Malta: it-theddida mit-tibdil fil-klima

Malta hi waħda mid-diversi gżejjer li huma vulnerabbli għat-tibdil fil-klima.  Malta mhiex vulnerabbli daqs il-gżejjer Maldives, li huma fost l-iktar pajjiżi ċatti. Għandhom għoli medju ta’ 150 ċentimetru il-fuq minn livell il-baħar bl-iktar punt għoli jkun 5.10 metri.  Fil-mument li bħala riżultat tat-tibdil fil-klima jibda jogħla l-livell tal-baħar il-gżejjer Maldives ikunu minn tal-ewwel li jisparixxu taħt l-ilma. Il-gżejjer Maldives huma destinazzjoni turistika popolari fl-Oċejan Indjan. 

Jekk dak miftiehem fis-Summit ta’ Pariġi fl-2015 jitwettaq u ż-żieda fit-temperatura medja globali ma taqbizx il-1.5 grad Celsius fuq dik pre-industrijali, xorta jkollna niffaċċjaw għoli fil-livell tal-baħar ta’ madwar 50 ċentimetru. Min-naħa l-oħra jekk iż-żieda fit-temperatura tkun bejn il-1.5 u 2 gradi Celsius iż-żieda fil-livell tal-baħar tista’ twassal anke sa tlett metri.  L-impatti ta’ dan ikunu katastrofiċi u jiddependi minn kemm idub silġ u kemm dan idum biex idub

Ir-rapport tal-IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) li ħareġ nhar it-tnejn, jemfasizza li jekk l-emissjonijiet serra mhux ser ikunu indirizzati sewwa u jonqsu b’mod sostanzjali l-istima hi ta’ żieda medja fit-temperatura globali ta’  2.7 gradi Celsius sal- 2100 liema żieda twassal għal tibdil mhux żgħir fil-livell tal-baħar.

Il-pass li jmiss nittamaw li jsir f’Novembru li ġej fi Glasgow fl-Iskozja fejn rappresentanti tad-dinja kollha jiltaqgħu biex jippruvaw isibu soluzzjoni li tkun kapaċi twettaq il-konklużjonijiet tas-Summit ta’ Pariġi fl-2015.  

Ir-rapport tal-IPCC jgħidilna li huwa ċar li bir-ritmu presenti tal-emissjonijiet tal-gassijiet serra, iz-żieda ta’  1.5 gradi Celsius fit-temperatura medja tista’ tintlaħaq anke sal-2030, ferm qabel mistenni. Huwa biss bħala riżultat ta’ tnaqqis immedjat ta’ dawn l-emissjonijiet li jistgħu jonqsu l-impatti li diġa qed naraw madwarna: żieda qawwija fit-temperaturi, maltempati iktar spissi u b’qilla li dejjem tiżdied, xixfa fit-tul f’inħawi u għargħar f’oħrajn ……………  Irridu niffaċċjaw ħafna iktar minn dan kollu, flimkien ma żieda fil-livell tal-baħar u dan sakemm naddottaw stil ta’ ħajja li tirrispetta lin-natura.  

Jekk irridu insibu tarf tal-ħerba kbira li qed takkumula, u l-gwaj kawża tat-tibdil fil-klima li hemm lest għalina, irridu nibdew naħdmu man-natura u mhux kontriha.  Dan hu l-iskop tad-dibattitu dwar il-mira ta’ karbonju zero (carbon neutrality): li innaqqsu l-emissjionijiet malajr kemm jista’ jkun biex il-ħsara li saret tibda tkun imsewwija u fuq perjodu ta’ żmien forsi tkun rimedjata ukoll, anke jekk in parti. Imma hu essenzjali li kulħadd jagħti sehmu. Ma nistgħux nippretendu li ħaddieħor joħroġ għonqu u li aħna nibqgħu gallarija, qiesu ma ġara xejn!

Il-vulnerabilità tal-gżejjer Maltin għandha minnha innifisha tikkonvinċina mhux biss biex niċċaqalqu aħna, imma biex inċaqilqgħu lil ħadddieħor ukoll.

