L-arloġġ ta’ Joseph: tgħid falz, bħaċ-ċertifikat dwar Egrant?

Il-bieraħ is-sit elettroniku lovinmalta.com ippubblika l-istorja esklussiva li Yorgen Fenech ta rigal lil Joseph Muscat konsistenti f’arloġġ tad-deheb abjad Bvlgari li jifforma parti minn edizzjoni limitata li inħadmet bħala kommemorazzjoni tas-sħubija ta’ Malta fl-Unjoni Ewropeja.

Hemm ħamsa u għoxrin arloġġ li huma kollha numerati. Ta’ Joseph, tgħidilna Lovinmalta għandu n-numru 17: bħas-17 Black.

Jekk din l-istorja hi minnha hi gravi ħafna.

L-ewwel nett hi bi ksur tal-Kodiċi tal-Etika tal-Ministri għax hu ipprojibit għall-Ministri tal-Kabinett li jaċċettaw dawn ir-rigali. Meta inħadem, l-arloġġ, kien stmat li jiswa’ €20,000 (għoxrin elf euro). Illum jiswa’ ħafna iktar.

It-tieni, jekk ir-rigal fil-fatt ingħata, jfisser li hemm rabta viċina bejn Joseph u Yorgen. Kemm hi viċina ma nafx. Forsi l-Ispettur Keith Arnaud jkun jista’ jeżamina l-laptop u l-mobile ta’ Joseph u (forsi) jkun jista’ jgħidilna iktar dwar kemm il-kriminalità daħlet il-ġewwa, fil-fond, fil-Berġa ta’ Kastilja.

Is-suspetti ilhom għaddejjin. Sfortunatament il-Pulizija lebsin ingwanti fini u qed jagħlqu għajnejhom.

Il-bieraħ stess tlabt lill-Kummissarju dwar l-Istandards fil-Ħajja Pubblika Dr George Hyzler biex b’referenza għal dan ir-rigal jiftaħ investigazzjoni fuq il-Prim Ministru Joseph Muscat u l-osservanza minnu tal-Kodiċi tal-Etika applikabbli.

Ħaġa waħda għad mhiex ċara: jekk l-arloġġ li rċieva Joseph hux falz bħaċ-ċertifikat ta’ Egrant “iffirmat” minn Jacqueline Alexander.

Rigali lill-politiċi

Kull rigal li jirċievi persuna fil-politika huwa intenzjonat biex jinfluwenza, fis-sens wiesa’ tal-kelma, u  dan irrispettivament mill-valur. Anke l-oġġetti ta’ bla valur jew dawk b’valur insinifikanti huma intenzjonati biex jinfluwenzaw. Issa l-influwenza intenzjonat bl-għoti ta’ diary, jew biro inkella xi flixkun inbid jew xi xarba alkoholika oħra hi bla dubju differenti minn l-influwenza b’lift f’jet privat għal partita futbol fi Spanja.

L-affarijiet żgħar li jingħataw huma ħafna drabi iktar riklami milli rigali u l-iskop tagħhom ikun wieħed ta’ nota ta’ introduzzjoni jew inkella ta’ apprezzament. Imma l-biro, id-diary u l-flixkun inbid biż-żmien jikbru ftit ftit u jsiru ikla, hampers u affarijiet oħra ukoll. Ħafna drabi t-tixħim ma jkunx f’moħħ min jagħti “token”, l-anqas f’min jagħti xi ħaġa iktar sostanzjali bħal hamper. Niftakru forsi li fis-settur privat ħafna drabi dan hu l-mod kif jingħad grazzi lil klijenti li jiġġeneraw ħafna xogħol. In-nies tan-negozju mhux dejjem jirrealizzaw li l-prattiċi tagħhom, għalkemm validi għalihom, għandhom sinifikat u implikazzjoni differenti meta applikati fis-settur pubbliku

Niftakar lil sid il-jet privat li kien stieden lil Tonio Fenech miegħu sa Spanja biex jaraw partita futbol kien qal lil waħda mill-gazzetti  li ma kellux bżonn jistenna l-partita futbol biex jiltaqa’ ma Tonio Fenech. Seta jagħmel appuntament miegħu meta ried, mingħajr l-iċken diffikulta. Kien korrett. Għalih ma kellu l-ebda sinifikat li ta’ lift lil Tonio Fenech.

