Il-kosta (u madwarha) tagħna lkoll

Il-pubblikazzjoni riċenti tar-rapport dwar l-impatti ambjentali (EIA)  tal-proġett ta’   Villa Roża fil-Bajja ta San Ġorġ San Ġiljan ser terġa’ tiftaħ beraħ id-dibattitu dwar il-proġett tal-grupp dB f’Pembroke kif ukoll dwar il-Masterplan ta’ Paceville li kien abbandunat madwar sitt snin ilu, riżultat ta’ dibattitu intensiv li fih kienet involuta attivament is-soċjetà ċivili.

Għal darb’oħra il-proposta ċentrali ta’ żvilupp hi l-kummerċjalizzazzjoni intensiva tal-kosta kif ukoll madwarha, u dan apparti l-impatti konsiderevoli fuq iz-zona kollha.

Il-proposta tikkonċerna medda kbira ta’ 47,572 metri kwadri bi żvilupp propost li jikkonċerna t-turiżmu, id-divertiment flimkien ma’ użu kummerċjali, primarjament  uffiċini. Dan hu propost li jsir f’żona li diġa hi iffullata, prattikament is-sena kollha.

Ir-rapport dwar l-impatti ambjentali fih numru ta’ studji dwar diversi aspetti ta’ relevanza għall-proġett propost. Wieħed minn dawn hu analiżi ekonomika mħejji minn E-Cubed Consultants. Kif mistenni, dan l-istudju jitkellem f’termini pożittivi ħafna tal-proġett. Studji ta’ din ix-xorta li kapaċi jiġġustifikaw kollox, issa drajnihom!  Dan l-istudju jinjora kompletament  l-impatti li l-proġett ta’ Villa Roża ser ikollu fuq l-infrastruttura pubblika. Dawn l-impatti huma spiża li jridu jagħmlu tajjeb għalihom il-fondi pubbliċi. L-impatti tal-proġett innifsu huma sostanzjali. Imma meta tarahom b’mod kumulattiv ma’ dawk iġġenerati minn proġetti oħra kbar ippjanati għaż-żona huma enormi.

Dan hu kaz ieħor fejn il-profitti jmorru fil-but tas-settur privat imma hu mistenni li l-kaxxa ta’ Malta terfa’ l-ispejjes għall-iżvilupp meħtieġ tal-infrastruttura biex huma jkunu jistgħu jinqdew. Dwar dan, l-istudju ta’ E-Cubed hu sieket.

Dan x’mudell hu? Kif ġie indikat b’mod ċar minn studju ta’ Deloitte dwar it-turiżmu f’Malta, studju li kien ikkummissjonat mill-Assoċjazzjoni tal-Lukandi (MHRA), ser inkunu neħtieġu 4.7 miljun turist fis-sena biex jintużaw is-sodod li diġa hawn inkella li huma ippjanati! Dan ġenn, għax il-pajjiż ma jiflaħx għall-piż iġġenerat fuq l-infrastruttura kemm-il darba in-numru ta’ turisti li jżuruna jirdoppja.

Anke l-Gvern ħabbar mira ta’ tlett miljun turist, mira li hi għolja ħafna. Kieku l-Awtorità tat-Turiżmu għandha nitfa serjetà fit-tmexxija tagħha kienet tieħu passi biex trażżan l-iżvilupp sfrenat li għaddej fl-industrija u li fl-aħħar ħsara biss jagħmel. Ir-rebgħa imma m’għandiex limitu u qed twassal għal ħsara kbira għall-pajjiż.

Il-kummerċjalizzazzjoni tal-kosta u taz-zona madwarha teħtieġ li tieqaf qabel li din tibla l-ftit spazji miftuħa li għad baqa’ madwar l-istess kosta.

Permezz ta’ emendi li kienu saru għall-Kodiċi Ċivili f’dik li hi magħrufa bħala l-liġi tad-dimanju pubbliku l-Parlament kien approva leġislazzjoni biex jipproteġi l-kosta u bħala riżultat ta’ hekk iżid l-aċċess għall-pubbliku. Dan kien kollu daħq fil-wiċċ għax fil-prattika ma sar xejn. Kieku din il-leġislazzjoni qed taħdem, proġetti bħal dan ta’ Villa Roża ma jsirux għax dawn imorru kontra kemm il-kelma kif ukoll l-ispirtu tal-liġi.

Għaddej sforz kontinwu biex il-kosta tkun ikkumerċjalizzata.  Xi żmien ilu kellna l-proposta għall-marina ta’ Marsaskala. Kellna ukoll il-proposti dwar Manoel Island, dwar il-Bajja tal-Balluta, il-Waterfront tal-Birgu (inkluż il-marina) u l-marina għall-jottijiet fil-Kalkara u dan flimkien ukoll mal-Waterfront tal-Belt Valletta.

Ma dan wieħed irid iżid il-kummerċjalizzazzjoni sfrenata li għaddejja tal-ispazji pubbliċi mal-kosta, inkluż il-bankini.

L-art pubblika qed tkun kontinwament ittrasformata fi profitti għas-settur privat, ħafna drabi għal ftit magħżulin. Fi prattikament il-każi kollha, ħadd ma jagħti kaz tal-kwalità tal-ħajja tar-residenti. Dawn qed ikun kompletament injorati. Xi drabi r-residenti saħansitra jinbeżqu l-barra miz-zoni residenzjali.

