Ħrejjef? Ferm il-bogħod mill-Pakistan.

L-istorja ippubblikata f’gazzetta fil-Pakistan nhar il-31 ta’ Mejju dwar Carmen Ciantar hi interessanti. Storja attribwita lil Ram Tumuluri tal-Vitals Global Health Care. L-istess wieħed li qal li ġie mhedded li jekk ma jbaxxix rasu, jispiċċa bħal Daphne Caruana Galizia.

Jekk hux storja li għandha mill-verità jew le m’għandix idea.

Hemm min qed jgħid, inkluża Ciantar innifisha, li din hi gidba: mill-bidu sal-aħħar. Possibilment li din (il-gidba) hi parti minn kampanja ta’ diżinformazzjoni li għaddejja bħalissa. Jidher li hemm min qed jinkwieta li żmien il-kontijiet wasal.

Però, kif qed jgħidu oħrajn, il-mira mhiex Carmen Ciantar iżda Chris Fearne, Deputat Prim Ministru u Ministru tas-Saħħa. Dan hu spjegabbli fil-kuntest tal-argument bejn il-ħbieb li għaddej bħalissa bejn Kastilja u Burmarrad. Fir-realtà dan hu ħafna iktar qrib mill-Pakistan. L-aqwa, imma, li illum il-Prim qalilna li hu għandu fiduċja sħiħa fi Chris Fearne! Eżattament, kulħadd hu konvint minn dan bla ebda dubju!

Jista’ jkun li hemm min irid itellef lil Chris Fearne il-ħatra bħala Kummissarju tal-Unjoni Ewropeja f’isem Malta s-sena d-dieħla. Dan qed jiġri wara x-xniegħa li jidher li ma rnexxewx żewġ attentati biex Fearne jitneħħa minn Ministru tas-Saħħa tul dawn l-aħħar tlett snin.

Qed ngħixu tabilħaqq fi żminijiet interessanti.

Huma mistennija stejjer jew possibilment ħrejjef oħra li jkomplu jibnu fuq din tal-Pakistan jew minn fejn tabilħaqq bdiet.

Fil-Gżira: grazzi lil Conrad

Illum ADPD morna l-Gżira fil-ġnien mhedded minn pompa tal-petrol.

Hu tajjeb li l-Kunsill Lokali tal-Gżira immexxi mis-Sindku Conrad Borg-Manché ħareġ għonqu biex jiddefendi l-ġnien tant meħtieġ għar-residenti.

Il-ġnien hu pulmun essenzjali li jeħtieġ li jikber mhux li jiċkien!

Hi ħasra li f’din l-istorja kollha l-bqija tal-Partit Laburista ħa posizzjoni kontra r-residenti. L-Awtorità tal-Artijiet, immexxija minn Bord maħtur mill-Partit Laburista fil-Gvern, irid jieħu biċċa mill-ġnien għall-ħtiġijiet tal-pompa tal-petrol. L-Awtorità tal-Artijiet qabbded lill-Avukatessa Ramona Attard, President tal-Partit Laburista, biex tiddefendi d-deċiżjoni tagħha dwar il-pompa tal-petrol.

Hi ħasra li l-affarijiet żviluppaw b’dan il-mod.

Għax f’fora oħra l-Gvern tal-Labour qed jgħid affarijiet oħra.

Hu tajjeb per eżempju li tnieda investiment sostanzjali fil-ħolqien u ż-żamma ta’ spazji urbani ħodor. Apparti li l-affarijiet jistgħu jitmexxew aħjar, l-idea hi tajba. Fuq kollox kien ikun ħafna aħjar kieku l-inizjattiva qegħda f’idejn il-Kunsilli Lokali, flok f’idejn Steve Ellul ta’ Project Green li iktar hu interessat li jħejji soda għalih għall-Parlament Ewropew!

Qabel ma noħolqu spazji urbani mħaddra ġodda kien ikun iktar għaqli li nipproteġu dak li għandna.

Grazzi lill-Kunsill Lokali tal-Gżira u lis-Sindku Conrad Borg-Manché li kienu kapaċi jiddefendu il-ftit li għandna. Moħħna hemm għax l-istorja ma spiċċatx hawn!

Air Malta: vittma tal-klijenteliżmu

Nhar it-Tlieta, fil-Parlament, l-Opposizzjoni talbet dibattitu urġenti dwar il-futur tal-Air Malta. L-iSpeaker, korrettement ma laqax it-talba. Għax x’sens jagħmel li żżomm dibattitu ta’ din ix-xorta waqt li għadhom għaddejjin negozjati sensittivi, anke jekk dawn qed joqorbu lejn it-tmiem?

Iktar kien jagħmel sens kieku l-Opposizzjoni tablet li kellha tinżamm infurmata dwar fejn waslu in-negozjati. Dan ikun xieraq li jsir, fl-interess pubbliku u a bażi li l-informazzjoni tinżamm kunfidenzjali. Imma sfortunatament  l-Opposizzjoni iktar hi interessata fit-tejatrin!

Il-PN għandu ħafna x’joffri dwar dan kollu li għaddej, għax bħall-Labour, tul is-snin ta’ kontribut biex żviluppat il-qagħda attwali tal-Air Malta, waħda fejn ġiet żviluppata dipendenza fuq il-klijenteliżmu. It-tnejn li huma jġorru responsabbiltà għall-qagħda attwali.

