Air Malta: vittma tal-klijenteliżmu

Nhar it-Tlieta, fil-Parlament, l-Opposizzjoni talbet dibattitu urġenti dwar il-futur tal-Air Malta. L-iSpeaker, korrettement ma laqax it-talba. Għax x’sens jagħmel li żżomm dibattitu ta’ din ix-xorta waqt li għadhom għaddejjin negozjati sensittivi, anke jekk dawn qed joqorbu lejn it-tmiem?

Iktar kien jagħmel sens kieku l-Opposizzjoni tablet li kellha tinżamm infurmata dwar fejn waslu in-negozjati. Dan ikun xieraq li jsir, fl-interess pubbliku u a bażi li l-informazzjoni tinżamm kunfidenzjali. Imma sfortunatament  l-Opposizzjoni iktar hi interessata fit-tejatrin!

Il-PN għandu ħafna x’joffri dwar dan kollu li għaddej, għax bħall-Labour, tul is-snin ta’ kontribut biex żviluppat il-qagħda attwali tal-Air Malta, waħda fejn ġiet żviluppata dipendenza fuq il-klijenteliżmu. It-tnejn li huma jġorru responsabbiltà għall-qagħda attwali.

L-istat attwali tal-Air Malta hu wieħed ta’ eżempju kif il-klijenteliżmu jkollu impatt fuq intrapriża pubblika li tul is-snin tmexxiet b’favoritiżmu politiku. It-tmexxija tal-Air Malta hi ukoll rifless ta’ kif tmexxa l-pajjiż. Il-klijenteliżmu qered lill-Air Malta, bħalma qiegħed jeqred lill-pajjiż.

Tul is-snin l-Air Malta kienet mgħobbija b’ħafna iktar impiegi milli kienet tiflaħ. Deċiżjonijiet ta’ tmexxija ittieħdu minn politiċi li f’xi waqtiet l-anqas rieda tajba ma kellhom!  Tiftakru, per eżempju lil Konrad Mizzi, ex-Ministru li fl- 2019 kien ħabbar li fl-aħħar l-Air Malta kienet għamlet profitt? Dakinnhar kulħadd kien jaf li din kienet gidba ħoxna!

Kellna wieħed ex-Direttur tal-Air Malta, li miet riċentement, li f’artiklu li kien kiteb xi snin ilu kien iddeskriva lill-Air Malta bħala l-baqra li l-politiċi kontinwament jaħilbu. Riżultat ta’ hekk in-numru ta’ impjegati spara l-fuq, b’mod partikolari fil-perjodi qrib ta’ xi elezzjoni ġenerali.

L-affarijiet ilhom ċari. Saru eżerċiżżji ta’ ristrutturar u ħarġu numru ta’ skemi ta’ irtirar kmieni. Intefqu flejjes kbar, imma l- Air Malta xorta baqgħet f’diffikultà minkejja l-fondi pubbliċi li xorbot. Hu għal din ir-raġuni li l-Kummissjoni Ewropeja qed tirreżisti li għal darba oħra jkun hemm għajnuna minn fondi pubbliċi: l-Air Malta kellha kemm-il darba għajnuna biex tirkupra, imma kull darba reġgħet għal li kienet: ħliet dak li rċeviet!

Il-wasla tal-linji tal-ajru low cost għamlu s-sitwazzjoni ħafna iktar diffiċli għall-Air Malta għax dawn huma mibnija fuq mudell ekonomiku li l-Air Malta, frott tal-qagħda tagħha, ftit setgħet tikkompeti miegħu.  Mgħobbija kif kienet bl-spejjes, hemm limitu  kemm l-Air Malta setgħet tiċċaqlaq f’suq dejjem iktar kompetittiv.

L-istrateġija li fassal il-Ministru tal-Finanzi Clyde Caruana lejlet l-elezzjoni tal- 2022 ġiet tard wisq. Il-marda kienet daħlet il-ġewwa wisq.

Il-klijenteliżmu flimkien mal-għajununa minn fondi pubbliċi, lill-Air Malta kissruha. Kien għaldaqstant inevitabbli li illum jew għada l-Air Malta kellha tiffaċċja r-realtà.  L-affarijiet ilhom ċari sa mill-2004 meta Malta issieħbet fl-Unjoni Ewropeja: l-ebda pajjiż ma jista’ juża fondi pubbliċi biex joħnoq il-kompetittività. Il-fondi pubbliċi bħala għajnuna lill-intrapriża jistgħu jintużaw biss f’ċirkustanzi eċċezzjonali u ċertament mhux b’mod repetut. L-Air Malta kellha kważi 20 sena ċans, li ħliethom. Xorbot il-fondi pubbliċi bla ma tat riżultati. 20 sena li tulhom kien hemm Gvern immexxi mill-PN u ieħor immexxi mill-Labour!

Minn strateġiji, kieku, l-Air Malta qatt ma kienet nieqsa!  Sfortunatament qatt ma kien hemm rieda biex ikun indirizzat in-nuqqas fundamentali tal-kumpanija, l-kontroll politiku. L-Air Malta għexet kontinwament bil-kontroll politiku li spiċċa qeridha darba għal dejjem. Issa l-qrid li għaddej, kollu għal xejn, tard wisq!

ippubblikat fuq Illum: 23 t’April 2023

Air Malta: victim of clientelism

On Tuesday the Opposition in Parliament requested an urgent debate on the future of Air Malta. The Speaker rightly refused the request. What sense does it make to have such a public debate when sensitive negotiations are still ongoing, even though it is known that they are approaching the end?

