Il-bluff ta’ Yorgen

Kemm hu minnu li Yorgen Fenech kien jaf bid-data tal-elezzjoni ġenerali bikrija li Joseph Muscat sejjaħ f’Ġunju 2017 sa minn Diċembru 2016? Din mhiex informazzjoni li għandha naċċettaw mingħajr ma ngħarbluha. Hu faċli, wara li l-fatti jkunu seħħew, li tagħmel dikjarazzjonijiet ta’ din ix-xorta.

Din id-dikjarazzjoni ta’ Yorgen Fenech dwar li kien jaf bid-data tal-elezzjoni bikrija saret waqt l-interrogazzjoni tiegħu u saret pubblika mill-Ispettur Kurt Zahra iktar kmieni din il-ġimgħa fil-Qorti. Milli ntqal mhux ċar kemm Zahra ta importanza lil din l-informazzjoni kif ukoll jekk din kienitx korraborata.

Dan il-bluff ta’ Yorgen, fil-fehma tiegħi, għandu skop wieħed u preċiż: li jsaħħaħ l-argument u “joħloq” il-provi li mhux hu kien il-moħħ wara l-assassinju ta’ Daphne Caruana Galizia.

Li toqgħod tilgħab b’din l-informazzjoni hu ħafna agħar milli ixxerred il-gideb. Forsi Jason l-avukat jirrealizza dan u jiġbed widnejn Jason il-Membru Parlamentari.

Dan il-bluff ta’ Yorgen jinkwadra f’dak li jaħsbu uħud: li Kastilja kienet involuta fl-ippjanar tal-assassinju ta’ Daphne Caruana Galizia. Imma dan hu f’kunflitt ma’ informazzjoni oħra li kisbet l-investigazzjoni permezz tar-recordings ta’ Melvin Theuma: meta Yorgen Fenech, iffaċċjat b’elezzjoni ġenerali bikrija fil-bidu ta’ Mejju 2017 ta’ struzzjonijiet biex l-assassinju jkun sospiż. Sfortunatament uħud għandhom memorja qasira ħafna: illum jinsew dak li jkunu saru jafu fil-ġranet li għaddew!

Minkejja dan, naħseb li għadu kmieni biex naslu għal konklużjonijiet dwar min hu involut, apparti dawk li diġa qed iwieġbu għal għemilhom quddiem il-Qrati. Hu ovvju li Joseph Muscat ser jiċħad bil-qawwa kollha anke l-iktar konnessjoni remota mal-assassinju. M’għandniex nimpressjonaw ruħna għax f’dan l-istadju għadu kmieni u hu prudenti li ma neskludu xejn.

Yorgen kontinwament jitfa biċċiet żgħar ta’ informazzjoni biex iċaqlaq l-attenzjoni għal fuq ħaddieħor. Din il-ġimgħa kompla permezz tax-xhieda ta’ Keith Schembri. Schembri informa lill-Qorti kif sieħbu Yorgen ġieli qallu bil-krib ta’ Adrian Delia tal-PN biex jiffinanzjhom. Ma qal xejn imma dwar kemm ħareġ flus għall-Labour, apparti l-inbid Petrus lil Joseph, għax dak donnu hu ovvju u mistenni li fejn jidħol il-Labour idaħħal idu fil-but. Għaliex le, sakemm ikun fil-limiti ta’ dak permissibli?

Huwa u jwieġeb għall-mistoqsijiet tal-ispettur Keith Arnaud, Keith Schembri rrakkonta dak li qallu sieħbu Yorgen dwar kemm dejqu l-Kap tal-Opposizzjoni Adrian Delia għall-fondi. Il-flus, qal Schembri lill-Qorti, kien jiġborhom Pierre Portelli, sieħeb Delia, €20,000 kull darba. Kif kien mistenni kemm Delia kif ukoll Portelli b’mod immedjat u kategoriku ċaħdu dan kollu. Delia żied jiċħad li qatt talab finanzjament biex jipprova jixkana l-barra lil David Casa mis-siġġu fil-Parlament Ewropew. Dawn, imma, huma allegazzjonijiet li diġa konna smajnihom minn bnadi oħra.

Din hi informazzjoni li hi minnha jew inkellha hi informazzjoni żbaljata li d-duo Keith-Yorgen qed jisqu lill-inkjesta? Dan l-aħħar l-iskwadra tal-Pulizija dwar ir-reati ekonomiċi bħal donnha qamet mir-raqda u bdiet tinvestiga dan l-allegat finanzjament ta’ Delia minn Yorgen. Hu possibli li jkollna konklużjoni dwar x’daħal fis-sasla ta’ Delia malajr u dan minħabba li l-iskwadra dwar ir-reati ekonomiċi issa jidher li ser ikollha x’tagħmel għax ser teżamina xi rapporti li ħalliet jiġbru t-trab fil-passat qrib. Jista’ jkunu okkupati ftit fit-tul b’Konrad Mizzi li tul dan l-aħħar għalqu ftit għajnejhom mhux ħażin dwar dak li qed jingħad li għamel u ħawwad.

Konrad issa tkeċċa mill-Grupp Parlamentari tal-Partit Laburista wara li hu irrifjuta t-talba ta’ Robert Abela biex jirreżenja.

