Sandro, Herman w it-taħwid dwar l-industrija tal-kostruzzjoni

Bħalissa għaddejjin bosta kummenti online dwar l-industrija tal-kostruzzjoni u dan fid-dawl tal-abbozz ta’ liġi dwar l-awtorità li ser tirregola l-industrija tal-bini presentment quddiem il-Parlament.

Huwa tajjeb li nkun ċar dwar dak li qed nitkellmu. Is-suġġett hawn mhux l-iżvilupp, il-politika dwar l-użu tal-art inkella l-impatti ambjentali fihom infushom. Is-suġġett hu l-industrija tal-bini. L-industrija tal-bini mhux l-iżviluppaturi. Anzi l-iżviluppaturi huma l-klijenti tal-industrija tal-bini!

Li l-industrija tal-bini tkun regolata aħjar huwa mhux biss meħtieġ imma essenzjali. Madwar sentejn ilu kont tkellimt dwar dan hekk kif kienet ippubblikata l-White Paper dwar is-suġġett.

Ma hemmx bżonn li l-MDA, l-Assoċjazzjoni tal-Iżviluppaturi, tkun fuq il-Bord ta’ din l-awtorità minkejja l-isforz imqanżah ta’ Herman Schiavone, istigat bla dubju mill-iġbid tal-ispag ta’ Sandro. Hi l-industrija tal-kostruzzjoni li teħtieġ li tipparteċipa fil-proċess u mhux il-lobby tal-iżviluppaturi. L-industrija tal-kostruzzjoni u l-lobby tal-iżviluppaturi anke jekk huma relatati mhumiex l-istess ħaġa: huma differenti u jeħtieġu li jkunu regolati b’metodi addattati għall-qasam tagħhom.

Nifhem li l-iżviluppaturi, bħall-periti u ħafna setturi oħra jeħtieġu industrija tal-kostruzzjoni organizzata, attentat u fuq kollox imħarrġa. Din l-awtorità bla dubju tista’ tkun il-mutur dwar dan kollu. Jeħtieġ ukoll li tkun trasparenti u ma tantx jidher li ser tkun mill-abbozz li ġie ippreżentat s’issa.

Jeħtieġ ukoll li titħalla taħdem. L-intervent ta’ Sandro biex idaħħal imnieħru mhux ta’ ġid, għax hemm mhux postu.

Għas-servizz tal-ispekulaturi

Il-ħatra ta’ Marthese Portelli bħala Direttur Ġenerali tal-Assoċjazzjoni tal-Iżviluppaturi Maltin (MDA) hi mossa intelliġenti min-naħa ta’ Sandro Chetcuti. Hi mossa li ġiet ippreżentata bħala pass il-quddiem fl-organizzazzjoni aħjar tal-iżviluppaturi, imma fl-istess ħin tikxef il-PN kif inhu verament : li taħt il-maskra tapasi favur l-ambjent hemm realtà ta’ xorta oħra. Is-servizz tal-ispekulaturi.

L-għażla tal-ex Membru Parlamentari Marthese Portelli mill-MDA hi pass biex jippreżentaw ruħhom b’mod iktar rispettabbli fil-konfront ta’ dawk li jiddarsu mill-assoċjazzjoni ta’ Sandro Chetcuti mar-raba’ sular tal-Partit Laburista taħt it-tmexxija ta’ Keith Schembri l-Kasco. B’daqqa ta’ pinna l-assoċjazzjoni tal-MDA issa hi maż-żewġ partiti l-kbar. Sandro jibqa’ dejjem interessat fiż-żewġ supermarkets politiċi, dejjem ifettex l-offerti tat-tnejn biex jara x’jaqbel fl-interess tal-ispekulazzjoni u tal-ispekulaturi. Sandro hu konsistenti favur l-interess tal-membri tal-MDA.

Fid-dawl tal-ħatra ta’ Marthese Portelli dak li qalet fuq issues ambjentali u l-ippjanar tal-użu tal-art tul is-snin, issa jiġi mifli għall-kuntrasti u l-kontradizzjonijiet li bla dubju ser jibdew jirriżultaw. Tul ix-xhur li ġejjin naraw il-kuntrast bejn dak li qalet fil-passat u dak li ser tipprova tiddefendi jew tipproponi fil-futur.

F’dan il-kuntest, dak li qal riċentement Adrian Delia dwar Marthese Portelli jassumi sinifikat ikbar: Ma’ Marthese Portelli dejjem taf fejn int. Tgħid?

