In-natura dejjem tiddeċiedi

Bħala riżultat tal-coronavirus il-pajjiż kważi wieqaf. Ġie kkonfermat għal darba oħra li m’aħniex iżolati min-natura u l-forzi naturali ta’ madwarna. Ma għandna l-ebda immunità la mill-virus u l-anqas mill-forzi tan-natura.

Illum hawn il-pandemija tal-coronavirus li għaddejja tkaxkar minn quddiema lil min ma jkunx moħħu hemm. Għada, mhux ‘il-bogħod, irridu niffaċċjaw il-qilla tat-tibdil fil-klima.

In-natura ma tiddiskriminax u tibqa’ għaddejja minn fuq kulħadd.

Il-pandemija tal-coronavirus hu maħsub li oriġinat f’Wuhan iċ-Ċina, fis-suq tal-annimali maqbuda mis-selvaġġ, permezz tal-bejgħ ta’ laħam tagħhom, ewlieni fosthom laħam tal-friefet il-lejl.

Din ġrat drabi oħra. Il-marda respiratorja magħrufa bħala SARS (Severe Acute Respiratory Syndrome), li tfaċċat madwar għoxrin sena ilu imma li kellha firxa limitata, ukoll oriġinat minn virus ġej mill-istess familja tal-coronavirus. Ġie identifikat li anke is-SARS toriġina minn annimali fis-selvaġġ. Jidher li fiż-żewġ każi l-virus joriġina prinċipalment mill-friefet il-lejl.

Fi żmien ieħor, kien skopert li l-HIV (Human Immune-deficiency Virus) li jattakka u jeqred id-difiża interna ta’ ġisimna toriġina minn l-ikel ta’ laħam tax-xadini infettat. Anke l-virus Ebola, kawża ta’ infezzjonijiet fatali, hi trasmessa minn annimali infettati bħall-friefet il-lejl u x-xadini, ġeneralment permezz tal-ikel ta’ laħam infettat.
In-natura għandha l-ħabta li meta jidhrilha tiddeċiedi. Il-virus jibqa’ għaddej b’mod naturali u sakemm jitwaqqaf b’imġiebitna xejn ma jżommu.

It-tbagħbis tan-natura dejjem iwassal għal konsegwenzi serji. Hemm prezz x’jitħallas għal imġiebitna. Kull meta ninjoraw dan il-fatt bażiku, jiddispjaċina.

Nimmaġina li ħadd minna ma kiel laħam infettat ġej mill-friefet il-lejl inkella mix-xadini. Aħna iżda nbagħbsu man-natura mod ieħor li fuq tul ta’ żmien jagħmel ħsara daqs il-virus li jaqbeż mill-farfett il-lejl għal ġol-bniedem.

Il-kwalità tal-arja tagħna ħafna drabi hi deskritta mill-agenzija Ewropea tal-Ambjent bħala waħda fqira.

Imma wara li daħlu fis-seħħ il-miżuri biex nikkumbattu l-imxija tal-coronavirus, fl-Imsida, fejn l-Awtorità tal-Ambjent għandha stazzjon li jkejjel il-kwalità tal-arja, ġie osservat tnaqqis fit-tniġġiż tal-arja. L-informazzjoni li nġabret mill-kampjuni tal-kwalità tal-arja tindika tnaqqis sostanzjali fit-tniġġiż li hu assoċjat mal-użu tal-karozzi. Dan seħħ tul dawn l-aħħar ġimgħat bħala riżultat tal-fatt li iktar nies qed jaħdmu mid-dar kif ukoll minħabba li l-istituzzjonijiet edukattivi għalqu l-bibien tagħhom. L-użu tal-karozzi naqas sostanzjalment u dan wassal għal tnaqqis fit-tniġġiż li joriġina mit-traffiku.

Kellha tkun il-coronavirus li twassal għall-implimentazzjoni tal-istrateġija nazzjonali tat-trasport li identifikat id-dipendenza fuq il-karozzi bħala l-problema ewlenija li dawk li jfasslu l-miżuri dwar it-trasport kontinwament jinjoraw. Nofs il-vjaġġi bil-karozzi privati f’Malta idumu inqas minn 15-il minuta. Dan ifisser li l-mobilità meħtieġa hi prinċipalment ta’ natura lokali jew reġjonali u għal distanzi qosra. Xi ħtieġa hemm ta’ karozzi privati għal dan? F’pajjiż fejn kważi kullimkien huwa tefa’ ta’ ġebla ‘l-bogħod għandna iktar minn biżżejjed mezzi alternattivi ta’ transport.