Issa għaddew madwar erba’ snin minn meta l-Parlament approva l-leġislazzjioni biex iħares il-kosta. Biex din il-liġi tkun tista’ titwettaq  l-għaqdiet ambjentali ppreżentaw dokumentazzjoni dwar iktar minn għoxrin sit mal-kosta li jimmeritaw li jkunu mħarsa. Ninsab infurmat li dawn l-għaqdiet ambjentali ippreżentaw ukoll riċerka estensiva dwar min jippossjedi din l-art. Hi ta’ sfortuna li t-tkaxkir tas-saqajn tal-Awtorità tal-Artijiet u tal-Awtorità tal-Ippjanar qed iżżomm u tostakola l-ħidma meħtieġa biex din il-liġi li tipproteġi l-kosta titwettaq. Dan qed isir ukoll fejn ma hemm l-ebda dubju li l-art  hi propjetà pubblika.

Għalfejn isiru dawn il-liġijiet jekk ma hemm l-ebda intenzjoni biex dawn ikunu implimentati?

Jeħtieġ li niċċaqalqu jekk irridu nkunu f’posizzjoni li nħarsu dak li fadal mill-kosta u z-zoni ta’ madwarha, u dan qabel ma jkun tard wisq. Sfortunatament ma hemmx rieda politika dwar dan. Il-Gvern u l-awtoritajiet tiegħu iqiesu l-kosta u z-zona kostali bħala magna biex tagħmel il-flus. Din hi l-viżjoni li qed isegwu fi sħubija kontinwa mal-forzi spekulattivi.

ippubblikat fuq Illum: 26 ta’Marzu 2023

The coast and coastal areas belong to all of us

The recent publication of the EIA for what is commonly referred to as the Villa Rosa project at St George’s Bay St Julians brings us back to the dB Pembroke project debate as well as the Paceville Masterplan aborted some six years ago as a result of an intensive debate which involved heavily civil society.

Once more the issue is a development proposal which seeks further intensive commercialisation of the coast and the coastal area. In addition, the impacts on the surroundings are substantial,

The proposal involves a massive 47,572 square metres footprint with a proposed development mix of tourism, leisure and business uses in an area which is already saturated and as a result overcrowded at practically all times of the year.

The EIA contains a number of studies relative to a multitude of aspects. One of these studies is an economic analysis by E-Cubed Consultants. As expected, this study gives a glowing economic endorsement of the project. We have become used to such studies which seem to be able to justify anything. In arriving at its conclusions this study, completely ignores the impacts which the Villa Rosa project will have on the public infrastructure and on the fact that this will have to be made good for by the public coffers. The impacts are substantial when the project is viewed on its own but they assume enormous proportions when viewed cumulatively with the impacts generated by other major projects already in hand or in the pipeline for the area.

This is another case of profits being channelled to the private sector with the public purse being expected to foot the bill for the infrastructural development required. E-Cubed are completely silent on the matter.

Is this the tourism model for the future? As clearly indicated by the Deloitte study on the tourism carrying capacity in the Maltese islands, commissioned by MHRA, at the end of the day we would require 4.7 million tourists per annum if existing and projected tourism projects are to have around an 80 per cent occupancy. This is pure madness: it would signify a more than doubling of the current number of  tourist arrivals.

Even the government stated target of 3 million tourists per annum is too high. If the Malta Tourism Authority (MTA) was anything close to serious it would have by now have taken urgent action to curtail the unrestrained development spree of these speculative developers. Their greed has no limits. It is driving this country towards a complete ruin.

The commercialisation of the coast and coastal areas has to stop before it engulfs the few open spaces left undeveloped in the vicinity of the coast.

Through amendments to the Civil Code in what is known as the Public Domain Act Parliament has approved legislation to protect the coast and to increase access to the public as a result. This legislative action unfortunately has so far proven to be another gimmick. If it were to be in any way effective this legislation would have nipped in the bud the proposed Villa Rosa development as it goes against both the letter and the spirit of this legislation.

A continuous effort to commercialise the coast is under way. It has been going on for quite some time. Some time back we had the proposal for a Marsaskala yacht marina. Some other glaring examples which come to mind are the case of  Manoel Island, Balluta Bay, the Birgu Waterfront and yacht marina, the Kalkara yacht marina, Valletta Waterfront.

There is also the ongoing commercialisation of the public spaces adjacent to the coast, including pavements and open spaces.

Public land is continuously being transformed into private profits, many times for the chosen few. In practically all cases, the quality of life of residents is not factored in, until the eleventh hour. Whenever possible, it is either avoided completely or else the residents are slowly squeezed out of residential areas.

It has been around four years since parliament approved legislation in order to reinforce the protection of the coastline through the public domain legislation. Environmental NGOs have submitted a list of over twenty sites along the coast which qualify for protection. I am informed that eNGOs have even carried out extensive research on ownership issues related to these sites. It is indeed unfortunate that the Lands Authority and the Planning Authority have ground the whole process to an unacceptable halt as a result rendering legislation ineffective. This applies even in those instances where it is proven beyond any doubt whatsoever that the land in question is public property.

Why approve such laws when there is no intention to implement them?

We need to act to protect what is left of the coast and the coastal areas, before it is too late. Unfortunately, there is no political will to act. Government and its authorities consider the coast and the coastal areas as money spinners. A vision which they pursue relentlessly in bed with the speculators.

published in The Malta Independent on Sunday: 26 March 2023

Profitti għas-settur privat, riskji u kontijiet għall Gvern!

