Loyalty and integrity

“Without a fundamental commitment to the truth – especially in our public institutions and those who lead them – we are lost. As a legal principle, if people don’t tell the truth, our justice system cannot function and a society based on the rule of law begins to dissolve.”

This was written by James Comey in 2018 in his book A Higher Loyalty. Truth, Lies and Leadership.

Comey, was fired as FBI director by Donald Trump. At a bizarre dinner at the White House, Trump had demanded Comey’s personal loyalty, putting aside his duties as FBI Director. Trump pressured Comey to let go of Michael Flynn – his National Security Advisor for 22 days – then under investigation by the FBI. Comey reflects on Trump’s demands for personal loyalty and emphasises that there is a higher loyalty in all of our lives “………….. not to a person, not to a party not to a group. The higher loyalty is to lasting values, most important the truth.”

All this came to mind when reading through Ivan Martin’s encounter with Yorgen Fenech’s lawyer earlier this week. Unfortunately, some know the price of everything but they do not have an inkling on the value of anything.

When the chips are down, our true values emerge. If the real values have been carefully camouflaged, the impact when they emerge in such circumstances may be shocking. What has been carefully hidden from view, all of a sudden emerges in full public view.

Offering money to an investigative journalist to “remunerate him for his services” has switched on many red lights. The attempt at bribing the journalist is bad enough. It also raises the inevitable suspicions that bundles of €500 notes could also possibly be used to influence the judicial process. Only time will tell whether the possible becomes a probable.  Most of us would remember when, in 2002, the then Chief Justice together with another Judge, were bribed to reduce a prison sentence at appeal stage. The then accused who directed the bribery of the judiciary had insignificant wealth when compared to today’s accused.

We must be vigilant. It has happened and it can happen once more.

There is a common thread running through most of the bits of information forming the developing jigsaw puzzle linking all those mentioned in the Caruana Galizia assassination: money and loads of it. It is becoming clearer that Daphne Caruana Galizia’s investigation of the corrupt power station contracts is what led to her assassination. Tainted money was used to purchase access to influence and people that matter. The indications arising are too numerous to be ignored. This is nothing new, however, in the present scenario it is of the utmost significance.

Kudos to Ivan Martin who had the presence of mind not to accept a wad of €500 banknotes. His loyalty to his values as an investigative journalist was automatic. He did not pause to consider whether it was worth sticking his neck out. All of us should be proud of him.

Ivan’s integrity will be remembered for many years to come. His loyalty to his values will undoubtedly reinforce Maltese journalism in these testing times.

published in The Malta Independent on Sunday : 8 November 2020

Il-Kostituzzjoni tagħna: ir-riforma meħtieġa

Hawn min iqis li l-kostituzzjoni ta’ Malta hi tajba kif inhi u li għaldaqstant, jaħseb, li ma hemm l-ebda ħtieġa li nduruha dawra sew. Kien ikun sewwa kieku din kienet is-sitwazzjoni. Imma sfortunatament l-affarijiet huma ferm differenti minn hekk. Il-kostituzzjoni teħtieġ ferm iktar minn ftit irtokki ‘l hawn u ‘l-hemm.

lkoll nafu li l-kostituzzjoni ma titħaddimx biss minn persuni ta’ rieda tajba. Nistgħu ngħidu li xi minn daqqiet din ir-rieda tajba tkun ftit skarsa f’dawk li jmexxu u f’dawk li niddependu fuqhom għat-tħaddim tal-kostituzzjoni. Xi drabi dawn ifittxu t-toqob minn fejn jgħaddu u b’hekk jagħmlu ħilithom biex jevitaw milli jwettqu dmirhom.

Ilkoll nixtiequ li dan ma kienx hekk, imma l-esperjenzi tagħna lkoll, kontinwament, juru mod ieħor. Huma esperjenzi li l-ħin kollu juru li hemm ħtieġa illi l-kostituzzjoni tkun ħafna iktar ċara milli hi illum biex tilqa’ iktar għall-kontra l-abbużi u tonqos il-possibilità tal-misinterpretazzjoni tagħha.