L-istat attwali tal-Air Malta hu wieħed ta’ eżempju kif il-klijenteliżmu jkollu impatt fuq intrapriża pubblika li tul is-snin tmexxiet b’favoritiżmu politiku. It-tmexxija tal-Air Malta hi ukoll rifless ta’ kif tmexxa l-pajjiż. Il-klijenteliżmu qered lill-Air Malta, bħalma qiegħed jeqred lill-pajjiż.

Tul is-snin l-Air Malta kienet mgħobbija b’ħafna iktar impiegi milli kienet tiflaħ. Deċiżjonijiet ta’ tmexxija ittieħdu minn politiċi li f’xi waqtiet l-anqas rieda tajba ma kellhom!  Tiftakru, per eżempju lil Konrad Mizzi, ex-Ministru li fl- 2019 kien ħabbar li fl-aħħar l-Air Malta kienet għamlet profitt? Dakinnhar kulħadd kien jaf li din kienet gidba ħoxna!

Kellna wieħed ex-Direttur tal-Air Malta, li miet riċentement, li f’artiklu li kien kiteb xi snin ilu kien iddeskriva lill-Air Malta bħala l-baqra li l-politiċi kontinwament jaħilbu. Riżultat ta’ hekk in-numru ta’ impjegati spara l-fuq, b’mod partikolari fil-perjodi qrib ta’ xi elezzjoni ġenerali.

L-affarijiet ilhom ċari. Saru eżerċiżżji ta’ ristrutturar u ħarġu numru ta’ skemi ta’ irtirar kmieni. Intefqu flejjes kbar, imma l- Air Malta xorta baqgħet f’diffikultà minkejja l-fondi pubbliċi li xorbot. Hu għal din ir-raġuni li l-Kummissjoni Ewropeja qed tirreżisti li għal darba oħra jkun hemm għajnuna minn fondi pubbliċi: l-Air Malta kellha kemm-il darba għajnuna biex tirkupra, imma kull darba reġgħet għal li kienet: ħliet dak li rċeviet!

Il-wasla tal-linji tal-ajru low cost għamlu s-sitwazzjoni ħafna iktar diffiċli għall-Air Malta għax dawn huma mibnija fuq mudell ekonomiku li l-Air Malta, frott tal-qagħda tagħha, ftit setgħet tikkompeti miegħu.  Mgħobbija kif kienet bl-spejjes, hemm limitu  kemm l-Air Malta setgħet tiċċaqlaq f’suq dejjem iktar kompetittiv.

L-istrateġija li fassal il-Ministru tal-Finanzi Clyde Caruana lejlet l-elezzjoni tal- 2022 ġiet tard wisq. Il-marda kienet daħlet il-ġewwa wisq.

Il-klijenteliżmu flimkien mal-għajununa minn fondi pubbliċi, lill-Air Malta kissruha. Kien għaldaqstant inevitabbli li illum jew għada l-Air Malta kellha tiffaċċja r-realtà.  L-affarijiet ilhom ċari sa mill-2004 meta Malta issieħbet fl-Unjoni Ewropeja: l-ebda pajjiż ma jista’ juża fondi pubbliċi biex joħnoq il-kompetittività. Il-fondi pubbliċi bħala għajnuna lill-intrapriża jistgħu jintużaw biss f’ċirkustanzi eċċezzjonali u ċertament mhux b’mod repetut. L-Air Malta kellha kważi 20 sena ċans, li ħliethom. Xorbot il-fondi pubbliċi bla ma tat riżultati. 20 sena li tulhom kien hemm Gvern immexxi mill-PN u ieħor immexxi mill-Labour!

Minn strateġiji, kieku, l-Air Malta qatt ma kienet nieqsa!  Sfortunatament qatt ma kien hemm rieda biex ikun indirizzat in-nuqqas fundamentali tal-kumpanija, l-kontroll politiku. L-Air Malta għexet kontinwament bil-kontroll politiku li spiċċa qeridha darba għal dejjem. Issa l-qrid li għaddej, kollu għal xejn, tard wisq!

ippubblikat fuq Illum: 23 t’April 2023

Air Malta: victim of clientelism

On Tuesday the Opposition in Parliament requested an urgent debate on the future of Air Malta. The Speaker rightly refused the request. What sense does it make to have such a public debate when sensitive negotiations are still ongoing, even though it is known that they are approaching the end?

The Opposition should, in my view, have insisted to be kept in the loop, to be kept informed continuously of developments, as to the current state of play of the negotiations. This should have been done in the public interest and on the basis of confidentiality. Unfortunately, the Opposition prefers theatrics!

The PN has much to offer on the matter, in view of the fact that together with Labour, it has, over the years, contributed substantially to the current state of Air Malta, ensuring its dependency on clientelism. Both PN and Labour shoulder responsibility for the current state of affairs.

Air Malta’s current state is a textbook case of the impacts of clientelism on a state enterprise which is, or rather, has been managed on the basis of political favouritism throughout the years. The administration of Air Malta is also a reflection of the manner in which the country is managed. Clientelism has ruined Air Malta just as it is ruining the whole country.

Over the years Air Malta engaged employees much more than it required. Most administrative decisions were taken by holders of political office who at times even lacked good faith. Don’t you remember, for example, the declarations by disgraced Minister Konrad Mizzi in 2019 that Air Malta had at last turned a profit, when it was pretty obvious to one and all that he was lying through his teeth? Mizzi was Minister for Tourism as well as in charge of the restructuring of Air Malta. Unfortunately, as we well know today, fraud permeated practically all areas for which Mizzi was politically responsible over the years!