Il-perit-żviluppatur

Il-mewt ta’ Miriam Pace midfuna taħt ir-radam li sa ftit qabel kien jifforma id-dar tagħha f’Santa Venera ħasad lill-pajjiż. Waqgħet dar oħra, imma din id-darba l-industrija tal-kostruzzjoni ma kkawżatx biss ħsara imma wasslet ukoll għall-qtil ta’ persuna. Għax it-tejatrin ta’ Ian Borg, Joseph Muscat u Sandro Chetcuti, wara l-inċidenti tas-sajf li għadda kien nissel l-impressjoni falza li kollox kien taħt kontroll. Imma dan, sfortunatament mhux il-każ.

Huwa ġustifikabbli li l-industrija tal-kostruzzjoni kollha titqiegħed taħt il-lenti, għal darba oħra kif ukoll għal kemm-il darba jkun hemm bżonn. Dan jinkludi li tkun eżaminata l-imġieba tal-periti.

Bħala riżultat tad-dibattitu pubbliku li għaddej ġie osservat li l-perit inkarigat mix-xogħol problematiku f’Santa Venera għandu interessi oħra, lil hinn minn interess professjonali fix-xogħol ippjanat. Huwa ukoll azzjonist fil-kumpanija li applikat għal permess u li f’Jannar inħarġilha mill-Awtorità tal-Ippjanar il-permess PA6459/19. Jirriżulta li dan il-perit għandu f’ismu 10% tal-ishma fil-kumpanija li f’isimha ħareġ il-permess tal-iżvilupp: MCZMC Developers Limited. Għandu interess li jara li l-investiment li għamel jirrendi.

Id-dibattitu dwar jekk huwiex etikament korrett li perit ikollu interess fi proġett ta’ żvilupp li hu inkarigat minnu li jmur lil hinn minn interess professjonali mhux wieħed ġdid. Ilu għaddej kemm f’Malta kif ukoll lil hinn minnha.

Il-Kodiċi dwar l-Imġieba għal dawk fil-pussess ta’ warrant biex jipprattikaw ta’ periti fil-gżejjer Maltin jifforma parti minn skeda annessa ma’ regolamenti intitolati Regolamenti dwar il-Kamra tal-Periti.

L-iskeda hi msejħa Kodiċi dwar l-Imġieba Professjonali. Kienet oriġinalment imfassla fl-1969 imma ġiet emendata fl-2010. Il-Kodiċi b’mod ċar ifisser li Perit f’Malta “ma għandux jokkupa, jassumi jew xjentement jaċċetta kariga li fiha l-interess tiegħu jkun kontra d-dmirijiet professjonali tiegħu.” (regolament numru 1). Iżid jipprovdi li Perit “jirċievi rimunerazzjoni biss bid-drittijiet professjonali tiegħu li jitħallsu mill-klijenti tiegħu u/jew bis-salarju tiegħu li jitħallas mill-prinċipal tiegħu. Hu ma jkunx jista’ jieħu rimunerazzjoni minn riżorsi oħra relattiva għax-xogħol u għad-dmirijiet fdati lilu.” (regolament numru 2)

Dan ifisser b’mod mill-iktar ċar li Perit ma jistax jinvolvi ruħu fl-investimenti dwar propjetà inkella bħala żviluppatur ta’ propjetà li dwarha jkollu involviment professjonali. Id-dħul tiegħu għandu jiġi unikament mix-xogħol professjonali u mhux minn qliegħ ġej minn negozju jew żvilupp ta’ propjetà. Fi kliem sempliċi u li jinftiehem id-dħul tal-perit għandu jkun mis-servizz li hu jagħti u mhux billi jieħu sehem fl-ispekulazzjoni tal-art u l-bini.

Minkejja dan, xi qarrejja bla dubju għandhom esperjenza differenti. Uħud ikunu sorpriżi meta huma u jaraw propjetà li jkunu interessati biex jixtru jiskopru li l-persuna li żviluppat din il-propjetà u li qed tfittex li tbigħilhom tkun ukoll il-perit inkarigat mix-xogħol. Filwaqt li fil-parti l-kbira tal-każi ma jinqala’ xejn straordinarju, fil-każi fejn jinqalgħu problemi n-nies tħossa skomda targumenta ma’ perit-żviluppatur. Meta jinqalgħu l-argumenti dwar il-propjetà żviluppata minn perit-żviluppatur, il-perit ma tantx issibu għax hu l-iżviluppatur li jkun fuq quddiem ifittex li jispjega u jiġġustifika dwar id-difetti fil-propjetà. Għax in-nies tirrikorri għand il-perit bħala l-ewwel arbitru tekniku bejna u l-iżviluppatur, ħafna drabi anke jekk huwa jkun il-perit ta’ l-iżviluppatur stess. Imma meta l-perit u l-iżviluppatur ikunu l-istess persuna dan ma jistax isir. Għax il-perit ma jagħtix biss servizz lill-klijent tiegħu imma b’mod indirett iservi ukoll lil kull min ikun effettwat minn dan l-istess servizz.

