Il-bejgħ tal-passaporti

Il-Gvern Malti qed jinsisti li hu biss għandu dritt li jiddeċiedi dwar iċ-ċittadinanza. Kull pajjiż għandu dan id-dritt. Dritt li hu rinfurzat bil-prinċipju tas-sussidjarjetà fit-trattati Ewropej. Prinċipju li fi kliem sempliċi jfisser li l-Unjoni Ewropeja m’għandha l-ebda jedd tindaħal u/jew tiddetta f’dawk l-oqsma li huma kompetenza tal-istati membri.

Dan hu kollu minnu. Imma ma jirriflettix l-istorja kollha.

It-trattati tal-Unjoni Ewropeja ma’ jagħtuniex biss drittijiet. Hemm ukoll dmirijiet.

Wieħed minn dawn id-dmirijiet huwa dak magħruf bħala l-prinċipju ta’ lealtà li t-trattati Ewopeja (Treaty of the EU article 4.3) jirreferu għalih bħala obbligu ta’ kooperazzjoni (principle of sincere cooperation). Ma’ jagħmilx sens li kulħadd jimxi għal rasu, b’mod partikolari f’dawk l-oqsma fejn deċiżjoni fi stat tista’ toħloq drittijiet fi stati oħra fl-Unjoni Ewropeja.

Il-ħruġ ta’ passaporti billi dawn jinxtraw kif qed jagħmel il-Gvern Malti jmur kontra dan il-prinċipju ta’ lealtà. Nafu li l-passaport Malti jagħti dritt ta’ moviment, dritt ta’ residenza u dritt ta’ xogħol f’kull rokna tal-Unjoni Ewropeja. Hemm impatt konsiderevoli fuq l-istati l-oħra membri tal-Unjoni Ewropeja. Għalhekk hemm l-obbligu tal-lealtà u l-kooperazzjoni.

Għalhekk il-Gvern Malti miexi ħażin. M’għandux jedd li jbiegħ il-passaporti, jgħid x’jgħid.

Dan mhux qed ngħidu illum. Ilni ngħidu 7 snin.

Tista’ jekk trid tara dan l-artiklu fuq dan il-blog:

Subsidiarity and loyalty : 25 ta’ Jannar 2014

Il-kumpaniji tal-PLPN jeħtieġ li jkunu regolati sewwa

Tal-PLPN, permezz tal-kumpaniji tagħhom tal-media, għandhom jagħtu l-miljuni lill-Kummissarju tal-VAT.  Kif jistgħu qatt ikunu kredibbli meta jitkellmu dwar il-miżuri meħtieġa kontra l-evażjoni tat-taxxa?  Mhux aħjar li jkunu huma minn tal-ewwel li jħallsu dak dovut u jagħtu l-eżempju?

Iktar kmieni din il-ġimgħa konna infurmati li l-kumpaniji tal-media tal- PL u tal-PN għandhom jagħtu mal-€5 miljuni lill-Kummissarju tal-VAT. Dan l-ammont hu dovut lill-kaxxa ta’ Malta u jirrappreżenta taxxa li nġabret mill-kumpaniji tal-PLPN u nżammet għandhom.  Iż-żamma għandhom da parti tal-kumpaniji tal-PLPN ta’ dawn il- €5 miljuni jfisser li dawn ħadmu uqed jaħdmu bi flus li ma humiex tagħhom, iżda tal-kaxxa ta’ Malta. Huwa self moħbi li minnu ibbenefikaw kemm il-PL kif ukoll il-PN. Għalhekk kważi skiet perfett. Fejn jaqblihom iħokku dahar xulxin: malajr jiftehmu bi ftit kliem.

L-għaqdiet tan-negozju għamlu sew li semmgħu leħinhom u lmentaw pubblikament dwar dan it-trattament preferenzjali tal-kumpaniji tal-PLPN dwar il-ħlas tal-VAT li dawn għad għandhom pendenti. Huwa essenzjali li l-mexxejja tal-pajjiż imexxu bl-eżempju. Kif ngħidu, l-kliem iqanqal, imma l-eżempju jkaxkar.  

Il-problema iżda hi ħafna ikbar minn hekk. Xi żmien ilu l-medja kienet ikkummentat dwar il-fatt li tal-PLPN l-anqas il-kontijiet tad-dawl u l-ilma ma kienu qed iħallsu. Il-kontijiet pendenti kienu enormi.  L-aħħar informazzjoni li sibt kienet tindika kontijiet pendenti tal-PLPN u l-kumpaniji tagħhom, flimkien, għall-ammont ta’ madwar  €2,500,000. Diffiċli biex ikollok informazzjoni preċiża u aġġornata minħabba li l-ARMS tqis li din hi materja kunfidenzjali minkejja li hi materja ta’ importanza nazzjonali enormi: għax il-PLPN qed jabbużaw mis-sistema u l-awtoritajiet mhux biss qed iħalluhom imma qed jostruhom.    L- ARMS għandha l-obbligu li tittratta lill-kumpaniji tal-PLPN bl-istess mod li timxi ma’ kumpaniji oħra: trid tassigura ruħha li anke huma jħallsu l-kontijiet fil-ħin!  

