate that Malta’s voice is not sufficiently heard in such fora. It is about time that we get our priorities right. Our relative silence is writing off future generations in the Mediterranean.

published in The Malta Independent on Sunday : 3 January 2021

We need a Carbon Budget

Searching for the word “climate” through the 2021 Pre-Budget document published earlier this week entitled Towards a Sustainable Economy one finds the word three times: twice referring to the United Nations Agenda which has to be addressed by Malta as a prospective UN Security Council member, while a third reference is to policy documents under preparation in Malta. The word climate in the pre-budget document is not associated with any climate change policy implementation or action and its impact on the Maltese economy.

It is already five years since the Paris Climate Summit and its conclusions are still being “studied” in Malta. If we keep on procrastinating, achieving carbon neutrality by 2050 will be very difficult to attain.

When Parliament approved the Climate Action Act in 2015 it identified that one of the tools to be used in the politics of climate change was the formulation of a Low Carbon Development Strategy. Consultation on a Vision to develop such a strategy was carried out in 2017, but three years down the line the final policy document is nowhere in sight, even though the Minister for Climate Change Aaron Farrugia has indicated that it may be concluded towards the end of this year. 

A Low Carbon Development Strategy will identify those sectors which are of considerable relevance in developing a low carbon strategy. Some of them are major carbon emission contributors to be addressed. Other sectors are part of the solution as they provide alternative tools which serve to decouple the economy from intensive energy use, in the process reducing carbon emissions.

The Vision which was subject to public consultation three years ago identifies a number of sectors as areas for climate action, namely: enterprise, energy, transport, waste, water, agriculture, tourism, information and communication technologies (ICT) and finance.

The Low Carbon Development Strategy, when published, should address these areas of action. It would also be expected that such a strategy would also identify the manner in which we will be in a position to achieve our target of carbon neutrality. Such a strategy would also, for completeness be expected to be coupled with a carbon budget which would break down the general target into specific manageable objectives which could be achieved over a specific and reasonable timeframe.

At the Paris Climate Summit, together with all other countries, Malta made pledges to take action in order to lay the foundations for reducing climate impacts. If all the pledges made at Paris are honoured, however, we will still be very far off from achieving the target of not exceeding a two-degree Celsius temperature rise. Much more is required.

Unfortunately, Malta’s climate related policies are double faced. On one hand the Malta government publicly pledges action to address climate change. Simultaneously, however, it proceeds with massive road infrastructural projects which encourage more cars on our roads. On the other hand, plans for the electrification of our roads are apparently subject to an elephantine gestation period. In the meantime, car emissions compete with power generation emissions as Malta’s major contributor to climate change.

It is unfortunate that the Low Carbon Development Strategy and the associated Carbon Budget are taking too long to be formulated. It will take much longer to implement them as special interest groups will undoubtedly seek to protect their specific areas to the detriment of attaining our carbon-neutral objective.  

Malta should be at the forefront of climate change action. Parliament’s declaration recognising the existence of a climate emergency is not enough. Words must give way to action. As an island, Malta should be aware that a primary climate change challenge in the years to come will be a rising sea level as a result of which the coastline may recede inwards at a rate so far unknown. The coast, we may remember, is home to most of our maritime and tourism infrastructural facilities, all of which are under threat. Even residential areas close to the sea level will be impacted. This would include all sandy beaches and the residential/commercial areas at l-Għadira, Xemxija, Salini, Gzira, Msida, Sliema, Ta’ Xbiex, Pietà, Marsa, Marsaxlokk, Marsaskala, Birzebbuga, Xlendi, and Marsalforn. Impacts could also move towards inland low-lying areas such as Qormi.

If we take too long to bring our own house in order, it may be too late.

published in The Malta Independent on Sunday : 13 September 2020

Drittijiet Ambjentali bir-riforma kostituzzjonali

Il-Konvenzjoni Kostituzzjonali, meta tiġi, tkun opportunità unika biex ikunu ntrodotti drittijiet ambjentali fil-Kostituzzjoni. Dan jista’ u għandu jseħħ billi dawn id-drittijiet jinkitbu b’mod ċar u li ma jħallux lok għal miżinterpretazzjoni f’riforma li ilna nistennew żmien kbir.

