Il-PN u d-due diligence

Waħda mill-aspetti pożittivi tal-elezzjoni tal-Kap il-ġdid tal-PN hi l-obbligu li dawk li jikkontestaw l-elezzjoni jkunu għaddew minn proċess ta’ due diligence. Jiġifieri jkunu ġew eżaminati dwar il-ħidma passata tagħhom biex jiġi stabilit jekk hemmx x’inkun ikkjarafikat. Għax ma jagħmel ġid il-ħadd li wara l-elezzjoni jinqalgħu l-problemi fuq dak li jkun ġie elett.

Din tad-due diligence kienet lezzjoni li l-PN tgħallem mill-elezzjoni ta’ Adrian Delia. Għax b’dak li ippubblikat Daphne Caruana Galizia kien ċar anke minn qabel ma tela’ li xejn ma kien addattat!

Issa x’ser jigri? Ma nafx u l-anqas ma nixtieq noqgħod nispekula. Imma mhux korrett li jingħad li din tad-due diligence hi xi ħaġa żejda. Hi proposta tajba u jekk applikata tajjeb tista’ teħles lill-PN minn ħafna inkwiet!

It-tieġ ta’ Venezja u l-ħasil tal-flus

 

Diversi qed jistaqsu għalfejn dan l-għaġeb kollu dwar min attenda għat-tieġ li sar Venezja fejn iżżewweġ dak li sa ftit ġranet ilu kien iċ-Chairman u s-sid tal-bank Pilatus, Ali Sadr Hasheminejad.

Kull wieħed minna għandu l-obbligu li joqgħod attent biex dak li jagħmel fil-ħajja privata tiegħu jew tagħha ma jirriflettix ħażin fuq il-ħidma pubblika tiegħu jew tagħha. Biex inkun ċar, meta ngħid il-ħidma pubblika mhux qed nillimita ruħi għall-politiċi.

Sfortunatament għal bosta sar qiesu xejn m’hu xejn.

L-arrest fl-Istati Uniti tal-Amerika ta’ Ali Sadr Hasheminejad sar il-ġimgħa l-oħra. Kien arrest dwar ksur tal-liġijiet Amerikani fuq is-sanzjonijiet kontra l-Iran.

Imma kien ix-xahar l-ieħor li l-European Banking Authority fetħet inkjesta preliminari dwar is-sorveljanza li l-MFSA għamlet fuq il-bank Pilatus u b’mod partikolari dwar id-due diligence meħtiega biex ikun stabilit is-sors tat-€8 miljuni kapital inizzjali biex fetaħ il-bank.

L-issue tal-ħasil tal-flus ilha tissemma xhur sħaħ fil-konfront tal-bank Pilatus.

Il-mistoqsija allura li teħtieġ tweġiba hi dwar jekk kienx hemm preżenti għal dan it-tieġ f’Venezja persuni li x-xogħol tagħhom ta’ kuljum jikkonċerna s-sorveljanza kontra l-ħasil tal-flus.

Biex inkun l-iktar ċar possibli ħa nikkwota ir-rapport ta’ Lovin Malta li ġie ippubblikat il-bieraħ il-Ħadd 25 ta’ Marzu 2018. Jgħid hekk :
“Also present at Ali Sadr’s wedding was Juanita Bencini, a consultant at KPMG – the auditors of Pilatus Bank. Bencini is President of the Institute of the Financial Services Practitioners and chairs the IFSP’s Prevention of Money Laundering And Funding Of Terrorism committee. She is also board member of the government’s finance promotional arm FinanceMalta and chairs the anti-money laundering committee of the Malta Institute of Accountants.

She was accompanied to the wedding by her husband Austin Bencini, who sits on the board of directors of Allied Newspapers – which owns The Times of Malta.”

Ikun interessanti ħafna jekk inkunu nafu x’taħseb l-MFSA dwar dan. U kif qegħdin fiha l-korpi professjonali tal-accountants u l-awdituri jistgħu jilluminawna ftit ukoll!