Dakinhar ħadd ma qal li Tonio Fenech kien ixxaħħam bil-lift fuq il-jet privat. Imma Tonio Fenech xorta għamel ħażin bħalma kien għamel ħażin Lawrence Gonzi li għalih ukoll kien qiesu ma ġara xejn. Aċċetta rigal meta kien ipprojibit milli jagħmel dan mill-Kodiċi tal-Etika tal-Ministri u s-Segretarji Parlamentari.

Il-mod kif żviluppa l-każ ta’ Dr Joe Cassar dwar ir-rigali (karozza u CCTV) riċentement kien għal kollox differenti. Cassar inqabad bis-sunnara mingħajr ma nduna. Li l-Kap tal-Opposizzjoni ħa passi kien posittiv imma mill-Opposizzjoni ma ħtieġlu l-ebda sforz partikolari għal dan. Ovvjament qed jipprova jerġa’ jibni l-kredibilità li l-PN tilef meta kien fil-Gvern.

Ma neskludix li hemm kazijiet oħra li s’issa għadhom ma rawx id-dawl tax-xemx. Huwa importanti li meta dawn il-kazijiet tifaċċaw ikollna l-għodda lesta biex tkun tista’ issir l-investigazzjoni meħtieġa. Kien għal dan l-iskop li sentejn ilu Kumitat Magħżul tal-Parlament wara diskussjoni twila ħejja abbozz ta’ liġi dwar l-Istandards fil-Ħajja Pubblika.

Imma jidher li l-volontà politika hi nieqsa għax dan l-abbozz għadu pendenti wara li għaddew sentejn.

L-iżbalji saru, u jibqgħu isiru. Li m’għandniex huwa r-rimedji.

Il-vakanza tal-familja Muscat f’Dubai

L-ispiża biex il-Prim Ministru Joseph Muscat ħa lill-familja tiegħu f’Dubai għall-vakanzi tal-Għid f’waħda mill-iktar lukandi lussuzi hi waħda sostanzjali. L-Opposizzjoni għandha dubju dwar jekk il-kont għal din il-vakanza tħallasx minn Joseph Muscat innifsu, inkella jekk din tħallsitx minn ħaddieħor.

Din hi allegazzjoni serja ħafna u teħtieġ li tkun investigata. Dan minħabba li l-ebda membru tal-Kabinett ma jista’ jaċċetta dan ix-xorta ta’ rigal. Fil-fatt, il-Kodiċi tal-Etika għall-Ministri u s-Segretarji Parlamentari jgħid hekk fir-regolament 58 : “L-ebda Ministru m’għandu jaċċetta rigali jew servizzi li l-entità tagħhom tkun tali li jistgħu jpoġġuh f’obbligazzjoni, kemm jekk din tkun reali kif ukoll jekk tidher li tista’ tkun.”

Fl-aġenda tal-Parlament hemm abbozz ta’ Liġi intitolat Att tal-2014 dwar Standards fil-Ħajja Pubblika. Dan l-abbozz ta’ Liġi ilu pendenti fuq l-agenda tal-Parlament għal iktar minn sentejn. Meta dan l-abbozz ikun approvat jagħmilha possbli li allegazzjonijiet bħal dawn ikunu investigati.

Għax filwaqt li mhux sewwa li jkun hemm min jivvinta u jaqla’ minn żniedu huwa ukoll neċessarju li fejn ikun hemm dubju anke l-Prim Ministru jkollu l-obbligu li jispjega l-imġieba tiegħu.

Min imiss jirriżenja?

 

Meta l-Kodiċi tal-Etika dwar il-persuni fil-ħajja pubblika f’Malta jitkellem dwar ir-rigali li dawn jirċievu, dan jagħmlu bl-iskop li jnaqqas il-possibilità li tinħoloq obbligazzjoni bejn il-politiku u min jagħtih ir-rigal. Hemm miżuri differenti fil-Kodiċi tal-Etika dwar il-Membri Parlamentari u f’dak dwar il-Ministri.

Il-Ministri, jgħidilna l-Kodiċi tal-Etika tal-Kabinett ma jistgħux jaċċettaw rigali jew servizzi li l-entità tagħhom jistgħu jpoġġuhom f’obbligazzjoni, kemm jekk din tkun reali kif ukoll jekk tidher li tista’ tkun (regolament 58). Jiġifieri l-obbligu tal-Ministru m’huwiex li jiddikjara x’rigali irċieva, iżda li ma jaċċettahomx.