Din ma kienitx l-ewwel darba li fil-Partit Laburista kellhom diskussjoni taħraq dwar Konrad Mizzi. Imma din id-darba ma kienx hemm Joseph Muscat jiddefendieh.

Erba’ snin ilu Joseph Muscat kien irrifjuta li jkeċċi lil Konrad meta kien irriżulta li Konrad kien l-uniku Ministru fl-Unjoni Ewropeja li ssemma fil-Panama Papers. Minn dakinnhar l-iskandli assoċjati miegħu żdiedu biex issa hemm ukoll il-kaz tal-kummissjonijiet li tħallsu fuq it-tanker tal-gass li hemm Delimara, kif ukoll l-istejjer dwar il-kumpanija 17-Black. L-aħħar storja hi dwar l-imtieħen tar-riħ fil-Montenegro li bħala riżultat tagħha is-17-Black selħet madwar €5 miljuni profitti minn fuq dahar l-Enemalta, li għaliha kellu responsabbiltà politika Konrad Mizzi għal żmien twil.

B’dan it-tip ta’ transazzjonijiet il-kumpanija ta’ Yorgen Fenech 17-Black faċilment tilħaq il-miri tagħha biex tkun tista’ titrasferixxi €5000 kuljum fil-kumpaniji li n-Nexia BT waqqfet fil-Panama f’Marzu 2013.

Edward Scicluna, Ministru tal-Finanzi, qalilna li l-Gvern ma għandu l-ebda ħtija għal dan il-ħmieġ. Għandu żball: dawk kollha involuti ngħataw vot ta’ fiduċja wieħed wara l-ieħor. It-tort hu kollu kemm hu tal-Gvern!

Ippubblikat fuq Illum : il-Ħadd 28 ta’ Ġunju 2020

Yorgen’s bluff

Did Yorgen Fenech really know the date of the early election called in June 2017 by Joseph Muscat as far back as December 2016? I would take that information with a pinch of salt.

It is quite easy to bluff your way after the fact. Yorgen Fenech’s declaration on knowing the date for the early election was made to Inspector Kurt Zahra during his interrogation.

It is not clear whether Inspector Kurt Zahra simply noted Yorgen’s bluff or else whether he succeeded in corroborating this with additional information. Yorgen’s bluff, in my view, had a specific purpose: to drive home the point that he was not the mastermind behind the assassination.

Spinning this is at times worse than spreading lies. Maybe Jason the lawyer should caution Jason the MP about this.

Yorgen’s bluff fits like a glove into one of the theories making the rounds: that the OPM was involved in the planning and commissioning of the assassination. However it is in conflict with other bits of information fed into the investigation through the Theuma recordings: the plans in motion for the assassination were suspended by Yorgen as soon as the early election was called in early May 2017.

This signifies that actually he had no prior knowledge! Unfortunately, some have a very short memory span: they tend to forget today what was reported the day before yesterday!

Notwithstanding, it is too early to arrive at conclusions as who is or isn’t involved beyond those already arraigned. It is to be expected that Joseph Muscat categorically denies even the remotest of connections to the assassination.

We should not however be impressed into conclusions either way at such an early stage. I would definitely not exclude anything at this stage.

Yorgen’s dripping titbits of information continued through Keith Schembri’s testimony this week. Schembri recounted how his friend Yorgen described the manner in which he financed the PN. No information is forthcoming as to whether and how he financed the PL: presumably this is taken for granted. Replying to questions fielded by police inspector Keith Arnaud, Keith Schembri recounted how he had been informed by his friend Yorgen Fenech as to funding requests by Adrian Delia, Leader of the Opposition.

Delia’s sidekick, Pierre Portelli, the Court was told, used to collect the monies €20,000 at a time. As expected, Delia and Portelli immediately and categorically denied this. Delia further denied that he had requested funding to squeeze out David Casa from his MEP seat. We have however already heard of these allegations from various other sources. Are they true, or is it just incorrect information being slowly fed into the investigation by the Yorgen-Keith tandem? The Police Economic Crimes Unit has recently done a Rip van Winkle and is investigating the possibility of Yorgen funding Delia’s PN.

It may be possible to have a conclusion on Adrian Delia’s collections quite soon as the Police Economic Crimes Unit may now be in a hurry as they may soon have to recall their Konrad Mizzi archives to act upon reports which they were too busy to examine appropriately in the recent past.

Konrad has now been kicked out of the Parliamentary Group of the Labour Party after refusing to act on Robert Abela’s suggestions to resign. The discussion within Labour earlier this week was not the first with Konrad as the target. This time Joseph Muscat was however not around to defend him. Four years ago, Joseph Muscat had refused to dismiss Konrad Mizzi when it had resulted that Mizzi was the only member of Cabinet within the EU member states to have his name included in the Panama Papers. Since then we have had plenty of additions to the Panama Papers saga. These include commissions paid on the gas tanker anchored at Delimara as well as the 17-Black saga.

The latest addition is the Montenegro windfarm scandal as a result of which 17-Black made a windfall profit of around €5 million at the expense of Enemalta, for which Konrad Mizzi was politically responsible for a considerable length of time. With this type of transaction 17-Black could easily fulfil its objectives of transferring €5000 a day to the Panama companies setup by Nexia BT.

Finance Minister Edward Scicluna has stated that government is not to blame. He is wrong: those in the spotlight were repeatedly given votes of confidence. Government has no one to blame but itself.