The Opposition should, in my view, have insisted to be kept in the loop, to be kept informed continuously of developments, as to the current state of play of the negotiations. This should have been done in the public interest and on the basis of confidentiality. Unfortunately, the Opposition prefers theatrics!

The PN has much to offer on the matter, in view of the fact that together with Labour, it has, over the years, contributed substantially to the current state of Air Malta, ensuring its dependency on clientelism. Both PN and Labour shoulder responsibility for the current state of affairs.

Air Malta’s current state is a textbook case of the impacts of clientelism on a state enterprise which is, or rather, has been managed on the basis of political favouritism throughout the years. The administration of Air Malta is also a reflection of the manner in which the country is managed. Clientelism has ruined Air Malta just as it is ruining the whole country.

Over the years Air Malta engaged employees much more than it required. Most administrative decisions were taken by holders of political office who at times even lacked good faith. Don’t you remember, for example, the declarations by disgraced Minister Konrad Mizzi in 2019 that Air Malta had at last turned a profit, when it was pretty obvious to one and all that he was lying through his teeth? Mizzi was Minister for Tourism as well as in charge of the restructuring of Air Malta. Unfortunately, as we well know today, fraud permeated practically all areas for which Mizzi was politically responsible over the years!

A former Air Malta Director, recently deceased, had described Air Malta as the politicians’ milch cow in an article he penned some years ago. The number of Air Malta employees spiralled out of control in the run-up to most general elections.

The writing has been on the wall for quite some time. Various restructuring exercises and early retirement schemes have been implemented at considerable expense, only for Air Malta to remain in considerable difficulties notwithstanding the massive state aid utilised in the process. This is the basic reason as to why the European Commission is reluctant to approve further use of state aid for Air Malta.

The advent of low-cost flights over the years made matters more difficult for Air Malta. Low-cost fares are dependent on ensuring the minimisation of costs throughout the airline’s operations. As a result of being overloaded with excess labour, accumulated as electoral favours, Air Malta could never compete with low-cost airlines!

The four-year strategy announced by Finance Minister Clyde Caruana on the eve of the 2022 general election was too little, too late. At that point Air Malta was already on its knees.

Clientelism buttressed by state aid continuously made matters worse for Air Malta. The moment that we joined the EU it was only a matter of time as to when we had to face the music.

There was ample time, almost twenty years, to rectify matters. One Board of Directors after the other ignored the writing on the wall until it was too late. Twenty wasted years spanning PN and Labour led governments!

Air Malta never lacked strategies. It just lacked one crucial target: the political will to be cut loose from political control. Clientelism was its lifeblood for so long. It was also its death certificate.

It is now useless to argue further as it is clear that Air Malta will soon be no more.

Just send a thank you note to Castille Place: addressed to the Cabinet, for the attention of past and present members.

published on The Malta Independent on Sunday: 23 April 2023

The role of Members of Parliament

Earlier this week I requested the Auditor General to investigate the appointment of the Honourable Rosianne Cutajar as a consultant to the Chief Executive Office of the Institute for Tourism Studies (ITS).

Reading through Cutajar’s contract of employment with ITS, made public by Shift News as a result of a freedom of information application, one clearly concludes that the main areas of responsibility of consultant Cutajar were in the areas of the financial management of ITS.

She was expected to work closely with the CEO and the Institute Directors in order to prepare annual budgets, oversea quality control, establish goals, assist in day-to-day decisions, review financial and non-financial reports to devise solutions and improvements……………

Knowing that consultant Cutajar is a trained teacher of the Italian language at secondary school level it is very reasonable to assume that this contract created a phantom job, paid for from public monies.

In view of this logical conclusion I requested the Auditor General to investigate the  ITS and its management as at the end of the day it is the ITS CEO who is responsible for this state of affairs. He should answer for his actions and explain matters to the auditor general’s investigation team.

The creation of phantom jobs at the public sector is done to benefit blue-eyed boys and girls as payment for services rendered elsewhere. Rosianna Cutajar’s phantom job is not the only one we know of. Do you remember Melvin Theuma, the guy who brokered the murderof Daphne Caruana Galizia? He too was given a phantom job in the public sector, thanking him for services rendered.

Why isn’t Rosianne Cutajar (at the point of writing still a Member of Parliament) focused on her duties as a Member of Parliament? She seems to have so much time on her hands that, in addition to her “Parliamentary duties” she can dedicate a minimum of 24 hours every week to her ITS consultancy work, against payment of €27,000 per annum.

The problem is even bigger than that, as she is expected, as part of her parliamentary duties, to monitor the ITS and to hold the Hon Minister of Tourism accountable for their performance.  How can she do this when she is involved in all this as a result of her consultancy? I am not aware that she ever withdrew from a parliamentary debate on tourism on the grounds of conflict of interest!

This problem is not restricted to consultant Cutajar. It has in fact, particularly since 2013, been generally applicable to the Labour party parliamentary group in view of the amendments to various laws which permitted the appointment of sitting MPs to various posts. We have had Deo Debattista and Manwel Mallia who were appointed as Chairpersons of the Health and Safety Authority or Konrad Mizzi who on being fired as Minister for Tourism was appointed as consultant to the Tourism Authority on the express instructions of then Premier Joseph Muscat as attested to by the investigation concluded at my request by the Commissioner for Standards in Public Life.