Id-drittijiet ambjentali, għandhom ikunu ċari daqs id-drittijiet dwar il-propjetà. Għax il-Kostituzzjoni, b’mod pervers, filwaqt li tipproteġi drittijiet dwar il-propjetà, illum ma toffri l-ebda protezzjoni għal drittijiet ambjentali bħad-dritt għal arja nadifa inkella għal aċċess għal ilma nadif. L-anqas ma tipproteġi l-bijodiversità jew il-pajsaġġ jew kwalunkwe dritt ambjentali ieħor bħall-ħarsien tar-riżorsi naturali. Id-drittijiet tal-individwi huma b’xi mod protetti imma d-drittijiet tal-komunità l-anqas biss jissemmew.

Meta wieħed iqis li d-drittijiet tal-ġenerazzjonijiet preżenti huma kemm kemm protetti, xejn ma hemm biex niskantaw jekk il-liġi bażika tagħna tinjora lill-ġenerazzjonijiet futuri għal kollox.

Waqt li dan kollu kien għaddej, Malta, fuq livell internazzjonali nsistiet dwar il-ħarsien ta’ qiegħ il-baħar (1967), dwar il-klima (1988) u dwar il-ġenerazzjonijiet futuri (1992). Imma minkejja dawn l-isforzi fuq livell internazzjonali, ma sar l-ebda sforz lokali biex dak li nippriedkaw barra minn xtutna nipprattikawh f’artna.  

Il-Kostituzzjoni ta’ Malta, fil-Kapitlu 2 tagħha, għanda sett ta’ linji gwida biex dawn ikunu ta’ għajnuna lill-Gvern billi b’mod ġenerali jindikaw it-triq li jeħtieġ li jimxi fuqha.  Wieħed minn dawn il-prinċipji gwida huwa dwar il-ħarsien ambjentali. Dan tfassal oriġinalment fl-1964 u ġie emendat riċentement.  

Wara din il-lista ta’ linji gwida, fl-aħħar tagħhom, il-Kostituzzjoni tgħidilna li ma tistax tmur il-Qorti biex tinfurzhom!

Dan il-kapitlu tal-Kostituzzjoni huwa mfassal fuq dak li hemm fil-Kostituzzjoni tal-Irlanda u tal-Indja. Kif jispjega Tonio Borg fil-kummentarju tiegħu dwar il-kostituzzjoni ta’ Malta, l-Qorti Suprema Indjana minkejja kollox, imma, interpretat il-linji gwida fil-Kostituzzjoni Indjana bħala l-kuxjenza tal-kostituzzjoni : linja gwida tabilħaqq.  Għax x’jiswa’ li toqgħod tipprietka u tħambaq dwar il-prinċipji bażiċi u l-linji gwida jekk imbagħad iżżomhom milli jkunu infurzati?

Sfortunatament, din l-istess attitudni kienet addottata meta tfasslet leġislazzjoni dwar l-ippjanar għall-użu tal-art u dwar l-ambjent. Anke hawn wara ħafna dikjarazzjonijiet ta’ prinċipji nsibu li dwar dawn ukoll ma tistax tmur il-Qorti biex tinfurzhom.

Fis-sottomissjonijiet tagħha lill Konvenzjoni Kostituzzjonali, Alternattiva Demokratika,  ipproponiet li dan il-kapitlu fil-kostituzzjoni għandu jkun revedut b’mod li jkun assigurat li l-Gvern dejjem jimxi mal-linji gwida kostituzzjonali.   

F’pajjiżi oħra, s-soċjetà ċivili, meta meħtieġ, tieħu azzjoni legali kontra l-Gvern biex tassigura li dan jerfa’ r-responsabbiltajiet ambjentali tiegħu f’kull ħin.

Għandi f’moħħi żewġ eżempji partikolari.

L-ewwel wieħed hu dwar azzjoni legali fir-Renju Unit mill-għaqda ambjentali  Client Earth dwar il-mod kajman li bih il-Gvern Ingliż mexa fil-konfront ta’ strateġija nazzjonali dwar il-kwalità tal-arja. Il-materja spiċċat quddiem il-Qorti Suprema li f’deċiżjoni ta’ struzzjonijiet lill-Gvern dwar iż-żmien sa meta għandha tkun lesta din l-istrateġija.   