 

Published on the Malta Independent on Sunday: 28 June 2020

Min qed jiġbed l-ispag?

Hemm mistoqsija li bla dubju tberren f’moħħna aħna u nisimgħu jew x’ħin inkunu qed naqraw rapporti dwar ix-xhieda li qed tinġabar il-Qorti in konnessjoni mal-assassinju ta’ Daphne Caruana Galizia. Lil min qed tipproteġi l-pulizija?

Qed joħroġ messaġġ ċar li f’waqtiet partikulari xi uffiċjali tal-Pulizija u l-kriminali li bħalissa qed ikunu investigati kienu id f’id. Naturalment l-uffiċjali in kwistjoni dan jiċħduh. Imma, sfortunatament għal kulħadd, il-kredibilità tagħhom ilha li spiċċat.

Id-deċiżjoni tal-5 t’Ottubru 2018 tal-Qorti Kostituzzjonali dwar Silvio Valletta, dakinnhar Deputat Kummissarju tal-Pulizija, b’kunflitt ta’ interess minħabba r-responsabbiltajiet politiċi ta’ martu Justyne Caruana (politically exposed person) għamlet l-affarijiet ferm agħar. Fl-2018 il-Qorti Kostituzzjonali kienet aċċettat l-argumenti ta’ tal-familja ta’ Daphne Caruana Galizia u ordnat li Silvio Valletta jitbiegħed mill-investigazzjoni dwar l-assassinju.

Fid-dawl tal-allegazzjonijiet kontra id-Deputat Mexxej tal-Partit Laburista Chris Cardona dwar il-possibiltà ta’ ordni separata għall-assassinju ta’ Caruana Galizia, jikber konsiderevolment id-dubju dwar min qiegħed ikun protett mill-Pulizija. Għax kif jista’ jkun li Deputat Kummissarju tal-Pulizija li hu politikament espost jinvestiga politiku ġej mill-istess partit politiku li fih hi attiva martu ukoll Membru tal-Kabinett? Kien fit-8 ta’ Mejju 2016 li din il-gazzetta kienet irrappurtat illi Silvio Valletta kien offrut il-ħatra ta’ Kummissarju tal-Pulizija imma ma aċċettax minħabba li martu Justyne Caruana u l-fatt li “hija Membru tal-Kabinett u persuna prominenti fil-Partit Laburista, seta’ jitfa’ wisq piż u dell fuq l-operat tiegħu kieku aċċetta li jkun fit-tmun tal-Korp.” Dakinnhar iddeċieda tajjeb imma wara insihom id-dellijjiet!

Il-problema tikber konsiderevolment kull meta jissemmgħu dawk li kienu madwar Joseph Muscat, ewlieni fosthom Keith Schembri. Imma hemm oħajn ukoll li kellhom parti importanti fl-iżviluppi ta’ din il-ġimgħa: min jikkonsla u jikkalma u min iwassal il-messaġġi.

Hu magħruf li kemm Chris Cardona kif ukoll Keith Schembri intalbu jwieġbu xi mistoqsijiet mill-Pulizija imma safejn hu magħruf pubblikament s’issa ħadd minnhom mhu qed jiġi investigat.

Jingħad li għad baqa’ informazzjoni sensittiva x’tinkixef.

Irridu nżommu quddiem għajnejna li Daphne kienet stħarrġet u kitbet dwar il-każijiet ta’ korruzzjoni ewlenin fil-pajjiż tul dawn l-aħħar snin, li minnhom ma kellniex ftit. L-atturi xi drabi huma l-istess. Din il-ġimgħa kellna iktar informazzjoni fuq każ kbir. Hu il-kaz tal-Montenegro li stħarrġet it-Times u li minnu irriżulta li 17 Black ta’ Yorgen Fenech daħħlet madwar ħames miljun euro minn fuq dahar l-Enemalta. Min hemm sħab ma Fenech fis-17 Black u s’issa ma jidhirx?

Ix-xhieda fil-Qorti fil-kaz tal-assassinju qed jindikaw il-possibilità li hemm iżjed minn moħħ wiehed wara dan il-qtil. Yorgen Fenech ilu jinsisti li mhux hu l-moħħ iżda li hemm xi ħaddieħor li hu aqwa minnu.

Ma nagħmlux mod li dawn l-idejn moħbija wara l-qtil għandhom interess ukoll fil-qliegħ mill-Montenegro fejn spiċċa jidher Yorgen Fenech għal darba oħra għalihom hux?

Min qed jiġbed l-ispag f’dan kollu? Meta l-Pulizija jagħmlu investigazzjoni iktar fil-fond forsi jkollna ħjiel. Imma ma jiddependix biss minnhom. Jiddependi ukoll minn min s’issa għadu qiegħed jerfa’ l-piz waħdu u jostor lil ħaddieħor.

Il-kobba hi mħabbla sewwa. L-iskandli wieħed wara l-ieħor ilhom jakkumulaw. Dwar uħud minnhom ma sar xejn u dwar oħrajn tapari sar xi ħaġa. F’dan kollu hemm rwol fundamentali għall-ġurnaliżmu investigattiv li b’responsabbiltà jgħarbel u jfittex il-konnessjonijiet bejn in-numru dejjem jikber ta’ skandli. Il-qtil biex isikket lil min jinvestiga mhuwiex biss delitt kontra l-persuna imma hu ukoll delitt kontra d-demokrazija. Għax l-istampa libera li ma tibżax hi pilastru ewlieni tad-demokrazija tagħna.

