We need a Carbon Budget

Searching for the word “climate” through the 2021 Pre-Budget document published earlier this week entitled Towards a Sustainable Economy one finds the word three times: twice referring to the United Nations Agenda which has to be addressed by Malta as a prospective UN Security Council member, while a third reference is to policy documents under preparation in Malta. The word climate in the pre-budget document is not associated with any climate change policy implementation or action and its impact on the Maltese economy.

It is already five years since the Paris Climate Summit and its conclusions are still being “studied” in Malta. If we keep on procrastinating, achieving carbon neutrality by 2050 will be very difficult to attain.

When Parliament approved the Climate Action Act in 2015 it identified that one of the tools to be used in the politics of climate change was the formulation of a Low Carbon Development Strategy. Consultation on a Vision to develop such a strategy was carried out in 2017, but three years down the line the final policy document is nowhere in sight, even though the Minister for Climate Change Aaron Farrugia has indicated that it may be concluded towards the end of this year. 

A Low Carbon Development Strategy will identify those sectors which are of considerable relevance in developing a low carbon strategy. Some of them are major carbon emission contributors to be addressed. Other sectors are part of the solution as they provide alternative tools which serve to decouple the economy from intensive energy use, in the process reducing carbon emissions.

The Vision which was subject to public consultation three years ago identifies a number of sectors as areas for climate action, namely: enterprise, energy, transport, waste, water, agriculture, tourism, information and communication technologies (ICT) and finance.

The Low Carbon Development Strategy, when published, should address these areas of action. It would also be expected that such a strategy would also identify the manner in which we will be in a position to achieve our target of carbon neutrality. Such a strategy would also, for completeness be expected to be coupled with a carbon budget which would break down the general target into specific manageable objectives which could be achieved over a specific and reasonable timeframe.

At the Paris Climate Summit, together with all other countries, Malta made pledges to take action in order to lay the foundations for reducing climate impacts. If all the pledges made at Paris are honoured, however, we will still be very far off from achieving the target of not exceeding a two-degree Celsius temperature rise. Much more is required.

Unfortunately, Malta’s climate related policies are double faced. On one hand the Malta government publicly pledges action to address climate change. Simultaneously, however, it proceeds with massive road infrastructural projects which encourage more cars on our roads. On the other hand, plans for the electrification of our roads are apparently subject to an elephantine gestation period. In the meantime, car emissions compete with power generation emissions as Malta’s major contributor to climate change.

It is unfortunate that the Low Carbon Development Strategy and the associated Carbon Budget are taking too long to be formulated. It will take much longer to implement them as special interest groups will undoubtedly seek to protect their specific areas to the detriment of attaining our carbon-neutral objective.  

Malta should be at the forefront of climate change action. Parliament’s declaration recognising the existence of a climate emergency is not enough. Words must give way to action. As an island, Malta should be aware that a primary climate change challenge in the years to come will be a rising sea level as a result of which the coastline may recede inwards at a rate so far unknown. The coast, we may remember, is home to most of our maritime and tourism infrastructural facilities, all of which are under threat. Even residential areas close to the sea level will be impacted. This would include all sandy beaches and the residential/commercial areas at l-Għadira, Xemxija, Salini, Gzira, Msida, Sliema, Ta’ Xbiex, Pietà, Marsa, Marsaxlokk, Marsaskala, Birzebbuga, Xlendi, and Marsalforn. Impacts could also move towards inland low-lying areas such as Qormi.

If we take too long to bring our own house in order, it may be too late.

published in The Malta Independent on Sunday : 13 September 2020

Malta: b’politika diżonesta dwar il-klima

Stimi dwar kemm jista’ jogħla l-livell tal-baħar, b’mod globali kif ukoll fl-Ewropa, ivarjaw skond kif wieħed iqis ir-rata tad-dewbien tas-silġ akkumulat fil-poli kif ukoll fi Greenland. Il-mod kif nilqgħu għall-emissjonijiet tal-karbonju ukoll għandu impatt fuq dawn l-istimi. Dawn l-istimi fil-fatt ivarjaw minn żieda ta’ 34 ċentimetru sa żieda ta’ 172 ċentimetru sa tmiem dan is-seklu. Imma jekk l-emissjonijiet tal-karbonju jkunu indirizzati b’politika iffukata u effettiva, din iż-żieda tista’ tkun waħda iżgħar.

Minkejja dan, ħadd ma qiegħed f’posizzjoni li jantiċpa jekk din iż-żieda fil-livell tal-baħar tkunx waħda gradwali inkella jekk din isseħħx f’daqqa. Hemm iżda l-biża’ li l-gravità tas-sitwazzjoni tista’ taċċellera avolja il-jekk u l-meta ħadd ma jaf. Din hi xi ħaga ġdida għal kulħadd!

Kull żieda fil-livell tal-baħar, kemm jekk isseħħ b’mod gradwali kif ukoll jekk isseħħ f’daqqa, ikollha impatt fuq il-kosta u b’mod partikolari fuq l-infrastruttura żviluppata tul iż-żmien. Din l-infrastruttura hi primarjament waħda turistika imma tinkludi ukoll żvilupp residenzjali li xi drabi jasal sax-xifer, sal-baħar: kemm bl-approvazzjoni tal-awtoritajiet u anke xi minndaqqiet mingħajrha!

Il-ħsara potenzjali għall-infrastruttura kostali hi kwistjoni li għandha tħassibna. Din diġà sofriet ħsarat diversi minħabba il-maltemp qalil li żied fil-frekwenza u l-intensità tul dawn l-aħħar snin. L-impatt ta’ żieda fil-livell tal-baħar bla dubju ser joħloq tibdil kbir tul il-kosta kollha tal-gżejjer Maltin. L-istorja tgħallimna. Nhar it-Tnejn 28 ta’ Diċembru 1908 fil-5.20 ta’ fil-għodu Messina fi Sqallija ġarrbet wieħed mill-iktar terrimoti qliel li qatt kien hawn fl-Ewropa, b’qawwa mkejla ta’ 7.5 fuq l-iskala Richter. Immedjatament, inħoloq tsunami b’mewġ għoli sa 9 metri. Madwar sagħtejn wara, fit-7.45 ta’ fil-għodu dan it-tsunami, ftit immansat, wasal fil-gżejjer Maltin.

Diversi gazzetti Maltin ta’ dak iż-żmien irrappurtaw li l-lokalitajiet mal-kosta viċin il-livell tal-baħar kienu mgħarrqa fl-ilma mit-7.45 ta’ fil-għodu għax b’effett taz-tsunami l-baħar tela’ l-art. Dan baqa’ sal-4.00 ta’ waranofsinnhar meta l-baħar reġa’ ikkalma u rritorna lejn il-livelli normali tiegħu! Herbert Ganado, f’l-ewwel volum ta’ Rajt Malta Tinbidel jgħid li residenzi u ħwienet tul il-kosta ta’ tas-Sliema, l-iMsida u tal-Pietà kienu mgħarrqa f’tebqa’ t’għajn għax daħlilhom kwantità ta’ ilma fis-sular terran. Bħala medja l-baħar għola madwar erba’ piedi : 1.20 metri. Fil-Port il-Kbir, imma, ma ġara xejn għax kien imħares mill-breakwater, li l-bini tiegħu kien ġie ffinalizzat madwar sentejn qabel, fis-sena 1906.

