Ir-referendum dwar id-divorzju : Riflessjonijiet (5) Anke’ Machiavelli kien jistħi

 Meta Lawrence Gonzi għamel il-proposta oriġinali illi d-divorzju jkun soġġett għal referendum huwa iġġustifika ruħu billi qal li l-ebda wieħed mill-partiti fil-Parlament ma kellu l-mandat elettorali fuq il-materja. Kien qal kliem fis-sens li mhux sewwa illi l-Parlament japprova leġislazzjoni li dwarha l-poplu ma kellux ċans jesprimi ruħu.

Il-pjan dakinnhar kien illi jekk il-Parlament japprova l-liġi tad-divorzju proposta minn JPO, qabel ma din tidħol fis-seħħ kien meħtieġ li jkun hemm referendum biex dak li jkun approva l-Parlament jesprimi ruħu fuqu l-poplu.

Alternattiva Demokratika dakinnhar qalet li ma taqbilx li deċiżjoni dwar drittijiet ċivili jkunu soġġetti għal referendum. Għax dawn huma drittijiet ta’ minoranzi li għandhom ikunu affermati anke’ jekk il-maġġoranza ma tkunx trid.

Lawrence Gonzi dakinhar skandalizza ruħu kif seta’ jkun hawn xi ħadd f’dan il-pajjiż li ma jaqbilx mal-użu tal-għodda demokratika tar-referendum.

Joseph Muscat għamel il-kontijiet u rrealizza li Gonzi kien qed jipprova jaħdmu. Għax ir-referendum li ried Gonzi kien isir biss jekk il-Parlament japprova l-liġi tad-divorzju proposta minn JPO. Muscat kien jaf li kien hemm numru ta’ Membri Parlamentari Laburisti li kienu kontra l-proposta ta’ JPO u Varist Bartolo. Dan il-fatt kien jassigura li l-pjan ta’ Gonzi jaħdem u r-referendum għalkemm imwiegħed  ma jkunx jista’ jsir.

Il-manuvri interni fil-Partit Laburista wasslu biex minflok ma Gonzi ħadem lil Muscat, għal darba Muscat ħadem lil Gonzi (bil-għajnuna ta’ JPO u Jesmond Mugliette). Għax il-Parlament approva mozzjoni imressqa mill-Kap tal-Opposizzjoni li l-ewwel immorru għal referendum, u mbagħad, wara, jekk dan ikun approvat, tkun tista’ tibda d-diskussjoni fil-Parlament dwar l-abbozz ta’ JPO u Varist Bartolo.

Issa Muscat kien jaħseb li r-referendum m’hux ser jgħaddi . Ta’ l-anqas hekk stqarr f’wieħed mill-edizzjonijiet ta’ Inkontri immexxi min Joe Grima fuq Super One! 

Issa billi r-referendum approva d-dħul tad-divorzju f’Malta, dak li Gonzi u Muscat ilhom jipposponu irid jiġi ffaċċjat.

Muscat u l-parti l-kbira tal-Opposizzjoni jidher li ser jivvutaw favur (Marie Louis Coleiro ser tastjeni u Adrian Vassallo ser jivvota kontra). Carmelo Abela taż-Zejtun, to his credit iddeċieda li jbaxxi rasu għar-rieda popolari u ser jivvota favur.

Il-backbench tal-Gvern imħawwad. Skond Beppe Fenech Adami qed jitkellem waħdu. Ma jafx x’ser jaqbad jagħmel. Jekk tissejjaħ division l-ewwel isem min-naħa tal-Gvern li jissejjaħ hu dak tal-Onor David Agius. Ikollu jiddeċiedi waħdu x’ser jagħmel. Għax ma jistax jagħmel bħal ta’ qablu. Għax dak li jiġi qablu alfabetikament hu l-MP tal-Labour Carmelo Abela. Għalhekk din il-ġimgħa kiteb fin-Nazzjon u qal li ser jivvota  favur.

Dawk li qed jgħidu li ser jivvutaw kontra qed iwaħħlu fil-kuxjenza. Lil dawn jiena ngħidihom li l-kuxjenza issa ma tidħolx. Il-kuxjenza kellha sehem importanti sakemm il-Parlament iddeċied li jaħsel idejh bħal Ponzu Pilatu u flok ma jieħu deċiżjoni huwa talab lill-poplu jespimi ruħu f’referendum.

Il-kuxjenza kienet importanti nhar is-Sibt 28 ta’ Mejju.

Imma malli ħareġ ir-riżultat tar-referendum issa m’huwiex iżjed kaz ta’ kuxjenza iżda tal-kredenzjali demokratiċi tal-membri parlamentari. Min m’huwiex lest li jivvota IVA  dwar il-liġi tad-divorzju qed juri disprezz lejn il-volonta tal-poplu u m’huwiex kapaċi jkun rappreżentant tal-poplu fil-Parlament.

L-għażla hi waħda sempliċi jew jivvutaw IVA kif ġew inkarigati jagħmlu mill-poplu permezz tar-referendum inkella jirreżenjaw. L-appoġġ għall-volonta’ popolari trid tkun totali, bla kundizzjoni.  Hekk intqal fl-2003 meta sar ir-referendum dwar is-sħubija ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea. Dakinnhar konna korretti. Hekk ukoll għandu jingħad u jsir illum.