Għadni ma semmejtx l-arretrati dwar il-ħlas tal-kontribuzzjoni tas-sigurtà nazzjonali u t-tnaqqis tal-PAYE għat-taxxa tad-dħul tal-impjegati tal-partiti politiċi u tal-kumpaniji tagħhom. Minn dak li ġie indikat fil-passat dawn l-arretrati jistgħu jammontaw għal miljuni kbar, avolja l-ammont eżatt tagħhom mhux magħruf!

Dan ifisser li fil-prattika tal-PLPN għandhom sors ieħor mhux dikjarat ta’ dħul li bih jiffinanzjaw il-ħidma tagħhom: għandhom kreditu fuq it-taxxi u pagamenti oħra dovuti lill-istat u istituzzjonijiet oħra. Self ieħor iffinanzjat minn dawk li jħallsu it-taxxi: self mhux dikjarat li jista’ jammonta għal madwar €10,000,000!

Kull negozju li jkollu jħallas dawn l-ammonti f’taxxa u ħlasijiet oħra jkollu jkollu inkwiet mhux żgħir. Ikun qabad it-triq tal-falliment. Jkun qed jissogra li l-assi tiegħu jittieħdu biex bihom jitħallsu l-kontijiet pendenti. Imma mal-PLPN, qiesu ma ġara xejn!

Dan kollu irridu narawh ukoll fil-kuntest ta’ xi ftehim mistur li niskopru bih minn żmien għal żmien bejn il-partiti l-kbar u x’uħud fin-negozju. L-aħħar każ hu dak tal-abbozz ta’ ftehim bejn il-Labour u Yorgen Fenech liema ftehim kien jipprovdi ħlas ta’ €200,000 għal xi servizzi. Dan bla dubju jfakkarna fil-każ l-ieħor ta’ xi snin ilu bejn il-Grupp dB u l-PN, dwar servizzi ukoll. F’kull kaz wara dawn il-ftehim hemm moħbija donazzjonijiet politiċi “taparsi ħlas għal servizzi”. B’hekk il-partiti l-kbar ikunu qed iduru mar-regolamenti dwar id-donazzjonijiet li jistabilixxu li l-valur kumulattiv ta’ donazzjoni fi flus lil partit politiku ma tistax taqbeż il–limitu ta’ €25,000 minn sors wieħed speċifiku.  

Dan kollu jipponta lejn nuqqas gravi u intenzjonat fit-tfassil tal-leġislazzjoni li tirregola l-finanzjament tal-partiti politiċi. Għidna repetutament li kemm il-PL kif ukoll il-PN kontinwament qed jagħmlu użu mill-kumpaniji tagħhom biex b’mod konvenjenti jevitaw l-obbligi tar-regolamenti finanzjarji.  

Kif wieħed jistenna, l-PLPN jiċħdu dan kollu. L-PL jinsisti li l-kumpaiji tiegħu ma daħlu fl-ebda ftehim ma’ Yorgen Fenech. Il-PN, min-naħa l-oħra jinsisti li m’għandu xejn irregolari. Imma mbagħad it-tnejn li huma ma jimxux mar-regoli. L- accounts ivverifikati tal-kumpaniji tagħhom ilhom snin kbar ma jkunu ppreżentati lill-awtoritajiet skond il-liġi. Bħala riżultat ta’ dan ma hemm l-ebda dokumenti li jistgħu jindikaw  jekk u kif il-kumpaniji tal-PLPN humiex verament mexjin sew u b’mod partikolari jekk humiex kontinwament jintużaw biex ikunu evitati ir-regoli dwar id-donazzjonijiet lill-partiti politiċi.

Hemm ħtieġa urġenti li r-regoli li bihom huma rregolati l-kumpaniji tal-partiti politiċi induruhom dawra sew. Dawn il-kumpaniji għandhom ikunu eżaminati fil-kuntest tal-Att tal-2015 dwar il-Finanzjament tal-Partiti Politiċi.  Rappurtaġġ fil-ħin hu essenzjali biex ikun assigurat li dawn il-kumpaniji ma jibqgħux jintużaw biex tinkiser il-liġi.  

F’dan il-mument il-PLPN u l-kumpaniji tagħhom ikkapparraw self sostanzjali bla ebda awtorizzazzjoni. Dik governanza tajba!

Il-PLPN ma jistgħux isolvuha din. Huma parti integrali mill-problema.

Huma biss Membri Parlamentari eletti minn fost dawk ippreżentati minn ADPD li jistgħu jibdew it-triq tat-tindif tat-taħwid li ħoloq u kattar il-PLPN.

ippubblikat fuq Illum: il-Ħadd 12 ta’ Settembru 2021

Regulating the commercial companies owned by PLPN

PLPN media houses owe millions to the VAT office.  How can PLPN be credible when speaking about measures to bring tax dodging and tax evasion under control? Would it not be more appropriate if they bring their own house in order first?