Żieda fil-livell tal-baħar bħala riżultat tat-tibdil fil-klima tkun tfisser repetizzjoni tal-impatti taz-tsunami tal-1908 mifruxa iktar u fuq bażi permanenti. Il-lokalitajiet Maltin tul il-kosta li qegħdin viċin tal-livell tal-baħar jispiċċaw b’mod permanenti fl-ilma baħar. Dan ikun jinkludi r-ramliet kollha u żoni kummerċjali u residenzjali fl-Għadira, ix-Xemxija, is-Salini, l-Gzira, l-iMsida, tas-Sliema, Ta’ Xbiex, Tal-Pietà, il-Marsa, Marsaxlokk, Marsaskala, Birzebbuġa, ix-Xlendi, u Marsalforn. L-impatti jistgħu jinħassu iktar il-ġewwa mill-kosta ukoll, f’lokalitajiet li huma f’livell tal-baħar bħal Ħal-Qormi u allura jeffettwa l-inħawi kollha mix-xatt tal-Marsa sa Ħal-Qormi b’dik li hi magħrufa bħala l-Marsa tal-Inġliżi b’kollox. Dan jeffettwa ukoll l-investiment fl-infrastruttura sportiva.

Li jogħla l-livell tal-baħar issa hu inevitabbli. Imma b’ħidma bil-għaqal għad hemm ċans li nnaqqsu kemm dan jogħla. Dan jista’ jseħħ kemm-il darba nieħdu passi biex innaqqsu l-emmissjonijiet tal-karbonju u allura inkunu qed nagħtu kontribut biex iż-żieda fit-temperatura globali tkun l-inqas possibli.

Fis-summit ta’ Pariġi, Malta, flimkien mal-bqija tal-pajjiżi, wegħdet li tieħu azzjoni konkreta biex ikun possibli li jonqsu l-impatti fuq il-klima. Però anke jekk il-wegħdiet kollha li saru f’Pariġi jkunu onorati, hu ċar li għadna l-bogħod ħafna milli nilħqu l-mira miftehma li ma naqbżux iż-żieda ta’ żewġ gradi Celsius fit-temperatura. Hu meħtieġ ħafna iktar mingħand kulħadd. Hemm bżonn mhux biss iktar azzjoni konkreta imma ukoll politika koerenti u konsistenti.

Il-politika ta’ Malta dwar il-klima, imma, hi waħda diżonesta. Nuru wiċċ b’ieħor kontinwament. Min-naħa l-waħda l-Gvern Malti jwiegħed li jaġixxi biex ikun possibli li nindirizzaw il-klima. Imma fl-istess ħin jibqa’ għaddej bi proġetti infrastrutturali li jinkoraġixxu iktar karozzi fit-toroq u allura iktar emissjonijiet. L-emissjonijiet tal-karozzi jikkompetu ma dawk li joriġinaw mill-ġenerazzjoni tal-elettriku.

Hemm bżonn li ndaħħlu ftit sens u konsistenza fil-politika ta’ Malta dwar il-klima. Għax sakemm nibqgħu inkonsitenti kullma qed nagħmlu hu li qed ngħinu biex ikompli jitħaffar il-qabar tagħna.

 

ippubblikat fuq Illum : il-Ħadd 24 ta’ Mejju 2020

Malta: a double-faced climate change policy

Estimates for sea-level rise, both globally as well as in Europe, vary depending on the assumptions made as to the rate at which ice at the polar caps and Greenland is melting.

The carbon emission-mitigation policy scenario also has a direct bearing on these estimates. These estimates range between a 34- and 172-centimetres potential sea-level rise by the end of the current century. Lower emissions together with a focused mitigation policy may restrict sea-level rise towards the lower end of the range.

However, notwithstanding, no one is in a position to predict as to whether such a sea-level rise will be gradual or sudden. It is however feared that once a tipping point is reached changes may occur at a much faster pace than anticipated. We all are on a learning curve on this!

Any sea-level rise, gradual or sudden, will have an impact on our coastline and in particular on the infrastructure developed over the years along the coast. This infrastructure is primarily of a touristic nature but it also includes residential development at times built along the water’s edge with or without the acquiescence of the planning authorities.

There is nothing to worry about if the sea-level rise wipes out abusive development. When one considers the potential impact on coastal infrastructure that is, however, a different kettle of fish.

The coastal infrastructure is already battered by the ever-frequent storms. The impact of a sea-level rise will without any doubt redraw the coastal map of the Maltese islands.

Let us have a look at our history books. At 5.20am of Monday 28 December 1908, Messina in neighbouring Sicily experienced one of the most powerful earthquakes to ever hit Europe, measuring 7.5 on the Richter scale. Immediately, a tsunami generating waves as high as 9 metres was unleashed. Just over two hours later, at 7.45am, the tsunami, slightly tamed, reached the Maltese Islands.

Various local newspapers of the time reported that low-lying areas were flooded from 7.45am until around 4.00pm when the sea receded back to its “normal level”. Herbert Ganado, in his Rajt Malta Tinbidel (Volume 1, page 37) states that residences and shops along the coast in Sliema, Msida, and Pietà were suddenly flooded. The average sea-level rise was 1.20 metres. The Grand Harbour was spared as it was protected by the breakwater, whose construction had been finalised a couple of years earlier.

A sea-level rise as a result of climate change would repeat the Malta impacts of the 1908 tsunami on a permanent basis. The low-lying parts of the Maltese coastline would then be permanently underwater. This would include all sandy beaches and the residential/commercial areas at l-Għadira, Xemxija, Salini, Gzira, Msida, Sliema, Ta’ Xbiex, Pietà, Marsa, Marsaxlokk, Marsaskala, Birzebbuga, Xlendi, and Marsalforn. Impacts could also move towards the inland low-lying areas such as Qormi.

Sea-level rise is inevitable. It is only its extent which can be reduced. This can happen if we take appropriate action which reduces carbon emissions and hence contributes to nudging the temperature increase towards the least possible.

At the Paris Climate Summit, together with all other countries, Malta made pledges to take action to lay the foundations for reducing climate impacts. If all the pledges made at Paris are honoured, however, we will still be very far off from achieving the target of not exceeding a two-degree Celsius temperature rise. Much more is required.

