Riforma tal-Awtorità tal-Ippjanar

Il-Prim Ministru Robert Abela, fid-diskors tiegħu tal-Ewwel ta’ Mejju, qal li ser jagħti bidu għal riforma fil-qasam tal-ippjanar tal-użu tal-art. Ftit li xejn ta’ dettalji. Fi kliemu, imma, kien ċar li kien qed jipprova jsewwi l-ħsara li rriżultat mill-kritika li saret f’dawn il-jiem minn żewġ Sindki Laburisti. Wieħed minnhom (Christian Zammit – Sindku tax-Xagħra) irriżenja, għax xebbgħuh. L-ieħor, Conrad Borg Manché, Sindku tal-Gżira, baqa’ għaddej. Idu msaħħa riżultat ta’ rebħa fil-Qrati li kellu kontra l-Awtorità tal-Artijiet u d-deċiżjoni tagħha li tieħu lura biċċa mill-ġnien tal-Gżira biex tagħmel il-wisa’ għal pompa tal-petrol.

Bħas-soltu, l-Partit Laburista jipprova jingħoġob ma’ kulħadd. Il-Mexxej tal-Partit Laburista ifaħħar l-impenn ambjentali taż-żewġ sindki. Imma oħrajn fit-tmexxija tal-partit, fl-istess ħin, kontinwament jiddefendu lil min qed jagħmlilhom xogħolhom bħala sindki diffiċli.

Il-problema bażika tal-Awtorità tal-Ippjanar hi li kontinwament tinjora ir-regoli tal-ippjanar tagħha stess. Għal din ir-raġuni, din il-ġimgħa stess, il-Qorti tal-Appell ħassret żewġ deċiżjonijiet oħra tal-istess Awtorità tal-Ippjanar.

Ir-residenti, kif ukoll uħud mill-kunsilli lokali, kontinwament qed isemmgħu leħinhom kontra kull xorta ta’ deċiżjoni tal-Awtorità tal-Ippjanar. Il-permess għall-iżvilupp mill-ġdid tal-villaġġ tal-Mistra kien ħareġ għall-ewwel darba fl- 2013 għal żvilupp b’għoli ta’ tnax-il sular. Ir-residenti opponew it-tiġdid ta’ dan il-permess minħabba li dan mhux kompatibbli mar-regoli tal-ippjanar li huma fis-seħħ illum. It-Tribunal ta’ Reviżjoni għall-Ambjent u l-Ippjanar (EPRT) ma aċċettax l-appell tar-residenti, imma l-Qorti tal-Appell waqqfet kollox u bagħtet il-file lura biex il-każ ikun eżaminat mill-ġdid. Dan, il-Qorti għamlitu, għax ikkonkludiet li t-talbiet tar-residenti ma ġewx eżaminati sewwa mill-EPRT.

Fid-dawl ta’ din id-deċiżjoni tal-Qorti tal-Appell ikun floku li wieħed jistaqsi “il-għala, dawk li jieħdu d-deċiżjonijiet tal-ippjanar, kontinwament jinjoraw ir-regoli”? Xi snin ilu kien l- Ombudsman innifsu li wasal għall-istess konklużjoni.

Dan il-kaz mhux xi eċċezzjoni!

Nhar l-Erbgħa, l-Qorti tal-Appell, tat deċiżjoni oħra, din id-darba dwar żvilupp fil-Mellieħa. Aċċettat appell li sar mill-Kunsill Lokali tal-Mellieħa u ħassret permess ta’ żvilupp għal-lukanda (bil-faċilitajiet anċillari għaliha) liema permess kien inħareg f’żona fejn dan l-iżvilupp ma jistax isir ħlief f’ċirkustanzi eċċezzjonali. Din il-lukanda ta’ tmien sulari hi konnessa mal-interessi tal-iżviluppatur Għawdxi Joseph Portelli.

L-applikazzjoni għall-ewwel kien hemm il-parir dwarha (bil-miktub) biex din tkun rifjutata. Imma l-Kummissjoni għall-Kontroll tal-Iżvilupp ma qablitx ma’ dan u approvat il-ħruġ ta’ permess. Dan il-permess ġie ikkonfermat ukoll mit-Tribunal ta’ Reviżjoni għall-Ambjent u l-Ippjanar  (EPRT). L-EPRT l-anqas ma qabel li joħroġ ordni biex ma jsirx xogħol fuq is-sit sakemm jinqata’ l-appell. Riżultat ta’ hekk, il-lukanda li issa tilfet il-permess għax dan ġie mħassar mill-Qorti tal-Appell hi issa lesta u mibnija! Ser ikunu meħtieġa alterazzjonijiet sostanzjali u probabbilment partijiet minn dik li hi lukanda jkollhom jitwaqqgħu minħabba li dan l-iżvilupp ibbenefika minn bonus ta’ żewġ sulari extra li jingħataw għall-iżvilupp tal-lukandi! Jiġifieri dawn kellhom żieda ta’ żewġ sulari fuq dak li hu normali f’dawn iż-żoni! Dawn iż-żewġ sulari ma’ jistgħux ikunu approvati f’ċirkustanzi oħra. GħaIhekk ikollhom jaqgħu!

Dan kollu juri kemm hu possibli li bir-regoli tal-ippjanar tal-lum (anke jekk hemm bosta difetti fihom) xorta hu possibli li wieħed jasal għal deċiżjonijiet raġjonevoli kif uriet il-Qorti tal-Appell!  Ovvjament id-deċiżjonijiet ikunu raġjonevoli jekk dawk li jeħduhom ikun kapaci li jimxu mar-regoli dejjem.

