Presidential theatrics and arm-twisting

(photo: presenting to President George Vella proposals for the consideration of the Constitutional Convention : 5 November 2019)

The role of the President in the governance of this Republic, on paper, is just an issue of formality. In practice, however, it can be much more than that.

Undoubtedly Myriam Spiteri Debono will be a different President from her predecessors. Spiteri Debono has a distinct advantage over all of her predecessors: she has no political baggage because she has not held any executive political office to date. Only Sir Anthony Mamo, the first President, had the same advantage!

In her inaugural speech as President, Myriam Spiteri Debono made many an important political point. Fundamentally she emphasized that she will not seek to influence the political debate (a difficult pledge which, however, she did not strictly follow herself). Although she did not name him, this was a clear dig at her predecessor, who, in addition to lobbying the executive intensively in favour of his contrasting political views, unashamedly interfered in the public debate on proposals relative to the IVF legislative changes as well as on Bill 28 which sought to clarify the abortion provisions of the Criminal Code.

His Excellency George Vella would have been taken to task in any self-respecting Parliament. A motion for his removal, because of his behavior, would have been submitted for Parliament’s consideration.  Almost two years ago, given the President’s behaviour in office, I had written in these columns that there are “valid reasons to consider the impeachment of Dr. George Vella from his Presidential duties.” (TMIS: The Presidential rubberstamp: 31 July 2022)

Any person who allows his personal views to conflict with his or her Constitutional duties is, in my view, not fit for office.

Parliament, unfortunately, was not irked by George Vella’s arm-twisting of the executive. It was not bothered, as it thanked Vella for his services! Not one of the Members of Parliament stood up to remind one and all that when the holder of the office of the President interferes in the political debate, he/she is performing a grave disservice to the Republic.

One only hopes that there is no repetition of this interference in parliament’s work.

Parliament needs to reinforce the office of the President. In particular, for example, the Constitution needs some clarity as to how the President can defend the Constitution when he/she does not have the appropriate legal tools available. 

Let me clarify: It is essential to consider in some depth the role of the President of the Republic. Specifically, we should consider whether the President should continue to be just a rubberstamp or whether he or she should have limited review powers over Parliament’s legislative function.

ADPD- The Green Party, in submissions to the still pending Constitutional Convention, focused on this specific matter, among other issues. In the document submitted to the Convention, my party proposed that the President should be able to send legislation back to Parliament for its reconsideration, if, in his/her view such legislation runs counter to the provisions of the Constitution.

The President, on assuming office, declares that he/she will do all it takes to defend the Constitution. He/she is not however equipped with any (constitutional) tools with which to carry out this responsibility.

The Green proposal presented more than four years ago for the consideration of the Constitutional Convention identifies an essential tool with which His Excellency the President can act responsibly within the parameters of the law. We further proposed that should Parliament refuse to budge, the President should refer the matter to the Constitutional Court for a final decision. 

This is how the Presidency should function. Much better than when it was subject to the George Vella theatrics, lobbying, and arm-twisting of the executive.

published in Malta Independent on Sunday : 14 April 2024

Id-difiża: mhiex kompetenza tal-EU

Id-diskussjoni dwar id-difiża u l-Unjoni Ewropeja qed tikkarga. Fi tmiem il-ġimgħa anke jiena ktibt dwar is-suġġett artiklu intitolat: Malta and the defense policy of the European Union.

L-infieq tal-EU fuq id-difiza matul is-sena li għaddiet laħħaq il-€230 biljun, primarjament konness mal-għajnuna lill-Ukrajina.

Il-President tal-Kummissjoni Ewropeja Ursula von der Leyen qed tgħid li f’Kummissjoni oħra għandu jkun hemm Kummissarju għad-Difiża, proposta li diġa hi mniżżla fil-Manifest Elettorali tal-Partit Popolari Ewropew.

Interessanti li waqt il-Konferenza dwar is-Sigurta fi Munich, Josepf Borrell Viċi President tal-Kummissjoni responsabbli mid-diplomazija Ewropeja meta mistoqsi dwar dan qal li hemm differenza bejn responsabbiltà dwar l-industrija tad-difiża u d-difiża innifisha. Li l-EU taġixxi dwar l-industrija tad-difiża hu floku, imma d-difiża innifisha hi kompetenza tal-istati membri żied jgħid Borrell.

Allura l-mistoqsja hi din: jekk id-difiza mhiex kompetenza tal-Unjoni Ewropeja imma tal-istati membri għalfejn qed issir b’insistenza l-proposta għall-Kummissarju Ewropew responsabbli mid-Difiża?