Malta qed tinbidel u jeħtieġ li l-kostituzzjoni tagħna tirrifletti din il-bidla. Hu meħtieġ li l-Kostituzzjoni illum tirrifletti l-valuri ta’ Malta tas-seklu 21.

Tul is-snin, Alternattiva Demokratika tkellmet dwar diversi aspetti tal-kostituzzjoni li jeħtieġ li jkunu ikkunsidrati mill-ġdid, inkella li hemm bżonn li jiżdiedu ma’ dak li tipprovdi għalihom il-kostituzzjoni attwali. Dan jeħtieġ li jsir mhux biss fid-dawl tal-esperjenzi tal-pajjiż tul is-snin imma ukoll għax il-pajjiż għaddej minn metamorfosi kontinwa.

Ewlenija fost dawn l-esperjenzi hemm ir-rwol sekondarju li fih, tul is-snin, ġie mqiegħed il-Parlament fil-konfront tal-Kabinett. Ma’ dan trid iżżid ukoll id-drawwa tal-Parlament li kontinwament jgħaddi poteri sostanzjali lill-Kabinett kif ukoll lill-Ministri individwali mingħajr l-iċken sorveljanza inkella b’sorveljanza irriżorja. Hemm ukoll il-korpi regolatorji li l-persuni li jmexxuhom mhux biss jinħatru, ġeneralment, mingħajr referenza lill-Parlament, imma li wkoll, b’mod konsistenti, ftit li xejn isir skrutinju tagħhom, la qabel ma jinħatru u wisq inqas wara.

Din kienet is-sitwazzjoni sal-emendi riċenti għall-Att dwar l-Amministrazzjoni Pubblika liema emendi ħolqu l-Kumitat Permanenti dwar il-Ħatriet Pubbliċi biex ikunu skrutinati mill-Parlament xi ħatriet politiċi li jsiru minn żmien għal żmien. Minn dak li rajna s’issa, l-iskrutinju li qiegħed isir hu wieħed superfiċjali ħafna, lil hinn minn dak li hu mistenni.

Ir-rapport riċenti tal-Kummissjoni Venezja tal-Kunsill tal-Ewropa, li jiffoka fuq is-saltna tad-dritt, l-indipendenza tal-ġudikatura u tal-korpi bl-inkarigu li jinfurzaw il-liġi, jiftaħ id-diskussjoni beraħ dwar kif għandhom isiru dawn il-ħatriet u dwar jekk il-Gvern u/jew il-Parlament għandux fil-fatt ikollhom xi rwol f’dan il-proċess.

Fil-fehma ta’ Alternattiva Demokratika mhux aċċettabbli li l-Parlament jibqa’ jagħti blank cheque lill-Kabinett, lill-Ministri u lill-awtoritajiet regolatorji. Il-Parlament għandu jżomm il-kontroll effettiv f’idejh: huwa l-Parlament li għandu jmexxi u mhux il-Kabinett għax, kif iħobbu jfakkruna wħud ta’ kulltant, il-Parlament hu l-ogħla istituzzjoni tal-pajjiż.

Mill-Indipendenza l-pajjiż dejjem tmexxa mill-Kabinett li kontinwament ta’ struzzjonijiet lill-Parlament, li, għall-formalità, bi ftit eċċezzjonijiet, approva dawn l-istruzzjonijiet u mexa magħhom.

Dan ovvjament kien possibli minħabba l-polarizzazzjoni tal-pajjiż f’żewġ sferi politiċi li ttrasformaw dak li fuq il-karta hi demokrazija parlamentari f’sistema ta’ ċentraliżmu demokratiku, immexxija mill-Kabinett.