L-ippjanar għall-użu tal-art hu għan-nies. Kif qed nagħtu każ tan-nies fl-ippjanar għall-użu tal-art li għandna? Jekk insegwu l-kazijiet diversi hekk kif dawn jiżviluppaw, hu ċar li dawk li huma maħtura biex jassiguraw li l-affarijiet jimxu sewwa, fl-interess tan-nies u tal-kwalità tal-ħajja tagħhom, qed iħarbtu kollox. Dan hu ċar meta wieħed jara d-diversi deċiżjonijiet tal-Qorti,mhux biss dawk li nsemmi hawn fuq, imma bosta oħra ukoll.

Huwa dan li jeħtieġ li jkun indirizzat minn riforma tal-proċess tal-ippjanar għall-użu tal-art. Jeħtieġ nassiguraw li dawk li jieħdu d-deċiżjonijiet ikunu nies kapaċi jiddeċiedu sewwa: konsistenti u skond ir-regoli fis-seħħ. X’nambuhom ir-regoli jekk b’mod konsistenti jiġu injorati?

Din hi r-riforma meħtieġa fl-ippjanar għall-użu tal-art.

pubblikat fuq Illum:14 ta’ Mejju 2023

Reforming the Planning Authority

Prime Minister Robert Abela, during his May Day speech, hinted that he will embark on a land use planning reform. His speech was very scant on details. It was however clearly an exercise in damage control after the Labour Party has faced sharp criticism from two of its own Mayors, one of whom (Christian Zammit – Xagħra Mayor) has quit the party in disgust. The other, Conrad Borg Manché, Gżira Mayor, soldiers on. His hand has been strengthened as a result of the Gżira Court case win against the Lands Authority and its decision to reduce the size of the Gżira public garden to make way for a fuel station.

The Labour Party is, as always, running with the hares and simultaneously hunting with the hounds. Party Leader Robert Abela lauds his “environmentalist” mayors. Others within the Labour Party hierarchy, however, are busy defending those who are making their life miserable.

The problem with the Planning Authority is that basically it is ignoring its own policies which it is stretching well beyond any elastic limit. Only this week, for this very reason, the Court of Appeal has cancelled two land use planning decisions.

Residents, and some local councils, are up in arms against all sorts of decisions being taken by the Planning Authority. The permit relative to the Mistra Village re-development was originally issued by the Planning Authority in 2013 for a 12-floor high-rise development. The renewal of the development permit was contested by residents on the grounds of its incompatibility with currently existing planning policies. The Environment Planning Review Tribunal (EPRT) shot down the residents’ appeal but the Court of Appeal thought otherwise and sent the case back to the drawing board. The Court of Appeal has pointed out that the EPRT had not examined adequately the applicable planning policies to ascertain or otherwise the residents’ claims.

In view of this Court of Appeal decision it is pertinent to ask as to why those taking planning decisions continuously ignore planning policies? Some years back it was the Ombudsman himself who had arrived at a similar conclusion.

This is not a one-off case.

Last Wednesday the Court of Appeal delivered another decision relative to a development in Mellieħa and accepted the Mellieħa Local Councl’s appeal to cancel a development permit for a hotel with related amenities in an area where the local plan forbids hotel development, except in extraordinary circumstances. This eight-floor hotel is linked to the extensive commercial interests of Gozitan construction magnate Joseph Portelli.

The original written recommendation for a refusal of the application was overturned by the Planning Commission. The development permission wassubsequently confirmed by the EPRT. The EPRT also refused to issue an order to halt construction until the planning appeal is determined. As a result, the hotel whose permit has now been repealed is now completed! It will have to be extensively altered and possibly parts of it will now have to be demolished as the constructed hotel even benefitted from an additional two-floor bonus over and above the prevailing permissible height! These two floors are not permissible in other circumstances and will then have to be demolished.

All this proves that even on the basis of existing planning policies (which need substantial improvement) one can arrive at reasonable decisions as clearly demonstrated by the Court of Appeal, if only those running the show are capable of strictly observing the rules.

Land use planning is for people.  How are people and their needs factored in our land use planning? Following the various land use planning cases as they develop, it is clear that land use planning is hijacked by those appointed to run the show. This is crystal clear when one examines the different decisions of the Court of Appeal. This refers not just to the decisions referred to above, but to many others too!

This is what a reform of the planning process should address: ensuring that the land use planning decision takers are capable of taking decisions which are both consistent and in line with existing policy. What do we need policy for if it is consistently ignored?

This is the reform required in land use planning.

published in The Malta Independent on Sunday: 14 May 2023

L-integrità fil-ħajja pubblika

L-OECD (Organizzazzjoni għall-Kooperazzjoni Ekonomika u l-Iżvilupp) għadha kif ippubblikat tlett rapporti dwar aspetti differenti tal-integrità tal-ħajja pubblika f’Malta. Dan għamlitu bħala parti mill-proġett iffinanzjat mill-Unjoni Ewropeja dwar it-tisħiħ tal-ħidma tal-uffiċċju tal-Kummissarju għall-Istandards fil-Ħajja Pubblika.

L-ewwel rapport hu dwar kif il-leġislazzjoni eżistenti tista’ titjieb filwaqt li t-tieni wieħed hu dwar it-titjib organizzattiv meħtieġ fl-uffiċċju tal-Kummissarju għall-Istandards fil-Ħajja Pubblika. It-tielet rapport fih rakkomandazzjonijiet dwar ir-regolamentazzjoni tal-lobbying.

It-tlett rapporti fihom total ta’ 71 rakkomandazzjoni li l-esperti u l-konsulenti tal-OECD iddiskutew mad-diversi persuni u organizzazzjonijiet li ltaqgħu magħhom f’Malta. Mingħajr ma innaqqas mill-mertu ta’ dawn it-tlett rapporti irrid nemfasizza bi kważi ċertezza li l-parti l-kbira ta’ dawn ir-rakkomandazzjonijiet kienu ilhom preżenti fid-dibattitu politiku lokali għal żmien konsiderevoli. Sfortunatament dawn ġew repetutament injorati mill-partiti fil-parlament.