Malta’s climate related policies are double faced. On one hand the Malta government pledges action to address climate change. Simultaneously it proceeds with road infrastructural projects which encourage cars on our roads. Car emissions compete with power generation emissions as Malta’s major contributor to climate change. Is it not about time that we bring our own house in order? We are digging our own grave with a double-faced climate policy.

published on The Malta Independent on Sunday : 24 May 2020

Business friendly: il-flus qabel in-nies!

Art pubblika qed tittieħed minn stabilimenti tal-ikel u x-xorb biex tkun estiża l-attività kummerċjali tagħhom fit-triq u dan bil-konsegwenza ta’ diversi problemi għar-residenti u l-komunitajiet tagħna madwar Malta.

L-aħħar każ fl-aħbarijiet hu dak ta’ Triq il-Kbira San Ġiljan li seħħ wara li l-Awtorità tal-Ippjanar ħarġet permess biex f’żona li sal-lum kienet riżervata għall-parkeġġ jibdew jitqegħdu l-imwejjed u s-siġġijiet. Sid l-istabbiliment aġixxa hekk kif irċieva l-permess tal-ippjanar mingħajr ma qagħad jistenna għal deċiżjoni mingħand l-Awtorità tal-Artijiet dwar jekk jistax ikun aċċettabbli li art pubblika tintuża bil-mod propost.

Il-qarrejja probabbilment jiftakru li xi żmien ilu l-Awtorità tal-Artijiet kienet irrifjutat applikazzjoni simili fix-Xatt il-Gżira. F’dak il-każ partikolari appell ta’ lukanda minn deċiżjoni tal-Awtorità tal-Artijiet biex flok spazji għall-parkeġġ tal-karozzi fi triq ewlenija jitqiegħed platform u fuqu imwejjed u siġġiet kien irrifjutat. It-talba biex jitqegħdu l-imwejjed u s-siġġijiet kienet irrifjutata minħabba li kienu ser jonqsu żewġ spazji għal parkeġġ kif ukoll minħabba tħassib dwar sigurtà tan-nies.

Minkejja din id-deċiżjoni li ttieħdet iżjed minn sena ilu mit-Tribunal Amministrattiv jidher li l-Awtorità tal-Ippjanar għadha marbuta mal-interessi tan-negożji.

Ikun floku li niftakru li d-dokument bil-politika tal-ippjanar dwar it-tqegħid ta’ imwejjed u siġġijiet fi spazji pubbliċi kien imfassal minn kumitat inter-MinisterjalI li speċifikament kien eskluda l-parteċipazzjoni ta’ rappreżentanti tal-lokalitajiet tagħna. L-interessi tal-lokalitajiet, kemm dawk tar-residenti kif ukoll dawk tal-Kunsilli Lokali kienu kompletament injorati. Iktar minn hekk, meta l-materja kienet ikkunsidrata mill-Kabinett, mid-dehra l-Ministru tal-Kunsilli Lokali Owen Bonnici kien rieqed għax kieku bla ebda dubju kien jiġbed l-attenzjoni ta’ sħabu li l-Liġi dwar il-Kunsilli Lokali, fl-artiklu 33 tistabilixxi li hi funzjoni ta’ kull Kunsilli Lokali li “ jagħti pariri lil u, li jkun ikkonsultat minn kull awtorità li tieħu xi deċiżjonijiet li direttament jew indirettament jolqtu l-Kunsilli u lir-residenti li jkunu responsabbli għalihom.”

F’kull parti tal-pajjiż, il-Kunsilli Lokali huma rrabjati dwar kif dawn ir-regoli speċifiċi tal-ippjanar ġew imfassla, approvati u implimentati b’mod li jpoġġu n-negożju u l-flus qabel in-nies.

F’dan il-każ speċifiku ta’ San Ġiljan l-ispażju pubbliku li hu propost li jittieħed hu presentment utilizzat għall-parkeġġ.

Ipprova imxi fuq il-bankina fix-xatt bejn il-Gżira u tas-Sliema u ibqa’ għaddej max-Xatt ta’ Tigne. Tkun mixja diffiċli minħabba li n-negozji għamlu l-bankina tagħhom (bil-barka tal-awtoritajiet) u dak li hu tal-pubbliku ikkapparrawh: mhux biss il-bankina imma ukoll kważi kull spazju għall-parkeġġ.

Li tipprova timxi fuq il-ftit spazju li ħallew hi diffiċli ħafna għal kulħadd imma l-iktar għar-residenti li joqgħodu fl-appartamenti fis-sulari ta’ fuq dawn in-negozji. Jiffaċċjaw kull xorta ta’ diffikulta mill-ħruġ tal-iskart, li bilkemm ħallewlhom fejn dan jitpoġġa kif ukoll anke diffikulta biex idaħħlu fi djarhom għamara ta’ kull xorta. Dan hu r-riżultat tal-politika tal-Gvern tal-lum li tpoġġi l-interessi tan-negożju qabel l-interessi tan-nies: politika business-friendly. Infrastruttura sigura u aċċessibli għan-nies hi kontinwament mogħtija l-ġenb kemm mill-Gvern kif ukoll mill-awtoritajiet pubbliċi.

Jiena dejjem kont tal-fehma li l-Ippjanar għall-użu tal-art hu għan-nies. Sfortunatment dan ġie ttrasformat f’magna li tiffaċilita l-qliegħ tal-flus.

Għamel sew Albert Buttigieg, is-Sindku ta’ San Ġiljan, li sabbat saqajh u rreżista l-aħħar attentat tan-negozju biex bl-għajnuna tal-Awtorità tal-Ippjanar jibqa’ jħarbat il-ħajja tan-nies. Kien ukoll f’waqtu l-intervent tal-President tal-Assoċjazzjoni tal-Kunsilli Lokali Mario Fava waqt il-konferenza stampa li fiha dan l-abbuż inġieb għall-attenzjoni tal-istampa fejn saret enfasi ukoll li dawn ir-regoli li jippermettu dawn l-abbużi jitwarrbu illum qabel għada.

Ilna ngħidu li wasal iż-żmien li l-Awtorità tal-Ippjanar teħtieġ li tiġi f’sensiha.

Kull żvilupp konness mal-ispazji pubbliċi fil-lokalitajiet tagħna għandu jsir biss kemm-il darba jkun hemm il-kunsens tal-Kunsilli Lokali tagħna. L-art pubblika għandha isservi l-ħtiġijiet tan-nies qabel dawk tan-negozji.

 

Ippubblikat fuq Illum : il-Ħadd 22 ta’ Diċembru 2019

Public Land: private profits

The taking up of public land by catering establishments to extend their commercial activity beyond the limits of their property has been creating problems for residential communities all over the island.

The latest case, in Main Street St Julian’s, has developed after the Planning Authority issued a planning permit for the placing of chairs and tables in an area so far reserved for parking. The owner of the catering outlet acted on the approved planning permit without waiting for a decision from the Lands Authority as to whether it is permissible to use public land in the manner proposed.

