Iż-żiemel ta’ Trojja

Il-mitoloġija Griega tgħallimna ħafna: tajjeb li kultant nagħtu ftit każ. Waħda minn dawn it-tagħlimiet  hi dwar ir-rigali: kuntant dawn ikunu rigali finta għax, xi drabi, warajhom jinħbew motivi li xejn ma jkunu sbieħ!  Tagħlima partikolari toħroġ fl-Ilijade, ir-rakkont ta’ Omeru dwar il-gwerra ta’ Trojja, rakkuntata ukoll fl-Anejadi, kapulavur tal-poeta Ruman Virgilju. 

Virgilju jagħtina l-parir biex noqgħodu attenti mill-Griegi meta dawn b’ħafna ħlewwa jiġu joffru r-rigali. L-osservazzjoni ta’  Virgilju hi referenza għaż-żiemel ta’ Trojja, żiemel tal-injam li s-suldati Griegi ħallew barra s-swar tal-Belt assedjata ta’ Trojja.

Kif nafu, moħbija f’dan iż-żiemel/rigal kien hemm suldati armati Griegi li matul il-lejl, meta fi tmiem l-assedju ta’ Trojja iddaħħal fil-belt b’ċelebrazzjoni, issarraf f’ħerba għax minnu ħargu s-suldati armati.  Dan hu t-tifsira taż-żiemel ta’ Trojja!

In-nomina xi xhur ilu ta’ George Hyzler minn Robert Abela, għan-nom tal-Gvern, biex Hyzler ikun membru tal-Qorti Ewropeja tal-Awdituri hu rigal minn dawn. Bħaż-żiemel ta’ Trojja dan kien rigal li l-Opposizzjoni kellha toqgħod attenta minnu: kien intenzjonat li jkollu effetti oħra li mal-ewwel daqqa t’għajn ma jidhrux.

Kważi kulħadd jaqbel li George Hyzler ħadem sewwa bħala Kummissarju dwar l-iStandards fil-Ħajja Pubblika. Anke l-Gvern jaqbel! Tant qabel li offrielu promozzjoni: karrotta tad-deheb li kien diffiċli li jirrifjuta. Hyzler ingħata promozzjoni biex ikun jista’ jitwarrab minn fejn kien u riżultat ta’ hekk ikun hemm xewka inqas tiġri mas-saqajn. Fil-fehma tiegħi ma hemm l-ebda mod ieħor kif tista’ tinterpreta dak li ġara.  

In-nomina ta’ Hyzler bħala membru tal-Qorti Ewropeja tal-Awdituri hi parti mill-logħba ta’ manuvri politiċi ta’ Abela. Ħafna drabi jimmanuvra b’ta’ madwaru. Permezz tan-nomina ta’ Hyzler, imma, irnexxielu jpoġġi lill-Oppożizzjoni f’posizzjoni ta’ diffikultà li Bernard Grech ma rnexxielux jinduna biha minn kmieni u allura ma rnexxielux jevita.  

L-Oppożizzjoni messa ġibdet l-attenzjoni ta’ Hyzler li kien mistenni li hu jservi t-terminu kollu li għalih inħatar bħala Kummissarju għall-Istandards fil-Ħajja Pubblika. Fiċ-ċirkustanzi politiċi tal-lum Hyzler qatt ma messu aċċetta n-nomina bħala membru tal-Qorti Ewropeja tal-Awdituri. L-iskop tan-nomina messu kien ċar anke għal min għadu jibda fil-politika! Sfortunatament donnu li kulħadd induna x’kien qed jiġri, ħlief l-Opposizzjoni.

Dan hu l-kuntest għad-dibattitu parlamentari kurrenti dwar l-emendi proposti għall-liġi dwar l-iStandards fil-Ħajja Pubblika.

Uffiċjalment l-emendi proposti kellhom l-iskop li jħollu l-problema f’każ li ż-żewġ terzi ma jintlaħqux (anti-deadlock mechanism). Meta ż-żewġ terzi meħtieġa biex jinħatar il-Kummissarju għall-Istandards fil-Ħajja Pubblika ma jintlaħqux f’żewġ votazzjonijiet konsekuttivi,  b’ġimgħa bejniethom, hu propost li minn hemm il-quddiem tkun meħtieġa  maġġoranza sempliċi biss biex tkun approvata l-ħatra.

L-emendi proposti qed ifittxu li jeliminaw oġġettiv ewlieni tal-liġi eżistenti. Dan hu li, għalkemm il-Kummissarju tal-Istandards fil-Hajja Pubblika hu approvat mill-Parlament, hu għandu jgawdi ukoll il-fiduċja tal-Opposizzjoni.  (Jeżistu liġijiet oħra li jipprovdu posizzjoni ċentrali garantita għall-Opposizzjoni: fost dawn hemm il-Presidenza tal-Kumitat Parlamentari dwar il-Kontijiet Pubbliċi kif ukoll ir-rwol ta’ Deputat Speaker.)

Li l-persuna nominata tkun persuna ta’ integrità bħalma hu Joe Azzopardi l-Prim Imħallef Emeritu, mhux biżżejjed. Il-fatt li mhux aċċettabbli għall-Opposizzjoni hu minnu innifsu raġuni suffiċjenti u valida biex ma jkunx addattat għall-ħatra, sakemm hemm raġuni valida għal din l-opposizzjoni.  Ma hemmx ħtieġa li jkun nominat mill-Opposizzjoni, imma għandu jkun persuna aċċettabbli għaliha.