F’dawn il-paġni jiena ktibt diversi drabi dwar il-ħtieġa li nirregolaw il-lobbying fil-pajjiż. Il-lobbying huwa parti essenzjali mill-proċess demokratiku. Jeħtieġ, iżda, li jkun trasparenti. Sentejn ilu, il-Kummissarju għall-Istandards fil-Ħajja Pubblika Dr George Hyzler, ippubblika dokument konsultattiv dettaljat dwar il-mod kif nistgħu nirregolaw il-lobbying fil-pajjiż. Wara sentejn, iżda,  għadu ma sar xejn: il-proposti tiegħu għadhom qed jiġu “studjati”! Hi sfortuna li s’issa l-partiti fil-parlament ma jidhrux li huma interessati.  

Il-ħolqien tal-uffiċċju ta’ Kummissarju għall-iStandards fil-Ħajja Pubblika kien pass tajjeb ħafna, avolja kien hemm ħafna dewnien u tkaxkir tas-saqajn sakemm il-liġi għaddiet mill-Parlament.

Dan l-uffiċċju jeħtieġ li jkun allinejat kemm mal-uffiċċju tal-Ombudsman kif ukoll mal-Uffiċċju Nazzjonali tal-Verifika. Meta tqishom flimkien dawn huma tlett funzjonijiet essenzjali biex il-governanza tajba tinfirex u tissaħħaħ fl-oqsma kollha tal-amministrazzjoni pubblika.

It-tlieta li huma qed jagħmlu xogħol utli.  Jistgħu jkunu anke aħjar kieku jkollhom inqas tfixkil kull meta jkunu jeħtieġu informazzjoni biex jeżaminaw dak li jkollhom quddiemhom.  Ir-rapporti tal-OECD jezaminaw il-liġi Maltija li biha twaqqaf l-uffiċċju ta’ Kummissarju għall-iStandards fil-Ħajja Pubblika u jigbdu l-attenzjoni għad-diversi oqsma fejn jista’ jsir titjib biex ikun assigurat li l-indipendenza tal-Kummissarju tkun imħarsa b’mod prattiku.

Il-pubblikazzjoni tal-files Uber, iktar kmieni din il-ġimgħa, wrew li hemm bosta gvernijiet u istituzzjonijiet oħra (inkluż l-Unjoni Ewropeja) li minkejja li għandhom biżibilju liġijiet u regolamenti dwar il-lobbying, xorta nqabdu fuq sieq waħda. Għax li jkollok il-liġijiet li jiregolaw il-lobbying mhux biżżejjed: neħtieġu ukoll ir-rieda politika biex nimplimentawhom. Bosta drabi din ir-rieda politika ma teżistix!  

Il-kontabilità, it-trasparenza u l-governanza tajba huma ferm iktar minn slogans: huma valuri fundamentali li fuqhom jinbena l-istat demokratiku modern.  L-uffiċċju tal-Kummissarju dwar l-iStandards fil-Ħajja Pubblika, l-Ombudsman u l-Uffiċċju Nazzjonali tal-Verifika huma parti integrali mill-infrastruttura demokratika li hi essenzjali biex dawn il-valuri jrabbu għeruq b’saħħithom fl-istituzzjonijiet u s-soċjetà tagħna.

Madwar tnax-il xahar ilu l-Ombudsman kien indika li ma kellux intenzjoni li jaċċetta li l-ħatra tiegħu tkun imġedda. Ghad ma ġiex identifikat min ser jinħatar floku avolja qed jingħadu bosta affarijiet dwar dak li għaddej bejn il-partiti parlamentari  huma u jiddiskutu dwar min jista’ jinħatar.  Sadanittant Dr George Hyzler ser ikollu jwarrab ukoll  għax inħatar mill-Gvern Malti fil-Qorti Ewropeja tal-Awdituri. F’dan il-mument delikat ser ikun hemm post ieħor vojt.

Jekk verament nemmnu li f’dan l-istat demokratiku l-istituzzjonijiet għandhom valur, huwa essenzjali li dawn il-vakanzi jimtlew illum qabel għada. F’ġieh is-serjetà fil-ħajja pubblika hemm bżonnhom bla ħafna iktar dewmien.

ippubblikat fuq : Illum 17 ta’ Lulju 2022

Standards Matter

The Organisation for Economic Cooperation and Development (OECD), has just published three reports dealing with various aspects of the integrity of public life in Malta. This was done as part of the EU funded project on “Improving the Integrity and Transparency Framework in Malta”.

The first published report deals with the need to reinforce existing legislation, while the second one deals with the organisational review required at the office of the Commissioner for Standards in Public life. The third report deals with recommendations for the improvement of transparency and integrity in lobbying.

The three reports contain a total of 71 recommendations arrived at by experts and advisors at OECD after having carried out various meetings with stakeholders in Malta. Without in any way diminishing the positive contribution of all three OECD publications I can safely state that the great majority of the recommendations made in the three OECD publications have been present in the local public debate for a considerable time. Unfortunately, they have been repeatedly ignored by the parliamentary parties.

I have written on the need to regulate lobbying many times from these columns. Lobbying is an essential part of the democratic process. It needs, however, to be transparent. Two years ago, Dr George Hyzler, the Commissioner for Standards in Public Life published a detailed consultation paper on lobbying entitled: Towards the Regulation of lobbying in Malta. Two years down the line nothing has been done to regulate lobbying: his proposals are still being “studied”. Unfortunately, none of the parliamentary parties is remotely interested, so far.