Biex nilħqu din il-mira jeħtiġilna li naddattaw l-imġieba tagħna u l-istil ta’ ħajjitna ma’ dak li turina u tgħidilna n-natura: b’mod speċifiku jeħtieġilna ekonomija li tirrispetta lin-natura u taħdem mal-forzi ekoloġiċi, mhux kontrihom.  

It-turiżmu u t-trasport huma żewġ oqsma ta’ ħidmietna, bħala pajjiż, li jeħtieġilhom li jkunu mmansati. Qed jagħmlu wisq ħsara u huma fost il-kontributuri ewlenin għall-impatti Maltin fuq il-klima.

Meta nibdew nindirizzaw it-turiżmu, wara snin twal li kulħadd fittex li jaħleb din il-baqra ekonomika, ser ikun hemm min iweġġa’. Ilna ngħidu li l-pajjiż ma jiflaħx għat-tlett miljun turist li ġew fl-2019, il-parti l-kbira minnhom bl-ajru. L-impatti kumulattivi tagħhom huma sostanzjali, mhux biss fuq l-ambjent lokali imma ukoll fuq dak reġjonali u globali. Issa hu l-aħjar mument li jibda’ dan il-proċess ta’ tibdil fil-qasam tat-turiżmu, aħna u nirkupraw bil-mod mill-impatti tal-ħerba li ħalliet warajha l-COVID-19.

M’għandniex nibqgħu bl-attitudni ta’ qiesu ma ġara xejn (business-as-usual) imma għandna nibdew minn issa nimmiraw biex jonqos it-turiżmu tal-massa u fl-istess ħin jiżdied it-turiżmu ta’ kwalità u bħala riżultat ta’ hekk jonqsu n-numri kbar ta’ turisti li għamlu tant ħsara.  L-impatti soċjali jkunu ferm inqas  jekk nitgħallmu ftit minn dak li ġarrabna bħala riżultat tal-pandemija COVID-19. Ikun utli jekk nifhmu li l-ħeġġa ta’ uħud għall-mudell low-cost iħallina mwaħħlin fil-problema fejn qegħdin issa.  

Huwa ukoll essenzjali li nindirizzaw ukoll it-trasport bil-karozzi privati. Ilkoll nifhmu li f’pajjiż żgħir bħal tagħna, imkien m’hu l-bogħod. L-istrateġija nazzjonali tat-trasport innifisha fil-fatt temfasizza dan il-punt għax tgħidilna li fil-gżejjer Maltin madwar 50 fil-mija tal-vjaġġi li nagħmlu bil-karozzi privati huma għal distanzi qosra li jdumu inqas minn ħmistax-il minuta.  Għal dawn id-distanzi l-qosra hemm bosta alternattivi sostenibbli. Lil hinn mid-distanzi l-qosra, f’dan il-pajjiż imkien ma hu l-bogħod! Trasport pubbliku organizzat b’mod effiċjenti jista’ jindirizza kważi b’mod assolut il-kontribut tat-trasport f’Malta għat-tibdil fil-klima.

Biex tieħu deċiżjoni dwar il-passi meħtieġa ħalli tindirizza t-tibdil fil-klima trid il-kuraġġ għax kull deċiżjoni hi iebsa. Mhux ser inkun kritiku tal-inizjattiva ta’ ġnien li ma jiġġenerax emissjonijiet (carbon neutral public garden) jew tal-għajnuna biex ikunu nkoraġġiti “bjut ħodor”.  Imma għandu jingħad li dawn l-inizjattivi huma insinifikanti ħdejn dak meħtieġ li jsir biex ikunu indirizzati l-impatti tat-tibdil fil-klima.  

Malta hi vulnerabbli. L-għoli ta’ livell il-baħar, anke jekk ikun l-inqas mill-istimi li qed isiru fir-rapport tal-IPCC ikun ta’ dannu għall-infrastruttura kostali. Joħloq ukoll bosta problemi għal dawk li jgħixu fil-lokalitajiet madwar il-kosta. Ma nistgħux nibqgħu nipposponu id-deċiżjonijiet biex dawn forsi jittieħdu għada flok illum. Għandna responsalliltà etika jekk il-ġenerazzjonijiet futuri: din il-pjaneta, imsejħa d-dinja qed nieħdu ħsiebha biex wara ngħadduha lilhom f’kundizzjoni aħjar milli ta’ qabilna għaddewha lilna.  

ippubblikat fuq Illum: il-Ħadd 15 t’Awwissu 2021

Malta’s climate-change vulnerability

Malta is one of many climate-vulnerable islands.  Malta is not as vulnerable as the Maldives, which has an average altitude of 150 centimetres above sea-level and a highest natural point of 5.10 metres, as a result of which it is the world’s lowest lying country. Most of the Maldives will disappear once sea-level rise takes over. The Maldives is a touristic destination in the Indian Ocean. 

