Il-governanza tajba u l-ħarsien tal-ambjent

Fl-assenza ta’ governanza tajba ma nistgħux inħarsu l-ambjent sewwa. Il-governanza tajba hi essenzjali għall-ħarsien ambjentali.  Huwa għalhekk li iktar kmieni din il-ġimgħa ssottomettejt oġġezzjonijiet dettaljati bħala parti mill-proċess ta’ konsultazzjoni pubblika mniedi mill-ERA fil-kaz tal-istudji dwar l-impatt ambjentali (EIA) dwar l-inċineratur propost għall-Magħtab.  

Li jkunu regolati l-kunflitti ta’ interess li b’mod inevitabbli jitfaċċaw f’kull proċess regolatorju huwa element essenzjali mill-proċess ta’ governanza tajba.

Ir-regolamenti f’Malta dwar l-istudju tal-impatt ambjentali, imsejsa fuq is-sens komun u fuq id-direttivi tal-Unjoni Ewropea jfittxu li jassiguraw illi dawk involuti fil-proċess tal-EIA ikunu ħielsa minn kull xorta ta’ konflitt ta’ interess. Kunflitt ta’ interess hi sitwazzjoni li tinħoloq meta persuna b’interessi varji jispiċċa  jaqdi interess u fl-istess ħin jikkonfliġġi ma ieħor.

Ħmistax ilu fl-artiklu intitolat Il-fiduċja: għal ġol-inċineratur emfasizzajt li dawk li jaħdmu fuq EIA għandhom ikunu professjonali, indipendenti u imparzjali. B’referenza partikolari għall-applikazzjoni dwar l-inċineratur għidt li m’huwiex aċċettabbli li dawk inkarigati biex jagħmlu EIA ikunu fl-istess ħin li qed jagħtu parir lill-iżviluppatur parti ukoll mill-awtorità regolatorja. Dawk li jixtiequ jagħmlu karriera fil-qasam tat-tħejjija ta’ rapporti tekniċi għall-EIA huma liberi li jagħmlu dan imma mbagħad m’għandhomx jitħallew jikkontaminaw il-proċess tal-EIA.

F’artiklu f’ġurnal ieħor bl-Ingliż il-ġimgħa l-oħra l-Professur Alan Deidun, is-suġġett ta’ din il-kitba, kien kritiku ta’ dan kollu. M’għandi l-ebda diffikulta dwar dan għax jagħtini opportunità li nispjega iktar.   

Il-Professur Deidun li hu membru tal-Bord tal-ERA ġibed l-attenzjoni tagħna li kieku hu ma jinvolvix ruħu darba kull tant f’rapporti tekniċi għall-EIA, bħalma għamel fil-kaz tal-inċineratur, ikun hemm il-periklu li nispiċċaw b’numru ta’ konsulenti mhux Maltin li jieħdu f’idejhom partijiet sħaħ tal-proċess tat-tfassil tal-EIA. Fil-fehma tal-Professur Deidun dan jiġġustifika li waqt li hu regolatur, fl-istess ħin jagħti parir lill-iżviluppatur!

Jiena konxju li għandna numru żgħir ta’ konsulenti, uħud minnhom professuri fl-Università tagħna li fil-passat mhux imbiegħed ġiebu ruħhom bl-istess mod tal-Professur Deidun: membri fuq il-Bord tar-regulatur u jagħtu l-pariri lil dawk regolati, imbagħad meta l-kaz jiġi quddiemhom jastjenu!  

Waqt li dan kien ħażin, fil-kaz tal-Professur Deidun l-affarijiet huma agħar. Deidun ġie maħtur biex ikun membru tal-Bord tal-ERA biex hemmhekk huwa jirrappreżenta lill-għaqdiet ambjentali. Jekk jastjeni mill-jieħu sehem fi kwalunkwe kaz li jiġi quddiemu fil-Bord ikun qed joħnoq il-vuċi tal-għaqdiet ambjentali. Għaldaqstant, b’żieda mal-kunflitt ta’ interess ikun qed imur ukoll kontra l-iskop li għalih inħatar fuq il-Bord tal-ERA.  Minħabba l-kunflitt ta’ interess tiegħu il-Professur Deidun ser joħnoq il-vuċi tal-għaqdiet ambjentali fl-iktar mument kritiku: meta jeħtieġilhom isemmgħu leħinhom.  

Apparti lill-Professur Deidun l-EIA tal- inċineratur jippreżentalna persuna oħra: il-koordinatur tal-EIA, l-Inġinier  Mario Schembri.

Is-Sur Schembri ilu żmien attiv fil-qasam tal-immaniġjar tal-iskart fejn kien ta kontribut pożittiv sostanzjali. Kien strumentali biex twaqqfet il-GreenPak li taħdem bħala kooperattiva: iġġib flimkien diversi negozji li jpoġġu fuq is-suq Malti diversi prodotti. Il-GreenPak taħdem biex f’isem il-membri tal-kooperattiva tirkupra l-iskart tal-ippakkeġġjar (packaging waste). Kienet fuq quddiem nett biex tinkoraġixxi ir-riċiklar fil-gżejjer Maltin, kontinwament tħeġġeġ lill-Kunsilli Lokali u lill-pubbliku biex jirriċiklaw.  