L-istess idejn jidhru repetutament. Min hemm mistoħbi warajhom? Min qed jiġbed l-ispag Delimara, il-Montenegro u lura sal-Bidnija?

ippubblikat fuq Illum : Il-Ħadd 21 ta’ Ġunju 2020

EIA dwar il-pipeline tal-gass: konsultazzjoni pubblika bdiet illum!

Illum il-Ħadd fetħet il-konsultazzjoni pubblika dwar il-pipeline tal-gass bejn Malta u Sqallija: bejn Delimara u Gela.

Din il-konsultazzjoni hi dwar l-istudju dwar l-impatt ambjentali. Hemm ċans xahar, jiġifieri sal-15 t’April 2020.

Fid-dawl tal-kriżi attwali kkawżata mill-pandemija tal-Coronavirus, wieħed bil-fors jiddubita x’rieda tajba hemm ta’ parti tal-Awtorità tal-Ambjent u r-Riżorsi li qed tikkoordina l-konsultazzjoni.

X’sens jagħmel li bħalissa jingħata bidu għal din il-konsultazzjoni pubblika?

Il-mina t’Għawdex: ħmar il-lejl

Il-Ministru Ian Borg, iktar kmieni din il-ġimgħa, infurmana li kien qed jaħdem biex iwettaq il-ħolma ta’ diversi Għawdxin billi jmexxi l-quddiem il-proċess tal-mina taħt qiegħ il-baħar bejn Malta u Għawdex. Wara dibattitu li ilu għaddej is-snin hu ċar li iktar milli jwettaq il-ħolm ikun aħjar jekk Ian Borg jipprepara ruħu għal ħmar il-lejl.

Saru studji ġejoloġiċi imma lanqas il-konklużjonijiet ġenerali dwarhom ma nafu. Għadhom mistura qieshom xi sigriet tal-istat. Tliet snin ilu l-ġejoloġista Peter Gatt kien ġibed l-attenzjoni għall-fatt li l-mina tal-Enemalta bejn il-power station tal-Marsa u Delimara kienet swiet id-doppju ta’ dak ippjanat u dan minħabba kollass tal-blat f’diversi punti matul il-mina nnifisha. Dan kien seħħ bħala riżultat tan-nuqqas ta’ informazzjoni ġejoloġika meta ġiet imfassla l-mina. Kieku dan kellu jseħħ waqt li jkun għaddej ix-xogħol fuq il-mina bejn Malta u Għawdex hu inevitabbli li jkollna problemi kbar, inkluż possibilment numru ta’ mwiet.

Hu fatt magħruf li fil-Fliegu hemm diversi kisriet ġejoloġiċi (geological faults). Tajjeb li nirrealizzaw li tnejn mill-proposti għall-mina, li saru minn Mott MacDonald, il-konsulenti ta’ Transport Malta, jgħaddu minn dawn il-kisriet.

Li jkunu eżaminati l-kampjuni tal-blat f’laboratorju, anke jekk għal ftit ġimgħat, bla dubju jżid l-għarfien tal-ġejoloġija taż-żona imma dan mhux biżżejjed biex fuqu jittieħdu deċiżjonijiet dwar id-diżinn tal-proġett. Biżżejjed nifhmu li minkejja l-istudji ġejoloġiċi dettaljati fuq numru kbir ta’ snin, ix-xogħol fuq il-mina bejn l-Ingilterra u Franza, iċ-Channel Tunnel, kellu jieqaf u jkun devjat diversi drabi minħabba li t-tħaffir iltaqa’ ma problemi ġejoloġici li ma kien hemm l-ebda indikazzjoni tagħhom fl-istudji dettaljati!

L-istudji serji jieħdu ż-żmien biex isiru: ma jistgħux ikunu mgħaġġla minħabba data determinata minn agenda politika.

Tliet snin ilu, Transport Malta, flimkien mal-Kamra tal-Kummerċ Għawdxija kkummissjonaw studju ekonomiku, ferm qabel ma biss bdew l-istudji ġejoloġiċi. L-istudju kien intitolat Establishing a Permanent Link between the Island of Gozo and Mainland Malta: An Economic Cost Benefit Analysis of Available Strategic Options, li kien sar minn E-Cubed Consultants. Dan l-istudju kien argumenta li t-traffiku bejn il-gżejjer kien ipproġettat li fuq perjodu ta’ 15il sena jiżdied minn medja ta’ 3000 moviment kuljum għal 9000 moviment kuljum. Argument li jmur kontra l-Pjan Nazzjonali għat-Trasport approvat fl-2015 ukoll.