L-impatt tal-Covid-19 fuq il-ġenerazzjoni tat-traffiku u allura fuq il-kwalità tal-arja jindika li m’għandniex ħtieġa li nibqgħu għaddejjin bil-ħela ta’ fondi pubbliċi fuq proġetti massivi mhux meħtieġa in konnessjoni mal-infrastruttura tat-toroq. Ilkoll jeħtieġ li nifhmu li hu possibli illi nnaqqsu sostanzjalment l-impatti fuq il-kwalità tal-arja jekk nindirizzaw bis-serjetà d-dipendenza tagħna lkoll fuq il-karozzi privati. Jagħmlu tajjeb dawk li huma nkarigati mill-ippjanar tat-trasport jekk jagħtu każ tal-impatti tal-coronavirus fuq it-traffiku: tibdil fl-imġieba tagħna lkoll u tnaqqis tat-traffiku ġġenerat.

L-impatt tat-traffiku fuq il-kwalità tal-arja hu kontribut sinifikanti ta’ Malta għat-tibdil fi-klima. It-tibdil fil-klima hi r-reazzjoni tan-natura għat-tniġġis tal-arja ikkawżat fid-dinja, prinċipalment mill-bniedem. Din diġa qed timmanifesta ruħha permezz ta’ tibdil, kultant sostanzjali, fit-temperaturi, perjodi twal ta’ nixfa u varjazzjonijiet dwar meta u kemm tagħmel xita. Kultant l-istaġuni donnu jaslu barra minn żmienhom.

L-impatti tal-coronavirus qed jagħtu ftit nifs lin-natura u dan mhux biss f’Malta! Hemm bosta lezzjonijiet x’nitgħallmu biex forsi nibdlu l-imġieba tagħna u l-istil ta’ ħajjitna. Meta l-impatti tat-tibdil il-klima jiżdiedu u jilħqu l-milja tagħhom, dak li għaddej bħalissa riżultat tal-coronavirus inqiesuh bħala insinifikanti. Hemm bżonn niftħu ftit widnejna u nagħtu każ dak li qed tgħidilna n-natura.

Ippubblikat fuq Illum : Il-Ħadd 29 ta’ Marzu 2020

 

Nature calls the shots

COVID-19 has brought the country to a standstill. We are not isolated from nature and its forces at work around us. We are not immune, not just from viruses, but from the forces of nature.

Today it’s the pandemic COVID-19 that’s ploughing through. Tomorrow it will be climate change.

Nature acts in a non-discriminatory manner.

The coronavirus pandemic is thought to have had its origins at the Wuhan wild animal market in China through the sale of meat derived from various wild animals, primarily bats.

This is not the first time for such an occurrence. SARS (Severe Acute Respiratory Syndrome), is another respiratory disease which was detected some 20 years ago, when it had a limited spread. It was traced to a virus belonging to the same family of viruses as the Coronavirus, also traced to viruses originating in wild animals. Incidentally, bats seem to be the point of origin in both cases.

At other times HIV (Human immune-deficiency Virus) which destroys the human immune defences, was traced to the eating of meat of infected chimpanzees. Likewise, the Ebola virus, causing outbreaks of fatal infections, is transmitted from infected animals such as fruit bats, chimpanzees, and monkeys, to humans, generally through the consumption of infected meat.

Nature has a habit of calling the shots whenever it deems fit. Viruses follow natural paths and until brought in check by proper behaviour on our part, they will reign supreme.

Tinkering with nature and natural processes always backfires. There is then a price to pay and we ignore this at our peril.

None of us, most probably, has consumed infected meat from bats or chimpanzees. However, we tinker with nature in other ways, which, in the longer term are just as lethal as viruses which jump from bats to man.

The quality of our air is poor. The European Environment Agency in fact, at times, describes it as very poor.

Yet after the Coronavirus mitigation measures came into force there was a substantial decrease in air pollution registered at the air-monitoring station in Msida operated by the Environment and Resources Authority. Data available indicates a significant decrease in pollutants associated with a decrease in car use during the past weeks as more work from home and the educational institutions closed their doors. Car use has decreased substantially, as a result leading to an all-round decrease in traffic generated pollutants.

It had to be the Coronavirus to commence seriously “implementing” Malta’s National Transport Master Plan which identified car-dependency as a major issue ignored continuously by our transport planners. A basic statistic which stares at us in the face is that 50 per cent of car trips in Malta have a duration shorter than 15 minutes. It follows that mobility is primarily local and regional in nature and on very short routes. Do we need private cars for this? Are the available alternative means of transport not sufficient for this need in a country where practically everywhere is a stone’s throw away?

The impact of COVID-19 on the generation of traffic and consequently on air quality should be an eye opener indicating that we do not need to waste public funds on unnecessary infrastructural road works. We need to understand that it is possible to substantially reduce our impacts on air quality if we address car-dependency head-on. The traffic impacts of Coronavirus could be of help to transport planners to do their job properly.