Earlier this week we were informed that the PL and the PN media houses have a combined unpaid VAT tax bill to the tune of €5 million. This amount is due to the exchequer and represents VAT collected by them and not paid to the state coffers. The retention by the PLPN of this sum of €5 million also signifies that the party media houses are making use of monies due to the national exchequer in their day-to-day workings!  It is an undeclared loan to the benefit of both the PL and the PN. Whenever it suites them, PLPN are in agreement. They are on the same wavelength. They are taking a free ride on the taxpayers back, year-in year-out.

Business is right to publicly complain on the preferential treatment meted out to the PLPN media houses on outstanding VAT payments. It is a reasonable expectation that the country’s leaders should lead by example!

The problem is however much larger than that. Some time back the media alerted us on the PLPN pending water and electricity bills too. The pending amounts due were known to be substantial. The latest available information is of a combined outstanding bill of €2,500,000. Up to date information is difficult to come by as ARMS considers it as a confidential matter, notwithstanding it being a matter of public interest due to its abusive nature.  Is it not about time that ARMS deals with PLPN companies in the same way as it deals with its other customers and ensures that they pay their bills on time?

There are also arrears due for National Insurance contributions and Income Tax deductions for employees of political parties and their companies. It has in the past been indicated that these arrears may run into many million euros even though the precise quantum is not known.

In effect this means that the PLPN have another undeclared source of finance for their day-to-day operations: an interminable credit on taxes and payments due to the state and its various institutions. Another loan financed by taxpayers in the region of around €10,000,000!

This has to be seen within the context of the underhand deals revealed from time to time between PLPN and business. The latest revelation of a possible draft agreement between Labour and Yorgen Fenech through which a €200,000 “deal for services” by the party media was planned, is a case in point. This is reminiscent of the other deal some years back between the dB Group and PN companies also for “services” by the party media. In both cases these deals are intended to disguise effective donations as “payment for services” thereby circumventing the donations regulations which impose an annual cumulative limit of €25,000 for donations to political parties from any one specific source.

Any business owing so much to the exchequer would be in deep trouble, on the inevitable fast track road to bankruptcy. Such a business would also be risking a takeover of its assets to make good for the substantial amounts due. But for the PLPN it seems that there is nothing to worry about!

All this points to a major intended deficiency of the legislation regulating the financing of political parties. It has been repeatedly pointed out that the PL and the PN are continuously using their companies as a convenient front to go around the political party financial regulatory framework.

As expected PLPN are in denial. The PL insists that its companies have not entered into a deal with Yorgen Fenech. The PN on the other hand insist that all is above board. Yet they continuously fail to play by the rules. Audited accounts for their companies have not been presented for many years. As a result, there is no way to verify whether and to what extent the PLPN commercial companies are innocent of the charges that they are being continuously used to circumvent the rules regulating the funding of political parties.

The rules regulating companies owned by political parties should be tightened up. Such companies should be scrutinised within the framework of the Financing of Political Parties Act of 2015. Real-time reporting is essential in order to ensure that such companies are not used any more to circumvent the rules.

As things stand, at this point in time, the PLPN and their commercial companies have appropriated a substantial loan without authorisation. How’s that for good governance? Another contributory factor to grey-listing?

PLPN cannot solve this. They are an integral part of the problem.

Only the election of Green MPs can clean up this PLPN mess.

published in The Malta Independent on Sunday : 12 September 2021

PLPN : parrini tar-rgħiba

Il-pjani lokali huma 7. Il-Pjan Lokali dwar il-Bajja ta’ Marsaxlokk kien approvat fl-1995, madwar sentejn wara li twaqqfet l-Awtorità tal-Ippjanar. Kellhom jgħaddu 7 snin oħra biex ġie approvat pjan lokali ieħor, din id-darba dak għall-Port il-Kbir.  Il-bqija kienu approvati f’daqqa bl-għaġġla fis-sajf tal-2006. Fl-2006 ukoll kien ippubblikat u approvat mill-Parlament dokument ieħor dwar ċaqlieq tal-linja tal-iżvilupp, intitolat “Rationalisation of Development Zone Boundaries”.

Kull wieħed minn dawn it-tmien dokumenti huwa wild il-PN fil-Gvern. Il-konsiderazzjonijiet ambjentali fihom huma nieqsa bil-kbira.

B’mod partikulari, d-dokument li ċaqlaq il-linja tal-żvilupp  ġie approvat mill-Parlament b’għaġġla kbira u bħala riżultat ta’ hekk żewġ miljun metru kwadru ta’ art li kienu barra  miż-żona ta’ żvilupp (ODZ) f’daqqa waħda saru tajbin għall-iżvilupp.

Mill-Opposiżżjoni l-Partit Laburista fil-Parlament ivvota kontra dan iċ-ċaqlieq tal-linja tal-iżvilupp, imma, wara, meta tela’ fil-Gvern ġie jaqa’ u jqum minn dan kollu. Dan minħabba li l-opposizzjoni għall-proposti kienet waħda partiġjana mhux minħabba xi viżjoni alternattiva.