A former Air Malta Director, recently deceased, had described Air Malta as the politicians’ milch cow in an article he penned some years ago. The number of Air Malta employees spiralled out of control in the run-up to most general elections.

The writing has been on the wall for quite some time. Various restructuring exercises and early retirement schemes have been implemented at considerable expense, only for Air Malta to remain in considerable difficulties notwithstanding the massive state aid utilised in the process. This is the basic reason as to why the European Commission is reluctant to approve further use of state aid for Air Malta.

The advent of low-cost flights over the years made matters more difficult for Air Malta. Low-cost fares are dependent on ensuring the minimisation of costs throughout the airline’s operations. As a result of being overloaded with excess labour, accumulated as electoral favours, Air Malta could never compete with low-cost airlines!

The four-year strategy announced by Finance Minister Clyde Caruana on the eve of the 2022 general election was too little, too late. At that point Air Malta was already on its knees.

Clientelism buttressed by state aid continuously made matters worse for Air Malta. The moment that we joined the EU it was only a matter of time as to when we had to face the music.

There was ample time, almost twenty years, to rectify matters. One Board of Directors after the other ignored the writing on the wall until it was too late. Twenty wasted years spanning PN and Labour led governments!

Air Malta never lacked strategies. It just lacked one crucial target: the political will to be cut loose from political control. Clientelism was its lifeblood for so long. It was also its death certificate.

It is now useless to argue further as it is clear that Air Malta will soon be no more.

Just send a thank you note to Castille Place: addressed to the Cabinet, for the attention of past and present members.

published on The Malta Independent on Sunday: 23 April 2023

It-turiżmu u l-bidla fil-klima

In-natura ma tinvolvix ruħha f’negozjati dwar l-impatti tagħha. Fil-mument addattat tisplodi, bla ma tiddiskrimina: fejn laqat laqat. Dan jidher ċar b’mod regolari ma’ kull maltempata qalila jew kalamità naturali f’kull parti tad-dinja.

It-tibdil fil-klima hu bħall-bomba tal-ħin li tista’ tieħu minn minuta għall-oħra.  Qagħda li qed teħżien ma’ kull rapport xjentifiku li jkun ippubbblikat. F’Marzu ħareġ rapport ieħor tal-IPCC li għal darb’oħra wissa li ma baqax wisq ħin biex nieħdu passi. Is-sinjali huma ċari, għal min irid jarahom. Fil-prattika, iżda, dawn huma injorati, forsi sakemm joħroġ rapport ieħor inkella sakemm issir xi laqgħa oħra internazzjonali. Isiru ħafna wegħdiet li l-affarijiet ser jinbidlu, li l-imġieba ser taqleb għall-aħjar: imma wara ftit kważi kulħadd jinsihom. Dan hu ċiklu li jirrepeti ruħu kull tant żmien.

Ma hemmx għalfejn immorru lura ħafna fiż-żmien. Ħarsu biss lejn it-temp lokali tul ix-xahar ta’ Frar 2023. Il-maltempata Helios laqtet il-gżejjer Maltin nhar id-9 ta’ Frar 2023: tul 24 siegħa x-xita li niżlet qabżet id-doppju tal-medja għax-xahar ta’ Frar. Il-ħsara li saret ma kienitx żgħira.

Minkejja dan, f’Malta għad hawn min joħlom li aħna, għandna nkunu eżentati mill-azzjoni radikali meħtieġa biex tkun indirizzata l-bidla fil-klima. Il-Membru Parlamentari Ewropew Laburista Cyrus Engerer, per eżempju, il-ġimgħa l-oħra ġie rappurtat li kien irrabjat għall-Kummissjoni Ewropeja għax il-proposti tagħha dwar il-bidla fil-klima huma l-istess għal kulħadd (one size fits all). Qal li l-istati gżejjer għandhom ikunu eżentati mill-liġijiet dwar il-bidla fil-klima. Dak li qal Engerer kien b’referenza għad-Direttiva dwar it-Tassazzjoni fuq l-Enerġija li hi immirata biex jonqsu l-emmissjonijiet tal-karbonju partikolarment billi jkunu ndirizzati l-impatti ambjentali tal-industrija tal-avjazzjoni.

Ilkoll nafu li t-turiżmu minn u lejn Malta hu dipendenti fuq l-industrija tal-avjazzjoni. Imma flok ma fittixna, tul is-snin,  li nżommu lit-turiżmu taħt kontroll b’politika li tagħti kaz l-impatti tal-industrija fuq il-klima, il-boloh li qed imexxu l-Awtorità Maltija tat-Turiżmu qed jimmiraw li jilħqu l-mira ta’ 3 miljun turist fis-sena.

Hemm ukoll studju ikkummissjonata mill-Assoċjazzjoni Maltija tal-Lukandi (MHRA) liema studju jikkwantifika kemm hawn sodod għat-turisti, mhux biss dawk li jeżistu, imma ukoll dawk approvati mill-permessi li diġà ħargu. Dan ir-rapport (tourism carrying capacity report) jgħid li hawn biżżejjed sodod li biex nużawhom neħtieġu li jkollna viċin il-5 miljun turist fis-sena.

