Bejgħ tal-passaporti u l-prinċpju ta’ lealtà fl-Unjoni Ewropea

Iktar kmieni din il-ġimgħa, l-kumitat tal-Parlament Ewropew dwar il-libertajiet ċivili u l-ġustizzja,  huwa u jiddiskuti rapport dwar il-bejgħ tal-passaporti (jirreferu għalihom bħala golden passports) mill-istati membri, jemfasizza li dan hu oġġezzjonabbli etikament, legalment u ekonomikament u dan apparti li dan joħloq bosta riskji għas-sigurtà.

Tul is-snin, il-Ministri, kemm f’Malta kif ukoll barra, emfasizzaw li ċ-ċittadinanza, fl-Unjoni Ewropeja, hi materja riżervata għall-istati membri. Hekk hu, imma mhux b’mod assolut. Il-prinċipju ta’ lealtà fit-trattati Ewropej ilewwen il-ħidma tal-istati membri fl-Unjoni. Anke l-oqsma li huma kompetenza nazzjonali għandhom ikunu meqjusa f’dan id-dawl.

Ħadd ma jikkontesta li ċ-ċittadinanza hi kompetenza tal-pajjiżi membri. Hekk għandu jkun. Imma meta nikkunsidraw il-bejgħ taċ-ċittadinaza hemm ħafna implikazzjonijiet oħra, ta’ gravità mhux żgħira. It-trattati tal-Unjoni Ewropeja dan jispjegawh bħala obbligu ta’ kooperazzjoni sinċiera  bejn il-pajjiżi membri, obbligu li bosta drabi huwa mfisser bħala l-prinċipju ta’ lejaltà:  lejaltà, jiġifieri bejn il-pajjiżi membri infushom.

Riċentment, l-amministrazzjoni immexxija minn Robert Abela fasslet emendi mhux żgħar għall-proċess li bih tkun akkwistata ċ-ċittadinanza b’investiment. Il-programm (Individual Investor Programme) inbidel ma skema residenzjali li eventwalment tista’ twassal għal ċittadinanza. Għalkemm l-Unjoni Ewropeja kienet infurmat b’dan it-tibdil, is-Segretarju Parlamentari responsabbli għaċ-ċittadinanza, Alex Muscat, indika li ma kien hemm l-ebda rispons mill-Kummissjoni Ewropeja.

Il-Parlament Ewropew ser jiddiskuti dan kollu fil-plenarja tiegħu tax-xahar id-dieħel.  L-abbozz tar-rapport, b’numru ndaqqas ta’ emendi, jemfasizza li l-iskemi taċ-ċittadinanza b’investiment “hemm it-tendenza li jkunu f’dawk l-istati membri li huma l-iktar esposti għal riskji konnessi mas-segretezza finanzjarja, bħall-evażjoni tat-taxxa, l-ħasil tal-flus u l-korruzzjoni.” 

Fost dawk li kisbu ċ-ċittadinanza Maltija b’investiment insibu lil: Anatoly Hurgin, akkużat bi frodi, kuntrabandu u ħasil ta’ flus kemm fl-Istati Uniti kif ukoll fl-Iżrael, Liu Zhongtian, biljunarju involut fl-aluminju, għaddej proċeduri kriminali fl-Istati Uniti dwar evażjoni  ta’ madwar żewġ biljun euro f’tariffi  Amerikani,  Boris Mints, biljunarju ieħor li qiegħed jiffaċċja akkużi dwar frodi fir-Renju Unit,  Pavel Melnikov, ukoll biljunarju li qiegħed ikun investigat fil-Finlandja dwar ħasil ta’ flus u frodi, u Mustafa Abdel-Wadood li ammetta akkuzi dwar frodi fl-Istati Uniti. Dawn ġew identifikati mill-istampa f’Malta bħala lihumafost dawk li xtraw passaport Malti. Ħadd mhu ser jeskludi li hemm iktar, għax dawn it-tip ta’ skemi huma kalamita għal dawn it-tip ta’ nies..

Dawn, u oħrajn, ħadu iċ-ċittadinanza minkejja li suppost li l-applikazzjonijiet tagħhom kienu eżaminati b’reqqa liema bħala!

Fid-dawl ta’ dan kollu l-logħob ta’ Bernard Grech li jirrifjuta li jieħu sehem fi proċess ta’ konsultazzjoni dwar il-ħatra ta’ regulatur ġdid għall-iskema ta’ ċittadinanza b’investiment tibgħat messaġġ żbaljat. Regulatur li jkollu l-barka ta’ Bernard Grech mhux ser itejjeb l-iskema taċ-ċittadinanza.

Irrispettivament minn kemm jinbidlu r-regoli dwar l-iskema tal-bejgħ tal-passaporti, din tibqa’ mhux aċċettabbli fil-prinċipju. Kif jingħad fir-rapport pendenti quddiem il-Parlament Ewropew iċ-ċittadinanza Ewropeja mhiex għall-biegħ.

Ir-rapport quddiem il-Parlament Ewropew jgħid li l-iskemi taċ-ċittadinanza b’investiment fihom ħafna riskji u mhumiex kompatibbli mal-prinċipju ta’ kooperazzjoni meħtieġa bejn l-istati membri tal-Unjoni Ewropeja. Fid-dawl ta’ dan għandhom jispiċċaw sa mhux iktar tard mis-sena 2025 jgħidilna ir-rapport tal-Parlament Ewropew..