Il-mina proposta teħtieġ ammont kritiku ta’ movimenti ta’ karozzi li jħallsu biex jgħaddu mill-mina u per konsegwenza minn fuqhom jinġabru l-ispejjes tal-mina kif ukoll il-profitti tal-operaturi. Fi ftit kliem il-mina, biex tirnexxi tiddependi minn moviment kbir ta’ karozzi kuljum. Dan imur kontra l-politika dwar it-trasport tal-lum, li ta’ l-inqas fuq il-karta, timmira għal tnaqqis ta’ karozzi mit-toroq tagħna. Din hi materja li bla dubju għandha tkun eżaminat mill-istudju fuq l-impatti ambjentali (EIA) dwar il-mina proposta. Dan l-istudju għadu fl-istadji inizzjali tiegħu u dan wara li l-Awtorità dwar l-Ambjent u r-Riżorsi ftit ġimgħat ilu approvat dak li għandu jkun indirizzat (terms of reference) minn dan l-istudju. L-EIA hu stadju essenzjali li minnu jeħtieġ li jgħaddi l-proġett.

Għaldaqstant, kien irresponsabbli l-Ministru tat-Trasport, meta, iktar kmieni din il-ġimgħa, ħabbar li fi żmien sitt xhur kienet ħierġa sejħa internazzjonali għall-offerti għall-mina bejn Malta u Għawdex. Dan ifisser li dawn l-istudji huma irrelevanti? Fl-opinjoni tiegħi il-Ministru  qiegħed jagħti  dan il-messaġġ ċar u tond.

Din hi l-agħar forma ta’ governanza ħażina għax jimmina l-isforzi tal-awtoritajiet fil-qadi ta’ dmirijiethom. B’dan il-ħsieb jiena ktibt lill-Ombudsman u tlabtu jinvestiga dan in-nuqqas ta’ governanza tajba. Il-Gvern għandu jkollu l-paċenzja li jistenna sakemm ikunu konklużi l-istudji ambjentali qabel ma jieħu d-deċiżjonijiet.

 

Ippubblikat fuq Illum : Il-Ħadd 16 ta’ Diċembru 2018

Gozo tunnel nightmares

Minister Ian Borg informed us, earlier this week, that he seeks to turn into reality a Gozitan “long-held dream” by starting the process for a Malta-Gozo tunnel below the seabed. After debating the matter for years, it is clear that rather more than dreams, Ian Borg should prepare himself for a nightmare.

Geological studies have now been carried out and the results therof are being treated as some state secret. Three years ago, geologist Peter Gatt had drawn attention to the fact that the Enemalta tunnel between the Marsa power station and Delimara had a cost overrun of 100 per cent as a result of rock collapse along several points of the tunnel. This had occurred due to inadequate geological information fed into the design process. If the same were to happen during the Malta-Gozo tunnel works, a series of disasters, including possibly loss of life, would be inevitable.

It is a known fact that the Gozo channel is full of geological faults. It is pertinent to note that two of the tunnel options put forward by Transport Malta advisors Mott MacDonald pass through an active fault in the Gozo channel.

Taking borehole samples and examining them in a laboratory over a few weeks certainly increases our knowledge of the geology of the area but it is nowhere near the sufficient knowledge on the basis of which one can conclude the design parameters of the project. Suffice it to point out that notwithstanding the detailed geological studies spanning over many years and underpinning planning for the Channel Tunnel linking Folkestone in Kent and Coquelles near Calais, the drilling of the tunnel had to be deviated at certain points because of unpredicted geological formations.

Serious studies take years to conclude: they cannot be rushed to meet a deadline set by a political agenda.

Feasibility studies have been carried out some time ago, long before the geological studies were even taken in hand. Three years ago, the Gozo Business Chamber in conjunction with Transport Malta commissioned a study entitled Establishing a Permanent Link between the Island of Gozo and Mainland Malta: An Economic Cost Benefit Analysis of Available Strategic Options. In the study, which was carried out by E-Cubed Consultants, it was argued that the average annual daily traffic (AADT) between the islands is projected to increase from 3000 to 9000 vehicle movements over a 15-year period.

This feasibility study makes assumptions which run counter to the National Transport Master Plan objective of reducing cars from our roads.

Basically, the proposed tunnel requires a critical mass of vehicular movements which would be subject to the payment of a toll and hence contribute to the recovery of the capital outlay, maintenance costs and profits. This runs counter to current Maltese Transport policy, which (at least on paper) aims to reduce the use of private cars from our roads.

This is an issue which would undoubtedly be examined by the Environmental Impact Assessment (EIA) on the proposed Tunnel which study is currently in its initial stages after the Environment and Resources Authority recently approved the terms of reference of such a study. The EIA is an essential stage of the assessment of the project.

It was therefore irresponsible for the Minister of Transport, earlier this week, to announce that within six months an international call for tenders would be issued relative to the Malta-Gozo undersea Tunnel. Does this mean that the government considers the EIA irrelevant? This, in my opinion is the clear message being conveyed.

It is the worst form of bad governance as it undermines the efforts of the established authorities in carrying out their responsibilities. With this in mind, I have written to the Ombudsman and asked him to investigate this breach of good governance. Government should have the patience of awaiting the outcome of the EIA before taking any further decisions.

published in The Malta Independent on Sunday : 16 December 2018

L-istorbju madwarna

noise_pollution

Nhar il-Ġimgħa li għaddiet, kmieni fil-għodu, bosta residenti ta’ Marsaxlokk u Birżebbuġa qamu maħsudin bi ħsejjes li bdew jinstemgħu għall-ħabta tas-sitta ta’ fil-għodu, liema ħsejjes baqgħu għaddejjin għal ftit minuti. S’issa, wara li għaddew iktar minn tlett ijiem għad mhux magħruf x’kien il-kawża ta’ dawn il-ħsejjes ħlief li dawn oriġinaw mill-inħawi tal-power station ta’ Delimara.