Il-każ tal-ex-Ministru Joe Cassar hu dwar tlett rigali. L-ewwel rigal kien karozza li min bigħielu ma riedx flus tagħha. Qallu biex flok ma jħallas lilu, jagħti donazzjoni lill-PN.  Iż-żewġ rigali l-oħra huma  sistema tas-sigurtà  u xogħolijiet f’razzett f’Ħad-Dingli: xogħol li sar fi ħwejġu u ħallas għalih ħaddieħor skond irċevuti ppubblikati.  Cassar ikkontesta dak li ntqal dwaru, inkluż b’diskors fil-Parlament. Fl-aħħar, għalkemm baqa’ jinnega li qatt ta’ xi forma ta’ awtorizzazzjoni biex jitħallsu kontijiet f’ismu, Cassar aċċetta li seta ġieb ruħu aħjar u li għamel żball ta’ ġudizzju (error of judgement). L-ewwel skuża ruħu u irriżenja minn kelliemi tal-grupp parlamentari tal-PN għall-Kultura u sussegwentement irriżenja ukoll minn Membru Parlamentari.

Sa ftit siegħat qabel mat-Tabib Joe Cassar irriżenja minn Membru Parlamentari, il-Kap tal-Opposizzjoni Simon Busuttil kien qed jgħid li ma’ hemm l-ebda raġuni għaliex għandu jirriżenja, u dan minħabba li ma kienx hemm fondi pubbliċi involuti. Il-Partit Laburista min-naħa l-oħra kien qed jinsisti għar-riżenja.

Ir-riżenja ta’ Joe Cassar ma kienet mistennija minn ħadd. Il-Partit Nazzjonalista  esprima ruħu ċar: li l-iżball ta’ Cassar ma kienx jiġġustifika la tkeċċija (jew riżenja) mill-Partit u l-anqas riżenja minn Membru Parlamentari.

L-anqas il-Partit Laburista ma emmen li Cassar kien ser jirriżenja.  Minkejja li insista fuq ir-riżenja, ma naħsibx li l-Partit Laburista qatt ried lil Joe Cassar jirriżenja. Għax issa li Cassar irriżenja, l-PL ħoloq problema kbira għalih innifsu. Għax ir-riżenja ta’ Cassar hi issa l-kejl  li jrid iqies Joseph Muscat kull meta jkollu Ministru jew Segretarju Parlamentari fil-Kabinett tiegħu li jiżbalja inkella li jkollu jġorr responsabbiltà politika għal żbalji goffi fid-dikasteru tiegħu.

Joseph Muscat diġà keċċa lil Manwel Mallia mill-Kabinett, meta dan ma kellux il-kuraġġ morali li jerfa’r-responsabbiltà politika tiegħu w jirriżenja fid-dawl tar-rapport tal-inkjesta dwar l-inċident tal-isparatura li fiha kien involut ix-xufier tiegħu. Dan iżda kien kostrett li jagħmlu wara għoxrin ġurnata ta’ tkaxkir tas-saqajn, għax ippressat mill-medja u l-opinjoni pubblika.

Ir-riżenja, meta tkun deċiżjoni politika ġenwina, għandha tkun waħda immedjata u mhux bħala riżultat ta’ pressjoni tal-medja jew tal-opinjoni pubblika. Hekk għamlu l-politiċi ta’ stoffa f’kull parti tad-dinja demokratika. Il-politiku ġenwin m’għandux bżonn suġġerituri biex jirrealizza meta l-iżball hu gravi biżżejjed li jiġġustifika r-riżenja.

Dan il-punt ser jerġa’ jqum fid-dawl tal-investigazzjoni li qed jagħmel l-Awditur Ġenerali dwar l-esproprijazzjoni tal-binja fi Triq iz-Zekka l-Belt. Diġa ġiet konkluża investigazzjoni interna fis-servizz pubbliku u dan ir-rapport ilu f’idejn il-Prim Ministru sa minn Lulju li għadda.

Il-Prim Ministru qiegħed ikaxkar saqajh biex jieħu deċiżjoni dwar il-konklużjonijiet fir-rapport li għandu f’idejh: bl-iskuża li qed jistenna lill-Awditur Ġenerali jippreżenta r-rapport tiegħu.

