Nirrikunsidraw is-sussidji tal-enerġija, l-ilma u l-fuel

Bla ebda dubju hu l-każ li l-użu tal-enerġija u l-ilma jkun issussidjat f’dan il-mument ta’ kriżi. Dan is-sussidju għandu jkun immirat biex jindirizza l-impatti soċjali ta’ żieda fil-prezz tal-enerġija u l-ilma sakemm nibqgħu taħt l-effett tal-impatti tal-invażjoni tal-Ukrajina. M’għandniex nieħdu t-triq il-faċli li twassal għal abbuż minn fondi pubbliċi imferrxa fuq kulħadd.

Is-sussidji għandhom ikunu indirizzat lejn min għandu l-ħtieġa tagħhom. Xi ħtieġa hemm li tissussidja lil min għandu l-mezzi biex ikampa?

Il-konsum bażiku tal-enerġija u l-ilma fid-djar tagħna għandu definittivament jibqa’ protett bis-sussidji għaż-żmien li ġej. Din hi neċessità soċjali biex primarjament ikunu mħarsa l-vulnerabbli u dawk bi dħul baxx. Imma lil hinn mis-sussidji applikati għal dan il-konsum basiku ta’ enerġija u ilma ma hemm l-ebda raġuni biex dan is-sussidju jkun japplika għal konsum iktar minn dak bażiku. Min għandu l-mezzi li jwasslu għal konsum ikbar għandu jkollu ukoll ir-riżorsi biex jerfa’ l-ispiża addizzjonali tal-konsum tiegħu jew tagħha.

Ma hemm xejn ikkumplikat f’dak li qed ngħid. Huwa l-mod kif wara kollox diġa jinħadmu l-kontijiet għall-ilma li nikkunsmaw: il-konsum bażiku tal-ilma jitħallas b’rati sussidjati, filwaqt li konsum ikbar tal-ilma diġa jitħallas b’rati kummerċjali. M’għandu jkun hemm l-ebda diffikultà li dan jinftiehem: huwa l-mod kif il-kontijiet tal-ilma ilhom jinħadmu għal iktar minn tletin sena!

Dan kollu hu ukoll dibattibbli meta nikkunsidraw il-konsum ta’ ilma u l-enerġija meta dan il-konsum ma jsirx fir-residenzi. Hu raġjonevoli li napplikaw is-sussidji biex inħarsu l-impiegi. Jeħtieġ imma li s-sussidji jkunu iffukati. Ikun għaqli għalhekk li perjodikament neżaminaw mill-ġdid il-kif u l-kemm b’mod li dawn is-sussidji jkunu raġjonevoli u mhux iktar milli nifilħu bħala pajjiż.

Ma jagħmilx sens imma, li l-użu kollu tal-enerġija u l-ilma jkun issussidjat. Hu meħtieġ li r-riżorsi limitati li għandna nużawhom bir-reqqa.

Iżda l-kaz tas-sussidji għall-konsum tal-fuels, jiġifieri s-sussidji applikati għall-petrol u d-dijżil hi storja kompletament differenti. Il-Gvern diġa, wara ftit ġimgħat, biddel ftit il-proposta oriġinali tiegħu billi ma baqax jissussidja l-konsum tal-fuel (primarjament dijżil) fil-każ ta’ opri tal-baħar imdaqqsa.

Ma hemm l-ebda ħtieġa soċjali biex ikun issussidjat il-petrol u d-dijżil. In-numru żgħir ta’ każi fejn l-użu ta’ karozzi privati hu meħtieġ biex tkun indirizzata d-diżabilita konnessa mal-mobilità jistgħu faċilment ikollhom għajnuna iffukata għall-ħtiġijiet partikolari tagħhom.

It-tneħħija tas-sussidji fuq il-konsum tal-fuel ikun ifisser żieda sostanzjali fil-prezz tal-petrolu u d-dijżil. L-impatt ewlieni tat-tneħħija ta’ dan is-sussidju fuq jkun wieħed pożittiv għax iwassal għal tnaqqis immedjat ta’ karozzi mit-toroq tagħna. Dan iwassal ukoll għal titjib fil-kwalità tal-arja.

Tajjeb li uħud jiftakru li 50 fil-mija tal-vjaġġi li nagħmlu bil-karozzi privati fit-toroq tagħna huma vjaġġi għal distanzi qosra. Il-parti l-kbira ta’ dawn il-vjaġġi, bi prezz rejalistiku tal-petrol u d-dijżil ma jsirux u minflok jintuża t-trasport pubbliku jew forom oħra ta’ mobilità sostenibbli. It-trasport pubbliku kif nafu hu bla ħlas!

Il-partiti parlamentari presentement qed jargumentaw b’veduti dijametrikament opposti. Min-naħa l-waħda l-Labour irid jibqa’ b’sussidji fuq il-konsum kollu filwaqt li l-PN qed jargumenta favur li dawn is-sussidji jkunu eliminati. Dan il-kuntrast bejn il-PLPN  dwar iż-żamma jew it-tneħħija tas-sussidji iħawwad l-imħuħ. Neħtieġu nimxu bir-raġuni anke meta nitkellmu dwar is-sussidji f’dawn iċ-ċirkustanzi.

Ir-riżorsi tagħna huma limitati. Irridu nużawhom bil-għaqal biex inkunu nistgħu nibqgħu ngħinu lill-vulnerabbli.

ippubblikat fuq Illum: 30 t’April 2023

Revisiting energy, water and fuel subsidies

There is definitely a case to make in favour of subsidised energy and water use in this particular time of crisis. This should be aimed at mitigating the social impacts of an increase in energy and water rates for as long as the impacts of the Ukraine invasion remain. We should not, however, take the easier way out and splash public funds around indiscriminately. Subsidies should be focused on those who need them. Why subsidise those who can cope?

The basic energy and water consumption of residential households should definitely remain protected and subject to subsidies in the medium term. This is a social necessity in order, primarily to protect the vulnerable and low earners. However, beyond subsidies applied to basic and essential energy (and water) consumption, there are no valid reasons for the current across the board energy/water subsidies of residential households. Those who can afford to run large domestic properties should be able to shoulder the increased cost of the energy and water which they consume.

