ADPD dwar il-ħruġ ta’ liċenzja għall-industrija tal-kostruzzjoni

Ftit iktar minn xahar ilu ħadna sehem fil-konsultazzjoni pubblika dwar ir-riforma meħtieġa fl-industrija tal-bini.

F’dawn is-sottomissjonijiet nemfasizaw li :

  • Esperjenza, kwalifiċi u taħriġ – it-taħriġ għandu jkun kriterju essenzjali għall-kisba tal-liċenzja u dan għandu jkun wieħed partikolarment meħtieġ għal min m’għandu l-ebda kwalifika formali;
  • Ċertifikat ta’ kondotta – għalkemm hemm numru ta’ reati li jitnaddfu minn dan iċ-ċertifikat wara numru ta’ snin, riżultat tal-liġi dwar iċ-ċertifikati tal-kondotta, il-Bord tal-Liċenzji għandu jara li jikkonsidra l-informazzjoni kollha dwar l-applikanti li tista’ tkun ta’ rilevenza fil-qasam tal-kostruzzjoni;
  • Imġiba, ilmenti u inċidenti – l-informazzjoni li l-Awtorità dwar il-Bini u l-Kostruzzjoni takkumula dwar is-siti ta’ kostruzzjoni għandha tingħata importanza kbira għaliex l-imġiba fl-operat ta’ kull applikant għandha jkollha relevanza kbira fid-deċiżjoni dwar il-ħruġ tal-liċenzja;
  • Assigurazzjoni – din tista’ sservi bħala double-check fuq is-sistema tal-liċenzjar għax tgħarbel ir-riskju ta’ kull applikant u potenzjalment tista’ tirrifjuta li tassigurah fejn dan ikun meħtieġ.

Jekk trid tara s-sottomissjonijiet ta’ ADPD fid-dettall: agħfas hawn

X’ser inħallu warajna?

Jekk irridu nirreġistraw progress, il-legat li ser inħallu warajna lill-ġenerazzjonijiet futuri jeħtieġ li jkun bosta aħjar minn dak li ħallewlna dawk li ġew qabilna. It-triq meħtieġa biex nirreġistraw dan il-progress għandha tkun il-mira tal-istrateġija dwar l-iżvilupp sostenibbli li sa nhar il-Ħamis li għadda kienet soġġetta għall-konsultazzjoni pubblika.

Roman Krznaric, fil-ktieb riċenti tiegħu The Good Ancestor jistaqsina mistoqsija diretta: “X’legat ser inħallu lill-ġenerazzjonijiet futuri? Ser ikunilhom ta’ għajnuna, jew ser ikissirhom?”  Hi mistoqsija li neħtieġu nwieġbu għaliha aħna ukoll, kuljum.

Il-politika dwar l-iżvilupp sostenibbli tfittex li tagħti tweġiba sura għal din il-mistoqsija. Jekk titmexxa sewwa, din il-poltika tista’ tagħti libsa xierqa lill-futur u dan bħala riżultat ta’ ħidma responsabbli li issir illum.  Dan isir billi nassiguraw li l-ħtiġijiet tagħna illum nissodisfawhom mingħajr ma nikkompromettu l-possibiltà li anke l-ġenerazzjonijiet futuri jkun possibli għalihom li huma ukoll ikunu f’posizzjoni li jissodifaw il-ħtiġijiet tagħhom.

Dan, fi ftit kliem, jiddependi fuq kemm aħna kapaċi nħarsu fit-tul, il-bogħod, f’dinja li kontinwament tikkostrinġina naħsbu u naġixxu f’termini ta’ mil-lum għal għada. Anzi, jgħidulna “għada min raħ?”

Il-Gvernijiet, minkejja l-ħafna paroli tagħhom, ftit li xejn jagħtu importanza lill-iżvilupp sostenibbli propju minħabba li din mhiex dwar illum, iżda iktar dwar għada u lil hinn minnu.  Hi dwar kif il-ħidma tal-lum ma tkunx ta’ preġudizzju għall-ġenerazzjonijiet futuri. Il-politiku ma jagħtix biżżejjed kaz ta’ dan għax l-interess tiegħu ħafna drabi ma jwassalx iktar minn ħames snin: jiġifieri kemm hemm żmien bejn elezzjoni u oħra.  Jeħtieġ li nippjanaw ħafna iktar fit-tul, fl-interess tal-ġenerazzjonijiet futuri.

Dan il-punt ġie sottolinejat minn Gro Harlem Brundtland li kienet fi żmien Prim Ministru soċjal-demokratiku tan-Norveġja. Dan għamlitu fir-rapport influwenti li ħejjiet fl-1987 għall-Ġnus Magħquda bit-titlu: Our Common Future. F’dan ir-rapport, fost oħrajn, hi emfasizzat li “Naġixxu b’dan il-mod għax naħsbu li nistgħu neħilsuha ħafif: il-ġenerazzjonijiet futuri ma jivvutawx; la għandhom poter politiku u l-anqas poter finanzjarju; mhumiex f’posizzjoni li jikkontestaw id-deċiżjonijiet tagħna.” (We act as we do because we can get away with it: future generations do not vote; they have no political or financial power; they cannot challenge our decisions.)

Dan kollu joħroġ ċar mill-kuntrast bejn dak li jipproponi (jew li jħalli barra) l-abbozz ta’ strateġija għall-iżvilupp sostenibbli u l-politika attwali u l-ħidma fil-prattika tal-Gvern.

Ħarsu per eżempju lejn il-politika dwar it-trasport.

L-istrateġija proposta titkellem fit-tul dwar viżjoni u oġġettivi biex jiżdied l-użu tat-trasport pubbliku. Tidentifika mira għall-2030 biex jonqos in-numru ta’ dawk li jsuqu l-karozzi b’41 fil-mija meta dan ikun imqabbel maċ-ċifri tal-1990.

Kliem dan li ħadd ma’ jista’ jemmnu, iktar u iktar meta wieħed iqabblu mal-ħidma f’direzzjoni kompletament opposta li fis-snin passati.