In addition, there have been a substantial number of other appointments of MPs as advisors in various roles. At a point in time, as emphasised by the then Commissioner for Standards in Public Life in a 2019 report, two-thirds of all backbench MPs held appointments in or contracts with the public sector.

It is not the role or function of a sitting MP to advise a government department or a public authority, even if he or she is qualified to do so.  A Member of Parliament should sit in Parliament to legislate, to protect the public purse and to hold government to account continuously. This is the duty of each MP.

Over the years parliament has shown itself to be incapable of doing its duty and as a result has left the ever-growing Cabinet free to do what it likes, knowing that no one will effectively hold it to account.

Our Parliamentarians are part-timers. Their full-time employment takes up most of their time and energies. The result is what we can all see, day in day out: an ineffective parliament with Parliamentarians like Rosianne Cutajar seeking phantom jobs, when she is not brokering the sale of properties and pocketing the relative commissions!

Isn’t it about time that Members of Parliament are full-timers?

published in The Malta Independent on Sunday: 2 April 2023

Il-pandemija u l-kummerċ tal-Milied

Bħala riżultat tal-pandemija Covid-19, dan il-Milied ser ikun wieħed differenti minn dawk li ġew qablu.  Normalment il-Milied  huwa ż-żmien meta  nissoċjaliżżaw iktar mill-bqija tas-sena. Żmien li fih niltaqgħu iktar mal-ħbieb u mal-familjari. Huwa ż-żmien li fih hu normali li niltaqgħu fi gruppi għal attivitajiet differenti.  

Dan hu kompletament bil-maqlub tal-mod kif issa jeħtieġ li naġixxu biex nikkumbattu kontra l-coronavirus. Li nnaqqsu drastikament u possibilment nevitaw il-kuntatti tagħna hu l-minimu meħtieġ f’dawn iċ-ċirkustanzi biex tonqos l-imxija tal-coronavirus.  Bosta minna hekk jagħmlu, minkejja li l-Gvern kontinwament jagħtina sinjali konfliġġenti.   

Wieħed minn dawn is-sinjali konfliġġenti ngħata waqt il-konferenza stampa biex ikun imniedi  Christmas in the City iktar kmieni din il-ġimgħa. Il-Ministri  Josè Herrera u Julia Farrugia-Portelli, imwieżna miċ-Chairman tas-Super One Jason Micallef, u oħrajn, tkellmu dwar il-ħinijiet tax-xiri u dwar kemm ser ikun faċli l-parking għal min jitħajjar imur il-Belt biex jixtri r-rigali tal-Milied. L-ispirtu tal-Milied xejn ma jiddependi mis-siegħat ta’ xiri fil-ħwienet. L-anqas ma jiddependi minn kemm ikollna aċċess faċli għall-parking.  

Is-sinifikat propju tal-Milied hu tal-istaġun tas-solidarjetà li fiċ-ċirkustanzi preżenti, maħluqa mill-pandemija, hu importanti iktar minn qatt qabel.

Fl-istess ħin li l-Ministri Herrera u Farrugia-Portelli kienu kienu qed jitkellmu dwar Christmas in the City, epidemologisti kienu qed iwissuna li matul ix-xahar ta’ Diċembru r-rata tal-imwiet f’Malta mill-Covid-19 mistenni li tiżdied bi tlett darbiet: minn żewgt imwiet kuljum għal sitta kuljum. In-numru tal-imwiet mill-Covid-19 diġa żdied b’mod konsiderevoli sa minn meta tnaqqsu r-restrizzjonijiet f’Lulju li għadda. Fil-ħin li qed nikteb in-numru ta’ mwiet ħtija tal-Covid-19 laħaq il-108, u sa x’ħin dan l-artiklu jinqara n-numru sfortunatament ikompli jikber.

Fid-dawl ta’ dan ma jagħmilx sens li tistieden lin-nies biex jinżlu l-Belt għax-xiri tar-rigali tal-Milied. Huwa l-waqt li nagħmlu eżatt bil-maqlub:  innaqqsu l-moviment tan-nies bit-tama li dan jgħin fit-trażżin tal-pandemija.  Huwa dan li messu qed iħeġġeġ il-Gvern.

Ikoll nirrikonoxxu li l-pandemija kellha impatt qawwi u negattiv fuq l-għixien ta’ bosta.  Is-setturi tal-ikel u tal-ospitalità  kellhom sfida qawwija matul ix-xhur tas-sajf. Iż-żmien meta normalment imorru tajjeb, kien iż-żmien meta qalgħu l-ikbar daqqa.  Iktar ma noqorbu lejn il-Milied mhux talli l-pandemija ma naqqsitx, talli donna iktar irrankat. L-irkupru ekonomiku jidher li għad baqalu.