Il-pjani lokali jeħtieġu reviżjoni immedjata. Id-dokument li jistabilixxi kif kellha tiċċaqlaq il-linja tal-iżvilupp għandu jitħassar u safejn hu possibli dik l-art kollha (ż-żewġ miljun metru kwadru) terġa’ issir art ODZ – barra miż-żona tal-iżvilupp.  

Fost it-tibdil meħtieġ hemm tnaqqis ġenerali fl-għoli permissibli tal-bini, liema għoli, f’ħafna każi qed itellef lill-komunità residenzjali mid-dritt ta’ aċċess għax-xemx. Dan qed inaqqas u jostakola l-potenzjal tagħna bħala pajjiż fil-ġenerazzjoni ta’ enerġija rinovabbli. Dan kollu kien injorat mill-pjani lokali.

Hemm bosta materji oħra fl-erba’ rkejjen tal-pajjiż li jeħtieġu li jkunu eżaminati mill-ġdid. Kif spjegajt f’artiklu preċedenti l-pjani lokali ma jagħtux każ tal-impatti kumulattivi tal-iżvilupp li huma stess jipproponu. Din hi materja bażika li teħtieġ attenzjoni kbira għax għandha impatt sostanzjali fuq il-kwalità tal-ħajja tagħna. Sfortunatament il-pjani lokali ftit li xejn jagħtu każ tal-kwalità tal-ħajja. Jiffokaw fuq is-sodisfazzjon tar-rgħiba.

Għandu jkun hemm kumpens jekk art li illum tista’ tkun żviluppata terġa’ lura fl-ODZ bħala art mhiex tajba għall-iżvilupp?

Xi ġimgħat ilu l-Ministru  Aaron Farrugia responsabbli għall-Ippjanar u l-Ambjent kien qal li kellu l-parir favur id-dritt ta’ kumpens. Konvenjentement l-Onorevoli Ministru injora l-fatt li l-Qorti Kostituzzjonali f’Malta kif ukoll il-Qorti Ewropeja dwar id-Drittijiet tal-Bniedem diġa kellhom kaz bħal dan fejn kien hemm talba għal kumpens. Il-Qorti Kostituzzjonali irrifjutat it-talba u l-Qorti fi Strasbourg ma ikkunsidratx t-talba f’deċiżjoni fis- 27 September 2011 li fiha iddiskutiet il-parametri legali applikabbli.

Il-kaz huwa dwar il-kumpanija Maltija Trimeg Limited u jikkonċerna 10,891 metru kwadru ta’ art li kienu fil-limiti tal-iżvilupp fl-1989 kif stabilit mill-iskemi temporanji tal-iżvilupp ta’ dakinnhar. Imma fl-1996 din l-art ġiet skedata għal skop ta’ konservazzjoni f’kuntest tal-protezzjoni tal-widien. Fil-Qrati Maltin il-kumpanija Maltija kienet qalet illi li kieku ħarġu l-permessi ta’ żvilupp l-art kien ikollha valur ta’  €11-il miljun. B’daqqa ta’ pinna imma, dan naqas għal  €230,000. Trimeg Limited kienet xtrat din l-art  €140,000.Il-Qorti Kostituzzjonali f’Malta ma aċċettatx dawn l-argumenti. Il-Qorti fi Strasbourg ma bidlet xejn minn dak li qalet il-Qorti Maltija.

Dan hu kaz wieħed biss. Il-ħsieb ġenerali iżda hu li apprezzament tal-ħarsien ambjentali qed jaqbad art fost in-nies illum li huma iktar sensittivi minn qatt qabel dwar dan.  Ħadd m’għandu jistenna kumpens għat-tibdil li jkun meħtieġ.

Din hi ġlieda kontinwa mar-rgħiba u l-ispekulazzjoni. Nafu li fil-passat, u għal żmien twil, ir-rgħiba kienet minn fuq. Ir-rgħiba fl-ippjanar għall-użu tal-art kellha żewġ parrini: il-PN u l-PL. Fl-Opposizzjoni jopponu u fil-Gvern jirrumblaw minn fuq kulħadd.  

Kemm il-PN kif ukoll il-PL ma jistgħux jindirizzaw din il-mandra fl-ippjanar għall-użu tal-art għax huma parti mill-problema: il-PLPN ħolquha, kabbruha u iddefendewha. Il-PN beda l-froġa u il-Labour sostniha.

Hu meħtieġ li nibdew paġna ġdida.  Il-linja tal-iżvilupp trid titraġġa lura u l-pjani lokali jeħtieġu tibdil mill-qiegħ. Aħna l-Ħodor biss nistgħu nagħmluh dan, għax aħna m’aħna fil-but ta’ ħadd. L-oħrajn, bil-provi wrew tul is-snin li bejn ir-rgħiba u l-kwalità tal-ħajja dejjem isostnu r-rgħiba!