Il-politika tal-Gvern illum tinkoraġixxi l-użu tal-karozzi privati: hi politika li kontinwament tibgħat sinjali konfliġġenti.  Hu sew li l-istrateġija dwar l-iżvilupp sostenibbli tfittex li tkun indirizzata id-dipendenza fuq il-karozzi. F’kuntrast ma’ dan l-oġġettiv il-politika tal-Gvern permezz ta’ investiment massiċċ fl-infrastruttura tat-toroq kif ukoll permezz tas-sussidju tal-petrol/diesel qed twassal messagg kompletament differenti. Messaġġ li ma jħalli l-ebda dubju li l-użu tal-karozzi hu inkoraġġit.

Il-konġestjoni tat-traffiku fit-toroq tagħna mhiex il-kawża tal-problemi tagħna. Fil-fatt din hi l-effett tad-dipendenza tagħna fuq il-karozzi. F’dan il-kuntest hu ġustifikat li l-istrateġija timmira lejn tnaqqis sostanzjali fid-dipendenza fuq il-karozzi. Fil-fatt m’għandniex ħtieġa ta’ daqshekk karozzi biex nivvjaġġjaw daqstant distanzi qosra. Anke l-istrateġija l-oħra, dik dwar it-Trasport tfakkarna li nofs il-vjaġġi li nagħmlu bil-karozzi privati huma għal distanzi li jieħdu inqas minn ħmistax-il minuta.

Insibu iktar sinjali kunfliġġenti fl-abbozz tal-istrateġija dwar l-iżvilupp sostenibbli.

Numru ta’ miri huma spjegati b’mod ċar, bħall-klima, skart, xiri bi kritierji ambjentali, kwalità tal-arja, bijodiversità, tagħlim għall-ħajja, diġitalizzazzzjoni u l-ħtieġa ta’ għajnuna edukattiva lil studenti emigranti, fost oħrajn. Min-naħa l-oħra, per eżempju, ħlief għal xi kummenti ġenerali ftit li xejn hemm direzzjoni dwar materji li jikkonċernaw l-użu tal-art. Riżorsa għalina skarsa u f’diversi ċirkustanzi użata ħażin kontra l-interess pubbliku.

Fid-dawl tal-gimmicks politiċi kurrenti dwar l-ispazji miftuħa jistona n-nuqqas ta’ referenza għall-ħtieġa li nipproteġu l-ispazju miftuħ diġà eżistenti fiż-żoni urbani u l-irħula tagħna. Dan jinkludi ġonna privati, uħud kbar, li huma taħt assedju mill-ispekulaturi li huma daqstant u kontinwament aġevolati.

Ftit li xejn ukoll hemm referenza għall-importanza li tinħadem l-art agrikola u li din tkun difiża mill-assedju li għaddej mill-forzi spekulattivi. X’utilità hemm li tinvesti  €700 million fi spazji miftuħa meta fl-istess nifs qed jintilfu spazji miftuħa kbar kontinwament u dan riżultat tal-falliment tal-ippjanar fl-użu tal-art?

B’din ir-rata il-legat li ser inħallu lill-ġenerazzjonijiet futuri huwa wieħed negattiv ħafna.  Inħarsu sal-ponta ta’ mneħirna, mhemmx viżjoni fit-tul.  Dan mhux legat li ser jagħmel il-ġid: ser ikun ta’ ħsara kbira għall-ġenerazzjonijiet futuri. Kif qalet Brundtland: dan isir għax il-ġenerazzjonijiet futuri m’għandhomx vot!

B’dawn in-nuqqasijiet is-siwi tal-istrateġija proposta dwar l-iżvilupp sostenibbli hu wieħed limitat. Ikun iktar utli li titfassal mill-ġdid.

ippibblikat fuq Ilum: 12 ta’ Frar 2023

Being Good Ancestors

If we are to register any significant progress, our legacy to future generations should be a substantial improvement of what we ourselves have inherited from our predecessors. The roadmap to achieving this improvement should be the objective of the sustainable development strategy which was subject to public consultation until last Thursday.

Roman Krznaric, in his recent book The Good Ancestor asks a very pointed question: “Will our legacy to future generations be one that benefits them or will be it one that cripples them?” It is the question to which we must provide an answer, day in day out.

The politics of sustainable development seeks to mould such an answer. Properly managed it can shape the future as a result of acting in a responsible manner today. It does so by ensuring that our present-day needs are achieved without compromising the ability of future generations in meeting their own needs. It all boils down to how we can think (and plan) long-term in a short-term world.

Notwithstanding the rhetoric, governments do not give sufficient importance to sustainable development as this is not just about today. It is rather about how today’s activity should not prejudice tomorrow and future generations. This is not sufficiently on the radar of today’s politicians. Their interest, generally, does not span more than five years: that is until the next general election. We need to think and plan far more into the future.

This is a point underlined by former Norwegian social democrat Prime Minister Gro Harlem Brundtland in her seminal UN Report Our Common Future published in 1987. She emphasised that “We act as we do because we can get away with it: future generations do not vote; they have no political or financial power; they cannot challenge our decisions.

This is most evident in the contrast between what the draft sustainable development strategy proposes (or omits) and the actual policy and practice of government.

Consider for example, the issue of transport policy.

The proposed sustainable development strategy speaks at length on vision and objectives relative to an increased use of public transport. It even identifies as a 2030 target the reduction of car drivers through the use of the following words: reduce the modal share of car drivers to 41% compared to 1990.

No one in his right senses can believe a single word of this statement in view of the fact that there has been a considerable effort in the past years in a completely opposite direction!

Current government policy encourages the use of private cars and continuously sends conflicting signals. The sustainable development strategy rightly seeks to address car dependency. In contrast to this objective government policy, through investing heavily in new road infrastructure and through the subsidisation of fuels sends a completely different signal: one which without a shadow of doubt encourages car dependency.

The congestion of our roads is not the cause of our problems: it is the effect of our malady which is car dependency. Hence it is right that the strategy aims to address and reduce car dependency. We do not need so many cars to travel the short distances so prevalent in this country! As our Transport Master Plan reminds us, 50 per cent of private car trips are for distances taking less than 15 minutes.

We find other conflicting signals in the draft strategy on sustainable development.

While there are a number of specific objectives spelled out in clear language (for example: climate change, waste, green purchasing, air quality, biodiversity, lifelong learning, digitalisation, migrant induction learning …….) beyond some general comments and observations, I fail to see any emphasis on land use issues. This is not right in view of the limited availability of land and its rampant misuse, contrary to the public interest.

In view of the current political gimmicks relative to open spaces one cannot but note the omission from the strategy on any reference to the urgent need to protect existing open space in our urban areas and in our villages. This includes large private gardens continuously targeted by speculative forces on the good books of this administration. 