Il-flus jistgħu jkun utli, jgħid Bernard Grech, kieku l-iskemi jkunu trasparenti.  Hi l-istess attitudni li l-PN fil-Gvern daħħal fis-sistema ta’ tassazzjoni meta spiċċa daħħal proposti li jinkoraġixxu l-evażjoni tat-taxxa.  

L-iskema tal-bejgħ tal-passaporti  flimkien mal-abbuż kontinwu tas-sovranità tal-pajjiż fil-qasam tat-tassazzjoni bit-tnaqqis fir-rati ta’ taxxa għal kumpaniji barranin li b’hekk ġew inkoraġġiti jevadu t-taxxi ta’ pajjiżhom huma uħud mir-raġunijiet li wassluna sal-lista l-griża. Tul dawn l-aħħar xhur imma, l-Ministru tal-Fnanzi beda jċedi u jidher li issa mexjin lejn li naċċettaw rata minima u armonizzat ta’ taxxa.

Bħala partit ilna ninsitu fuq din it-triq. Sfortunatament b’wiċċna minn quddiem nistgħu ngħidu li ghidna ċar u tond kif kienu l-affarijiet. Issa jmiss li tispiċċa l-iskema tal-bejgħ tal-passaporti ukoll. M’għandniex bżonn li jkunu istituzzjonijiet barranin li jgħidulna x’inhu tajjeb u x’inhu ħażin. Kapaċi, jekk irridu, li dan nagħmluh aħna stess. 

Huma biss membri parlamentari eletti mill-lista tal-kandidati ta’ ADPD li jistgħu jassiguraw li jsir it-tibdil kollu li hu meħtieġ. Bernard Grech u l-PN ma jistgħux ikunu is-soluzzjoni. Huma parti mill-problema.

ippubblikat fuq Illum: il-Ħadd 20 ta’ Frar 2022

Golden passports & the EU’s loyalty principle

Earlier this week, the European Parliament’s Committee on Civil Liberties, Justice and Home Affairs, when discussing a draft legislative initiative report emphasised that golden passports are objectionable ethically, legally and economically and pose several serious security risks.

Over the years government Ministers, in Malta and elsewhere, have emphasised that issues of citizenship and passports are a national reserved matter, within the European Union.  They are right, but, only to a certain extent. The principle of loyalty in the EU treaties underpins the functioning of the individual member states within the Union. Even the national competencies have to be implemented with this principle in mind.

No one contests that nationality issues are a national competence. They should remain so. There is however much more than state competence at stake. Article 4.3 of the Treaty on the European Union explain this as the principle of sincere cooperation, at times referred to as the loyalty principle: loyalty, that is, towards the other European member states.

Recently, the Robert Abela administration has sought to reform the process of acquiring citizenship by investment. The original rules were overhauled. The IIP (Individual Investor Programme) was replaced by a residency scheme which could, eventually lead to acquiring citizenship. The EU was informed of all this and Parliamentary Secretary Alex Muscat, responsible for citizenship has indicated that there has been no feedback on the matter from the EU Commission.

The EU Parliament will discuss the matter in plenary next month. The draft report which, with a multitude of amendments proposed, will be considered, emphasises among other matters that such Citizenship by Investment (CBI) “schemes tend to be located in Member States that are particularly prone to risks related to financial secrecy, such as tax avoidance and money laundering, and corruption.”

Among the new Maltese citizens by investment, one finds: Anatoly Hurgin, charged with fraud, smuggling and money laundering in the US and Israel, Liu Zhongtian, an aluminium billionaire indicted in the US on avoidance of €2 billion in American tariffs, Boris Mints, a billionaire facing fraud charges in the UK, Pavel Melnikov, another billionaire under investigation in Finland for money laundering and tax fraud and Mustafa Abdel-Wadood who pleaded guilty to conspiracy and fraud charges in the United States. These have been identified by the Maltese press. I would not exclude that there are more of them as such schemes are a natural attraction to them. So far they have avoided the radar of public scrutiny.

Quite a collection! All of them were okayed by Malta’s “rigorous due diligence”!

In view of the above, Bernard Grech’s postering through his refusal to engage in consultation on the appointment of a new regulator for golden citizenship sends a wrong message. A regulator acceptable to Bernard Grech will not make the citizenship by investment scheme any better.

The golden passport scheme, irrespective of the tinkering with the rules carried out, is unacceptable in principle. EU citizenship, says the EU Parliament report currently under consideration “is not a commodity that can be marketed or sold and has never been conceived as such by the Treaties.”

European values are not for sale, says the said report: “in the light of the particular risks posed by CBI schemes and their inherent incompatibility with the principle of sincere cooperation, CBI schemes should be phased out fully across the Member States”. The proposal before the EU Parliament is that these should be phased out by 2025.

The money justifies it, says Bernard Grech, if only it were more transparent. It is the same attitude which the PN-led government built into our taxation system, when it introduced measures encouraging tax avoidance.

The golden passport scheme coupled with the continuous abuse of Malta’s tax sovereignty through offering substantial tax discounts to foreign commercial entities, encouraging tax avoidance, are part of the reasons which have led to Malta’s grey-listing. During the last months, Malta’s Finance Minister has finally capitulated and he is now steering the country towards the acceptance of a harmonised minimum tax rate.