Is-Sur Schembri ilu CEO tal-GreenPak sa mill-2005. Għandu għarfien u esperjenza sostanzjali fl-immaniġjar tal-iskart. Huwa operatur fl-immaniġjar tal-iskart u għaldaqstant fil-proċess tal-EIA tal-inċineratur ma jistax ikun la imparzjali u l-anqas indipendenti huwa u janalizza d-dokumenti u r-rapporti li għandu quddiemu.  Anke hu għaldaqstant għandu kunflitt ta’ interess li jkompli jikkontamina l-process tal-EIA.

Ma nistax nifhem kif l-ERA ħalliet dan kollu għaddej u ma ħaditx passi, għax dak li qed ngħid m’huwiex xi sigriet, iżda huma fatti magħrufa minn kulħadd.  

F’soċjeta demokratika li tfittex li tapplika l-prinċipji ta’ governanza tajba huwa normali li jkunu identifikati każi ta’ kunflitt ta’ interess li dwarhom jittieħdu passi. Imma fejn ma jitieħdux passi jinħolqu bosta problemi. Fil-qasam ambjentali meta ma jittieħdux passi, dan jimmina l-isforzi li jkunu saru favur il-ħarsien ambjentali.  

Għax fil-qasam ambjentali, is-saltna tad-dritt (rule of law) hi importanti ukoll!

Ippubblikat fuq Illum : il-Ħadd 25 t’Ottubru 2020

Good governance and environment protection

We cannot adequately protect the environment in the absence of good governance. Good governance is an essential prerequisite for environment protection.

This is why, earlier this week, I submitted detailed objections to the incinerator EIA process in the ERA-driven public consultation process. Adequate regulation of the conflict of interests which inevitably present themselves in any regulatory process is an essential element of good governance.

Based on both common sense as well as the relative EU Directive, Malta’s EIA Regulations seek to ensure that those involved in the EIA process should be free from conflict of interests.  A conflict of interest being a situation in which a person is involved in multiple interests and serving one interest could involve working against another.

As emphasised in my article a fortnight ago (Incinerating fairness, trust and common sense: 11 October) those carrying out an EIA must be “professional, independent and impartial”. It is not acceptable for those carrying out an EIA to be part of the regulatory process and simultaneously advise those regulated. Those who wish to embark on a career carrying out EIA technical reports are free to do so but they should not be permitted to contaminate the EIA process.

In an article entitled ‘C’ is for Cacopardo, not for collegiality…………. In last week’s edition, Professor Alan Deidun took me to task for my views. I have no difficulty with that, on the contrary it gives me the opportunity to explain further.  

Professor Deidun drew our attention that if he did not involve himself in the “occasional” consultancy there was a risk that we would end up with non-Maltese consultants taking over parts of the EIA process. In Professor Deidun’s lexicon this justifies acting in this manner.

I am aware that we had quite a handful of other consultants, some of them professors from our University, who in the recent past acted in the same manner as Professor Deidun: sitting on regulatory boards and then advising those regulated, subsequently abstaining from the board’s sitting when their report turns up for consideration.

That was bad enough.  In Professor Deidun’s case it is even worse. He is appointed to sit on the ERA Board in representation of environmental NGOs. If he abstains from giving his input in any instance on the ERA Board, the voice of the eNGOs, as a result, cannot be heard. In addition to having a conflict of interest between his role as a regulator and being the advisor of the regulated, Professor Deidun is thus ignoring completely the purpose of his appointment to the ERA Board. Professor Deidun’s conflict of interest will be silencing eNGOs at a crucial point: when it is essential that their voice is heard.

In addition to Professor Deidun the incinerator EIA presents us with another character: the EIA coordinator, Engineer Mario Schembri.

Mr Schembri has been active in waste management in Malta for a very long time. Among his positive contributions he was instrumental in setting up GreenPak which operates as a cooperative, bringing together the business interests which place various products on the Maltese market. GreenPak seeks to recover packaging waste on behalf of the members of the cooperative. It has been a positive contribution in encouraging recycling in Malta, continuously encouraging Local Councils and the public to do their bit.

Mr Schembri has been CEO of GreenPak since 2005. He is definitely knowledgeable and experienced in waste management. He is however a waste management operator and cannot as a result of this fact be an impartial or independent contributor to the EIA process. He too, thus, has a conflict of interest and thus contaminates the EIA process too.

I fail to understand how ERA has allowed the incinerator EIA process to proceed this far without acting to address these cases of conflict of interest as the above are well known facts to all.

In a democratic society seeking to apply good governance rules it is normal to identify and act on a conflict of interest. Failure to act, however, is problematic. In environmental matters such failure undermines the whole effort of environment protection.

The rule of law matters, in environmental issues too! 

published on The Malta Independent on Sunday: 25 October 2020