Ippubblikat fuq Illum: il-Ħadd 5 ta’ Settembru 2021

PLPN have continuously sponsored greed

The local plans are 7 in number.  The Marsaxlokk Bay Local Plan was approved in 1995, just two years after the setting up of the Planning Authority. It took another 7 years to approve the next one, the Grand Harbour Local Plan. The rest were approved in one go, in a hurry in the summer of 2006. In 2006 a document entitled “Rationalisation of Development Zone Boundaries” was also published and approved by Parliament.

All eight documents above-mentioned have the PN fingerprints on them. They are certainly not green fingerprints.

The Rationalisation document in particular which was rushed through Parliamentary approval during July 2006 transformed 2 million square metres of land outside the development zone into land which could be considered for development. It shifted the development zone boundaries.

Labour, in Opposition when the rationalisation document was submitted for Parliament’s consideration, voted against its adoption only to embrace it as if it were its own once it was elected into government. Labour’s opposition was not on principle due to some alternative vision. It was pure partisan politics.

The local plans should be revisited the earliest. The rationalisation document should be scrapped and the land it refers to returned to ODZ status wherever this is possible.

Among the revisions considered essential to the local plans is a general reduction in permissible building heights which are interfering with the solar rights of our residential community. This is hampering our potential as a country to generate more renewable energy. This was ignored by the local plans!

There are various other issues spread all over the islands which require revisiting and careful analysis. As explained in a previous article the local plans fail to take into consideration the cumulative impacts of the development which they propose. This is one of the basic matters which should be considered in depth as it has a substantial impact on our quality of life.

Unfortunately, quality of life was considered irrelevant on the local plan drawing board. Only servicing greed was deemed essential.

Would any compensation be due if land currently suitable for development is relegated to ODZ status? Some weeks ago, Planning and Environment Minister Aaron Farrugia emphasised that the advice he received was in favour of compensation. Conveniently the Hon Minister failed to point out that the Constitutional Court in Malta and the European Court of Human Rights in Strasbourg has already dealt with a Maltese similar case requesting compensation. The Constitutional Court shot down the case and the Strasbourg Court considered it as being inadmissible on 27 September 2011 in a decision which discusses at some length the applicable legal parameters.

The case involved the Maltese Company Trimeg Limited and concerned 10,891 square metres of land which was within the limits of development as defined by the Temporary Provisions Schemes of 1989 but was then, in 1996, scheduled for conservation purposes as part of a valley protection zone.  The Maltese Company had previously claimed in the Maltese Courts that the land would have a value of €11 million if development permits were issued but was reduced in value to €230,000 at the stroke of a pen. The land was originally purchased by Trimeg Limited for €140,000.

The Constitutional Court in Malta had not accepted the arguments brought forward and the Strasbourg Court did not change anything from that judgement.

This is obviously just one case. The general train of thought however is that it is not a legitimate expectation to expect that the law does not change in the future. Environmental protection is hopefully on the increase as today’s men and women are nowadays more sensitive on the matter.

It is obviously a continuous tug-of-war with greed and speculation. The dreadful news of the past is that greed has for quite a stretch of time had the upper hand. Greed in land use planning has been alternatively sponsored by the PN and the PL. They oppose it when in opposition but adopt it once in government.

Neither the PN nor the PL can offer solutions to the current land use planning mess as both of them are part of the problem: PLPN created it, encouraged it and defended it. PN created the mess, PL sustained it.

It is time to start a new page. Scrap the rationalisation exercise and radically reform the local plans. Only we, the Greens, can do it, as we are in nobody’s pocket. The others have proven, time and again that they support greed at the expense of our quality of life.

published in The Malta Independent on Sunday : 5 September 2021

Bernard Grech irid iżomm il-ħerba li ħalla Gonzi

Bernard Grech illum qal li mhux sejjer lura mid-deċiżjoni tal-Gvern ta’ Gonzi li jestendi ż-żoni tal-iżvilupp.

Xejn ġdid li ma konniex nafu!  Il-PN u l-PL bl-istess politika ta’ ibni kemm tiflaħ. Sadanittant il-ħsara tibqa’ tikber.

Il-Partit Nazzjonalista ma jitgħallem qatt!

Il-pjani lokali jeħtieġu bidla mill-qiegħ u l-art ODZ li saret tajba għall-iżvilupp tmur lura bħala art ODZ mhux tajba għall-iżvilupp. Ma jeżisti l-ebda dritt li tiżviluppa bl-addoċċ kif iridu l-PN u l-PL

L-unika konsolazzjoni f’dan kollu hi li l-membri tal-Kabinett Nazzjonalista li jmiss jidher li għadhom ma twieldux!

Il-kontabilità tal-banek għall-ħsara ambjentali

Meta niddibattu l-ħsara ambjentali li qed tiżdied kontinwament madwarna nagħmlu tajjeb li nippuntaw subgħajna lejn ir-regolaturi nkompetenti u lejn ir-regħba tal-hekk imsejħa żviluppaturi. Wasal iż-żmien li ma dawn inżidu l-banek, għax huma l-banek li jiffanzjaw il-proġetti ta’ żvilupp u allura huma jagħmlu din il-ħsara possibli. Anke l-banek, għaldaqstant għandhom l-obbligu li jerfgħu ir-responsabbiltà fuq spallejhom għall-ħsara ambjentali li qed isseħħ: huma qed jiffinanzjawha.