The impact of traffic on air quality is a significant contribution from Malta towards climate change.

Climate change is nature’s reaction to man-made pollution of the atmosphere. This is already manifesting itself through changes in temperatures, extended periods of drought and changes to rainfall patterns. The seasons at times seem to be inversed. It could get worse, much worse in fact.

The Coronavirus impact has introduced some much-needed breathing space for nature and natural forces, not only in Malta. There are significant lessons to be learnt in order to adjust our behaviour. When the full force of nature releases additional impacts of climate change, the coronavirus impacts would pale to insignificance. Is it not about time that we start listening to nature and act accordingly?

Published on The Malta Independent on Sunday : 29 March 2020

Il-bidla fil-klima: mill-kliem għall-fatti

Fit-tmiem ta’ attivita’ dwar il-bidla fil-klima organizzata minn Alternattiva Demokratika Żgħażagħ (ADŻ), dalgħodu jiena u Mina Tolu (flimkien miegħi u ma Arnold kandidat għall-Parlament Ewropew) indirizzajt konfernza stampa dwar il-bidla fil-klima.
Tajjeb li Alternattiva Demokratika Żgħażagħ ħadet din l-inizjattiva għax hemm ħtieġa li insemmgħu leħinna anke dwar dan.

Il-bidla għall-ġenerazzjoni tal-enerġija mill-heavy fuel oil għall-gass kien pass tajjeb. Il-gass iżda, jitqies bħala fjuwil ta’ tranżizzjoni għal enerġija rinnovabbli. Neħtieġu iktar energija mix-xemx u mir-riħ kif ukoll li naraw li jkun hemm użu tal-energija mill-mewġ li bħala gżira aħna mdawwrin bih is-sena kollha. L-applikazzjoni tat-teknoloġija li qegħda dejjem tiżviluppa twasslu għal tipi ta’ xogħol ġdid u sostenibbli u fl-istess ħin jikkontribwixxu lejn kwalita’ ta’ ħajja aħjar għal kulħadd.

It-trasport għadu problema kbira u jidher li l-problema se tkompli tikber minħabba żieda astronomika fin-numru ta’ karozzi fit-toroq Maltin u Għawdxin. Sfortunatament l-Gvern minflok jinvesti f’trasport sostenibbli u nadif qiegħed għaddej fuq programm qawwi ta’ xogħol infrastrutturali li qed iservi biex jinkoraġġixxi iktar użu tal-karozzi u per konsegwenza qiegħed iħassar il-progress li qed jinkiseb biż-żieda fl-użu tat-trasport pubbliku. Irridu investiment serju f’infrastruttura għar-roti u r-roti elettriċi, kif ukoll fl-użu ta’ mezzi alternattivi għat-trasport li jinkludu dawk bil-baħar.

Il-mina proposta għal bejn Malta u Ghawdex hi essenzjalment mina għall-karozzi u mhux mina għan-nies. Fil-fatt huwa stmat li fi żmien 15-il sena l-ammont ta’ movimenti ta’ karozzi bejn il-gżejjer ser jiżdied minn 3000 għal 9000 karozza kuljum. Servizz għan-nies ifisser servizzi ta’ fast-ferry minn Għawdex sal-qalba ta’ Malta. Il-mina tinkoragixxi l-uzu tal-karozzi għax il-ħlas li jinġabar minn dawk li ser jinvestu fil-mina ser jiddependi esklussivament fuq in-numru ta’ karozzi li jgħaddu mill-mina.

Huwa essenzjali li n-numru ta’ karozzi fit-toroq tagħna jonqos. Dan wara kollox hu ukoll wiehħed mill-iskopijiet ewlenin tal-istrateġija Nazzjonali tat-Trasport approvata mill-Gvern Malti fl-2015. Il-Gvern Malti ma jistax jibqa’ għaddej kif inhu. Bħalissa qed jagħti messaġġi konfliġġenti kontinwament.

Jekk irridu nindirizzaw il-bidla fil-klima bis-serjetà huwa essenzjali li nindirizzaw l-impatti ikkawżati mit-trasport. Żmien il-paroli għadda. Għandna ngħaddu mill-kliem għal fatti.

The budget: beyond the €s

Liza Minelli’s song “Money makes the world go round” is the underlying theme of the Budget speech delivered by Finance Minister in Parliament last Monday. The message driven home was that money and the accompanying affluence clearly indicate that we have never had it so good and that handouts to all are not a problem, both to those who need them, and, more importantly to those who don’t.