Readers may remember that, some time back, the Lands Authority refused a similar application on The Strand in Gzira. In that specific case, a hotel had – on appeal from a Lands Authority decision – been refused permission to place chairs and tables on a platform to be constructed in lieu of parking spaces along a main road. The request for placing tables and chairs had been rejected as it was then proposed to take up two parking spaces and, in addition, due to safety concerns.

Notwithstanding this decision, taken more than 12 months ago by the Administrative Tribunal, it seems that the Planning Authority is still chained to business interests.

It is pertinent to point out that the planning policy document on outside catering areas in public spaces was drafted by an inter-Ministerial committee which specifically excluded representatives from out local communities. The interests of our local communities – residents as well as local councils – were completely ignored. Moreover, it is most probable that, when the matter was being considered by Cabinet, the Minister for Local Councils, Owen Bonnici, was fast asleep as otherwise he would undoubtedly have drawn to the attention of his colleagues that article 33 of the Local Councils Act deems it a function of local councils “to advise and, where applicable, be consulted by, any authority empowered to take any decisions directly or indirectly affecting the Council and the residents it is responsible for”.

All over the country, Local Councils are up in arms against the manner in which this specific planning policy was drafted, approved and is being implemented because instead of being people-friendly it is simply business-friendly.

It this specific case at St Julian’s the issue is with parking spaces. Try walking along the pavement in The Strand from Gżira to Sliema and then onto Tignè seafront. It would be a very difficult walk because business has taken over and transformed a public asset into a private asset. Navigating through the small amount of unoccupied space left available is a nightmare for pedestrians and it is even worse for residents living in residential units above ground floors that are occupied by catering establishments.

This is the result of a policy that puts business interests before the interests of residents: accessible and safe infrastructure for people do not feature in the policies of either the Government or the public authorities.

I have always been of the opinion that Planning is for People. Unfortunately it has been transformed into an easy money-making machine.

Albert Buttigieg, the Mayor of St Julian’s, was quite right in putting his foot down. It was likewise appropriate for Mario Fava, the President of the Local Councils Association, to participate in the press conference which drew attention of the press to this abusive action and to the need to scrap the offending policy forthwith.

It is about time that the Planning Authority is brought to its senses. Public open spaces in our localities should not be touched without the consent of local authorities: public land is for public use not for private profits.

published in The Malta Independent on Sunday : 22 December 2019

L-Awtorità tal-Artijiet raqdet?

Id-dokument tal-Awtorità tal-Ippjanar intitolat Policy, Guidance and Standards for Outdoor Catering Areas on Public Open Space kien approvat f’Ġunju 2016. Permezz ta’ dan id-dokument hu regolat it-tqegħid ta’ siġġijiet u mwejjed fi spazji pubbliċi minn stabbilimenti li jservu l-ikel. Fid-daħla għal dan id-dokument jintqal li l-possibilità li spazju pubbliku jintuża b’dan il-mod jgħin fit-tisħiħ tal-valur ta’ dawn l-istabilimenti li jservu l-ikel.

It-triq li wasslet biex ikun konkluż u approvat dan id-dokument kienet waħda meqjusa bħala proċess ta’ simplifikazzjoni tal-proċess burokratiku, biex is-sidien tan-negozju jinqdew malajr u ma joqgħodux jaħlu ħafna ħin jiġru minn uffiċċju għall-ieħor biex jinkiseb permess! Kien hemm diversi entitajiet involuti. Però, l-iktar importanti minnhom, l-Kunsilli Lokali, ma kienux hemm. Dan hu rifless fid-dokument innifsu għax dan iħares l-interessi tan-negozju iżda ftit li xejn jagħti kaz tal-interessi tar-residenti.

Id-dokument jipprovdi illi meta jkunu ikkunsidrati applikazzjonijiet għal permessi biex stabilimenti li jservu l-ikel jokkupaw spazju pubbliku b’imwejjed u siggijiet għandu jkun assigurat li jitħallew passaggi mhux okkupati biex minnhom ikun jista’ jgħaddi l-pubbliku mingħajr diffikulta. Għandu anke jkun assigurat li l-aċċess għal propjetà ta’ terzi kif ukoll għal servizzi pubbliċi jitħalla liberu. Id-dokument jinsisti ukoll li fuq bankini f’toroq li minnhom jgħaddi traffiku b’veloċità kbira m’għandhomx jinħarġu permessi għall-imwejjed u siġġijiet.

Minkejja dan kollu, ipprova imxi fuq il-bankina fix-Xatt tal-Gżira fid-direzzjoni lejn Tas-Sliema u mbagħad ipprova kompla għaddej lejn ix-Xatt ta’ Tignè. Ikollok diffikultà konsiderevoli biex tgħaddi għax il-ħwienet, bil-barka tal-awtoritajiet, irnexxielhom jittrasforma propjetà pubblika f’parti integrali min-negozju tagħhom. Jirnexxielek tgħaddi b’diffikultà kbira. Għar-residenti li joqgħodu fil-flats fuq dawn in-negozji id-diffikultà hi ferm ikbar.

Dan hu r-riżultat ta’ politika li tpoġġi l-interess tan-negożji qabel l-interess tar-residenti. Infrastruttura aċċessibli u sikura m’hiex prijorità fil-politika tal-Gvern u l-awtoritajiet pubbliċi.

Riċentement, fl-aħħar, l-Awtorità tal-Artijiet ħadet id-deċiżjoni tajba li tirrifjuta applikazzjoni mis-sidien ta’ lukanda fix-Xatt tal-Gżira biex zona riżervata għall-parking tkun tista’ tintuża ħalli fuqha jitpoġġew siġġijiet u mwejjed li minnhom isservi l-ikel.

Meta is-sidien tal-lukanda ikkontestaw id-deċiżjoni tal-Awtorità tal-Artijiet huma ngħataw deċiżjoni mit-Tribunal Amministrattiv li bħalha ma tantx ikollna. F’din id-deċiżjoni ġie emfasizzat li l-politika dwar it-tqegħid tal-imwejjed u s-siġġijiet fi spazji pubbliċi biex minnhom jisserva l-ikel tipprojibixxi li dawn jitqegħdu fil-viċinanzi ta’ toroq arterjali inkella minnfejn jgħaddi traffiku b’veloċità sostanzjali. In-nies, qalet id-deċiżjoni, għandhom ikunu mħarsa mit-traffiku, mill-istorbju kif ukoll minn arja mniġġsa.

L-inċidenti fil-fatt iseħħu. Madwar disa’ xhur ilu, f’Lulju 2018, Olandiż ta’ 25 sena li kien miexi għall-affari tiegħu tul ix-Xatt ta’ San Ġiljan ġie mtajjar minn karozza li kienet għaddejja b’veloċità esaġerata u li kienet misjuqa minn żgħażugħ ta’ 20 sena li skond ma kien rappurtat kien qabeż il-limitu permissibli ta’ alkoħol li seta jixrob. L-Olandiż miet. Oħrajn weġġgħu. Saret ukoll ħsara konsiderevoli.