Il-Gvern qal li Bernard Grech l-ewwel qabel man-nomina u mbagħad bidel fehemtu. Anke kieku dan kien minnu, dan hu irrelevanti, għax il-persuna nominata għandha tkun aċċettabbli għall-Opposizzjoni kollha u mhux biss għall-Kap tal-Opposizzjoni. Il-Grupp Parlamentari għandu kull dritt li ma jaqbilx mal-Kap tiegħu kull meta jħoss il-ħtieġa għal dan. F’partiti politiċi demokratiċi, din mhiex xi ħaġa rari li issir.

L-iskop kollu li l-ħatra tikseb l-approvazzjoni ta’ żewġ terzi hu li jinħoloq l-iktar kunsens wiesa’ possibli meta jinħatar Kummissarju għall-iStandards fil-Ħajja Pubblika. Li titneħħa din il-ħtieġa għall-kunsens iwassal biex ikun imminat il-proċess kollu.

Riżultat tal-ħtieġa ta’ żewġ terzi biex tkun approvata l-ħatra, l-Opposizzjoni m’għandiex biss is-saħħa li tkun determinanti fid-deċiżjoni: għandha ukoll l-obbligu li taġixxi b’mod responsabbli. Jiġifieri għandha l-obbligu li iġgib il-quddiem raġunijiet validi biex issostni l-posizzjoni tagħha.  Anke l-Opposizzjoni hi soġġetta għall-kontabilità.

Id-dibattitu parlamentari sadanittant qed idur mal-lewża. L-Gvern irid jikkontrolla l-proċess kollu waħdu. Dan minkejja li diġa fil-prattika jikkontrolla d-deċiżjoni finali dwar kull investigazzjoni: kemm riżultat tal-maġġoranza parlamentari kif ukoll in vista tal-komposizzjoni tal-Kumitat Parlamentari dwar l-iStandards fil-Ħajja Pubblika. Il-Partit Laburista fil-Gvern  donnu ddeċieda li m’għadux essenzjali li min jinħatar tkun persuna aċċettabbli għall-Opposizzjoni Parlamentari. Il-ħtieġa li jkun hemm kunsens qiegħed jitwarrab. Dan jimmina  l-integrità tal-proċess kollu li bih huma regolati l-iStandards fil-Ħajja Pubblika.  L-Opposizzjoni, s’issa, għadha ma spjegatx  il-għala qed topponi n-nomina tal-ħatra tal-Prim Imħallef Emeritu Joe Azzopardi. Għandha obbligu politiku li dan tagħmlu.

Kemm il-Partit Laburista kif ukoll il-PN ħadu posizzjoni intransiġenti: jew kif ngħid jien, inkella insa kollox, qed jgħidu. Flimkien qed iżarmaw dak li ħa ħafna żmien biex inbena.

Dan hu li kapaċi tagħtina sistema Parlamentari ta’ żewġ partiti!

ippubblikat fuq Illum: 22 ta’ Jannar 2023

The Trojan gift

photo:The Procession of the Trojan horse into Troy: Giovanni Domenico Tiepolo(1727-1804)

Greek mythology conveys a multitude of lessons which we could do well to ponder on. One of them refers to gifts that mask a hidden, and generally destructive, agenda. One such lesson results from the account of the Trojan war in Homer’s Iliad and its retelling in Virgil’s masterpiece Aeneid.

Virgil advises us that we should beware of Greeks bearing gifts. Virgil’s observation is with reference to the “gift” of a wooden horse left by the Greek warriors outside the walls of the besieged city of Troy! As we know the actual hidden element attached to the Greek gift was the armed soldiers hidden within the wooden horse!

The Trojan horse was pulled within the city of Troy as part of the celebrations for the lifting of the city’s siege. When the celebrations had subsided, during the night, out came the surprise from within the wooden horse, armed Greek soldiers which devastated the city. This is the proverbial Trojan horse!

The nomination by Robert Abela of George Hyzler some months ago as a member of the European Court of Auditors is precisely one such gift of the Labour leader to the Opposition.

Most would agree that George Hyzler performed well as Commissioner for Standards in Public Life. Even government shares this view. As a result, it has gone out of its way to offer him a gilded carrot which he could not easily refuse. Hyzler was kicked upstairs as a result of his performance. In my opinion there is no other realistic way of interpreting the nomination.

Hyzler’s nomination to the European Court of Auditors is part of the Abela chess game of political manoeuvring. Generally, he moves about Labour pawns along the political chessboard. Through Hyzler’s nomination he has also succeeded in placing the Opposition in an awkward corner which, so far, Bernard Grech has proved to be incapable of avoiding.

The Opposition should have advised Hyzler that he ought to serve his full term as Commissioner for Standards in Public Life. Given the prevailing political circumstances, Hyzler should have never accepted the nomination to the European Court of Auditors. Its Trojan purpose should have been clear enough even to the most junior of political novices. Unfortunately, everyone was aware of this except, apparently, the Opposition, which was once more outmanoeuvred by Labour.

This is the essential and basic background to the current parliamentary debate on the proposed amendments to the legislation relative to the regulation of Standards in Public Life.

Officially the proposed amendments seek to introduce an anti-deadlock mechanism. Whenever the two-thirds majority required to approve the appointment of a Standards in Public Life Commissioner is not attained in two consecutive ballots, a week apart, it is being proposed that thereafter, the required threshold would be reduced to that of a simple majority.

The proposed amendments seek to eliminate a basic objective of the existing legislation, this being that the Standards Commissioner, though approved by Parliament, must enjoy the confidence of the Parliamentary Opposition. (Our laws provide other instances where the Opposition is guaranteed a central role: the Chairmanship of the Parliamentary Public Accounts Committee and the role of Deputy Speaker come to mind.)

Having a nominee of integrity, such as former Chief Justice Joseph Azzopardi, is not sufficient. The fact that he is not acceptable to the Opposition is in itself a sufficient (and valid) reason justifying his non-suitability to the post, provided a valid reason for such an objection exists. It is not required that the person be an Opposition nominee: he or she should however be a person whom the Opposition accepts.

