Bejn prezz u valur

Kien Oscar Wilde li madwar mitt sena ilu kiteb li hawn uħud li jafu l-prezz ta’ kollox imma m’għandhomx l-iċken idea tal-valur ta’ dak li hemm madwarhom. Illum l-affarijiet huma ferm iktar soffistikati minn hekk. Għandna studji kkumplikati li janalizzaw il-benefiċċju miksub ikkomparat mal-infieq li jsir u studji dwar impatti ta’ kull xorta li bihom tista’ tipprova tiġġustifika dak li trid, dejjem sakemm tkun ippreparat biex tħallas minn imnieħrek għal dan il-privileġġ.

Illum il-ġurnata prattikament kollox hu ridott għal valur monetarju. Meta nitkellmu dwar spiża, prattikament kulħadd jifhem nefqa f’termini ta’ flus. Li titkellem dwar spiża ambjentali jew spiża soċjali donnu li hi xi ħaġa stramba, qisu diffiċli biex tinftiehem.

L-Assoċjazzjoni tal-Iżviluppaturi Maltin dejjem trid iktar. B’pariri minn xi professjonisti, inkluż eks uffiċjali anzjani tal-ippjanar, issa l-iżviluppaturi qed jippreżentaw it-talbiet tagħhom billi jilgħabuha tal-vittmi tar-regolamentazzjoni. Imma fis-sustanza t-talbiet tagħhom huma dejjem l-istess: biex jimmassimizzaw il-frott tar-rebgħa.

Kważi fl-istess ħin sirna nafu li l-Assoċjazzjoni Maltija tal-Ilma żarmat. Okkazjoni bħal din hi dejjem waħda ta’ dieqa. Imma r-realtà tibqa’ li f’Malta hawn ftit wisq attivisti ambjentali f’numru ta’ għaqdiet ambjentali li mhux wieħed żgħir. Forsi l-għaqdiet ambjentali jirrealizzaw illi l-multiplikazzjoni tagħhom ma tagħmilx ġid lill-kawża li jmexxu l-quddiem. Lanqas ma jagħmel ġid li dawn l-għaqdiet iħarsu lejn il-konsulenti tal-iżviluppaturi l-kbar huma u jfittxu tmexxija ġdida. Il-kredibilità tagħhom, naħseb, li tista’ tieħu daqqa ta’ ħarta.

Il-ħarsien tal-ambjent hu għadma iebsa. Bosta ma jirrealizzawx li l-kwalità tal-ħajja tagħna jiddependi minn din il-ħidma. Ir-riżultati tal-ħidma favur il-ħarsien tal-ambjent, jew in-nuqqas tagħha, jidhru ġeneralment fuq tul ta’ żmien, ma jidhrux malajr. Dan inevitabilment iwassal biex ma tidhirx b’mod ċar ir-rabta bejn il-kawża u l-effett u bħala  konsegwenza ma jkunx hemm biżżejjed interess f’dak li qed jiġri, sakemm ikun tard wisq.

Illum bosta qed jirrealizzaw x’inhuma l-impatti konsiderevoli tal-ezerċizzju ta’ razzjonalizzazzjoni tal-art li nieda l-Gvern immexxi minn Lawrence Gonzi fl-2006 li bħala riżultat tiegħu madwar żewġ miljun metru kwadru ta’ art madwar dawn il-gżejjer saru tajbin għall-iżvilupp mil-lum għal għada. Ftit jiftakru li l-Partit Laburista, dakinnhar, kien ħa posizzjoni kontra l-proposta ta’ razzjonalizzazzjoni u kien anke ivvota kontra tagħha fil-Parlament. Illum il-ġurnata, imma, l-Partit Laburista fil-Gvern ħalla kollox kif kien, għax, wara kollox, hu komdu li meta kkritikat tkun tista’ twaħħal f’ ta’ qablek u b’wiċċ ta’ qdusija artifiċjali tiddikjara li ma tista’ tagħmel xejn, għax sadanittant hemm min laħaq rabba’ l-ġust!