There is also scant reference to the need to safeguard agricultural land. What is the purpose in investing €700 million in open spaces if we are losing existing ones at an exponential rate as a result of the current practise of land use planning?

At this rate the legacy to future generations is generally negative. The short-term view is completely obliterating any possible long-term view. This is not a beneficial legacy; it is rather a very crippling one. As Brundtland pointed out: this is done as future generations have no vote!

We need to go back to the drawing board and have the strategy redrafted.

published in The Malta Independent on Sunday: 12 February 2023

Il-qerda aċċelerata tar-raba’

Aħna ngħixu f’eko-sistema li qed tinqered ftit ftit. Dan hu rikonoxxut minn kulħadd.  

Ħarsu ftit, per eżempju, lejn l-ewwel sentenzi tal-White Paper intitolata Riforma fil-qasam tar-Raba’, White Paper ippubblikata għall-konsultazzjoni mill-Ministeru għall-Agrikultura f’Ottubru li għadda.

Dakinnhar kien intqal li: Il-ħarsien tar-raba’ huwa fundamentali biex niggarantixxu s-sostenibbiltà tal-biedja, il-produzzjoni tal-ikel, u l-ħarsien tal-ambjent rurali. Huwa għalhekk li meta jkun hemm problemi f’dan il-qasam, dawn ma jolqtux biss lill-bdiewa, iżda għandhom impatt qawwi fuq il-provista u s-sigurtà tal-ikel, u l-kwalità tal-ambjent li jista’ jitgawda mis-soċjetà.

L-art agrikola għandha valur: valur imma li mhux biss wieħed ekonomiku. Għandha valur ambjentali u soċjali. Dan hu rikonoxxut anke mill-Ministeru għall-Agrikultura. Għalfejn, mela, nistaqsu, dan il-Ministeru ma jieħux posizzjoni iebsa kullmeta Ministeri oħra jagħtihom l-estru għall-qerda ta’ art agrikola?

B’mod kontinwu, l-Awtorità tal-Ippjanar tirċievi u tipproċessa applikazzjonijiet għal żvilupp li jeqred art li tinħadem jew li kienet tinħadem. Dan isir għar-raġuni sempliċi li l-pjani lokali huma msejsa fuq filosofija tal-ippjanar għall-użu tal-art li tonqos milli tħares il-valur intrinsiku tal-biedja.  Tqis li l-biedja hi xi ħaġa ta’ bla siwi u li nistgħu ngħaddu mingħajrha. F’din is-sitwazzjoni l-Ministeru tal-Agrikultura jibqa’ sieket, kontinwament!

Sfortunatament, l-uniku valur li l-Awtorità tal-Ippjanar tifhem u tapprezza hu dak li jiffaċilità l-ħolqien tal-opportunitajiet għal min irid idawwar lira ta’ malajr. Kontinwament, l-Awtorità  tal-Ippjanar hi kompliċi fil-qerda gradwali ta’ kull ma hawn madwarna.

Xogħol mhux meħtieġ fuq l-infrastruttura tat-toroq, tul dawn l-aħħar snin, qered meded kbar ta’ raba’. Is-settur privat ilu għaddej jittrasforma ammont mhux żgħir ta’ raba’ f’art għar-rikrejazzjoni privata, għal xi barbeque jew għal xi picnic. Bħala konsegwenza ta’ dan qed jeqred komunitajiet ta’ bdiewa. L-Awtorità tal-Ippjanar, minkejja li għandha is-saħħa legali li dan kollu twaqqfu, ma għamlet xejn.   Hu biss dan l-aħħar, wara l-għagħa li rriżulta minn numru ta’ deċiżjonijiet tal-Qorti dwar il-qbiela li l-Ministeru għall-Agrikultura qam minn raqda twila u ma baqax sieket!

Jiġu f’moħħi żewġ applikazzjonijiet għal żvilupp, applikazzjonijiet li għadhom pendenti: waħda f’Ħal-Qormi biex jinbena u jkun operat supermarket fuq art agrikola barra miż-żona tal-iżvilupp (ODZ). L-oħra dwar il-bini ta’ skola f’Ħal-Għaxaq, anke din fuq art agrikola.

Għaddejna minn dawn l-argumenti diversi drabi, b’mod partikolari fid-dibattitu nazzjonali dwar l-eżerċizzju biex tintgħażel l-art għall-Università Amerikana f’Marsaskala xi snin ilu! L-argumenti ta’ dakinnhar għadhom jgħoddu anke illum. Ma nistgħux nibqgħu nissagrifikaw ir-raba’. Għandna ftit wisq raba’ u jeħtieġ li nibżgħu għall-ftit li għandna.

Il-formola tal-applikazzjoni biex tinbena l-iskola f’Ħal-Għaxaq tgħid ċar u tond, bl-iswed fuq l-abjad, li l-użu tal-lum tal-art hu wieħed agrikolu. Dan jgħodd għal kull wieħed mill-35,970 metru kwadru li hu propost li jinbnew. Il-formola tal-applikazzjoni l-oħra dwar is-sit f’Ħal-Qormi, min-naħa l-oħra, tgħid li l-art f’dan il-kaz b’qies ta’ 4708 metru kwadru u li hi pproġettata li tkun żviluppata f’supermarket, bħalissa mhux użata!

Dawn l-applikazzjonijiet tal-ippjanar għadhom fi stadju bikri avolja dwar l-iżvilupp propost f’Ħal-Għaxaq għadu kif ġie ippubblikat studju dwar l-impatti ambjentali (EIA) reċentement.

F’dan l-istadju l-mistoqsija toħroġ waħedha: hemm ħtieġa għall-iżvilupp propost? It-tweġiba, fil-fehma tiegħi, hi ċara: le ma hemmx ħtieġa. M’għandniex bżonn iktar supermarkets. Pjuttost li diġa għandna iżżejjed minnhom!  

Dwar l-iskola proposta f’Ħal-Għaxaq l-istorja hi ftit iktar kumplessa. Imma xorta mhux iġġustifikat li tkun issagrifikata art agrikola. Għandhom ikunu esplorati soluzzjonijiet oħra, avolja naf li ilu żmien mhux ħażin isir (bla suċċess) tiftix għal sit alternattiv.  Is-soluzzjoni tista’ tinstab fl-iżvilupp mill-ġdid ta’ bini mitluq u dilapidat, li minnu għandna bosta, mxerred mal-gżejjer tagħna.