Nhar it-Tnejn li għadda l-Parlament iddiskuta s-sentenza mogħtija mill-Imħallef Francesco Depasquale fuq il-konċessjoni dwar tlett isptarijiet tal-Gvern lill-Vitals Global Healthcare liema konċessjoni eventwalment għaddiet għand Steward Health Care. Id-deċiżjoni li ngħatat hi kontra l-Prim Ministru bħala kap tal-Eżekuttiv, kif ukoll kontra l-Avukat Ġenerali, kumpaniji diversi mill-grupp kummerċjali ta’ Steward Health Care u xi korpi pubbliċi u r-rappresentanti tagħhom.

Din hi kawża li ppreżenta Adrian Delia meta kien għadu Kap tal-Opposizzjoni. Il-parti kbira tad-diskussjoni parlamentari dwar din is-sentenza iffukat fuq nuqqas ta’ governanza tajba, dwar tmexija ħażina u dwar frodi flimkien mal- korruzzjoni, assoċjati ma’ din il-konċessjoni sa mit-tnissil tagħha.

Dan kollu joħroġ ċar mis-sentenza tal-Qorti tal-ġimgħa l-oħra. Imma għal min kien attent, dan kien diġa jidher ċar fiż-żewġ rapporti dwar din il-konċessjoni tal-isptarijiet, rapporti li ħareġ l-Awditur Ġenerali f’Lulju 2020 u f’Diċembru 2021. Is-sentenza tal-Qorti qed issaħħaħ u tirrinforza l-konklużjonijiet li wasal għalihom l-Awditur Ġenerali.

Niftakru li f’Lulju 2020 l-Awditur Ġenerali kien ippubblika l-ewwel rapport tiegħu, rapport li hu mifrux fuq iktar minn 200 paġna u li kien jiffoka fuq il-proċess tal-offerti għall-konċessjoni dwar l-isptarijiet. Dan kien supplimentat b’addendum ta’ 20 paġna oħra. Iktar tard f’Diċembru 2021 l-Awditur Ġenerali kien ippubblika it-tieni rapport tiegħu b’467 paġna, li kien jiffoka fuq il-qafas kuntrattwali tal-konċessjoni u kif dan ġie mħaddem.

L-Awditur Ġenerali kien ikkonkluda fir-rapporti tiegħu li l-preparazzjoni li wettaq il-Gvern in konnessjoni mal-konċessjoni kienet waħda superfiċjali, u li meta ħareġ is-sejħa għall-offerti kien fil-fatt diġa ftiehem u fuq kollox lill-Kabinett bosta drabi kien iħallieh fil-għama. Anke l-Ministru tal-Finanzi kien imwarrab, qiesu kien qiegħed hemm għalxejn!

Punt interessati li isemmi l-Awditur Ġenerali hu li Vitals Global Healthcare ippreżentaw garanzija bankarja mill-Bank of India li kienet datata 13 ta’ Marzu 2015, ħmistax-il ġurnata qabel ma fil-fatt ħarġet is-sejħa għall-offerti. Dan sar għax il-ftehim kien diġa sar u s-sejħa li ħarġet għall-offerti kienet waħda finta! A bażi ta’ dan, l-Awditur Ġenerali kien tal-fehma li Vitals Global Healthcare kellhom ikunu skwalifikati milli jippartiċipaw fis-sejħa għall-offert għall-konċessjoni dwar l-isptarijiet.

Dan hu kollu importanti u separatament wassal għal konklużjonijiet li issa wasal għalihom ukoll l-Imħallef Depasquale fis-sentenza li qed nitkellmu dwarha. Ifisser li Gvern serju, kieku ried, seta jaġixxi. Kellu biżżejjed informazzjoni biex jibgħat lil Steward Health Care isaqqu. Imma b’mod ċar dan ma setax jagħmlu għax il-Gvern kien parti integrali mill-ħadma li saret.

Imma hemm affarijiet oħra, daqstant importanti, ta’ natura fundamentali u li huma presentment skartati mid-diskussjoni pubblika. Kemm jagħmel sens li qasam sensittiv bħas-saħħa ikollu parti sostanzjali minnu taħt kontroll kważi assolut tas-settur privat. Jagħmel sens il-Public-Private Partnership fil-qasam tas-saħħa?

Din hi mistoqsija li hi kompletament skartata fid-dibattitu pubbliku li sar u li għadu għaddej. Hi mistoqsija fundamentali li mit-tweġiba għaliha tista’ toħroġ il-fasla ta’ kif is-settur privat jista’ jikkontribwixxi u jipparteċipa mingħajr ma jikkontrolla: kif kulħadd jitħallas ta’ xogħolu imma li ħadd ma jitħalla jberbaq il-ġid tal-pajjiż.

L-esperjenza li għandna f’dan il-pajjiz dwar l-involviment tas-settur privat f’dawn it-tip ta’ proġetti hi waħda ta’ problemi kbar: problema ta’ deċiżjonijiet ħziena u ta’ abbuż ta’ poter, kif ukoll suspetti kbar ta’ frodi u korruzzjoni. Dan b’referenza kemm għal din il-konċessjoni tal-isptarijiet, il-progett tal-enerġija f’Delimara u anke fil-progett ta’ San Vinċenz f’Ħal-Luqa. F’kull kaz hemm rapporti voluminużi tal-Awditur Ġenerali li jispjegaw dettaljatatment it-taħwid li ġie iġġenerat mill-Gvern immexxi mill-Partit Laburista wara l-2013.