Li l-EU tiffaċilita l-kooperazzjoni bejn l-istati membri dwar id-difiża hu tajjeb. Imma li jkun hemm Kummissarju responsabbli mid-difiża jmur ferm lil hinn minn hekk.

X’posizzjoni ser jieħdu l-parti l-kbira Gvernijiet Ewropej dwar dan, s’issa għadu mhux magħruf. Għalkemm dejjem nistennew u naraw: irridu nikkunsidraw jekk dan kollu hux f’kunflitt kemm mat-trattati tal-Unjoni Ewropeja kif ukoll għalina f’Malta f’kunflitt mad-dikjarazzjoni tan-newtralità fil-Kostituzzjoni.

Għalhekk hemm bżonn diskussjoni serja: diskussjoni politika imma mhux waħda partiġjana.

Inħarsu l-ambjent, bil-Kostituzzjoni

Fi żmien għaxar xhur, tkun intemmet il-Presidenza ta’ George Vella. L-entużjażmu tiegħu għall-Konvenzjoni Kostituzzjonali, s’issa, ma wassal għall-ebda riżultat konkret magħruf. Bla dubju, l-Covid-19 ma kienx ta’ għajnuna.

Id-dibattitu dwar il-ħarsien ambjentali permezz tal-kostituzzjoni hu tajjeb. Dan jista’ jwassal biex inaqqas jew saħansitra jelimina d-diskrezzjoni tal-Gvern dwar meta jaġixxi f’dan il-qasam. Ifisser ukoll l-għarfien li m’għandniex fiduċja li l-eżekuttiv jista’ jeżerċità diskrezzjoni b’mod raġjonevoli, u dan għax sal-lum, ftit li xejn aġixxa b’mod raġjonevoli fir-responsabbiltajiet ambjentali tiegħu.

Il-Kostituzzjoni tagħna, fit-tieni kapitlu tagħha fiha diversi dikjarazzjonijiet li permezz tagħhom huma stabiliti diversi miri bażiċi tal-Gvern fosthom dawk ambjentali. Il-miri ambjentali kienu msaħħa riċentement permezz ta’ emenda kostituzzjonali ppreżentata minn José Herrera, dakinnhar Ministru għall-Ambjent. Huma fundamentali għat-tmexxija tal-pajjiż, iżda ma tistax tmur il-Qorti, jekk il-Gvern jonqos milli jimplimenthom. Fil-prattika dan ifisser li dak li tgħid il-Kostituzzjoni dwar l-ambjent ma jiswa’ xejn.  Hu meħtieġ li l-iktar kmieni possibli, s-sitwazzjoni tinbidel kif repetutament emfasizza ADPD kemm fid-diversi manifesti elettorali kif ukoll fis-sottomissjonijiet li ippreżentajna quddiem il-Konvenzjoni Kostituzzjonali li tidher li hi ġġammjata.

Il-PN issa qed jipproponi li l-ambjent għandu jkun meqjus bħala dritt uman fil-kostituzzjoni. Ma nafx x’iridu jgħidu biha din. Naħseb li qed jużaw il-kliem żbaljat għax l-ambjent ma jistax ikun dritt uman. Li probabbilment iridu jgħidu hu li l-aċċess għal ambjent protett għandu jkun garantit bħala dritt uman.  Din hi mira diffiċli għax tfisser, fost oħrajn, li l-PN ikunlu meħtieġ li jibdel il-posizzjoni tiegħu fuq diversi materji biex ikun kredibbli: fuq quddiem nett nistenna li jibdel il-posizzjoni tiegħu dwar il-pjan ta’ razzjonalizzazzjoni tal-2006, anke għall-konsistenza. Ikollna nistennew biex naraw kif ser jiżviluppaw l-argument.

Il-ħarsien ambjentali fil-Kostituzzjoni fil-fehma tiegħi ghandu jfisser li l-bniedem jirrispetta l-eko-sistema, li tagħha, aħna niffurmaw parti, flimkien mal-pjanti u l-annimali l-oħra.  Għandu jfisser ukoll il-ħarsien tal-bijodiversita, kemm tal-fawna kif ukoll tal-flora, fil-kuntest naturali tagħhom. Ifisser ukoll il-ħarsien tal-ilma tal-pjan li m’għandux jitqies bħala propjetà privata. Ifisser ukoll l-għarfien ikbar tal-valur nazzjonali tal-wirt storiku.

Sfortunatament, il-Kostituzzjoni, filwaqt li tagħraf b’mod dettaljat il-ħtieġa tal-ħarsien tal-propjetà privata tonqos milli tirrikonoxxi s-sinifikat u l-valur intrinsiku tal-eko-sistema, li niffurmaw parti minnha u li hi tagħna lkoll.