Il-politika Maltija tat-turiżmu tfasslet qiesu għada ma hu ser jasal qatt. Riżultat ta’ hekk impatti ambjentali negattivi jibqgħu jinġemgħu minn proġetti massiċċi diġa mfassla, bħal dak ta’ Villa Rosa, mifrux fuq madwar 48,000 metru kwadru tul il-kosta tal-Bajja ta’ San Ġorg.

Biex tkompli tgħaxxaqha l-istudju tal-impatti ambjentali għall-proġett ta’ Villa Rosa hu mibni madwar analiżi ekonomika li tikkonkludi li l-proġett hu wieħed ekonomikament vijabbli.

L-industrija tal-avjazzjoni ilha żmien mhux ħażin teħlisha u tevita li ġġorr il-konsegwenzi tal-impatti tagħha: ilha eżentata milli terfa’ l-piż tal-emissjonijiet tal-karbonju li tiġġenera.  Dan kollu, iżda, jidher li qed joqrob lejn it-tmiem għax anke l-industrija tal-avjazzjoni ser ikollha iddur dawra sewwa madwarha u tibda hi ukoll terfa’ r-responsabbiltà għall-impatti tagħha. Il-prinċipju li min iħammeġ irid iħallas għandu japplika għall-industrija tal-avjazzjoni u bħala konsegwenza għat-turiżmu ukoll.  Bħal kull settur ekonomiku, dan is-settur irid jagħti kaz u jibda jerfa’ l-piz tal-impatti ambjentali tiegħu stess.

Bla dubju mhux ser tkun faċli. Dan hu inevitabbli, anke minħabba li għal żmien twil ftit li xejn tajna kaz, anzi evitajna kemm stajna din ir-realtà.

Xi snin ilu, f’Ottubru 2019, il-Parlament Malti approva mozzjoni dwar l-emerġenza klimatika. Imma sfortunatament, minkejja li din il-mozzjoni kienet approvata unanimament, xorta mhiex riflessa fil-politika tal-Gvern.

Hu fl-interess ta’ Malta li l-impatti ambjentali tat-turiżmu, b’mod partikolari t-turiżmu tal-massa, jkunu indirizzati bis-serjetà, qabel ma jkun tard wisq. L-industrija tal-avjazzjoni teħtieġ li tkun issensitizzata b’miżuri ekonomiċi bħat-taxxi ambjentali biex tibda tirriforma ruħha.  Irridu nżommu quddiem għajnejna, li l-gżejjer Maltin, bħall-gżejjer kollha,  jkunu minn tal-ewwel li jintlaqtu meta jseħħu uħud mill-agħar konsegwenzi tal-bidla fil-klima: l-għoli fil-livell tal-baħar.

It-turiżmu m’għandux ċans li jeħlisha. In-natura mhux ser tiġiha ħniena miċ-ċirkustanzi partikolari tagħna. Tiġi taqa’ u tqum mill-konsegwenzi ekonomiċi. Tibqa’ għaddejja minn fuqna u tkaxkar kollox, kif tagħmel kullimkien!

ippubblikat fuq Illum : 9 t’April 2023

Tourism and climate change

Nature does not negotiate as to its impacts. At the appropriate natural time, pun intended, it unleashes its fury on all, without discrimination. This is illustrated on a regular basis with every major storm or natural calamity around the globe.

Climate change is like a ticking time bomb. It gets worse with every scientific report published. In March, yet another IPCC report sounded the warning that we are living on borrowed time. The signs are there staring us in the face. In practice they are ignored until another report is published and maybe another Climate Summit is held. Many promises relative to behavioural change are made, most being ignored. This cycle has been repeated every so often.

We need not go back many years. Just consider the local weather during the month of February 2023. The storm Helios hit the Maltese islands on 9 February 2023: in just 24 hours the recorded precipitation was more than double the monthly average for the month of February. The damage caused was considerable.

Yet some still dream that we, in Malta, should be exempted from the far-reaching radical action needed to tackle climate change. Labour MEP Cyrus Engerer, for example, was reported last week as feeling angered at the EU Commission “one size fits all” approach on climate action. He stated that island states should be exempted from climate change legislation. Engerer’s outburst was a reference to the Energy Taxation Directive which aims at reducing carbon emissions in particular through addressing the environmental impacts of aviation.

We all know that tourism to and from Malta is dependent on the aviation industry. Yet, instead of seeking ways to re-dimension it, thereby factoring-in climate change impacts into tourism policy, the nitwits at the Malta Tourism Authority have currently embarked on achieving targets to increase tourism to Malta to the 3 million mark.

Furthermore, a study on Malta’s tourism carrying capacity commissioned by the MHRA and carried out by Deloitte some months ago had identified that we would need close to 5 million tourists per year to make adequate use of the tourism beds available, both those existent as well as those in the pipeline, already approved for development!

Malta’s tourism policy targets have been planned as if there is no tomorrow. This keeps piling up the negative environmental impacts from large scale development projects in the pipeline, such as the Villa Rosa project spread over close to 48,000 square metres along the St George’s Bay coast.

To add insult to injury the Environmental Impact Assessment for the Villa Rosa project is buttressed by an economic analysis which endorses its economic viability.