The creation of the office of Commissioner for Standards in Public life was the achievement of a milestone, even though it took too long a time to drive the relevant legislation through Parliament.

The office needs however to be aligned with the Office of the Ombudsman and that of the National Audit Office. Viewed together these are the three essential offices which seek to ensure good governance, in all its aspects, throughout the different levels of public administration.

All three are doing sterling work. They can however do better if they encounter less obstructions whenever they seek information to examine issues at hand. The OECD reports dissect the legislation setting up the Office of the Commissioner for Standards in Public Life and pinpoint the several areas where improvements are essential in order to ensure that the independence of the Commissioner is protected in practical ways.

Standards matter. 

The Uber files published earlier this week indicate that many other governments and institutions (the EU included) are not up to scratch notwithstanding the at times detailed legislation regulating lobbying. The point being made is that having legislation regulating lobbying on our statute books is not enough: we need the political will to implement it. Many times, this political will is inexistent.

Accountability, transparency and good governance are not just slogans: they are fundamental values which underpin the modern democratic state. The office of the Commissioner for Standards in Public Life, the Ombudsman and the National Audit Office are the essential democratic infrastructure to ensure that these fundamental values have strong roots in our institutions.

Around twelve months ago the Ombudsman has signified his intention that he does not desire a renewal of his term of office. His replacement has not been identified yet as a result of the  horse-trading in which the PN and PL are currently engaged in. In the meantime, Dr George Hyzler has been kicked upstairs, being nominated as the Maltese member  at the European Court of Auditors. As a result, very shortly, another vacancy in the Office of Commissioner for Standards in Public Life has been created at such a delicate point in time.

If we really believe that, in a democratic state, institutions really matter, it is imperative that these vacancies are addressed at the earliest. Standards matter.

published in The Malta Independent on Sunday : 17 July 2022

Ir-Repubblika hi marida

Aħna u nsegwu l-ġbir tal-provi fil-Qrati dwar id-diversi każi li għadhom għaddejjin in konnessjoni mal-assassinju ta’ Daphne Caruana Galizia nistħajjilni qed nara dokumentarju dwar il-falliment tal-istituzzjonijiet f’Malta. Dokumentarju dwar il-falliment tal-istat Malti, dwar ir-Repubblika li għamlet lilha innifisha impotenti fil-konfront tal-kriminalità.  

L-assassinju ta’ Daphne hu ukoll falliment tal-korp tal-Pulizija li ma rnexxilux isib tarf tal-kriminalità organizzata.  

Kif jista’ l-korp tal-Pulizija jagħmel dmiru meta jkollu uffiċjali bħal Silvio Valletta li jkun fil-but tal-kriminali? Silvio Valletta għadu jiġri mas-saqajn: s’issa għad ma ħadux passi kontrieh minkejja l-ħsara enormi li għamel lill-kredibilità tal-korp tal-Pulizija u lill-pajjiż.

Illum nafu kemm Silvio Valletta tħaxken ma  Yorgen Fenech. Valletta ma kienx xi kuntistabbli  f’xi għassa tal-pulizija mwarrba. Prattikament kien imexxi l-Korp tal-Pulizija bħala Deputat Kummissarju. Kien jirrapresenta lill-Korp tal-Pulizja fuq il-Bord ta’ Tmexxija tal-Financial Intelligence Analysis Unit (FIAU).

Il-fatt li wieħed mill-fizzjali tal-pulizija l-iktar anzjani jaġixxi b’dan il-mod jagħti indikazzjoni ċara ta’ kif kienu jaħsbuha sħabu fit-tmexxija tal-korp fil- Furjana. Rapport tal-Ombudsman irrappurtat iktar kmieni dan ix-xahar dwar investigazzjoni mitluba fuq ilment ta’ Supretendent tal-Pulizija fisser kif kienet tinħatar it-tmexxija tal-korp: il-lealtà lejn il-kummissarju qabel il-lejaltà lejn is-servizz, kienet kwalifika essenzjali.  Meta l-għażla tal-fizzjali tal-korp kienet issir b’dan il-mod xejn m’għandna nissorprendu ruħna li l-korp ilu ftit kompromess.

Iz-ziju Silvio kien investiment li jirrendi għal Yorgen Fenech. Għal żmien twil Silvio Valletta kien il-muftieħ li iffaċilita l-aċċess  ta’ Yorgen Fenech għal kull xorta ta’ informazzjoni li kien jeħtieġ.  Dan hu eżempju ċar ta’ x’nifhmu meta ngħidu li d-dinja kriminali qegħda bosta passi qabel il-korp tal-pulizija.   F’dan il-kaz, permezz ta’ Silvio Valletta d-dinja kriminali setgħet tinfluwenza l-korp bir-remote control.

Diffiċli biex nifhmu kif inhu possibli li jkollna kollass iktar gravi tal-istituzzjonijiet minn hekk.

Dan kollu ma ġarax mil-lum għal għada. Imma hu ċentrali biex nifhmu kif żviluppat l-għanqbuta tal-maniġġi tul is-snin liema maniġġi wasslu għall-assassinju ta’  Daphne Caruana Galizia u lil hinn.  

Meta saret emfasi dwar il-kunflitt ta’ interess ta’ Silvio Valletta minħabba li dakinnhar, martu, kienet membru tal-Kabinett, ir-resistenza biex iwarrab kienet enormi. Kella tkun kawża fil-Qrati, li ħadet iż-żmien, li wasslet biex jitwarrab mill-investigazzjoni.  

Issa ġie ippubblikat ir-rapport finali tal-inkjesta pubblika dwar l-assassinju ta’ Daphne. Ir-rapport ma jgħidilniex min qatilha, jew min ordna l-qtil tagħha: dak qatt ma kien l-iskop tar-rapport. Ir-rapport imma jeżamina l-klima ta’ impunità li nħolqot u li wasslet għall-assassinju tagħha.  Ir-rapport juri kif in-negozju u l-politika saru ħaġa waħda, tant li xi kultant mhux iktar faċli biex tgħid min hu min.