Referenza għall-ambjent naturali fil-Kostituzzjoni għandha tkun waħda ekoċentrika u mhux antropoċentrika. Dan ifisser li meta tikkonsidra l-ambjent naturali l-Kostituzzjoni jeħtieġ li tqis il-ħarsien u d-drittijiet tan-natura u l-wirt naturali u mhux drittijiet umani. Huwa essenzjali li nibdew naħsbu bis-serjetà dwar id-drittijiet tan-natura u kif dawn jintrabtu mal-ġenerazzjonijiet futuri li ukoll għandhom dritt li jkollhom arja nadifa biex jieħdu n-nifs, ilma mhux imniġġes u l-possibilità li jgawdu n-natura fl-aspetti kollha tagħha.  Dan hu l-wirt komuni tagħna lkoll u għandna nieħdu ħsiebu.

Ir-referenzi ambjentali fil-Kostituzzjoni tagħna għandhom jassiguraw li wara snin ta’ prietki dwar is-sostenibilità, nistgħu, forsi, nittraduċu dak li nemmnu fih f’għodda legali biex il-Gvernijiet ikunu obbligati li jimplimentaw politika sostenibbli.

Kif inhuma l-affarijiet, illum, il-Kostituzzjoni tipprovdi linji gwida meta titħadded dwar materji ambjentali. Dan, iżda, irriżulta li mhux biżżejjed għax l-ebda wieħed mill-Gvernijiet Maltin mill-1964 sal-lum ma mexa ma’ din il-gwida kostituzzjonali.

Jekk għandna nitgħallmu xi ħaġa mit-taħwd li aħna mdawwri bih hi li t-triq il-quddiem hi li jkollna l-miri ambjentali miktubin b’mod ċar u li dawn jorbtu jdejn il-Gvernijiet.

Li nħaddru l-kostituzzjoni għandu jkun l-ewwel pass fit-triq tal-kisba tal-ordni ambjentali. Fl-aħħar, imma, għandhom ikunu l-Qrati li għandhom ikollhom is-setgħa li jiġbdu widnejn il-Gvern meta dan jonqos milli jagħmel dmiru.

ippubblikat fuq Illum: 4 ta’ Ġunju 2023

Greening the Constitution

Within another ten months, the presidency of George Vella will have come to and end. His enthusiasm for a Constitutional Convention, so far, did not lead to any known tangible results. Covid-19, definitely did not help.

The debate of entrenching environmental protection in the Constitution, thereby reducing or completely removing governmental discretion as to when it can act, is healthy. It signifies recognition that we cannot trust the executive with exercising reasonable discretion, as it has not to date been reasonable in the way it has acted on environmental stewardship.

Let us start at the very beginning. Our Constitution, in its second chapter, contains declaratory provisions which establish a number of basic objectives of government, amongst which the environmental objectives to be attained. The environmental objectives, which were amplified in a recent amendment to the Constitution, moved by then Environment Minister José Herrera, are, in terms of the Constitution itself, fundamental to the governance of the country. They cannot, however, be enforced in a Court of Law. This means that in practice these environmental provisions of the Constitution are for all intents and purposes a dead letter. They need to be enforceable, the soonest, as my party has repeatedly emphasised both in its electoral manifesto in various elections as well as in its submissions to the now stalled Constitutional Convention.

It is now being suggested by the PN that the environment should be a human right entrenched in the Constitution. What does this mean? I think that what has been stated so far is a wrong choice of words. The environment cannot be and is not a human right. What they most probably mean is that access to a protected environment should be a guaranteed human right.  This is a tall order and it signifies that the PN has to reverse a substantial number of its policies in order to be credible: first on the list it needs to reverse its commitment to the 2006 rationalisation plan for consistency. We will wait and see what they really have in mind.

Environmental protection in the Constitution should, in my view, mean ensuring that humans respect the eco-system of which, together with plants and other animals we all form part. It should mean protection of biodiversity, both fauna and flora as well as their habitats. It should also signify the protection of the aquifer as this is not and should not be considered as private property. It also signifies a recognition of the national value of historical heritage.

Unfortunately, the Constitution emphasises in the minutest of details the need to protect private property but then it ignores the significance and the intrinsic value of the eco-system of which we form part and which belongs to all of us.

Reference to the natural environment in the Constitution should be eco-centric and not anthropocentric. This means that when considering the environment, the Constitution should deal with the protection of the rights of nature and not human rights. It is about time that we should start thinking about the rights of nature and link this with the rights of future generations who have a right to breathe unpolluted air and drink unpolluted water and enjoy nature in all its aspects. This is our common heritage and we should handle it with care.