Greens have been advocating this course of action for ages. Unfortunately, we can hold our heads high and state: we told you so! The golden passport scheme should be next for the chop. We do not need foreign institutions to tell us what is right or wrong. We can do it ourselves.

Only members of parliament elected from the list of ADPD candidates can ensure that the required overhaul is carried out. Bernard Grech and his PN cannot be the solution. They are part of the problem.

published on The Malta Independent on Sunday : 20 February 2022

A fixed-term Parliament

At this point in time, within the party we are discussing our electoral Manifesto for the forthcoming general election. When will it be held: shortly or much later? At the time of writing no official announcement has been made. Maybe by the time this article is printed matters would be clear.

When presenting proposals for the consideration of the ever-pending Constitutional Convention, we had as a party considered the matter in some detail: should the Prime Minister have the discretion to advise on the dissolution of Parliament?  This was one of the “rights” of Kings and Queens which have been inherited by Heads of Government as a result of democratisation. Since independence it has been the Prime Minister’s right in Malta to advise that Parliament be dissolved and that an election be called.

Over two years have now elapsed since we proposed to the Constitutional Convention that Parliament should have a fixed term and that the election date should be fixed.

Such a provision is normally associated with the American experience on the first Tuesday of the month of November: every alternate year electing the House of Representatives, every four years for electing the President and for electing a third of the Senate every two years.

In the United Kingdom the Liberal-Conservative coalition had in 2011 introduced a fixed-term Parliament Act as a result of which, for the first time ever, the Prime Minister’s role in determining the date of dissolution of Parliament and the subsequent holding of a general election were severely curtailed.

Nick Clegg, then Liberal leader and Deputy Prime Minister had, in piloting the relevant act in Parliament, described such a move stripping Prime Ministers of the power to pick election dates to maximise party advantage as a profound reform. He further emphasised that such a reform was essential to restore faith in politics.

The introduction of a constitutional provision for a fixed-term Parliament would entail removing political self-interest from election timing.

Of course, all Prime Ministers, with tears in their eyes, plead national interest whenever they make use of this discretion.

It would be interesting if we could have an explanation as to what “national interest justification” exists for having a snap-election in Malta at this point in time. Robert Abela’s justification could be as follows.

The first reason to justify a snap election is that come January 2022 a criminal jury relative to the failed HSBC hold-up is scheduled. Possible revelations could spot-light the alleged role of senior Labour Party politicians in the planning of this failed hold-up. Probably Robert Abela thinks that having clear information as to who was involved in planning the HSBC hold-up is not in our interest. It is definitely not in the interest of the Labour Party as it could unmask the Labour Party for what it really is: an eye-opener to some!

The second reason to justify a snap election is the turbulent energy market which could play havoc with the costs to generate electricity locally. Given that we import gas through a contract which is to expire shortly, the price of gas used at Delimara to generate electricity will probably sky-rocket. Alternatively, we use the interconnector to tap energy generated on the mainland. The use of the interconnector was very recently curtailed due to the substantial increase in the price of the energy available!  A substantial increase would impact government finances negatively and Robert Abela would prefer not to have this fact in the public domain during an electoral campaign.

The third reason would be the impacts of grey-listing which are bound to increase with time. The longer it takes to take action as per the agreed road-map with the FATF (Financial Action Task Force) the more the impacts. Labour cannot divorce itself from this. They think that having an election out of the way would at least shield Labour from more electoral impacts of grey-listing.

Having a snap election could potentially shield the Labour Party from these and other impacts which could have a substantial political fallout. The snap election will not address these problems, it will just postpone them into the future.

A fixed-term Parliament would do away with all this. Instead of trying to avoid problems it is better to address them head-on.

published in The Malta Independent on Sunday : 24 October 2021

Chris Peregin persuna valida

L-aħbar tal-lum li Chris Peregin ser ikun qed jassisti lill-PN fil-kampanja elettorali ma tissorprendinix.

Bla dubju hu persuna valida u kapaċi.

Il-kuntrast bejn il-valuri tiegħu, kif espressi tul iż-żmien u dawk tal-PN mhux żgħir. Għad irridu naraw kif dan il-kuntrast għad jeffettwa r-relazzjoni bejn it-tmexxija tal-PN u Peregin u l-allura l-impatt fuq l-istrateġiji li ser jiżviluppaw. Mhux ser nazzarda ngħid min ser jaddatta ruħu. Imma mhux ser ikun faċli la għal Peregin u l-anqas għall-PN.

Punt interessanti li qed ikun diskuss b’ċerta intensità kemm fuq is-social media kif ukoll tal-Pietà hi l-kawża dwar il-media politiċi. Il-kawża hi f’isem Lovin’ Malta u allura tista’ tibqa’ għaddejja, għax dan ma jiddependix minn Peregin. Il-kawża hi dwar l-obbligu li kemm in-NET kif il-ONE ikunu imparzjali. Hu interessanti jekk Peregin hux ser jibqa’ jemmen fl-imparzjalità bħala valur fih innifsu u allura jekk hux ser iġorr miegħu dan il-ħsieb tal-Pietà.