Waqt li l-Prim Ministru b’solennità jiddikjara li qiegħed jistenna lill-Awditur Ġenerali, dawk ta’ madwaru (bla dubju bil-kunsens tiegħu) għalfu lil sezzjoni tal-istampa b’biċċiet mir-rapport intern li s’issa għadu kunfidenzjali. Kien ikun ħafna iktar għaqli kieku l-Prim Ministru jippubblika immedjatament ir-rapport kollu (u mhux biċċiet minnu kif jaqbel) u jieħu passi immedjati dwar dak li jirriżulta mir-rapport.  Hi ipokrezija politika li l-ewwel tiddikjara li mhux ser tippubblika r-rapport biex ma tinfluwenzax lill-Awditur Ġenerali, u mbagħad tippermetti l-pubblikazzjoni ta’ partijiet minnu.

Ftit ġranet wara li dan ir-rapport kien ippreżentat lill-Gvern, lejn tmiem Lulju 2015 kumbinazzjoni, irriżenja d-Direttur Ġenerali tad-Diviżjoni tal-Propjetà tal-Gvern. Dakinnhar intqal li din ir-riżenja kienet għal raġunijiet personali. Ovvjament, emmen jekk trid. Bosta, jiena nkluż, ma tantx huma konvinti minn dawn il-kumbinazzjonijiet.

Bosta jemmnu li d-Direttur Ġenerali, li ntqal li irriżenja għal raġunijiet personali, kien il-ħaruf tas-sagrifċċju li ġarr fuq spallejh il-piż kollu. Jekk dan hu hekk, hu żbaljat li jġorr il-piż waħdu. Huwa għalhekk ukoll li qed tikber il-pressjoni pubblika biex is-Segretarju Parlamentari Michael Falzon jerfa’ r-responsabbiltà politika għall-amministrazzjoni ħażina tat-taqsima tal-Propjetà tal-Gvern u jirriżenja.  Ir-reżistenza biex dan isir la tagħmel ġid lil Falzon u l-anqas lill-Gvern.  Lil Falzon nafu bħala bniedem raġjonevoli li bla dubju jifhem id-differenza bejn responsabbiltà personali u responsabbiltà politika. Nifhem li ftit għandu eżempji tajbin fuq xiex jimxi, peró tajjeb li jifhem li dik hi l-unika triq onorevoli.

Fil-każ ta’ Manwel Mallia damu jaħsbuha għoxrin ġurnata biex jiġi mwarrab. Joe Cassar dam jaħsibha ftit ġranet biex irriżenja. Michael Falzon għandu jrabbi ftit tal-kuraġġ biex hu ukoll jerfa’ r-responsabbiltajiet politiċi tiegħu. Huwa responsabbli għal mod kif iġibu ruħhom ta’ taħtu.

Ir-riżenja ta’ Joe Cassar ma naħsibx li tħallilu wisq alternattivi. Billi jkaxkar saqajh m’hu ser isolvi xejn.

 

pubblikat f’ILLUM : il-Ħadd 8 ta’ Novembru 2015

Ethics in Parliament: waiting for Godot?

 

The Bill regulating Standards in Public Life has been pending on Parliament’s agenda for months.

It seems that government is in no hurry to implement its provisions, notwithstanding that this Bill is the result of discussions carried out in a Parliamentary Select Committee under the Chairmanship of the Speaker of the House of Representatives.

The final report of the Select Committee was submitted to Parliament on 24 March 2014. Two months later, on 20 May, a Bill entitled Standards in Public Life Act, 2014 was given a first reading in parliament. It was subsequently published in the Malta Government Gazette on  15 July 2014 and placed on Parliament’s agenda, where – 16 months later it remains .

The Bill seeks to create the necessary structures to ensure that breeches of statutory or ethical duties by specific categories of persons in public life are investigated. Monitoring and investigation will be vested in a permanent Parliamentary Committee, as well as through a Commissioner for Standards in Public Life, who will be appointed subject to the approval of two-thirds of sitting MPs.

Two categories of persons in public life are subject to the provisions of the proposed legislation: MPs (including Ministers, Parliamentary Secretaries and Parliamentary Assistants) as well as those  employed in a position of trust in all areas of the public sector.

The proposed legislation includes updated versions of the Code of Ethics applicable to MPs and members of Cabinet but does not include the Code of Ethics applicable to directors appointed to authorities, corporations and other state-owned bodies that was first published in the early 1990s.