Uħud minn dawn il-periti żviluppaturi huma magħrufa filwaqt li oħrajn jinħbew wara kumpaniji inkella wara sħab fin-negozju.

Għad m’għandi l-ebda tweġiba għal mistoqsija bażika: għalfejn qed ninjoraw l-osservanza ta’ etika professjonali bażika b’mod li nwasslu messaġġ li wara kollox, li xejn mhu xejn, u li dan kollu hu mġieba “normali” u aċċettabbli?

Il-Kamra tal-Periti forsi tista’ tipprovdi tweġiba għal dan. Sa mit-twaqqif tagħha 100 sena ilu l-Kamra tal-Periti kellha r-responsabbiltà li tgħarbel u fejn neċessarju tieħu passi neċessarji dwar il-prattiċi professjonali tal-periti. Safejn naf jien, s’issa, ma jirriżulta minn imkien li ttieħdu xi passi dwar il-periti żviluppaturi.

Meta jirriżulta kunflitt ta’ interess jeħtieġ li nindirizzaw bla dewmien il-kawża ta’ dan il-kunflitt. Li ma nieħdu l-ebda azzjoni jfisser illi is-sitwazzjoni li tkun inħolqot qed tiġi meqjusa bħala li hi riżultat ta’ mġieba aċċettabbli.

Għax illum xejn mhux xejn.

Minħabba li tul is-snin ħadd ma għamel xejn dwar dawn il-periti żviluppaturi hemm min illum iqies li dawn huma żvilupp aċċettabli. Għax għal dawn ir-regoli dwar l-imġieba etika hu djuq żejjed, ħela ta’ żmien u burokrazija żejda. Propjament red tape!

Dan hu fejn naslu meta s-soċjetà tagħna tiżviluppa f’waħda amorali.

 

Ippubblikat fuq Illum : il-Ħadd 8 ta’ Marzu 2020

The architect-developer

The death of Miriam Pace buried in the ruins of her collapsed Ħamrun home as a direct result of building works in hand in an adjacent property has shocked the nation. The theatrics of Ian Borg, Joseph Muscat and Sandro Chetcuti, in the aftermath of last summer’s incidents had instilled a false sense of security that matters were now under control. Unfortunately, this is not the case.

The whole construction industry is justifiably once more under the spotlight, for the umpteenth time since last summer. This spotlighting justifiably includes an examination of the ethical behaviour (or otherwise) of architects and civil engineers.

In the resulting public debate, it has been pointed out that the architect and civil engineer in charge of the problematic works at Ħamrun has more than a professional interest in the works in hand. He is also a minority shareholder of the limited liability company which applied for and holds development permit PA6459/19 issued by the Planning Authority in January. It has been reported that he holds 10 per cent of the shares of the company in question: MCZMC Developers Limited. He thus also has an interest in the returns resulting from his shareholding.

The debate as to whether it is ethical for an architect and civil engineer to have other than a professional interest in any specific development under his direction is not a recent one. Nor is it limited to Malta.

The Code of Conduct for holders of a warrant to practice locally as architects and civil engineers is contained in a schedule attached to subsidiary legislation entitled Chamber of Architects Regulations.

The schedule is entitled Code of Professional Conduct. This code of conduct, was originally drafted in 1969, but it was subsequently amended in 2010. It clearly lays down that a locally warranted architect “must not hold, assume or consciously accept a position in which his interest is in conflict with his professional duty.”(rule 1) Furthermore, it is provided that a locally warranted architect “is remunerated solely by his professional fees payable by his clients and/or by his salary payable by his employer. He is debarred from any other source of remuneration in connection with the works and duties entrusted to him.” (rule 2)

This clearly signifies that a locally warranted architect is barred from being involved as a property investor or as a developer in property in respect of which he or she is professionally involved.

Notwithstanding all this, readers would however easily point at a number of cases, both recent as well as not so recent, as to their being surprised when viewing a property which they were interested in purchasing to get to know that the developer was also the architect in charge of the development in hand. While in most cases no particular problems arise, there is always a feeling of uneasiness when dealing with the architect-developer with such a blatant conflict of interest.