It-tieni eżempju qiegħed l-Olanda u jikkonċerna t-tibdil fil-klima u l-grupp ambjentali  Urgenda li mar il-Qorti biex iġiegħel lil Gvern jistabilixxi miri raġjonevoli dwar emissjonijiet li għandhom impatt fuq il-bidla fil-klima.

F’dawn l-eżempji, u probabbilment f’bosta oħrajn, l-azzjoni tal-Gvern kienet ferm inferjuri għall-aspettattivi tas-soċjetà ċivili. Ikun tajjeb li l-kostituzzjoni tipprovdina bl-għodda biex kull meta l-Gvern jonqos milli jimxi mal-miri kostituzzjonali ikun possibli li nippruvaw inġibuh f’sensieh.

Sal-lum niddependu mill-Kummissjoni Ewropeja bit-tama li meta jkun meħtieġ din tieħu passi. Nistqarr li f’materji ambjentali, bosta drabi tiddisappuntana u ma tagħmilx dak li nistennew minn għandha.

Il-konvenzjoni Kostituzzjonali sal-lum, tista’ tkun l-unika forum fejn dan id-difett kostituzzjonali jkun possibli li nikkoreġuh. Għax hu l-waqt li d-drittijiet ambjentali jsiru parti integrali mill-kostituzzjoni.

Ippubblikat fuq Illum: il-Ħadd 6 ta’ Settembru 2020

Green rights through Constitutional reform

The forthcoming Constitutional Convention, whenever it happens, is an opportunity to entrench green rights in the Constitution. This can be carried out through spelling out such rights unequivocally during the long overdue constitution reform process.

Environmental rights should be spelled out just as clearly as property rights. Our Constitution perversely protects property rights but then does not protect our right to clean air or the access to clean water. Nor does it protect our biodiversity or our landscape or any other environmental right. Individual rights are somehow protected but then the rights of the community are not even given a mention.

When one considers that the rights of the present generations are very poorly protected no one should be surprised that future generations are completely ignored in our basic law.

While this has been going on, Malta has on an international level been insisting on protecting the seabed (1967), the climate (1988) and future generations (1992). Notwithstanding the efforts made on an international level, however, there was no corresponding local effort to put in practice what we preached in international fora.

Malta’s Constitution contains a set of guiding principles in its Chapter 2 which are intended to guide government in its workings. One of these guiding principles relates to environmental protection. Originally enacted in 1964 it was amended recently.

Yet there is a catch. Towards the end of this list of guiding principles our Constitution announces that these principles cannot be enforced in a Court of Law.

This Chapter of our Constitution is modelled on similar provisions in the Irish and the Indian Constitutions. As explained in Tonio Borg’s A Commentary on the Constitution of Malta, however, the Indian Supreme Court has over the years interpreted similar constitutional provisions as the conscience of the Constitution, a real guiding light. It does not make sense to proclaim basic and guiding principles, declare that they should guide the state but then stop short of having them enforceable in a Court of Law.    

Unfortunately, the same attitude was adopted when drafting land use planning and environmental legislation. This legislation contains similar provisions: the announcement of basic guiding principles which are not enforceable in a Court of Law.

In its submissions to the Constitutional Convention, Alternattiva Demokratika-The Green Party has proposed revisiting this Chapter of the Constitution in order that it would be possible to ensure that government follows the guiding principles at all times instead of selectively.  

In other countries it is possible for civil society to take legal action to ensure that government carries out its environmental responsibilities adequately and at all times.

Two particular examples come to mind.

The first is legal action in the United Kingdom by environmental NGO Client Earth relative to the UK government’s lack of action on the formulation of an air quality masterplan. The matter ended up in a Supreme Court decision which instructed the UK government to act and established the parameters for such action including the relative timeframe.  

The second example comes from Holland and concerns climate change and the environmental action group Urgenda Foundation which went to Court to force government’s hand on the establishment of reasonable climate change emission targets.

In both the above examples, and probably in many others, government action was far below the expectations of civil society. It is right that the Constitution should provide us with the necessary tools such that whenever government fails to live up to the Constitutional benchmarks, (be these environmental or any other) then, civil society may call government to order.

To date we depend on the EU Commission as a fallback position, but the EU Commission, unfortunately, does not always live up to what we expect of it. It has let us down many times. The Constitutional Convention is the only forum possible, so far, through which this constitutional deficiency can be corrected. It is about time that our green rights are entrenched in the Constitution.

published in The Malta Independent on Sunday: 6 September 2020