Aviation has been a free rider for quite some time, being exempted from shouldering the impacts of the carbon emissions which it generates. The holiday will soon be over and as a direct result the aviation industry must take stock of the situation and shoulder the responsibility for its impacts. The polluter pays principle applies to the aviation industry and as a result to the tourism industry too. Like all other economic sectors, it must factor in its costings the environmental impacts which it generates: in technical jargon internalisation of environmental costs.

It will undoubtedly be painful. This is inevitable as it has been deliberately avoided for so long.

Some years back, in October 2019, Parliament in Malta approved a motion on the climate emergency. Unfortunately, the unanimously approved motion is not reflected in government policy since.

It is in Malta’s interest that the environmental impacts of tourism, particularly mass tourism, are contained before it is too late. The aviation industry must be prodded through economic means, such as environmental taxation, to restructure itself. Let us all remember that like all islands, the Maltese islands, will be among the first to suffer some of the worst repercussions of climate change: the increase in sea level.

Tourism will not be spared. Nature and natural forces will not consider our special situation or our economic considerations: it will roll over us as it did elsewhere!

published in The Malta Independent on Sunday: 9 April 2023

Ħarsien tal-annimali fl-irziezet

Fl-2018, il-Qorti Ewropeja tal-Awdituri iffinalizzat investigazzjoni dwar il-ħarsien tal-annimali fl-irżiezet fl-Unjoni Ewropeja. Fir-rapport finali, intitolat Animal Welfare in the EU: closing the gap between ambitious goals and practical implementation ikkonkludiet li filwaqt li kien hemm progress sostanzjali biex ikun indirizzat it-tħassib tal-utenti, għad hemm in-nuqqasijiet. Hemm lok biex nitgħallmu ferm iktar minn dak li sar s’issa biex jitwettqu l-miri strateġiċi dwar il-ħarsien tal-annimali fl-irziezet tal-Unjoni Ewropeja.

Meta kienet qed tiġi mfassla id-Direttiva imsejħa Mill-Għalqa sal-Platt, il-Kummissjoni Ewropeja ikkommettiet ruħha li sa’ tmiem l-2023 tfassal reviżjoni tal-leġislazzjoni dwar il-ħarsien tal-annimali fl-irziezet.

Il-liġi Ewropeja tirregola l-ħarsien tal-annimali fl-irziezet fi tlett stadji differenti: fir-razzett innifsu, huma u jkunu trasportati minn post għall-ieħor, u fil-proċess tal-qatla.

L-ewwel pass li sar mill-Kummissjoni Ewropeja hu li ġew eżaminati l-liġijiet kollha applikabbli dwar il-ħarsien tal-annimali fl-irziezet, eżami li hu msejjaħ fitness check.  Lesta rapport twil 310 paġna dwar dan. Fih jirreferu ukoll għall-firem miġbura  fl-inizjattiva minn ċittadini Ewropej magħrufa bħala “Tmien iż-żmien tal-gaġġa”. Inizjattiva li sabet appoġġ qawwi mill-Parlament Ewropew.

Wieħed mill-kandidati approvati riċentment għall-elezzjoni tal-Parlament Ewropew ipponta subgħajh lejn waħda mill-miżuri li tissemma fir-rapport dwar il-qagħda attwali tal-ħarsien tal-annimali fl-irziezet. Jidentifika t-tiġieġ tal-bajd b’emfasi fuq il-gaġeġ li qed jintużaw bħalissa, u jekk u meta dawn jistgħu  jkunu pprojibiti, bl-impatt possibli fuq l-industrija lokali tal-bajd.   Huwa ġustament jemfasizza li meta l-Unjoni Ewropeja eventwalment tfassal il-proposti tagħha għandha tassigura ruħha li l-impatti antiċipati tal-proposti jkunu mkejla anke f’xenarju bħal dak lokali fejn l-irziezet huma żgħar u l-art hi għolja.

Huwa ta’ importanza kbira li dawn l-impatti jkunu mkejla sewwa. Hekk isir normalment f’sitwazzjonijiet bħal dawn u nittamaw li dan il-kaz ma jkunx eċċezzjoni.

Fil-fatt, studju li jkejjel l-impatt tal-ideat tal-Kummissjoni Ewropeja dwar il-ħarsien tal-annimali fl-irziezet, imfassal f’Lulju 2021, jemfasizza li l-kundizzjonijiet li fihom jista’ jkun ipprojibit l-użu tal-gageg ikun studjat mhux biss fl-interess tal-annimali infushom imma ukoll tal-interessi ekonomiċiu u soċjali tal-komunità agrikola fl-Unjoni. Dan jinkludi impatt fuq irziezet żgħar, impatti internazzjonali kif ukoll impatti fuq il-kummerċ u fuq l-ambjent. B’mod partikolari ser ikun ikkunsidrat li l-proposti jidħlu fis-seħħ fl- 2027 u dan wara li jitqies kull appoġġ meħtieġ lill-bidwi – mhux biss dik finanzjarja. Dan kollu jfisser li s’issa jidher li ser jitqiesu ċ-ċirkustanzi u l-impatti fuq kulħadd, inkluż tal-irziezet iż-żgħar!

Dak li ntqal dwar it-tiġieġ tal-bajd japplika għall-oqsma l-oħra kollha fejn tinħtieġ il-ħarsien aħjar tal-annimali fis-settur agrikolu. Dan hu meħtieġ li jsir biex aħna bħala pajjiż inkunu kapaċi li nkunu aħna stess li ntejbu l-prattiċi tagħna,  mhux noqgħodu nistennew lil ħaddieħor jgħidilna x’għandna nagħmlu.  