Neħtieġu fuq kollox politika koerenti dwar il-ħarsien tar-raba’. Flok ma jorqod, u kultant jistenbaħ, il-Ministeru għall-Agrikultura għandu jkun fuq quddiem nett f’din il-ħidma. Jista’ jibda billi jassigura li l-proġetti pubbliċi u l-politika tal-Gvern jagħrfu l-valur intrinsiku tal-biedja. Minn hemm irridu nibdew għax jekk is-settur pubbliku ma jkunx ta’ eżempju xejn mhu ser jinbidel: nibqgħu għan-niżla!

ippubblikat fuq Illum: 8 ta’ Jannar 2023

The accelerated destruction of agricultural land

We live in an eco-system which is being slowly destroyed. This is recognised by one and all.

Consider, for example the introductory sentences in the White Paper entitled Acquisition and ownership of agricultural land published for public consultation by the Ministry for Agriculture last October. We were then told that: Controlling the acquisition and ownership of land is fundamental to guaranteeing the sustainability of agriculture and food production, as well as the protection of the rural environment. For this reason, whenever there are issues in this area, these not only affect farmers but also have a strong impact on the supply and security of food and the quality of the environment that can be enjoyed by society.

Agricultural land has value. Its value is not just economic. It has an environmental and social value. This is recognised as a fact even by the Ministry for Agriculture. Why then, may we ask, does the Ministry not take a robust stand whenever other Ministries embark on a spree of accelerated destruction of agriculture land?

On a continuous basis the Planning Authority receives and processes applications for development which seek to obliterate agricultural land. This is done for the simple reason that the local plans are buttressed by a land use planning philosophy which fails to protect the intrinsic value of agriculture. It is deemed to be expendable. The Ministry for Agriculture, in this situation, is conspicuously silent, continuously!

Unfortunately, the only value which the Planning Authority understands and appreciates is that which facilitates “making hay while the sun shines”. It has been continuously an accomplice in the gradual destruction of all that surrounds us.

Unnecessary road infrastructure has gobbled up considerable swathes of agricultural land over the past years. The private sector has been transforming considerable agricultural tracts into barbeque or picnic areas squeezing out the farming community in the process. The Planning Authority has the legal remit to stop this but it has continuously failed to act. Until the recent public outcry in response to a number of Court decisions relative to agricultural leases, the Ministry for Agriculture has been silent on this matter too!

Two specific planning development applications (currently still pending) come to mind: one in Qormi to construct and operate a supermarket on agricultural land Outside the Development Zone (ODZ). The other relative to the construction of a school on agricultural land at Għaxaq.

We have been through the relative arguments many a time, in particular when debating the site selection exercise for the American University at Marsaskala some years back! The arguments made then are still valid today. We cannot keep sacrificing agricultural land. We have too little of it and we have to take care of the little we have.

The application form for the Għaxaq school declares black on white that the current use of the site is agricultural: each and every one of the 35,970 square metres of the site. The application form for the Qormi site, on the other hand states that the site measuring 4708 square metres which it is proposed to develop into a supermarket is currently “un-used”.

These planning applications are still in their early stages, even though an EIA (Environmental Impact Assessment) has been produced for the proposed Għaxaq development.

At this point we need to query: do we need the development proposed? The answer, in my opinion is a clear no. We definitely do not need more supermarkets. There are already too many of them.

As to the proposed school at Għaxaq the issue is much more complex. It does not however justify sacrificing more agricultural land. Other solutions should be explored, even though a search for an alternative has been going on unsuccessfully for quite some time. The solution lies in the redevelopment of existing dilapidated buildings of which we have quite a number.

We do however need policy coherence in respect of the protection of agricultural land. The Ministry of Agriculture should be at the forefront in such an exercise. It could definitely start by ensuring that public projects as well as policies factor in agriculture’s intrinsic value. This is the required starting point. The public sector sets the benchmark. If it fails to turn the page, matters will definitely change from bad to worse!

published in The Malta Independent on Sunday : 8 January 2023

Il-ħiliet ħodor li neħtieġu

Il-ħiliet il-ħodor ma jiġux waħedhom. Għandna ħtieġa kbira tagħhom biex insibu tarf tat-trasizzjoni ekoloġika. Jeħtieġilna li b’mod urġenti nirrisolvu l-kunflitt tal-bniedem man-natura. Neħtieġu li nibdew nirrimedjaw il-ħsara ambjentali akkumulata li l-bniedem ikkawża fuq id-dinja.

Biex nimxu f’din it-triq hemm ħtieġa ta’ bidliet sostanzjali fl-imġieba tagħna. Din mhiex għażla li nistgħu naqblu magħha inkella le. Hi ħtieġa li llum jew għada irridu niffaċċjaw.

L-istrateġija dwar l-iżvilupp sostenibbli, li preżentement hi soġġetta għal konsultazzjoni pubblika,  titkellem, fost oħrajn, dwar l-oġġettiv ta’ edukazzjoni ta’ kwalità li tkun kapaċi tirrispondi għall-ħtiġijiet tas-suq tax-xogħol. Dan tagħmlu hi u tiddiskuti l-oġġettiv strateġiku numru 4.  L-istrateġija tinfurmana li dawn il-ħtiġijiet tas-suq tax-xogħol jinkludu l-ħiliet ħodor.

Ma għandi l-ebda diffikulta dwar oġġettiv bħal dan li jipprova joħloq kredenzjali ħodor għall-ekonomija. Imma, naħseb li jkun għaqli li flok nimmiraw ħafna il-fuq nidentifikaw mod prattiku kif nassiguraw li l-parti l-kbira tal-popolazzjoni tikseb il-ħiliet bażiċi ħodor. Fl-aħħar minn l-aħħar l-iżvilupp sostenibbli mhux ser nilħquh mill-uffiċini, billi noħloqu pjani dettaljati minn wara l-iskrivanija. Nilħquh bl-imġieba tagħna, ġod-djar tagħna, fejn ngħixu l-ħajja normali tagħna. Din hi l-isfida tagħna. Hi sfida li tmur lil hinn mill-ekonomija.