The point made by government that Bernard Grech first accepted the nomination and then changed his view, even if correct, is irrelevant, as the proposed candidate needs to be acceptable to the Opposition as a whole and not just to its Leader. His Parliamentary Group is within its rights in over-ruling him whenever it considers that this is necessary. This is not a rare occurrence in democratic political parties!

The whole purpose of the two-thirds requirement is to have as wide a consensus as possible when appointing a Commissioner for Standards in Public Life. Removal of the broad consensus requirement undermines the whole process.

As a result of the two-thirds requirement the Opposition does not just have a major determining say: it also has the duty to act in a responsible manner. It must as a consequence have valid reasons justifying its decision. Even the Opposition is accountable.

The parliamentary debate is currently going round in circles. Government wants to control the whole process on its own. It already enjoys the final say on deciding on each and every investigation, through its parliamentary majority as well as a direct result of the composition of the parliamentary committee on Standards in Public Life. Labour has apparently decided that it is no longer essential to ensure that the eventual appointee is acceptable to the Parliamentary Opposition. It has decided to discard the consensus requirement. This will undermine the integrity of the oversight required on the regulation of Standards in Public Life. The Opposition, has, so far, not explained why it is opposing the nomination of former Chief Justice Joseph Azzopardi.

Both Labour and the PN have taken an intransigent position: my way or no way. Together they are demolishing what has been slowly developed over the years. This is what a two party system is capable of producing!

published in The Malta Independent on Sunday: 22 January 2023

L-integrità fil-ħajja pubblika

L-OECD (Organizzazzjoni għall-Kooperazzjoni Ekonomika u l-Iżvilupp) għadha kif ippubblikat tlett rapporti dwar aspetti differenti tal-integrità tal-ħajja pubblika f’Malta. Dan għamlitu bħala parti mill-proġett iffinanzjat mill-Unjoni Ewropeja dwar it-tisħiħ tal-ħidma tal-uffiċċju tal-Kummissarju għall-Istandards fil-Ħajja Pubblika.

L-ewwel rapport hu dwar kif il-leġislazzjoni eżistenti tista’ titjieb filwaqt li t-tieni wieħed hu dwar it-titjib organizzattiv meħtieġ fl-uffiċċju tal-Kummissarju għall-Istandards fil-Ħajja Pubblika. It-tielet rapport fih rakkomandazzjonijiet dwar ir-regolamentazzjoni tal-lobbying.

It-tlett rapporti fihom total ta’ 71 rakkomandazzjoni li l-esperti u l-konsulenti tal-OECD iddiskutew mad-diversi persuni u organizzazzjonijiet li ltaqgħu magħhom f’Malta. Mingħajr ma innaqqas mill-mertu ta’ dawn it-tlett rapporti irrid nemfasizza bi kważi ċertezza li l-parti l-kbira ta’ dawn ir-rakkomandazzjonijiet kienu ilhom preżenti fid-dibattitu politiku lokali għal żmien konsiderevoli. Sfortunatament dawn ġew repetutament injorati mill-partiti fil-parlament.

F’dawn il-paġni jiena ktibt diversi drabi dwar il-ħtieġa li nirregolaw il-lobbying fil-pajjiż. Il-lobbying huwa parti essenzjali mill-proċess demokratiku. Jeħtieġ, iżda, li jkun trasparenti. Sentejn ilu, il-Kummissarju għall-Istandards fil-Ħajja Pubblika Dr George Hyzler, ippubblika dokument konsultattiv dettaljat dwar il-mod kif nistgħu nirregolaw il-lobbying fil-pajjiż. Wara sentejn, iżda,  għadu ma sar xejn: il-proposti tiegħu għadhom qed jiġu “studjati”! Hi sfortuna li s’issa l-partiti fil-parlament ma jidhrux li huma interessati.  

Il-ħolqien tal-uffiċċju ta’ Kummissarju għall-iStandards fil-Ħajja Pubblika kien pass tajjeb ħafna, avolja kien hemm ħafna dewnien u tkaxkir tas-saqajn sakemm il-liġi għaddiet mill-Parlament.

Dan l-uffiċċju jeħtieġ li jkun allinejat kemm mal-uffiċċju tal-Ombudsman kif ukoll mal-Uffiċċju Nazzjonali tal-Verifika. Meta tqishom flimkien dawn huma tlett funzjonijiet essenzjali biex il-governanza tajba tinfirex u tissaħħaħ fl-oqsma kollha tal-amministrazzjoni pubblika.

It-tlieta li huma qed jagħmlu xogħol utli.  Jistgħu jkunu anke aħjar kieku jkollhom inqas tfixkil kull meta jkunu jeħtieġu informazzjoni biex jeżaminaw dak li jkollhom quddiemhom.  Ir-rapporti tal-OECD jezaminaw il-liġi Maltija li biha twaqqaf l-uffiċċju ta’ Kummissarju għall-iStandards fil-Ħajja Pubblika u jigbdu l-attenzjoni għad-diversi oqsma fejn jista’ jsir titjib biex ikun assigurat li l-indipendenza tal-Kummissarju tkun imħarsa b’mod prattiku.

Il-pubblikazzjoni tal-files Uber, iktar kmieni din il-ġimgħa, wrew li hemm bosta gvernijiet u istituzzjonijiet oħra (inkluż l-Unjoni Ewropeja) li minkejja li għandhom biżibilju liġijiet u regolamenti dwar il-lobbying, xorta nqabdu fuq sieq waħda. Għax li jkollok il-liġijiet li jiregolaw il-lobbying mhux biżżejjed: neħtieġu ukoll ir-rieda politika biex nimplimentawhom. Bosta drabi din ir-rieda politika ma teżistix!  

