Without transparency, accountability is hampered

Earlier this week I was called by the Auditor General to his office in order to discuss the request for an investigation which I had submitted to his office some 15 days ago on behalf of ADPD. My request for an investigation was relative to the contract of service entered into between the Institute for Tourism Studies (ITS) and the Honourable Rosianne Cutajar, then a Labour member of parliament, now turned independent after being squeezed out of Labour.

As pointed out earlier in this column (The role of members of Parliament: TMIS 2 April), the issue is not an investigation of Rosianne Cutajar. It is rather an investigation into the operation of the Institute for Tourism Studies (ITS): whether it has engaged a consultant to its CEO to carry out responsibilities in respect of which the said consultant had no knowledge or competence, as is public knowledge.

An examination of the contract entered into between the Honourable Cutajar and ITS lists the areas of responsibilities which she was expected to shoulder: primarily issues of financial management. These responsibilities fall substantially outside the competences of a qualified Italian secondary school teacher. The contract in question is one which was hidden from public view until it was released by Shift News on the 23 March after it had obtained a copy as a result of a Freedom of Information request.

The inquisitive and investigative free press is shining a light on secretive acts carried out by the public sector: this is what transparency is about. Without transparency there is no way that we can ensure a shred of accountability.

The Auditor General informed me that he had called this meeting to hear my views, prior to his taking a decision on whether to proceed with the investigation and subsequently inform the Speaker of the House of Representatives of his findings.

Good governance does not stand a chance of ever taking root if this is how decisions are taken in the wider public sector. It is about time that all decision-takers start shouldering responsibility for the decisions they take. This ITS contract is one small example of abusive behaviour which needs acting upon immediately. It is not only politicians who must be accountable.

The management of public funds is tied with a duty to act in a responsible manner. All those who manage public funds must be in a position to account minutely for their actions. At the end of the day, it is the Auditor General who is entrusted by Parliament to monitor and report on the matter. Hopefully in the not-too-distant future we will be informed exactly what happened and who is actually responsible.

Transparency and accountability work in tandem. A lack of transparency is normally the first step to try and ensure that accountability is avoided.

Transparency is the indispensable foundation of good governance. In contrast, bad governance is generally wrapped in secrecy through the withholding of information which should be in the public domain. Without transparency, accountability is a dead letter; devoid of any meaning. A lack of transparency transforms our democracy into a defective process, as basic and essential information required to form an opinion on what’s going on is missing. After all, accountability is about responsibility: it signifies the acknowledgement and assumption of responsibility for our actions. This cannot be achieved unless and until transparency reigns supreme.

Whenever government, or public bodies, are secretive about information which they hold, and refuse or oppose without valid reason requests to release information under the provisions of the Freedom of Information Act they give ample proof of their governance credentials.

Transparency is a journey, not a destination. We have to work hard at ensuring transparency continuously. It is a long journey, one which never ends.

Rules and laws will not bring about transparency. It will only result whenever each one of us opts to do what is right and not what is expedient. Our actions speak much louder than words.

published in The Malta Independent on Sunday: 16 April 2023

Min qed jiġbed l-ispag?

Hemm mistoqsija li bla dubju tberren f’moħħna aħna u nisimgħu jew x’ħin inkunu qed naqraw rapporti dwar ix-xhieda li qed tinġabar il-Qorti in konnessjoni mal-assassinju ta’ Daphne Caruana Galizia. Lil min qed tipproteġi l-pulizija?

Qed joħroġ messaġġ ċar li f’waqtiet partikulari xi uffiċjali tal-Pulizija u l-kriminali li bħalissa qed ikunu investigati kienu id f’id. Naturalment l-uffiċjali in kwistjoni dan jiċħduh. Imma, sfortunatament għal kulħadd, il-kredibilità tagħhom ilha li spiċċat.

Id-deċiżjoni tal-5 t’Ottubru 2018 tal-Qorti Kostituzzjonali dwar Silvio Valletta, dakinnhar Deputat Kummissarju tal-Pulizija, b’kunflitt ta’ interess minħabba r-responsabbiltajiet politiċi ta’ martu Justyne Caruana (politically exposed person) għamlet l-affarijiet ferm agħar. Fl-2018 il-Qorti Kostituzzjonali kienet aċċettat l-argumenti ta’ tal-familja ta’ Daphne Caruana Galizia u ordnat li Silvio Valletta jitbiegħed mill-investigazzjoni dwar l-assassinju.