Iċ-ċaqlieqa ta’ Peregin hi motivat minn ħsieb wieħed: li l-partiti politiċi l-kbar għandhom is-saħħa u li l-uniku mod kif tiġġieled il-ħmieġ hu billi taħdem magħhom. Din hi l-għażla li għamel Peregin. Għażla li tinjora l-fatt li l-PN innifsu ta’ kontribut sostanzjali biex qegħdin fejn qegħdin tant li kif stqarr Peregin innifsu, lilu imbuttawh biex għal xi żmien ivvota lil Muscat u lill-partit tiegħu.

Nifhem li min ma ra xejn ħażin li jivvota lil Joseph Muscat fl-2013 daqstant ieħor ma jsib l-ebda diffikultà li jalleja ruħu ma min evada t-taxxa. Hemm kompatibilità bejn iż-żewġ għażliet!

Peregin konvint li l-Partit Laburista fil-Gvern mhux ser jasal malajr biex joħroġ lil Malta mil-lista l-griża. Issa forsi jirrealizza ukoll li hu daqstant ieħor diffiċli biex partit immexxi minn min evada t-taxxa jindirizza din il-problema. Għax kif jista’ min hu dgħajjef fl-imġieba etika jagħti messaġġ ta’ serjeta?

Ma hemmx kredibilità.

Switch għal-lista l-griża

Għada it-Tnejn, fil-Parlament, il-Kumitat Permanenti dwar l-Standards fil-Ħajja Pubblika jibda jeżamina ir-rapport  K/032 dwar il-Membru Parlamentari Laburista Rosianne Cutajar. Ir-rapport jeżamina is-sottomissjonijiet li rċieva l-Kummissarju dwar l-Istandards fil-Ħajja Pubblika George Hyzler dwar in-nuqqas ta’ Cutajar li tiddikjara dħul tagħha hi u timla l-formola dwar id-dikjarazzjoni tal-assi meta kienet għadha Segretarju Parlamentari fil-Ministeru tal-Ġustizzja.

Ir-rapport ta’ 45 paġna tal-Kummissarju Hyzler hu akkumpanjat minn żewġ volumi addizzjonali bix-xhieda li fuqha Dr Hyzler fassal id-deliberazzjonijiet u l-konklużjonijiet tiegħu. Hemm ukoll it-tielet volum li mhux aċċessibli għal skrutinju pubbliku. Dan it-tielet volum fih statements tal-bank tal-membru parlamentari Qormija flimkien mac- chats tagħha fuq Whatsapp ma Yorgen Fenech, is-suspettat moħħ wara l-assassinju ta’ Daphne Caruana Galizia.

Il-Prim Ministru Robert Abela ħa deċiżjoni li bħala riżultat tagħha Rosianne Cutajar hi issa definittivament barra mill-Kabinet, ta’ l-inqas f’dawn l-aħħar xhur tal-leġislatura. Iżda għadha qed tinsisti li mhux ser twarrab minn membru tal-Parlament. Qalet li fi ħsiebha tibqa’, anke jekk il-Partit Laburista, s’issa, għad ma ikkonfermax jekk hux ser tkun kandidata u dan in vista tar-rapport dwar l-iStandards fil-Ħajja Pubblika taħt konsiderazzjoni.

Biex jiddefendi lil Cutajar il-Prim Ministur Abela, b’mod li jevita li jikkommetti ruħu iżżejjed, qal li kulħadd għandu jkun trattat l-istess, mingħajr deskriminazzjoni!

Bla dubju Rosianne Cutajar tħoss li ġiet ittrattata ħażin, kemm kemm mhux b’mod inġust!  Għalfejn din il-pressjoni kollha biex tisparixxi mill-ħajja pubblika meta min ammetta pubblikament li evada t-taxxa spiċċa elett Kap tal-Opposizzjoni? Il-ħajja u l-politika f’Malta xejn m’huma ġusti!   

Bernard Grech u Rosianne Cutajar qegħdin fuq l-istess livell fl-imġieba etika tagħhom, imma s’issa huma trattati b’mod differenti.  

Għalfejn, nistaqsi, l-Opposizzjoni Parlamentari ma tapplikax l-istess kriterji lit-tnejn li huma?  Meta l-Opposizzjoni tinsisti li Rosianne Cutajar għandha terfa’ r-responsabbiltà politika għal għemilha kif imfisser fir-rapport tal-Kummissarju Hyzler qed tagħmel sewwa. Għaliex mela ma tkunx konsistenti u tapplika l-istess kriterji għall-mexxej tagħha li dwaru l-investigazzjoni ilha lesta?

Bħal Rosianne Cutajar, Bernard Grech ħaqqu daqqa ta’ sieq għal barra. Dak hu t-trattament ugwali li jixraqilhom.  Il-presenza tagħhom it-tnejn fil-ħajja pubblika hi kontribut ċar għall-presenza ta’ Malta fil-lista l-griża tal- FATF!

Therese Comodini Cachia u Karol Aquilina kienu preċiżi meta emfasiżżaw li r-rapport ta’ George Hyzler jeħtieġ li jkun approvat bla dewmien jekk irridu nwasslu l-messaġġ li qed naħdmu bis-serjetà biex Malta ma tibqax fuq il-lista l-griża tal-FATF.  Nittama li xi darba jifhmu illi meta jkollok persuna li hi evasur tat-taxxa li jistenna li jkun il-Prim Ministru alternattiv fi ftit taż-żmien ieħor, dan ma tantx hu ta’ għajnuna biex nitbegħdu minn din il-lista l-griża. Għadu possibli anke issa li nkunu konsistenti jekk irridu!