Il-kontabilità, it-trasparenza u l-governanza tajba huma ferm iktar minn slogans: huma valuri fundamentali li fuqhom jinbena l-istat demokratiku modern.  L-uffiċċju tal-Kummissarju dwar l-iStandards fil-Ħajja Pubblika, l-Ombudsman u l-Uffiċċju Nazzjonali tal-Verifika huma parti integrali mill-infrastruttura demokratika li hi essenzjali biex dawn il-valuri jrabbu għeruq b’saħħithom fl-istituzzjonijiet u s-soċjetà tagħna.

Madwar tnax-il xahar ilu l-Ombudsman kien indika li ma kellux intenzjoni li jaċċetta li l-ħatra tiegħu tkun imġedda. Ghad ma ġiex identifikat min ser jinħatar floku avolja qed jingħadu bosta affarijiet dwar dak li għaddej bejn il-partiti parlamentari  huma u jiddiskutu dwar min jista’ jinħatar.  Sadanittant Dr George Hyzler ser ikollu jwarrab ukoll  għax inħatar mill-Gvern Malti fil-Qorti Ewropeja tal-Awdituri. F’dan il-mument delikat ser ikun hemm post ieħor vojt.

Jekk verament nemmnu li f’dan l-istat demokratiku l-istituzzjonijiet għandhom valur, huwa essenzjali li dawn il-vakanzi jimtlew illum qabel għada. F’ġieh is-serjetà fil-ħajja pubblika hemm bżonnhom bla ħafna iktar dewmien.

ippubblikat fuq : Illum 17 ta’ Lulju 2022

Standards Matter

The Organisation for Economic Cooperation and Development (OECD), has just published three reports dealing with various aspects of the integrity of public life in Malta. This was done as part of the EU funded project on “Improving the Integrity and Transparency Framework in Malta”.

The first published report deals with the need to reinforce existing legislation, while the second one deals with the organisational review required at the office of the Commissioner for Standards in Public life. The third report deals with recommendations for the improvement of transparency and integrity in lobbying.

The three reports contain a total of 71 recommendations arrived at by experts and advisors at OECD after having carried out various meetings with stakeholders in Malta. Without in any way diminishing the positive contribution of all three OECD publications I can safely state that the great majority of the recommendations made in the three OECD publications have been present in the local public debate for a considerable time. Unfortunately, they have been repeatedly ignored by the parliamentary parties.

I have written on the need to regulate lobbying many times from these columns. Lobbying is an essential part of the democratic process. It needs, however, to be transparent. Two years ago, Dr George Hyzler, the Commissioner for Standards in Public Life published a detailed consultation paper on lobbying entitled: Towards the Regulation of lobbying in Malta. Two years down the line nothing has been done to regulate lobbying: his proposals are still being “studied”. Unfortunately, none of the parliamentary parties is remotely interested, so far.

The creation of the office of Commissioner for Standards in Public life was the achievement of a milestone, even though it took too long a time to drive the relevant legislation through Parliament.

The office needs however to be aligned with the Office of the Ombudsman and that of the National Audit Office. Viewed together these are the three essential offices which seek to ensure good governance, in all its aspects, throughout the different levels of public administration.

All three are doing sterling work. They can however do better if they encounter less obstructions whenever they seek information to examine issues at hand. The OECD reports dissect the legislation setting up the Office of the Commissioner for Standards in Public Life and pinpoint the several areas where improvements are essential in order to ensure that the independence of the Commissioner is protected in practical ways.

Standards matter. 

The Uber files published earlier this week indicate that many other governments and institutions (the EU included) are not up to scratch notwithstanding the at times detailed legislation regulating lobbying. The point being made is that having legislation regulating lobbying on our statute books is not enough: we need the political will to implement it. Many times, this political will is inexistent.

Accountability, transparency and good governance are not just slogans: they are fundamental values which underpin the modern democratic state. The office of the Commissioner for Standards in Public Life, the Ombudsman and the National Audit Office are the essential democratic infrastructure to ensure that these fundamental values have strong roots in our institutions.

Around twelve months ago the Ombudsman has signified his intention that he does not desire a renewal of his term of office. His replacement has not been identified yet as a result of the  horse-trading in which the PN and PL are currently engaged in. In the meantime, Dr George Hyzler has been kicked upstairs, being nominated as the Maltese member  at the European Court of Auditors. As a result, very shortly, another vacancy in the Office of Commissioner for Standards in Public Life has been created at such a delicate point in time.

If we really believe that, in a democratic state, institutions really matter, it is imperative that these vacancies are addressed at the earliest. Standards matter.

published in The Malta Independent on Sunday : 17 July 2022

Abusive continuity

The distribution of multiple cheques to every household by the Labour Government on the eve of the general election is more than abusing the power of incumbency. Through the said distribution, the power of incumbency is being transformed into a corrupt practice, specifically intended to unduly influence voters.

What, in normal circumstances should be a simple administrative act is being transformed into blatant political propaganda, at public expense, straight into your letterbox. A covering letter signed by Robert Abela and Clyde Caruana says it all. A Banana Republic in all but name!

Why should such handouts be distributed on the eve of elections if not to influence voters?

Even if one were to accept that such handouts are acceptable, it is certainly not in any way justifiable to plan their distribution specifically on the eve of an election. This goes against the basic principles of good governance.

The power of incumbency is the executive power of a government seeking re-election. Incumbents always have an advantage. The manner in which they handle it defines their governance credentials.

This has been a government characterised by bad governance throughout its term in office. Right from the very beginning, on 13 March 2013. I consider the full 9 years as one continuum. This was reinforced by Robert Abela himself who emphasised that his leadership of the Labour Party seeks to continue the “achievements” of his predecessor and mentor Joseph Muscat. Continuity was his declared mission.