Bil-gabrijoli bil-kuxjenza li qed jagħmlu Gatt, Gonzi u l-bqija naħseb li anke Machiavelli kien jistħi !

Id-Divorzju : ħawwadni forsi nifhem (2)

(2) Referendum : Meta ?

Id-dibattitu pubbiku dwar id-divorzju kull ma jmur jitħawwad jew aħjar iħawduh. 

Il-PN irid referendum wara li l-Parlament japprova l-abbozz ta’ liġi. (Dejjem jekk l-abbozz ta’ liġi jkun approvat.) Il-Labour irid referendum qabel ma jiġi diskuss l-abbozz ta’ liġi fil-Parlament.

Alternattiva Demokratika jidhrilha illi  l-introduzzjoni tad-divorzju tikkonċerna dritt ċivili ta’ minoranza. Anke’ jekk il-maġġoranza ma tridx taf b’dan id-dritt, xorta hu neċessita.’ L-approvazzjoni għandha ssir direttament mill-Parlament mingħajr il-bzonn ta’ referendum.

Il-PN irid ir-referendum wara d-dibattitu Parlamentari biex ikun jista’ joħloq ostaklu doppju: jekk il-liġi tad-divorzju tgħaddi mill-Parlament ikollu it-tieni possibilita’ li jivvota kontra u b’hekk jipprova jagħmel użu mir-referendum biex jimmina l-introduzzjoni ta’ dan id-dritt. Jekk ir-referendum isir qabel id-diskussjoni Parlmentari l-PN ikollu problema kbira f’każ li r-riżultat tar-referendum ikun favur id-divorzju. Għax f’każ ta’ konflit bejn ir-rieda demokratika tal-poplu espressa f’referendum u l-prinċipji/valuri tal-PN  nimmaġina li bosta mill-Membri Parlamentri tal-PN mhux ser iħosshom komdi jivvotaw favur il-proposti ta’ Jeffrey Pullicno Orlando.  Ikun hemm kriżi kbira ta’ kuxjenza.

Il-PL irid ir-referendum qabel id-dibattitu Parlamentari biex f’każ ta’ riżultat favorevoli l-Membri Parlamentari tiegħu kollha (ħlief Adrian Vassallo li diġa iddikjara li ħadd u xejn m’hu ser iċaqalqu hlief jekk jinżel ikelmu Gesu Kristu) forsi jserħu l-kuxjenza u jkunu jistgħu jivvutaw favur id-divorzju biex iwettqu r-rieda tal-poplu. Jekk ir-referendum jagħti riżultat negattiv il-Labour ikun jista’ jaħsel idejh u b’hekk ikun qiegħed iwettaq ir-rieda popolari ukoll!  B’hekk pero’ jevita li jkun hu l-ewwel li jieħu posizzjoni fuq id-divorzju.

Fid-dawl ta’ din il-politika ta’ straġemmi li jħammru wiċċ Machiavelli mhux faċli ghall-Membri tal-Parlament li jieħu posizzjoni u fl-istess ħin jevitaw li jinġarru mill-mewġ tal-konvenjenza.

L-aħjar kumment li rajt s’issa kien ta’ wieħed mill-Membri Parlamentari tal-PN li ġie ikkwotat jgħid li x’jaħseb jew ma jaħsibx kull wieħed minna huwa irrelevanti ħdejn l-obbligu li għandna li ma nimponux il-veduti tagħna fuq ħaddieħor. 

Fid-dawl ta’ dan kollu nifhem li r-referendum qabel id-diskussjoni parlamentari tista’ tkun id-deċiżjoni t-tajba li b’hekk tittieħed mill-poplu direttament.  Id-deċiżjoni b’hekk tittieħed mill-poplu ġaladarba l-Membri Parlamentari qed isibu diffikulta li jagħmlu xogħolhom.

Id-Divorzju : ħawwadni forsi nifhem (1)

(1) Il-Mandat 

Kemm il-Partit Nazzjonalista (PN)  kif ukoll il-Partit Laburista (PL) qed jgħidu li m’għandhomx mandat elettorali minħabba li l-progamm elettorali tagħhom ma jagħmel l-ebda riferenza għad-divorzju. Alternattiva Demokratika (AD) hi l-uniku partit politiku f’Malta li dejjem kellu posizzjoni ċara favur id-divorzju u dan sa mill-1989 meta twaqqaf il-partit.

Dan in-nuqqas ta’ mandat hi l-iskuża għas-sens ta’ indeċiżjoni li presentement tirrenja fost il-Membri Parlamentari.

Li kieku kellna naraw x’deċiżjonjiet ħa l-Parlament tul is-snin insibu kwantita’ kbira ta’ materji li dwarhom ma kien hemm l-ebda referenza fil-programm elettorali. Allura dan ifisser li imxew ħażin? Żgur li le għax id-dover tal-Membru Parlamentari jmur lil hinn mill-programm elettorali. Se mai l-iżball hu tal-Partiti li ħallew barra issues bħad-divorzju mill-programm elettorali. Id-divorzju m’hiex materja li tfaċċat fuq l-agenda politika illum. Ilha magħna snin iżda kemm il-PN kif ukoll il-PL beżgħu jiffaċċjawha.

Li qed jiġri illum għaldaqstant hu li kemm il-PN kif ukoll il-PL iridu jiffaċċjaw ir-realta li ilhom jaħarbu minnha is-snin.