If the Paris 2015 Climate Summit target of restraining temperature rise to 1.5 degree Celsius above the pre-industrial age temperature is achieved, we will still face a sea level rise of around 50 centimetres. If on the other hand this target is exceeded but the temperature rise is still below 2 degrees Celsius the sea level rise will be close to three metres.

The current rate of greenhouse gas emissions, emphasises the IPCC report issued last Monday, if unchecked, points to an estimated 2.7-degree Celsius temperature increase by 2100 which increase could signify a substantial rise in sea level.

Where do we go from here? It is the answer which level headed climate diplomats will seek to hammer out in Glasgow this coming November, and in the preparatory meetings leading thereto.

It is clear that at the present emission rate of greenhouse gases, the 1.5-degree Celsius threshold could be reached as soon as 2030. Only immediate reduction of emissions will reduce the impacts which are already evident all around us: excessive increase in temperature extremes, increased frequency of intensive storms, prolonged drought in areas and floods in others. We will have to face more of this together with a sea-level rise until such time that we can reduce it through adopting climate friendly policies and lifestyles.

We need to work in tandem with nature if we expect to stand a chance in mitigating the havoc which awaits us. This is the objective of the carbon neutrality debate: reducing emissions in order that the damage done to date is contained the soonest and hopefully reversed, even if partially. In this process everyone must do his bit. We should not wait for others to act and expect that we are exempted from doing anything.

Our vulnerability as an island should be convincing enough that it is in our interest that we not only take action ourselves but also that we convince others about it. 

In order to reach this objective, we need to align our behaviour with what nature expects: the specific requirement is to have a climate friendly economy. Tourism and transport are two areas of activity which need to be cut down in size as they are among the major contributors of the Maltese islands to climate change.

Tackling tourism adequately will be painful. We must however realise once and for all that having 3 million tourists annually, most of them flying over, is not on. Their cumulative impacts are substantial not just on the local environment but even on a regional and global level. Now is the time to do it when we are in the process of recovering from the COVID-19 devastation. We should not aim for business-as-usual but should opt specifically against mass tourism and in favour of quality tourism at a much-reduced level. It would be less painful if we learn the COVID-19 lessons and ensure that tourism is more climate friendly.  In this respect if we keep on encouraging low-fare policies we will continue the process of digging our own grave.

Addressing land transport is also imperative. In a small country such as ours it should be obvious that everywhere is within easy reach. The Transport Strategy in fact clearly points out that over 50 per cent of car trips in the Maltese islands are for short distances of a duration of less than 15 minutes. There are better alternatives to using private cars for such very short distances. Beyond short distances, nowhere on the islands is so far away. Public transport when efficiently organised could go a long way to solving the contribution of transport to climate change.

Tackling climate change requires the courage to take tough decisions. I will not be critical of the initiative to have a carbon neutral public garden or making available grants and subsidies to encourage roof gardens! Such initiatives are however insignificant when viewed in context of what needs to be done. 

Malta is very vulnerable. A sea-level rise, even if this is at the lower end of what is being estimated, would seriously jeopardise our coastal infrastructure. It would also create havoc in a number of coastal settlements. We cannot keep postponing decisions into the future.  We have an ethical responsibility towards future generations: the planet we have in trust should be in better shape when they take over. The longer we take to decide on the action required, the more painful the consequences.

published in The Malta Independent on Sunday : 14 August 2021

It-Tibdil fil-Klima: wara t-twissja ta’ Covid-19

 

Il-virus Covid-19 beżbiżna waħda sew u ħarbat il-ħidma ta’ kulħadd. Imma ħdejn l-impatti antiċipati tat-tibdil tal-klima dan hu kollu logħob tat-tfal li dwaru Covid-19 jista’ jitqies bħala prova parzjali. Twissija li forsi tiftħilna ftit għajnejna.