In-numru ta’ dawk li qed ikunu infettati qiegħed jikber.  Fl-istess ħin lkoll nifhmu li l-iskop wara x-xewqa li jkunu mħajra n-nies lejn il-Belt u ċ-ċentri kummerċjali hi motivata mill-ħtieġa tad-dinja tal-kummerċ biex ittaffi d-daqqa li qalgħet billi tipprova issarraf ftit mill-kummerċ li normalment jiġġenera l-Milied. Il-konsiderazzjonijiet ta’ saħħa, imma, għandhom dejjem jibqgħu l-prijorità: issa mhux iż-żmien li jkunu nkoraġġiti l-ebda tip ta’ celebrazzjonijiet.  Flok ma ninkoraġixxu lin-nies biex tersaq lejn ic-ċentri kummerċjali l-Gvern għandu jkun fuq quddiem biex iħeġġeġ l-attenzjoni u prudenza. Mhux Ministru wieħed, imma l-Gvern kollu! Il-vouchers, l-għotjiet, l-għajnuniet u s-supplimenti għall-pagi li l-Gvern qed iqassam f’isimna lkoll, wara kollox, għandhom l-iskop li jtaffu dan il-piz li nħoloq bħala riżultat tal-pandemija.

Għalfejn f’dan il-mument kritiku narmu l-kisbiet li ġibna bis-sagrifiċċji ta’ bosta? Għax huwa dan li nkunu qed nagħmlu kull meta jingħata ħjiel li wara kollox tajjeb li ninġabru u niċċelebraw. Issa mhux il-waqt għal dan.

Il-Covid-19 mhux ser joqtol il-Milied jekk inqas nies jixtru ir-rigali! L-ispirtu tal-Milied ma jitkejjilx  mill-volum ta’ rigali li jinxtraw imma minn kemm aħna kapaċi nkun solidali mal-vulnerabbli tal-lum.

U issa?

L-ikbar att ta’ solidarjetà, bħalissa, hu li harsu lill-vulnerabbli fostna billi nimxu mad-direttivi tal-awtoritajiet tas-saħħa intenzjonati biex iżommu lill-pandemija milli tkompli tixtered.  Il-vaċċin jidher li hu fil-qrib. Dan inissel tama li possibilment matul l-ewwel nofs tas-sena l-ġdida nibdew l-ewwel passi fil-mixja bil-mod lejn in-normalità.  

Imma sadakinnhar hu obbligu tagħna li nħarsu kemm lilna nfusna kif ukoll lil ħaddieħor b’imġieba prudenti. Din hi s-solidarjetà prattika li dan l-istaġun tal-Milied jistenna minn għandna.

Ippubblikat fuq Illum: il-Ħadd 22 ta’ Novembru 2020

Covid-19 and the City

As a result of the Covid-19 pandemic, this Christmas is essentially different from all past ones.

Christmas is normally time for meeting with friends and family, for socialising. It is the time when we normally gather in large groups for a variety of purposes. This is exactly the opposite of what is required to combat the spread of the coronavirus. Avoiding and reducing unnecessary contacts to the bare minimum helps to prevent the further spread of Covid-19. That is what we all say and believe, notwithstanding government’s continuous conflicting signals. 

One of the last such conflicting signals was given during a Press Conference launching Christmas in the City earlier this week. Ministers Josè Herrera and Julia Farrugia-Portelli, buttressed by Super One Chairman Jason Micallef and others spoke about shopping hours and parking requirements when launching Christmas in the City.  The Christmas spirit is not dependent on shopping hours, nor does it have any parking requirements.

In my book Christmas is the solidarity season which in the context of the current Covid-19 pandemic assumes additional significance.

Almost simultaneously with the Christmas in the City launching, epidemiologists were warning us that the daily number of deaths from Covid-19 in Malta was expected to triple during the month of December: from two to six deaths daily. At the time of writing the Covid-19 death count is 106 and rising. The death count has increased substantially since restrictions were reduced in July 2020.

Within this context it is not on to encourage large numbers to descend on Valletta for their Christmas shopping. It is the time to do exactly the opposite: discourage movements, hoping that as a result, movements are restricted to the bear minimum.

All of us acknowledge that Covid-19 has seriously impacted the livelihood of many. Economic sectors such as the food and the hospitality industries have experienced severe challenges during the summer season, when ordinarily this business would have been booming. As we approach Christmas, the pandemic not only does not show any sign of slowing down: it may well spike once more. An opportunity for economic recovery remains under threat.

More people are succumbing to the virus every day. The desire to draw people to Valletta and other commercial centres in an effort to tap the Christmas spirit for commercial gain, thereby providing a lifeline to businesses is understandable. Health considerations should however take priority: now is however not the time to encourage celebrations of whatever nature. Instead of encouraging people to get out to the commercial centres, government should encourage more cautious behaviour. Government handouts and wage supplements have the specific purpose of helping shoulder the burden created by all this.

Why do we threaten the sacrifices of the many at this critical time by encouraging unreasonable behaviour?

Covid-19 will not kill Christmas if fewer people do their Christmas shopping. The Christmas spirit is not measured in terms of the volume of Christmas shopping but in terms of our acts of solidarity.

Where do we go from here?

The greatest act of solidarity, at this time, is to protect the vulnerable amongst us by following the advice of the health authorities intended to contain the Covid-19 spread as much as possible. A vaccine may be on the horizon, possibly heralding the beginning of a slow return to normality in the first half of the new year.

Until then, it is our duty to take care of ourselves and others by ensuring cautious behaviour. This is the practical solidarity expected from all of us this Christmas season.

published in The Malta Independent on Sunday : 21 November 2020

Il-każ numru 22: il-konsulent Konrad Mizzi

Nhar it-Tnejn 12 t’Ottubru fis-2.30pm ser jiltaqa’ il-Kumitat Permanenti dwar l-Istandards fil-Ħajja Pubblika. Fuq l-aġenda għandu item wieħed:

Rapport dwar Investigazzjoni mill Kummissarju għall Istandards (Każ K/022).

