Ftit ħsibijiet dwar il-baġit li jmiss

F’dawn il-ġranet, fil-Ministeru tal-Finanzi jkun qed isir ix-xogħol preparattiv dwar il-baġit li normalment ikunu imħabbar matul ix-xahar ta’ Ottubru.

Il-Ministru tal-Finanzi, mid-dehra diġa ddeċieda li jagħti l-aħħar irtokki biex ikompli jiffinanzja l-klijenteliżmu fl-Air Malta.  Dan hu proġett fit-tul li l-ħidma dwaru ilha għaddejja fuqu mill-predeċessuri tiegħu. Proġett li jinvolvi iktar miljuni ta’ euro ġejjin mit-taxxi tagħna li ser ikunu moħlija biex jonoraw wegħdiet politiċi li saru matul il-kampanja elettorali tal-elezzjoni ġenerali li għada kif għaddiet. Din hi irregolarità oħra bħat-tqassim tac-ċekkijiet bieb bieb waqt il-kampanja elettorali. Monument “xieraq” għall-klijenteliżmu politiku.

L-għoli tal-ħajja spara l-fuq, bla kontroll. Probabbilment li l-COLA, ż-żieda għall-għoli tal-ħajja għall-pagi,salarji u pensjonijiet, li titħabbar bħala parti mill-baġit li jmiss, tkun madwar €10 fil-ġimgħa. Il-Ministru Clyde Caruana diġa qal li din kienet tkun sostanzjalment għola minn hekk kieku l-Gvern ma issussidjax il-petrol/dijsil u l-kontijiet tal-elettriku u l-ilma.

Hemm ħtieġa li niddiskutu ftit iktar dawn is-sussidji biex ikunu aħjar, iktar effettivi u li jilħqu lil min verament jeħtieġhom. Fiċ-ċirkustanzi attwali hi politika tajba li l-użu bażiku jkun issussidjat, imma mhux għaqli li fuq tul ta’ żmien dan jibqa’ sussidju sħiħ għall-konsum kollu. Għax is-sussidji mhux qed imorru għand il-vulnerabbli biss: min mhux vulnerabbli għandu bżonn inqas tas-sussidji tal-lum.  Is-sussidji jeħtieġ li jkunu ffukati jekk irridu li l-pajjiż ikun ta’ għajnuna utli għall-vulnerabbli. Għax ir-riżorsi tal-pajjiż ma jippermettux li nibqgħu sejrin kif aħna fit-tul.

Xi ġranet ilu, s-sussidju fuq il-fuel li jieħdu l-inġenji tal-baħar tneħħa. Dan hu sewwa u seta ġie evitat mill-bidu. Imma dan mhux biżżejjed.  It-tnaqqis gradwali tas-sussidji fuq il-petrol u d-dijżil mhux biss inaqqas il-karozzi mit-toroq u jtejjeb il-kwalità tal-arja, imma fuq kollox jagħmilha possibli li iktar finanzi jkunu allokati għal oqsma oħra li tant jeħtieġu l-attenzjoni.

Il-Kamra tal-Kummerċ għamlet tajjeb li tkellmet dwar ftit iktar ħsieb fuq kif ikunu issussidjati l-kontijiet tal-elettriku u l-ilma. Anke f’dan il-qasam hu l-użu bażiku li għandu jkun issussidjat. Sussidji iktar minn hekk ifisser li anke l-użu esaġerat tal-elettriku u l-ilma qed ikun issussidjat. Dan hu użu ħażin ta’ fondi pubbliċi lijista’ jkun indirizzat bla diffikultà.

Naqbel perfettament ma’ Josef Bugeja tal-GWU li iż-żieda għall-għoli tal-ħajja għandha titħallas kollha lil min jaħdem (u lill-pensjonanti). Il-COLA mhiex, wara kollox, żieda fil-paga imma tipprova tagħmel tajjeb għall-impatt tal-inflazzjoni fuq il-paga, salarju jew pensjoni.

Imma tibqa’ l-ħtieġa ta’ bidla mill-qiegħ dwar il-politika li tikkonċerna l-pagi (incomes policy) biex din tkun dejjem iktar relevanti għaż-żmien li qed ngħixu fih.

Ilna ħafna nitkellmu dwar il-ħtieġa li l-baskett ta’ oġġetti u servizzi li jservu biex fuqhom tinħadem il-paga minima u l-COLA jkun revedut biex ikun assigurat li dan jirrifletti l-ħtiġijiet tal-lum. L-istudji li ippubblikat il-Caritas tul dawn l-aħħar snin jiffukaw eżattament fuq hekk. Minn dawn l-istudji joħroġ ċar li reviżjoni tal-baskett ta’ oġġetti u servizzi jwassal għal żieda inevitabbli ta’ 40 fil-mija fil-paga minima kurrenti. Li dan ikun indirizzat bla iktar dewmien hu essenzjali. Ifisser, skond dawn l-istudji tal-Caritas, li paga minima diċenti għandha tkun ta’ madwar l- €14,000 fis-sena.

