Profitti għas-settur privat, riskji u kontijiet għall Gvern!

Nhar it-Tnejn li għadda l-Parlament iddiskuta s-sentenza mogħtija mill-Imħallef Francesco Depasquale fuq il-konċessjoni dwar tlett isptarijiet tal-Gvern lill-Vitals Global Healthcare liema konċessjoni eventwalment għaddiet għand Steward Health Care. Id-deċiżjoni li ngħatat hi kontra l-Prim Ministru bħala kap tal-Eżekuttiv, kif ukoll kontra l-Avukat Ġenerali, kumpaniji diversi mill-grupp kummerċjali ta’ Steward Health Care u xi korpi pubbliċi u r-rappresentanti tagħhom.

Din hi kawża li ppreżenta Adrian Delia meta kien għadu Kap tal-Opposizzjoni. Il-parti kbira tad-diskussjoni parlamentari dwar din is-sentenza iffukat fuq nuqqas ta’ governanza tajba, dwar tmexija ħażina u dwar frodi flimkien mal- korruzzjoni, assoċjati ma’ din il-konċessjoni sa mit-tnissil tagħha.

Dan kollu joħroġ ċar mis-sentenza tal-Qorti tal-ġimgħa l-oħra. Imma għal min kien attent, dan kien diġa jidher ċar fiż-żewġ rapporti dwar din il-konċessjoni tal-isptarijiet, rapporti li ħareġ l-Awditur Ġenerali f’Lulju 2020 u f’Diċembru 2021. Is-sentenza tal-Qorti qed issaħħaħ u tirrinforza l-konklużjonijiet li wasal għalihom l-Awditur Ġenerali.

Niftakru li f’Lulju 2020 l-Awditur Ġenerali kien ippubblika l-ewwel rapport tiegħu, rapport li hu mifrux fuq iktar minn 200 paġna u li kien jiffoka fuq il-proċess tal-offerti għall-konċessjoni dwar l-isptarijiet. Dan kien supplimentat b’addendum ta’ 20 paġna oħra. Iktar tard f’Diċembru 2021 l-Awditur Ġenerali kien ippubblika it-tieni rapport tiegħu b’467 paġna, li kien jiffoka fuq il-qafas kuntrattwali tal-konċessjoni u kif dan ġie mħaddem.

L-Awditur Ġenerali kien ikkonkluda fir-rapporti tiegħu li l-preparazzjoni li wettaq il-Gvern in konnessjoni mal-konċessjoni kienet waħda superfiċjali, u li meta ħareġ is-sejħa għall-offerti kien fil-fatt diġa ftiehem u fuq kollox lill-Kabinett bosta drabi kien iħallieh fil-għama. Anke l-Ministru tal-Finanzi kien imwarrab, qiesu kien qiegħed hemm għalxejn!

Punt interessati li isemmi l-Awditur Ġenerali hu li Vitals Global Healthcare ippreżentaw garanzija bankarja mill-Bank of India li kienet datata 13 ta’ Marzu 2015, ħmistax-il ġurnata qabel ma fil-fatt ħarġet is-sejħa għall-offerti. Dan sar għax il-ftehim kien diġa sar u s-sejħa li ħarġet għall-offerti kienet waħda finta! A bażi ta’ dan, l-Awditur Ġenerali kien tal-fehma li Vitals Global Healthcare kellhom ikunu skwalifikati milli jippartiċipaw fis-sejħa għall-offert għall-konċessjoni dwar l-isptarijiet.

Dan hu kollu importanti u separatament wassal għal konklużjonijiet li issa wasal għalihom ukoll l-Imħallef Depasquale fis-sentenza li qed nitkellmu dwarha. Ifisser li Gvern serju, kieku ried, seta jaġixxi. Kellu biżżejjed informazzjoni biex jibgħat lil Steward Health Care isaqqu. Imma b’mod ċar dan ma setax jagħmlu għax il-Gvern kien parti integrali mill-ħadma li saret.

Imma hemm affarijiet oħra, daqstant importanti, ta’ natura fundamentali u li huma presentment skartati mid-diskussjoni pubblika. Kemm jagħmel sens li qasam sensittiv bħas-saħħa ikollu parti sostanzjali minnu taħt kontroll kważi assolut tas-settur privat. Jagħmel sens il-Public-Private Partnership fil-qasam tas-saħħa?