Environmental references in our Constitution should ensure that after years of preaching sustainability we can, maybe, translate our beliefs into legal tools in order that governments are bound to implement sustainable policies.

As things stand the Constitution provides guiding principles when dealing with environmental issues. This has proven to be insufficient as none of the Maltese governments since 1964 has acted in accordance with this constitutional guidance.

If we are to learn anything from the current mess it is that the way forward is to spell out clear environmental objectives which tie the hands of governments.

Greening the Constitution could be a first step in bring our house in order. At the end of the day, however, the Courts must be in a position to be able to instruct government to carry out its duty when it has failed to do so.

published on The Malta Independent on Sunday: 4 June 2023

Wara d-deċiżjoni tal-Awtorità tax-Xandir

Idealment l-istazzjonijiet tal-partiti politiċi jingħalqu illum qabel għada. Però hu ovvju li dan mhux ser isir, tal-inqas għalissa.

Sfortunatament dawn kontinwament iqiesu ruħhom li huma l-fuq mil-liġi. Mhumiex sors tal-aħbar, imma magna ta’ propaganda politika.

Jippretendu li għandhom il-kapaċità li jeżerċitaw diskrezzjoni editorjali, meta fir-realtà, t-tnejn li huma kontinwament jipprattikaw ċensura politika: xi drabi bl-iktar mod ovvju, drabi oħra b’mod sottili.

Dan hu l-isfond tal-każ ta’ ADPD deċiż mill-Awtorità tax-Xandir iktar kmieni din il-ġimgħa. Il-konferenza stampa saret nhar is-Sibt 11 ta’ Marzu, kif norganizzaw kull nhar ta’ Sibt, kemm qabel kif ukoll wara dakinnhar. ONE u NET, bħas-soltu ma xandru xejn. Ġbidnielhom l-attenzjoni dwar dan. ONE injorawna. NET kellmuna u ġiebu skoss skużi, imma immedjatament bdew jiċċaqlqu, probabbilment għax irrealizzaw x’inhu ġej. Bdew jirrappurtaw ftit. Dan kien pass żgħir il-quddiem li seta u għad jista’ jwassal għal soluzzjoni: avolja għadna l-bogħod.

Wara bgħatna l-ilment lill-Awtorità tax-Xandir li semgħet il-każ u ħadet deċiżjoni.

Ir-rappurtaġġ dwar din id-deċiżjon il-bieraħ fuq il-medja kien estensiv. L-emfasi kien ivarja. Tim Diacono tal-Lovin’ Malta immeraviljat li ONE baxxew rashom u obdew l-ordni tal-Awtorità tax-Xandir. Li ma appellawx mid-deċiżjoni hu fatt li issorprenda. Għaliex? Diffiċli tgħid għalissa.

Bertrand Borg mit-Times of Malta min-naħa l-oħra analizza d-deċiżjoni u ppreżenta l-konklużjoni tiegħu li din kienet l-ewwel darba li l-Awtorità tax-Xandir qed tiċċensura stazzjon politiku. Jibni argument validu f’kuntest tad-dikjarazzjoni li għamlet il-Qorti Kostituzzjonali dan l-aħħar (f’kawża tal-PN dwar ix-xandir) fejn bl-iktar mod ċar kienet qalet li l-obbligu tal-imparzjalità mhux biss tax-xandir pubbliku. Hu obbligu ta’ kull mezz ta’ xandir, bla ebda distinzjoni. Dan hu argument li aħna ilna nagħmlu żmien twil.

L-Independent, Malta Today u Newsbook min-naħa l-oħra irrappurtaw l-aħbar tad-deċiżjoni tal-Awtorità b’mod fattwali.

Issa, x’ser jiġri minn hawn il-quddiem?

Jiena nippreferi li NET u ONE jagħrfu r-responsabbiltajiet tagħhom u jonorawhom. Jekk iridu jkellmuna biex flimkien insibu mod prattiku kif dan jista’ jsir jistgħu jikkuntattjawna meta jridu. Imma jekk mhux ser jimxu sewwa mhux ser ikolli triq oħra ħlief li nkompli nħarrax il-battalja biex leħen ADPD jinstema.

Nistennew u naraw.

It-timbru tal-President

Waqt li inti qiegħed taqra dan l-artiklu, l-Eċċellenza Tiegħu il-President  qiegħed  fir-Renju Unit wara li attenda għall-inawgurazzjoni tal-logħob tal-Commonwealth. Huwa telaq minn Malta nhar l-Erbgħa fil-għodu.