The Commissioner for Standards in Public Life will be able to investigate allegations regarding unethical behaviour as well as the veracity of declarations on income and assets held which are made by MPs, members of Cabinet and persons employed in a position of trust as detailed in the applicable Codes of Ethics or rules made under the Public Administration Act.

The Commissioner will not be able to investigate past transgressions retrospectively. Moreover, it is proposed that there will be a time limit of two years for action to be taken on present day breeches.

In a recent interview the Speaker of the House said he is not satisfied with MPs’ assets declarations. He also said that, as things currently stand, he does not have any authority to investigate these declarations.

The Bill currently pending on parliament’s agenda assigns this specific authority to the Permanent Select Committee, which will be chaired by the Speaker, and to the Commissioner for Standards in Public Life. Cases such as those that recently surfaced concerning former Health Minister Joseph Cassar could be considered and acted upon within this proposed framework.

An investigation has to be concluded within six months from the receipt of an allegation. When the Commissioner for Standards in Public Life has concluded an investigation, he will submit his conclusions – as well as appropriate recommendations – to the Permanent Standing Committee. The Committee will either act on the recommendations or else opt for further investigations.

In respect of non-MPs, the Committee will either take a decision, or, if the matter so requires, refer the case for further investigations by the Commissioner of Police or the Permanent Commission Against Corruption. In respect of MPs, it will refer the recommended decisions to the House of Representatives for a decision.

Most readers would  express serious doubt as to whether, given the present composition of Malta’s Parliament, it is possible to have an objective assessment of recommendations made by the Commissioner or the Standing Committee on allegations of unethical behaviour or misleading and/or incorrect declarations of assets.  It is difficult to imagine how Malta’s Parliament, divided as it is into two opposing camps, could take objective decisions on cases similar to that of former Health Minister Joe Cassar. It goes without saying that the debate and decisions would be highly charged along partisan lines.

I may be wrong, but, in my opinion, unless the decision-taking procedures proposed in the Bill Regulating Standards in Public life are heavily revisited, the proposals may not lead to an effective instrument with which to address unethical behaviour by holders of public office.

published in The Malta Independent on Sunday : 8 November 2015

Wara r-riżenja ta’ Joe Cassar

Joe Cassar għamel sewwa li irriżenja. Kieku irriżenja qabel kien ikun aħjar. Nhar il-Ħadd diġa għamel apoloġija lill-votanti minħabba li irrealizza li għamel żball ta’ ġudizzju (error of judgement).

Kulħadd jiżbalja, imma l-iżball tal-Ministru għandu piż ferm ikbar. U meta Joe Cassar għamel l-iżball kien Ministru tas-Saħħa.

It-triq li issa għażel Joe Cassar hi it-triq tal-irġulija. Għax li tgħid li jiddispjaċik, li tgħid sorry, mhux biżżejjed.

Il-pass ta’ Cassar hu lezzjoni għal oħrajn li, fil-passat, flok irreżenjaw qalu sorry u waqfu hemm, kif ukoll punt ta’ referenza għal dak li għadu ġej. L-iżbalji politiċi ta’ ċerta gravità ma jissewwewx bis-sorry, imma bir-riżenja ta’ min jagħmilhom jew jippermettihom.

Hi sfortuna li Cassar ma irrealizzax x’kien għaddej madwaru, sakemm kien tard wisq. Huwa f’dan is-sens li wieħed irid jifhem il-kummenti tiegħu tul il-ġranet li żviluppa l-każ fil-pubbliku.

F’kitba oħra tiegħi fuq dan il-blog jiena iddeskrivejtu bħala baħnan fis-sens ta’ naive. Cassar żbalja għax fada u dan il-fatt kien hemm min approfitta ruħu minnu fil-logħba ta’ ħmieġ politiku li għaddejja bħalissa fil-pajjiż. Peró il-fatt li kienu tlett żbalji, wieħed wara l-ieħor, u li għalihom ma kienx hemm spjegazzjoni li tagħmel sens fisser, li l-jiem ta’ Cassar kienu magħduda.

Hu inevitabbli li din ir-riżenja għandha twassal għal iktar riżenji. Meta, ma nafx. Imma naħseb li mhux il-bogħod li miż-żewġ naħat tal-Kamra ikun inevitabbli li l-imġieba tkun ftit iktar onorevoli, bil-fatti.