Today, taxation is a dirty word in our political lexicon: hence, it was suggested that the message that no increases in existent taxes or new taxes have been proposed is a positive one by the Honourable Minister. Handouts are for all, almost. First for those in need, secondly for most of the rest. The dictum “from each according to his means, to each according to his needs” no longer has any significance when trying to understand the political philosophy underlying the budget of this “labour” government.

Taxation collected in Malta apparently only has some significance when taxing foreign companies operating outside Maltese territory but having some small office, or just a letterbox, on this rock. This is done so that they can avail themselves of reduced taxation rates, substantially lower that those payable in the countries where they operate.

Similarly, companies operating in the financial services sector benefit from a tax package which offers them substantial savings on their tax bills in order to entice them to set up shop.

The government thinks it is smart, but all it is doing is encouraging tax avoidance. Malta’s message is clear: those who want to avoid tax in their country are welcome as long as they are prepared to pay a small part of the taxes avoided to the Maltese exchequer.

In this respect, the case study entitled “Toxic Tax Deals. When BASF’s Tax Structure is more about style than substance” published by the Green Group in the European Parliament around two years ago is indicative. In that study, it was concluded that BASF, the German chemical giant with its headquarters in Ludwigshafen, used mismatches in national tax systems in order to avoid paying its taxes. It is estimated that, over a five-year period spanning 2010 to 2014, BASF avoided the payment of close to one billion euros in taxes, paying instead a small amount of the taxes avoided, in gratitude for this wonderful opportunity made possible by the Maltese governments, blue and red.

In this context the Finance Minister’s declaration against tax evasion, tax avoidance and money laundering is deemed mere rhetoric. It has to be viewed in the context of the Panama Papers saga, as well as the established fact that a Cabinet Minister and the Chief of Staff in the Office of the Prime Minister set up companies in Panama, a tax haven, and no punitive action was taken against them. With this background, the Minister’s sanctimonious declaration is in no way credible.

The Budget proposals strengthen the social safety net as it assists the vulnerable financially. However, the quality of life is not measured solely by financial metrics. The Budget has various green gaps that affect our quality of life.

The welfare of cars assumes an importance over human quality of life, as government considers it is important to widen and improve roads in order to facilitate the passage of cars, thereby aiming at reducing congestion. An inverted sense of logic: reduction of the number of cars on our roads should have been the target as that is the real and actual problem. Widening roads and improving road infrastructure with flyovers and underpasses only serves to grow the number of cars on our roads, thereby increasing the problem. Providing and facilitating alternative transport is the only solution. Paying lip service to alternative means of transport but simultaneously financing an exponential
increase of the problem signifies that we still have to learn the ABC of transport policy.

The government’s own transport master-plan places considerable emphasis on the need to reduce cars from our roads but it seems that the government is not interested.

Therefore, we have a government which is more interested in the welfare of cars than in our quality of life.

This is just one example. There are countless of others.

The Budget loses an opportunity to make a lasting difference in a number of areas important for our quality of life that goes beyond finances.

published (online) at Malta Independent

Il-baġit : lil hinn mill-€s

Id-diska ta’ Liza Minelli “Money makes the world go round” donnha li hi t-tema li madwarha hu minsuġ id-diskors tal-Baġit li nqara mill-Ministru tal-Finanzi nhar it-Tnejn fil-Parlament. Il-messaġġ ċar li wasal fi djarna kien li l-flus u l-“ġid” li hawn jagħmlu possibli li tirċievi ċekk id-dar, kemm jekk għandek bżonnu kif ukoll jekk m’għandekx.

F’dawn iż-żmienijiet il-kelma taxxa donna saret kelma moqżieża fid-dizzjunarju politiku: għalhekk ġie suġġerit li n-nuqqas ta’ taxxi ġodda, inkella ta’ żieda fit-taxxi eżistenti kien element pożittiv fid-diskors tal-Onorevoli Ministru. Ċekkijiet għal kważi kulħadd. L-ewwel għal dawk li għandhom il-ħtieġa u mbagħad għall-parti l-kbira tal-bqija. Dak li kien jingħad li “jittieħed mingħand kull wieħed skont ma jiflaħ, u jingħata lil kulħadd skont il-ħtiġijiet tiegħu” donnu li ma għandu l-ebda piz illum meta nippruvaw nifhmu l-filosofija politika li fuqha hu mfassal dan il-baġit ta’ Gvern “Laburista”.

It-taxxa li tinġabar f’Malta donnha li hi utli biss meta tinġabar mingħand kumpaniji barranin li fil-waqt li joperaw barra mit-teritorju Malti jkollhom uffiċċju żgħir jew sempliċi letterbox f’Malta. Dan biex ikunu jistgħu jibbenefikaw minn rati ta’ taxxa sostanzjalment iktar baxxi minn dawk li jkunu soġġetti għalihom fil-pajjiżi fejn joperaw.