Spiċċajna biex flok il-Kabinett hu qaddej tal-Parlament l-affarijiet huma kważi kompletament bil-maqlub.

Din, fil-fehma ta’ Alternattiva Demokratika, hi waħda mir-raġunijiet ewlenin għaliex kontinwament hemm resistenza għal sistema elettorali aħjar li tagħti spażju lill-ilħna oħrajn, lil hinn mill-ilħna tradizzjonali.

Għax l-effett prattiku tad-dħul ta’ partiti politiċi addizzjonali fil-Parlament, eventwalment, ikun ifisser rifondazzjoni tad-demokrazija parlamentari bid-deċiżjonijiet jittieħdu fil-Parlament stess u l-Kabinett ikun relegat għal postu: jirrapporta lill-Parlament, jieħu l-istruzzjonijiet mingħandu u jwettaqhom!

Fi ftit kliem, dan ifisser il-ħtieġa li jkun hemm separazzjoni effettiva bejn l-eżekuttiv u l-leġislattiv, punt fundamentali meta qed nitħaddtu dwar il-kostituzzjoni ta’ demokrazija parlamentari. Din is-separazzjoni illum teżisti fuq il-karta biss.

Il-Kostituzzjoni teħtieġ li tirrifletti ukoll il-ħtieġa għal trasparenza u l-kontabilità. Dan hu meħtieġ mhux biss min-naħa tal-politiċi imma wkoll mingħand dawk kollha li jirċievu kwalunkwe delega ta’ xi forma ta’ awtorità eżekuttiva, anke l-iżjed waħda ċkejkna.

Ma’ dan kollu trid iżżid is-sistema elettorali, li teħtieġ tibdil sostanzjali. Dan hu meħtieġ prinċipalment minħabba li r-regoli kostituzzjonali dwar il-proporzjonalità huma limitati u diskriminatorji fl-applikazzjoni tagħhom.

Dawn japplikaw biss f’sitwazzjoni fejn fil-Parlament ikun hemm żewġ partiti politiċi u u allura, b’mod prattiku, japplikaw favur il-Partit Laburista u l-Partit Nazzjonalista, li fassluhom favur tagħhom.

Imma l-proċess elettorali jeħtieġ li jkun eżaminat mill-ġdid ukoll, għax illum, iktar minn qatt qabel, hawn il-ħtieġa ta’ intervent leġislattiv biex ikun indirizzat in-nuqqas tal-presenza adegwata tal-ġeneri differenti fil-fora politiċi Maltin, ewlieni fosthom fil-Parlament Malti.

Pajjiżna qed jinbidel kontinwament. Kultant din il-bidla isseħħ b’ritmu kajman. Drabi oħra din issir b’għaġġla kbira, kif qed iseħħ fil-mument. Huma bidliet li l-poplu Malti qed iħaddan kontinwament.

Bidliet li żdiedu fir-ritmu hekk kif Malta issieħbet fl-Unjoni Ewropea u bdiet dieħla fis-seklu wieħed u għoxrin, u b’mod iktar qawwi minn meta seħħ l-approvazzjoni tar-referendum dwar id-divorzju fl-2011.

Malta tal-lum hi differenti minn Malta tal-1964. F’numru ta’ aspetti hi wkoll Malta aħjar. Hi Malta li mxiet ‘il-quddiem u addattat ruħha ġeneralment b’suċċess għal dak li seħħ madwarha. F’dan il-proċess mifrux fuq kważi 60 sena, minn stat prattikament konfessjonali Malta żviluppat fi stat lajk b’koeżistenza ta’ valuri li jikkuntrastaw.

F’Malta illum isaltan pluraliżmu etiku. Hija din il-pluralità ta’ valuri ta’ Malta tal-lum li għandna nżommu quddiem għajnejna aħna u niddibattu dwar x’forma għandu jkollha kostituzzjoni emendata jew mibdula fil-ġimgħat u fix-xhur li ġejjin.