Huwa mudell ekonomiku fallut li jarmi l-assi pubbliċi. Mudell li intuża ukoll f’ċirkustanzi oħra bħall-bejgħ tal-art f’Pembroke bir-ribass biex ikun iffavoreġġat il-proġett spekulattiv tal-Grupp dB.  Il-profitti li jirriżultaw mill-ispekulazzjoni, sfortunatament għandhom prijorità fuq il-ġid komuni għal dan il-Gvern.

Hu ċar li jekk irridu l-involviment tas-settur privat fi proġetti pubbliċi, dan l-involviment għandu jkun regolat sewwa u din ir-regolamentazzjoni għandha tkun infurzat biex tkun assigurata governanza tajba mill-bidu nett, mill-ewwel ideat sat-twettieq ta’ proġetti ta’ din ix-xorta.  S’issa kollox qiegħed jitħalla jimxi għal riħu bil-konsegwenzi li qed naraw b’għajnejna u li qed insiru nafu bihom ftit ftit. Nuqqas ta’ regoli ċari li jkunu infurzati jwassal inevitabilment għal taħwid, għal frodi u għal korruzzjoni. Riżultat ta’ hekk ibati l-pajjiz kollu.

ippubblikat fuq Illum: 5 ta’ Marzu 2023

Private profits public risks

On Monday Parliament discussed the decision delivered in Court by Judge Francesco Depasquale relative to the Government hospital concession awarded to Vitals Global Healthcare, eventually substituted by Steward Health Care. The decision delivered is against the Prime Minister as head of the Executive, as well as the Attorney General, various companies in the Steward Health Care Group and a number of quangos and their representatives.

This Court Case was presented by Adrian Delia when he was Leader of the Opposition. The major part of the Parliamentary discussion has focused on bad governance, fraud and corruption which were all associated with the hospital concession process since its inception.

All this emanates from the Court decision delivered last week. However, those who observe the political scene attentively would be undoubtedly aware that all this was already evident in two reports published by the Auditor General on this hospital concession: the first one published in July 2020 and the second one in December 2021. The Court’s decision, in fact, reinforces the Auditor General’s conclusions.

We do clearly remember that in July 2020 the Auditor General had published a first report running into over 200 pages focusing on the hospital concession tendering process. This was followed by an addendum and later, in December 2021 the Auditor General published a second report, 467 pages long, which reviewed the contractual framework of the hospital concession.

In his reports the Auditor General concluded that the preparatory work carried out by the public sector in relation to the hospital concession was very superficial. The Auditor General’s reports also identified that even before the request for proposals was published Government had already concluded on awarding Vitals Global Healthcare the hospitals concession! Cabinet and even the Finance Minister were generally kept in the dark. 

The Auditor General, in his investigations, found a bank guarantee presented by Vitals Global Healthcare. It was issued by the Bank of India on the 13 March 2015, a fortnight before the request for proposals was even published. This clearly established that the agreement was already sealed even before the public request for proposals had been published. The Auditor General had clearly identified this as a definite proof of collusion. On this basis, the Auditor General had in fact expressed a strongly worded opinion that Vitals Global Healthcare should have been disqualified from participating in the request for proposals relative to the hospitals’ concession.

All this is of paramount importance. Way back in 2020/21 it had led to the Auditor General conclusions which have now been confirmed by Mr Justice Depasquale in the decision delivered last week. This means that government should and could have acted then: it had sufficient information to send Steward Health Care packing. However very clearly it could not act as it was part and parcel of the deceit at hand.

There are however further matters, just as important as the above, which the current debate unfortunately avoids. We should ask: does it make sense for a sector as sensitive as health to be controlled in this manner by the private sector? Does a public-private partnership in the health sector make sense?

These questions are being ignored in the public debate currently at hand. These questions are of a fundamental nature as the replies thereto could identify the manner as to how the private sector can be involved without having a controlling interest and how all those involved can be fairly remunerated without squandering public funds.

The local accumulated experience resulting from this kind of projects is very problematic: we are continuously faced with incorrect decisions, abusive decision-taking as well as substantial suspicions of fraud and corruption. This is being stated with reference not just to this hospital concession but also to the energy deal at the Delimara Power Station and the project at the Luqa elderly residence: St Vincent de Paul. In each case the Auditor General has produced voluminous reports detailing the mayhem generated by the post 2013 Labour government.

It is a failed economic model which discounts public goods. It has also been applied in other sectors: a case in point being the Pembroke land “sold” at throwaway prices in favour of the speculative project of the dB Group. Speculative profit is unfortunately being continuously prioritised over the common good by the present government.

It is crystal clear that if we want the private sector involved in public projects its involvement must be regulated, and the said regulatory regime must be adequately enforced in order to ensure good governance throughout, from inception right through to implementation. So far it is a free for all: the consequences are for all to see.  A lack of clear rules and their enforcement inevitably leads to confusion, fraud and corruption. The whole country, as a result, has to pay the consequences.

published in The Malta Independent on Sunday : 5 March 2023

It-taħwid fl-Awtorità tal-Ippjanar

Qatt ħsibt ftit dwar kif inhu possibli li r-regolatur tal-ippjanar tal-użu tal-art f’Malta jinsab fl-istat ta’ taħwid li qiegħed? Ħarsu ftit lejn il-proċeduri kriminali li għaddejjin bħalissa dwar il-ħasil tal-flus. Wieħed mill-akkużati hu Matthew Pace li sa ftit ilu kien membru tal-Bord tal-Awtorità tal-Ippjanar. Spettur tal-Pulizija li kien qed jixhed fil-każ iddeskrivieh bħala professjonist tal-ħasil tal-flus:  a professional money launderer.