At times, when there are problems associated with the property being purchased it is not possible to distinguish between the architect and the developer. The developer takes over while the architect takes a back seat. A situation which fits perfectly into George Orwell’s description in his Animal Farm: looking from man to pig and from pig to man again and not being able to tell which is which!

A number of these architect-developers are known, while others hide their identity behind corporate structures and/or business partners. The question to which I have no clear answer is: why has such a blatant disregard of professional ethics been permitted as if it is the “normal” acceptable behaviour?

The Chamber of Architects, maybe, could supply an answer. Since its foundation 100 years ago, the Chamber has been responsible for enquiring into “the professional practices of architects and civil engineers”. I am not aware of any action initiated by the Chamber in respect of any architect-developer to date.

When a conflict of interest arises, the removal of the cause of the conflict or withdrawing from the situation which gives rise to the conflict is essential. Taking no action signifies accepting the situation as the normal acceptable behaviour.

Through lack of action over the years we are currently on the brink of transforming the unacceptable into the “new normal”. This is the amoral society at its best.

published in The Malta Independent : 8 March 2020

Sandro jistenbah ! About time.

 

Fis-Sunday Times Sandro Chetcuti tal-MDA emfasizza l-ħtieġa ta’ bidla fis-sistema politika, għax, qal, iddejqu bil-krib tak-politiċi (tal-PN u l-PL) għad-donazzjonijiet. Membri Parlamentari full-time qal, u finanzjament tal-partiti mill-istat!

About time ukoll Sandro.

Alternattiva Demokratika ilha snin li pproponiet li l-Membri Parlamentari jkunu full-time. Il-membri parlamentari kollha mingħajr eċezzjoni.

Anke dwar il-finanzjament pubbliku tal-partiti politiċi: Alternattiva Demokratika hi l-unika partit politiku konsistenti. Għax kemm il-PN kif ukoll il-PL jaqblu ma dan biss meta jkunu fl-Opposizzjoni għax meta jkunu fil-Gvern dejjem jibdlu l-ħsieb u jitkellmu bil-maqlub, kontra.

Aħna ukoll l-uniku partit politilku li qatt ma ġrejna wara Sandro u sħabu għad-donazzjonijiet.

About time ukoll li ddejqu!

Bejn prezz u valur

Kien Oscar Wilde li madwar mitt sena ilu kiteb li hawn uħud li jafu l-prezz ta’ kollox imma m’għandhomx l-iċken idea tal-valur ta’ dak li hemm madwarhom. Illum l-affarijiet huma ferm iktar soffistikati minn hekk. Għandna studji kkumplikati li janalizzaw il-benefiċċju miksub ikkomparat mal-infieq li jsir u studji dwar impatti ta’ kull xorta li bihom tista’ tipprova tiġġustifika dak li trid, dejjem sakemm tkun ippreparat biex tħallas minn imnieħrek għal dan il-privileġġ.

Illum il-ġurnata prattikament kollox hu ridott għal valur monetarju. Meta nitkellmu dwar spiża, prattikament kulħadd jifhem nefqa f’termini ta’ flus. Li titkellem dwar spiża ambjentali jew spiża soċjali donnu li hi xi ħaġa stramba, qisu diffiċli biex tinftiehem.

L-Assoċjazzjoni tal-Iżviluppaturi Maltin dejjem trid iktar. B’pariri minn xi professjonisti, inkluż eks uffiċjali anzjani tal-ippjanar, issa l-iżviluppaturi qed jippreżentaw it-talbiet tagħhom billi jilgħabuha tal-vittmi tar-regolamentazzjoni. Imma fis-sustanza t-talbiet tagħhom huma dejjem l-istess: biex jimmassimizzaw il-frott tar-rebgħa.

Kważi fl-istess ħin sirna nafu li l-Assoċjazzjoni Maltija tal-Ilma żarmat. Okkazjoni bħal din hi dejjem waħda ta’ dieqa. Imma r-realtà tibqa’ li f’Malta hawn ftit wisq attivisti ambjentali f’numru ta’ għaqdiet ambjentali li mhux wieħed żgħir. Forsi l-għaqdiet ambjentali jirrealizzaw illi l-multiplikazzjoni tagħhom ma tagħmilx ġid lill-kawża li jmexxu l-quddiem. Lanqas ma jagħmel ġid li dawn l-għaqdiet iħarsu lejn il-konsulenti tal-iżviluppaturi l-kbar huma u jfittxu tmexxija ġdida. Il-kredibilità tagħhom, naħseb, li tista’ tieħu daqqa ta’ ħarta.