Il-konklużjoni ewlenija tar-rapport hija li Malta inħakmet minn mentalità mafjuża. L-istat Malti ntrikeb minn mentalità kulturali li tippermetti mentalità u attitudni mafjuża li jrabbu l-għeruq.

Ftit hemm proposti fir-rapport tal-inkjesta li huma ġodda għad-dibattitu politiku lokali. Bosta mill-proposti ilhom fl-aġenda pubblika numru ta’ snin. Uħud ġew imbiċċra, mdgħajfa inkella gvernijiet differenti għamlu snin sħaħ iparlaw dwarhom u jagħmlu ftit li xejn.   Il-ħarsien ta’ min ikun lest li jikxef il-ħmieġ (whistleblowing) għadu soġġett għall-ispag politiku kif rajna b’għajnejna għal numru ta’ snin. Ir-regolamentazzjoni tal-lobbying hi soġġetta għal ħafna paroli, imma s’issa ma sar xejn. Ir-regolamentazzjoni tal-imġieba etika saret farsa, minkejja l-isforzi ta’ George Hyzler, il-Kummissarju dwar l-iStandards fil-Ħajja Pubblika.

Huwa essenzjali li l-kuntatti kollha bejn kull negozju u l-friegħi kollha tal-istat ikunu ċari u trasparenti. Kollox, mingħajr eċċezzjoni. Ilu jsir paroli dwar dan imma ftit wisq sar dwaru.

L-istat Malti ġie mdgħajjef minn dawk li fittxew li jsiru sinjuri malajr, a kwalunkwe kost. Jiddependi minna jekk inwaqqfuhomx l-iktar kmieni possibli. Ir-Repubblika marida.

Ippubblikat fuq Illum : il-Ħadd 1 t’Awwissu 2021

The Republic is sick

Following the compilation of evidence in our law courts relative to the multiple cases dealing with the assassination of Daphne Caruana Galizia is in itself a detailed continuously developing documentary of the failure of our institutions, the failure of the state.

Daphne’s assassination is also a failure of the police corps to keep a tag on criminal activity.

How could the police corps carry out its duties with officers like Silvio Valletta hibernating deep inside criminal pockets? Silvio Valletta has to date not been prosecuted for his criminal activity which has been the cause of considerable reputational damage and to the effectiveness of the police corps.

Today we know of Valletta’s cavorting with Yorgen Fenech. Valletta was not an ordinary simple cop languishing in some out of the way police station. He practically ran the Police Corps as Deputy Commissioner of Police and represented it on the governing board of the Financial Intelligence Analysis Unit (FIAU).

The fact that this top policeman acted in such a manner is a clear indication of the forma mentis of the contemporary top brass at Floriana Police HQ. An Ombudsman report made public earlier this month on the investigation relative to the complaint of a Police Superintendent has dwelt at some length as to how police officials were selected: loyalty to the boss before loyalty to service was a basic requirement. With police officer selection being carried out on the basis of such a “qualification” it is no surprise that that the Police Corps was compromised for such a long time.

Uncle Silvio was the perfect investment for Yorgen Fenech. For a long time, Silvio Valletta was the key that facilitated access to Yorgen Fenech to all sorts of intelligence. A perfect example which illustrates what it means when we emphasise that the criminal world is many steps ahead of the police force.  In this specific case, for quite a time, the criminal world had the police force on a remote control, through Silvio Valletta.

It is difficult to comprehend how we could ever have an institutional failure of larger proportions.

This did not happen overnight. It is however central to the web of intrigue which developed over the years and leading up the assassination of Daphne Caruana Galizia and beyond.

When Valletta’s conflict of interest as the then husband of a cabinet minister was spotlighted, the resistance to let got was enormous. It had to be a laborious court case which at the end of the day had him removed from coordinating the assassination investigation.

The final report of the public inquiry into Daphne’s assassination has now been published. It does not identify who signed Daphne’s death warrant: that was not its purpose. It does however examine how a state of impunity has developed over time such that her assassination was the direct consequence. It points out how business and politics became intertwined until you could not tell which was which.

The main takeaway from the inquiry report is that the state has been taken over by a Mafia mentality. The state has been hijacked by a cultural mindset that allows and encourages a Mafia attitude to take root and prosper.

Few of the proposals of the inquiry are new to the political debate. Most have been put forward over the years but they were shot down, diluted or had the breaks applied by different governments. Effective whistleblowing is still subject to political strings as has been evidenced over the years. Lobbying regulation is still talked of but not implemented.  The regulation of ethical behaviour has developed into a farce, notwithstanding the efforts of George Hyzler, the Commissioner for Standards in Public Life.

It is about time that the links between business and all branches of the state are transparent. Everything, without any exception, must be above board. This has been on the books for years, yet continuously ignored.

The Maltese state has been severely weakened by those who sought their fast-track enrichment at all costs. It is up to all of us, to stop them in their tracks. The soonest. The state has failed us. The Republic is sick.

published in The Malta Independent on Sunday: 1 August 2021

Il-kontabilità ……….. taħt l-effett tal-loppju

Il-Kummisarju tal-Ambjent u l-Ippjanar fl-uffiċċju ta’ l-Ombudsman, iktar kmieni din il-ġimgħa ikkonkluda li mhu affari ta’ ħadd jekk membri tal-Bord tal-Awtorità tal-Ippjanar jattendux jew le l-laqgħat tal-Bord. Dik biċċa tagħhom: hi responsabbiltà tagħhom dwar kif jaġixxu biex iwettqu r-responsabbiltajiet tagħhom. Meta għaldaqstant, Jacqueline Gili kienet pprovduta bis-servizz ta’ ajruplan privat biex ikun iffaċilitat li hi tattendi għal-laqgħa tal-Bord tal-Awtorità tal-Ippjanar li fiha kienet diskussa u approvata l-monstrosità tal-dB Group f’Pembroke kien hemm indħil mhux permissibli fil-proċeduri tal-istess awtorità.