Din hi mistoqsija li hi kompletament skartata fid-dibattitu pubbliku li sar u li għadu għaddej. Hi mistoqsija fundamentali li mit-tweġiba għaliha tista’ toħroġ il-fasla ta’ kif is-settur privat jista’ jikkontribwixxi u jipparteċipa mingħajr ma jikkontrolla: kif kulħadd jitħallas ta’ xogħolu imma li ħadd ma jitħalla jberbaq il-ġid tal-pajjiż.

L-esperjenza li għandna f’dan il-pajjiz dwar l-involviment tas-settur privat f’dawn it-tip ta’ proġetti hi waħda ta’ problemi kbar: problema ta’ deċiżjonijiet ħziena u ta’ abbuż ta’ poter, kif ukoll suspetti kbar ta’ frodi u korruzzjoni. Dan b’referenza kemm għal din il-konċessjoni tal-isptarijiet, il-progett tal-enerġija f’Delimara u anke fil-progett ta’ San Vinċenz f’Ħal-Luqa. F’kull kaz hemm rapporti voluminużi tal-Awditur Ġenerali li jispjegaw dettaljatatment it-taħwid li ġie iġġenerat mill-Gvern immexxi mill-Partit Laburista wara l-2013.

Huwa mudell ekonomiku fallut li jarmi l-assi pubbliċi. Mudell li intuża ukoll f’ċirkustanzi oħra bħall-bejgħ tal-art f’Pembroke bir-ribass biex ikun iffavoreġġat il-proġett spekulattiv tal-Grupp dB.  Il-profitti li jirriżultaw mill-ispekulazzjoni, sfortunatament għandhom prijorità fuq il-ġid komuni għal dan il-Gvern.

Hu ċar li jekk irridu l-involviment tas-settur privat fi proġetti pubbliċi, dan l-involviment għandu jkun regolat sewwa u din ir-regolamentazzjoni għandha tkun infurzat biex tkun assigurata governanza tajba mill-bidu nett, mill-ewwel ideat sat-twettieq ta’ proġetti ta’ din ix-xorta.  S’issa kollox qiegħed jitħalla jimxi għal riħu bil-konsegwenzi li qed naraw b’għajnejna u li qed insiru nafu bihom ftit ftit. Nuqqas ta’ regoli ċari li jkunu infurzati jwassal inevitabilment għal taħwid, għal frodi u għal korruzzjoni. Riżultat ta’ hekk ibati l-pajjiz kollu.

ippubblikat fuq Illum: 5 ta’ Marzu 2023

Private profits public risks

On Monday Parliament discussed the decision delivered in Court by Judge Francesco Depasquale relative to the Government hospital concession awarded to Vitals Global Healthcare, eventually substituted by Steward Health Care. The decision delivered is against the Prime Minister as head of the Executive, as well as the Attorney General, various companies in the Steward Health Care Group and a number of quangos and their representatives.

This Court Case was presented by Adrian Delia when he was Leader of the Opposition. The major part of the Parliamentary discussion has focused on bad governance, fraud and corruption which were all associated with the hospital concession process since its inception.

All this emanates from the Court decision delivered last week. However, those who observe the political scene attentively would be undoubtedly aware that all this was already evident in two reports published by the Auditor General on this hospital concession: the first one published in July 2020 and the second one in December 2021. The Court’s decision, in fact, reinforces the Auditor General’s conclusions.

We do clearly remember that in July 2020 the Auditor General had published a first report running into over 200 pages focusing on the hospital concession tendering process. This was followed by an addendum and later, in December 2021 the Auditor General published a second report, 467 pages long, which reviewed the contractual framework of the hospital concession.

In his reports the Auditor General concluded that the preparatory work carried out by the public sector in relation to the hospital concession was very superficial. The Auditor General’s reports also identified that even before the request for proposals was published Government had already concluded on awarding Vitals Global Healthcare the hospitals concession! Cabinet and even the Finance Minister were generally kept in the dark. 