Daqshekk biss tgħid l-aġenda.

Il-każ K/022 tressaq minni għall-attenzjoni tal-Kummissarju għall-Istandards. Fil-fatt nhar it-28 ta’ Jannar 2020 kont ktibt lil Dr George Hyzler u wara li rreferejtu ghall-kuntratt ta’ konsulenza li l-Awtorita tat-Turizmu tat lil Onorevoli Konrad Mizzi wara li spicca minn Ministru, li dakinhar stess il-Ministru Julia Farrugia ħabbret li gie annullat, talbtu biex  jinvestiga l-ghoti ta’ dan il-kuntratt u dan bl-iskop li tkun ezaminata l-imgieba ta’ Joseph Muscat (Prim Ministru), Konrad Mizzi (ex-Ministru u Membru Parlamentari), Gavin Gulia (Chairman tal-Awtorita tat-Turizmu) u Johann Buttigieg (Chief Executive Officer tal-Awtorita tat-Turizmu).

Nhar it-Tnejn jiena ġejt infurmat mill-uffiċċju tal-Kummissarju dwar l-Istandards fil-Ħajja Pubblika li l-investigazzjoni li jiena, għan-nom ta’ Alternattiva Demokratika, kont tlabt f’Jannar li għadda kienet konkluża u li r-rapport finali kien ġie sottomess lill-kumitat permanenti tal-Parlament dwar l-Istandards fil-Ħajja Pubblika.

Fuq talba tiegħi jiena ltqajt ma’ Dr George Hyzler Kummissarju dwar l-Istandards fil-Ħajja Pubblika fejn tlabtu kopja tar-Rapport. Dr Hyzler infurmani li ma setax jagħtini kopja għax huwa l-Ispeaker biss li jista’ jagħmel dan skond il-liġi.

Jiena naf, anke minn informazzjoni fuq is-sit elettroniku tal-Kummissarju dwar l-Istandards fil-Ħajja Pubblika stess li rapport dwar investigazzjoni fejn jirriżulta nuqqas ta’ xi ħadd li jkun ġie investigat qatt ma jkun rilaxxjat mill-kummissarju. Għalhekk, fil-fehma tiegħi jidher li l-Kummissarju sab li hemm nuqqas gravi u miexi strettament ma’ dak li tgħid il-liġi, bħal meta ikkonkluda li Joseph Muscat kien naqas meta aċċetta l-inbid Petrus.

Hu fl-interess tat-transparenza li l-Ispeaker għandu jippubblika dan ir-rapport immedjatament.

Il-bieraħ kellimt lill-Ispeaker Anglu Farrugia u tlabtu kopja tar-rapport. Huwa assigurani li hekk kif ikollu l-awtorizzazzjoni tal-Kumitat tal-Kamra jippubblika r-rapport.

Nistenna li nhar il-Tnejn il-Kumitat Parlamentari jaqbel bla diffikulta li r-rapport kollu jara d-dawl tax-xemx.

Niftħu l-iskejjel ftit ftit

Il-messaġġi konfliġġenti fil-bidu tas-sajf minn politiċi fis-sens li l-Covid-19 kien taħt kontroll huma in parti responsabbli għall-qagħda attwali. Kien in partikolari l-Prim Ministru flimkien mal-Ministru tat-Turiżmu li pubblikament emfasizzaw li issa li l-pandemija kienet taħt kontroll stajna ingawdu is-sajf!

Kienet din l-attitudni irresponsabbli li wasslet biex ġew rilassati b’mod mgħaġġel ir-restrizzjonijiet marbuta mal-Covid-19 meta s-sens komun kien jitlob pass iktar kawt.

Nifhem li l-operaturi ekonomiċi li kienu qed iġorru l-piz kienu kontinwament isusu wara l-awtoritajiet tat-turiżmu. Imma meta l-Gvern ċeda bagħat l-agħar messaġġ possibli: li r-restrizzjonijiet ma kienux meħtieġa. Meta l-Prim Ministru mbagħad ħafer il-multi li weħlu dawk li abbużaw u kisru l-kundizzjonijiet tal-kwarantina u restrizzjonijiet oħra, għaxxaqha!

Din hi s-sitwazzjoni attwali: fi tmiem is-sajf ir-rata tal-infezzjonijiet tal-Covid-19 hi sfortunatament l-ogħla s’issa f’Malta. Il-106 każ ta’ Covid-19 li irriżultaw nhar l-Erbgħa huma bozza ħamra li qed  itteptep u tgħidilna li l-kontrolli li għanda illum mhux adegwati. Hemm ħtieġa ta’ infurzar aħjar.  

L-ekonomija qalgħet daqqa ta’  ħarta għalkemm is-sussidji u l-għajnuniet li ħareġ il-Gvern bla dubju naqqsu l-impatt tad-daqqa. 

Il-mixja lura lejn in-normalità mhiex waħda faċli. Mhux ser isseħħ mil-lum għal għada. Teħtieġ il-paċenzja min-naħa ta’ kulħadd. Teħtieġ ukoll sens ta’ responsabbiltà billi nsegwu l-prewkazzjonijiet kollha neċessarji, fosthom li nilbsu l-maskri protettivi, mhux biss biex nipproteġu lilna nfusna imma fuq kollox biex nipproteġu lill-oħrajn.