Joe Cassar baħnan?

Meta qrajt l-aħbar dwar il-karozzza second-hand li t-Tabib Joe Cassar ried jixtri u spiċċa biex, minflok ma ħallas tagħha, għadda l-flus dovuti bħala donazzjoni lill-PN, għidt li dan ir-raġel hu baħnan. Skantat. Ma jirrealizzax li fil-prattika ġie qiesu aċċetta donazzjoni hu, meta ovvjament mhux il-każ.

Meta qrajt l-istorja tas-sistema ta’ sigurtà li għamlulu f’daru u li, skond kif qal Cassar, dam jiġri biex iħallas, imma spiċċa biex ħallas ħaddieħor għidt li hemm il-possibilità li dan ir-raġel sfortunat u li l-inkwiet jiġri warajh.

Issa ħarġet l-aħħar aħbar, li f’dan l-istadju għadha allegazzjoni, dwar €8,000 xogħol f’razzett ta’ Cassar f’Ħad-Dingli li qed jingħad li tħallsu minn ħaddieħor meta Cassar kien Ministru tas-Saħħa. Jekk veru, dan hu każ ta’ rigal mhux dikjarat bi ksur tal-Kodiċi tal-Etika tal-Ministri.

Hemm żewġ mistoqsijiet li jeħtieġu tweġiba ċara: jekk dan seħħx fil-fatt kif ukoll jekk hemmx iktar minn dawn l-istejjer.

Sadanittant Joe Cassar irreżenja mix-Shadow Cabinet biex ikun jista’ jiddefendi ruħu. Qed isostni li hu qatt ma kien jaf li saru dawn ir-rigali. Cassar isostni li hu ma għamel xejn ħażin imma ġie mmanipulat minn persuna bla skrupli. Skuża ruħu għall-iżball fil-ġudizzju tiegħu (error of judgement).

Hemm limitu dwar dak li temmen in-nies, anke jekk joriġinaw minn baħnan.

 

Stennejt xi ħaġa aħjar minn Simon Busuttil

 

Fid-diskors tal-Kap tal-Opposizzjoni Simon Busuttil bi tweġiba għall-baġit issemmew qraba ta’ politiċi u dan in konnessjoni ma ħatriet f’Bordijiet fis-settur pubbliku.

Dak li ser ngħid m’huwiex rifless la fuq l-integrità tal-politiku u l-anqas tal-qarib jew qariba.

Huwa ħażin, fl-opinjoni tiegħi, li argument validu favur tmexxija tajba (good governance) jiddawwar f’battibek li jipprova jagħti l-impressjoni ta’ nuqqas ta’ integrità, b’mod partikolari meta ma hemm xejn li jagħti l-iċken indikazzjoni ta’ dan.  Għalhekk naħseb li l-Kap tal-Opposizzjoni qiegħed il-kliem b’mod żbaljat u b’hekk il-kontribut tiegħu għal diskussjoni serja dwar din il-materja kien wieħed kompletament inkorrett. Stennejt xi ħaġa aħjar minn Simon Busuttil.

Din mhiex l-ewwel darba li qraba ta’ politiċi kienu taħt l-ispotlight. Hi issue li tista’ tinqala’ minn żmien għal żmien kważi taħt kull amministrazzjoni.  Il-mistoqsija ta’ dejjem hi dwar fejn għandha tinqata’ linja.

Il-Kodiċi tal-Etika tal-Ministri, per eżempju, fir-regola 23 tiegħu jinsisti li safejn hu possibli l-Ministri (u allura anke s-Segretarji Parlamentari) għandhom jevitaw li jappuntaw qraba bħala membri tas-segretarjat privat tagħhom.

Safejn naf jiena dik hi l-unika limitazzjoni bil-kitba li hemm dwar ħatriet ta’ qraba ta’ politiċi f’Malta. Ma jfissirx imma li ħatriet oħra jistgħu jsiru, iżda jfisser li jekk ikunu ikkunsidrati għal xi ħatra oħra għandu jkun hemm attenzjoni kbira. Bil-fatt li l-Kodiċi tal-Etika tal-Ministri kważi jeskludi l-ħatriet tal-qraba mis-segretarjat privat tal-Ministru (u tas-Segretarju Parlamentari) qed jingħata messaġġ ċar li l-politiku m’għandux jaħtar lill-qraba tiegħu bħala l-għajnejn u l-widnejn tiegħu fid-dikasteru li għalih huwa responsabbli. Ir-raġuni għal dan hi ċara: id-demm qatt ma jsir semm. Il-lealtà familjari, fil-ħajja pubblika, hi ostaklu għal tmexxija tajba.