L-għaqda ambjentali Nature Trust, flimkien ma numru ta’ skejjel, fuq dan qegħda fit-triq it-tajba, ferm qabel ma tfasslu strateġiji. Iċ-ċavetta qegħda fl-aċċess għall-imħuħ. Tul is-snin l-implimentazzjoni tal-proġett eko-skola min-Nature Trust wassal numru sostanzjali ta’ tfal u żgħażagħ f’kuntatt ma’ rejaltajiet ambjentali li niffaċċjaw ta’ kuljum.

Tul is-snin kelli diversi opportunitajiet fejn iltqajt ma’ parteċipanti fl-eko-skola kif ukoll mal-għalliema tagħhom. L-għarfien ambjentali li kisbu kien wieħed impressjonanti. Applikaw l-għarfien li kisbu għad-dinja ċkejkna tagħhom, l-iskola. Uħud minnhom irnexxielhom ukoll iwasslu dak li tgħallmu sad-dar u influwenzaw kemm lill-ħuthom kif ukoll lill-ġenituri tagħhom biex huma wkoll jaġixxu b’mod li ma jkunux ta’ ħsara ambjentali.

Dan hu pass kbir il-quddiem. Imma mhux biżżejjed.  

L-eko-skejjel jeħtieġ li jinfettaw lill-komunitajiet lokali tagħna biex huma ukoll jimxu fuq l-istess passi. Dan jista’ jwassal għat-tibdil meħtieġ fl-imġieba tagħna lkoll. Dan hu proċess twil. Bil-mod il-mod nistgħu nibnu komunitajiet sostenibbli. Dan nagħmluh billi nassiguraw ruħna li kull eko-skola tgħin lill-ġenerazzjonijiet differenti fil-komunitajiet lokali  tagħna biex huma jagħrfu u jakkwistaw il-ħiliet il-ħodor. Ħiliet li lkoll kemm aħna neħtieġu biex inkunu nistgħu ngħixu f’armonija  fl-ambjenti rispettivi tagħna. Ħilijiet li dawk li ġew qabilna kellhom, imma li tul is-snin intilfu minħabba dak li kultant jissejjaħ “progress” li biddel il-mod kif ngħixu!

Jeħtieġ li nqiesu l-kisba u l-għarfien ta’ ħiliet ħodor bħala ħiliet soċjali essenzjali. Dan ftit nagħtu kaz tiegħu minkejja l-biżibilju konsultazzjonijiet pubbliċi li jsiru mid-diversi awtoritajiet pubbliċi tul is-snin. Dan ifisser ukoll li flimkien mal-istrateġija “nazzjonali” dwar l-iżvilupp sostenibbli neħtieġu ukoll strateġija fuq livell lokali biex din tkun implimentata fl-għeruq tas-soċjetà, fil-komunitajiet lokali tagħna.

Tul is-snin sar ħafna xogħol, imma dan, ħafna drabi, sar bla koordinazzjoni ta’ xejn. Il-koordinazzjoni meħtieġa, meta issir sewwa, jirnexxielha tagħti riżultati tajbin billi tifrex il-ħiliet ħodor fil-komunitajiet lokali tagħna. Dan hu mod prattiku kif il-proċess ta’ twettieq tal-istrateġija għall-iżvilupp sostenibbli jitmexxa minn min hu effettwat mill-ħsara ambjentali akkumulata li irridu niffaċċjaw ta’ kuljum.

Huwa biss billi niddemokratizzaw il-bidla meħtieġa fl-imġieba fuq livell lokali li nistgħu nibdew il-mixja lejn żvilupp sostenibbli bis-serjetà. Il-Kunsilli Lokali, jekk iridu, għandhom rwol ċentrali f’dan kollu. Hi opportunità unika ta’ kif jistgħu jagħtu sura lill-ħajja ta’ madwarna.

ippubblikat fuq Illum: 1 ta’ Jannar 2023

The green skills which we require

Green skills do not grow on trees. Yet we need them in abundance in order to be able to navigate the ecological transition. We need to urgently come to terms with nature. It is required that we start the healing process, slowly repairing the accumulated environmental damage which humankind has to date inflicted on Mother Earth.

In order to walk along this path substantial behavioural change is essential. This is not an option. It is a basic requirement which all of us must address, sooner rather than later.

The Sustainable Development Strategy, currently subject to public consultation, advocates the achievement of high-quality education responsive to labour market needs when discussing its strategic objective number 4. These labour market needs, we are informed, include green skills.

I have no issue with such an objective which seeks to align the markets to green pathways. I would however point out that before aiming for the stars it would be appropriate if we seek practical ways of ensuring that basic green skills are acquired by as large a section of the population as possible. At the end of the day sustainable development will not be achieved if adequately planned in our offices: it requires proper implementation in our homes, in our routine behaviour. This is our challenge. A challenge which goes far beyond the economy.

The environmental NGO Nature Trust in conjunction with a number of schools, is, in this respect, on the right track, before the drafting of written strategies. Access to our thinking faculties is fundamental. Over the years the implementation by Nature Trust of the eco-school project has brought a substantial number of children and youngsters in touch with the eco-realities which we have to face day-in day-out.

Over the years I have had various opportunities of meeting with eco-school participants together with their teachers. The eco-knowledge which they have acquired is impressive. They have applied this knowledge in their micro-world, their school. Some of the eco-school participants have also exported this knowledge to their homes nudging their siblings and their parents into acting in an eco-friendly manner.

This is a gigantic step forward. It is however not enough.

Our eco-schools need to infect our local communities into following similar paths, consequently leading to the required behavioural change. This is a slow and laborious process. Slowly we can build sustainable communities by ensuring that our eco-schools serve as catalysts, mentoring the different generations in our localities into acquiring the green skills which we all require in order to be able to live in harmony with our surroundings. Skills similar to those which our forefathers had, but which have been discarded as a result of the so-called progress which we have been subject to throughout the years!

We need to consider the development of green skills as essential social skills, a matter which is not considered in any depth by the multitude of public consultations carried out over the years by the different authorities. This signifies that in parallel to the “national” sustainable development strategy we urgently require a local strategy for sustainable development to be implemented at the roots of our society, in our local communities.

A lot of uncoordinated efforts have been taken in hand over the years. Coordinating the work done as well as that currently in hand could, if done properly yield significant results in disseminating green skills amongst our local communities. This is the practical manner in which the sustainable development strategy process can be owned by those impacted by the accumulated environmental damage which we have to face day-in day-out.