On its first days in office, Labour started off on its Panama tracks. The secret Panama companies set up by Konrad Mizzi, Keith Schembri and someone else, known as the (mysterious) owner of Egrant, went on to rock Labour over the years.

The Electrogas saga and its link to the assassination of Daphne Caruana Galizia intertwined with the Panama debacle.

It is now clearly established that the assassination of Daphne Caruana Galizia was directly linked to her investigative journalism. Her investigations led her to identify the governance credentials of various holders of political office and their links with big business. Defining their relationship as being too close for comfort would be a gross understatement.

As emphasised in the investigation report on the Daphne Caruana Galizia assassination, over the years, a culture of impunity has developed in these islands. This has led to misbehaviour in public office being normalised. It has also led to considerable resistance in the shouldering of political responsibility by holders of political office, whenever they were caught with their hand in the cookie jar! Rosianne Cutajar and Justyne Caruana being the latest examples, as amply proven by the Commissioner for Standards in Public Life George Hyzler.

To add insult to injury Cutajar and Caruana were the recipients of generous termination benefits, notwithstanding that their term of political office ended in disgrace. Caruana received terminal benefits twice in the span of a short time, as she established a national record of resigning twice from Robert Abela’s Cabinet!

With this track record one should not have expected otherwise from the Muscat/Abela administration. With the abusive distribution of cheques on the eve of the general election Labour’s current term is approaching a fitting end.

The Labour Party in government has consistently acted abusively. Robert Abela has followed in the footsteps of his predecessor and mentor Joseph Muscat. Continuity has been ensured, as promised.

published in Malta Today : Sunday 20 March 2022

The Republic is sick

Following the compilation of evidence in our law courts relative to the multiple cases dealing with the assassination of Daphne Caruana Galizia is in itself a detailed continuously developing documentary of the failure of our institutions, the failure of the state.

Daphne’s assassination is also a failure of the police corps to keep a tag on criminal activity.

How could the police corps carry out its duties with officers like Silvio Valletta hibernating deep inside criminal pockets? Silvio Valletta has to date not been prosecuted for his criminal activity which has been the cause of considerable reputational damage and to the effectiveness of the police corps.

Today we know of Valletta’s cavorting with Yorgen Fenech. Valletta was not an ordinary simple cop languishing in some out of the way police station. He practically ran the Police Corps as Deputy Commissioner of Police and represented it on the governing board of the Financial Intelligence Analysis Unit (FIAU).

The fact that this top policeman acted in such a manner is a clear indication of the forma mentis of the contemporary top brass at Floriana Police HQ. An Ombudsman report made public earlier this month on the investigation relative to the complaint of a Police Superintendent has dwelt at some length as to how police officials were selected: loyalty to the boss before loyalty to service was a basic requirement. With police officer selection being carried out on the basis of such a “qualification” it is no surprise that that the Police Corps was compromised for such a long time.

Uncle Silvio was the perfect investment for Yorgen Fenech. For a long time, Silvio Valletta was the key that facilitated access to Yorgen Fenech to all sorts of intelligence. A perfect example which illustrates what it means when we emphasise that the criminal world is many steps ahead of the police force.  In this specific case, for quite a time, the criminal world had the police force on a remote control, through Silvio Valletta.

It is difficult to comprehend how we could ever have an institutional failure of larger proportions.

This did not happen overnight. It is however central to the web of intrigue which developed over the years and leading up the assassination of Daphne Caruana Galizia and beyond.

When Valletta’s conflict of interest as the then husband of a cabinet minister was spotlighted, the resistance to let got was enormous. It had to be a laborious court case which at the end of the day had him removed from coordinating the assassination investigation.

The final report of the public inquiry into Daphne’s assassination has now been published. It does not identify who signed Daphne’s death warrant: that was not its purpose. It does however examine how a state of impunity has developed over time such that her assassination was the direct consequence. It points out how business and politics became intertwined until you could not tell which was which.

The main takeaway from the inquiry report is that the state has been taken over by a Mafia mentality. The state has been hijacked by a cultural mindset that allows and encourages a Mafia attitude to take root and prosper.

Few of the proposals of the inquiry are new to the political debate. Most have been put forward over the years but they were shot down, diluted or had the breaks applied by different governments. Effective whistleblowing is still subject to political strings as has been evidenced over the years. Lobbying regulation is still talked of but not implemented.  The regulation of ethical behaviour has developed into a farce, notwithstanding the efforts of George Hyzler, the Commissioner for Standards in Public Life.

It is about time that the links between business and all branches of the state are transparent. Everything, without any exception, must be above board. This has been on the books for years, yet continuously ignored.

The Maltese state has been severely weakened by those who sought their fast-track enrichment at all costs. It is up to all of us, to stop them in their tracks. The soonest. The state has failed us. The Republic is sick.

published in The Malta Independent on Sunday: 1 August 2021

Switch għal-lista l-griża

Għada it-Tnejn, fil-Parlament, il-Kumitat Permanenti dwar l-Standards fil-Ħajja Pubblika jibda jeżamina ir-rapport  K/032 dwar il-Membru Parlamentari Laburista Rosianne Cutajar. Ir-rapport jeżamina is-sottomissjonijiet li rċieva l-Kummissarju dwar l-Istandards fil-Ħajja Pubblika George Hyzler dwar in-nuqqas ta’ Cutajar li tiddikjara dħul tagħha hi u timla l-formola dwar id-dikjarazzjoni tal-assi meta kienet għadha Segretarju Parlamentari fil-Ministeru tal-Ġustizzja.