F’Pariġi fis-7.25pm ta’ nhar it-12 ta’ Diċembru 2015, 5,000 delegat li kienu qed jirrappreżentaw 195 pajjiż, unanimament aċċettaw l-evidenza dwar l-impatti tal-klima. Huma għażlu t-triq għall-futur.

Nhar il-25 ta’ Frar 2020 Christiana Figueres u Tom Rivette-Carnac ippreżentawna b’publikazzjoni li għandha tkun ta’ interess kbir. Hi intitolata “The Future We Choose. Surviving the Climate Crisis.” Christiana Figueres, li magħha hu assoċjat il-ftehim ta’ Pariġi, kienet tmexxi l-Aġenzija tal-Ġnus Magħquda inkarigata mit-Tibdil fil-Klima (UNFCC) bħala Segretarju Eżekuttiv. Tom Rivette-Carnac kien l-istrateġista ewlieni tagħha inkarigat biex jaħdem dwar l-appoġġ minn utenti (mhux Gvernijiet) li kienu nteressati f’dan il-ftehim li kien ilu jinħema s-snin.

Wara l-qbil dwar it-triq li setgħet twassal għal bidla, biex il-kliem miktub ikun trasformat f’azzjoni konkreta hu dejjem sfida. L-għażliet quddiemna huma ċari.

L-attitudni li qiesu mhu jiġri xejn (business as usual) twassal biex it-temperatura medja globali, li diġa qabżet bi grad wieħed Celsius it-temperatura medja ta’ qabel żmien ir-rivoluzzjoni industrijali, tista’ tiżdied b’madwar 4 sa 5 gradi Celsius. L-impatti ta’ żieda bħal din ikunu katastrofiċi. Riżultat ta’ żieda fit-temperatura globali f’xi reġjuni jkun impossibli li persuna toqgħod barra fl-apert għal ħin twil. Ħtija ta’ hekk partijiet mid-dinja isiru mhux abitabbli. Iż-żieda fit-temperatura tkompli taċċellera id-dewbien tas-silġ fil-poli u ħtija t’hekk il-livell tal-ibħra jibqa’ jiżdied. Il-komunitajiet mal-kosta jkunu taħt theddida kontinwa. L-impatti fuq l-infrastruttura kostali kifukoll fuq kull attività mal-kosta jkunu sostanzjali.

It-tibdil fil-kundizzjonijiet atmosferiċi jżidu x-xita intensiva f’żoni u nixfa tqarqaċ f’żoni oħra. Il-maltemp iżid kemm fil-frekwenza kif ukoll fl-intensità u l-ħerba assoċjata miegħu tikber bil-bosta kif naraw spiss diġa f’diversi partijiet tad-dinja.

Il-konklużjonijiet ta’ Pariġi jfissru li l-komunità internazzjonali għarfet u àccettat l-evidenza xjentifika akkumulata dwar it-tibdil fil-klima. F’Pariġi kien hemm qbil li kull pajjiż kellu jidentifika sensiela ta’ wegħdiet li kellu jwettaq fl-isforz globali biex tkun indirizzata l-kawża tat-tibdil fil-klima. Wegħdiet li għandhom ikunu aġġornati kull ħames snin. Il-wegħdiet reġistrati s’issa, anke kieku kellhom jitwettqu kollha, m’humiex biżżejjed biex iż-żieda fit-temperatura globali ma taqbiżx iż-żewġ gradi Celsius, u preferibilment mhux iktar minn grad u nofs Celsius, kif insistew il-komunitajiet ta’ mal-kosta kif ukoll il-gżejjer li mhumiex wisq il-fuq mil-livell tal-baħar. Bejn il-kliem u l-fatti, hemm baħar jikkumbatti.