This is not rocket science. It is in fact the manner in which we are already billed for our water consumption: basic water consumption is billed at subsidised rates whilst beyond that, commercial rates apply. It should not be too difficult to understand: it is how our water bills have been computed for the past thirty years or so!

The matter is also debatable when considering non- residential energy and water consumption. When protecting existing employment, in the short to medium term, subsidies to energy and water rates are reasonable. Beyond that, however one needs to be more focused and revisit the workings to determine whether and the extent to which such subsidies may be reasonable and affordable to the national exchequer.

Blanket long-term energy and water subsidies for non-residential use are not on. We must be capable of living within our limited means.

The case of subsidies applied to fuel consumption, that is to say subsidies applied to petrol and diesel use is completely different. Government has already after a few weeks tweaked its original decision and removed the applicability of subsidies when applied to fuel consumption (primarily diesel) in the case of large boats.

There is generally no social need to subsidise petrol and diesel. The small number of cases where private vehicle use is required to address issues of disability can be addressed directly by introducing adequate focused help.

Removal of fuel subsidies would signify a substantial increase in the price of petrol and diesel. The primary impact of the removal of subsidies applied to petrol and diesel would be beneficial as it would signify an immediate reduction of cars from our roads and a consequent immediate improvement in air quality.

Some may need to be reminded that 50 per cent of private car trips on our roads is for the travelling of short distances. Most of these trips could, as a result of a realistic price of fuel, be shifted to public transport or other alternative modes of sustainable mobility.  As we know public transport is free of charge.

The Parliamentary parties are at present arguing on two diametrically opposed views. On one hand Labour is emphasising the need of complete subsidisation while the PN is in favour of the complete removal of these subsidies. The contrasting views on the retention of subsidies or their negation, advocated by PLPN, are not at all helpful. We need reasonableness even when considering the application of subsidies in such situations.

Our resources are limited. We must use them judiciously in order to be able to continue helping the vulnerable.

published in the Malta Independent on Sunday : 30 April 2023

Kultura ta’ dipendenza

Il-baġit għall-2023 li l-Ministru tal-Finanzi Clyde Caruana ippreżenta lill-Parlament nhar it-Tnejn għandu jkun deskritt bħala wieħed li jsaħħaħ kultura ta’ dipendenza.  Il-Gvern jagħmel użu mit-tqassim taċ-ċekkijiet biex jilħaq dan l-iskop! Id-dipendenza fuq il-Gvern, taħt il-Labour hi oġġettiv  inkoraġġit. Is-sitwazzjoni minn baġit għall-ieħor tmur mill-ħażin għall-agħar.

Dan hu forsi l-iktar ċar mill-mod kif il-Gvern imexxi l-quddiem il-politika tiegħu dwar il-pagi. Żviluppat differenza kbira bejn id-daqs tal-paga minima u kemm verament teħtieġ biex tgħix. Il-Gvern qed jipprova jindirizza din id-differenza billi jqassam iċ-ċekkijiet. Issa ħoloq COLA ġdida biex jgħin lill-vulnerabbli u dan flimkien ma numru ta’ sussidji li uħud minnhom mhux neċessarji inkella huma ta’ ħsara.

 Il-ħolqien ta’ dan il-benefiċċju ġdid għall-persuni vulnerabbli (80,000 skond il-Ministru) li ma jistgħux ilaħħqu mal-ħajja, hu pass pożittiv. Il-vulnerabbli jeħtieġu l-għajnuna, imma jeħtieġu ferm iktar minn ċekk ta’ madwar €300 li ser jitqassam fi żmien il-Milied. Kien ikun ferm iktar għaqli kieku l-Gvern iffoka fuq il-problema reali u indirizza din il-probema bis-serjetà. Issa ilu żmien ikaxkar saqajh.

Il-problema reali hi li l-paga minima hi baxxa ħafna: hi ferm il-bogħod minn paga li tista’ tgħix biha. Gvern wara l-ieħor għamel ħiltu biex din il-problema jevitha. Tajjeb li niftakru li l-benefiċċji soċjali, fil-parti l-kbira tagħhom, huma marbuta mal-paga minima u huma rifless tagħha. Paga minima diċenti awtomatikament teffettwa l-benefiċċji soċjali li riżultat ta’ hekk jitjiebu sostanzjalment, bi dritt.

Tul dawn l-aħħar għaxar snin tlett rapporti tal-Caritas analizzaw din il-materja fil-fond. L-aħħar rapport, li nħareġ fl-2021, kien ikkonkluda li hemm diskrepanza ta’ 40 fil-mija bejn il-paga minima u dak meħtieġ biex wieħed jgħix b’mod diċenti. Dan jammonta għal diskrepanza ta’ madwar €4,000 fis-sena. Din hi l-problema rejali!

Sakemm nibqgħu bil-paga minima baxxa daqshekk, it-tqassim fuq stil tar-rigali tal-Milied (Father Christmas) ser jibqgħu jsiru biex jitnaqqas il-piz minn fuq spallejn il-vulnerabbli. Xi drabi ir-rigali ta’ Father Christmas ma jkunux limitati għall-vulnerabbli imma qed jinfirxu ma kulħadd. Hekk ġara biċ-ċekkijiet ta’ qabel l-elezzjoni, u l-hekk imsejħa rifużjoni tat-taxxa!

Flok din id-dipendenza fuq dan it-tqassim, ikun iktar xieraq li l-paga minima tiżdied u issir paga li tista’ tgħix biha.  Dan jista’ jsir billi l-baskett ta’ oġġetti u servizzi li fuqu tkun ikkalkulata l-paga minima jkun aġġornat regolarment. Dan jelimina l-ħtieġa tat-tqassim ta’ cekkijiet ta’ kull xorta fil-parti l-kbira tal-każi għax il-paga raġjonevoli tkun ir-regola: ma jkunx hemm ħtieġa tal-benvolenza politika tal-Gvern, la fi żmien il-baġit u l-anqas, fi żmien ta’ elezzjoni ġenerali kif, b’mod abbużiv diġa sar.

