Villa Gollcher fil-Mosta: nipproteġuha

 

Ministri tal-Gvern, u ta’ madwarhom, qieshom qegħdin fil-kju għall-prosit wara li tħabbar li Ta’ Qali ser ikun estiż biex ikun l-ikbar spazju miftuħ f’Malta. Park Nazzjonali, qalulna. Sal-ħin li qed nikteb għadu mhux ċar x’inhu propost eżattament, avolja l-fatt fih innifsu li l-ispazji miftuħa aċċessibli għal kulħadd ser jiżdiedu hu pass posittiv u li hu inkoraġġanti.

Huwa biss biż-żmien li nistgħu nsiru nafu jekk din l-aħbar hix intenzjonata biex tostor azzjonijiet oħra, bħal, pereżempju, l-qerda ta’ Villa Gollcher fil-Mosta. Ninsab infurmat li din il-possibilità, li Villa Gollcher tinqerd u flokha jkun żviluppat xi ħaġa oħra, ġiet diskussa minn kandidat tal-Partit Laburista għall-Kunsill Lokali tal-Mosta waqt laqgħa b’attendenza miżera li saret għall-komunità tan-negożju fil-Mosta. Speċifikament issemmiet il-possibilità li fuq sit li effettivament hu protett ikun ipprovdut parkeġġ għal 500 karozza!

Villa Gollcher qiegħda fil-qalba urbana tal-Mosta b’kejl superfiċjali ta’ madwar 13,000 metru kwadru. Il-parti l-kbira tas-sit hi okkupata minn ġnien mimli b’siġar taċ-ċitru. Villa Gollcher mhix skedata. Imma kont sorpriż meta identifikajt li hemm protezzjoni permezz tal-policy CG09 tal-pjan lokali għaċ-Ċentru ta’ Malta li kien approvat fl-2006. Mhux normali li nsibu sorpriżi bħal dawn fil-pjani lokali għax ġeneralment dawn kienu użati biex ikun immassakrat il-wirt mibni tagħna.

Il-Pjan Lokali jenfasizza li siti bħal Villa Gollcher fil-Mosta, bi ġnien imdaqqas, identifikati bħala spażji mhux mibnija bejn il-bini, għandhom ikunu mħarsa. Il-pjan lokali għaldaqstant jipprovdi li m’għandhomx ikunu kkunsidrati proposti biex isir żvilupp fuq dawn is-siti li bħala riżultat tiegħu jinħolqu binjiet separati, residenzjali jew mhux, u dan inkluż garaxxijiet għall-karozzi. L-unika possibiltajiet li jistgħu jkunu kkunsidrati huma dawk li jikkonċernaw xogħol żgħir immirat biex jikkonserva u/jew jirrestawra dawn it-tip ta’ propjetajiet fiż-żoni ta’ konservazzjoni urbana. Jista’ jkun hemm il-possibilità ukoll għal żidiet żgħar kompatibbli mar-regoli għaż-żoni ta’ konservazzjoni urbana imma jidher li hu possibli li Villa Gollcher fil-Mosta insalvawha.

Dejjem hemm il-logħob tal-iżviluppaturi, pereżempju, li ma jiħdux ħsieb il-bini biex tiġrilu l-ħsara u eventwalment ma jibqa’ xejn x’ikun protett! Biex nevitaw dawn l-affarijiet għandna ninsistu mal-Awtorità tal-Ippjanar biex tagħti kont ta’ egħmilha. Dan billi tassigura li sidien il-propjetà ma jippruvawx jonqsu mill-obbligi tagħhom biex jirnexxielhom jevitaw milli jintlaħqu l-miri tal-pjan lokali intenzjonati biex ikunu protetti ż-żoni ta’ konservazzjoni urbana.