 

Ippubblikat fuq Illum : Il-Ħadd 10 ta’ Novembru 2019

Our Constitution: the reform ahead

Some may consider that Malta’s Constitution is fine in its present state but, unfortunately, much more than a couple of tweaks are required. We are all aware that constitutional mechanics are not only subject to the workings of people of good faith: some excel in seeking the most devious of ways to justify the avoidance of their Constitutional responsibilities.

Most of us wish that this was not the case but, unfortunately, it is the reality. Experience has taught us that a number of our Constitutional provisions need to be clearer to be able to withstand abuse and misinterpretation. Malta is in a continuous state of change, which must be reflected in our Constitution. The Constitution should be a reflection of today’s values: it should reflect a 21st century Malta.

Over the years, Maltese Greens have spoken up on various aspects of the existing Constitution which need revisiting or new elements that need to be introduced. This is essential – not only in order to apply the lessons learnt from our experiences but also to reflect the continuous metamorphosis through which the country is going.

Topping the list of considerations is the need to address the secondary role in which Parliament has been placed over the years with the Cabinet, effectively, taking over. In this context, it is very relevant to focus on Parliament’s handing over substantial responsibilities to the Cabinet or directly to individual Ministers without the minimum oversight. This also applies to regulatory bodies or institutions which are generally appointed and entrusted with substantial responsibilities without even a basic referral to Parliament.

This situation prevailed up until the recent amendments to the Public Administration Act, which created a Parliamentary Permanent Committee to examine political appointments in the public service. From what has been seen so far, the operations of this Committee leave much to be desired.

The recent report of the Venice Commission of the Council of Europe, which has a focus on the state of play of the rule of law in Malta, judicial independence – as well as the autonomy of those entrusted to enforce the law – encourages debating reconsideration of the manner in which these appointments are made and whether, and to what extent, the Government and/or Parliament have any role to play in the process.

It is not acceptable in this day and age that Parliament hands over a number of blank cheques to the Cabinet, Ministers and regulatory bodies. Parliament should retain ultimate oversight and control, currently a function usurped by the Cabinet. Since 1964, the Cabinet has always taken the lead – issuing ‘instructions’ to Parliament, which has generally rubber-stamped these instructions and followed them through.

This has been made possible by the prevalent intensive political polarisation that has transformed what – on paper – is a parliamentary democracy to one where democratic centralism, led by Cabinet, prevails. We have ended up with Parliament serving the Cabinet, when it should be the other way around. In my view, this is one of the basic reasons for the continuous resistance to the reform of the electoral system which would give adequate democratic space to political formations outside the traditional ones. The practical impact of the entry of new political parties into Parliament would be a re-foundation of parliamentary democracy, with Parliament standing on its own two feet and issuing instructions to Cabinet, not the other way around. This would signify an effective separation of executive and legislative powers: a fundamental issue in the Constitution of any parliamentary democracy and one which, so far in Malta, exists only on paper.

Our Constitution needs to reflect the basic need for transparency and accountability. This should be applicable not just to those elected to political office but also to those having a delegated authority on any matter, however small.

The electoral system requires substantial change. This is primarily due to the fact that the constitutional rules on proportionality are defective and discriminatory. They only apply in a Parliament composed of two political parties: in practice they thus apply only in favour of the Labour Party and the Nationalist Party who designed them to suit their needs. The electoral process also needs revisiting to address the gender imbalance in our parliamentary representation.

Malta is continuously changing. This change is proceeding at a varying rate that has been accelerating since we joined the European Union, but more so since the positive divorce referendum of 2011.

Malta in the 21st century is substantially different to the Malta of 1964. In many aspects it is also a better Malta that has generally successfully adapted to change. In this context, in a 60-year timeframe Malta has developed from a confessional state to a lay one with the co-existence of contrasting values.