Hekk kif l-ajruplan tal-Air Malta bl-Eċċellenza tiegħu fi triqtu lejn Birmingham inqata’ mill-art, l-Aġent President il-Professor Frank Bezzina kien fl-uffiċċju tal-President qiegħed jiffirma l-liġi bl-emendi tal-IVF. L-istess liġi li Dr Vella kien ilu ġranet sħaħ jirrifjuta li jiffirma.

L-istorja ma tieqafx hawn. Meta l-President, George Vella, irrifjuta li jiffirma huwa mar lil hinn mill-awtorità li tagħtih il-liġi u dan billi hu ma għandu l-ebda diskrezzjoni dwar kif jista’ jaġixxi: għandu jagħti l-kunsens tiegħu bla dewmien. Hekk jistabilixxi l-artiklu 72 tal-Kostituzzjoni tar-Repubblika ta’ Malta.

Anke l-Eċċellenza Tiegħu hu soġġett għal-liġi, f’dan il-każ il-Kostituzzjoni. Li jirrifjuta li jimxi ma dak li tgħid il-liġi, f’dan il-każ il-Kostituzzjoni, hu ksur serjissimu tar-responsabbiltajiet Kostituzzjonali Tiegħu. Fil-fehma tal-partit tiegħi dan hu suffiċjenti biex ikun ikkunsidrat li Dr George Vella jitneħħa mill-kariga ta’ President tar-Repubblika. L-Eċċellenza Tiegħu messu jkun ta’ eżempju dwar kif inbaxxu rasna għas-saltna tad-dritt. Kif nippretendu li ħaddiehor jaqdi dmiru jekk il-Kap tal-iStat jaġixxi b’dan il-mod u jagħti l-agħar eżempju possibli?

Għad baqa’ ċans biex il-Parlament jikkunsidra t-tneħħija ta’ Dr George Vella mill-ħatra u dan minħabba l-imġieba tiegħu li hi kemm inaċċettabbli kif ukoll illegali.

Imma l-Parlament għandu bżonn li jmur lil hinn minn ċensura qawwija ta’ Dr George Vella.  Għandu jikkunsidra fil-fond ir-rwol tal-President tar-Republika. Speċifikament għandu jkun ikkunsidrat li l-President ma għandux ikun sempliċi timbru imma li possibilment ikollu poter li jibgħat lura għand il-Parlament dawk il-liġijiet li fil-fehma tiegħu ma jkunux kompatibbli mal-kostituzzjoni.

Fis-sottomissjonijiet li l-partit li jiena immexxi kien għamel lill-Konvenzjoni Kostituzzjonali konna iffukajna fuq din il-materja, fost affarijiet oħra.  Fid-dokument li ippreżentajna lill-konvenzjoni, fis-sezzjoni intitolata : Il-President tar-Repubblika: ħatra u responsabbiltajiet, il-partit kien ippropona li l-President għandu jkollu id-dritt li jibgħat lura quddiem il-Parlament liġi biex din tkun ikkunsidrata mill-ġdid kemm-il darba fil-fehma tiegħu din il-liġi ma tkunx kompatibbli ma’ dak li tipprovdi l-Kostituzzjoni.  

Il-President, meta jidħol fil-ħatra, jiddikjara li hu/hi ser jiddefendi l-Kostituzzjoni. Imma minkejja li jassumi fuqu dan l-obbligu m’għandux għodda kostituzzjonali biex dan ikun jista’ jagħmlu.  Il-proposta tagħna ilha li ppreżentajniha kważi tlett snin. Biha ipproponejna l-għodda kostituzzjonali meħtieġa  li permezz tagħha l-Eċċellenza Tiegħunil-President ikun jista’ jaġixxi  b’mod responsabbli u bis-saħħa tal-liġi, f’ċirkustanzi serji fejn dan ikun meħtieġ. Konna pproponejna ukoll li jekk il-Parlament ma jibdilx jew jimmodifika il-posizzjoni tiegħu għas-sodisfazzjon tal-President dan ikollu l-possibilità li jibgħat il-liġi in kwistjoni quddiem il-Qorti Kostituzzjonali għal deċiżjoni finali. Hekk isiru l-affarijiet bis-serjetà.