Ftit jiftakru li f’Ġunju 2018 kellna aħbar li l-FIAU (Financial Intelligence Analysis Unit) kienet immultat lil  Matthew Pace is-somma ta’ €38,750 minħabba li ma segwiex il-liġijiet kontra l-ħasil tal-flus meta kien qed jieħu ħsieb l-investimenti tal-klijent tiegħu Keith Schembri. Dan kien fatt magħruf. Mid-dehra l-Gvern kien kuntent bih, għax ma għamel xejn dwaru. Qiesu ma ġara xejn.

Ikun interessanti nkunu nafu jekk il-konsulent legali tal-Awtorità tal-Ippjanar, ċertu Dr Robert Abela, ġibitx l-attenzjoni tal-Awtorità dwar il-ħtieġa li taġixxi dwar dan. Jekk le, forsi l-istess Dr Robert Abela bħala l-konsulent legali ta’ Joseph Muscat ġibidlu l-attenzjoni dwar dan? Ma smajna xejn dwar dan kollu.  ilkoll kompromessi. Governanza tajba? U mhux hekk tgħid.

Matthew Pace għamel snin membru tal-Bord tal-Awtorità tal-Ippjanar. Kien biss wara l-każ ċar ta’ kunflitt ta’interess tiegħu  fil-każ tal-applikazzjoni ta’żvilupp mill-Grupp dB f’Pembroke li kien sfurzat jirreżenja u dan wara pressjoni pubblika minn ambjentalisti. Ngħid li kien “sfurzat” għax wara li l-Qorti annullat il-permess mogħti lill-Grupp dB fuq il-kunflitt ta’ interess ta’ Matthew Pace hu kien għall-ewwel irrifjuta li jwarrab. Kien ippruvat li huwa ħa sehem fil-laqgħat li wasslu għal deċiżjoni dwar il-permess tad-dB f’Pembroke, u ivvota favur din l-applikazzjoni.  Fl-istess ħin kellu interess f’aġenzija tal-propjetà li kienet qed tbiegħ  partijiet minn dan l-iżvilupp sa minn qabel mal-Bord tal-Awtorità tal-Ippjanar, bil-vot tiegħu stess favur, approva din l-applikazzjoni! Dik governanza tajba. Dik imġieba korretta!

Din hi l-Awtorità tal-Ippjanar. Sfortunatament il-membri l-oħra tal-Bord huma ukoll effettwati minħabba l-assoċjazzjoni tagħhom miegħu.  Iridu jgħaddu snin kbar qabel mar-regulatur jirkupra minn dan.

Imma hemm iktar minn hekk.

Ambjentalisti skoprew, kważi b’kumbinazzjoni, li c-Chairman attwali tat-Tribunal ta’ Reviżjoni dwar l-Ambjent u l-Ippjanar  (EPRT) li jisma’ appelli dwar każijiet ta’ ippjanar tal-użu tal-art u oħrajn dwar l-ambjent huwa ukoll impjegat tal-Awtorità tal-Ippjanar.  Presentement qiegħed b’leave bla ħlas mill-impjieg normali tiegħu mal-Awtorità tal-Ippjanar bid-dritt li jmur lura għall-impieg normali tiegħu hekk kif tintemm il-ħatra tiegħu bħala Chairperson tat-Tribunal.  

Kif jista’ impjegat tal-Awtorità tal-Ippjanar jikkunsidra appelli minn deċiżjonijiet li jieħu min jimpjegah? Dan imma hu dak li jagħmel kuljum ic-Chairman tal-EPRT.  L-anqas jekk jipprova ma qatt jista’ jkun imparzjali. Imma meta inġibditlu l-attenzjoni dwar dan ma qabilx li s-sitwazzjoni partikolari tiegħu titfa dell fuq l-imparzjalità tiegħu meta jiddeċiedi dwar kazijiet tal-ippjanar dwar l-użu tal-art. Fl-aħħar ser tkun il-Qorti li jkollha tiddeċiedi u l-ħsara li tkun saret sadanittant ser tkun waħda kbira.

It-taħwid, kif qed taraw, hu kbir. B’dawn in-nuqqasijiet etiċi ħadd m’għandu jiskanta li l-proċess dwar l-użu ta’ l-art tilef kull kredibilità.  

A mess by design

Did you ever wonder why it is possible for the land use planning regulator in Malta to be in such a mess? Just take a look at the criminal proceedings currently under way on money laundering. A former Planning Authority Board member, Matthew Pace, is one of the accused. A police inspector, explaining the investigation results has described him as a professional money launderer.

Few may remember that, way back in June 2018, an item in the news had announced that the Financial Intelligence Analysis Unit (FIAU) had fined Matthew Pace the sum of €38,750 for breaching a number of anti-money laundering laws when dealing with investments held by a client of his named Keith Schembri. It was public knowledge and government was apparently happy as it did not act about it.

It would be interesting to know if the then legal advisor of the Planning Authority, a certain Dr Robert Abela, had flagged the issue and drawn the attention of the Authority on the need to take action. If not, could the legal advisor to Joseph Muscat, the same Dr Robert Abela, have drawn attention of his then boss to the matter? We have heard nothing about it. As we are by now aware, they are all compromised. Good governance my foot!