Diversi kumpaniji fis-settur tas-servizzi finanzjarji ukoll jibbenefikaw minn rati ta’ taxxa li bihom jiffrankaw sostanzjalment minn dak li jħallsu band’oħra.

Il-Gvern mingħalih li għamel opra. Fir-realtá qed jibgħat messaġġ li Malta tilqa’ li min irid jevadi t-taxxa f’pajjiżu, kemm-il darba jkun lest li jħalli xi ħaġa minn dak li jiffranka fil-kaxxa ta’ Malta!

F’dan il-kuntest l-istudju intitolat Toxic Tax Deals. When BASF’s Tax Structure is more about style than substance. ippubblikat mill-Grupp tal-Ħodor fil-Parlament Ewropew madwar sentejn ilu jispjega b’mod ċar x’inhu jiġri. F’dan l-istudju ġie konkluż li l-BASF, ġgant Ġermaniz fil-qasam tal-industrija kimika ibbazat f’Ludwigshafen, jagħmel użu minn differenzi fis-sitemi nazzjonali tat-taxxa biex jevita milli jħallas it-taxxi dovuti. Huwa stmat li, tul il-ħames snin bejn l-2010 u l-2014, BASF evitaw madwar biljun euro fi ħlas ta’ taxxi. Minflok ħallsu ammonti ferm inqas, b’ħajr lill-gvernijiet Maltin (blu u ħomor) talli għinhom jevitaw dawn it-taxxi kollha.

F’dan il-kuntest id-dikjarazzjoni tal-Ministru tal-Finanzi kontra l-evażjoni tat-taxxa u l-ħasil tal-flus jidhru dak li fil-fatt huma: eżerċizzju ta’ retorika. Inżommu f’moħħna ukoll il-kaz tal-Panama Papers, li kien stabilixxa l-fatt li membru tal-Kabinett u ċ-Chief of Staff fl-uffiċċju tal-Prim Ministru kellhom kumpaniji fil-Panama, pajjiż rinomat għall-evażjoni tat-taxxa, u dwar dan ma kienu ittieħdu l-ebda passi kontra tagħhom. Fid-dawl ta’ dan, id-dikjarazzjoni ta’ “qdusija” da parti tal-Onorevoli Ministru hi nieqsa minn kull kredibilitá.

Il-proposti tal-Baġit isaħħu ix-xibka soċjali u dan billi jgħinu finanzjarjament lill-vulnerabbli. Imma l-kwalitá tal-ħajja ma titkejjilx biss f’termini ta’ flus. Fil-Baġit hemm bosta miżuri ambjentali nofs leħja.

Il-ħarsien tal-karozzi huwa iktar importanti mill-kwalitá tal-ħajja għalina. Il-Gvern jikkunsidra li hu iktar importanti li jwessa’ t-toroq biex jiffaċilita ċ-ċaqlieq tal-karozzi u b’hekk jipprova jnaqqas il-konġestjoni. Loġika rasha l-isfel. Il-mira kellha tkun it-tnaqqis tal-karozzi mit-toroq tagħna għax dik hi l-problema. It-twessiegħ tat-toroq u t-titjib tal-infrastruttura bil-kostruzzjoni ta’ flyovers lil hawn u lil hemm iwassal biss għaż-żieda ta’ karozzi fit-toroq tagħna u b’hekk tikber il-problema tal-konġestjoni. L-unika soluzzjoni hi li jkun inkoraġġit bis-serjetá t-trasport alternattiv. Il-Gvern qiegħed fl-istess nifs jinkoraġixxi kemm lit-trasport alternattiv kif ukoll iż-żieda fenomenali ta’ karozzi: dan ifisser li għadu ma tgħallem xejn. Wara kollox huwa l-pjan nazzjonali tat-trasport imfassal minn dan il-Gvern stess li jpoġġi quddiemna l-mira tat-tnaqqis tal-karozzi mit-toroq tagħna. Imma jidher li l-Gvern qed iwarrab il-pjani tiegħu stess.

L-Gvern hu iktar interessat mill-ħarsien tal-karozzi milli mill-ħarsien tal-kwalitá tal-ħajja tagħna lkoll.

Dan hu biss eżempu wieħed. Hemm bosta oħrajn.

Il-Baġit qed jitlef l-oportunitá li jagħmel differenza f’numru ta’ oqsma fejn li troxx il-flus mhux biżżejjed.