Il-ħtieġa li jkollna mġieba aħjar fil-ħajja pubblika mhiex switch li tixgħelu jew titfiegħ fil-mument li nidħlu fil-ħajja pubblika. Tapplika għal kulħadd, dejjem. Mhux biss waqt li aħna attivi fil-ħajja pubblika imma saħansitra sa minn qabel ma jibda l-involviment tagħna.  

Għal din ir-raġuni ngħarblu n-nomini tal-kandidati u l-ħatra tal-uffiċjali minn qabel. Għax m’għandniex nistennew lil min kien jiġi jaqa’ u jqum dwar kif iġib ruħu qabel ma jidħol fil-politika ser jaqbleb is-switch għal imġieba aħjar, hekk kif jidħol fil-politika.

Dan il-każ għandu jservi ta’ sveljarin.

Ippubblikat fuq Illum: il-Ħadd 11 ta’ Lulju 2021

A grey-list switch

Tomorrow, Monday, the Parliamentary Standing Committee for Standards in Public Life will commence the examination of Report K/032 on Labour Party Qormi Member of Parliament Rosianne Cutajar. The report examines submissions received by the Standards Commissioner George Hyzler and points towards the failure by Cutajar to declare income which she received when drawing up her declaration of assets, a declaration which she submitted when she was still a Parliamentary Secretary in the Justice Ministry.

The 45-page report drawn up by Commissioner Hyzler is accompanied by an additional two volumes containing the supporting evidence on the basis of which Dr Hyzler based his deliberations and conclusions. A third volume of evidence has been withheld from public scrutiny. It has been stated that this third volume contains confidential bank statements of the Qormi Labour MP as well as her chats on Whatsapp with Yorgen Fenech, suspected mastermind of the Daphne Caruana Galizia assassination.

Prime Minister Robert Abela has taken a decision as a result of which Rosianne Cutajar is now definitely out of Cabinet, at least for the final months of the current legislature. However, she has stubbornly emphasised that she will not relinquish her Parliamentary seat. She says that she will be back, even though to date her political party has not yet confirmed whether she will be presented as a candidate, in view of the Standards in Public Life report under consideration.

In Cutajar’s defence Prime Minister Abela, in non-committal mode, has emphasised that she will be treated as anybody else, with no favourable treatment.

Undoubtedly Cutajar considers that she has been treated very unfairly. Why should she now be pressured to disappear from public life when a self-confessed tax evader was elected Leader of the Opposition? Life (and Maltese politics) is certainly not fair.  Bernard Grech and Rosianne Cutajar are on an ethically equivalent level yet so far, they are treated differently.  

Why is it, one might ask, that the Parliamentary Opposition adopts two weights and two measures? May I suggest that the Opposition representatives are right in insisting that Rosianne Cutajar should shoulder the political consequences of her actions as detailed in the report of Commissioner Hyzler? Why don’t they be consistent and apply the same criteria to their Leader too?

Like Rosianne Cutajar, Bernard Grech qualifies for the Order of the Boot. That is the equal treatment they should receive. The presence of both of them in local public life is a significant contributor to FATF grey-listing!

Therese Comodini Cachia and Karol Aquilina were spot on when they emphasised that the Hyzler report needs to be approved in order to send out the message that we are truly working on removing Malta from the FATF grey-list.  I hope they also agree that having a tax-evader as an alternative Prime Minister does not help in distancing this country from the FATF grey-list! 

There is still time to be consistent!

The need to upgrade ethical behaviour in public life is not a switch-on switch-off exercise depending on which political party is in government. It is applicable to all of us in politics. Not just while we are active in politics but starting from before the actual involvement itself.

This is the reason why we seek to screen potential electoral candidates and party officials before selection or election. We should not expect that those who do not behave ethically before taking up politics manage to switch to a more “acceptable” behavioural mode on entering politics.  

Let this be a wake-up call!

published in the Malta Independent on Sunday : 11 July 2021

Min jitwieled tond, ma jmutx kwadru

Uħud ma kienux qed jistennew li Malta tiżdied fuq il-lista l-griża tal-Financial Action Task Force (FATF).  Il-kitba, iżda, ilha fuq il-ħajt għal bosta żmien. Sfortunatament il-linġwaġġ tal-governanza tajba ma jinftiehemx minn kulħadd. B’mod partikolari, min l-unika valur li jifhem fih hu dak tal-flus, ftit li xejn ser jifhem u jagħti kaz.  

Uħud donnhom jgħixu kontinwament fid-dellijiet. Donnhom jippreferu li jinsatru fid-dell tal-kważi anonimità. It-taħwid f’dan it-tip ta’ ambjent hu ferm iktar faċli.

Skond rapporti fil-media, l-awditur intern tal-Awtorità tal-Artijiet,  Charlene Muscat, qed tingħata l-ġemb u ġiet miżmuma milli taqdi r-responsibbiltajiet tagħha. Qed jingħad li dan ilu jseħħ numru ta’ xhur.  Wara li ħejjiet rapport kritiku dwar ħidmet l-Awtorità tal-Artijiet issa ser tispiċċa trasferita x’imkien ieħor fis-servizz pubbliku.  