In Malta today one can speak of ethical pluralism and it is this plurality of values of today’s Malta that should be the basic foundation stone of the constitutional reform process on which we will be embarking in the coming weeks and months.

published in The Malta Independent on Sunday 10 November 2019

Pluraliżmu anke fil-valuri

Wieħed mill-argumenti qawwija li lewnu d-dibattitu dwar id-dħul ta’ Malta fl-Unjoni Ewropeja kien li Malta ħtieġilha tidħol fis-seklu għoxrin qabel ma taħseb biex tissieħeb fl-Unjoni. Kien argumentat li kien hemm il-ħtieġa ta’ progress fuq ħafna fronti qabel ma Malta setgħet tissieħeb fl-UE. In-naħa l-oħra tal-argument, ovvjament, dejjem kien li s-sħubija minnha innifisha setgħet tkun il-katalist għat-tibdil tant meħtieġ fis-soċjetá Maltija. Għax il-bidla tista’ ddum biex isseħħ, imma fl-aħħar mhux possibli li tkun evitata. Kif jgħidu, tardare sí, scappare no!

Malta ssieħbet fl-UE fl-2004. Il-bidla fis-soċjetá Maltija għadha għaddejja, kultant b’ritmu mgħaġġel ħafna. Ir-referendum dwar id-divorzju li sar f’Mejju 2011 ħoloq terrimot, li, nistgħu ngħidu illi għadu għaddej.

Il-liġi dwar l-ugwaljanza fiż-żwieġ li l-Parliament approva iktar kmieni din il-ġimgħa kienet pass ieħor f’din id-direzzjoni. Kienet deskritta bħala “immorali” (Edwin Vassallo), “Marxista” (Clyde Puli), “kommunista” (Herman Schiavone) kif ukoll “tal-Korea ta’ Fuq ” (Tonio Fenech).

Dawn it-tikketti juru kif jaħdem moħħ dawk li qed jirreżistu din il-bidla. Mid-dehra ħadd minn dawn il-kritiċi tal-leġislazzjoni dwar l-ugwaljanza fiż-żwieg ma fehem li dan il-pass kien ukoll il-konsegwenza loġika tal-emenda kostituzzjonali, approvata mill-Parlament fil-leġislatura l-oħra liema emenda kienet iċċarat li d-diskriminazzjoni minħabba l-ġeneru kienet ipprojibita ukoll. L-intolleranti fost l-Insara fostna jgħidu li dawk li jappoġġaw l-ugwaljanza fiż-żwieġ huma “bla valuri”. Dawn għadhom ma irrealizzawx li l-valuri tagħhom m’humiex l-unika valuri. Qed ngħixu f’soċjetá bi pluralitá ta’ valuri. Ħadd m’għandu monopolju, la dwar il-valuri u l-anqas dwar dak li hu tajjeb jew ħażin.

Uħud mill-kelliema ewlenin tal-Opposizzjoni, minkejja li ddikjaraw l-appoġġ għal-liġi taħt konsiderazzjoni, xorta dehrilhom li kellhom jużaw il-ħin ta’ diskorshom bi kliem dispreġġattiv dwar dak propost. Dan il-lingwaġġ mimli insulti użat fid-dibattitu parlamentari sfortunatament jirrifletti fuq l-Opposizzjoni Nazzjonalista kollha, anke fuq dawk li għamlu sforz ġenwin u qagħdu attenti li jużaw  lingwaġġ konċiljattiv biex jikkomunikaw ħsiebijiethom.

L-opposizzjoni konservattiva qegħda fir-rokna. Min-naħa l-waħda riedet tħabbar mal-erbat irjieħ tal-pajjiż li issa kkonvertiet u ser tkun fuq quddiem biex tiddefendi d-drittijiet tal-komunitá LGBTIQ. Min-naħa l-oħra iżda, l-Opposizzjoni ma setgħetx tinjora l-fatt li għad għandha dipendenza qawwija fuq appoġġ minn l-agħar elementi ta’ intolleranza reliġjuża fil-pajjiż, dawk jiġifieri li għadhom iqiesu d-drittijiet LGBTIQ bħal materja ta’ “immoralitá pubblika”.  Edwin Vassallo kien l-iktar wieħed ċar fi kliemu meta iddikjara li l-kuxjenza tiegħu ma tippermettilux li jivvota favur dak li huwa ddeskriva bħala proposta leġislattiva “immorali”.