Ir-rapport ta’ 45 paġna tal-Kummissarju Hyzler hu akkumpanjat minn żewġ volumi addizzjonali bix-xhieda li fuqha Dr Hyzler fassal id-deliberazzjonijiet u l-konklużjonijiet tiegħu. Hemm ukoll it-tielet volum li mhux aċċessibli għal skrutinju pubbliku. Dan it-tielet volum fih statements tal-bank tal-membru parlamentari Qormija flimkien mac- chats tagħha fuq Whatsapp ma Yorgen Fenech, is-suspettat moħħ wara l-assassinju ta’ Daphne Caruana Galizia.

Il-Prim Ministru Robert Abela ħa deċiżjoni li bħala riżultat tagħha Rosianne Cutajar hi issa definittivament barra mill-Kabinet, ta’ l-inqas f’dawn l-aħħar xhur tal-leġislatura. Iżda għadha qed tinsisti li mhux ser twarrab minn membru tal-Parlament. Qalet li fi ħsiebha tibqa’, anke jekk il-Partit Laburista, s’issa, għad ma ikkonfermax jekk hux ser tkun kandidata u dan in vista tar-rapport dwar l-iStandards fil-Ħajja Pubblika taħt konsiderazzjoni.

Biex jiddefendi lil Cutajar il-Prim Ministur Abela, b’mod li jevita li jikkommetti ruħu iżżejjed, qal li kulħadd għandu jkun trattat l-istess, mingħajr deskriminazzjoni!

Bla dubju Rosianne Cutajar tħoss li ġiet ittrattata ħażin, kemm kemm mhux b’mod inġust!  Għalfejn din il-pressjoni kollha biex tisparixxi mill-ħajja pubblika meta min ammetta pubblikament li evada t-taxxa spiċċa elett Kap tal-Opposizzjoni? Il-ħajja u l-politika f’Malta xejn m’huma ġusti!   

Bernard Grech u Rosianne Cutajar qegħdin fuq l-istess livell fl-imġieba etika tagħhom, imma s’issa huma trattati b’mod differenti.  

Għalfejn, nistaqsi, l-Opposizzjoni Parlamentari ma tapplikax l-istess kriterji lit-tnejn li huma?  Meta l-Opposizzjoni tinsisti li Rosianne Cutajar għandha terfa’ r-responsabbiltà politika għal għemilha kif imfisser fir-rapport tal-Kummissarju Hyzler qed tagħmel sewwa. Għaliex mela ma tkunx konsistenti u tapplika l-istess kriterji għall-mexxej tagħha li dwaru l-investigazzjoni ilha lesta?

Bħal Rosianne Cutajar, Bernard Grech ħaqqu daqqa ta’ sieq għal barra. Dak hu t-trattament ugwali li jixraqilhom.  Il-presenza tagħhom it-tnejn fil-ħajja pubblika hi kontribut ċar għall-presenza ta’ Malta fil-lista l-griża tal- FATF!

Therese Comodini Cachia u Karol Aquilina kienu preċiżi meta emfasiżżaw li r-rapport ta’ George Hyzler jeħtieġ li jkun approvat bla dewmien jekk irridu nwasslu l-messaġġ li qed naħdmu bis-serjetà biex Malta ma tibqax fuq il-lista l-griża tal-FATF.  Nittama li xi darba jifhmu illi meta jkollok persuna li hi evasur tat-taxxa li jistenna li jkun il-Prim Ministru alternattiv fi ftit taż-żmien ieħor, dan ma tantx hu ta’ għajnuna biex nitbegħdu minn din il-lista l-griża. Għadu possibli anke issa li nkunu konsistenti jekk irridu!

Il-ħtieġa li jkollna mġieba aħjar fil-ħajja pubblika mhiex switch li tixgħelu jew titfiegħ fil-mument li nidħlu fil-ħajja pubblika. Tapplika għal kulħadd, dejjem. Mhux biss waqt li aħna attivi fil-ħajja pubblika imma saħansitra sa minn qabel ma jibda l-involviment tagħna.  

Għal din ir-raġuni ngħarblu n-nomini tal-kandidati u l-ħatra tal-uffiċjali minn qabel. Għax m’għandniex nistennew lil min kien jiġi jaqa’ u jqum dwar kif iġib ruħu qabel ma jidħol fil-politika ser jaqbleb is-switch għal imġieba aħjar, hekk kif jidħol fil-politika.

Dan il-każ għandu jservi ta’ sveljarin.

Ippubblikat fuq Illum: il-Ħadd 11 ta’ Lulju 2021

A grey-list switch

Tomorrow, Monday, the Parliamentary Standing Committee for Standards in Public Life will commence the examination of Report K/032 on Labour Party Qormi Member of Parliament Rosianne Cutajar. The report examines submissions received by the Standards Commissioner George Hyzler and points towards the failure by Cutajar to declare income which she received when drawing up her declaration of assets, a declaration which she submitted when she was still a Parliamentary Secretary in the Justice Ministry.

The 45-page report drawn up by Commissioner Hyzler is accompanied by an additional two volumes containing the supporting evidence on the basis of which Dr Hyzler based his deliberations and conclusions. A third volume of evidence has been withheld from public scrutiny. It has been stated that this third volume contains confidential bank statements of the Qormi Labour MP as well as her chats on Whatsapp with Yorgen Fenech, suspected mastermind of the Daphne Caruana Galizia assassination.

Prime Minister Robert Abela has taken a decision as a result of which Rosianne Cutajar is now definitely out of Cabinet, at least for the final months of the current legislature. However, she has stubbornly emphasised that she will not relinquish her Parliamentary seat. She says that she will be back, even though to date her political party has not yet confirmed whether she will be presented as a candidate, in view of the Standards in Public Life report under consideration.