Il-ħarsien tal-ambjent hu għadma iebsa. Bosta ma jirrealizzawx li l-kwalità tal-ħajja tagħna jiddependi minn din il-ħidma. Ir-riżultati tal-ħidma favur il-ħarsien tal-ambjent, jew in-nuqqas tagħha, jidhru ġeneralment fuq tul ta’ żmien, ma jidhrux malajr. Dan inevitabilment iwassal biex ma tidhirx b’mod ċar ir-rabta bejn il-kawża u l-effett u bħala  konsegwenza ma jkunx hemm biżżejjed interess f’dak li qed jiġri, sakemm ikun tard wisq.

Illum bosta qed jirrealizzaw x’inhuma l-impatti konsiderevoli tal-ezerċizzju ta’ razzjonalizzazzjoni tal-art li nieda l-Gvern immexxi minn Lawrence Gonzi fl-2006 li bħala riżultat tiegħu madwar żewġ miljun metru kwadru ta’ art madwar dawn il-gżejjer saru tajbin għall-iżvilupp mil-lum għal għada. Ftit jiftakru li l-Partit Laburista, dakinnhar, kien ħa posizzjoni kontra l-proposta ta’ razzjonalizzazzjoni u kien anke ivvota kontra tagħha fil-Parlament. Illum il-ġurnata, imma, l-Partit Laburista fil-Gvern ħalla kollox kif kien, għax, wara kollox, hu komdu li meta kkritikat tkun tista’ twaħħal f’ ta’ qablek u b’wiċċ ta’ qdusija artifiċjali tiddikjara li ma tista’ tagħmel xejn, għax sadanittant hemm min laħaq rabba’ l-ġust!

Din l-aħħar manuvra tal-Assoċjazzjoni tal-Iżviluppaturi li jilgħabuha tal-vittmi mhiex xi ħaġa ġdida. Kif spjega dak li kien Direttur tal-Ippjanar, u li illum mid-dehra hu konsulent tal-Assoċjazzjoni, l-Perit Stephen Farrugia, l-proposta tinvolvi tpartit ta’ arja f’żoni ta’ konservazzjoni urbana ma drittijiet ta’ żvilupp iktar vantaġġjuż xi mkien ieħor. Bażikament it-talba tal-Assoċjazzjoni hi biex il-membri tagħha jkunu kkumpensati għar-restrizzjonijiet fiż-żoni ta’ konservazzjoni urbana kif ukoll fil-konfront ta’ bini protett. Kif intqal f’artiklu ippubblikat iktar kmieni din il-ġimgħa mill-President tal-Assoċjazzjoni Sandro Chetcuti t-talba hi biex dak li mhux jitħallew jiżviluppaw jibqa’ għandhom bi dritt li jkun trasferit fuq art oħra fejn ma hemmx l-istess restrizzjonijiet. S’issa ma ippubblikawx dettalji imma hu ovvju li l-proposta qed tfittex li jinħolqu ammont sostanzjali ta’ drittijiet ta’ żvilupp li jkompli jżid mal-madra li diġa hawn.

L-Assoċjazzjoni bil-proposta tagħha qed tmur kontra dak li hu bażiku fl-ippjanar tal-użu tal-art għax qed tassumi b’mod żbaljat li kull sid ta’ propjetà għandu dritt ugwali biex jiżviluppa rrispettivament mil-livell ta’ protezzjoni applikabbli. Hi proposta li tfisser biss taħwid, iktar milli diġa hawn.

X’baqa’ jiġri?

Ippubblikat fuq Illum : 24 ta’ Marzu 2019

Knowing the price of everything but the value of nothing

It was Oscar Wilde who over 100 years ago coined the expression on “knowing the price of everything but the value of nothing”. Today matters are more sophisticated, with “cost benefit analysis” and impact studies of all sorts which seek to justify practically anything, as long as you can pay for the privilege.

Reducing everything to a monetary value seems to be the order of the day. When we speak of costs, we are only understood as having spoken about financial outlays. Environmental costs or social costs seem to be something out of this world: apparently, they are so difficult to comprehend.

The Malta Developers Association wants more. With advice from professionals, including former senior land use planning regulators, they are now sugar-coating their demands. Essentially, however they are still making the same point: they are seeking to maximise the fruits of greed.

Almost simultaneously, we get to know that the Malta Water Association has closed shop. It is always a sad day when an eNGO disbands, but the reality is that we have too few environmental activists and too many environmental organisations on this little rock. It is about time that all environmental NGOs come together, as the proliferation of eNGOs is not doing the environment lobby any good. Nor is it helpful to the environment cause to co-opt former advisors of mega-developers to lead eNGOs. Credibility may, in my view, be at stake.