Minkejja dan kollu għadna nistennew lill-Awtorità tal-Artijiet biex tieħu passi f’diversi lokalitajiet biex fejn fil-passat inħarġu permessi għal imwejjed u siġġijiet fuq bankini u spazji pubbliċi oħra li huma viċin wisq ta’ toroq li minnhom jgħaddi traffiku b’veloċita kbira, dawn il-permessi jkun ikkunsidrati mill-ġdid u jiġu rtirati. Jekk l-Awtorità tal-Artijiet ser iddum wisq ma tiċċaqlaq ser ikollha terfa’ r-responsabbiltà għall-ewwel karozza li tispiċċa tkaxkar filliera mwejjed bin-nies madwarhom.

Qatt mhu tard biex tikkoreġi l-iżbalji. Żbalji li setgħu faċilment ġew evitati kieku ġew ikkonsultati l-Kunsilli Lokali.

Meta ser tiċċaqlaq l-Awtorità tal-Artijiet?

Ippubblikat fuq Illum : Il-Ħadd 7 t’April 2019

 

When will the Lands’ Authority act?

The Planning Authority’s Policy, Guidance and Standards for Outdoor Catering Areas on Public Open Space was approved in June 2016. This policy document regulates the placing of tables and chairs on the part of catering outlets in public open spaces. The foreword to the policy document considered that the provision of such areas was a “value-adding asset for catering establishments”.

The process leading to the adoption of this document was considered as one of simplification of the administrative process, providing a one-stop-shop and various public entities were involved in its formulation. However, the only entities of any relevance to the matter, Local Councils, were absent. This absence is very evident in the document produced as this is certainly business-friendly, but nowhere does it consider the interests of residents.

There is a proviso in the policy document that, when considering whether to permit outdoor catering areas in a public open space, passageways should not be obstructed. Nor must access to third party properties or public services be in any way obstructed when approving these outdoor catering areas.

Reading through the document, one notes that “Outdoor Catering Areas shall not normally be permitted on pedestrian public footpaths, which are either adjacent to arterial roads or located in close proximity to fast-moving traffic.”

Notwithstanding all this, try walking along the pavement in The Strand from Gżira to Sliema and then onto Tigne Seafront. It would be a very difficult walk because business has taken over and transformed a public asset into a private asset. Navigating through the small amount of unoccupied space left available is a nightmare for pedestrians and it is even worse for residents living in the residential units above the ground floor occupied by catering establishments.

This is the result of a policy that puts business interests before the interests of residents: accessible and safe infrastructure for people do not feature in the policies of either the Government or the public authorities.

Recently, and at last, the Lands Authority has taken the right step in refusing an application submitted by the owners of a Hotel on The Strand, Gżira, to encroach on a number of parking spaces in order to provide an al-fresco extension to the Hotel. When the hotel’s owners contested the Lands Authority’s decision, they were, at last, faced with some common-sense in the decision delivered by the Appeals Tribunal which  emphasised that the policy regarding outdoor catering areas prohibited any platforms adjacent to arterial roads or in close proximity to fast-moving traffic. Patrons had to be safeguarded from traffic, noise and air pollution.

Accidents do actually happen. Around nine months ago, in July 2018, a 25-year old Dutchman, who was walking along the St Julian’s promenade, was hit by an over-speeding car driven by a 20-year-old who was reported as being well over the drink-drive limit. The Dutchman died in hospital and others were injured. Street furniture was damaged.

Notwithstanding the above, we still await action on the part of the Lands Authority to clear pavements and parking spaces in various areas of outdoor catering facilities that have, in the past, been permitted close to fast-moving traffic. If the Lands Authority takes much longer to act it will have to shoulder responsibility for the consequences of an over-speeding car ploughing through a row of al fresco diners.

It is never too late to learn from past mistakes and all this could have been avoided if Local Councils been consulted.

When will the Lands Authority act?

published in The Malta Independent on Sunday – 7 April 2019

Aħdar ir-risposta

(diskors li għamilt illum is-Sibt 6 t’April 2019 f’egħluq Laqgħa Ġenerali Straordinarja li approvat il-kandidati u l-Manifest Elettorali ta’ Alternattiva Demokratika għall-elezzjonijiet ta’ Mejju 2019)

Il-Manifest Elettorali li għadna kif iddiskutejna u approvajna huwa mibni fuq erba’ argumenti: l-ugwaljanza, l-ekoloġija, is-saħħa u d-demokrazija. Hija r-rabta kontinwa li nfittxu bejn il-politika ambjentali u l-politika soċjali.

Kif ngħidu fil-Manifest li għadna kif approvajna, “Biex tkompli tinbena Ewropa b’saħħitha li tiddefendi liċ-ċittadin hemm bżonn li tissaħħaħ id-demokrazija. Id-demokrazija trid titħaddem dejjem iżjed fl-istituzzjonijiet kollha, b’mod li d-deċiżjonijiet kollha li jittieħdu mhux biss ikunu trasparenti imma fuq kollox jittieħdu minn persuni eletti u politikament kontabbli. Iċ-ċittadini għandu jkunilhom possibli li jinvolvu ruħhom direttament f’dan il-proċess demokratiku.

Għal dan l-iskop, anke l-lobbying għandu jkun trasparenti, b’regoli ċari li japplikaw għal kulħadd. (hu ta’ sodisfazzjoni li illum qrajna fil-gazzetti li l-Kummissarju tal-Istandards fil-Ħajja Pubblika beda jaħdem dwar l-ewwel regoli dwar il-lobbying)

Għax mhux aċċettabbli f’soċjetà Demokratika li ma jkunx magħruf min qed jipprova jinfluwenza d-deċiżjonijiet, kif u għaliex.”

Dan ma’ jgħoddx biss fl-Unjoni Ewropeja imma fuq kollox għandu jgħodd f’kull wieħed mill-istati membri.

Ir-rapporti ippubblikati dwar Malta mill-Kunsill tal-Ewropa, mill-Kummissjoni Venezja u il-GRECO (il-kumitat kontra l-korruzzjoni) lilna ma ssorpreduniex. Fihom ħafna affarijiet li mhux biss Alternattiva Demokratika ilha żmien titkellem dwarhom imma dwarhom ukoll għamilna proposti konkreti matul is-snin, inkluż fil-Manifesti Elettorali differenti.

Il-Gvern qed jipprova jiddefendi ruħu li l-kritika qed issir dwar liġijiet li saru żmien ilu li l-gvern tal-lum wiret mingħand il-gverijiet ta’qabel. Filwaqt li f’numru ta’ kazijiet dan hu minnu jibqa’ l-fatt li l-Gvern preżenti sabha komda li jibqa’ għaddej fuq dak li sab, għax hu komdu ħafna li meta tiġi dahrek mal-ħajt twaħħal f’ dawk li ġew qablek.