Fid-dawl tal-allegazzjonijiet kontra id-Deputat Mexxej tal-Partit Laburista Chris Cardona dwar il-possibiltà ta’ ordni separata għall-assassinju ta’ Caruana Galizia, jikber konsiderevolment id-dubju dwar min qiegħed ikun protett mill-Pulizija. Għax kif jista’ jkun li Deputat Kummissarju tal-Pulizija li hu politikament espost jinvestiga politiku ġej mill-istess partit politiku li fih hi attiva martu ukoll Membru tal-Kabinett? Kien fit-8 ta’ Mejju 2016 li din il-gazzetta kienet irrappurtat illi Silvio Valletta kien offrut il-ħatra ta’ Kummissarju tal-Pulizija imma ma aċċettax minħabba li martu Justyne Caruana u l-fatt li “hija Membru tal-Kabinett u persuna prominenti fil-Partit Laburista, seta’ jitfa’ wisq piż u dell fuq l-operat tiegħu kieku aċċetta li jkun fit-tmun tal-Korp.” Dakinnhar iddeċieda tajjeb imma wara insihom id-dellijjiet!

Il-problema tikber konsiderevolment kull meta jissemmgħu dawk li kienu madwar Joseph Muscat, ewlieni fosthom Keith Schembri. Imma hemm oħajn ukoll li kellhom parti importanti fl-iżviluppi ta’ din il-ġimgħa: min jikkonsla u jikkalma u min iwassal il-messaġġi.

Hu magħruf li kemm Chris Cardona kif ukoll Keith Schembri intalbu jwieġbu xi mistoqsijiet mill-Pulizija imma safejn hu magħruf pubblikament s’issa ħadd minnhom mhu qed jiġi investigat.

Jingħad li għad baqa’ informazzjoni sensittiva x’tinkixef.

Irridu nżommu quddiem għajnejna li Daphne kienet stħarrġet u kitbet dwar il-każijiet ta’ korruzzjoni ewlenin fil-pajjiż tul dawn l-aħħar snin, li minnhom ma kellniex ftit. L-atturi xi drabi huma l-istess. Din il-ġimgħa kellna iktar informazzjoni fuq każ kbir. Hu il-kaz tal-Montenegro li stħarrġet it-Times u li minnu irriżulta li 17 Black ta’ Yorgen Fenech daħħlet madwar ħames miljun euro minn fuq dahar l-Enemalta. Min hemm sħab ma Fenech fis-17 Black u s’issa ma jidhirx?

Ix-xhieda fil-Qorti fil-kaz tal-assassinju qed jindikaw il-possibilità li hemm iżjed minn moħħ wiehed wara dan il-qtil. Yorgen Fenech ilu jinsisti li mhux hu l-moħħ iżda li hemm xi ħaddieħor li hu aqwa minnu.

Ma nagħmlux mod li dawn l-idejn moħbija wara l-qtil għandhom interess ukoll fil-qliegħ mill-Montenegro fejn spiċċa jidher Yorgen Fenech għal darba oħra għalihom hux?

Min qed jiġbed l-ispag f’dan kollu? Meta l-Pulizija jagħmlu investigazzjoni iktar fil-fond forsi jkollna ħjiel. Imma ma jiddependix biss minnhom. Jiddependi ukoll minn min s’issa għadu qiegħed jerfa’ l-piz waħdu u jostor lil ħaddieħor.

Il-kobba hi mħabbla sewwa. L-iskandli wieħed wara l-ieħor ilhom jakkumulaw. Dwar uħud minnhom ma sar xejn u dwar oħrajn tapari sar xi ħaġa. F’dan kollu hemm rwol fundamentali għall-ġurnaliżmu investigattiv li b’responsabbiltà jgħarbel u jfittex il-konnessjonijiet bejn in-numru dejjem jikber ta’ skandli. Il-qtil biex isikket lil min jinvestiga mhuwiex biss delitt kontra l-persuna imma hu ukoll delitt kontra d-demokrazija. Għax l-istampa libera li ma tibżax hi pilastru ewlieni tad-demokrazija tagħna.

L-istess idejn jidhru repetutament. Min hemm mistoħbi warajhom? Min qed jiġbed l-ispag Delimara, il-Montenegro u lura sal-Bidnija?

ippubblikat fuq Illum : Il-Ħadd 21 ta’ Ġunju 2020