 

Ippubblikat fuq Illum: Il-Ħadd 28 t’Ottubru 2018

Il-politika dwar it-trasport: ħtieġa li nħarsu fit-tul

Biex nindirizzaw sewwa l-ħtiġijiet tal-pajjiż jeħtieġ li nħarsu fit-tul. Biex dan iseħħ hu meħtieġ ippjanar serju: li wara li jikkonsidra l-possibilitajiet kollha u janalizza l-impatti li jistgħu jirriżultaw iwassal għal deċiżjoni dwar l-aħjar soluzzjoni u mbagħad sussegwentement li din tkun imwettqa.

L-implimentazzjoni tal-politika dwar it-trasport, f’Malta, ma tħarisx fit-tul. Dan minkejja li għandna pjani ppreparati riċentement: il-Master Plan dwar it-Trasport li jwassal sal-2025 u l-Istrateġija Nazzjonali dwar it-Trasport li twassal sal-2050.

Imma sfortunatament hemm diskrepanza mhux żgħira bejn il-politika dwar it-trasport u l-implimentazzjoni tagħha. L-interventi fl-infrastruttura mwettqa jew li qed jitħejjew minn Trasport Malta u/jew Infrastruttura Malta ftit li xejn jaqblu mal-għanijiet dikjarati tal-Master Plan u l-Istrateġija dwar it-Trasport.

Ħa nkun ċar: mhux qed ngħid li m’għandu jsir xejn. Id-diżastru li qed niffaċċjaw fil-qasam tat-trasport jista’ jsir agħar milli hu illum jekk ma jsir xejn. Jeħtieġ bla dubju intervent mill-Gvern, imma dan jeħtieġ li jkun ippjanat u iffukat fuq il-problemi reali kif identifikati fil-pjani mfassla għall-Gvern Malti fl-2015 mill-konsulenti tiegħu tal-konsortju Italo-Spanjol Ineco-Systematica, imħallsa mill-fondi Ewropej dwar l-iżvilupp reġjonali.

L-għanijiet li jeħtieġ li jintlaħqu huma mfissra fid-daħla għall-Master Plan dwar it-Trasport li hi ffirmata mill-Ministru tat-Transport ta’ dak iż-żmien Joe Mizzi: “Malta, bħal bosta pajjiżi oħra qed tiffaċċja l-isfidi riżultat ta’ bdil fl-istil ta’ ħajja li ngħixu u li qed iwasslu f’domanda ikbar għall-mobilitá personali u dipendenza ikbar fuq karozzi privati. Iktar minn qatt qabel illum jeħtieġilna li nfittxu bilanċ bejn, fuq naħa waħda l-ħarsien tal-ambjent, il-protezzjoni ta’ saħħitna u li nilqgħu għall-impatti negattivi tat-tibdil fil-klima u fuq in-naħa l-oħra t-titjib fl-ekonomija tal-pajjiż. Dan iwassal għal insistenza għal transport pubbliku li jkun aħjar u ta’ min joqgħod fuqu, u għall-użu ta’ mezzi oħra (ta’ transport) kif ukoll integrazzjoni aħjar ta’ dawn il-mezzi.”

Dan hu messaġġ ċar li jemfasizza l-ħtieġa urġenti li nagħmlu użu ta’ mezzi alternattivi ta’ transport kif ukoll li nassiguraw illi nintegraw sewwa l-facilitajiet ta’ transport li għandna. Huwa propju dan li jagħmel il-Master Plan tat-Trasport.

Huwa tajjeb li ninnotaw illi l-Master Plan jemfasizza li nofs il-vjaġġi li jsiru b’karozzi privati fil-gzejjer Maltin jdumu inqas minn 15-il minuta. Dan jindika li din il-mobilitá hi waħda primarjament ta’ natura lokali fuq distanzi qosra. Dan, fil-fehma tal-Master Plan, jagħtina l-opportunitá li ninkoraġixxu iktar mixi u użu tar-rota. Imma, iżid jgħid il-Master Plan, hemm il-ħtieġa ta’ titjib fil-kwalitá tal-faċilitajiet fiċ-ċentri tal-ibliet u l-irħula tagħna, kemm għal min jimxi kif ukoll għal min jagħmel użu mir-rota.

Dan jurina b’mod ċar li jeżistu soluzzjonijiet li jindirizzaw il-mobilitá tagħna kemm fil-lokalitajiet infushom kif ukoll bejn l-lokalitá u oħra. Dawn is-soluzzjonijiet, li jħarsu fit-tul, għandhom il-possibilitá li jindirizzaw nofs il-vjaġġi li jsiru bil-karozzi privati, l-parti l-kbira minnhom fil-ħinijiet li jkun hemm ħafna traffiku fit-toroq tagħna. Dan mingħajr ma biss nikkunsidraw xi bypass jew proġett ta’ toroq massiċċ. Safejn naf jiena, s’issa, fit-tliet snin li suppost illi ilu fis-seħħ il-Master Plan tat-Trasport, ma ittieħdet l-ebda inizjattiva ta’ din ix-xorta. Dan hu qasam ta’ ħidma li fih is-sehem tal-kunsilli lokali huwa essenzjali għax ifisser li hemm il-ħtieġa li niddiżinjaw mill-ġdid it-toroq u l-ispazji pubbliċi kollha tagħna b’mod li nittrasformawhom biex ikunu għas-servizz tar-residenti u mhux iktar biex jiffaċilitaw l-użu tal-karozzi kif wara kollox huma illum.