Ħu per eżempju l-poteri li għandu l-Prim Ministru u l-Ministru tal-Intern li jawtorizza l-intercettazzjoni tat-telekomunikazzjoni (tapping). Ma kellniex bżonn li l-GRECO jiġbdulna l-attenzjoni għaliha din. Ilna ngħiduha, kif għamilna anke fil-Manifest Elettorali tal-2017 ta’ AD. Kif jista’jkun li jibqa’ jkun il-politku li jiddeċiedi jekk jingħatax permess jew le biex isir it-tapping? Kif ser jiddeċiedi l-politiku meta jkun iffaċċjat b’talba biex ikunu investigati dawk ta’ madwaru? Dan mhux konflitt ta’ interess kbir? Hu għalhekk li ilna ngħidu li l-awtorità li jsir it-tapping għandha tingħata lill-ġudikatura li bla dubju tfittex li toqgħod attenta illi fil-ġlieda kontra l-kriminalità mhux biss titwarrab il-politika partiġjana u l-protezzjoni tal-ħbieb tal-politiku imma fuq kollox tassigura li jkun imħarsa d-drittijiet fundamentali.
Għidna ferm iktar minn hekk. Fl-2017 fil-Manifest Elettorali tkellimna ukoll fuq l-FIAU (Financial Intelligence Analysis Unit) fejn insistejna li m’għandiex tkompli tkun imexxija mill-AG (Avukat Ġenerali) u li r-rapporti tagħha m’għandhomx imorru għand il-Pulizija imma direttament għand il-Magistrat tal-Għassa. Irid ikun assigurat li r-rapporti tal-FIAU meta jaslu għand il-Pulizija ma jispiċċawx fil-bir tas-skieken imma li dawn ikunu investigati sewwa u li jittieħdu passi kull fejn jirriżulta meħtieġ.

Il-Kummissjoni Venezja u l-GRECO qalulna li istituzzjonijiet f’Malta għandna ħafna imma li dawn huwa dgħajfa. Qalu tajjeb, imma l-opinjoni pubblika f’Malta ilha konxja minn dan. Imma dan ġie injorat mill-Gvern immexxi mill-Partit Laburista. Il-PN min-naħa l-oħra, kellu jkun fl-Opposizzjoni biex jirrealizza dwar id-djgħufija tal-istituzzjonjijiet. Uħud minnhom ħoloqhom hu stess, iddiżinjati dgħajfa apposta, u dwar oħrajn sakemm inqeda għalaq għajnejh.

Huwa f’dan il-kuntest li ilna naħdmu għal dawn is-snin kollha.
Il-ħidma tagħna f’din il-kampanja elettorali b’differenza is-soltu mhiex limitat inkella iffukatan kważi esklussivament fuq il-Parlament Ewropew. Għall-ewwel darba qed niffaċċjaw l-elezzjonijiet tal-Kunsilli Lokali kollha fl-istess jum.

Ser nippreżentaw tal-inqas 9 kandidati, l-parti l-kbira minnhom żgħażagħ li qed jikkontestaw għall-ewwel darba fuq il-Mellieħa (Luke Caruana), Marsaskala (Daniel Desira), B’Kara (Anna Azzopardi), Naxxar (James Gabarretta), u Ħaż-Żebbuġ (Samwel Muscat). Għandna ukoll Irlandiż li jgħix Malta (Donal Kelly) li offra s-servizz tiegħu bħala kandidat fuq ix-Xgħajra u l-attivist ambjentali fil-Gżira (Jamie Mercieca). Ma dawn ngħodd ukoll lill-veteran tagħna fil-Kunsill Lokali ta’ H’Attard Ralph Cassar, li issa ilu jiġi elett għal snin twal – madwar għoxrin sena.

Grazzi lilkom ilkoll li qed toffru s-servizz tagħkom.

Ma dawn kollha, bħala partit iddeċidejna li għandi nikkontesta jiena ukoll fil-lokalità ta’ San Ġiljan. Għażilna din il-lokalità għax bħala partit irridu nagħtu kontribut dirett lir-residenti f’San Ġiljan li qed jiffaċċjaw problemi kbar. San Ġiljan hu fost dawk il-lokalitajiet li huma l-iktar milquta mill-iżvilupp bla rażan li bħalissa qed iħarbat il-ħajja ta’ kuljum ta’ bosta mill-Maltin.

Fiċ-ċentru tal-ħidma politika tagħna bħalissa hemm il-ħarsien tal-ambjent urban. Tul dawn il-ġimgħat dorna diversi lokalitajiet nitkellmu dwar il-kundizzjonijiet tat-toroq, dwar il-politika tat-trasport intenzjonata biex tkompli iżżid il-karozzi fit-toroq, dwar in-nuqqas ta’ aċċessibilità kif ukoll dwar it-teħid tal-ispazji pubbliċi, inkluż il-bankini, min-negozji għad-detriment tar-residenti.

F’diversi lokalitajiet, primarjament mal-kosta r-residenti ġew ridotti għal priġuniera f’darhom għax il-bankini okkupati minn imwejjed u siġġijiet li qed joħlqu diffikultajiet kbar kemm għall-aċċess tar-residenti għal djarhom kif ukoll għal servizzi bażiċi bħall-ġbir tal-iskart.

It-traskuraġni amministrattiva tul is-snin irrediet lokalità bħall-B’Kara bħala lokalità perikoluża kull meta jkollna maltempata. B’Kara għadha tiffaċċja l-għargħar kull meta jkun hawn ħalba xita, qawwija u mhux. Il-Gvernijiet repetutament fittxew li jindirizzaw l-effett u ftit li xejn saret ħidma dwar il-kawża ta’ dan kollu. Parti mhux żgħira mill-bini ta’ dan l-aħħar ħamisn sena fiħ nuqqas ta’ bjar (jew bjar ta’ qisien żgħar) bil-konsegwenza li f’kull ħalba xita miljuni ta’ litri ta’ ilma tax-xita jispiċċa fit-toroq ta’ B’Kara flok fil-bjar li suppost inbnew. Dan mhux biss hu ħtija ta’ nuqqas ta’ bjar f’B’Kara imma ukoll fil-lokalitajiet fil-madwar. F’dan is-sens B’Kara hi l-vittma ta’ amministrazzjoni pubblika inkompetenti li tul is-snin injorat ir-responsabbiltà li tara illi kull binja hi mgħammra b’bir ta’ daqs adegwat.