B’żieda ma’ dan it-tqassim taċ-ċekkijiet bi pjaċir, flok pagi ġusti bi dritt, tajbin biex wieħed jgħix bihom, il-Gvern qiegħed ukoll japplika numru ta’ sussidji li huma mfasslin b’mod żbaljat.

Is-sussidji tal-petrol u d-dijżil huma żejda. Iż-żieda internazzjonali fil-prezz tal-petrol u d-dijżil, li huma madwar id-doppju ta’ dak li qed inħallsu Malta, hi opportunità unika li f’idejn kapaċi tista’ tikkoreġi l-iżbalji li għamel il-Gvern fil-konfront tal-problema tagħna tad-dipendenza fuq il-karozza privata.

Flok is-sussidji fuq il-prezz tal-petrol u d-dijżil ikun aħjar kieku ninvestu fl-effiċjenza u l-puntwalità tat-trasport pubbliku. Din hi opportunità unika li, f’idejn min jifhem tista’, fit-tul, twassal għal tibdil fl-imġieba tan-nies favur użu iktar tat-trasport pubbliku u użu inqas tal-karozzi privati.  L-introduzzjoni ta’ transport pubbliku b’xejn għal kulħadd mill-bidu ta’ dan ix-xahar kien pass primatur: l-effiċjenza u l-puntwalità tat-trasport pubbliku kellu jkun indirizzat ferm qabel ma ttieħed dan il-pass importanti.

Li tkun indirizzat id-dipendenza fuq il-karozzi privati hu oġġettiv politiku li l-Gvern stess ippropona fil-Pjan Nazzjonali dwar it-Trasport. Il-Gvern qiegħed jinjora l-pjan tiegħu stess.

Min-naħa l-oħra hu xieraq li l-konsum bażiku tal-ilma u l-elettriku fir-residenzi tagħna jibqa’ jkun issussidjat. Imma hu żball li is-sussidju japplika ukoll għall-konsum kollu ta’ kulħadd. Ikun ferm aħjar jekk setturi differenti tal-ekonomija jkollhom aċċess għal għajnuna mfassla għall-ħtiġijiet tagħhom sakemm iddum il-kriżi kurrenti.   Dan jista’ jagħti protezzjoni ferm ikbar kemm lill-impiegi kif ukoll lill-ekonomija. Fuq kollox b’dan il-mod jista’ jkun evitat li jkun issussidjat il-ħela u l-abbuż fl-użu tal-ilma u l-elettriku.

Ma hemmx ħtieġa li nsaħħu kultura ta’ dipendenza fil-forma ta’ tqassim ta’ ċekkijiet inkella b’sussidji mhux meħtieġa.  Huwa tajjeb li l-vulnerabbli jkunu mgħejjuna. Imma li tinbena u tissaħħaħ kultura ta’ dependenza bħala riżultat ta’ politika skaduta dwar il-pagi hi xi ħaġa ferm differenti. Dan jagħmel ħsara lit-tessut soċjali tal-pajjiż u għandu jinġieb fit-tmiem l-iktar kmieni possibli.

ippubblikat fuq Illum: il-Ħadd 30 t’Ottubru 2022

A Culture of Dependency

The budget for 2023 presented to Parliament by Finance Minister Clyde Caruana last Monday may be described as one which reinforces a culture of dependency. Government handouts are used, left, right and centre to achieve this objective. Under Labour the culture of dependency is actively encouraged: it gets worse with every budget.

This is most clear in the manner in which government deals with incomes policy. A chasm has developed between the actual minimum wage and what is required as a living wage. Government tries to bridge this through various handouts including the newly created special COLA for the vulnerable as well as through subsidies, some of which are unnecessary or damaging.

The creation of a new ad hoc benefit payable to vulnerable persons (estimated by the Minister at 80,000 persons) who cannot cope with the current rate of inflation is a positive step. They definitely need help, but they need much more than an approximately €300 handout at Christmas time.  It would have been much better if government focused on the real problem and addressed it head-on. It has been procrastinating for ages.

The real problem is that the minimum wage is ridiculously low: it is far from being a living wage. Governments have repeated sought to avoid addressing this issue. It is pertinent to point out that social benefits are mostly pegged to the minimum wage. A minimum wage at a reasonable level would automatically adjust all social benefits to an equally reasonable level too.

Three Caritas reports have analysed the issue in depth in the last ten years. The last report issued in 2021 had found a 40 per cent discrepancy between the minimum wage and what is required as a living wage. This translates into approximately a €4,000 shortfall per annum. This is the real problem!

For so long as the minimum wage remains at such a low level, government handouts in Father Christmas style will remain the norm in order to reduce the burdens on the vulnerable. At times, this Father Christmas benevolence is not limited to the vulnerable but spread to the benefit of one and all. The pre-electoral handouts and the so-called tax refunds are just two examples.

Instead of being dependent on handouts, it would be appropriate if the minimum wage is a living wage. This can only be achieved through a regular updating of the basket of goods and services on the basis of which the quantum of the minimum wage is determined. This would eliminate the need for most handouts at any time of the year as all would get their dues as of right, on a regular basis, and not be dependent on the political benevolence of government, be it at budget time or else, abusively, on the eve of general elections as has already happened.

In addition to a policy of preferring handouts to a clear statutory determination of a fair living wage Government has also embarked on a policy of increased subsidies, designed in an ill-advised manner.

The subsidies applied to petrol and diesel are uncalled for. The current international spike in fuel prices – approximately double what we pay locally– is a unique opportunity which, if properly managed could make up for government’s lack of action to address the car dependency problem on the Maltese islands.

Instead of subsidising the price of petrol and diesel it would be much better to invest in the efficiency and reliability of public transport. This is a unique opportunity which if properly managed could be the beginning of a long-term behavioural change: away from the private car and towards public transport. Having free public transport for all as of this month was a pre-mature step: the efficiency and reliability of public transport should have been adequately addressed before embarking on such an important step.

Addressing car dependency head-on is a policy objective proposed by government’s own National Transport Master Plan but repeatedly ignored by government itself.