Fi ftit sekondi Vassallo (u oħrajn) ħarbat dak li kien ilu jippjana Simon Busuttil sa minn meta kien elett Kap tal-PN.  Dan wassal lil uħud biex jispekulaw dwar jekk l-Insara intolleranti, id-demokristjani u l-liberali fil-PN jistgħux jibqgħu jikkoabitaw wisq iktar.

Dan kollu jikkuntrasta mal-mod kif ġiebu ruħhom il-konservattivi fil-Partit Laburista. Dawn, minħabba kalkuli politiċi, ippreferew li jew jibqgħu ħalqhom magħluq inkella qagħdu attenti ħafna dwar dak li qalu. Jidher li tgħallmu xi ħaġa mid-dibattitu dwar id-divorzju!

L-approvazzjoni mill-Parliament tal-liġi dwar l-ugwaljanza fiż-żwieġ huwa pass ieħor il-quddiem favur il-pluraliżmu tal-valuri. Il-Parlament aċċetta l-pluraliżmu tal-valuri u iddeċieda li kulħadd jixraqlu r-rispett. Għandna bżonn nifhmu, lkoll kemm aħna, li qed ngħixu f’soċjetá bi pluralitá ta’ valuri li lkoll jixirqilhom ir-rispett. Hu possibli li ma naqblux, imma li ninsulentaw lil xulxin minħabba li nħaddnu valuri differenti ma jagħmilx sens. Xejn m’hu ser jibdel il-fatt li ħadd ma għandu monoplju fuq il-valuri li f’numru ta’ każi jikkontrastaw.

Malta illum introduċiet l-ugwaljanza fiż-żwieġ. M’aħniex ser indumu biex nindunaw li dan ser jagħmel lis-soċjetá tagħna waħda aħjar, għal kulħadd.

ippubblikat fuq Illum : il-Ħadd 16 ta’ Lulju 2017

Value Pluralism

One of the arguments made during the debate prior to Malta joining the European Union was that before it did so, Malta should open its doors to the 21st century. It was argued that much progress needed to be made before Malta could join the EU. The flip side of this argument was that EU membership could be the right catalyst for change that Maltese society needed, because change can be obstructed and delayed but, in the long term, it cannot be stopped.

Malta did join the EU in 2004 and the opening of the doors (and windows) of change is currently work-in-progress. The divorce referendum held in May 2011 opened the floodgates to a recognition of the fact that Maltese society was in a state of rapid change, making up for lost time.

The Marriage Equality Reform legislation approved in Parliament earlier this week was another step. It was described as “immoral” (Edwin Vassallo), “Marxist” (Clyde Puli), “communist” (Herman Schiavone) or even “North Korean” (Tonio Fenech).

These labels identify the frame of mind of those resisting change. Apparently, none of these critics of marriage equality legislation has yet realised that this step is the direct legal consequence of the Constitutional amendment, approved by Parliament some years back, which spelled out in unequivocal terms the prohibition of discrimination based on gender.

The intolerant Christian right argues that legislation proposing marriage equality is the result of a society which has lost its values. They have not realised that their “values” are not the only ones around: we live in a society where a plurality of values is a fact. The Christian right has no monopoly: either on values or on what is right or wrong.

A number of leading Opposition spokespersons, notwithstanding their declaration of support for the proposed legislation, deemed it fit to hurl never-ending insults against the proposals being debated and all that these represented. This insulting language used during the parliamentary debate is a sad reflection on the whole of the PN Opposition, even on those who sought to apply the brakes and in fact used more conciliatory language to convey their thoughts.