Sal-2030 l-emissjonijiet globali jeħtieġ li jonqsu b’mhux inqas min-nofs biex jintlaħqu l-miri stabiliti f’Pariġi. Sal-2050, min-naħa l-oħra jrid jintlaħaq l-istatus ta’ karbonju żero. Biex jintlaħqu dawn il-miri essenzjali Christiana Figueres u Tom Rivett-Carnac jagħmlu użu minn diversi proposti li saru tul is-snin. Il-bidla meħtieġa hi waħda enormi: hi bidla li tant hi kbira li taqleb ta’ taħt fuq kważi kull ħaġa li jmmissu jdejna.

Tirrikjedi bidliet radikali dwar kif ngħixu, kif naħdmu u kif niċċaqalqu minn post għall-ieħor. Tibdil f’dak li nikkunsmaw kif ukoll kemm dwar dak li nipproduċu kif ukoll dwar il-mod kif nipproduċuħ.

Il-wasla fuqna għall-għarrieda tal-kriżi Covid-19 tatna togħma żgħira ta’ xi tibdil essenzjali. Ix-xogħol b’mod virtwali għandu, bla dubju, jkun element permanenti dwar il-mod kif naħdmu. M’għandux ikun eċċezzjoni ta’ natura temporanja. L-edukazzjoni ukoll għandha tingrana iktar fid-direzzjoni tat-tagħlim virtwali b’mod permanenti.

L-ivvjaġġar mhux essenzjali għandu jkun skoraġġit fuq bażi permanenti. Fejn meħtieġ l-ivvjaġġar għandu jsir b’mezzi sostenibbli. Dan m’għandux ikun limitat għall-elettrifikazzjoni tal-karozzi, wara li jkunu tnaqqsu drastikament fin-numru, imma għandu jinkludi tnaqqis sostanzjali tal-ajruplani. Għax l-azzjoni dwar it-tibdil fil-klima jfisser li l-ivvjaġġar bl-ajru (inkluż it-turiżmu) kif nafuh sal-lum m’għandux futur. L-ivvjaġġar bl-ajru jiġi jiswa’ ferm iktar mil-lum kemm-il darba l-impatti ambjentali sostanzjali tiegħu ikunu riflessi fl-ispejjes reali.

Jekk inħarsu fit-tul l-iżvilupp intensiv tal-infrastruttura tat-toroq mhi ser isservi l-ebda skop. Inqas karozzi fit-toroq ikun ifisser ukoll impatti konsiderevoli fuq l-ippjanar għall-użu tal-art. Inqas karozzi jfisser inqas ħtieġa għal parkeġġ u garaxxijiet u iktar spazju għan-nies. Ikun wasal iż-żmien li fl-ibliet u l-irħula tagħna r-reżidenti jiġu mill-ġdid qabel il-karozzi. Dejjem, mhux kultant.

Jeħtieġ li napprezzaw u nagħmlu użu iktar minn prodotti agrikoli lokali. Imma anke l-prezz tal-prodotti agrikoli għandhom jirriflettu l-impatti ambjentali sostanzjali li jinħolqu biex il-biedja tagħti r-riżultati. L-ispiża tal-produzzjoni tal-laħam u tal-prodotti derivati mill-ħalib, per eżempju, ma tkunx waħda żgħira jekk din tinkludi l-impatti ambjentali tal-produzzjoni. Fil-fatt, Christiana u Tom, jistqarru li l-ikel fl-2050 hu għali minħabba li jeħtieġ riżorsi ta’ valur biex il-produzzjoni tiegħu tkun possibli. “L-ilma. Il-ħamrija. L-għaraq. Il-ħin.” Hu ċar li jekk irridu nimplimentaw bis-serjetà l-ftehim ta’ Pariġi l-Politika Komuni kurrenti dwar l-Agrikultura m’għandhiex futur.

L-impatti tal-Covid-19 huma logħob tat-tfal meta wieħed jara sewwa x’hemm lest għalina bħala riżultat tat-tibdil fil-klima. Fid-dawl tat-tibdil fil-klima hemm soluzzjoni prattika waħda: bidla radikali fil-mod kif ngħixu, naħdmu u nqattgħu l-ħin liberu. Permezz tal-Covid-19 in-natura tatna twissija ċara. Jekk dan ninjorawh m’hemm ħadd f’min nistgħu nwaħħlu.