Id-Dipartiment tal-Agrikultura għandu jieħu l-inizjattiva dwar dan. Anke l-Kummissarju għall-Ħarsien tal-Annimali għandha rwol f’dan id-dibattitu nazzjonali tant meħtieġ għall-ħarsien tal-annimali fl-irziezet.

Ikun ferm aħjar kieku is-settur agrikolu jkun kapaċi jorganizza ruħu aħjar biex ikun f’posizzjoni li jkun proattiv u mhux reattiv fil-qasam tal-inizjattivi meħtieġa dwar il-ħarsien tal-annimali fl-irziezet.

F’pajjiżi oħra dak li jiġri riżultat ta’ verifiki settorjali, amministrati u ffinanzjati b’mod adegwat.

 It-tibdil ippjanat fil-liġijiet tal-Unjoni Ewropeja dwar l-annimali fl-irziezet ilna nafu li ġej. Flok ma noqgħodu nistennew li dan jiġri, jkun iktar għaqli jekk inħejju ruħna. Jekk ma nagħmlux hekk ma nistgħu nwaħħlu f’ħadd għal dak li jista’ jinqala’.

ippubblikat fuq Illum: 26 ta’ Frar 2023

The welfare of farm animals

The European Court of Auditors, in 2018, concluded an investigation into animal welfare in the European Union. In its report, entitled Animal Welfare in the EU: closing the gap between ambitious goals and practical implementation it concluded that while substantial progress had been registered in addressing stakeholders’ concerns, weaknesses still persist.  There is scope for a better assessment of lessons learnt when examining how strategic objectives on animal welfare are being implemented across the European Union.

When the EU Farm to Fork Directive was being drawn up, the EU Commission committed itself to a revision of its farm animal welfare legislation by the end of this year.

EU legislation on farmed animals regulates their welfare at three different stages: at a farm level, during their transport as well as during their slaughter.

The first step undertaken by the European Commission was in drawing up of a fitness check of existing EU farm animal welfare legislation. The resulting 310-page report deals with most aspects of EU animal welfare legislation. It also refers to the European Citizens’ Initiative known as The End of Cage Age supported also by the European Parliament.

One of the recently approved MEP election candidates in Malta deemed it appropriate to point his finger at one of a multitude of issues raised in this fitness report of EU farm animal welfare legislation. He identified the issue of egg-laying hens with particular emphasis on the cages currently in use, whether and when these will be banned and the impact of such a decision on the local egg industry. He rightly emphasised that when the EU eventually proceeds to draft its proposals on this matter it should ensure that assessment of the impacts of these proposals on a scenario similar to the local one is not missed. The issues of small farms and high cost of land uptake are basic considerations which cannot be ignored when considering the impacts of any revision.

Properly assessing such impacts is of paramount importance. This is what is normally done in such situations, and we earnestly hope that this specific case will not be an exception!

In fact, an inception impact assessment on the EU Commission’s plans on farm animal welfare, drawn up in July 2021, emphasises that: “The conditions for the prohibition of cage systems will be studied, taking into account animal welfare benefits, the social and economic needs of the farming sector in the EU, including of small farms, the international dimension, including trade aspects, and environmental aspects. In particular, this will assess the feasibility of working towards the proposed legislation entering into force from 2027 taking into account the support to farmers in this transition – financially and otherwise.” So far this is anything but a one-size fits all attitude!

The arguments raised with reference to egg-laying hens should be taken up in respect of all areas of animal welfare in the agricultural sector. This should be done in order to identify whether, as a country, we ought to wait for others to review our practices and shortcomings or else whether we should take the initiative ourselves to improve the welfare of farm animals, without any prompting.

The Department of Agriculture should take the initiative. Even the Commissioner for Animal Welfare has a role to play in the national debate on the welfare of farm animals.

Would it not be much better if the local agricultural sector reorganises itself adequately, such that it can be proactive rather than reactive in all issues of farm animal welfare initiatives?

This is what sectoral auditing, if properly funded and managed, leads to, in other jurisdictions.

The revision of EU farm animal legislation has been on the cards for quite some time. Instead awaiting its happening it would be much better if we start adequate preparation. If we are once more unprepared, we have no one to blame but ourselves.

published in The Malta Independent on Sunday : 26 February 2023

Lejn politika dwar is-sigurtà meħtieġa fl-enerġija

Il-politika ta’ Malta dwar l-enerġija teħtieġ li tassigura li jkollna l-enerġija elettrika li neħtieġu u li din, safejn hu possibli ma tkunx dipendenti fuq wisq fatturi varjabbli.

Nhar l-Erbgħa, għal darb’oħra kellna qtugħ fil-provista tal-elettriku fil-parti l-kbira tal-pajjiż.  Kien qtugħ li ma damx għax il-ħaddiema tal-Enemalta, b’dedikazzjoni, solvew il-problema f’qasir żmien.  Imma, sal-ħin li qed nikteb dak li wassal għall-qtugħ tal-provista tal-elettriku għadu mhux magħruf.

Dan seħħ wara qtugħ ieħor nhar l-10 ta’ Frar, qtugħ li kien ferm iktar mifrux. Dakinnhar konna infurmati li kien hemm il-problemi ġejjin mill- interconnector tal-enerġija elettrika bejn Malta u Sqallija.