Jiena infurmat li minkejja dan kollu, diġa ġie iffirmat konvenju biex tinbiegħ Villa Gollcher fil-Mosta, u dan soġġett li jinħareġ permess ta’ żvilupp mill-Awtorità tal-Ippjanar għal svilupp massiċċ. Qed jissemmew miljuni kbar ta’ euro. Ilkoll nafu x’kapaċi jagħmlu l-flus!

Hemm ħafna ġonna mdaqqsa li jeħtieġilhom u jixirqilhom ikunu protetti fiż-żoni urbani tagħna li qegħdin fil-periklu li jkunu ssagrifikati u jkunu soġġetti għal żvilupp. Biex dan iseħħ irid ikun hemm il-kompliċità tal-Awtorità tal-Ippjanar, għax il-bqija dan ma jistax iseħħx. Huwa dover tagħna li nassiguraw li l-Awtorità tal-Ippjanar tkun kontinwament attenta biex dan ikun evitat f’kull ħin. L-Awtorità tal-Ippjanar għandha tkun iffukata biex twettaq dmirha ħalli l-ippjanar għall-użu tal-art ikun servizz li minnu tibbenefika l-komunità kollha.

Forsi, min jaf, il-ħarsien tal-wirt mibni tagħna ikun xi ftit iktar faċli milli hu illum.

Ippubblikat fuq Illum : il-Ħadd 12 ta’ Mejju 2019

Hands off Mosta’s Villa Gollcher

Government Ministers, and hangers-on, are queuing to share credit for the announcement regarding Ta’ Qali’s extension into the largest open space in Malta. A National Park. At the time of writing, it is not at all clear as to what is being proposed -even though the number of increasing accessible open spaces is laudable.

Time will tell whether this announcement will be used to camouflage other action, such as – for example – the chopping up of Villa Gollcher in Mosta. I am informed that this possibility, the demolition of Villa Gollcher and the redevelopment of the site, was recently discussed by a Labour Party Mosta Local Council candidate during a sparsely attended meeting for the Mosta business community. Specifically mentioned was the possibility of providing parking for 500 cars on what is currently a protected site: Villa Gollcher.

Villa Gollcher lies within the urban core of Mosta. It has a superficial area of around 13,000 square metres. Most of the area is taken up by a large garden full of citrus trees. Villa Gollcher is not scheduled. However, I was surprised to identify its protection through Policy CG09 of the Malta Central Local Plan which was approved in 2006. A pleasant surprise – which I am not accustomed to finding in the Local Plans as they have generally been used time and again to place our built heritage on the development chopping board.

The Local Plan, in fact, underlines the special provisions applicable in respect of sites which, like Villa Gollcher in Mosta, are identified as open space enclaves. In this respect, it is stated in the Local Plan, that the Planning Authority “will not consider any development or redevelopment proposals that create new independent residential/non-residential units, including garages for the parking of vehicles.” The only possible developments which may be considered are very minor ones which are aimed at converting/restoring this, and similar properties, in urban conservation areas. There may be room for minor additions compatible with Urban Conservation rules but I believe that – on the basis of the above-quoted policy – it is possible to save Mosta’s Villa Gollcher.

Of course there are the usual tricks which developers play, such as facilitating the dilapidation process through a lack of maintenance. In this respect, we should hold the Planning Authority to account: with appropriate measures it should ensure that owners of properties do not try to successfully stultify the Local Plan policies intended to protect the character of our urban conservation areas.

I am informed that, notwithstanding all this, a promise of sale has been entered into respect of Villa Gollcher, subject to the condition of the issuance of development permits for a large-scale redevelopment. Millions of euros are in play and at stake and we all know that money talks.

Many large gardens worthy of protection in our old urban areas are at risk of being sacrificed on the development chopping board. This will only be possible with the complicity of the Planning Authority and it is our duty to ensure that the Planning Authority is kept on its toes in order that this is avoided. It should be focused on carrying out its duties in ensuring that land use planning is a service from which the whole community stands to gain.

Maybe, who knows, protecting our heritage would be an easier task than it is today.

published in the Malta Independent on Sunday : 12 May 2019