Din l-aħħar manuvra tal-Assoċjazzjoni tal-Iżviluppaturi li jilgħabuha tal-vittmi mhiex xi ħaġa ġdida. Kif spjega dak li kien Direttur tal-Ippjanar, u li illum mid-dehra hu konsulent tal-Assoċjazzjoni, l-Perit Stephen Farrugia, l-proposta tinvolvi tpartit ta’ arja f’żoni ta’ konservazzjoni urbana ma drittijiet ta’ żvilupp iktar vantaġġjuż xi mkien ieħor. Bażikament it-talba tal-Assoċjazzjoni hi biex il-membri tagħha jkunu kkumpensati għar-restrizzjonijiet fiż-żoni ta’ konservazzjoni urbana kif ukoll fil-konfront ta’ bini protett. Kif intqal f’artiklu ippubblikat iktar kmieni din il-ġimgħa mill-President tal-Assoċjazzjoni Sandro Chetcuti t-talba hi biex dak li mhux jitħallew jiżviluppaw jibqa’ għandhom bi dritt li jkun trasferit fuq art oħra fejn ma hemmx l-istess restrizzjonijiet. S’issa ma ippubblikawx dettalji imma hu ovvju li l-proposta qed tfittex li jinħolqu ammont sostanzjali ta’ drittijiet ta’ żvilupp li jkompli jżid mal-madra li diġa hawn.

L-Assoċjazzjoni bil-proposta tagħha qed tmur kontra dak li hu bażiku fl-ippjanar tal-użu tal-art għax qed tassumi b’mod żbaljat li kull sid ta’ propjetà għandu dritt ugwali biex jiżviluppa rrispettivament mil-livell ta’ protezzjoni applikabbli. Hi proposta li tfisser biss taħwid, iktar milli diġa hawn.

X’baqa’ jiġri?

Ippubblikat fuq Illum : 24 ta’ Marzu 2019

Knowing the price of everything but the value of nothing

It was Oscar Wilde who over 100 years ago coined the expression on “knowing the price of everything but the value of nothing”. Today matters are more sophisticated, with “cost benefit analysis” and impact studies of all sorts which seek to justify practically anything, as long as you can pay for the privilege.

Reducing everything to a monetary value seems to be the order of the day. When we speak of costs, we are only understood as having spoken about financial outlays. Environmental costs or social costs seem to be something out of this world: apparently, they are so difficult to comprehend.

The Malta Developers Association wants more. With advice from professionals, including former senior land use planning regulators, they are now sugar-coating their demands. Essentially, however they are still making the same point: they are seeking to maximise the fruits of greed.

Almost simultaneously, we get to know that the Malta Water Association has closed shop. It is always a sad day when an eNGO disbands, but the reality is that we have too few environmental activists and too many environmental organisations on this little rock. It is about time that all environmental NGOs come together, as the proliferation of eNGOs is not doing the environment lobby any good. Nor is it helpful to the environment cause to co-opt former advisors of mega-developers to lead eNGOs. Credibility may, in my view, be at stake.

Protecting the environment is a tough job because not many realise that our quality of life is dependent on it. The results of environment protection – or the lack of it – are generally only evident in the long term as they are not easily identifiable immediately. This inevitably leads to a lack of connection between cause and effect and consequently to a lack of interest in the issues which matter, until it is too late.

Today, many people are realising the considerable impacts of the rationalisation exercise on land use embarked upon by the Lawrence Gonzi administration in 2006, as a result of which around two million square metres of land spread around the Maltese islands became suitable for development overnight. Few remember that, at the time, the Labour Party had then taken a stand against the proposal, even voting against it in Parliament. Today, however, Labour leaves the rationalisation proposals in place because, when faced with rampant over-development, it is most convenient to be able to continuously shift the blame on your predecessors, sanctimoniously declaring that you cannot do anything about it, as, in the meantime, vested rights have taken root!

The latest MDA land use planning gimmick is a well-known strategy of playing the role of the victims. As explained by the former Director of Planning – now apparently a consultant to the Association, architect Stephen Farrugia – this MDA proposal will involve trading in airspaces in urban conservation areas in order to acquire more advantageous planning rights elsewhere instead. Basically, it is a request by the MDA for its members to be compensated for planning restrictions in Urban Conservation Areas as well as in respect of limitations on the potential development of protected buildings. The MDA seeks the possibility, as stated earlier in an article published this week by its President Sandro Chetcuti, to transfer the potential unused gross floor area from buildings whose development is restricted to areas where it is not. The details are not yet out but it is obvious that this proposal seeks to create a substantial amount of development rights which will further increase the unbridled development to which we have become so accustomed to.

The MRA proposal negates the very basics of land use planning as it assumes that every property owner has an equal right to develop, irrespective of the level of protection afforded to specific properties. In practise the MDA proposal will signify deregulation and the sooner it is shot down, the better.

What next?

published in The Malta Independent on Sunday – 24 October 2019