Għar-residenti ta’ Birżebbuġa din mhiex xi esperjenza ġdida għax f’Birżebbuġa  ilhom is-snin jisimgħu l-ħsejjes matul il-lejl: ħsejjes ġejjin mid-direzzjoni tal-Port Ħieles. Ħsejjes ikkawżati minn containers li jaħbtu jew jistabtu huma u jkunu qed jiġu mċaqalqa minn post għall-ieħor, inkella ħsejjes ikkawżati mill-generators tal-vapuri mal-mollijiet tal-Port Ħieles.

Ir-residenti ta’ Birżebbuġa, kif ukoll dawk ta’ diversi lokalitajiet fil-madwar, kemm matul il-lejl kif ukoll matul il-jum iridu jissaportu ukoll il-ħsejjes tal-ajruplani nieżla għall-mitjar Internazzjonali ta’ Malta fil-Gudja. Dawn l-ajruplani ħafna drabi jkunu l-iktar qrib il-bini meta jkunu għaddejjin minn fuq iż-żona residenzjali  tal-Papa f’Birżebbuġa.

Ir-residenti tal-Isla (u dawk ta’ Bormla) ilhom jilmentaw ukoll mill-ħsejjes matul il-lejl ġejjin mit-Tarżna ta’ Palumbo. Ħsejjes ġejjin mill-grit blasting li jkun għaddej matul il-lejl fit-tarżna, inkella minn xogħol ta’ tiswija ta’ vapuri jew ta’ oil rigs. Ħsejjes li ma jħalluhomx jorqdu.

Pajjiżna hu żgħir fid-daqs. L-ispazju li naħdmu fih hu ristrett u allura kull ħidma li issir fih bil-fors li jkollha impatt fuq l-inħawi tal-madwar li huma viċin wisq ta’ xulxin.

Uħud qed jargumentaw li dawn l-ilmenti kollha kontra l-ħsejjes huma ta’ theddida għall-għixien tal-familji li jiddependu għall-ħobża ta’ kuljum tagħhom mit-Tarżna ta’ PaIumbo, inkella mill-Port Ħieles jew mill-mitjar Internazzjonali tal-Gudja.

Għall-bosta snin l-awtoritajiet tal-pajjiż (kif ukoll il-management ta’ dawn l-azjendi) ġew jaqgħu u jqumu mill-fatt li l-gwadann ekonomiku ta’ dawn l-azjendi qed isir għad-detriment tar-residenti madwarhom, li lejl u nhar iridu jissaportu impatti kbar fuq ħajjithom. Impatti li qed iħallu effett fuq saħħithom u l-kwalità tal-ħajja tagħhom u tal-familji tagħhom.

Il-mistoqsija li teħtieġ tweġiba hi : kemm jagħmel sens li din il-ħidma issir daqshekk viċin ta’ żoni residenzjali? It-tweġiba, ħafna drabi tkun li din l-attività ekonomika ilha għaddejja s-snin u li m’hemm imkien iktar fejn issir. Allura, qiesu jridu jgħidu li m’hemm xejn x’tagħmel. Jgħidulna li Malta ajruport wieħed għandna u li l-faċilitajiet għat-tarznari jew għall-Port Ħieles ma hemm imkien iktar fejn isiru jekk mhux fejn ġja qegħdin. Sfortunatament dan hu kollu minnu bħalma hu minnu ukoll li dawn il-faċilitajiet ġew żviluppati meta ħadd ma kien jagħti kaz tal-impatti fuq ir-residenti.

Imma allura, nistaqsi, jekk ta’ qabilna ma kienux jagħtu kaz għandna nibqgħu aħna ukoll ma nagħtux kaz? Jekk il-Gvernijiet u l-awtoritajiet tal-bieraħ għalqu għajnejhom u widnejhom, dawn għandhom jibqgħu b’għajnejhom u widejhom magħluqa illum ukoll? L-ewwel pass jista’ jkun li dawn l-azjendi, matul il-lejl, iwaqqfu l-ħidma tagħhom li tikkawża l-istorbju.

Il-Gvern mhux ser jiċċaqalaq jekk in-nies tibqa’ lesta li tissaporti. Jekk in-nies ma titkellimx iktar l-ebda Gvern jew awtorità m’hi ser tiċċaqlaq.

Jiddependi minnek ukoll li qed tisma’ jew taqra dawn il-kelmtejn jekk jittieħdux passi. Mela jekk xbajt tissaporti qum minn hemm u tkellem. Jekk ma tagħmilx hekk, ikun inutli toqgħod tgorr, għax ser jibqgħu jgħadduk biż-żmien.

The Freeport’s neighbours at Birżebbuġa

freeport.aerial viw

 

 

Two incidents occurred at the Freeport Terminal last week. The first led to the spill of an oily-like chemical when a container was accidentally hit and part of its contents spilled out into the sea. The second concerned odours resulting from the handling of fuels at the Oil Tanking Terminal.  The second accident led to the precautionary hospitalisation of six employees. The first incident, on the other hand, led to the suspension of bathing activities at Pretty Bay, Birżebbuġa for a number of days.