L-argument bħalissa huwa jekk l-iskejjel għandhomx jiftħu jew le. Fin-nofs hemm l-interess tal-edukazzjoni tal-istudenti, il-ħtiega tal-genituri li jaħdmu u s-saħħa kulħadd: fuq quddiem nett dik tal-istudenti kif ukoll tal-għalliema kif ukoll ta’ dawk kollha nvoluti fl-amministrazzjoni tal-iskejjel u tal-istituzzjonijiet edukattivi.

Hemm ħafna argumenti validi għax l-iskejjel u l-istituzzjonijiet edukattivi għandhom jiftħu. Dan minkejja li l-protokolli dwar l-imġieba meħtieġa damu ma ħarġu b’mod li kabbru l-inċertezza ta’ kulħadd.

L-ewwel u qabel kollox hu fl-interess tal-istudenti, kbar u żgħar, li l-istituzzjonijiet edukattivi jerġgħu jiftħu l-bibien tagħhom. Hemm limitu dwar kemm jista’ jsir tagħlim effettiv b’mod virtwali. It-tagħlim b’mod elettroniku bla dubju jista’ jgħin – hu għodda tajba – imma qatt ma jista’ jissostitwixxi l-kuntatt dirett bejn l-għalliema u l-studenti b’mod partikolari ta’ dawk li għadhom fl-istadji inizzjali tat-tagħlim. F’numru ta’ każi ta’ studenti vulnerabbli l-kuntatt dirett bejn l-għalliem u l-istudent hu l-unika mezz ta’ tagħlim effettiv. Dawn huma fost l-iktar li batew bl-għeluq komplet tal-iskejjel u l-istituzzjonijiet edukattivi. Il-ħsara li saritilhom mhux faċli li tkun rimedjata. Bħala riżultat tal-għeluq tal-iskejjel, effett dirett tal-Covid-19, hemm numru ta’ tfal li qegħdin fil-periklu li jintilfu għal kollox għas-sistema edukattiva!

L-iskejjel jeħtieġ li jiftħu ukoll għax il-genituri jeħtieġ li huma ukoll imorru għax-xogħol. L-għeluq tal-iskejjel qed iżżomm numru ta’ ġenituri milli jmorru lura għax-xogħol għax inkella ma jibqa’ ħadd biex jieħu ħsieb l-ulied. Niftakru li issa anke in-nanniet huma out of action għax huma fost il-vulnerabbli! Mhuwiex raġjonevoli li nistennew li f’dan il-mument kritiku jerfgħu l-piż in-nanniet, b’periklu għal saħħithom. Fost dawk li qalgħu daqqa kbira bl-egħluq tal-iskejjel hemm il-familji b’genitur wieħed: dawn qed jissograw l-impieg tagħhom ferm iktar minn ħaddieħor.

Mhux kull xogħol hu possibli li jsir bit-telework! Fejn hu possibli dan għandu jibqa’ jsir. Imma kif nafu ilkoll dan mhux possibli dejjem.

Fid-dawl tal-ispluzjoni ta’ każi tal-Covid-19 naħseb li minkejja l-ħtieġa li l-iskejjel jiftħu, m’huwiex prattiku li dawn jiftħu kompletament u dan biex jonqos ir-riskju tal-imxija tal-Covid-19. Huwa l-każ li nesploraw li minflok ma jiftħu kompletament l-iskejjel jiftħu bil-mod biex jerġgħu jibdew jistabilixxu kuntatt (anke jekk wieħed minimu) mal-istudenti u jkun possibli li tkun imħarsa is-saħħa ta’ kulħadd.

Is-soluzzjoni hi li nimxu b’mod gradwali, bil-mod, pass pass. L-istudenti vulnerabbli u dawk fl-etajiet li għandhom dipendenti mill-għalliema għandhom ikunu minn tal-ewwel li jerġgħu jibdew l-iskola għax huma l-iktar li għandhom bżonn!

Dan hu l-unika mod li bih nistgħu naslu. Aħjar pass żgħir il-quddiem, b’kuntatt minimu flok bil-bibien magħluqin.

ippubblikat fuq Illum: il-Ħadd 20 ta’ Settembru 2020

Covid detection and school opening

The conflicting messages in early summer issued by Maltese holders of political office that Covid-19 was under control are partly responsible for the current state of play. Specifically, the Prime Minister and the Minister for Tourism are on record as having publicly stated that matters were under control and that we could now “enjoy summer”.

It is this irresponsible attitude that led to the fast track relaxation of Covid-19 restrictions when a more common-sense approach would have indicated a much slower pace.

One does understand that the economic operators feeling the pinch were lobbying continuously the Tourism authorities. However, when government gave way, it sent the worst possible message: that the restrictions were not required. When the Prime Minister announced an amnesty relative to  fines imposed, he made matters worse.

This is the current state of play: at the end of summer the rate of Covid-19 infections is unfortunately the highest ever in the Maltese islands. The 106 cases identified on Wednesday is a red light warning us that controls in place are not adequate. They need to be tightened up and enforced.

As a result of the Covid-19 restrictions the economy has contracted. The government subsidies and handouts helped substantially to reduce the negative impacts.

The road back to “some version of normal” will be slow and painful. It will definitely take a considerable time, depending on the sector under consideration. It requires caution, patience and a sense of responsibility.