Hemm il-ħtieġa li nenfasizzaw iktar fuq il-ħtieġa li tkun implimentata mingħajr iktar dewmien l-istrateġija nazzjonali dwar it-trasport li teżiġi li jonqsu l-karozzi mit-toroq tagħna, primarjament għax m’għandniex bżonn din il-kwantità ta’ karozzi. Għandna bżonn investiment ikbar fit-trasport pubbliku, inkluż transport pubbliku reġjonali u lokali għax dan iservi biex inaqqas l-użu ta’ karozzi privati fit-toroq tagħna għal distanzi qosra. Irridu nirrealizzaw li 50% tal-vjaġġi li jsiru bil-karozzi privati fit-toroq Maltin isiru għal distanzi qosra li jdumu inqas minn 15-il minuta.

Fuq kollox hemm bżonn ta’ investiment ikbar fl-infrastruttura lokali, iffukata fuq il-ħtieġa li niffaċilitaw dejjem iktar l-aċċessibilità għal in jagħżel li jimxi inkella li jsuq ir-rota.

Il-kwalità tal-ambjent urban jirrifletti l-kwalità tal-ħajja tagħna. Jeffettwa l-arja tant essenzjali biex ngħixu. Jeffettwa l-ispazji pubbliċi tant essenzjali biex bħala l-pulmun tal-lokalitajiet tagħna jagħtuna in-nifs u l-ispazju fejn ngħixu.

Il-karozzi ħadulna t-toroq. In-negożji ħadulna l-bankini. Irriduhom lura. Dawn huma essenzjali għall-ħajja urbana. Huma l-ispazji pubbliċi bażiċi li flimkien mal-pjazez tagħna jimmarkaw lill-komunitajiet tagħna.

Neħtieġu toroq u bankini li jkunu aċċessibli għal kulħadd. Il-Kunsilli Lokali, għandhom ikunu fuq quddiem biex iħeġġu lill-gvern sabiex mis-€700 miljun li qed jipproġetta bħala nefqa biex jirranġa t-toroq, jitbiddlu ukoll il-bankini. Ħafna minnhom saru biex jaġevolaw il-karozzi fil-garaxxijiet bil-konsegwenza li diversi bankini spiċċaw tlajja u nżul kontinwi b’detriment għal min huwa vulnerabbli. Bl-istess mod, il-Kunsilli Lokali għandhom jaraw li l-bankini ikunu ħielsa minn ostakli li ħafna drabi iġiegħlu lir-residenti, partikolarment dawk l-iktar vulnerabbli jimxu fin-nofs tat-triq.

Għal kunsilliera f’isem Alternattiva Demokratika, din hija kwistjoni prijoritarja ta′ aċċessibilità għar-residenti kollha.

Irridu nsellmu lill-dawk il-kunsilliera kollha li tul is-snin ħarġu għonqhom b’konvinzjoni kbira biex inħarsu l-wirt storiku u l-wirt ekoliġiku ta’pajjiżna. Mhux xogħol faċli. Ħidma li f’Alternattiva Demokratika nagħmluha bla waqfien. Uħud mill-proġetti l-kbar li huma fuq l-aġenda tal-pajjiż għax-xhur u s-snin li ġejjin huma ta’ ħsara kbira. M’għandix f’moħħi biss il-mina bejn Malta u Għawdex li barra li mhiex meħtieġa ser tagħmel ħsara mhux biss lill-Għawdex fit-totalità tiegħu imma ukoll lill-agrikultura madwar in-Nadur f’ Ta’ Kenuna kif ukoll lill-Wied tal-Pwales u z-zona tal-Għerien fil-limiti tal-Mellieħa. Iktar kmieni din il-ġimgħa ippreżentajna oġġezzjini għall-bini tat-torri tat-Toyota f’Ħaż-Żebbuġ li qed ifittex li joħloq mostru ta’ 14-il sular, 11 minnhom il-fuq mit-triq f’zona li ser ikollha impatti kbar fuq ir-residenti ta’ Ħaż-Żebbuġ.

Aħna qegħdin hawn biex inservu. Ilkoll.

Qed noffru mill-ġdid is-servizz tagħna fil-Parlament Ewropew u fil-Kunsilli Lokali. Hi ħidma li ser tkun imsejsa fuq il-valuri bażiċi li fuqhom hi mibnija l-ħidma ħadra: l-għarfien ekoloġiku, il-ġustizzja soċjali, id-demokrazija parteċipattiva, n-non-vjolenza, s-sostenibilità u r-rispett lejn id-diversità.

Qegħdin nippreżentaw Manifest li jiftaħ il-bibien u t-twieqi għal żiffa li tnaddaf, għal diskussjoni li tfittex risposti għall-mistoqsijiet u teżamina s-soluzzjonijiet possibli. Irridu b’mod kontinwu nisfidaw l-istatus quo u f’dan il-proċess inneħħu l-għanqbut li hemm f’diversi irkejjen mhux biss f’Malta imma ukoll fi Brussell.

Il-politika ħadra tfisser li ma tibża’ tiddiskuti xejn.

Jekk inti tfittex u tistaqsi kif il-kwalità tal-ħajja tagħna lkoll tista′ tkun aħjar, kif għandha tonqos u eventwalment tkun eliminata l-emarġinazzjoni, kif tissaħħaħ id-demokrazija, m’għandekx wisq minn fejn tagħżel.

Pajjiżna ma jistax jibqa’ b’rasu fir-ramel: għalhekk l-aħdar hu r-risposta għall-mistoqsijiet tiegħek.

Alternattiva Demokratika hi l-unika garanzija li leħen kulħadd jinstema’ .

 

Il-Manifest Elettorali issibu hawn

L-esperiment dwar Manoel Island

Nhar il-Ħamis li għadda kont preżenti għal laqgħa pubblika tal-Bord tal-Awtorità tal-Ippjanar fejn ġie diskuss il-Master-Plan tal-proġett.

Fost dawk li ma jaqblux mal-proġett ta’ żvilupp ta’ Manoel Island hemm żewġ linji ta’ ħsieb.

L-ewwel hemm dawk li ma jaqblux mal-proġett fil-prinċipju. Jiena ngħodd ruħi magħhom. Jidhrilna li d-deċiżjoni unanima tal-1999 tal-Parlament li għaddiet Tignè f’Tas-Sliema u Manoel Island lill-MIDI għall-iżvilupp kienet deċiżjoni żbaljata. Deċiżjoni li ma nistgħux naċċettawha qatt, jgħaddu kemm jgħaddu snin, għax qegħda iċċaħħad lilna lkoll minn l-aħħar spazji miftuħa fiz-zona. Biex tkompli iżżid, il-MIDI tul is-snin abbużat minn dak li jipprovdi l-kuntratt li għandha mal-Gvern billi xekklet l-aċċess f’Manoel Island bla ma kellha dritt tagħmel dan.