Only by democratising the behavioural change required at a local level can we start moving along the path of sustainable development. Local Councils have a pivotal role in this whole process. It is their’ s for the taking. It is a unique opportunity through which they can realistically shape their surroundings.

published in The Malta Independent on Sunday: 1 January 2023

L-inkompetenza, ħsara biss tagħmel

L-impjant f’Ħal-Far għall-ipproċessar tal-fdalijiet tat-tonn kellu l-potenzjal li jagħti kontribut sostanzjali għall-iżvilupp tal-ekonomija ċirkulari f’Malta. Bħal ħafna affarijiet oħra l-inkompetenza qerditu.

Fuq il-karta kien proġett tal-ogħla kwalità. Fil-prattika, s’issa, qed jiżviluppa f’diżastru ieħor.  Biċċiet ta’ informazzjoni li qed tasal għandi qed tindika li probabbilment ser jirriżulta li x-xeħħa fil-fondi allokati biex ikun ikkummissjonat l-apparat istallat fl-impjant, hi l-kawża ewlenija tad-diżastru li qed jiżviluppa.

Bħala riżultat ta’ dan kollu irnexxielhom jittrasformaw pass pożittiv f’esperjenza negattiva għal kulħadd. L-impatt ta’ dan kollu ser jibqa’ magħna għal żmien mhux żgħir għax riżultat ta’ dak li ġara qed tissaħħaħ l-isfiduċja fl-awtoritajiet li għal darb’oħra ġie ippruvat li mhumiex kapaċi li jwasslu proġett tajjeb biex jagħti r-riżultat mixtieq.

Għal darb’oħra l-inkonvenjent hu fuq Birżebbuġa, kif ilu jiġri s-snin riżultat ta’ attività industrijali oħra fiż-żona. L-assalt fuq Birżebbuġa tul is-snin ħalla impatt fuq il-kwalità tal-ħajja tar-residenti.  Fuq quddiem nett f’dan ir-rigward hemm it-Terminal tal-Port Ħieles, li hu ta’ inkonvenjent 24 siegħa kull jum. Huwa biss dan l-aħħar li dan l-inkonvenjent beda jiġi indirizzat.

Qiesu dan mhux biżżejjed, fiż-żona industrijali ta’ Ħal-Far, f’data mhux il-bogħod ser ikollna ukoll trakka tal-karozzi li ser tkun iffinanzjata mill-fondi li nġabru mill-bejgħ tal-passaporti! Iktar impatt fuq ir-residenti ta’ Birżebbuġa!

L-aktar attakk riċenti fuq il-kwalità tal-ħajja f’Birżebbuġa qed isir mill-attività ta’ Aquaculture Resources Ltd f’dawn l-aħħar ġimgħat. Dan riżultat tal-irwejjaħ ta’ ħut u drenaġġ ifur fiż-żoni residenzjali.  It-tmexxija tal-kumpanija Aquaculture Resources Ltd kontinwament irrifjutat li terfa’ r-responsabbiltà għall-irwejjaħ tal-ħut u d-drenaġġ ifur għax, qalet, li qed tieħu l-passi kollha meħtieġa fl-impjant tagħha f’Ħal-Far.  

Il-binja li fiha illum hemm l-impjant għall-iproċessar ta’ prodotti tat-tonn kien approvat permezz ta’ applikazzjoni li ma tieħux ħin u dan riżultat ta’ emendi għar-regolamenti tal-ippjanar magħrufa bħala proċeduri tad-DNO (Development Notification Order). Fil-prattika dan elimina l-konsultazzjoni pubblika fil-kaz ta’ xogħolijiet ta’ kostruzzjoni f’żoni industrijali. Riżultat ta’ hekk ħadd ma kien jaf li nhar is-16 ta’ Marzu 2021, l-Awtorità tal-Ippjanar ħarġet il-permess ta’ żvilupp bir-referenza DN01359/20 għall-binja tal-impjant fuq il-Plot 36B fiż-żona Industrijali ta’ Ħal-Far. Il-permess ħareġ f’isem Dr Charlon Gouder, CEO ta’ Aquaculture Resources Limited.

Il-konsultazzjoni pubblika bdiet biss f’Ġunju 2022, ftit wara l-elezzjoni ġenerali. Dan seħħ permezz ta’ dokumentazzjoni dwar il-proċess li jwassal għal permess ambjentali magħruf bħala applikazzjioni IPPC. L-ittri IPPC jfissru Integrated Pollution Prevention and Control u l-proċess hu regolat b’direttiva tal-Unjoni Ewropeja li ġġib dan l-isem u li ilha parti mill-liġi Maltija sa minn meta Malta issieħbet fl-Unjoni fl-2004.

Id-Direttiva IPPC hi intenzjonata biex ikun assigurat li l-impatti ambjentali ta’ numru ta’ proċessi industrijali jkunu indirizzati b’mod integrat. L-impjant tal-prodotti tat-tonn hu soġġett għal din id-Direttiva.

Riżultat ta’ hekk hu meħtieġ il-presentazzjoni ta’ dokumentazzjoni dettaljata teknika li permezz tagħha jkun ċar dwar kif ser issir il-ħidma industrijali, dwar l-impatti ambjentali riżultanti kif ukoll dwar kif inhu ippjanat li dawn ikunu indirizzati.

Din id-dokumentazzjoni ġiet ippreżentata u wara li kienet eżaminata mill-ERA ħareġ il-permess għall-impjant biex jipproċessa l-fdalijiet tat-tonn.

Il-problemi bdew kif beda jopera l-impjant hekk kif beda l-proċess biex l-apparat istallat ikun ikkummissjonat. Jiena infurmat li d-ditta li mingħandha inxtara l-apparat ma ntalbitx biex tieħu ħsieb ukoll li dan ikun ikkummissjonat. Mid-dehra dawk li ġew inkarigati ma tantx kellhom esperjenza f’dan ix-xogħol, kif jidher, wara kollox mir-riżultati miksuba.  

Forsi l-ERA tiftaħ investigazzjoni biex ikun stabilit mhux biss x’ġara imma ukoll min kien responsabbli. Għax hu essenzjali li jkun assigurat li kull min kien involut, inkluż l-ERA, jitgħallem minn din l-esperjenza. Din hi froġa li nħolqot mis-settur privat minkejja li kien qed jaħdem taħt is-superviżjoni tal-ERA! Anke proġett tajjeb irnexxielhom b’inkompetenza kbira jeqirduh!