Meta qraba ta’ politiċi li jkollhom is-setgħa eżekuttiva jinħatru f’Bordijiet fl-istess Ministeru tal-politiku qarib tagħhom, jinħoloq konflitt ta’ interess reali bejn il-lealtà familjari u l-lealtà lejn id-dover pubbliku. Tipprova kemm tipprova tegħleb dan il-kunflitt, dan dejjem ser jibqa’ hemm. Huwa kunflitt reali li jitfa’ dell bla bżonn fuq il-ħidma tal-persuna li tinħatar. Għalhekk biss, kapaċi kemm ikun jew kemm tkun, dawn il-ħatriet m’għandhomx isiru u dan fl-interess tal-amministrazzjoni pubblika korretta.

Qiegħed nillimita ruħi għal ħatriet li jkunu fl-istess qasam ta’ responsabbiltà tal-politiku għax ħatriet f’oqsma oħra, anke ta’ qraba ta’ politiċi, m’għandhomx ikunu imwarrba sempliċiment għax huma qraba. Pajjiżna hu żgħir wisq u ma jistax jeskludi wisq nies minn ħatriet ta’ din ix-xorta.

Il-qarib tal-politiku li jingħata ħatra fl-istess Ministeru tal-qarib tiegħu jew tagħha qatt ma jista’ jkun gwardjan effettiv tal-interess pubbliku. Id-demm qatt ma sar semm. U mhux ser jibda illum.

Il-bozza l-ħamra għall-Onorevoli Ministru

Meta Ministru jingħata rigal, f’soċjetà demokratika tixgħel il-bozza ħamra. Jiġifieri l-allarm. Waħedha toħroġ il-mistoqsija: għalfejn l-Onorevoli Ministru ingħata rigal?

Il-Kodiċi tal-Etika tal-Ministri [ara t-Tieni Skeda tal-Abbozz ta’ Liġi dwar Standards fil-Ħajja Pubblika – li għadu pendenti quddiem il-Parlament]  fir-regola numru 58 jgħid hekk :

“58. L-ebda Ministru m’għandu jaċċetta rigali jew servizzi li l-entità tagħhom tkun tali li jistgħu jpoġġuh f’obbligazzjoni, kemm jekk din tkun reali kif ukoll jekk tidher li tista’ tkun……………… ”

Huwa għal din ir-raġuni li hawn kjass bħalissa dwar il-flat ta’ Portomaso li qed jagħmel użu minnu il-Ministru Chris Cardona. L-ewwel ġie allegat li l-flat kien misluf lill-Ministru. Il-Ministru wara ħafna ħin qal li l-flat hu mikri għandu. L-Onorevoli ipproduċa ukoll kuntratt li qed jingħad li ġie iffirmat f’Diċembru 2014, għal perjodu ta’ għaxar xhur.

Il-kuntratt, li jidher li sar bil-għaġġla, fih xi dettalji nieqsa imma fih ukoll kundizzjonijiet speċjali li jwasslu għal konklużjoni li hemm xi ħaġa li qed tinħeba. Il-kera li mistennija titħallas, skond dan il-kuntratt li ġie ippubblikat il-bieraħ fil-għaxija mid-Dipartiment tal-Informazzjoni, m’għandiex titħallas minn qabel, l-anqas xahar b’lura imma sa mhux iktar tard minn ħamest ijiem minn tmiem il-kuntratt.

Il-kuntratt ippubblikat għaldaqstant flok ma jagħlaq il-każ iktar jiftħu beraħ. Għax issa, iktar ċar minn qatt qabel trid tiġi imwieġba l-mistoqsija: għalfejn l-Onorevoli Ministru qed jingħata dan it-trattament preferenzjali?

Hemm min ser iweġibni u jgħidli li sid il-flat għandu dritt li jagħmel li jrid bi ħwejġu. Naqbel perfettament.