Il-karozzi ħadulna t-toroq. Hemm bżonn li neħduhom lura.

Li ntejbu l-infrastruttura tat-toroq tagħna u dik li nsejħulha l-għamara tat-triq twassal biex jibda jkun implimentat il-Master Plan tat-Trasport għax jinkoraġixxi t-tnaqqis fl-użu tal-karozzi privati għad-distanzi qosra: u dan ftakru li jinvolvi nofs il-vjaġġi li jsiru bil-karozzi! Iktar emfasi fuq il-ħtieġa ta’ użu tat-transport pubbliku fuq livell ta’ lokalitá għandu jwassal ukoll għal żieda fl-użu bejn lokalitajiet fil-qrib. Jekk dan isir sewwa, bla dubju, tonqos id-dipendenza fuq il-karozza privata u iktar nies tifhem kemm ma hemmx ħtieġa tal-proġetti kbar ta’ toroq li hawn għaddejjin bħalissa li huma sempliċiment ħela ta’ flus li nistgħu nużaw ħafna aħjar.

Din hi stampa żgħira tal-ħarsa fit-tul li l-konsulenti Italo-Spanjoli tal-gvern fasslu fil- Master Plan tat-Trasport. Hi għodda tajba li tista’ tgħinna nnaqqsu d-dipendenza żejda tagħna fuq il-karozza privati, li wasslet għall-qagħda diżastruża fit-toroq tagħna illum. Għandna nimplimentaw dawn il-proposti malajr kemm jista’ jkun: illum qabel għada.

 

Ippubblikat fuq Illum : il-Ħadd 9 ta’ Settembru 2018

 

 

 

 

Transport policy: missing the long term view

To  adequately tackle a country’s needs, a long-term view is essential. This necessitates serious planning: that is to say considering all the possible options, analysing the resulting possible impacts, taking a decision on the optimum solution and then implementing that decision.

The implementation of transport policy in Malta is such that the long-term view is almost completely discarded. I say “almost” because it exists on paper in the form of a Transport Master Plan running untill 2025 and a National Transport Strategy running untill 2050.

Unfortunately, there is a mismatch between transport policy and action. The infrastructural interventions being planned or being carried out through Transport Malta and/or Infrastructure Malta do not match the declared objectives in the Transport Master Plan and Strategy.

Let me be clear: doing nothing is not an option. The current transport mess cannot be left unattended as it can only get worse. It requires government intervention, which must be planned and focused on addressing the real issues identified in the transport plans drawn for the Maltese government in 2015 by the Ineco-Systematica Consortium, the Italo-Spanish consultants paid for from EU regional development funds.

The objectives to be achieved are encapsulated in the forward to the Transport Master Plan signed by former Transport Minister Joe Mizzi: “Malta, like many other countries, faces the challenges of lifestyle changes that have resulted in increased demand for personal mobility and more dependence on private cars. Today, more than ever, we need to strike a fine balance between protecting our environment, preserving our health and mitigating the negative impacts of climate change, on the one hand, and improving economic performance on the other. This will call for better quality and more reliable public transport, a shift to alternative modes and better integration between these modes.”

It is a clear and unambiguous statement emphasising the urgent need for a modal shift to alternative transport means and ensuring appropriate integration between the transport facilities available. The Transport Master Plan does precisely this: it plans the way to achieve this modal shift in a 10-year timeframe.

It is pertinent to point out that the Transport Master Plan 2025 underlines the fact that 50 per cent of journeys by private vehicles in the Maltese islands are of under 15-minutes duration, indicating that substantial mobility produced at local levels on very short paths. This, opines the Master Plan, creates the opportunity to increase the modal share for walking and cycling, as the distances travelled are short. However, it adds: “there is the need to promote and strengthen the quality of the pedestrian and cycling facilities” within and around town centres.

This clearly indicates that long term solutions can be found in addressing the mobility preferences within localities themselves, as well as between neighbouring localities. This has the potential of tackling 50 per cent of vehicles movements, a substantial portion of them during peak-traffic time, without even considering any bypass or major road project. I am not aware of any such initiative so far, three years after the approval of the Transport Master Plan. It is an area of action in which the involvement of local councils is essential, as it will involve redesigning practically all of our roads and public spaces in each and every locality in order that they are transformed to be resident-friendly rather than vehicle-friendly, as they have been to date.