Is-Sur Johann Buttigieg, Chairman Eżekuttiv tal-Awtorità tal-Ippjanar, ikkonferma pubblikament li d-deċiżjoni li jġib lil Jacqueline Gili bil-ajruplan privat minn Catania, u jeħodha lura Catania biex tkompli tgawdi l-btala mal-familja tagħha, kienet deċiżjoni tiegħu. F’pajjiż fejn il-governanza tajba hi pprattikata, mhux ipprietkata biss, is-Sur Buttigieg kien jirreżenja immedjatament, inkella kien jitkeċċa bla dewmien hekk kif l-aħbar kienet magħrufa pubblikament. Dan apparti mid-dell kbir li nxteħet fuq il-validità tad-deċżjoni li ttieħdet bħala riżultat ta’ dan l-indħil fil-ħidma tal-Bord.
Imma, huwa fatt magħruf li l-Awtorità tal-Ippjanar mhiex kapaċi tiddeċiedi fuq kaz daqshekk ċar ta’ tmexxija ħażina. M’għandiex il-kuraġġ li taġixxi.

Ma nistgħux nistennew imġieba mod ieħor. Dawk maħtura fl-awtoritajiet pubbliċi huma kkundizzjonati dwar kif iġibu ruħhom mill-mod kif jaraw lill-politiċi li jkunu ħatruhom iġibu ruħhom. U ngħiduha kif inhi: ma tantx għandhom eżempji tajba fuq xiex jimxu.
L-istorja tal-Panama Papers hi waħda relattivament riċenti. Il-Prim Ministru Joseph Muscat, malli sar jaf li l-Ministru Konrad Mizzi u ċ-Chief of Staff tiegħu Keith Schembri, waqqfu kumpaniji fl-Amerika Ċentrali, fil-Panama, li hi rinomata bħala post fejn taħbi l-flus u tevita t-taxxi, flok ma keċċihom minnufih, qiesu qagħad jiggusthom daqslikieku ma ġara xejn. Dwar x’seta ġara iktar mill-kumpaniji ta’ Mizzi u Schembri u t-tielet kumpanija misterjuża (Egrant), s’issa għad ma nġiebu l-ebda provi. Dan intqal mill-Qrati repetutament, avolja d-deċiżjonijiet tal-Qrati ġew interpretati b’mod li qieshom naddfu lil uħud assoċjati mal-politika minn kull ħtija possibli. Il-fatti huma mod ieħor, kompletament differenti.

S’issa, bla dubju, hemm assenza ta’ provi kredibbli li jindikaw xi ħtija kriminali. Imma ma nistgħux ngħidu l-istess dwar l-imġieba ta’ dawk involuti. Il-provi magħrufa juru bl-iktar mod ċar li tal-inqas hemm imġieba żbaljata u mhix etika u dan minnu nnifsu jiġġustifika sanzjonijiet politiċi.

Dan ma japplikax biss għal dawk il-persuni li huma esposti għall-politika u li issemmew fil-Panama Papers. Japplika ukoll għal xenarji differenti f’kull kamp politiku.

Fuq livell kompletament differenti, jiena diversi drabi għamilt referenza għal tliet rapporti tal-Awditur Ġenerali dwar ir-responsabbiltajiet politiċi ta’ Jason Azzopardi, ilkoll konnessi mal-amministrazzjoni ta’ art pubblika. F’kull wieħed minn dawn it-tliet rapporti l-ex-Ministru Jason Azzopardi kien iċċensurat b’qawwa kbira. Ilkoll niftakru meta f’Ottubru 2017 waqt laqgħa pubblika tal-Kumitat Parlamentari għall-Kontijiet Pubbliċi uffiċjal pubbliku kien xehed li l-ex Ministru Azzopardi kien jaf b’dak kollu li kien għaddej. Imma Jason Azzopardi jibqa’ jilgħabha tal-iblah u jagħmel ta’ birruħu li ma kellux idea dwar dak li kien għaddej madwaru.

L-Opposizzjoni s’issa għadha ma ġegħlitux jerfa’ r-responsabbiltà ta’ għemilu. La ġiegħlet lilu u l-anqas lil oħrajn. Bilfors, f’dan il-kuntest, allura wieħed jistaqsi dwar kif l-Opposizzjoni tippretendi li neħduha bis-serjetà meta tkun kritika ta’ ħaddieħor. Għax l-ewwel u qabel kollox, l-Opposizzjoni għandha tkun kapaċi tapplika għaliha dak li ġustament tippretendi b’insistenza mingħand ħaddieħor.

Sfortunatament il-klassi politika presentment fil-ħatra mhiex kapaċi tipprattika dak li tipprietka. Meta l-partiti politiċi fil-parlament huma b’kuxjenza mraqqda, qiesha taħt l-effett tal-loppju, m’għandniex għalfejn niskantaw b’dak li naraw madwarna.

Ippubblikat fuq Illum :13 ta’ Jannar 2019

 

Anesthetised accountability

Earlier this week, the Planning and Environment Commissioner at the Ombudsman’s office held that it is nobody’s business as to whether or not the Planning Authority’s Board members attend Board meetings: this is a matter for their exclusive concern. The provision of a jet plane to encourage and facilitate the attendance of Ms Jacqueline Gili at the PA Board meeting which considered and approved the dB monstrosity at Pembroke is thus considered as an undue interference and influence in the Planning Authority’s operations.