Id-diffikultà, f’soċjetà demokratika, hi li l-Onorevoli Ministru m’għandux l-istess dritt: ma jistax jaċċetta rigali jew trattament preferenzjali. Għax ikun qed jagħti messaġġ li għandu obbligazzjoni, inkella li bir-rigal jew bit-trattament preferenzjali qed titħallas lura obbligazzjoni. F’soċjeta demokratika, dawn l-messaġġi m’humiex aċċettabbli.

Għalhekk kien ġie ikkritikat bl-aħrax Tonio Fenech meta aċċetta passaġġ bla ħlas fuq jet privat biex mar jara logħba futbol ta’ l-Arsenal ġo Madrid. Lawrence Gonzi dakinnhar ukoll ma kienx kredibbli għax ma ħax passi.

Imma donnu li xejn m’hu xejn! Joseph Muscat miexi fuq l-istess passi etiċi ta’ Lawrence Gonzi: għan-niżla.

Taking care of tax evaders

 

Joseph Muscat and the Labour Party pride themselves with emphasising that this Government has removed the statutory limitation (prescription) relative to corruption when holders of political office are criminally prosecuted.

It certainly was a step in the right direction. It still however requires the test of time to verify whether it is compatible with the human rights provisions of our Constitution and the European Convention of Human Rights as was explained by former Strasbourg Judge Giovanni Bonello in his article Bribery and Genocide : the same? (Times of Malta April 20, 2013)

Such a clear stand against corruption contrasts with the provisions of Legal Notice 256 of 2014 entitled Investment Registration Scheme Regulations 2014 which launched the latest amnesty that can be utilised by Maltese citizens who evaded payment of income tax. Camouflaged through the use of Orwellian terminology as an “Investment Registration Scheme”, this amnesty, as others before it, did not treat holders of political office any differently from other tax evaders. It afforded them the same opportunities to be able to “regularise” their position absolving them from having committed an economic crime.

Apparently, this government considers tax evasion to be a crime which is substantially inferior to corruption. In fact, the recent cases brought to light by Swiss Leaks have revealed the ease with which former Cabinet Ministers have wriggled out of their tax evasion crimes that they had successfully concealed for around 40 years, including when in office.

During all these years, most of the funds which were accumulated in various bank accounts until they ended in an HSBC Genève account, reaped interest at varying rates depending on market conditions, which, as a result, increased the quantum of the undeclared funds. Had both the funds originally invested as well as the accumulated interests  been appropriately declared to the tax authorities in Malta , they would have been subject to between 35 per cent and 65 per cent  taxation in terms of Income Tax legislation. Yet the Investment Registration Scheme of 2014 allows self-confessed tax evaders off the hook subject to a  maximum 7.5 per cent registration fee! They even get a discount if they repatriate the funds! Apparently it pays to be a tax evader.

There are, however, some matters  which are not at all clear, yet.

Before insisting on his imaginary “right” not to be pestered by the press, former Minister Ninu Zammit had informed The Malta Independent on Sunday  that all his affairs were now “regularised”, having  made use of the 2014 amnesty to reap the benefits of his hoard stacked in Genève. He was also reported as having stated that the sources of his hoard was income derived from his professional activity  as well as various deals in landed property.

It is public knowledge that Zammit’s land deals were negotiated through the Malta registered limited liability company by the name of LENI Enterprises Limited of which he was both a shareholder and a director.  It is logical that any income from land deals would not only have a bearing on Ninu Zammit’s tax status but also on the reported performance and possible tax liabilities of LENI Enterprises Limited. In this respect, the  company’s financial reporting would certainly make very interesting reading.  Have its audited accounts been submitted to the Malta Financial Services Authority or its predecessors in terms of law?  Who has certified these accounts? What about the role of the auditors of LENI Enterprises Limited?  Is there the need to revisit the audited accounts of LENI Enterprises Limited due to the fact that at least one of its directors has benefited from the latest tax evasion amnesty?

As far as I am aware,  Legal Notice 256 of 2014 only absolves self-declared tax-evaders resident in Malta from their non-observance of income tax legislation. Other crimes could still be actionable .

Such other crimes would include false declarations to Cabinet in terms of the Ministerial Code of Ethics. There may also be other issues should these result from the investigations which the Commissioner of Inland Revenue is currently carrying out on the basis of the information which is now known.

There is however one important thing which we should never underestimate. The benevolence of the state towards tax evaders has no limits. It knows how to take care of these small details too.

 

published in the Malta Independent on Sunday – 1st March 2015