Meta neżaminaw ir-rapporti annwali tal-banek lokali ewlenin hu ċar li dawn huma nteressati biss fil- profitti. Kontinwament taparsi jħossu għall ambjent. Dan jagħmluh biss u esklussivament biex jipproteġu r-reputazzjoni tagħhom.

Il-banek ipinġu lilhom infushom bħala li qegħdin hemm biex ikunu ta’ għajnuna. Regolarment iroxxu ftit flus favur numru ta’ kawżi ġusti. Iżda minkejja din is-sensittività  artifiċjali lejn setturi diversi tal-komunità, il-profitt jibqa’ dejjem prijorità fuq il-lejaltà lejn in-nies u lejn il-komunità.

L-attitudni tagħhom lejn proġetti ta’ żvilupp hi indikattiva ta’ dan. Il-banek rarament jindikaw fl-istqarrijiet pubbliċi inkella fir-rapporti tagħhom jekk u kif jagħtu każ ta’ impatti ambjentali u soċjali meta jkunu qed jikkunsidraw li jgħinu biex ikun iffinanzjat xi proġett ta’ żvilupp.  

Fl-aħħar rapport annwali tiegħu, per eżempju, l-HSBC jirreferi għal dawk li jissejħu Equator Principles. Dawn l-Equator Principles huma sett ta’ kriterji miftehma fuq skala internazzjonali bejn banek u istituzzjonijiet finanzjarji. Huma qafas regolatorju volontarju dwar kif l-istituzzjonijiet finanzjarji għandhom jeżaminaw u jagħtu piz lir-riskji soċjali u ambjentali assoċjati ma’ proġetti li jkunu quddiemhom għall-finanzjament.  Jistabilixxu l-kriterji minimi li għandhom ikunu applikati huma u jittieħdu deċiżjonijiet dwar dawn ir-riskji.  Fost affarijiet oħra, dawn l-Equator Principles jitkellmu dwar kif il-banek u l-istituzzjonijiet finanzjarji għandhom jiddjalogaw mal-utenti (stakeholders) dwar azzjoni effettiva biex ikunu ndirizzati ir-riskji ambjentali u soċjali minn proġetti li jkunu quddiemhom għall-finanzjament.

L-HSBC, sal-lum, ma ippubblikax rapporti jew xi tip ta’ informazzjoni oħra dwar il-mod prattiku kif il-bank qed japplika dawn il-prinċipji f’Malta. Għad irridu naraw kif il-bank qed jassigura ruħu li r-riskji ambjentali u soċjali ġew identifikati u ndirizzati u speċifikament kif il-klijenti żviluppaturi tal-bank qed jiddjalogaw mal-utenti (stakeholders).

Fir-rapport annwali tal-Bank of Valletta, min-naħa l-oħra, insibu spjegazzjoni tal-miri tal-Ġnus Magħquda dwar l-iżvilupp sostenibbli, deskrizzjoni dwar il-kawżi ġusti appoġġjati mill-bank u rendikont tal-azzjoni mittieħda biex il-friegħi tal-bank ikunu effiċjenti fl-użu tal-enerġija u joperaw b’mod li ma jagħmlux ħsara ambjentali. Ir-rapport jiddeskrivi ukoll is-servizzi tal-bank biex il-klijenti tiegħu ikollhom aċċess aħjar għal finanzi biex jimplementaw diversi miżuri ambjentali. Ir-rapport tal-BoV ma jagħmel l-ebda referenza għall-Equator Principles jew xi qafas regolatorju alternattiv.

Il-Lombard Bank, min-naħa l-oħra, fl-aħħar rapport annwali tiegħu jemfasizza l-attenzjoni tal-management biex jimminimizza l-impatti ambjentali mill-operazzjonijiet tiegħu. Jgħidilna li hu ukoll jgħin kawżi ġusti! L-anqas il-Lombard Bank ma jirreferi għall- Equator Principles jew xi linji gwida oħra dwar x’għandu jsir biex il-klijenti żviluppaturi jkunu sorveljati aħjar mill-bank.

Fuq livell ta’ Unjoni Ewropeja il-Bank Ċentrali Ewropew għadu kif approva dokument b’linja gwida dwar ir-riskji klimatiċi u ambjentali li hu applikabbli għas-settur bankarju kollu fl-Unjoni minn din is-sena. Primarjament dan id-dokument jirrigwarda ir-riskji klimatiċi.

Il-banek għandhom responsabbiltà li jassiguraw illi meta jiffinanzjaw proġetti ta’ żvilupp, il-finanzi li jipprovdu ma jkunux użati biex issir jew biex tkun aċċelerata ħsara ambjentali u/jew soċjali. Meta din il-ħsara ambjentali u/jew soċjali sseħħ, ir-responsabbilta m’għandiex tintrefa biss mill-iżviluppatur u mir-regolaturi imma ukoll mill-bank. Għax anke l-bank għandu jkun kontabbli. Wara kollox hu l-bank permezz tal-finanzjament li jipprovdi li jagħmel l-iżvilupp possibli. Kull meta l-banek ikunu kompliċi fi ħsara ambjentali u/jew soċjali ikollhom huma wkoll jerfgħu r-responsabbiltà. Mingħajr l-involviment tagħhom, wara kollox, il-ħsara ma isseħħx!