Charlene Muscat, li kienet ġurnalista mal-One kif ukoll hi ex-Sindku Laburista tal-Imqabba kienet impjegata biex tiffaċilita l-governanza tajba fl-Awtorità tal-Artijiet u dan billi tagħmel il-verifiki interni ta’ ħidmet l-awtorità.  Ġiet miżmuma milli tagħmel xogħolha billi, fost oħrajn ma tħallietx tattendi laqgħat tal-Bord u nżammilha aċċess għall-files meħtieġa biex tagħmel xogħolha. Fi ftit kliem xi ħadd iddeċieda li xogħol l-awditur intern ma kienx iktar meħtieġ. Nifhem dan xi jfisser għax dan għaddejt minnu jiena ukoll f’ċirkustanzi oħra xi żmien ilu.

Dan hu eżempju ieħor ta’ Gvern li jgħid ħaġa u jagħmel oħra: jikkuntrasta ma dak kollu li ntqal dwar il-posizzjoni ta’ Malta fuq il-lista l-griża tal-FATF. Il-Prim Ministru Robert Abela ilu jxerred id-dmugħ tal-kukkudrilli dwar kemm Malta ġiet ittrattata ħażin meta tqegħdet fuq din il-lista l-griża, għax ma ħaqqiex hekk. Imbagħad, fl-istess ħin il-Gvern tiegħu stess jirresisti proċessi ta’ verifika trasparenti, tant essenzjali biex tkun assigurata governanza tajba.  Mingħajr  governanza tajba, trasparenza u kontabilità, ftit hemm ċans li neħilsu minn posizzjoni fuq il-lista l-griża!

L-Awtorità tal-Artijiet twaqqfet ftit wara li tfaċċa l-iskandlu Gaffarena, bħala rimedju għat-taħwid li kien tfaċċa dakinnhar. Għad hemm lok għal bosta spjegazzjonijiet anke dwar dan, għax il-ħolqien tal-Awtorità jidher li ma solviet xejn, għax min jitwieled tond, ma jmutx kwadru.

Dak li kien CEO tal-Awtorità tal-Artijiet, James Piscopo, kien warrab mill-kariga tiegħu ftit inqas minn sena ilu. Il-kuntratt tiegħu ma kienx ġie mġedded, u dan meta bdew jissemmew numru ta’ allegazzjonijiet serji fil-konfront tiegħu.  Kien intqal li t-taqsima tar-reati ekonomiċi fil-korp tal-Pulizija kienet qed tinvestiga numru ta’ transazzjonijiet offshore. Investigazzjoni kumplessa li jekk u meta tkun konkluża setgħet possibilment titfa’ dawl fuq  bosta ħwejjeġ. Dak li kien skrivan mal-Air Malta għad hemm bosta ħwejjeġ x’jispjega!

Iil-qarrejja bla dubju jiftakru x’għadda bejn is-sidien tal-Lukanda Fortina u l-Awtorità tal-Artijiet. Kif art pubblika li oriġinalment ngħatat b’kundizzjonijiet favorevoli għat-turiżmu spiċċat tiġi sviluppata b’mod spekulattiv għal ufiċċini u appartamenti. Żvilupp li qed iwassal għal qliegħ ta’ miljuni, a spejjes tal-kaxxa ta’ Malta. S’issa għad mhux ċar kif dan seħħ u min kien responsabbli biex ippermettieħ. L-Awtorità tal-Artijiet għad trid tispjega x’ġara eżattament.

Fid-dell, kważi mistura, hemm numru ta’ interessi kummerċjali marbutin flimkien. Interessi li nifhem li bdew ifeġġu fuq l-iskrijn tal-komputer ta’ dik li kienet l-awditur intern tal-Awtorità tal-Artijiet. L-ispjegazzjonijiet iżda qatt ma ngħataw.

Meta nħolqot l-Awtorità tal-Artijiet, flok dak li kien id-Dipartiment tal-Artijiet, kien intqal b’ħafna pompa li ser tiddaħħal iktar serjetà fl-amministrazzjoni tal-art pubblika. Ma kienx ser ikollna iktar “King tal-Lands”, għax kollox kien ser jgħaddi f’idejn ir-Repubblika!  Fir-rapporti annwali tal-Awtorità tal-Artijiet hu emfasizzat li din hi mibnija fuq prinċipji sodi: fuq sens ta’ ġustizzja, kontabilità u trasparenza. Probabbilment li dik li kienet awditur intern ma taqbel xejn ma dan!  

ippubblikat fuq Illum: il-Ħadd 4 ta’ Lulju 2021

Old habits die hard

Malta’s grey-listing by the Financial Action Task Force (FATF) may have caught some on the wrong foot.  The writing, however, has been on the wall for some time. The language of good governance does not have any meaning or significance to those who appreciate values only within the context of the skills required to handle a bank account.

Unfortunately, lurking in shadowy grey areas has been a favourite past-time for some, where they consider themselves as being quite at home.

According to reports in the media, the Internal Auditor at the Lands Authority, Charlene Muscat, has been side-lined, prevented from carrying out her duties and responsibilities for a number of months. She is now being redeployed elsewhere in the civil service. This follows her critical report on the Lands Authority.

Charlene Muscat, a former One TV reporter and former Labour Mayor of Mqabba was employed in order to ensure that proper internal checks and balances are in place thereby facilitating good governance at the Lands Authority. She has been obstructed from doing her work properly by being prevented from attending board meetings, and from having access to files. In a few words, someone, somewhere made sure that the Internal Auditor is rendered useless and ineffective. I have a personal understanding of what this means and feels, having been through it myself elsewhere.