Ippubblikat fuq Illum: 18 ta’ Diċembru 2022

The art of messing up

The processing plant for Tuna By-Products at Ħal-Far had the potential to be a significant project contributing to the development of the circular economy in Malta. Like many other things it has been messed up.

On paper it was a first-class project. In practice, so far, it is developing into another disaster. Titbits of information which have come my way indicate that eventually it will most probably result that cost-cutting relative to commissioning of the equipment installed in the processing plant is the primary cause of the developing mess.

The end result of this mess-up is that of transforming a potential positive into an absolute negative. The effects of this will be felt for quite some time as it has reinforced the existing mistrust of the authorities who have proven once more that they are incapable of guiding a beneficial project to fruition!

Birżebbuġa is once more shouldering all the resulting inconvenience as it has been doing for many years relative to other industrial operations in the area.  The assault on Birżebbuġa over the years has negatively impacted the quality of life of its residents. The Freeport Terminal tops the list with its round-the-clock inconvenience. It is only relatively recently that this inconvenience has started being addressed.

To add insult to injury the Ħal-Far Industrial Estate will shortly also host a racetrack, the funds for which have already been allocated through the monies collected from the sale of golden passports!  

The latest affront on Birżebbuġa has been the operations of Aquaculture Resources Ltd which commenced earlier this year, and specifically the result of fishy effluent ending up in residential areas in Birżebbuġa.  The management of Aquaculture Resources Ltd has refused to take responsibility for the unbearable fish odours and sewage leaks that have affected the area, stating that the  company has taken measures to contain smells within the tuna by-product processing  plant. 

The building envelope of the tuna byproduct processing plant was approved through a fast-track procedure made possible some years back through amendments to the Development Notification Order. This, in practice, eliminated public consultation for construction works in industrial estates.  As a result, no-one was aware that on 16 March 2021 the Planning Authority issued a development permit bearing reference DN 01359/20 for the Construction of a Tuna Rending Factory on Plot 36B of Ħal-Far Industrial Estate. The permit was issued to Dr Charlon Gouder, the CEO of Aquaculture Resources Limited.

The public consultation only commenced in June 2022, after the general elections, through the publication of the documentation for the environmental permitting process known as the IPPC application. IPPC referring to the Integrated Pollution Prevention and Control as regulated by the EU Directive bearing that name and forming part of Maltese law since EU accession in 2004.

The IPPC Directive seeks to ensure that there is one integrated process addressing the environmental impacts resulting from a number of industrial processes. The tuna byproduct processing plant is subject to this regulatory process.

The IPPC regulatory process requires the presentation of detailed technical documentation relative to the proposed industrial process, the resulting environmental impacts and the manner in which it is proposed to address these same impacts.

This documentation was compiled and after being examined by ERA an operating permit for the Tuna byproduct processing plant was issued.

The problems started with the commencement of operations which were initiated in order to carry out the commissioning of the supplied equipment. I am informed that the suppliers of the equipment were not entrusted to carry out the commissioning. Apparently, those entrusted with the commissioning did not have sufficient experience: the results achieved so far are indicative enough of this fact.

Someday maybe ERA will commission an investigation into what went wrong and who was responsible for the resulting mess.  This is essential in order to ensure that lessons are learnt by all those involved. This is a mess created by the private sector subject to supervision by ERA! They have managed to mess up a good project.

published in The Malta Independent on Sunday : 18 December 2022

Jgħadduna biż-żmien

L-Awtorità tal-Ambjent u r-Riżorsi (ERA) għadha kif ippubblikat abbozz ta’ Strateġija Nazzjonali dwar l-Ambjent għal konsultazzjoni pubblika. Dan l-abbozz ippubblikatu bl-Ingliż biss. Qiesu t-tmexxija tal-ERA ma tafx bil-Malti.

Minn awtorità pubblika nistennew ferm aħjar minn hekk. Kemm ser iddumu tinsulentawna? L-iskuża li l-Malti mhux addattat għal dokument tekniku mhiex waħda aċċettabbli. In-nuqqas ta’ dokument bil-Malti hi opportunutà mitlufa biex l-ERA tikkomunika iktar man-nies.

Iżda lil hinn mil-lingwa, l-istrateġija ambjentali li qed tkun proposta hi waħda ġenerika. Fiha tmien għanijiet li hu propost li jintlaħqu sal-2050. Il-lista tal-għanijiet li l-ERA trid tindirizza mhiex il-problema, għax il-problema hija li dawn l-għanijiet huma affarijiet li ilna niddiskutu żmien: ġew ippubblikati biżibilju rapporti, strateġiji u regoli jew policies li jkunu saru b’intenzjonijiet tajba tul is-snin!  Il-problemi jinqalgħu dejjem meta nfittxu li nimplimentaw il-miżuri meħtieġa biex jitwettqu dawn l-għanijiet. F’dak il-mument jinqagħu elf skuża, għax fir-realtà ma hemmx il-volontà politika li jittieħdu passi bis-serjetà.

Dan hu bil-bosta differenti milli jipprova jgħid ic-Chairman tal-ERA fid-daħla bl-Ingliż li kiteb għad-dokument konsultattiv! Din hi storja li għaddejna minnha diversi drabi!

Il-ħsara ambjentali li saret tul is-snin mhiex xi ħaġa li ser tkun irranġata mil-lum għall-għada.  Ħadd m’għandu jistenna riżultati malajr fil-mixja biex insewwu l-ħsara ambjentali li tħalliet takkumula tul is-snin.

Il-ħarsien tal-ambjent jinvolvi li jinbidlu deċiżjonijiet politiċi diversi li ittieħdu tul is-snin li kienu parti mill-kawża ta’ ħsara konsiderevoli. Ifisser ukoll li nibdlu attitudnijiet, drawwiet u l-mod kif inġibu ruħna.

Fid-daħla għad-dokument konsultattiv iċ-Chairman tal-ERA Chairman, Victor Axiak, jistqarr li jista’ jkun hemm ħtieġa ta’ sagrifiċċji żgħar fl-immedjat biex niksbu benefiċċji ambjentali fit-tul li jitgawdew minn ġenerazzjonijiet futuri. Din hi dikjarazzjoni li prattikament kulħadd jaqbel magħha. Imma dikjarazzjoni bħal din teħtieġ ukoll li tkun segwita minn lista ta’ miżuri meħtieġa biex tittieħed azzjoni dwarhom,  lista li tvarja minn miżuri li jistgħu jittieħdu immedjatament għal oħrajn li jħarsu iktar fit-tul.