The conservative opposition is in a tight corner. On the one hand it wanted to announce in unequivocal terms its recent “conversion” to championing LGBTIQ rights. At the same time the Opposition could not ignore the fact that it is still chained to an intolerant Christian right which labels LGBTIQ rights as morally reprehensible. Edwin Vassallo was the most unequivocal when he declared that his conscience would not permit him to vote in favour of what he described as an “immoral” legislative proposal.

In a couple of seconds, Vassallo and others blew up what had been carefully constructed by Simon Busuttil since assuming the PN leadership, causing some to speculate whether the cohabitation of the conservative Christian right, Christian Democrats and liberals in the PN can last much longer.

In contrast, even if for political expediency, the conservatives in the Labour Party parliamentary group have either kept their mouth shut or else watched their language. It seems that they have learnt some lessons from the divorce referendum debate.

Parliament’s approval last Wednesday of the Marriage Equality Legislation is another step in entrenching the acceptance of value pluralism. Parliament has accepted value pluralism and decided that it was time to respect everyone.

We need to realise that we form part of a society with a plurality of values, all of which deserve the utmost respect. It is possible to disagree, but insulting people because they have different values than one’s own is not on. A society with a plurality of values is a fact and nobody will or can change that.

Malta has now introduced marriage equality. As a result, our society will show a marked improvement that will have a positive impact on all of us.

published in The Malta Independent on Sunday – 16 July 2017

is-Switch tal-valuri

switch2

 

Is-soċjetà tagħna m’għandiex switch li bih, meta trid, tixegħel il-valuri “tajbin” jew titfi l-valuri “ħżiena”.

Is- soċjetà tagħna qed tinbidel u dan qed tagħmlu b’rata mgħaġġla ħafna. Bir-rata mgħaġġla tat-tibdil li minnu għaddej il-pajjiż hemm min qed jinfixel. Kultant hawn ukoll min qiegħed iparla ftit iżżejjed ukoll. Dan kollu qiegħed jiġri għax il-valuri tradizzjonali huma taħt assedju u mhux kulħadd hu ippreparat għal dan it-tibdil mgħaġġel li għaddej madwarna.

Pajjiżna għaddej minn dak li hu inevitabbli, dak li minnu għaddew pajjiżi oħra snin ilu. Dħalna fl-Unjoni Ewropeja fl-2004 u ftit ftit deħlin fis-sekli għoxrin u wieħed u għoxrin.

Kien hawn min ħaseb li dak kollu li seħħ madwarna baqa’ għaddej mingħajr ma effettwana. Min ħaseb hekk għarralu. Stajna kellna dan it-tibdil mifrux fuq numru ikbar ta’ snin, imma r-resistenza politika għall-bidla tul is-snin kienet kbira.

Kull bidla li qed isseħħ tista’ tagħmel il-ġid jekk inkunu imħejjija  għaliha. Għax huwa n-nuqqas ta’ tħejjija li qed iwassal lil uħud biex jippruvaw inisslu l-biża’ b’dikjarazzjonijiet li “qed jintilfu l-valuri”. Ir-realta’ hi ferm differenti. Il-valuri qed jinbidlu u mhux jintilfu.

Għalhekk hu xieraq li jintuża iktar kliem li jħeġġeg it-tolleranza kif ukoll li nirrispettaw iktar lil xulxin. Ovvjament ma hemm l-ebda mertu li tirrispetta lil dak li taqbel miegħu. Ir-rispett, l-iktar li hu meħtieġ hu fil-konfront ta’ dawk li ma naqblux magħhom! Jeħtieġ li nifhmu li kull wieħed u waħda minna għandu l-valuri tiegħu, li jgħożżhom. Dan peró ma jagħti dritt lil ħadd li jmaqdar lil min għandu valuri differenti. Kemm jekk differenti ftit, kif ukoll jekk differenti ħafna.