On the other hand, it is appropriate to subsidise basic water and electricity domestic consumption. One should however think beyond an across-the-board subsidy.  Having focused assistance to different sectors of the economy tailor-made to their specific needs for the duration of the current crises would yield far better results in protecting employment and the economy in the long-term. It would definitely avoid subsidisation of waste and misuse of water and electricity.  

We do not need to create or reinforce a culture of dependency in the form of handouts and unnecessary subsidies. Helping the vulnerable is laudable. Reinforcing a culture of dependency as a result of an outdated incomes policy is something quite different: it damages the social fabric and should be reversed the soonest!

published on The Malta Independent on Sunday: 30 October 2022

Ensuring a guaranteed basic income

The need for a decent basic income is an all-time issue among those who have a social conscience. However, it assumes more importance in times like these, when prices of essential goods are spiralling upwards, almost out of control.

The perennial question is whether the income received by each person through employment (or a pension) should be sufficient or else whether such income derived from employment or a pension should be supplemented through a social wage, when, on its own, it is insufficient for ensuring a decent living.

Various jurisdictions are experimenting with this idea through pilot projects. As a result, they are seeking to reinforce a social net, protecting the vulnerable through ensuring that each is guaranteed a basic income irrespective of his or her circumstances in life. Each person has the right to have the basic means to ensure a decent life.

The basic facts should, by now, be clear to all.

The three Caritas studies published to date have revealed a widening gap between the official minimum wage and three different categories of vulnerable households.

In the case of a household consisting of 2 adults and 2 children this gap is approximately 40 per cent, at 2020 prices. In fairness it has to be clarified that this gap does not include the receipt of social solidarity income, amongst which children allowances and the various forms of supplementary social income which may be applicable to specific circumstances. When this is taken into account, I believe that in most cases the gap is substantially reduced.

The current price rise of essential goods, average close to a 25 per cent rise in a number of cases, (although a number of items have had much steeper price increases) brings to the fore another worry. Cost of living adjustments to wages and pensions are effective at the beginning of the year, and reflect the cost of living of the previous twelve months.

The last statutory cost of living increase has been of €1.75 per week, less than the cost of a cappuccino. During the past years such increases have varied from a €5.82 per week increase in 2010 to a €0.58 per week increase in 2015.

At times this increase is deemed to be too low as was the 2015 COLA adjustment.

It is essential that the basket of goods and services utilised to measure the actual cost of living is updated on a regular basis in order to ensure that the results obtained are realistic and reflect actual needs.

Finance Minister Clyde Caruana has over the past weeks emphasised that he is considering proposals to introduce a new form of COLA for low-income people. So far, however, nothing has materialised. The Minister has hinted that he is discussing various proposals behind closed doors. Would it not be a much better idea if the discussion is externalised? Everyone of us is interested in the proposals being drafted and discussed.

One possibility which should be considered is not to keep accumulating the cost-of-living dues and carry out adjustments to the minimum wage (and pensions) on the following January. It should be possible to carry out cost of living adjustments to the minimum wage as well as to pensions twice a year, towards the end of June and towards the end of December.  In times of steep price increases, as the present, such an initiative could make a substantial difference to the vulnerable and those on low income.

Ensuring that each has a basic decent income is a basic requirement in the development of the welfare state.

published Malta Independent on Sunday : 30 January 2022

Paga minima diċenti

Nhar it-Tnejn, waqt id-diskors tal-buġit konna infurmati biż-żieda statutorja annwali fil-paga minima. Kif nafu ser tkun żieda ta’ €1.75. Bosta ikkummentaw li dan mhux biżżejjed. Hi r-reazzjoni naturali li nisimgħu kważi kull sena.

Meta żieda fil-paga minima, li nirreferu għaliha bħala żieda għall-għoli tal-ħajja, ma tikkorrispondix ma kemm fil-fatt il-ħajja tkun qed togħla jinħolqu bosta problemi għall-persuni u gruppi vulnerabbli.  Meta żieda għall-għoli tal-ħajja ma tkunx adegwata, din tiekol ukoll mill-valur tal-pagi li jkunu għola mill-paga minima. Dan iseħħ minħabba li l-baskett ta’ oġġetti u servizzi li jintużaw biex permezz tagħhom titkejjel żieda fl-għoli tal-ħajja ma jkunx għadu jirrifletti r-realtà dwar il-ħtiġijiet bażiċi tan-nies.

Aħna, bħala partit ilna żmien nitkellmu dwar il-ħtieġa li jkun aġġornat il-kontenut tal-baskett ta’ oġġetti u servizzi li bih titkejjel l-għoli tal-ħajja u tkun determinata l-paga minima. Dan irid ikun aġġornat għaż-żminijiet.  

Il-Caritas f’Malta għamlet diversi studji dwar dan. L-aħħar wieħed li kien ippubblikat f’Diċembru 2020 kien jiffoka fuq tlett kategoriji vulnerabbli bi dħul baxx. Ir-rapport kien intitolat : A Minimum Essential Budget for a Decent Living. Jiena diġa ktibt dwar dan f’dawn il-paġni fi Frar li għadda.  Dwar familja li tikkonsisti f’żewġ adulti u żewġt itfal l-istudju tal-Caritas kien ikkonkluda li bil-prezzijiet tal-2020, bħala minimu, kienu meħtieġa  €14,000 f’sena għal għixien diċenti. Bejn wieħed u ieħor dak hu madwar  €4,000 iktar mill-paga minima attwali. Il-paga minima mhiex paga li tista’ tgħix biha. Min hu bil-paga minima qed jgħix fil-faqar minkejja li jaħdem.  

Qabel ma tħabbar il-buġit iktar kmieni din il-ġimgħa mill-Ministru tal-Finanzi Clyde Caruana, hu parla ħafna dwar proposta li qal li kien qed iħejji biex ikunu ndirizzati l-ħtiġijiet tal-persuni vulnerabbli lil hinn minn dak li tipprovdi l-COLA (Il-mekkaniżmu ta’ aġġustament fil-pagi għall-għoli tal-ħajja).  Imma meta qara l-buġit, minkejja li dam jaqra mhux ħażin, ma qal xejn minn dan. Irid jistudja iktar mal-imsieħba soċjali, qal!