The Auditor General, in his investigations, found a bank guarantee presented by Vitals Global Healthcare. It was issued by the Bank of India on the 13 March 2015, a fortnight before the request for proposals was even published. This clearly established that the agreement was already sealed even before the public request for proposals had been published. The Auditor General had clearly identified this as a definite proof of collusion. On this basis, the Auditor General had in fact expressed a strongly worded opinion that Vitals Global Healthcare should have been disqualified from participating in the request for proposals relative to the hospitals’ concession.

All this is of paramount importance. Way back in 2020/21 it had led to the Auditor General conclusions which have now been confirmed by Mr Justice Depasquale in the decision delivered last week. This means that government should and could have acted then: it had sufficient information to send Steward Health Care packing. However very clearly it could not act as it was part and parcel of the deceit at hand.

There are however further matters, just as important as the above, which the current debate unfortunately avoids. We should ask: does it make sense for a sector as sensitive as health to be controlled in this manner by the private sector? Does a public-private partnership in the health sector make sense?

These questions are being ignored in the public debate currently at hand. These questions are of a fundamental nature as the replies thereto could identify the manner as to how the private sector can be involved without having a controlling interest and how all those involved can be fairly remunerated without squandering public funds.

The local accumulated experience resulting from this kind of projects is very problematic: we are continuously faced with incorrect decisions, abusive decision-taking as well as substantial suspicions of fraud and corruption. This is being stated with reference not just to this hospital concession but also to the energy deal at the Delimara Power Station and the project at the Luqa elderly residence: St Vincent de Paul. In each case the Auditor General has produced voluminous reports detailing the mayhem generated by the post 2013 Labour government.

It is a failed economic model which discounts public goods. It has also been applied in other sectors: a case in point being the Pembroke land “sold” at throwaway prices in favour of the speculative project of the dB Group. Speculative profit is unfortunately being continuously prioritised over the common good by the present government.

It is crystal clear that if we want the private sector involved in public projects its involvement must be regulated, and the said regulatory regime must be adequately enforced in order to ensure good governance throughout, from inception right through to implementation. So far it is a free for all: the consequences are for all to see.  A lack of clear rules and their enforcement inevitably leads to confusion, fraud and corruption. The whole country, as a result, has to pay the consequences.

published in The Malta Independent on Sunday : 5 March 2023

Messhom ilhom li nqaflu Kordin

Din kienet waħda minn dawk il-ġimgħat li kellu f’moħħu  Harold Wilson mexxej Laburista fir-Renju Unit meta kien emfasizza li fil-politika, ġimgħa hu perjodu twil ħafna.

Hemm żewġ ġrajjiet partikolari li spikkaw din il-ġimgħa. L-ewwel waħda hi d-determinazzjoni tal-Kap tal-PN Adrian Delia li jkisser il-partit li għadu jmexxi. It-tieni grajja hi r-rapport tal-Uffiċċju Nazzjonali tal-Verifika  (NAO) dwar il-konċessjoni mogħtija lil  Vitals Global Healthcare (VGH) mill-Gvern Malti. Ir-rapport tal-NAO ikkonkluda li bejn il-Gvern u l-Vitals Global Healthcare kien hemm ftehim jew arranġamenti bil-moħbi, minn wara dahar kulħadd.

Kemm il-Partit Laburista fil-Gvern kif ukoll il-Partit Nazzjonalista fl-Opposizzjoni bħalissa huma fi stat ta’ taħwid kbir, li, kif qalet l-Assoċjazzjoni Maltija ta’ min Iħaddem f’nofs il-ġimgħa, jista’ jkollu impatti gravi li jwasslu għal kollass politiku u istituzzjonali. Il-Gvern Laburista ilu bi sħab ma dawk li jfittxu li jqaxxru il-kaxxa nazzjonali għal dawn l-aħħar seba’ snin. In-nuqqas ta’ Opposizzjoni Parlamentari li kapaċi taġixxi għamlitha iktar faċli mhux biss biex il-Labour jevita l-kontabilità imma fuq kollox biex ikompli jfittex opportunitjaiet ġodda  biex tkompli tinselaħ il-kaxxa ta’ Malta.