Ippubblikat fuq Illum: il-Ħadd 29 ta’ Awwissu 2021

Holding banks to account for environmental damage

When discussing the current environmental onslaught developing around us, we rightly focus on incompetent regulators and greedy developers. It is about time that we also address the role of the banks: they make environmental degradation possible as they generally finance the development works which cause the said degradation. As a result, it is about time that banks too shoulder their responsibility for the ever-increasing environmental degradation.

Going through the annual reports of the major local banks it is more than clear that banks are only interested in profits. They engage in continuous greenwashing in order to try and minimise their reputational damage.

The banks portrait themselves as being there to help. They regularly sprinkle some cash to sponsor worthy causes. Notwithstanding this artificial sensitivity towards various sectors of the community, profits always take a priority over people in the banks’ operations.  Financing of development projects are a case in point. Banks rarely indicate in their public statements and reports whether and to what extent they factor in environmental and social considerations when deciding whether to make finance available for any particular development project.

HSBC, for example, refers to the applicability of the Equator Principles in its latest annual report. The Equator Principles are a risk management framework adopted by a number of financial institutions “for determining, assessing and managing environmental and social risk in projects.” They are intended to provide a minimum standard for due diligence and monitoring to support responsible risk decision-making.  Among other matters the Equator Principles deal with stakeholder engagement and require effective action dealing with environmental and social risks by developers who seek financial facilities from banks.

HSBC has not to date publicly reported on the matter as to the practical manner in which it applies these principles in Malta. We have yet to see how the bank establishes that environmental and social risks have been assessed and specifically the extent to which the bank ensures that proper stakeholder engagement has been carried out by its developer clients!

The Bank of Valletta annual report on the other hand gives us its take on the UN’s Sustainable Development Goals, describes at some length the worthy causes which it supports and explains the action taken to ensure that its branches are energy efficient and environmentally friendly. It also describes its services which facilitate client access to finance environmentally friendly initiatives. The Bank of Valletta Annual Report does not make any reference to the Equator Principles.

Lombard Bank in its latest annual report emphasises that it takes great care in minimising the environmental impacts of its operations. It also stresses its extensive contributions and initiatives to a number of worthy causes. Lombard Bank does not refer to the Equator Principles or any other benchmark or standard which it applies when dealing with its developer clients.

On an EU level the European Central Bank has very recently approved a “Guide on Climate-Related and Environmental Risks” applicable to the banking sector throughout the European Union as from this year.  As its title indicates it is primarily concerned with climate-related risks.

Banks have a responsibility to ensure that when financing development projects, the finance made available is not utilised to cause or accelerate environmental and/or social damage. Whenever such environmental and/or social damage arises it is not just the developers and the regulators which should shoulder responsibility for the said damage. Even banks should be held to account. They make it possible! Banks should pay the price whenever they are collaborators in the ever-increasing environmental degradation. They make it happen!

Published in The Malta Independent on Sunday : 29 August 2021

Min hemm wara l-jott marina f’Marsaskala?

X’inhu jiġri dwar il-jott marina fil-Bajja ta’ Marsaskala? Skiet perfett s’issa.

L-ebda indikazzjoni dwar x’inhu għaddej minn wara l-kwinti. Xi ħaġa imma għaddejja żgur.

Il-bieraħ jiena ċempilt tlett telefonati, lil tlett periti li naf li huma midħla ta’ dan it-tip ta’ xogħol. Staqsejthom jekk humiex qed jippreparaw il-pjanti għall-jott marina f’Marsaskala.

L-ewwel wieħed mhux biss qalli li mhuwiex qed jaħdem fuq dawn il-pjanti: qalli ukoll li ma jaqbilx ma’ jott marina fil-Bajja ta’ Marsaskala. Qalli ukoll li lilu ħadd ma ikkuntattjah.

It-tieni wieħed qalli le ukoll. Imma qalli li kien imsiefer u għadu kif ġie lura. Qalli li s’issa ħadd ma ikkuntattjah lilu.

It-tielet wieħed qalli storja differenti. Qalli li xi ġranet ilu kellmu wieħed avukat ħabib tiegħu li hu midħla tal-politika. “Trid nidħlulha?” kienet il-mistoqsija tal-avukat. It-tweġiba tal-perit, skond kif qalli, kienet fin-negattiv. L-isem ta’ dan l-avukat midħla tal-politika ma qalulix, minkejja li staqsejtu. Ma xtaqx jgħidli ismu, għax hu ħabib tiegħu!

Ma naħsibx li hu prudenti li nsemmi ismijiet: iktar u iktar la l-ebda wieħed mit-tlett periti li kellimt mhu qed iħejji l-proposti għall-jott marina f’Marsaskala.