Il-proċess konsultattiv dwar proposta għal direttiva tal-EU dwar paga minima diċenti ilu ftit għaddej. Il-proposta tfittex biex toħloq għodda aċċettabli ħalli bihom tkun tista’ tiġi mkejla kemm għandha tkun il-paga minima f’kull pajjiż individwali tal-EU. Fl-istudju dwar l-impatti ta’ din il-direttiva kien emfasizzat li l-paga minima tkun waħda adegwata meta tkun ġusta fil-konfront tal-pagi ta’ ħaddiema oħrajn u meta tipprovdi għal għixien diċenti.Dan fil-kuntest tal-kundizzjonijiet ekonomiċi tal-pajjiżi individwali.  Il-proposta tal-EU tfisser kif dan jista’ jsir b’għodda statistika.

Malta hi wieħed minn disa’ pajjiżi Ewropej fejn il-paga minima li titħallas skond il-liġi mhiex garanzija kontra r-riskju tal-faqar. Minkejja dan Malta hi wieħed mill-pajjiżi li qed jopponu l-introduzzjoni ta’ direttiva li tindirizza bis-serjetà l-adegwatezza tal-paga minima.

L-istudju tal-Caritas diġa żvela li l-paga minima jonqosha €4,000 fis-sena biex toqrob lejn paga diċenti. Iktar ma ddum ma tittieħed azzjoni din id-differenza iktar ser tikber. Huwa ferm aħjar li tiżdied il-paga kemm hemm bżonn milli jkunu ntrodotti servizzi soċjali addizzjonali biex jagħmlu tajjeb għan-nuqqas.  

Min jaħdem għandu dritt għal paga ġusta: il-paga minima mhiex waħda ġusta. Il-paga minima trid tkun paga li tista’ tgħix biha għax tkun tkopri l-ħtiġijiet bażiċi tal-familja. Għandna bżonn ekonomija sensittiva għall-ħtiġijiet umani.

M’għandniex noqgħodu nistennew soluzzjoni Ewropeja. L-istudju tal-Caritas ilu li wera lil kulħadd ir-realità. Imma  l-Parlament jibqa’ jinjora dan kollu.   Huma biss Membri Parlamentari eletti minn fost dawk ippreżentati minn ADPD li jistgħu jibdew it-triq għal deċizjoni li torbot ħalli l-paga minima tkun waħda li tista’ tgħix biha.

Ippubblikat fuq Illum: il-Ħadd 17 t’ Ottubru 2021

Minimum wage should be a living wage

During the budget speech on Monday, we were informed of the statutory (annual) increase to the minimum wage as of next January. It is a €1.75 increase, as we well know. Many have commented that it is not enough. It is a natural reaction which we hear about almost year in year out.

When an increase in the minimum wage, also referred to as a cost-of-living increase, does not correspond to the actual increase in the cost of living, it creates a lot of problems for vulnerable persons and groups. It also erodes the value of wages currently above the minimum. This occurs because the basket of goods and services used to gauge the cost-of-living increase is out of tune and does not correspond to what is actually occurring on the ground.

Greens have repeatedly insisted on the need to replace the current basket of goods and services used to determine the minimum wage. The contents of such a basket cannot be static as our needs change with time continuously.

Caritas in Malta has carried out various studies in this respect. The latest was carried out and published in December 2020 and focused on three low-income household categories. It is entitled: A Minimum Essential Budget for a Decent Living. I have already written on the matter in these pages (A minimum income for a decent living: 7 February 2021). In respect of a family composed of 2 adults and 2 children, it was concluded, in the Caritas study, that the minimum budget required at 2020 prices was slightly under €14,000. That is approximately €4,000 over and above the actual minimum wage. Those earning a minimum wage are clearly the working poor. The minimum wage is not a living wage

Prior to the budget announced earlier this week Finance Minister Clyde Caruana made many noises on a proposal that, he said, he was planning for the budget speech. The proposal he had in mind would address the needs of vulnerable persons which needs, the COLA (Cost of Living Adjustment) does not address. However, when push came to shove no such proposal materialised: the Minister declared that together with MCESD he will only study the matter further!

A consultation process on a proposal for an EU Directive on adequate minimum wages within the EU has been under way for some time. The proposal seeks to determine the manner in which an adequate minimum wage is to be determined. The impact assessment carried out relative to the EU proposals emphasises that “Minimum wages can be considered adequate when they are fair vis-à-vis the wages of other workers and when they provide a decent standard of living, taking into account general economic conditions in the country.” The EU proposal proposes the creation of a “double decency threshold” which would ensure decent minimum wages. This threshold is expressed in terms of the median and average wages in the different member states.

Malta is one of nine European countries where the statutory minimum wage does not protect minimum wage earners against the risk of poverty. Yet Malta is one of the countries which is opposing a mandatory EU Directive addressing the adequacy of the minimum wage!

The Caritas study has already revealed that the gap between the minimum wage and the required level of decency is to the tune of €4,000 per annum. The longer it takes for action to materialise the wider the gap will become.  It is the minimum wage which must increase, not government handouts.

Making work pay? The minimum wage should be a living wage: it should be sufficient for the basic needs of a family, but unfortunately it is not. We need an economy which cares.

We should not wait for an EU solution to our minimum wage problem. The Caritas study has indicated the way forward many moons ago. Yet Parliament keeps ignoring it!  Only Green Members of Parliament can ensure that Parliament addresses this decency gap thereby ensuring that the minimum wage is also living wage.

published in the Malta Independent on Sunday : 17 October 2021

Malta: it-theddida mit-tibdil fil-klima

Malta hi waħda mid-diversi gżejjer li huma vulnerabbli għat-tibdil fil-klima.  Malta mhiex vulnerabbli daqs il-gżejjer Maldives, li huma fost l-iktar pajjiżi ċatti. Għandhom għoli medju ta’ 150 ċentimetru il-fuq minn livell il-baħar bl-iktar punt għoli jkun 5.10 metri.  Fil-mument li bħala riżultat tat-tibdil fil-klima jibda jogħla l-livell tal-baħar il-gżejjer Maldives ikunu minn tal-ewwel li jisparixxu taħt l-ilma. Il-gżejjer Maldives huma destinazzjoni turistika popolari fl-Oċejan Indjan. 