L-etika professjonali fejn hi?

 

Min hu bħal Pilatu?

Li Pilatu jkun fl-aħbarijiet lejliet kull Ġimgħa l-Kbira hu normali.

L-akkużi gravi fi New York kontra ċ-Chairman tal-Bank Pilatus Ali Sadr Hasheminejad kienu ilhom ikunu investigati sa mill-2013. Id-delitti finanzjarji fl-Istati Uniti tal-Amerika jidher li jeħduhom bis-serjetá. It-tmexmix tal-fenek probabbilment jitħalla għal wara s-sentenza.

Waqt li fl-Istati Uniti kien qed ikun investigat iċ-Chairman tal-Bank Pilatus f’Malta l-MFSA kienet qed tagħmel due diligence dwar l-istess bank. Mid-dehra l-MFSA kienet sodisfatta b’dak li rriżultala tant li fl-2014 ħarġet il-liċenzja tal-Bank.

Ilna nistaqsu dwar kif dan il-Bank ħa l-liċenzja. Għax hu diffiċli biex tifhem kif inhu possibli li fl-Istati Uniti l-Bank ikun taħt il-lenti u qed jiġi investigat u f’pajjiż ieħor fl-istess ħin jinfetħulu l-bibien beraħ u jingħata l-liċenzja.

L-MFSA għandha ħafna x’tispjega.

Hu meħtieġ li l-MFSA stess tkun investigata biex ikun stabilit x’irriżulta waqt il-proċess tad-due diligence u jekk kienx hemm min għalaq għajnejh. Fi ftit kliem: d-due diligence sar bis-serjetá jew le?

L-istejjer li ilna nisimgħu dwar il-Bank Pilatus matul dawn l-aħħar xhur misshom ilhom li wasslu għal azzjoni drastika. Meta illum l-MFSA damet ġurnata sħiħa tiddelibera dwar x’ser tagħmel kont nistenna li tkun sospiża l-liċenzja tal-Bank inkella li l-MFSA taħtar amministrazzjoni temporanja u indipendenti għall-bank biex ikunu assigurat li jekk hemm xi provi li jistgħu jixħtu d-dawl fuq dak li għaddej, dawn ikunu ppreservati.

Għax ngħiduha kif inhi, li bank ikollu lill-Gvern tal-Azerbajan bħala klijent ewlieni tiegħu kellha tiftah għajnejn kulħadd li hemm xi ħaġa mhux f’postha. Għax il-Gvern tal-Azerbajan hu magħruf bħala wieħed mill-iktar Gvernijiet korrotti fid-dinja.

Kif ngħidu, ma min rajtek, xebbaħtek.

Xi ħadd qed jaħsel idejh bħal Pilatu.

It-timbru tal-Mafja u l-‘Ndraghetta

 

L-ebda Awtorità f’Malta m’hi ser tgħidilna x’verifiki għamlet qabel ma ħarġet il-liċenżji. Dan jgħodd ukoll għal dawk il-liċenzji li ġew sospiżi dan l-aħħar wara l-ħruġ ta’ mandat t’arrest Ewropew għal sitt ċittadini taljani . Qed nirreferi għal dawk li kienu involuti fil-logħob tal-azzard elettroniku liċenzjat : iGaming jew remote gaming.

Li kieku l-Awtorità tagħti din l-informazzjoni ma tkunx serja għax tkun qed tikxef idejha!

Jibqa’ peró l-fatt li wara li ilna snin nisimgħu dwar kemm Malta hi l-iktar pajjiż serju f’dan il-qasam, tfaċċaw dawn il-każi. Ir-reazzjoni ġenerali hi li dawn qed jitfgħu dubju fuq is-serjetà li ilna nisimgħu biha.

