Lejn normal differenti

L-imxija tal-coronavirus għadha fl-istadji bikrija tagħha. In-numri ta’ dawk identifikati bħala infettati, s’issa, s-servizzi tas-saħħa qed ilaħħqu magħhom. Nittamaw li l-affarijiet jibqgħu hekk, anke jekk in-numri inevitabilment ser jiżdiedu. Dan ser ikun jiddependi fuq diversi fatturi, ewlieni fosthom li lkoll kemm aħna qed nosservaw dak li jgħidulna l-awtoritajiet tas-saħħa biex b’hekk tonqos il-possibilità li l-virus ikun trasmess fuq skala kbira.

Bla dubju, l-mistoqsija fuq fomm kulħadd hi: kemm ser jgħaddi żmien biex il-pajjiż jirkupra minn dan kollu?

F’waħda mill-intervisti li tiegħu, l-Prim Ministru Robert Abela indika li l-kriżi tal-coronavirus tista’ twassal sal-bidu tas-sajf. Jista’ jkun, iżda, li din iddum ferm iktar: possibilment anke sa tnax-il xahar ieħor! Il-medja internazzjonali qed tispekula dwar jekk il-firxa tal-coronavirus tonqosx fis-sajf biex imbagħad tirritorna iktar tard bħall-influwenza “normali” li tkun magħna kull sena. Il-possibilità tat-tieni mewġa tal-coronavirus m’għandiex tkun injorata, għax, jekk dan iseħħ jista’ jkollha impatti konsiderevoli fuq dak li jkun baqa’!

Meta ser niġu lura għan-normal? Il-ħajja f’Malta ser tirritorna għal dak li mdorrijin bih jew ser nieħdu l-opportunità biex nibnu normal ġdid u differenti?

Il-pajjiż jeħtieġlu ż-żmien biex jerġa’ jiġi fuq saqajh, ħafna iktar minn kemm hu meħtieġ biex ikun eliminat il-coronavirus minn fostna. Iż-żmien ta’ stennija nistgħu nagħmlu użu tajjeb minnu billi nibdew nippjanaw bis-serjetà dwar kif ser nibnu mill-ġdid ir-reputazzjoni tal-pajjiż. Huwa iktar diffiċli li nibnu r-reputazzjoni tal-pajjiż milli nsewwu l-ħsara kkawżata mill-firxa tal-coronavirus.

Reċentement ġew ippubblikati żewġ dokumenti bi proposti li jistgħu jkunu ta’ għajnuna kbira f’din il-ħidma li hi tant meħtieġa. L-ewwel dokument ippubblikat huwa dokument konsultattiv li ippubblika xi ġimgħat ilu l-Kummissarju għall-iStandards fil-Ħajja Pubblika. Dan hu intitolat: Towards the Regulation of Lobbying in Malta. It-tieni dokument huwa intitolat Review of the Ethical Framework guiding public employees u kien pubblikat mill-Uffiċċju Nazzjonali tal-Verifika iktar kmieni din il-ġimgħa. Hi ħasra li, safejn naf jiena, ma teżisti l-ebda verżjoni bil-Malti ta’ dawn id-dokumenti. Dan ukoll hu nuqqas amministrattiv li għandu jkun rimedjat. Il-Malti hu lsienna u proposti ta’ din ix-xorta jeħtieġ li jkunu ppubblikati bil-Malti ukoll.

Fid-dokument konsultattiv tiegħu l-Kummissarju għall-iStandards fil-Ħajja Pubblika jargumenta favur it-trasparenza permezz tar-regolamentazzjoni tal-lobbying, materja li s’issa hi nieqsa mill-liġijiet tagħna. Hu biss permezz ta’ transparenza rigoruża tal-proċess politiku li nistgħu nassiguraw il-kontabilità u allura l-iskrutinju pubbliku tal-formazzjoni ta’ proposti politiċi kif ukoll tal-proċess tat-teħid ta’ deċiżjonijiet. Ilkoll konxji li sakemm il-lobbying ma’ jkunx regolat, dan ser jibqa’ sors ewlieni tal-kontaminazzjoni tal-proċess politiku. Meta nirregolaw il-lobbying, min-naħa l-oħra, nistgħu jkollna proċess politiku infurmat u allura nkunu qed nikkontribwixxu b’mod effettiv għall-kontabilità.