In Cutajar’s defence Prime Minister Abela, in non-committal mode, has emphasised that she will be treated as anybody else, with no favourable treatment.

Undoubtedly Cutajar considers that she has been treated very unfairly. Why should she now be pressured to disappear from public life when a self-confessed tax evader was elected Leader of the Opposition? Life (and Maltese politics) is certainly not fair.  Bernard Grech and Rosianne Cutajar are on an ethically equivalent level yet so far, they are treated differently.  

Why is it, one might ask, that the Parliamentary Opposition adopts two weights and two measures? May I suggest that the Opposition representatives are right in insisting that Rosianne Cutajar should shoulder the political consequences of her actions as detailed in the report of Commissioner Hyzler? Why don’t they be consistent and apply the same criteria to their Leader too?

Like Rosianne Cutajar, Bernard Grech qualifies for the Order of the Boot. That is the equal treatment they should receive. The presence of both of them in local public life is a significant contributor to FATF grey-listing!

Therese Comodini Cachia and Karol Aquilina were spot on when they emphasised that the Hyzler report needs to be approved in order to send out the message that we are truly working on removing Malta from the FATF grey-list.  I hope they also agree that having a tax-evader as an alternative Prime Minister does not help in distancing this country from the FATF grey-list! 

There is still time to be consistent!

The need to upgrade ethical behaviour in public life is not a switch-on switch-off exercise depending on which political party is in government. It is applicable to all of us in politics. Not just while we are active in politics but starting from before the actual involvement itself.

This is the reason why we seek to screen potential electoral candidates and party officials before selection or election. We should not expect that those who do not behave ethically before taking up politics manage to switch to a more “acceptable” behavioural mode on entering politics.  

Let this be a wake-up call!

published in the Malta Independent on Sunday : 11 July 2021

Il-każ numru 22: il-konsulent Konrad Mizzi

Nhar it-Tnejn 12 t’Ottubru fis-2.30pm ser jiltaqa’ il-Kumitat Permanenti dwar l-Istandards fil-Ħajja Pubblika. Fuq l-aġenda għandu item wieħed:

Rapport dwar Investigazzjoni mill Kummissarju għall Istandards (Każ K/022).

Daqshekk biss tgħid l-aġenda.

Il-każ K/022 tressaq minni għall-attenzjoni tal-Kummissarju għall-Istandards. Fil-fatt nhar it-28 ta’ Jannar 2020 kont ktibt lil Dr George Hyzler u wara li rreferejtu ghall-kuntratt ta’ konsulenza li l-Awtorita tat-Turizmu tat lil Onorevoli Konrad Mizzi wara li spicca minn Ministru, li dakinhar stess il-Ministru Julia Farrugia ħabbret li gie annullat, talbtu biex  jinvestiga l-ghoti ta’ dan il-kuntratt u dan bl-iskop li tkun ezaminata l-imgieba ta’ Joseph Muscat (Prim Ministru), Konrad Mizzi (ex-Ministru u Membru Parlamentari), Gavin Gulia (Chairman tal-Awtorita tat-Turizmu) u Johann Buttigieg (Chief Executive Officer tal-Awtorita tat-Turizmu).

Nhar it-Tnejn jiena ġejt infurmat mill-uffiċċju tal-Kummissarju dwar l-Istandards fil-Ħajja Pubblika li l-investigazzjoni li jiena, għan-nom ta’ Alternattiva Demokratika, kont tlabt f’Jannar li għadda kienet konkluża u li r-rapport finali kien ġie sottomess lill-kumitat permanenti tal-Parlament dwar l-Istandards fil-Ħajja Pubblika.

Fuq talba tiegħi jiena ltqajt ma’ Dr George Hyzler Kummissarju dwar l-Istandards fil-Ħajja Pubblika fejn tlabtu kopja tar-Rapport. Dr Hyzler infurmani li ma setax jagħtini kopja għax huwa l-Ispeaker biss li jista’ jagħmel dan skond il-liġi.

Jiena naf, anke minn informazzjoni fuq is-sit elettroniku tal-Kummissarju dwar l-Istandards fil-Ħajja Pubblika stess li rapport dwar investigazzjoni fejn jirriżulta nuqqas ta’ xi ħadd li jkun ġie investigat qatt ma jkun rilaxxjat mill-kummissarju. Għalhekk, fil-fehma tiegħi jidher li l-Kummissarju sab li hemm nuqqas gravi u miexi strettament ma’ dak li tgħid il-liġi, bħal meta ikkonkluda li Joseph Muscat kien naqas meta aċċetta l-inbid Petrus.

Hu fl-interess tat-transparenza li l-Ispeaker għandu jippubblika dan ir-rapport immedjatament.

Il-bieraħ kellimt lill-Ispeaker Anglu Farrugia u tlabtu kopja tar-rapport. Huwa assigurani li hekk kif ikollu l-awtorizzazzjoni tal-Kumitat tal-Kamra jippubblika r-rapport.

Nistenna li nhar il-Tnejn il-Kumitat Parlamentari jaqbel bla diffikulta li r-rapport kollu jara d-dawl tax-xemx.

Pétrus: minn Yorgen għal Joseph: u ejja, b’daqshekk x’ġara?

Il-politiċi għandhom iżommu distanza soċjali min-nies tan-negozju, u dan mhux biss waqt pandemija. Dan kien rappurtat li ntqal minn George Hyzler, il-Kummissarju tal-Istandards fil-Ħajja Pubblika, iktar kmieni din il-ġimgħa, waqt seduta ta’ kumitat parlamentari li kien qed jiddiskuti r-rapport tiegħu dwar investigazzjoni li għamel fuq Joseph Muscat, ex-Prim Ministru. Ir-rapport ta’ Hyzler hu dwar ir-rigal li Joseph Muscat irċieva mingħand Yorgen Fenech li kien jikkonsisti fi tlett fliexken inbid prim, Château Pétrus, mingħand min hu presentement akkużat li kien il-moħħ wara l-assassinazzjoni ta’ Daphne Caruana Galizia.