Protecting the environment is a tough job because not many realise that our quality of life is dependent on it. The results of environment protection – or the lack of it – are generally only evident in the long term as they are not easily identifiable immediately. This inevitably leads to a lack of connection between cause and effect and consequently to a lack of interest in the issues which matter, until it is too late.

Today, many people are realising the considerable impacts of the rationalisation exercise on land use embarked upon by the Lawrence Gonzi administration in 2006, as a result of which around two million square metres of land spread around the Maltese islands became suitable for development overnight. Few remember that, at the time, the Labour Party had then taken a stand against the proposal, even voting against it in Parliament. Today, however, Labour leaves the rationalisation proposals in place because, when faced with rampant over-development, it is most convenient to be able to continuously shift the blame on your predecessors, sanctimoniously declaring that you cannot do anything about it, as, in the meantime, vested rights have taken root!

The latest MDA land use planning gimmick is a well-known strategy of playing the role of the victims. As explained by the former Director of Planning – now apparently a consultant to the Association, architect Stephen Farrugia – this MDA proposal will involve trading in airspaces in urban conservation areas in order to acquire more advantageous planning rights elsewhere instead. Basically, it is a request by the MDA for its members to be compensated for planning restrictions in Urban Conservation Areas as well as in respect of limitations on the potential development of protected buildings. The MDA seeks the possibility, as stated earlier in an article published this week by its President Sandro Chetcuti, to transfer the potential unused gross floor area from buildings whose development is restricted to areas where it is not. The details are not yet out but it is obvious that this proposal seeks to create a substantial amount of development rights which will further increase the unbridled development to which we have become so accustomed to.

The MRA proposal negates the very basics of land use planning as it assumes that every property owner has an equal right to develop, irrespective of the level of protection afforded to specific properties. In practise the MDA proposal will signify deregulation and the sooner it is shot down, the better.

What next?

published in The Malta Independent on Sunday – 24 October 2019

Servizz Soċjali għall-iżviluppaturi

Iktar kmieni dan ix-xahar l-Assoċjazzjoni tal-Iżviluppaturi Maltin (MDA) permezz tal-President tagħha Sandro Chetcuti ħeġġet lill-Gvern biex jindirizza sewwa l-problema tal-iskart tal-kostruzzjoni.

Flok ma jaġixxi kif mitlub, il-Gvern għandu jitlob lill-Assoċjazzjoni tal-Iżviluppaturi bħala r-rappreżentant ta’ dawk li jipproduċu l-parti l-kbira ta’ dan l-iskart biex tassumi responsabbiltà diretta għall-iskart tal-kostruzzjoni ġġenerat mill-membri.

Il-lobby tal-iżviluppaturi kontinwament temfasizza li temmen bis-sħiħ fl-iżvilupp sostenibbli. Forsi wasal iż-żmien li jibdew jipprattikaw dak li jgħidu li jemmnu fih. Dan billi japplikaw il-prinċipji li (jgħidu li) jemmnu fihom biex isolvu l-problema tal-iskart tal-kostruzzjoni li jiġġeneraw u b’hekk inaqqsu l-impatti ambjentali tal-industrija tal-kostruzzjoni.

Hawn kunsens ġenerali li l-ġebla hi riżors skars. Imma ma hawn l-ebda sforz fis-seħħ biex l-iskart iġġenerat mill-kostruzzjoni jkun riċiklat, kollu inkella in parti. Il-gebla tifforma parti sostanzjali mill-iskart iġġenerat mill-industrija tal-kostruzzjoni.

Ir-riċiklaġġ ifakkarna fil-kontenituri kbar għall-karta, plastik, metall jew ħġieġ f’uħud mit-toroq tagħna. Illum ma dan ninkludu l-iskart organiku kif ukoll l-iskart elettriku u elettroniku.

Imma meta ser nibdew nindirizzaw il-problema tal-iskart tal-kostruzzjoni bis-serjetà u nirriċiklawh? Qatt kellek bżonn xi xorok tal-franka biex tibdel oħrajn li kienu maqsumin? Mhux qed nirreferi biss għal dawk ta’ daqs żgħir li nsibu f’uħud minn djarna imma ukoll għal dawk ferm ikbar fid-daqs li fl-industrija nirreferu għalihom bħala xorok tal-qasba li ħafna drabi ssibhom f’bini qadim, inkluż irziezet, u li għalihom tħallas minn imnieħrek.