The accident leading to the spill occurred on Monday, 8 June at around noon. Yet on Friday, 12 June, personnel from the Civil Protection Department were still dealing with the spill as by this time water currents had moved it from the Freeport Terminal to Pretty Bay. It was only late on Tuesday, 16 June that the Environmental Health Department certified that Pretty Bay was once more fit for swimming.

 

Unfortunately, such accidents are bound to happen. That they do not happen more often is only due to adequate training and the availability of the adequately maintained equipment available on  site.

The Freeport Terminal extension – approved five years ago by MEPA and currently in hand – is intended to tap into the container movement market in the Mediterranean even further. In the coming years, this will lead to a increased activity and, consequently, the likelihood of similar but more frequent accidents happening in the future is possible.

The Freeport Terminal activity is only one of a number which, over the years, have transformed Marsaxlokk Bay into an industrial port. Delimara Power station and fish- farming  as well as the ever-present fuel reception points at the San Luċjan and Enemalta stations are other examples of industrial activity along the Marsaxlokk Bay coastline. We should also remember that, at some time in the near future, bathers at Pretty Bay will also have an enhanced landscape: they will be able to enjoy in full view a gas storage tanker permanently anchored just opposite the sandy beach, along the Delimara part of the Marsaxlokk Bay coastline. The spectacle will include its refuelling between eight and 12 times a year, with possibly three of such refuelling instances occurring during the summer bathing season.

The compatibility of this situation with the EU Seveso Directives is debatable.

All this industrial activity may be healthy when considering the general economic requirements of the country on its own. It is, however, generally incompatible with the needs of Birżebbuġa both as a residential community as well as a touristic venue.

Efforts to mitigate the impacts of this industrial activity on the residential community  of Birżebbuġa (and to an extent even on the locality of Marsaxlokk) are in place. Yet with so much going on, the effects of these mitigation measures are necessarily limited. In fact, one wonders why the decision to locate all this industrial activity in the area was not also accompanied by a decision to restrict the development of land for residential use so close to these industrial facilities. In one particular case, at il-Qajjenza in the 1980s,  residential development was accelerated in the vicinity of the then Enemalta Gas Depot. Fortunately the Gas Depot has now been closed down and decommissioned, however it has been moved to the other side of Birżebbuġa, close to the entrance of Marsaxlokk Bay at Bengħajsa.

 

The Freeport Terminal management, supported by MEPA, had also decided to extend the permissible facilities at the Freeport Terminal to include minor repair work to ships and oil rigs. The decision was only reversed when it was faced with the vociferous opposition of the Birżebbuġa residential community led by its local council.

Recently, Transport Malta has added to the summer pleasures at Birżebbuġa. It has planned a mooring area for pleasure craft and small boats adjacent to the swimming zone, right in the middle of Pretty Bay. It seems that Transport Malta does not give a fig about the impact of anti-fouling agents used on a large number of craft berthed very close to a swimming zone.

 

With all this activity going on around Pretty Bay, it is inevitable that that there will be an increase in unacceptable environmental impacts on land, air and sea. Some accidents will also be inevitable.

As a result, however, it is very possible that in future there will be further restrictions on the use of Pretty Bay as a bathing venue. One hopes that this will not be often. It is, however, unavoidable and is the direct result of the ongoing activity which is definitely incompatible with the needs and requirements of the Birżebbuġa residents.

One interesting development at the time of writing is that Hon. Marlene Farrugia, as Chairperson of Parliament’s Committee on the Environment and Development Planning, has placed last week’s incidents at the Freeport Terminal on the Parliamentary Committee’s agenda. For the time being, a request for information has been sent out. The resulting discussion will hopefully direct the spotlight on the manner in which successive governments have transformed Marsaxlokk Bay into an industrial port, in the process at times ignoring – and at other times not giving sufficient attention to the plight of the residents in the area.

published in The Malta Independent on Sunday, 21 June 2015

Ħtieġa ta’ kalma u attenzjoni

 Gas Cloud Freeport Fairway

Madwar il-Bajja ta’ Marsaxlokk diġa hemm attivita’ diversa li hi ta’ riskju.

Matul din l-aħħar sena għadu kif għalaq l-impjant tal-gass tal-Enemalta fil-Qajjenza. Impjant li kien imdawwar b’residenzi għal snin twal. L-impjant ingħalaq u sar wieħed ġdid f’Bengħajsa u dan wara snin kbar ta’ ilmenti.

Ġo nofs Birżebbuġa hemm l-impjant tal-fuel tal-Enemalta. Ilu hemm snin kbar. Imdawwar bir-residenzi. L-Enemalta ilha s-snin tħabbel rasha biex tagħlaq dan l-impjant. Imma s’issa għadu hemm qalb in-nies.

Hemm ukoll il-ħażna tal-fuel f’San Luċjan bejn Birżebbuġa u Marsaxlokk w il-ħażna taż-żjut fil-kumpless tal-Freeport, l-Oil Tanking.

Dawn ir-riskji diġa qegħdin hawn u dan flimkien mal-ħażna tal-fuel (HFO u gasoil) presentement użat mill-Enemalta f’Delimara.