This is another example of the double-talk of government and comes hot on the heels of the FATF grey listing. The Prime Minister Robert Abela whines and whinges about Malta’s grey-listing by the FATF, shedding many crocodile tears in the process. However, at the same time, his own government actively resists the implementation of transparent internal auditing processes, a basic prerequisite for good governance. Without good governance, transparency and accountability we will never get rid of grey-listing.

Set up in the wake of the Gaffarena scandal, the Lands Authority has quite a lot of pending explanations, as apparently, old habits die hard!

Former Lands Authority Chief Executive James Piscopo stepped down from his role less than a year ago after his contract was not renewed in the wake of a number of serious allegations in his regard.  The economic crimes unit is apparently still investigating a number of offshore transactions of the former Air Malta purchasing clerk: a complex investigation which, once concluded, could possibly join a lot of dots, as a result placing more grey areas under the spotlight.

Readers may remember the dealings of the Fortina Hotel owners with the Lands Authority as a result of which public land made available to the Fortina developers in the past for tourism purposes is currently being redeveloped partly as offices and apartments. It is not so far clear as to who and how made it possible for subsidised public land to be available for speculation. A very grey area which the Lands Authority has a duty to be very transparent about.

In the grey shadows there are a number of interlocking commercial interests which I presume time and again appear on the computer screens of the Lands Authority internal auditor. Explanations have not been forthcoming yet.

When the Lands Authority was created, rising from the ashes of the former Lands Department, it was depicted as the long-awaited solution to the opaque internal secretive dealings involving land in public ownership. The Lands Authority would no longer have a king. Now it ought to be part of the republic! Its annual reports emphasise that it has a corporate philosophy grounded in the values of fairness, accountability and transparency. Really? The (former) internal auditor is definitely not convinced about that!

published on The Malta Independent on Sunday: 4 July 2021

Fil-lista l-griża: wara snin ma jsir xejn dwar il-ħasil tal-flus

Ċertament li mhux ġust mal-Maltin li l-FATF (Financial Action Task Force) poġġiet lil Malta fuq il-lista l-griża.

Li dħalna fil-lista l-griża hu bla l-iċken dubju ħtija tal-Gvern. L-Opposizzjoni ukoll għandha terfa’ parti mit-tort u dan minħabba li fl-2013 ħalliet warajha istituzzjonijiet dgħajfa. B’istituzzjonijiet dgħajfa l-ħmieġ hu iffaċilitat.

Ilkoll għandna nkunu mnikktin bid-deċiżjoni tal-FATF (Financial Action Task Force) li tpoġġi lill-Malta fuq il-lista l-griża, minkejja li din id-deċiżjoni kienet mistennija.

Il-kelliema tal-Gvern, matul il-ġimgħa, kienu qed jenfasizzaw li ttieħdu ħafna deċiżjonijiet biex jissaħħaħ il-qafa regolatorju. Li ma qalulniex hu li dan sar wara bosta snin ta’ infurzar żero. Li għal snin sħaħ l-awtoritajiet regolatorji bħall-FIAU kellhom fosthom kollaboraturi ta’ kriminali magħrufa, bħal Silvio Valletta, eks-Deputat Kummissarju tal-Pulizija.

Kellna lill-grupp Parlamentari Laburista li irrifjuta li jikkundanna lil Konrad Mizzi u lil Keith Schembri għall-involviment tagħhom fl-iskandlu tal-Panama Papers. Ilkoll kemm huma ikkontribwew biex Malta ġiet inkluża fuq il-lista l-griża.

Tiftakru lil Varist Bartolo fuq Hard Talk jispjega għaliex ivvota favur Mizzi u Schembri? Kienet strateġija biex jissopravivi qalilna (strategy for survival) bit-tama li jkun għadu hemm meta tasal il-battalja li jmiss. Jew forsi tiftakru lill-Leo Brincat jispjega meta kien taħt skrutinju fil-Parlament Ewropew in konnessjoni man-nomina tiegħu għall-Qorti tal-Awdituri? Dakinnhar kien qalilna li ma jridx li jispiċċa eroj għal ġurnata biex imbgħad wara jispiċċa fil-baħħ!

Kellna lill-Kummissarju tal-Pulizija ma jinvestigax każijiet ta’ ħasil ta’ flus għal snin sħaħ. Huwa biss reċentement li Kummissarju tal-Pulizija l-ġdid għamel l-investigazzjonijiet u prosekuzzjonijiet possibbli.

Sfortunatament, l-azzjoni kontra l-ħasil tal-flus waslet tard. Sadanittant saret ħsara konsiderevoli. Il-kompliċità kriminali tal-Gvern f’dan kollu għamlet ħsara serja lill-ekonomija u lis-soċjetà. Huma dawk fil-livelli ta’ dħul aktar baxx li se iħossu l-biċċa l-kbira ta’ l-impatti negattivi ta’ dan kollu. Dawn jeħtieġu l-empatija tagħna. Dawn għandhom bżonn l-iktar protezzjoni f’dan il-mument.

Il-Gvern, bl-appoġġ tal-Oppożizzjoni, matul is-snin żviluppa “kunsens nazzjonali” dwar is-settur finanzjarju inkluż li jagħmilha possibbli li Malta tintuża bħala ċentru internazzjonali tal-evażjoni tat-taxxa. Flimkien mal-iskema tal-bejgħ taċ-ċittadinanza dan ikkontribwixxa aktar għat-tkissir tar-reputazzjoni ta’ Malta bħala ġurisdizzjoni li tista’ tkun afdata.

