F’dawn l-ewwel ħmistax tal-kampanja dwar ir-Referendum tal-11 t’April biex tispiċċa l-kaċċa fir-Rebbiegħa spikkat il-ħrafa dwar dik li qed tissejjaħ “theddida” għal delizzji oħra.
Fir-referendum abrogattiv tal-11 t’April ser inkunu mitlubin jekk naqblux mar-regolamenti li jippermettu l-kaċċa fir-Rebbiegħa. IVA tfisser li taqbel, u LE tfisser li ma taqbilx. Jekk jirbaħ l-IVA nibqgħu bil-kaċċa fir-Rebbiegħa, jekk jirbaħ il-LE, il-kaċċa fir-Rebbiegħa tispiċċa. Dan iseħħ minħabba li rebħa għal-LE tkun tfisser li r-regolamenti li jippermettu l-kaċċa fir-Rebbiegħa jispiċċaw. Ir-regolamenti l-oħra kollha dwar il-kaċċa jibqgħu hemm. L-effett tar-referendum abrogattiv ikun biss fuq il-kaċċa fir-rebbiegħa li ma tkunx tista’ terġa’ tiftaħ b’effett immedjat.
L-għaqdiet tal-kaċċaturi qed jgħidu li wara dan ir-referendum ser ikun imiss delizzji oħra. Din hi ħrafa kbira.
Ħafna mid-delizzji huma regolati b’regolamenti/liġijiet li jispjegaw min għandu l-awtorità li joħroġ permessi jew liċenzji dwar kif dak id-delizzju tista’ tipprattikah. Referendum abrogattiv hu proposta eżatta biex titħassar liġi jew regolamenti jew parti minnhom. Jekk referendum abrogattiv jgħaddi hi biss il-liġi jew regolamenti li jkunu imsemmija fil-mistoqsija li fuqha jivvutaw in-nies li ma tibqax fis-seħħ.
Ħa nagħti żewġ eżempji.
Il-logħob tan-nar, il-manifattura u l-ħażna tiegħu, huma regolati mill-Ordinanza dwar l-Esplożivi u mir-Regolamenti dwar Kontroll ta’ Xogħolijiet tan-Nar u Esplożivi Oħra.
Kemm l-Ordinanza (artiklu 3) kif ukoll ir-regolamenti (regolament 4) jipprovdu li ħadd ma jista’ jipproduċi logħob tan-nar jew jaħraq xogħol tan-nar jekk ma jkollux liċenzja li joħroġ il-Kummissarju tal-Pulizija. Ir-regolamenti jipprovdu ukoll għat-taħriġ neċessarju qabel ma tista’ tagħmel eżami biex il-Kummissarju tal-Pulizija jiddeċiedi jekk għandux joħroġ liċenzja. Hemm ukoll il-ħtieġa ta’ liċenzja għal kamra fejn jinħadem in-nar.
Referendum abrogattiv dwar il-logħob tan-nar jista’ jsir biss biex jitneħħew dawn l-artikli fil-liġi (l-Ordinanza) u fir-regolamenti. Il-konsegwenza jekk referendum bħal dan jgħaddi tkun li ħadd ma jkollu bżonn liċenzja, u allura kulħadd ikun jista’ jagħmel li jrid. Nafu li l-iskop tar-regolamenti u l-liġijiet dwar il-logħob tan-nar qegħdin hemm biex jgħinu fil-protezzjoni tal-ħajja u s-saħħa, in partikolari ta’ dawk li jaħdmu il-logħob tan-nar.
L-istess jgħodd għaż-żwiemel.
Il-Kodiċi tal-Liġijiet tal-Pulizija jistabilixxi li ħadd ma jista’ jżomm żiemel sakemm ma jkollux liċenzja. L-Ordinanza dwar Imħatri f’tiġrijiet tittratta il-post fejn isiru it-tiġrijiet (racecourses). Tipprovdi li l-Ministru tal-Pulizija jista’ jagħti (jew jirtira) liċenzji.
Referendum abrogattiv dwar iż-żwiemel ikun jista’ jsir biss biex jitneħħew dawn l-artikli fil-liġi. Il-konsegwenza jekk referendum abrogattiv bħal dan jgħaddi tkun li ħadd ma jkollu bżonn liċenzja, u allura kulħadd ikun jista’ jagħmel li jrid.
Il-parti l-kbira tad-delizzji l-oħra huma fl-istess sitwazzjoni.
Fi ftit kliem ma jistgħux jinġabru l-firem biex nivvutaw favur jew kontra xi delizzju partikolari. L-anqas kontra l-kaċċa m’hu permess li jsir dan għax il-firem li inġabru huma biss dwar id-deroga għall-kaċċa fir-rebbiegħa.
Hemm imbagħad delizzji li dwarhom m’hemm l-ebda regola jew liġi u fil-fatt dwar dawn ħadd ma jitlob permess jew liċenzja biex jipprattikhom. Dwar kull delizzju li m’hemmx ligi/regolamenti, ma jista’ jsir l-ebda referendum abrogattiv.
Hi għalhekk ħrafa li jingħad illi jista’ jsir xi referendum biex jinqata’ xi delizzju. Min qed jgħidilkom mod ieħor qed jgħaddikom biż-żmien.
L-argumenti dwar ir-referendum ma jintrebħux bil-ħrejjef, iżda bil-fatti.
ippubblikat fit-Torċa, l-Ħadd 1 ta’ Frar 2015
Blog ta' Carmel Cacopardo 