Biex tgħaxxaqha kien hemm wieħed avukat li qalilna li ankè hu jagħmel il-verifiki (due diligence) dwar il-klijenti tiegħu. Peró dan l-avukat qalilna iktar minn hekk. Għax qalilna x’verifiki jagħmel. Fi stqarrija li huwa stess ħareġ dan l-avukat informa lil kulħadd li l-kumpanija tiegħu tivverifika l-passaport, il-kondotta tal-Pulizija kif ukoll li min japplika jkollu residenza fissa u li din tkun dokumentata.

Issa din l-informazzjoni hi kollha importanti. Li jkollok passaport validu, indirizz fiss u kondotta tal-Pulizija huwa tajjeb bħala punt tat-tluq. Imma ma naħsibx li hu biżżejjed biex tinduna jekk klijent huwiex assoċjat mal Mafja jew mal-‘Ndraghetta. . Imma wisq nibża’ li ftit li xejn qed isir tiftix iktar minn hekk għax kieku hu impossibli li jkun hemm daqstant li qed jiġru warajhom il-Pulizija Taljana u jinstabu fostna.

Wara kollox ħadd ma għandu timbru fuq moħħu jew fuq il-passaport li hu assoċjat mal Mafja jew mal-‘Ndraghetta.

Jiena ma naħsibx li xi ħadd hawn Malta fid-deher fittex li jissieħeb mal-kriminalità organizzata f’dan il-qasam. Probabbilment li kienu huma li bi ħsieb fittxew li jinqdew b’dawk il-professjonisti li isimhom ħasbu li seta jiftħilhom il-bibien mingħajr ħafna mistoqsijiet li huma jqisu żejda.

Hemm bżonn li l-verifiki jsiru ferm aħjar minn dak li jidher li sar s’issa. Fuq kollox hemm bżonn li titneħħa s-segretezza minn dan il-qasam.

Għax għalkemm in-numru ta’ dawk li qed ikunu kawża ta’ problema huma ftit, kull wieħed hu żejjed.

The citizenship bubble of Malta

Many issues are involved in the citizenship debate.

The government clearly considers Maltese citizenship as just another commodity, which it can milk. Initially it even removed the transparency rule from the statute book, which rule ensured the publication of the names of all those who acquired Maltese citizenship.

Whereas local public opinion was completely ignored, the Labour government reacted to the international media coverage by announcing that it will reverse its ditching of transparency. Yet its reaction may be too late as the damage done to Malta’s reputation is not easily reversed.

The international media queried the unconventional methods used to generate the finance required by the Maltese state.

Within EU circles it is clear that issues concerning citizenship are a competence reserved to member states. Yet the  Schengen dimension of EU citizenship cannot be ignored.

The citizenship scheme is attractive because, through it, the prospective citizen attains freedom of movement within the EU.

It is a very serious concern which can only be adequately addressed if the due diligence process is foolproof.

The problem is that, to date, the Maltese Government has already signalled that it is not that much concerned by the impact of persons who are associated with a fraudulent past, a case in point being government advisor Shiv Nair who is listed permanently on the World’s Bank blacklist.

Another recent example is China Communications Construction Company Limited, also on the World Bank blacklist. This Chinese Company will carry out (gratis) the feasibility study for a Malta-Gozo bridge on the basis of the very friendly relations between the two republics, we were told. (I had the impression that countries had no friends, they just have interests!)

This follows the earlier selection of Lahmeyer International as an advisor to the Gonzi Government. Lahmeyer International too was on the World Bank’s  blacklist.

Past performance indicates that due diligence is not an area in which the Republic of Malta has excelled.

Is it a sale or is it an investment? In fact it is a bit of both. It is surely an unconventional way of raising finance. Its major characteristic is that it focuses on the short term benefits and ignores the long term impacts.  The selling price can give immediate results: it can finance the start-up of specific projects. Whether these will be successful is another matter altogether. The impacts of an investment scheme will take more time, its a long term exercise.