Ma baqax iktar żmien biex noqgħodu niffilosifizzaw dwar l-ambjent.  Il-problemi nafu x’inhuma u  nafu ukoll min fejn ġejjin u min hu l-kawża tagħhom! Tħejjew kwantità ta’ rapporti, strateġiji, pjani t’azzjoni u x’naf jien tul is-snin. Kull Ministru ġdid ipprova jagħti l-impressjoni li hu jew hi sabet is-soluzzjoni b’nisġa ta’ kliem sabiħ li jipprova jimpressjona. Sfortunatament ir-rapporti tekniċi li saru kif ukoll dak li qalu in-nies waqt konsultazzjonijiet pubbliċi, bosta drabi ġie injorat.  Anzi xi drabi l-gvernijiet saħansitra aġixxew bil-maqlub ta’ dak propost jew maqbul!

L-istrateġija proposta illum, per eżempju,  tiffilosofizza dwar il-ħtieġa li innaqqsu id-dipendenza tagħna fuq il-karozzi u tinsisti li għandhom jonqsu l-karozzi mit-toroq tagħna.  Jekk wieħed imur lura u jerġa’ jaqra ftit l-istrateġija nazzjonali dwar it-trasport, li kienet iffinalizzat sitt snin ilu, jsib eżattament l-istess argumenti. Imma minflok ma ħa l-passi meħtieġa, l-Gvern – kemm direttament kif ukoll permezz tal-agenziji u l-awtoritajiet tiegħu – għamel bil-maqlub!

Kull studju li sar, kemm f’Malta kif ukoll barra minn xtutna, repetutament ikkonkluda li żvilupp massiċċ tal-infrastruttura tat-toroq twassal biex awtomatikament jiżdiedu l-karozzi fit-toroq. Kif mistenni, anke f’Malta, hekk ġara. Il-konġestjoni u l-problemi tat-traffiku żdiedu mhux naqsu riżultat tal-proġetti diversi tat-toroq. Dan seħħ għax kuntrarju tal-pariri li kellu, l-Gvern ma indirizzax il-kawza tal-problemi, imma indirizza l-effett.  Il-problema mhiex il-wisa’ jew it-tul tat-toroq, imma n-numru ta’ karozzi fit-toroq. Is-sitwazzjoni illum – f’ħafna każi  – hi agħar milli kienet qabel ma saru dawn il-proġetti.  

Minnbarra dan, daqslikieku mhux biżżejjed, l-awtoritajiet għamlu is-snin jinkoraġixxu l-iżvilupp ta’ petrol stations kbar, qieshom supermarkets. Dawn ħarbtu ammont mhux żgħir ta’ raba’. Biex issa jiġu jgħidulna kemm iridu jipproteġu l-agrikultura!

Kif nistgħu ntejbu l-kwalità tal-arja jekk nibqgħu nżidu l-karozzi fit-toroq tagħna?  Uħud forsi jargumentaw li s-soluzzjoni qegħda wara l-bieb bl-introduzzjoni tal-karozzi tal-elettriku inkella bl-użu tal-idroġenu jew xi fuel ieħor alternattiv. Dan ikun biss soluzzjoni parzjali għax fl-aħħar mill-aħħar irridu naraw kif ikun ġġenerat l-elettriku meħtieġ inkella kif ikun prodott l-idroġenu jew fuel alternattiv.

M’għandiex ammont suffiċjenti ta’ enerġija rinovabbli iġġenerata lokalment għax l-għorrief li ħadu id-deċiżjonijiet ftaħru fil-passat kemm kien irnexxielhom jinnegozjaw deroga tajba biex il-mira nazzjonali ta’ ġenerazzjoni ta’ enerġija rinovabbli ma tkunx 20% imma 10% tal-elettriku ikkunsmat. Ħtija ta’ hekk, illum m’għandniex ammont suffiċjenti ta’ enerġija rinovabbli.  Meta għandna l-ħtieġa ta’ enerġija elettrika bi prezz raġjonevoli  għandna nuqqas f’dan il-qasam li għalih qed inħallsu bizzalza.

Id-dipendenza li għandna bħala pajjiż fuq il-karozzi privati hi riżultat ta’ traskuraġni politika tat-trasport pubbliku tul is-snin. Li t-trasport pubbliku jkun b’xejn minn dan ix-xahar kienet deċiżjoni prematura. L-ewwel pass messu kien li tkun indirizzata l-effiċjenza u l-puntwalità tas-servizz. Il-prezz qatt ma kien problema.

Hu meħtieġ li l-effiċjenza u l-puntwalità tas-servizz ikunu indirizzati b’urġenza. Meta dan isir jagħmel ġid ambjentali ferm iktar mill-argumenti tekniċi kollha dwar kemm hemm ħtieġa li nħarsu l-ambjent. Trasport pubbliku effiċjenti flimkien ma investiment f’modi alternattivi ta’ transport hu ta’ benefiċċju ambjentali enormi.

Din hi uġiegħ ta’ ras kbira. Pariri ċari kien hemm. Iżda meta kien possibli li l-problema tkun indirizzata, l-Gvern, direttament kif ukoll permezz tal-awtoritajiet u aġenziji diversi tiegħu, ġie jaqa’ u jqum minn dan u għamel bil-maqlub!

Argumenti simili jistgħu jsiru dwar numru kbir ta’ materji ta’ importanza ambjentali: mill-ilma sal-pestiċidi, mill-użu tal-art sal-bijodiversità, mill-isforzi favur ekonomija ċirkulari għal taxxi ambjentali iddiżinjati sewwa.

Il-mod kif il-politika dwar it-trasport tħalliet għan-niżla hu biss eżempju wieħed żgħir minn fost bosta li jwassal għall-konklużjoni inevitabbli li ma teżistix rieda politika biex il-ħsara ambjentali tkun indirizzata bis-serjetà.

Il-konsultazzjoni pubblika tal-ERA sfortunatament hi fażi oħra fi proċess li permezz tiegħu qed jippruvaw jgħadduna biż-żmien.

ippubblikat fuq Illum : Il-Hadd 23 t’Ottubru 2022

aqra ukoll dokument sottomessmill-ADPD lill-ERA hawn