B’dan il-mod l-uffiċċju tal-President ma jibqax sempliċi timbru kostrett li jgħid iva bilfors, inkella jopera barra mill-parametri tal-liġi. Dak li għamel il-President f’dawn il-ġranet hu gravi u setgħet inħolqot kriżi kostituzzjonali. Mhux l-ewwel darba li konna fix-xifer lijinqala’ incident simili. Xi snin ilu President ieħor kien indika (privatament) li ma kienx komdu li jiffirma il-liġi dwar l-Unjoni Ċivili (Att IX tal-2014).  Biex jikkalma s-sitwazzjoni u jevita kriżi Kostituzzjonali l-Gvern ta’ dakinnhar kien ippospona ftit il-vot finali fil-parliament sakemm laħaq inħatar President ġdid. Il-liġi dwar l-Unjoni Ċivili, fil-fatt kienet ġiet iffirmata mill-President nhar is-17 t’April 2014, tlettax-il jum wara li bdiet il-Presidenza ta’ Marie Louise Coleiro-Preca.

Jagħmel tajjeb il-Parliament jekk jikkunsidra din il-materja issa u jikkunsidraha sewwa. Hu essenzjali li l-President tar-Repubblika jkollu l-għodda kostituzzjonali biex ikun jista’ jaħdem b’mod responsabbli u skond il-liġi. Iktar ma dan isir malajr, aħjar.

ippubblikat fuq : Illum: 31 ta’ Lulju 2022

The Presidential rubberstamp

While you are reading through this article, His Excellency President George Vella is in the United Kingdom – after attending for the opening ceremony of the Commonwealth Games. He left these islands on Wednesday morning.

As soon as the Air Malta plane taking His Excellency to Birmingham was in the air, the Acting President Professor Frank Bezzina was at the President’s desk signing into law the IVF amendments. Those same amendments which Dr Vella refused to sign in the days before.

This is not the end of the story. By refusing to give his assent the President, George Vella, acted beyond his authority as in terms of law he had no discretion on the matter: he had to signify his assent without delay, as established by article 72 of the Constitution.

Even His Excellency is subject to the law, in this case the Constitution. His refusal to follow what is prescribed by the law is a serious breach of his Constitutional responsibilities, and, in the view of my party this gives rise to valid reasons to consider the impeachment of Dr George Vella from his Presidential duties. His Excellency should show us the way as to what it means to be subject to the rule of law. How do we expect others to carry out their duties if the Head of State acts in this way: the worst possible example?

There is still time for Parliament to consider impeachment proceedings against Dr George Vella and remove him from office in view of his unacceptable and illegal behaviour.

Parliament needs, however, to go beyond clearly censuring Dr George Vella. It is essential to consider in some depth the role of the President of the Republic. Specifically, it should consider whether the President should be just a rubberstamp or else whether he or she should have limited powers of review over Parliament’s legislative authority.

In submissions which the party that I lead presented to the Constitutional Convention we focused on this specific matter, among other issues. In a section of the document submitted to the Convention, entitled, The President of the Republic: appointment and responsibilities, my party proposed that the President should have the right to send legislation back to Parliament for its reconsideration, if, in his view such legislation runs counter to the provisions of the Constitution.

The President, on assuming office, declares that he/she will do all it takes to defend the Constitution. He/she is not however equipped with any (constitutional) tools with which to carry out his responsibilities. The Green proposal presented almost three years ago for the consideration of the Constitutional Convention identifies an essential tool with which His Excellency the President can act responsibly within the parameters of the law. We further proposed that should Parliament refuse to budge the President should refer the matter to the Constitutional Court for a final decision.  This is the manner in which the Presidency should function. Much better than the present-day theatrics.

In this manner the President’s office would not be a mere rubberstamp, constrained to assent or else act outside the parameters of the law.  The President’s actions in the past days conveyed the worst possible message. It almost happened some years ago when another President had (privately) indicated that he would not assent to legislation relative to Civil Unions (Act IX of 2014). In order to avert a Constitutional crisis government had then slightly delayed the final vote in parliament, timing it with the swearing in of a new President. The Civil Unions Act was in fact signed on the 17 April 2014, just thirteen days into the Presidency of Marie Louise Coleiro-Preca.

Parliament would do well to consider the issue further. It is essential that the President of the Republic is adequately equipped with the necessary constitutional tools in order that he can carry out his duties in a responsible manner and within the parameters of the law. The sooner this is done, the better.

published in The Malta Independent on Sunday: 31 July 2022

The Impeachment of Dr George Vella

Parliament has approved controversial legislation relative to IVF on the 6 July 2022.

The approved legislation was sent to the Office of the President of the Republic in order that he concludes the legislative process by assenting to the approved bill.

Article 72 of the Constitution provides that “When a bill is presented to the President for assent, he shall without delay signify that he assents.” The bill has been on the President’s desk for many days and he has not given his Presidential assent. He should signify that he assents without delay. There are no ifs and buts.