Xi ħaġa jidher li qed jinħema. Biż-żmien insiru nafu id-dettalji kollha!

Sadanittant, jiena u nikkonkludi dan l-artiklu, xi ħaddieħor infurmani li l-ewwel studji tal-EIA bdew!

Il-kuxjenza ta’ George Vella

Intqal ħafna dwar George Vella, l-President tar-Repubblika, u l-kuxjenza tiegħu, u dan wara ir-rapport tal-inkjesta dwar ir-rwol tal-istat Malti u ċ-ċirkustanzi li wasslu għall-assassinju ta’ Daphne Caruana Galizia.

Mhux ser nagħti kaz ta’ dak li qalu ipokriti bħal Jason Azzopardi li dwaru diġa ktibt diversi drabi (ara per eżempju dan : A Christmas Carol for Jason Azzopardi) li għandu ħafna kontijiet pendenti mal-kuxjenza tiegħu. L-ebda żjara fuq il-qabar ta’ Kristu m’hi ser tħassar dawn il-pendenzi!

George Vella kien jifforma parti mill-Kabinett ta’ Joseph Muscat. Qatt ma esprima ruħu fil-pubbliku kontra dak li kien qed jiġri. Nafu minn dak li ntqal fil-media li fil-Grupp Parlamentari Laburista, anke meta kien jifforma parti minnu George Vella, kien hemm diskussjoni mqanqla dwar dak li kien għaddej. Kien hemm numru żgħir ta’ Membri Parlamentari li kienu kritiċi ta’ dak li kien għaddej, fosthom jingħad li kien hemm George Vella.  Dwar dan jiena diġa ktibt 5 snin ilu fil-kuntest tad-dibattitu dwar il-Panama Papers.

Kont għidt hekk nhar it- 3 ta’ Mejju 2016 :

Il-grupp parlamentari laburista m’huwiex kuntent bis-sitwazzjoni. Huwa konxju li s-skiet tal-Partit Laburista quddiem it-taħwid tal-Gvernijiet tas-snin 70 u 80 kienet raġuni ewlenija li kkundannat lill-partit għal 25 sena fl-Opposizzjoni. Illum jirrealizzzaw li hu kmieni wisq, wara biss tlett snin, biex il-partit laburista jsib ruħu f’dan it-taħwid kollu. Il-ftit li għamel Joseph dwar il-kaz (anke jekk kosmetiku) għamlu biex jipprova jissodisfa lill-grupp parlamentari tiegħu. Imma xorta ħadd ma hu sodisfatt. Dan kien jidher anke nhar il-Ħadd mill-body language ta’ Joseph x’ħin kien qed jindirizza l-folla fuq Kastilja.

Iċ-ċavetta qegħda f’idejn il-grupp parlamentari laburista biex dan iwassal lill-partit forsi jiġi f’sensieh. Is-soċjetà ċivili ukoll għandha responsabbiltà kbira li tibqa’ ssemma’ leħinha biex tkompli tagħmel il-kuraġġ lil dawk li fil-Partit Laburista qed jinsistu li Konrad (u Keith) għandhom jirriżenjaw. L-intellettwali tal-pajjiż hemm bżonn ukoll li joħorġu mill-friża u jiftħu ħalqhom flok ma jillimitaw ruħhom għat-tfesfis fil-widnejn.

George Vella kien wieħed minn dawk li ppruvaw jikkoreġu l-affarijiet minn ġewwa u ma rnexxielhomx! Għax is-saħħa tagħhom kienet limitata.

L-opinjoni li jiena għandi, u dejjem kelli, dwar George Vella, hi ta’ persuna serja. Nistqarr li xelliftha ftit din il-fehma meta George Vella kien wieħed minn tal-ewwel li appoġġa lil Joseph Muscat meta dan ippreżenta ruħu fl-elezzjoni għal mexxej tal-Partit Laburista (kontra George Abela, Marie Louise Coleiro, Michael Falzon u Evarist Bartolo). Sfortunatament minn kmieni ħafna beda jidher li Joseph Muscat kien bniedem amorali: il-boxxla tiegħu mhiex dak li hu sewwa. Ma jinteressahx dak li hu tajjeb jew ħażin, iżda biss dak li hu popolari.

George Vella iżda mhux amorali, u għalhekk li għandu jirrfiletti iktar fuq ir-responsabbiltajiet politiċi tiegħu tul il-perjodu li dam jokkupa post fil-Kabinett ta’ Joseph Muscat.

Joseph Muscat li hu amorali warrab, kif qal hu stess biex jerfa’ r-responsabbiltà politika ta’ dak li kien għaddej.

Huwa obbligu ta’ George Vella, anke f’isem il-Laburisti ta’ integrità, li bħalhom hemm bosta, li hu ukoll jaċċetta r-responsabbiltà politika għal dak li ġara: irid jew ma jridx is-sehem tiegħu qiegħed hemm, ħadd u xejn m’hu ser iħassru!