Mr Matthew Pace spent years as a member of the Planning Authority Board and it was only after his blatant case of conflict of interest in the dB Pembroke case that he was forced to resign as a result of public pressures by environmentalists. I say he was “forced to resign” as, when the Court annulled the dB Pembroke permit on the basis of Matthew Pace’s conflict of interest, he initially refused to make way. It was proven that he sat in judgement and participated in the decision on the dB Pembroke permit, voting in favour of its approval. Simultaneously he had an interest in an estate agency which was already “selling” units forming part of the dB Pembroke development even before the development permit was approved by the Planning Board with Matthew Pace’s vote in favour! Governance at its best!

This is the Planning Authority. Unfortunately, the other members of the Board are impacted by association. It will be many years before this regulator recovers.

There is more.

Environmentalists have discovered, almost by accident, that the current Chairman of the Environment and Planning Review Tribunal (EPRT) while sitting in judgement on appeal cases concerning planning and environmental issues is still an employee of the Planning Authority. He is currently on leave without pay having the right to return to his employment with the Planning Authority when his current term as Chairman of the EPRT expires.

How can an employee of the Planning Authority sit in judgement on the decisions of his employer? Yet this is what the Chairman of the EPRT does every day. He cannot by any stretch of the imagination be impartial even if he tries his very best. Yet whenever he was challenged, he has refused to accept that his specific circumstances render him unsuitable to Chair the EPRT in all cases concerning the Planning Authority. This matter will eventually have to be decided by the Courts with possible considerable consequences.

The mess gets worse every day.

With these ethical failures it is no wonder that the credibility of the land use planning process has gone to the dogs.

published in The Malta Independent on Sunday: 28 March 2021

Keith Schembri u l-kaxxi vojta: frodi, korruzzjoni u ħasil ta’ flus

Mela Keith Schembri u 10 persuni oħra, kif ukoll għoxrin kumpanija ittellgħu l-Qorti ftit tal- ħin ilu. Huma akkużati bi frodi, korruzzjoni, ħasil ta’ flus u iktar.

Dan li qed iseħħ illum huwa prova li l-istituzzjonijiet ma ħadmux kif kellhom jaħdmu. Għax kellom ikunu l-kaxxi “vojta” ta’ Simon Busuttil, li wara li saret investigazzjoni dwarhom mill-Maġistrat wasslu għall-passi tal-lum.

Illum hu jum ta’ niket. Jum ta’ għajb.

Dak li kien “in-number one” ta’ Malta hu akkużat li hu maħmuġ. Miegħu hemm oħrajn fosthom persuna li l-Gvern kien appuntah bħala membru tal-Bord tal-Awtorità tal-Ippjanar (Matthew Pace) li kellu jirreżenja għax inqabad b’kunflitt ta’interess: waqt li kien qed jivvuta favur il-permess tal-proġett tad-dB f’Pembroke kien diġa qed ibiegħ l-appartamenti permezz tal-aġenzija tal-propjetà li kellu sehem fiha.

Jum tal-mistħija għax tal-lum hi biċċa prova li l-Gvern ta’ Malta kien immexxi mill-ħmieġ.

X’serjiġri minn issa l-quddiem diffiċli tgħid. Li l-affarijiet waslu sa hawn hu pass importanti għas saltna tad-dritt.

Min imiss?

Ambaxxati b’daqs ta’ raħal

L-ambaxxata Amerikana nbniet 9 snin ilu fuq medda kbira ta’ art f’ Ta’ Qali li nxtrat mingħand il-Gvern Malti għas-somma ta’  €14.6 miljuni. L-ambaxxata f’Ta’ Qali hi mibnija fuq art b’qies ta’ madwar 4 ettari, jiġifieri 40,000 metru kwadru.

Iktar kmieni din il-ġimgħa l-Awtorità tal-Ippjanar approvat permess ta’ żvilupp biex tinbena ambaxxata Ċiniża f’Pembroke fuq art b’qies ta’ madwar 2 ettari, jiġifieri 20,000 metru kwadru.  

Għalkemm il-kumpless tal-ambaxxata Ċiniża ser ikun madwar nofs fid-daqs meta mqabbel ma dak Amerikan f’Ta’ Qali xorta hu kbir wisq. L-art li fuqha ser jinbena dan il-kumpless inxtrat mingħand il-Gvern Malti għas-somma ta’ €7,880,000.

Għalfejn dawn il-pajjiżi barranin qed jitħallew jibnu l-ambaxxati tagħhom fuq art daqshekk kbira?  Jekk verament jeħtieġu dan l-ispazju għaliex ma ġewx imħajra biex jirrestawraw xi bini qadim, preferibilment storiku, b’benefiċċju għall-komunità Maltija?

Kemm ser indumu ma jkollna xi talba oħra għall-iżvilupp ta’ kumpless ieħor għal ambaxxata enormi? Forsi mill-Federazzjoni Russa?

Id-dibattitu pubbliku dwar l-Università Amerikana f’Malta suppost li għamel lil ħafna nies iktar konxji. Imma jidher li ma tgħallmu xejn mid-dibattitu pubbliku li wassal biex l-unika parti ta’ din l-Univeristà li illum qed tiffunżjona qegħda flok it-tarżna f’Bormla. Il-bini storiku li kien jifforma parti mit-tarżna ta’ Bormla, l-imħażen tal-Kavallieri tas-sbatax-il seklu u l-workshops tal-Ammiraljat Ingliż tad-dsatax-il seklu ġew restawrati u ħadu ħajja ġdida. Dan kollu issarraf f’ġid ambjentali għall-pajjiż kollu u l-ħarsien ta’ art f’Marsaskala minn żvilupp li kien jeqridha.