This lack of Presidential assent “without delay” is in breach of the Constitutional responsibilities of the President of the Republic.

In statements made to the press over the past days it has been made amply clear that Dr George Vella is reluctant to assent to the approved IVF Bill. This is clearly unacceptable and runs counter to his Constitutional responsibilities as President of the Republic.

A Green MP would by now have presented a motion for the impeachment of Dr George Vella and his removal from the office of President of the Republic for failing to shoulder his Constitutional responsibilities “without delay”.

There are no Green MPs. Discriminatory electoral legislation is currently being contested in our law courts, an initiative of ADPD-The Green Party.

Will anyone of the 79 Members of Parliament take the initiative?

Beyond 26 March

Increasing our vote tally by almost doubling it between general elections is no mean feat. That is what has been achieved by ADPD-The Green Party on 26 March. Notwithstanding the small numbers involved, the achievement is substantial, getting close to the best green result achieved in the 2013 general election. 

The 26 March electoral result, however, once more, exposes an electoral system which does not deliver proportional results when it really matters: results that is, supporting minority views. Political parties representing the PLPN establishment, have continuously benefitted from various adjustments to the electoral system, from which they obtain one proportional result after the other: proportionality which they benefit from but simultaneously, continuously and consistently deny to others.

Fair treatment would possibly have seen us achieve much better results than we have achieved so far. Unfortunately, the electoral system is designed to be discriminatory. This includes the setup of the Electoral Commission itself as well as the manner in which it operates under the continuous remote control of the PLPN. Even simple access to the individual district provisional results, which I requested, was continuously obstructed and objected to by the Electoral Commission late on Sunday 27 March when the counting process was still in progress.

Furthermore, PLPN have normal access to electronic counting data held by the Electoral Commission in order to be able to vet the validity of the final results. Repeated requests to extend such access to the green monitoring team in the counting hall were ignored. Even the OSCE election observation team present in the counting hall found this very strange and queried our monitoring team continuously on the matter.

Tomorrow, we will start the long process in court which could deliver some form of justice: the restitution of the parliamentary seats which our party has been robbed of by the PLPN political establishment throughout the years.

Normally, after elections, we waste a lot of time engaged in soul searching discussing whether taking the PLPN establishment head-on, one election after another, is worth the effort. This time we are immediately taking the plunge to ensure once and for all that each vote cast in Maltese general elections, irrespective of whom it is cast for, has an equal value. It is a long journey which may possibly take us to the European Court of Human Rights in Strasbourg, if this is considered essential, in order to settle the issue of electoral justice in these islands once and for all.

We have had to take this line of action as parliament in Malta has been consistently incapable of acting fairly. Parliament is, since 1966 under the complete control of the establishment political parties: PLPN.

By next Tuesday all bye-election results will be known. Subsequently the constitutional gender balance mechanism will be applied in favour of the establishment PLPN. This will be limited in implementation, similarly to the proportionality mechanism: limited in favour of the PLPN

The PLPN duopoly which has completely hijacked the institutions wants to be sure that its control is adequately embedded such that it can withstand any future shocks.

It is unacceptable that electoral legislation treats us in this despicable manner: differently from the manner in which it treats the establishment political parties. Unfortunately, the PLPN duopoly have not been able to deliver any semblance of fairness in our electoral system. The Courts, consequently, are our only remaining hope to address and start removing discrimination from electoral legislation, which is why tomorrow we will embark on our long overdue Court case.

The team we have built in the past months at ADPD has functioned quite well in achieving one of our best electoral results. It is now making the necessary preparations to ensure a better Green presence in our towns and villages in the months ahead. As a result of the excellent teamwork developed, we have starting preparing plans for the future which should lead to an organic growth of the party. This will make it possible for us to achieve even better results in the next political cycle.

published in The Malta Independent on Sunday : 10 April 2022

Kull vot jgħodd

Nhar l-Erbgħa, flimkien ma’ Ralph Cassar Segretarju Ġenerali tal-Partit, f’isem ADPD ippreżentajt kawża kostituzzjonali dwar ir-riżultat elettorali li ġie ppubblikat f’dawn il-ġranet.

is-sistema elettorali, tul is-snin, ġiet żviluppata fl-interess esklussiv  tal-PLPN, iżidu is-siġġijiet għalihom u jinjoraw lill-bqija . Għandna sistema elettorali mbagħbsa, mhux denja ta’ pajjiż demokratiku.