The method of payment selected for the purchase of citizenship is clearly based on the St Kitts and Nevis model in the Caribbean.  In St Kitts and Nevis, payment for citizenship is received by the Sugar Industry Diversification Foundation and, subsequently, invested. The investment made is not at the discretion of the applicant for citizenship but a decision by the country dishing out the citizenship.

Public opinion considers that citizenship should be acquired through establishing solid roots in the country. Establishing minimum residence criteria and committment to the economic development of Malta through investment and job creation are essential criteria to be linked to the award of economic citizenship.

Government has done well, even though late in the day, to declare that it will reverse its secrecy stance. The declaration by Deputy Prime Minister Louis Grech that the regulations being drafted to implement government’s proposal will ensure that the names of those granted citizenship under the new legislation are public is welcome. This new position adopted by the government links with and reinforces the public committments made on the need for more robust due diligence.

It is, however, clear  that regulations alone will not suffice to entrench transparency in the citizenship scheme.  Amendments will also be necessary to the main legislation, in particular to remove reporting restrictions imposed by Parliament on the regulator.

The citizenship debate was also characteristed by the radical position taken by the Nationalist Party that, once back in office, it would not only take steps to scrap the new citizenship scheme but that it would, moreover, withdraw citizenship granted under the provisions of the scheme.

The Attorney General has advised the government that the PN’s proposal would be unconstitutional and would infringe human rights. Such advice was confirmed by the Dean of the Faculty of Law and by constitutional expert Ian Refalo.

The PN has declared that it is in receipt of legal advice reinforcing its position on the withdrawal of citizenship granted.

Whilst the Prime Minister has published the advice received from the Attorney General, the Leader of the Opposition has failed to follow suit. The Leader of the Opposition needs to be consistent. He cannot chastise the government for being secretive whilst simultaneously withholding important information from the public. It is not just the government which needs to be transparent.

The availability of both government and opposition to meet and discuss possible modifications to the citizenship scheme is welcome. Hopefully the wider national interest will prevail.

published in The Times Saturday, 23 November 2013

Id-demokrazija tal-Labour …………… bit-telefon ta’ Joseph

Id-deċiżjoni tal-Gvern li jneħħi l-obbligu mill-liġi taċ-ċittadinanza illi jkunu ippubblikati l-ismijiet tal-persuni kollha li jingħataw iċ-ċittadinanza għamlet ħsara kbira lill-pajjiż.

Il-ħsara saret mid-deċiżjoni innifisha u min-nuqqas tal-Gvern li jkun sensittiv għall-opinjoni pubblika f’Malta stess. Ħsara li ġiet riflessa fil-kummenti fil-media internazzjonali.

Il-kritika li saret fil-pubbliku minn diversi kien obbligu. Kien nuqqas tal-Gvern li injora din il-kritika għax dehrlu li kellu s-saħħa li jirrombla minn fuq kulħadd.

Issa l-Gvern iċċaqlaq. Louis Grech Deputat Prim Ministru qal li ċempillu l-Prim Ministru Joseph Muscat u qallu bil-posizzjoni l-ġdida.

Possibli li l-Partit Laburista jaċċetta dan il-mod kif jittieħdu d-deċiżjonijiet? Dan hu l-mod kif jiddeċiedi il-Labour? Jiddeċiedi Joseph u jikkomunika d-deċiżjoni  tiegħu bit-telefon. Possibli li dan hu l-livell ta’ diskussjoni politika fil-Partit Laburista?

Sal-lum jiena kont qed inqis li l-liġi taċ-ċittadinanza hu kaz ta’ġudizzju politiku (tal-Labour) żbaljat. Imma issa jidher li hu ħafna agħar minn hekk. Donnu li fil-Labour Party ta’ Malta wieħed jiddeċiedi u l-oħrajn ibaxxu rashom wara li jirċievu telefonata.

Il-ħsara li saret hi kbira. Hu ċar kif il-Labour jiddeċiedi: bit-telfon. Imma agħar minn hekk ġiet imtappna r-reputazzjoni ta’ Malta. Din hi ħsara kbira li l-effetti tagħha għad irridu inħossuhom.