Pubblikat fuq Illum: il-Ħadd 10 ta’ Mejju 2020

Climate Change: after the Covid-19 rehearsal

Covid-19 virus has rattled each one of us, throwing all into unprecedented turmoil. This is however child’s play when contrasted with the anticipated impacts of climate change in respect of which Covid-19 may be considered as a rehearsal or a minor drill!

In Paris, at 7.25pm on 12 December 2015, five thousand delegates representing 195 nations unanimously accepted irrefutable evidence on the impacts of climate change and selected a pathway for the future.

On 25 February 2020 Christiana Figueres and Tom Rivette-Carnac presented us with a riveting publication entitled “The Future We Choose. Surviving the Climate Crisis.” Christiana Figueres, public face of the Paris agreement, was the Executive Secretary of the United Nations Framework for Climate Change (UNFCC). Tom Rivette-Carnac was her Chief Political Strategist. He joined the effort to advance the Paris Agreement negotiations, mobilising support from a wide range of stakeholders outside national governments.

After selecting the pathway which could lead to change, transforming words into action can be quite a challenge. The options we face are unequivocal.

Business as usual would signify that the current mean global temperature, which is already around 1 degree Celsius above average temperatures before the industrial revolution, can warm up by 4 to 5 degrees Celsius. The impacts of such an increase in global temperature would be catastrophic.

Increasingly, in some regions, as a result of an increase in global temperature it would be impossible to stay outdoors for a length of time. Parts of the earth will, as a result, become uninhabitable. The increased temperatures at the poles will accelerate the melting of the polar ice-caps, as a result further increasing the rise in sea-level. Coastal communities will be under threat and all coastal activity and infrastructure will be severely impacted.

The change in atmospheric conditions will increase precipitation in areas and drought in others. The frequency and intensity of storms and the resulting havoc will multiply as is already evident in the various parts of the globe.

The Paris summit conclusions signified that the international community has recognised and accepted the accumulated scientific evidence on climate change. In Paris it was agreed that each individual country will identify and communicate its pledges through which they will participate in the global effort to address the causes of the change in climate. These pledges have to be updated every five years. The pledges registered so far, even if adhered to, are however insufficient to limit warming to well below two degrees Celsius, and preferably to not more than one and a half degrees Celsius, in line with the expectation of communities spread along coastal areas and low-lying islands. Much more is required to walk the talk.

To achieve the Paris targets global emissions must be reduced by not less than half not later than 2030. We must attain a carbon neutral status by not later than the year 2050.
In order to reach these essential targets Christiana Figueres and Tom Rivett-Carnac draw on the various proposals which have been made to date. They emphasise that the change required is significant: a change of this magnitude, they emphasise, would require major transformations in all that we do. It would require radical changes as to how we live, work and travel, along with changes to what we consume as well as to how and what to produce.

The sudden advent of the Covid-19 crisis has given a minor hint of some of the changes.
Telework must be a permanent component of our method of operation and not a temporary exception. Education can and should contain a more permanent online component.

Non-essential travel should be curtailed on a permanent basis. Where necessary, travelling should use sustainable means. This does not only include electrification of our cars, after drastically reducing their numbers, but also a substantial reduction of aeroplanes from our skies permanently. Acting on climate change means that tourism as currently practised has no future. Air travel will become quite costly if its considerable environmental impacts are internalised.

On a long-term basis the current intensive development of our road infrastructure also serves no purpose. Fewer cars on our roads will also signify extensive land use planning impacts. Local communities can then reclaim back our roads. With fewer cars there will be less need of parking space and/or garages. Our towns and villages may then be planned for residents, not for cars.

We need to appreciate and make full use of local agricultural products. However, agriculture must internalise its substantial environmental costs. The cost of production of meat and dairy products, for example, would be substantial if their environmental impacts are internalised. Christiana and Tom, comment that in 2050 food is expensive because it requires valuable resources to produce. “Water. Soil. Sweat. Time.” Clearly the current Common Agricultural Policy of the European Union has no future once we seriously start implementing the conclusions of the Paris agreement.

The impacts of Covid-19 are child’s play when considering the long-term impacts of climate change. Faced with climate change we have one practical option: a radical change in how we live, work and play. The Covid-19 rehearsal is nature’s clear warning. We ignore it at our peril.

published in The Malta Independent on Sunday : 10 May 2020