Min-naħa l-oħra hemm dawk li fil-waqt li ukoll ma jaqblux mat-trasferiment ta’ Manoel Island lill-MIDI imma jikkunsidraw lilhom infushom “nies prattiċi”. Dawn ippruvaw biex mill-mitluf isalvaw dak li jistgħu. Għal dan l-iskop twaqqfet il-Fondazzjoni dwar Manoel Island biex jiżviluppaw djalogu strutturat mal-MIDI u fl-istess ħin joħolqu mekkaniżmu għall-kontabilità tal-istess MIDI, għax hu ċar li f’dan il-qasam il-Gvernijiet kollha mill-1999 sal-lum fallew.

Dan l-esperiment tat-twaqqif tal-Fondazzjoni hu wieħed rari f’pajjiżna u ħadd m’għandu jagħti tort lil ħadd li hawn ħafna li huma xettiċi dwar kemm jista’ jkun effettiv. Ħadd ma għandu dubju li l-Kunsill Lokali tal-Gżira irid jiddefendi l-kwalità tal-ħajja tan-nies. Imma huwa fl-istess ħin ovvju li fuq in-naħa l-oħra, għall-MIDI, l-profitti huma l-prijorità.

Huwa għal dan l-iskop li naħseb li għandna noqgħodu ftit iktar attenti. Filwaqt li d-dibattitu hu utli u jservi biex jikkuntrasta ideat differenti hemm bżonn li jieqaf il-kliem iebes li bħalissa qed jintuża fuq il-media soċjali fid-dibattitu dwar Manoel Island. Ma jagħmel ġid lil ħadd.

Kafè Al Fresco ……… is-sogru huwa tiegħek

Ħwienet tal-kafè jew restoranti al fresco f’numru ta’ lokalitajiet ħadulna l-bankina. F’xi każi anke l-ispazju għall-parkeġġ tal-karozzi ħadu, għax dawn jimpurthom biss minn ħaġa waħda: li jdawru lira. Ovvjament dawn jippretendu li aħna nimxu f’nofs it-triq għax fuq il-bankina ftit iħallulna spazju minn fejn ngħaddu. Iħalluhom, qiesu ma ġara xejn. Lanqas tista’ titkellem, għax il-bankina għamluha tagħhom.

L-awtoritajiet jiġu jaqgħu u jqumu għax dawn jinteresshom biss li jkunu jidhru “business friendly”: ċjoe viċin in-nies tal-flus, ħa jdawru lira. Il-bqija, min jafhom?

Is-sindki tal-Gżira u Tas-Sliema, Conrad Borg Manchè u Dominic Chircop, matul dawn l-aħħar ġimgħat għamlu sewwa li emfasizzaw li l-mod kif tal-kafè u r-restoranti al fresco qed joperaw fil-lokalitajiet tagħhom mhux aċċettabbli, għax ma jagħtux kas tan-nies.

L-inċidenti, kif tafu, jiġru. Biżżejjed incident wieħed ta’ karozza misjuqa ħażin li tista’ tispiċċa toqtol jew tweġġa’ serjament numru ta’ persuni f’xi wieħed minn dawn il-ħwienet tal-kafè jew ir-restoranti. Imbagħad forsi jkun hemm min jagħti kas.

Ftit ġimgħat ilu, f’Lulju, żgħażugħ Olandiz ta’ 25 sena li kien qiegħed jippassiġa San Giljan max-xatt intlaqat minn Subaru Impreza li kienet misjuqa b’veloċitá esaġerata minn żgħażugħ ta’ 20 sena li kien rappurtat li qabeż kull limitu raġjonevoli ta’ alkoħol. L-Olandiż miet l-isptar. Oħrajn weġġgħu. U dan apparti bosta ħsara oħra.

Kien pass tajjeb tal-Awtoritá tal-Artijiet li rrifjutat applikazzjoni tas-sidien tal-Lukanda Waterfront max-Xatt tal-Gżira biex dawn ikunu jistgħu jieħdu numru ta’ spazji għal parkeġġ biex ikollhom ħanut tal-kafè jew restorant fuq il-bankina quddiem il-lukanda. Meta sidien il-lukanda ikkontestaw id-deċiżjoni tal-Awtoritá tal-Artijiet, fl-aħħar sabu lil min jagħti kas. Il-Maġistrat Charmaine Galea li ppresjediet l-appell emfasizzat li r-regoli dwar l-imwejjed u s-siġġijiet fl-apert jipprojibixxu li dawn jitqegħdu biswit toroq arterjali, viċin traffiku li jkun għaddej b’veloċitá. Il-Maġistrat Galea emfasizzat li n-nies għandha dritt li tkun imħarsa mit-traffiku, mill-istorbju kif ukoll mid-dħaħen iġġenerati mill-karozzi.

Il-Maġistrat Charmaine Galea għandha raġun. Hemm ħtieġa urgenti li l-loġika tagħha tinfetta l-proċess deċiżjonali tal-Awtoritá tal-Ippjanar għax hu ċar li prattikament il-ħwienet tal-kafè u r-restoranti kollha fuq il-bankina fix-Xatt tal-Gżira u tas-Sliema mhumiex skont ir-regoli. Dan jgħodd ukoll għal inħawi oħra.

Id-deċiżjoni tal-Maġistrat Galea tagħti piz lill-argumenti tas-sindki tal-Gżira u tas-Sliema li ilhom żmien jinsistu li l-ħwienet tal-kafè u r-restoranti al fresco biswit ir-rotot ewlenin tat-traffiku jeħtieġu iktar ħsieb qabel ma jingħataw il-permess biex joperaw. Jeħtieġ titjib fl-infrastruttura biex it-traffiku jkollu jnaqqas il-veloċitá kif ukoll biex in-nies ikunu protetti minn inċidenti kkawżati minn karozzi misjuqa bl-addoċċ, mill-istorbju kif ukoll mid-dħaħen tal-petrol u d-dijsil. L-Awtoritá tal-Ippjanar ma wriet l-ebda sens ta’ responsabbilta meta injorat lin-nies u qieset biss il-qies li dawk li jridu jdawru lira, irrispettivament mill-konsegwenzi.

Fuq il-bankini ftit qed jitħalla spazju biex jgħaddu n-nies u ma hemm l-ebda protezzjoni la mit-traffiku perikoluż u l-anqas mid-dħaħen. Għall-Awtoritá tal-Ippjanar, sfortunatament, dan kollu ma jfisser xejn.

It-tħassib tal-Kunsilli Lokali dwar il-ħwienet tal-kafè u r-restoranti al fresco hu għal kollox injorat mill-Awtoritá tal-Ippjanar għax ma jidhriliex li huma affarijiet li għandha tikkunsidra qabel ma tieħu d-deċiżjonijiet tagħha.

Qabel ma tippjana passiġġata max-xatt ftakar li hemmhekk hu riżervat għal min irid idawwar lira! Mill-bqija, is-sogru hu kollu tiegħek.

Ippubblikat fuq Illum : Il-Ħadd 1 ta’ Settembru 2018