Konrad Mizzi u Joseph Muscat flimkien ma’ dawk li kienu jħufu madwarhom messhom ilhom li nqaflu Kordin: Konrad ta s-sehem tiegħu fil-ħolqien tal-opportunitajiet  mimlijin b’dellijiet ta’ korruzzjoni ta’ kull xorta u Joseph  li kontinwament ipproteġieh. Inkoraġġew stat Mafjuż. Dawk li jmexxu bil-kontijiet u kumpaniji fil-Panama b’dikjarazzjonijiet li ser ikunu f’posizzjoni li jiddepożitaw €5000 kuljum f’dawn il-kontijiet.

L-elezzjoni riċenti għat-tmexxija Laburista intilfet minn dawk li riedu jitfuhom ġewwa. Rebħet il-kampanja favur il-kontinwità: għax din kienet tagħti tama lil min kien jippreferi li tibqa’ l-protezzjoni.

L-investigazzjoni tan-NAO dwar il-kuntratti tal-Vitals Global Healthcare (VGH) intalbet mill-Union Ħaddiema Magħqudin (UĦM). Ir-rapport hu intitolat “An audit of matters relating to the concession awarded to Vitals Global Healthcare by Government. Part 1: A review of the tender process.” Il-fatt li dan hu biss l-ewwel parti jfisser li għad hemm ħafna iktar informazzjoni li qed tistenna li tkun magħrufa.

Ir-rapport ta’ 219 paġna huwa wieħed dettaljat. Il-punt bażiku hu li saħansitra qabel mal-Gvern ħareġ is-sejħa għall-proposti (Request for Proposals) kien diġa ftiehem mal- Vitals Global Healthcare permezz ta’ ftehim sigriet li l-Gvern m’għaddiex kopja tiegħu lill-Ufficcju Nazzjonali tal-Verifika (NAO). Imma mill-verifika ħareġ li l-Vitals Global Healthcare, mas-sottomissjonijiet bi tweġiba għas-sejħa għall-proposti, ippreżenta ittra mill-Bank of India bħala garanzija li kellu aċċess għall-finanzi meħtieġa għall-“Malta Healthcare Project”. Din l-ittra, imma, kellha data li kienet ħmistax-il ġurnata qabel ma ħarġet is-sejħa tal-Gvern Malti dwar il-proġett.  L-eżistenza ta’ dan id-dokument wasslet lill-Uffiċċju Nazzjonali tal-Verifika (NAO) biex jikkonkludi li din kienet prova “of the VGH’s prior knowledge of the planned project and proof of collusion with Government, or its representatives.”

Din hi l-agħar kundanna possibli tal-proċess tax-xiri użat mill-Gvern u tat-tidwir mal-proċess li jitħaddem normalment taħt id-direzzjoni tad-Direttur tal-Kuntratti: responsabbiltà politika tal-Ministru tal-Finanzi Edward Scicluna.

Is-swaba’ kollha jippuntaw lejn Konrad Mizzi, issa konvenjentement imkeċċi mill-Grupp Parlamentari Laburista, u tal-protettur tiegħu Joseph Muscat. Imma Edward Scicluna ukoll għandu responsabbiltà politika għal dak li messu għamel u m’għamlux.

Wara kollox kien riċentement, nhar il-Ġimgħa  26 ta’ Ġunju 2020 li  Edward Scicluna, huwa u jirċievi ir-rapport annwali għall-2019 tal-Bord li jikkunsidra appelli minn deċiżjonijiet dwar tenders fis-settur pubbliku (Public Contracts Review Board – PCRB), emfasizza dwar il-ħtieġa li l-Ministeri differenti jeħtieġ li jieħdu ħsieb u jindukraw il-professjonisti fil-qasam finanzjarju tant meħtieġa biex jissorveljaw in-nefqa pubblika. Dakinnhar kien saħaq li l-pajjiż kien kommess għall-għola livelli ta’ kwalità.

Ir-rapport tal-Uffiċċju Nazzjonali tal-Verifika dwar il-Vitals Global Healthcare (VGH) malajr qallu x’kienu dawn l-ogħla livelli ta’ kwalità li għalihom għandu responsabbiltà politika Edward Scicluna!