Jekk dak miftiehem fis-Summit ta’ Pariġi fl-2015 jitwettaq u ż-żieda fit-temperatura medja globali ma taqbizx il-1.5 grad Celsius fuq dik pre-industrijali, xorta jkollna niffaċċjaw għoli fil-livell tal-baħar ta’ madwar 50 ċentimetru. Min-naħa l-oħra jekk iż-żieda fit-temperatura tkun bejn il-1.5 u 2 gradi Celsius iż-żieda fil-livell tal-baħar tista’ twassal anke sa tlett metri.  L-impatti ta’ dan ikunu katastrofiċi u jiddependi minn kemm idub silġ u kemm dan idum biex idub

Ir-rapport tal-IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) li ħareġ nhar it-tnejn, jemfasizza li jekk l-emissjonijiet serra mhux ser ikunu indirizzati sewwa u jonqsu b’mod sostanzjali l-istima hi ta’ żieda medja fit-temperatura globali ta’  2.7 gradi Celsius sal- 2100 liema żieda twassal għal tibdil mhux żgħir fil-livell tal-baħar.

Il-pass li jmiss nittamaw li jsir f’Novembru li ġej fi Glasgow fl-Iskozja fejn rappresentanti tad-dinja kollha jiltaqgħu biex jippruvaw isibu soluzzjoni li tkun kapaċi twettaq il-konklużjonijiet tas-Summit ta’ Pariġi fl-2015.  

Ir-rapport tal-IPCC jgħidilna li huwa ċar li bir-ritmu presenti tal-emissjonijiet tal-gassijiet serra, iz-żieda ta’  1.5 gradi Celsius fit-temperatura medja tista’ tintlaħaq anke sal-2030, ferm qabel mistenni. Huwa biss bħala riżultat ta’ tnaqqis immedjat ta’ dawn l-emissjonijiet li jistgħu jonqsu l-impatti li diġa qed naraw madwarna: żieda qawwija fit-temperaturi, maltempati iktar spissi u b’qilla li dejjem tiżdied, xixfa fit-tul f’inħawi u għargħar f’oħrajn ……………  Irridu niffaċċjaw ħafna iktar minn dan kollu, flimkien ma żieda fil-livell tal-baħar u dan sakemm naddottaw stil ta’ ħajja li tirrispetta lin-natura.  

Jekk irridu insibu tarf tal-ħerba kbira li qed takkumula, u l-gwaj kawża tat-tibdil fil-klima li hemm lest għalina, irridu nibdew naħdmu man-natura u mhux kontriha.  Dan hu l-iskop tad-dibattitu dwar il-mira ta’ karbonju zero (carbon neutrality): li innaqqsu l-emissjionijiet malajr kemm jista’ jkun biex il-ħsara li saret tibda tkun imsewwija u fuq perjodu ta’ żmien forsi tkun rimedjata ukoll, anke jekk in parti. Imma hu essenzjali li kulħadd jagħti sehmu. Ma nistgħux nippretendu li ħaddieħor joħroġ għonqu u li aħna nibqgħu gallarija, qiesu ma ġara xejn!

Il-vulnerabilità tal-gżejjer Maltin għandha minnha innifisha tikkonvinċina mhux biss biex niċċaqalqu aħna, imma biex inċaqilqgħu lil ħadddieħor ukoll.

Biex nilħqu din il-mira jeħtiġilna li naddattaw l-imġieba tagħna u l-istil ta’ ħajjitna ma’ dak li turina u tgħidilna n-natura: b’mod speċifiku jeħtieġilna ekonomija li tirrispetta lin-natura u taħdem mal-forzi ekoloġiċi, mhux kontrihom.  

It-turiżmu u t-trasport huma żewġ oqsma ta’ ħidmietna, bħala pajjiż, li jeħtieġilhom li jkunu mmansati. Qed jagħmlu wisq ħsara u huma fost il-kontributuri ewlenin għall-impatti Maltin fuq il-klima.

Meta nibdew nindirizzaw it-turiżmu, wara snin twal li kulħadd fittex li jaħleb din il-baqra ekonomika, ser ikun hemm min iweġġa’. Ilna ngħidu li l-pajjiż ma jiflaħx għat-tlett miljun turist li ġew fl-2019, il-parti l-kbira minnhom bl-ajru. L-impatti kumulattivi tagħhom huma sostanzjali, mhux biss fuq l-ambjent lokali imma ukoll fuq dak reġjonali u globali. Issa hu l-aħjar mument li jibda’ dan il-proċess ta’ tibdil fil-qasam tat-turiżmu, aħna u nirkupraw bil-mod mill-impatti tal-ħerba li ħalliet warajha l-COVID-19.

M’għandniex nibqgħu bl-attitudni ta’ qiesu ma ġara xejn (business-as-usual) imma għandna nibdew minn issa nimmiraw biex jonqos it-turiżmu tal-massa u fl-istess ħin jiżdied it-turiżmu ta’ kwalità u bħala riżultat ta’ hekk jonqsu n-numri kbar ta’ turisti li għamlu tant ħsara.  L-impatti soċjali jkunu ferm inqas  jekk nitgħallmu ftit minn dak li ġarrabna bħala riżultat tal-pandemija COVID-19. Ikun utli jekk nifhmu li l-ħeġġa ta’ uħud għall-mudell low-cost iħallina mwaħħlin fil-problema fejn qegħdin issa.  