Jekk nistaqsu għaliex dawn l-ambaxxati kbar, daqs raħal, qatt m’hu ser ikollna tweġiba onesta. Għax hu ovvju li apparti x-xogħol konsulari normali u l-iżvilupp ta’ relazzjonijiet tajba mad-dinja tan-negozju u mal-komunitajiet lokali, fir-realtà, dawn l-ambaxxati huma “widna” iffukata biex tisma’ dak li qed jiġri fir-reġjun tal-Mediterran.

Uħud iħobbu jiddeskrivu kemm lill-iStati Uniti kif ukoll lir-Repubblika Ċiniża bħala ħbieb kbar ta’ Malta. Ir-realtà hi ftit differenti. Hu prinċipju bażiku tal-politika barranija li l-pajjiżi m’għandhomx ħbieb, għandhom biss interessi! Ir-relazzjonijiet diplomatiċi, imbagħad, iservu biex iġibu l-quddiem dawn l-interessi!

Il-posizzjoni ta’ Malta fil-Mediterran tagħmilha idejali bħala ċentru fejn tisma’ u tosserva. Dan, hu interess ewlieni li minħabba fih kemm l-Istati Uniti kif ukoll ir-Repubblika Ċiniża għandhom bżonn spazju kbir.

Id-dibattitu riċenti dwar il-possibiltà ta’ ftehim li jirregola l-militar Amerikan f’pajjiżna (Status of Forces Agreement : SOFA) hu indikattiv. Il-kummenti li smajna u qrajna jagħtu idea żgħir ta’ dak li kien għaddej madwar il-mejda.  

F’pajjiżi kbar, ambaxxati kbar jistgħu jagħmlu sens. Imma Malta, tista’ tgħaddi mingħajrhom. M’għandniex bżonn ambaxxati kbar biex intejbu r-relazzjonijiet mal-Istati Uniti jew iċ-Ċina.

L-ambaxxata tal-Istati Uniti f’Ta’ Qali issa ilha mibnija u ilha topera 9 snin. Imma l-ambaxxata Ċiniża għadha fuq il-pjanta. MInkejja li għadha kif ġiet approvata l-ambaxxatur Ċiniż għad għandu ħin biex jaħseb ftit dwar kif jista’ jindirizza n-nuqqas ta’ spazju li għandu mod ieħor. Jista’ jikunsidra r-riabilitazzjoni ta’ bini qadima, possibilment bini storiku minflok ma jibni ambaxxata daqs raħal.  

Jekk jagħmel hekk ikun qed jittrasforma problema f’opportunità.

Qatt mhu tard, sur Ambaxxatur.

Ippubblikat fuq Illum : Il-Ħadd 1 ta’ Novembru 2020

Village size embassies: are they required?

The US embassy was built some 9 years ago on a large tract of land at Ta’ Qali purchased from the Maltese Government for €14.6 million. The footprint of the Ta’ Qali Embassy is slightly over 4 hectares in size.

Earlier this week a development permit for a new Chinese Embassy at Pembroke, covering an area of around 2 hectares, was approved by the Planning Authority. The Chinese Embassy compound will be half the size of the US embassy complex but it still has quite a substantial footprint. The land to be developed as a Chinese Embassy was purchased from the Maltese Government for €7,880,000.

Why have these foreign governments been permitted to develop their embassies on such large tracts of land? If they really need space, would it not have been much more helpful if they were advised to restore some old, possibly historic building, as a result giving back something to Maltese society?

How long will it take before some other request for the development of another enormous embassy complex is made? From the Russian Federation maybe?

Does the debate on the American University in Malta not ring a bell? Have we not learnt anything from that public debate as a result of which the only functioning campus is at the former Malta Drydocks? The historic properties on that site, namely the seventeenth century Knights’ Building and the nineteenth century British naval workshops have been restored and given a new use. This has resulted in a net environmental gain, in the process protecting land at Marsaskala from development: a portion of our countryside was saved from ruin.

We will never have an honest reply to the basic question as to what all this space in the village size embassies is needed for. In addition to basic consular work and the development of relations with the business and local community these village size embassies are also inevitably an eavesdropping focus for intelligence gathering in the Mediterranean region.

Some tend to describe both the United States and the Republic of China as being very good friends of Malta. In reality it is a well-established foreign policy principle that countries do not have friends: they have interests. Diplomatic relations serve to further these interests.

Malta’s central location in the Mediterranean makes it ideal as a monitoring post and that is undoubtedly one of the basic interests for such large embassies. Ensuring that this interest is well catered for in Malta is a priority for both the United States of America and the Republic of China.

The recent debate on the Status of Forces Agreement (SOFA) relative to US Forces is indicative. Only the naïve would have failed to note the unofficial comments flying around in order to understand what was going on around the negotiating tables.

In larger countries it may make sense to have large embassies. However, in Malta we could definitely do without them. In a small country such as ours, they are definitely not required to improve the relations with the United States, China or any other country.

The Embassy of the United States of America has now been built and it has been operational for the past nine years. The Chinese embassy is however still on plan. Even if it has just been approved the Chinese Ambassador could still give the matter some further thought and consider the possible rehabilitation of some old building or buildings, possibly historical ones, instead of his massive embassy, the size of a small village!

Possibly that could turn the problem of the location and land uptake of the proposed embassy on its head and develop it into a unique opportunity.

It is never too late Mr Ambassador to take note.

published on The Malta Independent on Sunday: 1 November 2020

Ir-reputazzjoni tal-Awtorità tal-Ippjanar

Hu tad-daħq li iktar kmieni din il-ġimgħa skoprejna illi l-Awtorità tal-Ippjanar hi mħassba dwar li possibilment saret ħafna ħsara lir-reputazzjoni tagħha.