L-inflazzjoni  sostanzjali ta’ din is-sena jfisser li l-vulnerabbli fostna għaddejjin minn żmien diffiċli. F’dawn iċ-ċirkustanzi ikun mill-iktar raġjonevoli li l-COLA titħallas darbtejn fis-sena: fl-1 ta’ Lulju u l-1 ta’ Jannar. Dan ma jżidx l-ammont li jitħallas imma billi dan jinqasam fi tnejn, u parti titħallas sitt xhur qabel, inaqqas ħafna l-piz fuq spallejn il-vulnerabbli.

Għadna qed nistennew lill-Onorevoli Ministru tal-Finanzi biex iwettaq dak li wiegħed is-sena l-oħra bl-introduzzjoni ta’ mekkaniżmu speċjali li jipproteġi lill-vulnerabbli mill-impatti tal-għoli tal-ħajja. Għadna nistennew, imma l-Onorevoli Ministru jidher li hu iktar ippreokkupat biex jonora l-wegħdiet konnessi mal-klijenteliżmu politiku fl-Air Malta.

ippubblikat fuq : Illum: 21 t’Awwissu 2022

Some budgetary considerations

In the Finance Ministry this is the time when they gear up to prepare next year’s budget which is normally presented sometime in October.

The Hon Minister for Finance has apparently already decided to proceed with the finishing touches to further finance clientelism in Air Malta. This is a long-term project what they call “works in progress”. It involves more millions of euro in taxpayer’s money down the drain to honour political pledges made during the March 2022 general election. This is another corrupt practice together with the distribution of cheques to every household during the general election campaign. A “fitting” monument to political clientelism.

The cost-of-living is out of control. Most probably that the COLA, the cost-of-living adjustment to wages, salaries and pensions, announced during the budget speech will be around €10 per week. Minister Clyde Caruana states that it could be substantially more if government did not subsidise fuel and electricity bills.

The blanket subsidises of fuel and electricity bills need to be revisited in order that they are more effective in supporting the vulnerable. In the present circumstances it is good policy to subsidise basic use but it does not make sense for a prolonged blanket policy of subsidies. The current subsidies are not going into the pockets of the vulnerable alone. Those who are not amongst the vulnerable can do without most of the current subsidies. Subsidises need to be focused such that they are of help to the most vulnerable. The country does not have the resources to go on in this way for too long a time.

Some days ago, the fuel subsidisation policy was amended in order that the fuelling of pleasure seacraft was at last excluded from further benefitting from the use of subsidised fuel. This is however not enough. The gradual reduction of subsidies of petrol and diesel would not only ease traffic from our roads and improve the quality of our air: they would also make substantial finance available for other areas.

The Chamber of Commerce has also rightfully pointed out that subsidising water and electricity bills across the board needs to be revisited. Even in this area it is basic use which should be subsidised. Subsidising across the board signifies that excessive use is subsidised too. This is a misuse of public funds which we can easily do without.

Josef Bugeja (GWU) is spot on in insisting that the cost-of-living adjustment (COLA) should be paid out in full to all employees (and pensioners). It has to be underlined that COLA is not an increase in wages and salaries. It merely makes good for the impact of inflation on wages, salaries and pensions during the past year.

There is however need for a long overdue overhaul of the incomes policy to make it more relevant to this day and age.

It is about time that the basket of goods and services used to compute the minimum wage and the COLA is revised in order to ensure that it reflects todays needs. The Caritas studies throughout the years have made this basic contribution to the debate: revising the basket of goods and services would identify a 40 per cent shortfall in the current minimum wage. The sooner this is addressed the better. On the basis of the Caritas studies, currently a decent minimum wage should be around €14,000 per annum.

The substantial inflation throughout this year signifies that the vulnerable amongst us are passing though a very difficult patch. In such circumstances it would be reasonable to consider having COLA paid twice a year: 1st July and 1st January. This would not increase the amount due but by splitting it in two, and bringing forward part of its payment by six months, would reduce the burden shouldered by the most vulnerable amongst us.

We are still waiting for the Hon Minister of Finance to honour his commitment made this time last year to address the cost-of-living impacts on the vulnerable through some special mechanism. We are still waiting, unfortunately, as the Hon Minister is more preoccupied in servicing clientelism at Air Malta.

published on The Malta Independent on Sunday: 21 August 2022