Cars have taken up our roads and we need to take them back.

Improving our locality infrastructure and street furniture so that our roads are resident-friendly should be the first step in implementing The Transport Master Plan and, remember, this involves 50 per cent of trips made by private vehicles. Adding emphasis to the need to make more use of public transport, even at a local level, should also increase its use between neighbouring localities. If done properly, this could further reduce the dependency on private vehicles and consequently put a substantial break on the perceived need of massive road infrastructural projects which are just monies down the drain which we could definitely put to better use.

This is just a snapshot of the long-term view that the government’s Italo-Spanish advisors provided in the Transport Master Plan 2025. It is a tool which can help wean us away from excessive dependency on private cars that has resulted in a transport policy failure over the years. It is about time that the provisions of this Master Plan are implemented, and the sooner, the better.

published in The Malta Independent on Sunday : 9th September 2018

Il-flyovers ma jsolvu xejn

kappara-flyover

 

 

Il-konġestjoni tat-traffiku f’pajjiżna sejra mill-ħażin għall-agħar.

It-twessiegħ tat-toroq, il-ftuħ ta’ toroq ġodda u l-kostruzzjoni ta’ flyovers ma huma ser isolvu xejn. Għax dawn kullma jagħmlu hu l-wisa’ għal iktar karozzi u jinkoraġixxu ż-żieda ta’ iktar karozzi fit-toroq tagħna għax joħolqulhom l-ispazju. B’hekk il-problema tkompli tikber. Anzi, inkabbruha aħna stess bl-infieq, bla ħsieb, fl-infrastruttura tat-toroq.

Inizjattivi li jħajru użu ikbar tat-trasport pubbliku huma tajba. Kull inċentiv li jwassal għal użu iktar frekwenti tat-trasport pubbliku hu pass il-quddiem. Imma jinħtieġ ukoll iktar investiment fi transport alternattiv kif ukoll li titjieb l-infrastruttura għalih. L-infrastruttura li tiffaċilita l-użu tar-rota, per eżempju, ftit li xejn teżisti. Fuq kollox hawn preġudizzju kbir kontra l-użu tar-rota u kontra ċ-ċiklisti.

Fuq kollox is-settur pubbliku jeħtieġ li jagħti l-eżempju ħalli jħajjar iktar mill-impjegati tiegħu jagħmlu użu mir-rota biex imorru għax-xogħol. Imma biex dan ikun jista’ isir jeħtieġ li jkunu ipprovduti showers fuq il-post tax-xogħol li minnhom hemm ftit li xejn. Il-Gvern jista’ jekk irid jieħu l-inizjattiva u jagħti l-eżempju. U inizjattiva ta’ din ix-xorta ftit tiswa’ flus.

Il-parti l-kbira tad-distanzi bejn post u ieħor f’pajjiżna huma żgħar. Dan suppost jagħmilha iktar faċli biex iktar persuni jinqatgħu mid-dipendenza fuq il-karozza privata. Għalhekk forsi jista’ jkun iktar faċli li naslu lejn soluzzjoni jekk għall-bidu niffukaw il-ħidma tagħna fuq livell lokali bil-ħsieb li innaqqsu sostanzjalment l-użu tal-karozzi privati f’distanzi żgħar fil-lokalitajiet infushom kif ukoll bejn il-lokalitajiet ġirien. F’uħud mill-irħula, per eżempju spiss niltaqgħu ma bdiewa anżjani li jiċċaqalqu min-naħa għall-oħra tar-raħal bir-rota. Eżempju li jista’ jinfirex mat-tfal tal-iskola u bil-mod il-mod mal-bqija tal-komunitá. Minn livell lokali imbagħad nistgħu nfirxu l-esperjenza għal-lokalitajiet qrib.

Għax anke fil-qasam tat-trasport il-problemi nazzjonali jistgħu jissolvew fl-ibliet u l-irħula tagħna. Il-problemi ambjentali ikkawżati mill-konġestjoni tat-traffiku nistgħu nsolvuhom b’dan il-mod. Is-soluzzjonijiet imbaghad jinfirxu għall-bqija tal-pajjiż. Dan li jfissru l-kliem think global, act local.

Għax il-konġestjoni tat-traffiku ma nsolvuhiex bil-flyovers iżda billi illum irawmu l-ġenerazzjonijiet ta’ għada. B’hekk nistgħu naslu. Ovvjament jekk irridu naslu.

ippubblikat fuq l-Illum, nhar it-23 t’Ottubru 2016