The current Covid-19 agenda is considering whether and when it will be possible to re-open our educational institutions.  This is primarily in the interests of our students as well as of parents whose painfully constructed work/life balance has been destabilised. It is also in the interest of protecting everyone’s health: that of students, teachers, as well as those responsible for the administration of the educational institutions.

There are a multitude of valid arguments as to why all educational institutions should re-open the soonest even though the state authorities were very late in issuing the behaviour protocols, further fuelling unnecessary uncertainty.

It is first and foremost in the interest of most students, young and old, that formal education gets going the soonest. Online learning, while being useful and having many merits, is no substitute for direct face to face contact between student and teacher, especially in the initial stages of education.

In the case of vulnerable students direct contact with the educator is essential. These are the Covid-19 education victims: their future, already in the fringes, has been severely damaged. There is a real risk of the system losing track of them completely thereby impairing severely their future.

Opening schools is also in the interest of working parents. Their active involvement at their place of work is being hampered as long as schools remain closed. Where can they leave their children? Grandparents are out of the question as they are vulnerable too!  Single parents are definitely worse off with closed schools as even their very livelihood is put into question. 

Telework is not necessarily always a solution, even though it is helpful.

The explosive increase in the number of detected Covid-19 cases during this week does not help matters. Coupled with the late availability of the school behavioural protocols this is creating considerable doubt in all stakeholders as to whether the authorities can handle the return back to school.

It may be reasonable to explore whether instead of an across the board return to school, a staggered approach can be implemented with the vulnerable and the dependent students being given priority. This could be the only realistic way forward.

published in The Malta Independent on Sunday : 20 September 2020

Wara l-gwerra ċivili fil-PN

Għad m’hemm l-ebda ħjiel tat-tmiem tal-gwerra ċivili fil-PN. Din qed tagħmel ħafna ħsara, mhux biss lill-PN: fl-aħħar minn l-aħħar qed tagħmel il-ħsara lill-pajjiż kollu.

Kull wieħed miż-żewġ darbiet fejn ġie espress vot ta’ sfiduċja fil-Kap tal-PN Adrian Delia iwassal messaġġ politiku ċar li s’issa l-Kap tal-Opposizzjoni għad ma fehem xejn minnu. Meta Delia stqarr li l-vot ta’ sfuduċja espress mill-grupp parlamentari Nazzjonalista u iktar tard mill-Kumitat Eżekuttiv tal-PN ma kellhom l-ebda sinifikat partikolari, kien qed jesponi l-miżerja ta’ kredenzjali demokratiċi tiegħu kif ukoll kien qed jirrifletti l-immaturità politika tiegħu. Dan fl-aħħar m’għandux biss rifless fuq il-kredibilità ta’ Adrian Delia imma ukoll fuq dik tal-PN innifsu.

Il-gwerra ċivili fil-PN qed tisraq l-attenzjoni li presentement jixraq li tkun fuq materji oħra ta’ importanza kbira.  L-irkupru mill-impatti sostanzjali tal-pandemija  Covid-19 u t-tisħiħ tal-kapaċità ta’ Malta kontra l-korruzzjoni u l-ħasil tal-flus jeħtieġu ferm iktar attenzjoni u enerġija. Mhux biss mill-Gvern, imma anke mill-Opposizzjoni.

Jeħtieġ li niddiskutu fid-dettall pjan ta’ rkupru mill-pandemija Covid-19 li jinfirex fuq l-oqsma kollha effettwati: pjan li għandu jkun wieħed integrat ma’ strateġija li tindirizza t-tibdil fil-klima u dan fil-qafas tal-konklużjonijiet tas-summit ta’ Pariġi.  Alternattiva Demokratika diġà tat il-kontribut tagħha xi ġimgħat ilu permezz tal-pubblikazzjoni tar-rapport: Pjan Aħdar: Ġust u Sostenibbli.

Studju riċenti ta’ Deloitte li kien ikkummissjonat mill-Assoċjazzjoni tal-Lukandi u r-Restoranti (MHRA) jindika li l-industrija tat-turiżmu bdiet ġejja f’sensiha. Qed tirrealizza li l-irkupru mhux biss seħħ bil-mod, iżda bil-mod ħafna: iktar kajman milli qatt antiċipaw.   L-Air Malta irrevediet il-pjan kummerċjali tagħha u issa qed tantiċipa li teħtieġ madwar seba’ snin biex tkun f’posizzjoni li terġa’ tibda iġġorr l-istess numru ta’ passiġġiera li kienet iġġor qabel ma faqqgħet il-pandemija.  Dan kollu jwassal għal osservazzjoni waħda – evitata minn bosta – dwar kemm l-aspettattivi tal-industrija tat-turiżmu dwar l-irkupru tal-industrija mhumiex realistiċi.

Ikun ferm aħjar kieku napprofittaw ruħna mis-sitwazzjoni u nippjanaw aħjar biex l-industrija tat-turiżmu tissaħħaħ billi ma tibqax tiffoka fuq in-numri imma fuq il-kwalità tat-turist. Pjan ta’ din ix-xorta, bla dubju, jkun jista’ jindirizza l-impatti ambjentali negattivi sostanzjali tal-industrija b’mod effettiv. Il-Ministru tat-Turiżmu  Julia Portelli-Farrugia ma tantx tidher li taqbel ma dan, għax il-ħin kollu tredden bin-numri.