Il-Prim Ministru Robert Abela ipprova jdaħħaq meta qal li r-rapport dwar il-Vitals Global Healthcare mill-Uffiċċju Nazzjonali tal-Verifika kien prova ta’ kemm jaħdmu l-istituzzjonijiet.  Naħseb li l-iktar konklużjoni importanti li wieħed jista’ jislet mir-rapport hu li Joseph Muscat irnexxielu jittrasforma lill-Partit Laburista u l-Gvern immexxi minnu f’bejta tal-ħallelin: verżjoni moderna ta’ Ali Baba u l-erbgħin ħalliel. Il-fatt li Robert Abela ippreżenta ruħu bħala l-kandidat tal-kontinwità jfisser ħafna, għal min irid jifhem.

Ippubblikat fuq Illum: il-Ħadd 12 ta’ Lulju 2020

Lock Them Up

This has been one of those weeks which former UK Labour leader Harold Wilson had in mind when he emphasised that a week is a long time in politics.

Two specific actions stick out. The first is the determination of PN Leader Adrian Delia to splinter the party, which he still leads, into insignificance. The second being the National Audit Office (NAO) report on the concession awarded to Vitals Global Healthcare (VGH) by the Maltese Government. The NAO report concluded that there was collusive behaviour between government and Vitals Global Healthcare.

Both the Labour Party in government as well as the Nationalist Party in Opposition are in a state of a disorganised mess, which, as rightly pointed out by the Malta Employers Association mid-week, could easily lead to a political and institutional meltdown. The Labour Government has been in cahoots with those seeking to make a quick buck at the expense of the public purse for the past seven years. The absence of a Parliamentary Opposition worthy of the name has made it easier not just to avoid accountability but also to come back for more.

Konrad Mizzi and Joseph Muscat together with their accomplices should have been behind bars long ago: the former for directing the plundering of the public purse, the latter (at least) for protecting him. They have given rise to a Mafia state. Those who ought to govern plunder openly thereby transmitting the clear message that “crime pays”.

The recent contest for the Labour leadership was lost by those campaigning under the unofficial slogan “lock them up”. The continuity campaign won as it was the safest bet ensuring “more of the same”, or at least, the possible protection of what has been plundered.

The NAO investigation and the resulting report on the award of the contracts to Vitals Global Healthcare (VGH) was requested by the trade union Union Ħaddiema Magħqudin (UĦM). The report is entitled “An audit of matters relating to the concession awarded to Vitals Global Healthcare by Government. Part 1: A review of the tender process.” The fact that this is just Part 1 indicates that there is much more waiting to be known.

The 219 page NAO report is quite detailed. The basic point raised is that even before it issued its “Request for Proposals” government had already agreed with Vitals Global Healthcare through a secret agreement which, for obvious reasons, it did not make available to the NAO. NAO however identified that VGH, in reply to the “Request for Proposals”, submitted a letter from the Bank of India as proof of access to finance for the “Malta Healthcare Project” which letter was dated fourteen days before the Request for Proposals was issued by the Maltese Government. The existence of this document led the NAO to conclude that this was definite evidence “of the VGH’s prior knowledge of the planned project and proof of collusion with Government, or its representatives.”

This is the most damning condemnation possible of the Government procurement process and the circumventing of the normal procurement process under the direction of the Director of Contracts: the political responsibility of Finance Minister Edward Scicluna.

Most fingers are pointing towards Konrad Mizzi, now conveniently dismissed from the Labour Parliamentary Group, and his protector Joseph Muscat. Edward Scicluna too, however, must shoulder political responsibility for acts of omission.

It was only as recent as Friday 26 June 2020 that Edward Scicluna, when receiving the 2019 Annual report of the Public Contracts Review Board (PCRB), emphasised the need for all government Ministries to nurture finance professionals to take adequate care of public expenditure. He had then emphasised that “the country is committed to the highest standards”.

The NAO in its VGH report has certified the real standards of the public procurement process under Edward Scicluna’s watch!

Prime Minister Robert Abela had the cheek to state that the NAO report is proof of the functioning of our institutions. Rather, I think the basic conclusion to be reached from the NAO VGH report is that Abela’s predecessor has successfully transformed the Labour Party into a modern version of Ali Baba and the forty thieves. The fact that Robert Abela is the “successful” continuity candidate speaks volumes.

published on the Malta Independent on Sunday : 12 July 2020