Din kienet aħbar, għax sal-lum, l-impressjoni ġenerali ta’ bosta minna kienet li l-Awtorità tal-Ippjanar tiġi taqa’ u tqum mir-reputazzjoni tagħha.

F’numru ta’ protesti u kontro-protesti ppreżentati l-Qorti f’dawn il-ġranet, residenti ta’ Pembroke talbu d-danni mingħand l-Awtorità tal-Ippjanar f’konnessjoni mal-mod kif din imxiet fil-konfront tagħhom dwar il-proġett tad-dB. Il-Grupp dB, min-naħa l-oħra lagħabha tal-vittma meta bi qdusija artifiċjali akkuża lill-Awtorità tal-Ippjanar li ma għamlet xejn dwar il-kunflitt ta’ interess ovvju ta’ wieħed mill-membri tal-Bord tal-istess Awtorità – l-aġent tal-propjetà. B’riżultat ta’ dan, qalet li sofriet danni sostanzjali meta l-permess ta’ żvilupp dwar l-iżvilupp massiċċ fil–Bajja ta’ San Ġorg tħassar mill-Qorti.

Fit-tweġiba tagħha, l-Awtorità tal-Ippjanar akkużat lill-Grupp dB li kien hu stess li ħoloq il-kunflitt ta’ interess li dwaru kien qed jilmenta. Dan billi għamel użu mis-servizzi ta’ aġent tal-propjetà li kien ukoll membru tal-Bord tal-Awtorità tal-Ippjanar. L-Awtorità kompliet temfasizza li hi ma kelliex idea dwar, u ma kienitx taf illi l-propjetà tad-dB kienet diġà fuq is-suq qabel ma biss il-kaz tela’ quddiem il-Bord għall-approvazzjoni, sintendi bil-vot favorevoli tal-aġent tal-propjetà membru tal-Bord.

L-Awtorità tal-Ippjanar kompliet tgħid li l-Grupp dB, bħala riżultat tal-mod kif opera ikkawża ħafna ħsara lir-reputazzjoni tagħha. Din kienet sorpriża, għax ħafna ma kellhom l-ebda idea li l-Awtorità tal-Ippjanar kella xi reputazzjoni x’tipproteġi!

L-Awtorità tal-Ippjanar taf li kull membru tal-Bord tagħha, hekk kif jinħatar, jeħtieġ li jimla formula li fiha jagħti informazzjoni dwar l-interessi tiegħu jew tagħha. Il-membru tal-Bord li qed nitkellmu dwaru, l-aġent tal-propjetà Matthew Pace, diġa iddikjara pubblikament li hu mexa mal-proċeduri stabiliti, li jfisser illi f’din il-formola huwa iddikjara l-interess tiegħu fl-aġenzija tal-propjetà.

Jekk dan hu minnu, x’għamlet l-Awtorità tal-Ippjanar hekk kif irrealizzat li wieħed mill-membri l-ġodda tagħha kellu interess f’aġenzija tal-propjetà? Kieku jkollna tweġiba onesta għal din il-mistoqsija bla ebda dubju jkollna idea tajba dwar kif l- Awtorità tal-Ippjanar tħares “ir-reputazzjoni” tagħha. Imma, safejn naf jien, ma għamlet xejn: jew minħabba li m’għandha l-ebda reputazzjoni x’tipproteġi, inkella minħabba li tiġi taqa’ u tqum!

Apparti dan kollu, waqt il-laqgħat tal-Bord tal-Awtorità tal-Ippjanar, kull membru tal-Bord għandu l-obbligu li kull meta l-interessi tiegħu jew tagħha jkunu f’kunflitt mar-responsabbiltajiet bħala membru tal-Bord jiġbed l-attenzjoni għal dan billi jagħmel dikjarazzjoni f’dan is-sens waqt il-laqgħa. Wara li jkun għamel dikjarazzjoni ta’ din ix-xorta, imbagħad, il-membru tal-Bord għandu l-obbligu li jimxi skond kif jipprovdi l-artiklu 13 tal-Att dwar l-Ippjanar tal-Iżvilupp u ma jipparteċipax fil-laqgħa jew laqgħat li jista’ jkollhom x’jaqsmu mal-interessi tiegħu. Minn dak li hu magħruf, dawn it-tip ta’ ċirkustanzi huma rari waqt il-laqgħat tal-Bord tal- Awtorità tal-Ippjanar.

L-interess ta’ dan l-aġent tal-propjetà fil-proġett tad-dB illum huma magħrufa. Ikun interessanti, imma, dwar kemm kien hemm iktar propjetajiet li kienu fuq il-kotba tal-aġenzija tiegħu li kienu ukoll suġġett tal-aġenda li hu kellu sehem biex jiddeċiedi dwarha! Din hi informazzjoni li s’issa l-Awtorità tal-Ippjanar ma għamlitx pubblika, għax li kieku kellha tagħmel dan bis-serjetà, malajr inkunu nafu kif l-Awtorità ndukrat ir-reputazzjoni tagħha tul is-snin!

Fil-fehma tiegħi, l-Awtorità tal-Ippjanar hi awtorità amorali, fejn il-prinċipji huma irrelevanti. Għax fl-aħħar mill-aħħar, l-unika ħaġa importanti għall-Awtorità tal-Ippjanar hu li ma tkunx ostaklu għal min irid idawwar lira!

ippubblikat fuq Illum : il-Ħadd 4 t’Awwissu 2019