Is-switch jaqta’. On jew off. Iva jew le. Għall-valuri ma nużawx switch iżda nippruvaw nifhmu u nittolleraw iktar lil xulxin.

It-tolleranza hi biss l-ewwel pass. Il-pass li jkun imiss wara t-tolleranza hi li naċċettaw lil xulxin kif aħna, bid-differenzi b’kollox.

F’soċjetà li tifhem u tagħder m’hemmx post għal switch. Hemm iżda lok biex nibnu flimkien soċjetà dejjem iktar pluralista u liberali ibbażata fuq it-tolleranza u r-rispett reċiproku.

Is-sena t-tajba lil kulħadd.

Id-derby ta’ George Abela

Coleiro.Abela.Farrugia

 

F’attivita’ konnessa mal-futbol, George Abela, President Emeritu, tkellem dwar il-valuri.  Qalilna kemm huma importanti l-valuri fis-soċjeta’ Maltija. Qalilna li allaħares il-valuri ma jibqgħux ċentrali għalina.  Imbagħad qiesu ipprova jagħti x’jifhem li l-valuri huma biss dawk insara. Li min ma jħaddanx valuri insara huwa bla valuri.

Meta George Abela kien qed jitkellem fil-Millenium Chapel ġewwa Paceville kien qed jinawgura ġemellaġġ bejn il-Millenium Chapel u l-Youth Football Association. Dakinnhar l-unika futbol li kien interessat fih George Abela kien id-derby ta’ Ħal-Qormi, bejnu u Marie Louise Coleiro-Preca. Abela kien qiegħed iwieġeb żewġ linji mid-diskors tal-President Coleiro-Preca li għamlet f’Jum ir-Repubblika.

Coleiro-Preca nhar it-13 ta’ Diċembru f’diskors ibbażat fuq ix-xogħol u s-solidarjeta’ soċjali bħala pediment essenzjali tar-Repubblika osservat li bħala parti mill-proċess tas-sekularizzazzjoni li Malta għaddejja minnu l-forza organizzattiva tar-reliġjon kattolika qiegħed jiġġenneb. Żiedet tosserva illi irridu noqgħodu attenti li ma nagħmlux l-iżball li seta għamel ħaddieħor li f’dawn iċ-ċirkustanzi min hu qrib il-poter jimponi l-valuri tiegħu. Għax hemm (jew għandu jkun hemm) spazju għal kulħadd.

Osservazzjonijiet f’waqthom għax Malta bħala stat lajk għandha tirrispetta lil kulħadd irrispettivament mill-valuri li jħaddan.

Ir-referendum dwar id-divorzju : Riflessjonijiet (1) Mhux biss iċ-ċikkulata

53.16% tal-Maltin bid-dritt tal-vot ivvutaw favur l-introduzzjoni tad-divorzju. Ċifra li ssorprendiet avolja l-IVA kienet kważi dejjem ftit fuq quddiem fis-sondaġġi li saru. Id-distakk fil-fatt kien ikbar milli kien mistenni.

In-nies ivvutat favur is-solidarjeta ma min għandu żwieġ li ma rnexxiex. Ivvutat kontra l-imposizzjoni ta’ valuri tradizjonali fuq kulħadd. Fuq kollox in-nies minkejja t-theddid ivvutat favur il-pluraliżmu tal-ideat u tal-valuri. Mhux kulħadd jaqbel ma dan. L-establishment insista li nibqgħu kif aħna. In-nies irrifjutat.

L-adulti għandhom id-dritt li jieħdu d-deċiżjonijiet tagħhom. Ma tiddeċidix għalihom la l-Knisja u l-anqas l-istat. Għax il-pluraliżmu mhux biss għax-xandir. Id-dritt tal-għażla mhux biss għaċ-ċikkulata jew it-toothpaste.