Huwa ukoll essenzjali li nindirizzaw ukoll it-trasport bil-karozzi privati. Ilkoll nifhmu li f’pajjiż żgħir bħal tagħna, imkien m’hu l-bogħod. L-istrateġija nazzjonali tat-trasport innifisha fil-fatt temfasizza dan il-punt għax tgħidilna li fil-gżejjer Maltin madwar 50 fil-mija tal-vjaġġi li nagħmlu bil-karozzi privati huma għal distanzi qosra li jdumu inqas minn ħmistax-il minuta.  Għal dawn id-distanzi l-qosra hemm bosta alternattivi sostenibbli. Lil hinn mid-distanzi l-qosra, f’dan il-pajjiż imkien ma hu l-bogħod! Trasport pubbliku organizzat b’mod effiċjenti jista’ jindirizza kważi b’mod assolut il-kontribut tat-trasport f’Malta għat-tibdil fil-klima.

Biex tieħu deċiżjoni dwar il-passi meħtieġa ħalli tindirizza t-tibdil fil-klima trid il-kuraġġ għax kull deċiżjoni hi iebsa. Mhux ser inkun kritiku tal-inizjattiva ta’ ġnien li ma jiġġenerax emissjonijiet (carbon neutral public garden) jew tal-għajnuna biex ikunu nkoraġġiti “bjut ħodor”.  Imma għandu jingħad li dawn l-inizjattivi huma insinifikanti ħdejn dak meħtieġ li jsir biex ikunu indirizzati l-impatti tat-tibdil fil-klima.  

Malta hi vulnerabbli. L-għoli ta’ livell il-baħar, anke jekk ikun l-inqas mill-istimi li qed isiru fir-rapport tal-IPCC ikun ta’ dannu għall-infrastruttura kostali. Joħloq ukoll bosta problemi għal dawk li jgħixu fil-lokalitajiet madwar il-kosta. Ma nistgħux nibqgħu nipposponu id-deċiżjonijiet biex dawn forsi jittieħdu għada flok illum. Għandna responsalliltà etika jekk il-ġenerazzjonijiet futuri: din il-pjaneta, imsejħa d-dinja qed nieħdu ħsiebha biex wara ngħadduha lilhom f’kundizzjoni aħjar milli ta’ qabilna għaddewha lilna.  

ippubblikat fuq Illum: il-Ħadd 15 t’Awwissu 2021

Malta’s climate-change vulnerability

Malta is one of many climate-vulnerable islands.  Malta is not as vulnerable as the Maldives, which has an average altitude of 150 centimetres above sea-level and a highest natural point of 5.10 metres, as a result of which it is the world’s lowest lying country. Most of the Maldives will disappear once sea-level rise takes over. The Maldives is a touristic destination in the Indian Ocean. 

If the Paris 2015 Climate Summit target of restraining temperature rise to 1.5 degree Celsius above the pre-industrial age temperature is achieved, we will still face a sea level rise of around 50 centimetres. If on the other hand this target is exceeded but the temperature rise is still below 2 degrees Celsius the sea level rise will be close to three metres.

The current rate of greenhouse gas emissions, emphasises the IPCC report issued last Monday, if unchecked, points to an estimated 2.7-degree Celsius temperature increase by 2100 which increase could signify a substantial rise in sea level.

Where do we go from here? It is the answer which level headed climate diplomats will seek to hammer out in Glasgow this coming November, and in the preparatory meetings leading thereto.

It is clear that at the present emission rate of greenhouse gases, the 1.5-degree Celsius threshold could be reached as soon as 2030. Only immediate reduction of emissions will reduce the impacts which are already evident all around us: excessive increase in temperature extremes, increased frequency of intensive storms, prolonged drought in areas and floods in others. We will have to face more of this together with a sea-level rise until such time that we can reduce it through adopting climate friendly policies and lifestyles.

We need to work in tandem with nature if we expect to stand a chance in mitigating the havoc which awaits us. This is the objective of the carbon neutrality debate: reducing emissions in order that the damage done to date is contained the soonest and hopefully reversed, even if partially. In this process everyone must do his bit. We should not wait for others to act and expect that we are exempted from doing anything.

Our vulnerability as an island should be convincing enough that it is in our interest that we not only take action ourselves but also that we convince others about it. 

In order to reach this objective, we need to align our behaviour with what nature expects: the specific requirement is to have a climate friendly economy. Tourism and transport are two areas of activity which need to be cut down in size as they are among the major contributors of the Maltese islands to climate change.

Tackling tourism adequately will be painful. We must however realise once and for all that having 3 million tourists annually, most of them flying over, is not on. Their cumulative impacts are substantial not just on the local environment but even on a regional and global level. Now is the time to do it when we are in the process of recovering from the COVID-19 devastation. We should not aim for business-as-usual but should opt specifically against mass tourism and in favour of quality tourism at a much-reduced level. It would be less painful if we learn the COVID-19 lessons and ensure that tourism is more climate friendly.  In this respect if we keep on encouraging low-fare policies we will continue the process of digging our own grave.

Addressing land transport is also imperative. In a small country such as ours it should be obvious that everywhere is within easy reach. The Transport Strategy in fact clearly points out that over 50 per cent of car trips in the Maltese islands are for short distances of a duration of less than 15 minutes. There are better alternatives to using private cars for such very short distances. Beyond short distances, nowhere on the islands is so far away. Public transport when efficiently organised could go a long way to solving the contribution of transport to climate change.

Tackling climate change requires the courage to take tough decisions. I will not be critical of the initiative to have a carbon neutral public garden or making available grants and subsidies to encourage roof gardens! Such initiatives are however insignificant when viewed in context of what needs to be done. 

Malta is very vulnerable. A sea-level rise, even if this is at the lower end of what is being estimated, would seriously jeopardise our coastal infrastructure. It would also create havoc in a number of coastal settlements. We cannot keep postponing decisions into the future.  We have an ethical responsibility towards future generations: the planet we have in trust should be in better shape when they take over. The longer we take to decide on the action required, the more painful the consequences.

published in The Malta Independent on Sunday : 14 August 2021

Niftħu l-iskejjel ftit ftit

Il-messaġġi konfliġġenti fil-bidu tas-sajf minn politiċi fis-sens li l-Covid-19 kien taħt kontroll huma in parti responsabbli għall-qagħda attwali. Kien in partikolari l-Prim Ministru flimkien mal-Ministru tat-Turiżmu li pubblikament emfasizzaw li issa li l-pandemija kienet taħt kontroll stajna ingawdu is-sajf!