F’demokrazija b’saħħitha, kull vot jgħodd: il-valur tiegħu m’għandux jiġi mkasbar għal kwalunkwe raġuni. Sfortunatament, f’Malta, il-leġislazzjoni elettorali hi iddiżinjata b’mod diskriminatorja, u dan bil-kompliċità tal-Parlament. Hi sistema elettorali diskriminatorja favur il-PLPN li bejniethom ikkontrollaw lill-Parlament sa mill-1966, u jridu jibqgħu għaddejjin hekk.

Vot favur l-ADPD għandu l-istess valur daqs vot favur il-PLPN. Imma l-liġi hi diskriminatorja għax tagħti valur u piż lill-voti tal-PLPN u tinjora l-bqija tal-voti tal-Maltin u l-Għawdin.

Dan hu riżultat ta’ żewġ miżuri speċifiċi: waħda dwar il-proporzjonalità u l-oħra dwar il-bilanċ tal-ġeneru. It-tnejn jiffavorixxu lill-PLPN u huma diskriminatorji fil-konfront tagħna, it-tielet partit, kif ukoll huma diskriminatorji kontra l-partiti l-oħrajn ukoll. Id-diskriminazzjoni li qed niffaċċjaw hi parti integrali mill-liġi elettorali.

Nhar it-Tnejn 28 ta’ Marzu 2022 kien imħabbar li r-riżultat elettorali kien aġġustat billi mal-lista tal-membri parlamentari eletti żdiedu tnejn oħra mil-lista tal-kandidati ippreżentata mill-PN. Din iż-żieda saret biex ikun hemm aġġustament għall-proporzjonalità bejn il-voti miksuba mill-partiti parlamentari fl-ewwel għadd tal-voti u s-siġġijiet parlamentari miksuba.

Meta sar dan l-aġġustament ġew injorati l-voti miksuba mill-partit ADPD fl-ewwel għadd tal-voti, liema voti kienu jammonta għal 4747 vot, ammont li hu ikbar mill-kwota nazzjonali. Din id-diskriminazzjoni tiżvaluta l-proċess demokratiku u dan billi l-voti tal-Partit Laburista u tal-Partit Nazzjonalista qed jingħataw valur billi jittieħdu in konsiderazzjoni biex isir l-aġġustament għall-proporzjonalità filwaqt li  l-voti ta’ ADPD qed ikunu skartati kompletament.

Il-proċess elettorali hu mistenni li jkompli fil-ġranet li ġejjin u dan billi l-emendi kostituzzjonali tas-sena l-oħra jipprevedu li wara li jkun konkluż il-proċess ta’ bye-elections assoċjati mal-elezzjoni ġenerali, l-Kummissjoni Elettorali talloka mhux iktar minn tnax-il siġġu parlamentari addizzjonali, sitta lil kull naħa biex jonqos l-iżbilanċ tal-ġeneru fil-Parlament. Dan ser ikompli jżid il-problema ta’ rappresentanza parlamentari billi ser iżid ir-rappresentanza tal-partiti parlamentari u jkompli jinjora l-bqija. Il-prinċipju tal-proporzjonalità li diġa huwa applikat b’mod dgħajjaf ser ikompli jiġi mnawwar bħala riżultat ta’ dan.

Il-kawża kostituzzjonali hi dwar dan it-taħwid kollu. Qed nitolbu lill-Qorti li issib li hemm ksur ta’ diversi drittijiet  umani liema drittijiet huma mħarsa kemm mill-kostituzzjoni ta’ Malta kif ukoll mill-Konvenzjoni Ewropeja tad-Drittijiet tal-Bniedem. Hemm ukoll ksur tal-artiklu 3 tal-protokol numru 1 tal-Konvenzjoni Ewropeja dwar id-Drittijiet tal-Bniedem u dan dwar id-dritt ta’ elezzjonijiet ħielsa.

Qegħdin nistennew rimedju kontra d-diskriminazzjoni li seħħet diġa meta l-Partit Nazzjonalista ngħata siġġijiet Parlamentari u aħna b’mod diskriminatorju ma ngħatajniex, kif ukoll protezzjoni mid-diskriminazzjoni addizzjonali li ser isseħħ fil-ġranet li ġejjin meta jidħol fis-seħħ il-mekkaniżmu korrettorju dwar il-bilanċ tal-ġeneru.

Is-sistema elettorali Maltija mhiex isservi l-interessi tal-pajjiż imma biss tal-interessi tal-PLPN li kkapparraw ukoll l-istituzzjonijiet. Il-voti ta’ kulħadd għandhom valur u jeħtieġ li jkunu rispettati, mhux biss dawk tal-PLPN.

Inħarsu l-voti kollha.

Ippubblikat fuq Illum: il-Ħadd 3 t’April 2022