Joseph Muscat mhux l-ewwel politiku li irċieva rigali kompromettenti. L-ex Ministru tal-Finanzi Tonio Fenech kien aċċetta rikba bla ħlas (bejn Malta u Madrid u lura) fuq jet privat flimkien ma żewġ negozjanti biex jara logħba futbal taċ-Champon’s League (l-Arsenal f’Madrid).  Tonio Fenech, li anke rċieva rigali kontroversjali oħra, dakinhar kien soġġett għal kritika qawwija, avolja l-kariga ta’ Kummissarju dwar l-Istandards fil-Ħajja Pubblika ma kienitx teżisti!  Anke kellu l-barka tal-Prim Ministru ta’ dakinnhar, “ir-rett” Lawrence Gonzi. U ejja, b’daqshekk x’ġara?

Fl-2015 kellna ukoll il-każ tal-ex-Ministru tas-Saħħa  Joe Cassar li, kif kien sar magħruf, kien aċċetta numru ta’ rigali mingħand negozjant ieħor kontroversjali: Joseph Gaffarena. Dakinhar ukoll ma kellniex Kummissarju dwar l-Istandards fil-Ħajja Pubblika, imma  Joe Cassar ħa deċiżjoni korretta u irreżenja wara li ammetta li żbalja. Cassar ma irrealizzax mill-ewwel bil-gravità ta’ dak li ġara. Imma fl-ebda ħin ma qal: u ejja, b’daqshekk x’ġara?

Meta dawk li jkollhom kariga politika jirċievu rigali li jiswew il-flus ikunu qed joħolqu sitwazzjoni li biha faċilment jikkompromettu l-kariga pubblika li jokkupaw. Il-posizzjoni kompromettenti tkun ferm iktar gravi jekk dak li jġib ir-rigal ikun jiddependi mill-politiku  minħabba deċiżjonijiet li jkunu għadhom pendenti, u ferm agħar jekk ikun jew tkun diġa ibbenefika minn deċiżjonijiet li diġa ttieħdu.

Nifhem li għal uħud mill-politiċi din tista’ tkun sitwazzjoni diffiċli ħafna, b’mod partikolari jekk il-politiku nvolut ma jkunx imdorri jaġixxi b’mod etiku saħansitra f’affarijiet żgħar li niffaċċjaw fil-ħajja ta’ kuljum.  L-imġieba etika mhiex switch li tixgħel jew titfi skond jekk tkunx attiv fil-politika jew le.  Il-politiku qiegħed taħt il-lenti pubblika u l-pubbliku, illum jew għada, jiskopri l-imġieba mhux korretta ta’ dak li jkun.  L-attitudni ta’ uħud ġeneralment hi rifless ta’ imġieba mhux etika li saret tant komuni fis-soċjetà tagħna: fil-professjonijiet, fin-negozju (żgħir u kbir), fis-servizzi, fis-settur pubbliku u f’kull qasam tal-ħajja ta’ kuljum. Is-soċjetà tagħna żviluppat attitudni ta’ “u ejja, b’daqshekk x’ġara?”. Kollox, jew kważi kollox jgħaddi.  Allura m’hemmx għalfejn nistgħaġbu jekk din l-attitudni hi riflessa ukoll f’dawk eletti f’karigi pubbliċi!

Ir-rapport dwar l-inbid Château Pétrus li Yorgen ta’ lil Joseph hu biss każ wieħed li spikka.  Bla dubju hemm kwantità ta’ każijiet ta’ għoti ta’ rigali lil politiċi konnessi ma’ deċiżjonijiet speċifiċi  inkella li kellhom impatt fuq il-proċess ta’ teħid ta’ deċiżjonijiet.  F’xi każi il-linja li tifred rigal minn  attentat ta’ korruzzjoni hi waħda fina ħafna. Il-parti l-kbira tal-każi imma, diffiċli li jkunu ppruvati.  Huwa għalhekk essenzjali li l-ftit każi li dwarhom hemm il-provi jittieħdu passi dwarhom.

L-uffiċċju tal-Kummissarju tal-iStandards fil-Ħajja Pubblika hu essenzjali fil-bini tal-infrastruttura etika tant meħtieġa biex ikunu regolati dawk f’ħatriet politiċi.  Hu għal din ir-raġuni li kien hemm elf skuża u dewmien sostanzjali biex din il-kariga inħolqot.

Ir-rapporti tal-Kummissarju dwar l-Standards fil-Ħajja Pubblika dejjem ser ikunu kontroversjali. Waqt li wieħed jirrispetta l-ġudizzju tal-Kummissarju, huwa għandu jifhem li l-konsiderazzjonijiet tiegħu dejjem ser ikunu taħt il-lenti. Bħalissa, f’xi waqtiet jidher li qed joqgħod lura bħalma għamel fl-investigazzjoni riċenti dwar il-vjaġġ ta’ Joseph Muscat f’Dubai.

Dawn huma materji li dwarhom bħalissa għadna qed nitgħallmu. Anke l-Kummissarju dwar l-iStandards fil-Ħajja Pubblika nnifsu għadu qed isib saqajħ f’mixja li forsi twassalna biex xi darba neliminaw mill-vokabolarju tagħna espressjonijiet bħal “u ejja, b’daqshekk x’ġara?”.

Kultant, imma, naħseb li diġa qegħdin tard wisq!

ippubblikat fuq Illum : il-Ħadd 26 ta’ Lulju 2020