Fit-tieni dokument, l-Awditur Ġenerali jeżamina r-regoli dwar l-imġieba etika li huma mifruxa fl-Att dwar l- Amministrazzjoni Publika, fil-Kodiċi tal-Etika u fil-Kodiċi dwar it-Tmexxija tas-Servizz Pubbliku li flimkien jirregolaw il-mod kif jopera is-servizz pubbliku. L-Awditur Ġenerali ġustament josserva, illi, meta tqis il-kontenut ta’ dawn it-tlett dokumenti flimkien jirriżulta li hemm nuqqas ta’ ċarezza, liema nuqqas joħloq l-inċertezza, u b’hekk tkun imnaqqsa l-effettività tagħhom. Huwa jemfasizza illi r-regoli huma ultimament effettivi skond kemm huma kapaċi jwasslu għal azzjoni konkreta. Jiġifieri r-regoli għandu jkollhom il-kapaċita li jittraduċu l-prinċipji f’azzjoni reali.

Permezz tal-proposti tagħhom il-Kummissarju għall-iStandards fil-Ħajja Pubblika u l-Awditur Ġenerali qed iwasslu messaġġ għat-tisħieħ tal-pedamenti tal-amministrazzjoni pubblika. Bħala riżultat ta’ dan, jista’ jkun possibli li nibnu “normal ġdid” u differenti minn dak li drajna bih sal-lum. Normal fejn il-governanza tajba ma tkunx iktar eċċezzjoni imma tkun l-imġieba normali li nistennew mingħand dawk fil-ħajja pubblika u fl-amministrazzjoni pubblika għas-servizz tal-pajjiż.

Il-waqfien tal-pajjiż ħtija tal-mixja tal-coronavirus hi ukoll opportunità għal riflessjoni tant meħtieġa. Huwa l-waqt li l-paroli kollu dwar governanza tajba nittrasformawh f’azzjoni konkreta. Il-pajjiż għandu bżonn ta’ normal ġdid, ta’ normal differenti minn dak imdorrijin bih.

 

Ippubblikat fuq Illum : Il-Ħadd 5 t’April 2020

Towards a new normal

The Coronavirus outbreak is still in its initial stages. The numbers of those testing positive are, so far, manageable. We all hope that this will remain manageable even though the numbers are on the increase. This is however dependent on many factors, primarily on our observing the instructions issued by the health authorities in order to reduce the possibilities of transmission of the virus.

How long will it take for the country to recover?

In one of his interviews Prime Minister Robert Abela has indicated that the current Coronavirus crises may last till the beginning of summer. Recovery, could, however, last longer, even as much as twelve months. The international media is speculating on whether the Coronavirus outbreak will reduce its spread during the summer months as well as whether it will return later in the year just like the “common” flu. The possibility of a second outbreak is not to be overlooked, as if this were to happen, it could have a devastating effect on what’s left.

When will life get back to normal? Will life in Malta be back to what we were used to or will we avail ourselves of the opportunity to seek a new normal?

It will take time for the country to start functioning again, much more than is required to eliminate the Coronavirus from our midst. We can put to good use the available time on our hands to start planning in earnest the rebuilding of our reputation as a country. Reconstructing our reputation is more difficult to achieve successfully than making good the extensive damage caused by the Coronavirus outbreak.

In this respect, lately, two different sets of proposals have been published for our consideration. The first is the document for public consultation published by the Commissioner for Standards in Public Life some weeks ago, entitled: Towards the Regulation of Lobbying in Malta. The second is the Review of the Ethical Framework guiding public employees published this week by the National Audit Office. As far as I am aware no Maltese version of these documents has been published. This is a recurring administrative deficiency which should be remedied at the earliest. Maltese is our national language and proposals of this fundamental nature should be available for consideration in the Maltese language too.

In his consultation paper, the Commissioner for Standards in Public Life argues in favour of transparency through the regulation of lobbying which matter is still missing from our laws. It is only through rigorous transparency of the political process that we can ensure accountability and consequently public scrutiny of the policy formation and decision-taking process. We are all aware that as long as lobbying is unregulated it will remain a primary source of the toxification of the political process. Regulated lobbying, on the other hand, can inform the political process thereby contributing to more effective accountability.

In his review, the Auditor General examines existing ethical rules spread in the Public Administration Act, the Code of Ethics and the Public Service Management Code which together regulate the operation of the civil service. He observes that at times, when one considers these three instruments together, there is a lack of clarity which creates uncertainty, as a result reducing their effectiveness. He emphasises that ultimately effectiveness of the rules is also dependent on follow-up action and an enforcement which is capable of translating principles into tangible action.

Through their proposals the Commissioner for Standards in Public Life and the Auditor General seek to strengthen the foundations of public administration. As a result, it may be possible to construct a new normal where good governance is no longer an exception but the normal behaviour which we expect from people in public office as well as from the public administration serving the country.

The Coronavirus outbreak is thus also an opportunity for a long overdue reflection. The grinding to a halt of the whole country is also the right moment to substitute lip-service to good governance with some concrete action. The country desperately needs a new normal.

 

Published in The Malta Independent on Sunday 5 April 2020