Waqt il-maltempata li ħakmet il-gżejjer Maltin il-ġimgħa l-oħra, it-tanker tal-gass kien skunnettjat għal xi siegħat bħala miżura ta’ prewkazzjoni, biex ikunu evitati inċidenti u ħsara. F’dan il-ħin kritiku, minn Delimara ma ħadniex farka elettriku għax il-gass kien skunnettjat. Riżultat ta’ dan konna dipendenti għal kollox fuq l-interconnector ma’ Sqallija għall-elettriku f’dak il-ħin.  Huwa f’dan il-kuntest li għal kważi sagħtejn sħaħ l-interconnector ma kienx qed jiffunzjona: l-parti l-kbira tal-gżejjer Maltin kienu bla elettriku, simultanjament la kien qed jaħdem l-interconnector u l-anqas il-power station ta’ Delimara! Dik sigurta!

L-incidenti jseħħu l-ħin kollu. Dak li ġara, iżda, ma jistax ikun deskritt bħala incident. Kien il-konsegwenza loġika tal-politika dwar il-ġenerazzjoni tal-enerġija f’dawn il-gżejjer. Hu riżultat tal-fiduċja għamja fl-interconnector li wasslitna għal dipendenza sħiħa fuqu. Tant din il-fiduċja għamja rabbiet għeruq fondi li issa qed jippjanaw it-tieni interconnector biex issa jassiguraw li nkunu għal kollox dipendenti fuqhom. Flok ma jnaqqas id-dipendenza fil-qasam tal-enerġija dan il-Gvern qed jippjana li jżidha!

Min qed jaqra bla dubju jiftakar dwar id-drabi li ankri tal-vapuri għamlu ħsara lill-interconnector tal-enerġija bejn Malta u Sqallija. Dan seħħ ftit il-barra mill-kosta ta’ Sqallija meta tanker li jtajjar il-bandiera ta’ Singapore bl-isem Di Matteo ikkawża ħsara kbira fl-interconnector fl-2019 ftit il-barra minn Ragusa. Dan seħħ ukoll ftit il-barra minn mal-kosta ta’ Baħar iċ-Ċagħaq meta il-vapur Chem P kważi nkalja f’Marzu 2022. L-ankra tiegħu tkaxkret ma’ qiegħ il-baħar u anke dakinnhar saret ħsara sostanzjali lill-interconnector.

L-interconnector hu kalamita għal dawn l-inċidenti, kemm fl-ibħra Maltin kif ukoll f’dawk Sqallin. Bit-traffiku marittimu li hawn f’dawn l-inħawi, dawn l-inċidenti ser jibqgħu jigru. Ftit li xejn jistgħu jkunu evitati

Ħadd f’sensieh ma għandu jippjana t-twettieq ta’politika enerġetika dipendenti fuq sitwazzjoni bħal din. Imma dan hu eżattament dak li ġara: hekk ippjanaw, u hekk wettqu l-gvernijiet Maltin, wieħed wara l-ieħor!   Sfortunatament l-istat attwali tal-politika tal-enerġija ta’ Malta hi riżultat ta’ din il-kwalità ta’ tmexxija ħażina. L-insulti u l-kliem dispreġġjattiv waqt is-seduti Parlamentari ma jsolvu xejn.

Fir-realtà hu irrelevanti jekk l-interconnector żviluppax il-ħsara minħabba li kien qed jintuża żżejjed inkella jekk żviluppax il-ħsara riżultat ta’ xi ħaġa oħra. Ir-realtà li irridu niffaċċjaw hi li l-qtugħ tad-dawl qed ikun frekwenti u li dan mhux aċċettabbli.

L-ispiża biex tissewwa l-ħsara li ġarrab l- interconnector hi waħda sostanzjali. Imma din mhi xejn ħdejn il-ħsara li qed issir lill-ekonomija tal-pajjiż u lir-reputazzjoni tiegħu riżultat ta’politika tal-enerġija bla sens.  

Jeħtieġ li nifhmu li huwa mportanti li nagħtu l-attenzjoni xierqa lill-politika dwar l-enerġija. It-tieni   interconnector m’għandniex bżonnu! Minflok neħtieġu li nintensifikaw il-ħidma biex tiżdied il-ġenerazzjoni ta’ enerġija rinovabbli. Hu meħtieġ ukoll li naċċelleraw ix-xogħol li qieġhed isir biex tissaħħaħ is-sistema tad-distribuzzjoni tal-elettriku għax dan jagħmilha possibli li niġġeneraw iktar enerġija rinovabbli minn fuq il-bjut tad-djar tagħna.  Sakemm is-sistema tad-distribuzzjoni tal-elettriku tissaħħaħ, dan il-potenzjal huwa limitat.

Proġetti kbar immirati biex tkun iġġenerata iktar enerġija rinovabbli permezz ta’ iktar investiment jistgħu jimxu id f’id ma’proġetti żgħar fuq il-bjut tad-djar tagħna. Jekk dan isir sewwa nistgħu mmorru lil hinn mill-mira li hemm fl-abbozz tal-istrateġija nazzjonali dwar l-iżvilupp sostenibbli li  b’mod inspjegabbli tillimata is-sehem tal-enerġija rinovabbli għall-11.5 fil-mija tal-enerġija li nużaw. Għandna bżonn li jkollna miri ferm iktar ambizzjużi minn hekk!  Mira ta’ 50 fil-mija għall-enerġja rinovabbli fuq perjodu ta’ għaxar snin tkun ferm iktar addattata għal dak li neħtieġu bħala pajjiż. Bla miri ambizzjużi ftit hemm ċans li nilħqu l-mira ta’ newtralità fl-emissjonijiet tal-karbonju sal-2050.