The Planning Authority Executive Chairman Johann Buttigieg is on record as having taken the responsibility for the decision to bring Ms Gili over to Malta from Catania by air and facilitating her return to continue her interrupted family holiday.

In a country where good governance is upheld, Mr Buttigieg would have resigned forthwith and, in the absence of such a resignation, he would have been fired on the spot as soon as information on the matter became public knowledge.

In addition one would also have had to deal with the fallout on the validity of the decision so taken as a result of such an undue interference.

It is, however, well known that the Planning Authority is incapable of reacting to such blatant bad governance. It is common knowledge that it lacks the proverbial balls, making it incapable of acting properly.

But we cannot realistically expect otherwise, because the appointees to public authorities mirror the behaviour of their political masters. We cannot expect accountability from the appointees if those that appoint them continuously try to wriggle out of shouldering their responsibilities. There are, of course, some exceptions.

The Panama Papers saga is recent enough. Instead of firing Minister Konrad Mizzi and his Chief of Staff Keith Schembri on the spot for setting up companies in the Central American tax-haven, Prime Minister Joseph Muscat acted as if nothing of significance ever happened. What could have happened – in addition to the setting up Mizzi’s and Schembri’s companies and the third mysterious one (Egrant) is not so far provable. This has been stated repeatedly by our Courts, although the relative decisions have been repeated misinterpreted as absolving various politically exposed people (PEP) from any wrongdoing. Nothing could be further from the truth.

There is no doubt that, so far, there is an absence of proof indicating potential criminal liability. However, as a minimum, there is sufficient proof in the public domain pointing towards both errors of judgement and unethical behaviour which, on its own, is sufficient to justify immediate political sanctions.

This is not only applicable to all the PEPs featuring in the Panama Papers saga. It is also applicable to other different scenarios across the political divide.

On a completely different level, I refer to the three reports by Auditor-General concerning the political responsibilities of Jason Azzopardi, all three of which deal with the management of government-owned land. In all three cases, former Minister Jason Azzopardi was heavily censored. I remember when a senior civil servant testified during a sitting of Parliament’s Public Accounts Committee in October 2017, in public session, that then Minister Azzopardi was aware of all the goings-on. Yet Jason Azzopardi sanctimoniously plays the idiot and feigns ignorance of the goings-on around his desk.

As yet, the Opposition has not yet held him (and others) to account. The Opposition cannot expect to be taken seriously when it rightly censors others before it musters sufficient courage to put its own house in order.

Unfortunately, the political class currently in office is not capable of practising what it preaches. With such anesthetised political parties, it is no wonder that this country has long gone to the dogs.

published in The Malta Independent on Sunday: 13 January 2019

Il-mina t’Għawdex: ħmar il-lejl

Il-Ministru Ian Borg, iktar kmieni din il-ġimgħa, infurmana li kien qed jaħdem biex iwettaq il-ħolma ta’ diversi Għawdxin billi jmexxi l-quddiem il-proċess tal-mina taħt qiegħ il-baħar bejn Malta u Għawdex. Wara dibattitu li ilu għaddej is-snin hu ċar li iktar milli jwettaq il-ħolm ikun aħjar jekk Ian Borg jipprepara ruħu għal ħmar il-lejl.

Saru studji ġejoloġiċi imma lanqas il-konklużjonijiet ġenerali dwarhom ma nafu. Għadhom mistura qieshom xi sigriet tal-istat. Tliet snin ilu l-ġejoloġista Peter Gatt kien ġibed l-attenzjoni għall-fatt li l-mina tal-Enemalta bejn il-power station tal-Marsa u Delimara kienet swiet id-doppju ta’ dak ippjanat u dan minħabba kollass tal-blat f’diversi punti matul il-mina nnifisha. Dan kien seħħ bħala riżultat tan-nuqqas ta’ informazzjoni ġejoloġika meta ġiet imfassla l-mina. Kieku dan kellu jseħħ waqt li jkun għaddej ix-xogħol fuq il-mina bejn Malta u Għawdex hu inevitabbli li jkollna problemi kbar, inkluż possibilment numru ta’ mwiet.

Hu fatt magħruf li fil-Fliegu hemm diversi kisriet ġejoloġiċi (geological faults). Tajjeb li nirrealizzaw li tnejn mill-proposti għall-mina, li saru minn Mott MacDonald, il-konsulenti ta’ Transport Malta, jgħaddu minn dawn il-kisriet.

Li jkunu eżaminati l-kampjuni tal-blat f’laboratorju, anke jekk għal ftit ġimgħat, bla dubju jżid l-għarfien tal-ġejoloġija taż-żona imma dan mhux biżżejjed biex fuqu jittieħdu deċiżjonijiet dwar id-diżinn tal-proġett. Biżżejjed nifhmu li minkejja l-istudji ġejoloġiċi dettaljati fuq numru kbir ta’ snin, ix-xogħol fuq il-mina bejn l-Ingilterra u Franza, iċ-Channel Tunnel, kellu jieqaf u jkun devjat diversi drabi minħabba li t-tħaffir iltaqa’ ma problemi ġejoloġici li ma kien hemm l-ebda indikazzjoni tagħhom fl-istudji dettaljati!

L-istudji serji jieħdu ż-żmien biex isiru: ma jistgħux ikunu mgħaġġla minħabba data determinata minn agenda politika.