Xi ħadd jiftakar iċ-ċirkustanzi li wasslu għar-riżenja ta’ Joseph Cuschieri, CEO tal-Awtorità tas-Serviżżi Finanzjarji (MFSA) wara li ż-żjara tiegħu f’Las Vegas ma Yorgen Fenech ġiet għall-attenzjoni pubblika? Il-vjaġġ kien iffinanzjat minn Yorgen Fenech meta Cuschieri kien għadu jmexxi l-Awtorità tal-Logħob li suppost kienet ir-regolatur tal-casino ta’ Yorgen Fenech.  B’regolaturi bħal dawn, kif jista’ jsir l-infurzar?

Dan l-isfreġju sħiħ fuq Malta kien immexxi direttament minn Joseph Muscat u Edward Scicluna, eks-Ministru tal-Finanzi li ġie ppremjat bil-ħatra tiegħu bħala Gvernatur tal-Bank Ċentrali. Muscat spiċċa. Scicluna għandu bżonn isegwih malajr. Huwa għandu jew jirriżenja jew jitkeċċa minnufih.

Huwa xieraq wkoll li nfakkru li dan it-taħwid kollu kien is-suġġett tal-ġurnaliżmu investigattiv ta’ Daphne Caruana Galizia li nqatlet għall-isforzi tagħha biex tinfurmana u tesponi l-elit kriminali. Intilfet il-ħajja ta’ mara, omm u ġurnalista.

Huwa essenzjali li tittieħed azzjoni immedjata biex tibda terġa’ tinbena r-reputazzjoni ta’ Malta. Dan għandu jinkludi r-revoka immedjata tal-iskema tal-bejgħ taċ-ċittadinanza u l-għeluq tal-lakuni legali li biddlu lil Malta f’bażi ta’ evazjoni tat-taxxa.

Ippubblikat fuq Illum : il-Ħadd 27 ta’ Ġunju 2021

Grey listing: after years of zero enforcement on money laundering

The grey listing announced earlier during the week as a result of a decision by the Financial Action Task Force (FATF) is definitely not fair on the Maltese people.

The grey list is government’s making. However, the opposition certainly has a finger in the pie too as it is ultimately responsible for the weak institutions which it left in place in 2013. These weak institutions facilitated the current mess.

We should all be saddened by the decision of the FATF (Financial Action Task Force) to have Malta on its grey list, even though this course of action was expected.  

Government spokespersons have been emphasising that a lot of regulatory sprucing and reinforcement has been taken in hand.  However, they did not tell us that this has been done after several years of zero enforcement. After years having regulatory authorities such as FIAU staffed by collaborators of known criminals, such as Silvio Valletta, former Deputy Commissioner of Police.

We have had all Labour MPs in Parliament refusing to condemn Konrad Mizzi and Keith Schembri when their Panama Papers involvement was made public. All of them have contributed to this grey listing. 

Do you remember Evarist Bartolo explaining on Hard Talk why he voted in favour of Mizzi and Schembri? He had a strategy for survival, hoping “to live and fight another day”. Or Leo Brincat’s explanation when being scrutinised by the EU Parliament Budgetary Control Committee prior to his appointment at the European Court of Auditors? Leo Brincat had than stated that he did not want to live as a hero for one day, to be subsequently condemned to the wilderness for the rest of his life!

We have had the Commissioner of Police not investigating money laundering cases for years on end. It is only recently that a new Police Commissioner has made investigations and prosecutions possible.

Unfortunately, the action against money laundering has been late in coming. Considerable damage has resulted in the meantime. Government criminal complicity in all this has seriously damaged the economy and society.  It is those in the lower income levels who will feel most of the impacts of all this. They need our empathy. It is they who need most protection at this point in time.

Government with the support of the opposition has over the years developed a “national consensus” on the financial sector including the setup which makes it possible for international tax evasion to make use of Malta as a base. Together with the sale of citizenship scheme this has further contributed to the erosion of Malta’s reputation as a trustworthy jurisdiction.

Anybody remembers the circumstances which led to the 2018 resignation of the MFSA (Malta Financial Services Authority) CEO Joseph Cuschieri following his Las Vegas trip with Yorgen Fenech becoming public knowledge? The trip had been financed by Fenech when Cuschieri was still the Gaming Authority Chief, supposedly regulating Yorgen Fenech’s casino!

All this mess was directed by Joseph Muscat and Edward Scicluna, former Finance Minister who has been rewarded for his endeavours by his appointment as Governor of the Central Bank. Muscat is gone. Scicluna, politically responsible for ensuring that money-laundering structures were functioning, needs to follow him at the earliest. He should either resign or be dismissed forthwith.

It is also pertinent to point out that all this was the subject of the investigative journalism of Daphne Caruana Galizia who was blown up for her efforts to inform us and expose the criminal elite. We have lost a life: a mother, a wife, a journalist.

Immediate action is essential to start rebuilding Malta’s reputation. This should include the immediate repeal of the sale of citizenship scheme and closing the legal loopholes which have transformed Malta into a tax haven.

published in The Malta Independent on Sunday: 27 June 2021