Kienet din l-attitudni irresponsabbli li wasslet biex ġew rilassati b’mod mgħaġġel ir-restrizzjonijiet marbuta mal-Covid-19 meta s-sens komun kien jitlob pass iktar kawt.

Nifhem li l-operaturi ekonomiċi li kienu qed iġorru l-piz kienu kontinwament isusu wara l-awtoritajiet tat-turiżmu. Imma meta l-Gvern ċeda bagħat l-agħar messaġġ possibli: li r-restrizzjonijiet ma kienux meħtieġa. Meta l-Prim Ministru mbagħad ħafer il-multi li weħlu dawk li abbużaw u kisru l-kundizzjonijiet tal-kwarantina u restrizzjonijiet oħra, għaxxaqha!

Din hi s-sitwazzjoni attwali: fi tmiem is-sajf ir-rata tal-infezzjonijiet tal-Covid-19 hi sfortunatament l-ogħla s’issa f’Malta. Il-106 każ ta’ Covid-19 li irriżultaw nhar l-Erbgħa huma bozza ħamra li qed  itteptep u tgħidilna li l-kontrolli li għanda illum mhux adegwati. Hemm ħtieġa ta’ infurzar aħjar.  

L-ekonomija qalgħet daqqa ta’  ħarta għalkemm is-sussidji u l-għajnuniet li ħareġ il-Gvern bla dubju naqqsu l-impatt tad-daqqa. 

Il-mixja lura lejn in-normalità mhiex waħda faċli. Mhux ser isseħħ mil-lum għal għada. Teħtieġ il-paċenzja min-naħa ta’ kulħadd. Teħtieġ ukoll sens ta’ responsabbiltà billi nsegwu l-prewkazzjonijiet kollha neċessarji, fosthom li nilbsu l-maskri protettivi, mhux biss biex nipproteġu lilna nfusna imma fuq kollox biex nipproteġu lill-oħrajn.

L-argument bħalissa huwa jekk l-iskejjel għandhomx jiftħu jew le. Fin-nofs hemm l-interess tal-edukazzjoni tal-istudenti, il-ħtiega tal-genituri li jaħdmu u s-saħħa kulħadd: fuq quddiem nett dik tal-istudenti kif ukoll tal-għalliema kif ukoll ta’ dawk kollha nvoluti fl-amministrazzjoni tal-iskejjel u tal-istituzzjonijiet edukattivi.

Hemm ħafna argumenti validi għax l-iskejjel u l-istituzzjonijiet edukattivi għandhom jiftħu. Dan minkejja li l-protokolli dwar l-imġieba meħtieġa damu ma ħarġu b’mod li kabbru l-inċertezza ta’ kulħadd.

L-ewwel u qabel kollox hu fl-interess tal-istudenti, kbar u żgħar, li l-istituzzjonijiet edukattivi jerġgħu jiftħu l-bibien tagħhom. Hemm limitu dwar kemm jista’ jsir tagħlim effettiv b’mod virtwali. It-tagħlim b’mod elettroniku bla dubju jista’ jgħin – hu għodda tajba – imma qatt ma jista’ jissostitwixxi l-kuntatt dirett bejn l-għalliema u l-studenti b’mod partikolari ta’ dawk li għadhom fl-istadji inizzjali tat-tagħlim. F’numru ta’ każi ta’ studenti vulnerabbli l-kuntatt dirett bejn l-għalliem u l-istudent hu l-unika mezz ta’ tagħlim effettiv. Dawn huma fost l-iktar li batew bl-għeluq komplet tal-iskejjel u l-istituzzjonijiet edukattivi. Il-ħsara li saritilhom mhux faċli li tkun rimedjata. Bħala riżultat tal-għeluq tal-iskejjel, effett dirett tal-Covid-19, hemm numru ta’ tfal li qegħdin fil-periklu li jintilfu għal kollox għas-sistema edukattiva!

L-iskejjel jeħtieġ li jiftħu ukoll għax il-genituri jeħtieġ li huma ukoll imorru għax-xogħol. L-għeluq tal-iskejjel qed iżżomm numru ta’ ġenituri milli jmorru lura għax-xogħol għax inkella ma jibqa’ ħadd biex jieħu ħsieb l-ulied. Niftakru li issa anke in-nanniet huma out of action għax huma fost il-vulnerabbli! Mhuwiex raġjonevoli li nistennew li f’dan il-mument kritiku jerfgħu l-piż in-nanniet, b’periklu għal saħħithom. Fost dawk li qalgħu daqqa kbira bl-egħluq tal-iskejjel hemm il-familji b’genitur wieħed: dawn qed jissograw l-impieg tagħhom ferm iktar minn ħaddieħor.

Mhux kull xogħol hu possibli li jsir bit-telework! Fejn hu possibli dan għandu jibqa’ jsir. Imma kif nafu ilkoll dan mhux possibli dejjem.

Fid-dawl tal-ispluzjoni ta’ każi tal-Covid-19 naħseb li minkejja l-ħtieġa li l-iskejjel jiftħu, m’huwiex prattiku li dawn jiftħu kompletament u dan biex jonqos ir-riskju tal-imxija tal-Covid-19. Huwa l-każ li nesploraw li minflok ma jiftħu kompletament l-iskejjel jiftħu bil-mod biex jerġgħu jibdew jistabilixxu kuntatt (anke jekk wieħed minimu) mal-istudenti u jkun possibli li tkun imħarsa is-saħħa ta’ kulħadd.

Is-soluzzjoni hi li nimxu b’mod gradwali, bil-mod, pass pass. L-istudenti vulnerabbli u dawk fl-etajiet li għandhom dipendenti mill-għalliema għandhom ikunu minn tal-ewwel li jerġgħu jibdew l-iskola għax huma l-iktar li għandhom bżonn!

Dan hu l-unika mod li bih nistgħu naslu. Aħjar pass żgħir il-quddiem, b’kuntatt minimu flok bil-bibien magħluqin.

ippubblikat fuq Illum: il-Ħadd 20 ta’ Settembru 2020