Tliet snin ilu, Transport Malta, flimkien mal-Kamra tal-Kummerċ Għawdxija kkummissjonaw studju ekonomiku, ferm qabel ma biss bdew l-istudji ġejoloġiċi. L-istudju kien intitolat Establishing a Permanent Link between the Island of Gozo and Mainland Malta: An Economic Cost Benefit Analysis of Available Strategic Options, li kien sar minn E-Cubed Consultants. Dan l-istudju kien argumenta li t-traffiku bejn il-gżejjer kien ipproġettat li fuq perjodu ta’ 15il sena jiżdied minn medja ta’ 3000 moviment kuljum għal 9000 moviment kuljum. Argument li jmur kontra l-Pjan Nazzjonali għat-Trasport approvat fl-2015 ukoll.

Il-mina proposta teħtieġ ammont kritiku ta’ movimenti ta’ karozzi li jħallsu biex jgħaddu mill-mina u per konsegwenza minn fuqhom jinġabru l-ispejjes tal-mina kif ukoll il-profitti tal-operaturi. Fi ftit kliem il-mina, biex tirnexxi tiddependi minn moviment kbir ta’ karozzi kuljum. Dan imur kontra l-politika dwar it-trasport tal-lum, li ta’ l-inqas fuq il-karta, timmira għal tnaqqis ta’ karozzi mit-toroq tagħna. Din hi materja li bla dubju għandha tkun eżaminat mill-istudju fuq l-impatti ambjentali (EIA) dwar il-mina proposta. Dan l-istudju għadu fl-istadji inizzjali tiegħu u dan wara li l-Awtorità dwar l-Ambjent u r-Riżorsi ftit ġimgħat ilu approvat dak li għandu jkun indirizzat (terms of reference) minn dan l-istudju. L-EIA hu stadju essenzjali li minnu jeħtieġ li jgħaddi l-proġett.

Għaldaqstant, kien irresponsabbli l-Ministru tat-Trasport, meta, iktar kmieni din il-ġimgħa, ħabbar li fi żmien sitt xhur kienet ħierġa sejħa internazzjonali għall-offerti għall-mina bejn Malta u Għawdex. Dan ifisser li dawn l-istudji huma irrelevanti? Fl-opinjoni tiegħi il-Ministru  qiegħed jagħti  dan il-messaġġ ċar u tond.

Din hi l-agħar forma ta’ governanza ħażina għax jimmina l-isforzi tal-awtoritajiet fil-qadi ta’ dmirijiethom. B’dan il-ħsieb jiena ktibt lill-Ombudsman u tlabtu jinvestiga dan in-nuqqas ta’ governanza tajba. Il-Gvern għandu jkollu l-paċenzja li jistenna sakemm ikunu konklużi l-istudji ambjentali qabel ma jieħu d-deċiżjonijiet.

 

Ippubblikat fuq Illum : Il-Ħadd 16 ta’ Diċembru 2018

Gozo tunnel nightmares

Minister Ian Borg informed us, earlier this week, that he seeks to turn into reality a Gozitan “long-held dream” by starting the process for a Malta-Gozo tunnel below the seabed. After debating the matter for years, it is clear that rather more than dreams, Ian Borg should prepare himself for a nightmare.

Geological studies have now been carried out and the results therof are being treated as some state secret. Three years ago, geologist Peter Gatt had drawn attention to the fact that the Enemalta tunnel between the Marsa power station and Delimara had a cost overrun of 100 per cent as a result of rock collapse along several points of the tunnel. This had occurred due to inadequate geological information fed into the design process. If the same were to happen during the Malta-Gozo tunnel works, a series of disasters, including possibly loss of life, would be inevitable.

It is a known fact that the Gozo channel is full of geological faults. It is pertinent to note that two of the tunnel options put forward by Transport Malta advisors Mott MacDonald pass through an active fault in the Gozo channel.

Taking borehole samples and examining them in a laboratory over a few weeks certainly increases our knowledge of the geology of the area but it is nowhere near the sufficient knowledge on the basis of which one can conclude the design parameters of the project. Suffice it to point out that notwithstanding the detailed geological studies spanning over many years and underpinning planning for the Channel Tunnel linking Folkestone in Kent and Coquelles near Calais, the drilling of the tunnel had to be deviated at certain points because of unpredicted geological formations.

Serious studies take years to conclude: they cannot be rushed to meet a deadline set by a political agenda.

Feasibility studies have been carried out some time ago, long before the geological studies were even taken in hand. Three years ago, the Gozo Business Chamber in conjunction with Transport Malta commissioned a study entitled Establishing a Permanent Link between the Island of Gozo and Mainland Malta: An Economic Cost Benefit Analysis of Available Strategic Options. In the study, which was carried out by E-Cubed Consultants, it was argued that the average annual daily traffic (AADT) between the islands is projected to increase from 3000 to 9000 vehicle movements over a 15-year period.

This feasibility study makes assumptions which run counter to the National Transport Master Plan objective of reducing cars from our roads.

Basically, the proposed tunnel requires a critical mass of vehicular movements which would be subject to the payment of a toll and hence contribute to the recovery of the capital outlay, maintenance costs and profits. This runs counter to current Maltese Transport policy, which (at least on paper) aims to reduce the use of private cars from our roads.

This is an issue which would undoubtedly be examined by the Environmental Impact Assessment (EIA) on the proposed Tunnel which study is currently in its initial stages after the Environment and Resources Authority recently approved the terms of reference of such a study. The EIA is an essential stage of the assessment of the project.

It was therefore irresponsible for the Minister of Transport, earlier this week, to announce that within six months an international call for tenders would be issued relative to the Malta-Gozo undersea Tunnel. Does this mean that the government considers the EIA irrelevant? This, in my opinion is the clear message being conveyed.

It is the worst form of bad governance as it undermines the efforts of the established authorities in carrying out their responsibilities. With this in mind, I have written to the Ombudsman and asked him to investigate this breach of good governance. Government should have the patience of awaiting the outcome of the EIA before taking any further decisions.

published in The Malta Independent on Sunday : 16 December 2018