L-istudji li diġa saru dwar l-impjant tal-gass f’Delimara jinkludu studju minn Roberto Vaccari li għalkemm huwa studju preliminari diġa juri numru ta’ diffikultajiet u riskji ġodda li l-ħażna tal-gass tista’ toħloq. Riskji li meta tieħu in konsiderazzjoni r-riskji li diġa hawn fil-Bajja ta’ Marsaxlokk ikomplu jagħmlu is-sitwazzjoni agħar milli diġa hi.

Huma riskji li pajjiżi oħra sabu tarf tagħhom billi madwar is-sors ta’ riskji joħolqu żona li fiha l-aċċess ikun wieħed limitat u ikkontrollat. Il-ħolqien ta’ żona bħal din issolvi l-problema: ma teliminax ir-riskju imma tnaqqas sostanzjalment l-impatt tiegħu.

Id-diffikulta f’Delimara hi li l-ispazju li hemm hu limitat u ma jidhirx li hu possibli li tinħoloq din iż-żona b’aċċess  limitat u kkontrollat. Għalhekk il-proposta tal-ħażna tal-gass hi waħda problematika.

Li l-Gvern jgħid illi ser jagħmel iktar studji biex jipprova jsib tarf tal-problema hu pass tajjeb.  Irridu nħarsu iktar fil-fond mhux biss lejn l-impjant propost f’Delimara, imma ukoll lejn l-impatt fuq is-sajjieda, fuq il-komunitajiet ta’ Marsaxlokk u Birżebbuga kif ukoll fuq il-Port Ħieles.

Ir-riskju li jkun hemm inċident hu wieħed żgħir u rari. Imma l-konsegwenzi jekk iseħħ l-inċident ikunu kbar ħafna. Għalhekk jeħtieg li nimxu b’kalma u b’attenzjoni kbira.

ippubblikat fuq iNews : it-Tlieta 25 ta’ Frar 2014

Il-gass għal Delimara: nħarsu s-saħħa u s-sigurta tar-residenti

Delimara.gas terminal

Il-ħidma biex il-ġenerazzjoni tal-elettriku ma tibqax bl-użu ta’ żejt li jħammeġ (Heavy Fuel Oil) iżda bil-gass, minn dejjem kienet appoġġjata minn-Alternattiva Demokratika.

Kwalita’ aħjar tal-arja u traħħis fil-kontijiet tad-dawl u l-ilma huma l-konsegwenzi diretti ta’ dan il-pass.

F’dawn il-ġranet għaddejja d-diskussjoni dwar l-istudju fuq l-impatt ambjentali ta’ dan il-proġett. Hemm qbil ġenerali fuq ħafna mill-kontenut ta’ dan l-istudju.

Mill-istudju dwar l-impatt soċjali tal-power station bil-gass iżda, toħroġ b’mod ċar il-preokkupazzjoni tar-residenti ta’ Marsaxlokk għall-ħażna tal-ġass fuq opra tal-baħar speċjalizzata (floating gas storage facility). Huwa stmat li 91% tar-residenti ta’ Marsaxlokk ma jaqblux li l-gass għall-użu tal-power station jinħażen ġol-Bajja ta’ Marsaxlokk.

L-istudju ippreżentat dwar ir-riskju li l-ħażna tal-gass fil-Bajja ta’ Marsaxlokk, biswit il-power station u faċċata r-raħal ta’ Marsaxlokk, ma jikkonvinċi lil ħadd. In-nies m’hiex konvinta illi r-riskju għal saħħithom, għal ħajjithom u għall-propjeta’ tagħhom hu wieħed minimu. Mhux konvinti li r-riskju hu wieħed minimu. Mhux konvinti li r-riskju hu aċċettabbli.

Kien għalhekk f’waqtu dak li qal il-koordinatur tal-EIA li ser isir studju iktar approfondit tar-riskji involuti. Huwa tajjeb li ser isir dan l-istudju addizzjonali imma hu meħtieġ ukoll illi ma jittieħdux deċiżjonijiet mgħaġġla  qabel ma jkun konkluż dan l-istudju.  Għax sakemm ma jkunx konkluż studju konvinċenti, l-anqas temporanjament m’hu aċċettabbli li l-ħażna tal-gass għall-użu tal-power station tkun ġol-Bajja ta’ M’Xlokk.

Waqt il-konsultazzjoni pubblika ta’ nhar it-Tnejn intqal illi l-Enemalta m’għandiex flus għal soluzzjonijiet oħra, li jiswew ferm iktar kif ukoll li jieħdu iktar żmien biex jitwettqu.

Il-ħarsien tas-saħħa u l-ħajja tar-residenti ta’ M’Xlokk u Birżebbuġa kif ukoll is-sigurta’ tagħhom u ta’ ħwejjiġhom huma importanti iktar minn kollox, inkluz mill-flus li jkun meħtieġ illi jintefqu għall-proġett. Nittama biss li qabel ma jittieħdu d-deċiżjonijiet ikollna f’idejna l-studju li jgħarbel sewwa r-riskji u dan biex ħadd ma jibqagħlu iktar dubji.

Alternattiva Demokratika ilha żmien tgħid li din hi d-diffikulta unika u reali tal-proġett tal-Power Station f’Delimara li jaħdem bil-gass. Is-saħħa u s-sigurta’ tar-residenti jiġu qabel kollox.

ippubblikata fuq iNews l-Erbgħa 29 ta’ Jannar 2014