Meta jimmaterjalizza l-pipeline tal-gass li jkun jista’ jintuża ukoll biex nużw l-idroġenu, dan, waħdu ma jkunx biżżejjed biex nilħqu l-miri meħtieġa fit-triq għan-newtralita karbonika.

Il-Gvernijiet Maltin, fil-passat kienu kuntenti jħabbru li rnexxielhom jinnegozjaw tnaqqis fil-mira ta’ Malta dwar il-ġenerazzjoni ta’ enerġija rinovabbli minn 20 għal 10 fil-mija.  Issa irridu “ngawdu” l-piż ta’ din il-politika bla viżjoni fit-tul, politika mijopika. Jekk ma nibdlux ir-rotta ma nistgħux nimxu l-quddiem lejn politika realistika li tassigura s-sigurtà tal-provista tal-enerġija tagħna fost oħrajn billi telimina d-dipendenza li għandna fuq l-interconnector bejn Malta u Sqallija, kemm dak li għandna kif ukoll dak ipproġettat.

Towards a much-needed energy security policy

Malta’s energy policy must necessarily ensure that we have a constant supply of electrical energy which, as far as is reasonable, is not dependable on too many variable factors.

On Wednesday morning for the umpteenth time, we had an unplanned power cut across the islands. It was brief as Enemalta’s dedicated labour force restored power in a short time. At the time of writing the cause of the power cut is still unknown.

This follows another power cut, much more widespread, on 10 February, when, we were informed that there were problems with the Malta-Sicily energy interconnector.

During the storm which battered the Maltese islands last week the LNG tanker was temporarily out of action for a number of hours as a safety precaution. During this critical time the electricity normally supplied by the Delimara power station had to be made good for by the interconnector. It is within this context, the interconnector, was, for around two long hours inoperative with a large part of the islands being without electricity, as neither the interconnector nor the Delimara power station were functioning simultaneously. How is that for energy security?

Accidents do happen. This was however no accident! It was the logical consequence of the politics of energy generation in these islands. It is a case of trusting too much the interconnector and being dependent on it. This misplaced trust is so much ingrained in the local political set-up that a second interconnector is planned: this will ensure that we are completely dependent on the interconnectors. Instead of reducing energy dependency government strives to increase it!

Readers would undoubtedly remember the number of times ship anchors have damaged the energy interconnector between Malta and Sicily. It happened off the coast of Sicily when the anchors of the Singaporean flagged tanker Di Matteo caused extensive damage to the interconnector in December 2019 off the Ragusa coast. It also happened just off the Baħar iċ-Ċagħaq coast when the vessel Chem P almost ran aground in March 2022. It dragged its anchor along the seabed causing extensive damage to the interconnector in the process.

The interconnector is clearly accident prone, both in Maltese waters as well as in the Sicilian Channel. Due to the substantial maritime traffic in the region, these accidents will inevitably re-occur.

No one in his right senses would plan the implementation of an energy policy dependent on these factors. But this is just what successive Maltese governments have planned and implemented. Unfortunately, the current state of Malta’s energy policy is the direct result of its mismanagement. The trading of insults across the parliamentary chamber will not solve anything.

Its immaterial whether the interconnector tripped as a result of being overloaded or whether it developed a fault as a result of something else. The net result is that power stoppage is becoming to frequent an occurrence, and this is unacceptable.

The expense incurred in repairs to the interconnector are substantial. This is however insignificant when compared to the damage which is being inflicted on our economy and on the country’s reputation as a result of a myopic energy policy.

We need to get our energy priorities right very quickly. Plans for a second interconnector should be scrapped the soonest. Instead, the current drive to increase the generation of renewable energy should be intensified. Likewise, we should accelerate the reinforcement of our electricity distribution system as this would make it possible to increase the generation of renewable energy from the rooftops of our dwellings. This potential is currently capped as a result of a distribution system which cannot handle the increased electricity load which would be generated as a result of a larger input of renewable energy from our households.

Macro-projects aimed at generating more renewable energy as a result of business investment can co-exist with micro-projects handled by our households. If this is done properly, maybe we can go much further then projected in the draft National Sustainable Development Strategy which mysteriously has us anchored at an “11.5 per cent share of renewable energy in gross final energy consumption”. We need more ambitious targets than that! Achieving a 50 per cent target for renewable energy generation over a ten-year timeframe would be more suitable to our needs and requirements. Without ambitious targets we will never achieve the 2050 carbon neutrality objective.

The projected pipeline which, when it materialises could possibly be used to switch over from LNG to hydrogen will, on its own be insufficient in the march towards carbon neutrality.

Maltese governments have in the past years been happy in announcing successful negotiations in reducing EU renewable energy targets applicable to Malta from 20 to 10 per cent. We are now shouldering the consequences of that myopic policy. It is about time that we change course. Only then can we move steadfastly towards a realistic policy which ensures our energy security, shedding in the process our dependence on the existing and projected interconnectors between Malta and Sicily.

published on The Malta Independent on Sunday: 19 February 2023