Ma nafx jekk qatt rajtux reklami ta’ bejgħ ta’ garigor tal-ġebel żarmat li jkun ġie salvat minn bini, x’aktarx qadim, li jkun twaqqa’?

Għax bħala fatt ir-riċiklar ta’ dak li uħud iqisu bħala skart tal-kostruzzjoni diġa qiegħed isir, avolja fuq skala żgħira. Ir-realtà hi li dan hu mod prattiku kif tista’ tkun indirizzata din il-materja b’mod sostenibbli. Irridu nsibu użu għal dak kollu li llum inqiesuh bħala skart sostenibbli.

L-Istrateġija dwar l-Immaniġjar tal-Iskart għall-Gżejjer Maltin addottata fl-2014 għandha sotto-titlu li jemfasizza l-ħtieġa li din l-istrateġija twassal għall-immaniġjar aħjar tar-riżorsi. B’referenza għall-iskart tal-kostruzzjoni dan ifisser li titwal il-ħajja utli tar-riżorsi u bħala riżultat ta’ dan il-ġebla tintuża aħjar. Din hi opportunità biex nissalvagwardjaw ir-riżorsi limitati ta’ pajjiżna.

Li nżidu l-barrieri biex fihom jitqiegħed l-iskart tal-kostruzzjoni mhu ser isolvi xejn. It-tħabbira riċenti dwar il-ħlas miżjud ta’ €8 għal kull tunellata ta’ skart tal-kostruzzjoni li jinġabar fil-barrieri huwa baxx. Il-piz fuq il-pajjiz bħala riżultat tal-iskart tal-kostruzzjoni hu ferm iktar minn miżerja ta’ €8-il tunellata. Fil-prattika dan ifisser li l-industrija tal-kostruzzjoni hi sussidjata.

Lura fl-2012 kien irrappurtat fil-medja lokali li l-Wasteserve kienet qed titlob ħlas ta’ €20 għal kull tunellata ta’ skart mingħand il-Gvern. Il-parti l-kbira ta’ dan il-ħlas dakinnhar kien sussidjat u mħallas minn fondi pubbliċi.

Flok rata ta’ €8-il tunellata l-iskart tal-kostruzzjoni għandu jkun soġġett għall-ħlas ferm għola ta’, ngħidu aħna €100-il tunellata: €8 jkunu ħlas għall-operaturi tal-barriera u l-bqija taxxa ambjentali. Dan jassigura li l-industrija tal-kostruzzjoni tagħmel tajjeb għall-ħsara li qed tikkawża. Ħlas sostanzjali jkun ukoll xprun biex l-industrija tal-kostruzzjoni tibda tipprattika r-riċiklaġġ fuq skala kbira.

Dak li illum inqiesuh skart tal-kostruzzjoni jista’ jistablu użu divers. Ikun ifisser imma li t-twaqqiegħ tal-bini, meta dan ikun neċessarju, isir b’mod ordnat li jassigura l-inqas ħsara possibli fl-elementi tal-bini li jkun ser jitwaqqa’ biex ikun assigurat l-użu mill-ġdid tagħhom. Għax il-parti l-kbira tal-materjali li nsibu fil-bini li jitwaqqa’ jista’ jerġa’ jintuża.

L-industrija tal-kostruzzjoni teħtieġ li taġixxi b’mod responsabbli u dan billi terfa’ b’mod dirett ir-responsabbiltà għall-impatti ambjentali tagħha. Huwa b’dan il-mod li nistgħu nindirizzaw bis-serjetà l-iskart tal-kostruzzjoni u mhux bis-“servizzi soċjali” għall-iżviluppaturi, permezz ta’ tariffi baxxi jew issussidjati.

ippubblikat fuq ILLUM : Il-Ħadd 17 ta’ Frar 2019

A social service for the developers

Earlier this month the Malta Developers Association (MDA) – through its President Sandro Chetcuti – urged the government to tackle the problem of construction waste.

Instead of acting as requested, the government should request that the MDA, being a representative of the major producers of this waste stream, should assume responsibility for the construction waste which is mostly generated by its members.

Time and again, development lobby has emphasised the fact that it strongly believes in sustainable development. How about putting its beliefs into practice and applying them to resolving the issue of the construction waste which it generates, thereby contributing to a reduction in the environmental footprint of the construction industry?

There is general agreement that stone is a scarce resource, yet no efforts are being made to divert construction waste – in whole or in part – to recycling, although stone forms a substantial part of the construction waste generated.