Il-Moneyval hu Kumitat tal-Kunsill ta’ l-Ewropa  magħmul minn esperti li jevalwaw miżuri kontra l-ħasil tal-flus u l-finanzjament tat-terroriżmu.  Hu grupp ta’ monitoraġġ permanenti bl-inkarigu li jara li l-istati membri tal-Kunsill ta’ l-Ewropa qed jieħdu l-miżuri meħtieġa u maqbula fuq livell internazzjonali.

Fl-aħħar rapport dwar Malta ippubblikat fl-2019 il-Moneyval, tagħmel 40 rakkomandazzjoni spjegati f’ 233 paġna. Rakkomandazzjonijiet dwar x’inhu meħtieġ li jsir.  Ir-riskji għal Malta huma ċari: għandna ekonomija li hi vulnerabbli ħafna primarjament minħabba d-daqs tagħha kif ukoll minħabba l-fatt li hi esposta ħafna għal dak kollu li jiġri barra minn xtutna.   Ir-rapport tal-Moneyval jemfasizza li r-remote gaming, per eżempju hu vulnerabbli ħafna għall-ħasil tal-flus u dan “due to the high number of customers, mainly non-resident, the high volume of transactions, the non-face-to-face nature of the business and the use of prepaid cards.”

Mhux biżżejjed li għandna liġijiet li huma ġeneralment liġijiet tajbin. Hemm ħtieġa qawwija ta’ riżorsi għax mingħajr r-riżorsi ma tista’ timplimenta xejn. Ix-xhieda riċenti tal-Assistant Kummissarju tal-Pulizija  Ian Abdilla fl-inkjesta pubblika dwar l-assassinju ta’  Daphne Caruana Galizia, ftit jiem wara li tneħħa mit-tmexxija tat-taqsima tar-reati ekonomiċi, jindika n-nuqqas ta’ impenn biex il-ħafna dikjarazzjonijiet li jsiru kontra l-ħasil tal-flus ikunu implimentati. Sfortunatament id-dikjarazzjonijiet u l-assigurazzjonijiet repetuti tal-Gvern mhumiex kredibbli.

Mhux aħjar l-Opposizzjoni tuża’ l-ħin tagħha dwar dan? Iktar ma jikkonkludu l-glied intern malajr, aħjar għal kulħadd. Hemm ħafna x’isir wara li  Adrian Delia jiġi f’sensieh u jaċċetta l-inevitabbli.

 

Ippubblikat fuq Illum: il-Ħadd 19 ta’ Lulju 2020

After the PN civil war

The civil war within the PN has no end in sight. This does not only inflict considerable damage on the PN: at the end of the day it damages the whole country.

The two instances of a vote of no confidence in PN leader Adrian Delia are clear political statements which unfortunately the Opposition leader has so far been incapable of deciphering. Labelling the no confidence votes expressed separately by the Opposition Parliamentary Group and the PN Executive Committee as being of no significance further dilutes Adrian Delia’s democratic credentials and reflects his political immaturity. This has a bearing not only on Delia’s credibility but also on that of the PN.

The PN civil war is diverting attention from more pressing issues. The recovery from the devastating impacts of Covid-19 and the strengthening of Malta’s capability in the fight against corruption and money laundering surely require more attention and energy. Not just from government but also from the opposition.

We need to discuss in depth a Covid-19 recovery plan which spans all areas and factors in climate change. Maltese Greens have already made their contribution through the report published some weeks ago entitled: Green Plan: Fair and Sustainable.

A recent Deloitte study commissioned by the Malta Hotels and Restaurants Association (MHRA) indicates that the tourism industry is coming to its senses and realising that the recovery is slow, maybe even much slower than originally perceived.  Air Malta’s revised business plan is envisaging that it will take around seven years for the national carrier to return to pre-Covid-19 capacity. All this begs the question, so far avoided, as to whether the expectations of the tourism industry of attaining full recovery are realistic.

Would it not be more realistic if we realise that this is the appropriate time to plan for a tourism industry that foregoes quantity and focuses on quality? Such a course of action would address the substantial negative environmental impacts of the tourism industry. Tourism Minister Julia Portelli-Farrugia is not on the same page. She is unfortunately desperately after numbers.

Moneyval is a Council of Europe Committee of Experts on the Evaluation of Anti-Money Laundering Measures and the Financing of Terrorism. It is a permanent monitoring body tasked with assessing compliance of Council of Europe member States with international standards.

In its 2019 report on Malta, Moneyval, in a 233-page report, made 40 recommendations on measures which need to be taken. The risks are clear: our economy is highly vulnerable to money laundering, even as a consequence of its size and international exposure.  The report emphasises that remote gaming, for example, is inherently vulnerable to money laundering “due to the high number of customers, mainly non-resident, the high volume of transactions, the non-face-to-face nature of the business and the use of prepaid cards.”

Having good laws is not sufficient. Resources are desperately needed as otherwise laws cannot be implemented. The recent testimony of Police Assistant Commissioner Ian Abdilla in the ongoing public inquiry on the assassination of Daphne Caruana Galizia, a few days after being unceremoniously removed from leading the Economic Crimes Unit, clearly indicates the lack of commitment to implement Malta’s declared objectives in addressing money-laundering. Unfortunately, government’s repeated declarations and assurances are not credible.

Some food for thought for the Parliamentary Opposition: the sooner they conclude their in-fighting the better. There is much to be done after Adrian Delia comes to his senses and accepts the inevitable.

Published in The Malta Independent on Sunday : 19 July 2020