When we speak of recycling, the paper, plastic, metal and glass recycling bins come to mind. To these, nowadays, we include organic waste as well as electric and electronic waste. We are rightly told that we need to “sort it out”.

What about sorting out construction waste and recycling it? Can’t be done? You are joking! Ever been in need of a stone slab to replace a damaged one? I am not only referring to the small normal-sized ones, but the large ones – those we refer to in the building industry as “xorok tal-qasba” – which fetch a considerable price on the market.

Have you ever come across a dismantled stone spiral staircase put up for sale?

As a matter of fact, the recycling of what some consider to be “construction waste” is already in hand but it is carried out on a very small scale. In reality, this is the only practical and sustainable solution: finding a suitable use for what is now considered as being “construction waste”.

The Waste Management Strategy for the Maltese Islands, adopted in 2014, is sub-titled: A resource management approach. With reference to construction waste this entails “lengthening the life cycle of virgin resources” thereby maximising the limestone resource. It is an opportunity to safeguard the limited resources of our islands.

Opening up more landfills is no solution to addressing the issue of construction waste. The recently announced charge of €8 per tonne of construction waste is too little. Construction waste imposes much higher costs on the country than a mere €8 per tonne. In effect, this means that the construction industry is being subsidised.

Way back in 2012, it was reported in the local media that Wasteserve was charging the government €20 per tonne for waste deposited at its landfills. Most of these charges were then subsidised, they were paid out of public funds.

Instead of the €8 per tonne of construction waste, a high landfill charge – say €100 per tonne – should be charged: €8 being the landfill operational charges with the rest being an environmental tax. This would ensure that the construction industry internalises its costs, that is, it pays for them itself. It would also kick-start the construction industry into actively recycling on a large scale.

Many uses can be found for construction waste. It would certainly, however, signify that demolition work, where necessary, are carried out in a more orderly manner, with the aim of preserving stonework with the least amount of damage for possible re-use. Most recoverable materials can be recycled and re-used.

The construction industry needs to act responsibly: it must accept direct responsibility for its environmental footprints. This, rather than the introduction of “social services” for Sandro’s MDA in the form of low or subsidised landfill charges, is the only way to address the construction waste generated.

published in The Malta Independent on Sunday – 17 February 2019

Sandro Checuti u t-tagħlim minn Sqallija

Li tipprova titgħallem dejjem tajjeb. Opportunitá tajba għat-tagħlim, għaldaqstant m’għandna  nitilfuha qatt.

Ġie imħabbar f’dawn il-ġranet li l-assoċjazzjoni tal-iżviluppaturi Maltin (MDA) iffirmat ftehim ta’ kooperazzjoni mal-ANCE ta’ Ragusa. L-ittri ANCE jfissru Associazione Nazionale Costruttori Edili – l-Assoċjazzjoni Nazzjonali ta’ dawk li jibnu l-bini residenzjali.

Dan il-ftehim ta’ kooperazzjoni, qalulna, kien meħtieġ għax hemm ħafna x’nitgħallmu mingħand xulxin: bejn żviluppaturi Maltin u Sqallin, jiġifieri. Bla dubju hemm ħafna nies tas-sengħa fi Sqallija, inkluż fis-snajja tal-bini. Il-presenza tiżdied tagħhom f’Malta tista’ tgħin lill-Maltin (fl-istess snajja) biex itejbu x-xogħol tagħhom. Imma tajjeb li nifhmu ukoll li anke f’Malta għandna ħafna mustaċċuni fis-snajja konnessi mal-bini.

Ikun interessanti liema huma dawk is-snajja u kapaċitajiet li ser issir emfasi dwarhom.

Bla dubju wieħed mill-oqsma li jista’ jkun hemm min jitħajjar jitgħallem ftit ieħor huwa dwar l-appalti pubbliċi (dwar it-tenders pubbliċi jiġifieri). Nifhem li jistgħu jitħajru jiġu xi professuri minn Sqallija, minn dawk li għandhom esperjenza kbira. Ma nafx jekk jiġux minn Ragusa inkella minn xi parti oħra ta’ Sqallija. Dan hu qasam li minkejja l-“iżviluppi” kbar f’Malta, għadna apprentisti ħdejn l-iSqallin! Imma, ovvjament, il-possibilta tat-tagħlim m’għandhiex tkun skartata.

Ikun interessanti x’sehem ser ikollhom l-uffiċjali pubbliċi u l-politiċi li ħadu sehem fil-laqgħat bejn l-iżviluppaturi Maltin u dawk Sqallin. Probabbilment li l-għatx tagħhom għat-tagħlim hu kbir wisq.