Sal-ponta ta’ imnieħru

Għall-Kap tal-Opposizzjoni Simon Busuttil, il-mod kif żviluppat l-istorja tal-bejgħ taċ-ċittadinanza għall-prezz ta’ €650,000 hi sħaba sewda għax il-Gvern irrombla minn fuq l-Opposizzjoni. Simon Busuttil kompla jgħid li dak li ġara hu ta’ theddida għad-demokrazija.

Il-Gvern wasal għall-konklużjoni li l-iskema tal-bejgħ taċ-ċittadinanza  hi mezz tajjeb biex bih jiġbor il-miljuni għal numru ta’ snin, biżżejjed biex ikollu l-mezzi ħalli jiffinanzja l-programm politiku li jrid iwettaq mingħajr ma jżid taxxi. Jidher li ngħata pariri dwar dan kemm mill-konsulenti tiegħu kif ukoll minn dawk li nirreferu għalihom bħala lobbyists.

Il-Gvern geżwer il-proposta tiegħu fis-segretezza. Fatt li saħħah l-argument li minkejja d-due diligence kollha li jista’ jkun hemm xorta hemm il-possibilita ta’ karattri mhux mixtieqa li japplikaw għal u jakkwistaw din iċ-ċittadinaza.

Li kieku l-Gvern aċċetta s-suggeriment li jneħħi s-segretezza, proposta li saret mill-Alternattiva Demokratika,  mill-Opposizzjoni, kif ukoll mis-soċjeta’ ċivili, argument qawwi kontra din l-iskema taċ-ċittadinanza kien ikun eliminat.

Il-konsegwenza tal-iskema kif approvata mill-Parlament hi li Malta tidher li biex iddaħħal il-flus hi lesta li tiddefendi l-interessi ta’ min ma jridx jikxef l-identita tiegħu.Issa dan kollu jmur kontra r-reputazzjoni li Malta kisbet tul is-snin bħala ċentru finanzjarju serju u ta’ min jafdah. Sfortunatament din ir-reputazzjoni tajba inevitabilment ser tittappan u dan minħabba li s-segretezza tal-iskema taċ-ċittadinanza inevitabilment ser tkun assoċjata mal-idea ta’ tax haven. Dan kollu jista’ jwassal għal impatt negattiv fuq is-servizzi finanzjarji li huma ibbażati f’Malta bħala riżultat ta’ din ir-reputazzjoni tajba. B’mod li dak li l-Gvern idaħħal mill-iskema tal-bejgħ taċ-ċittadinanza jintilef minn banda oħra.

Imbagħad hemm l-issue tal-prinċipji involuti. Fir-realta’ hawnhekk ingħataw messaġġi konfliġġenti. Għax fil-prinċipju hemm qbil maċ-ċittadinanza ekonomika. Id-differenza ta’ opinjoni hi dwar x’inhu meqjus bħala investiment aċċettabbli. Il-Gvern għażel mudell ta’ donazzjoni “żgħira” minn għand numru imdaqqas bħalma hu ipprattikat f’diversi pajjiżi fil-Karibew filwaqt li l-kontro-proposta hi l-mudell Awstrijak ta’ investiment sostanzjali.

Il-kuntrast bejn iż-żewġ mudelli hu li l-mudell li għażel il-Gvern iwassal għall-fondi direttament fil-kaxxa ta’ Malta li dwarhom ikun il-Gvern li jiddeċiedi kif ikunu investiti. Min-naħa l-oħra l-mudell Awstrijak idum iktar biex jagħti r-riżultati. Apparti dan dwar l-investimenti mill-mudell Awstrijak il-Gvern, ftit li xejn ikollu kontroll fuq kif jitħaddem.

Bħalissa l-istampa internazzjonali qed tirrapporta dak li Malta qed toffri għall-bejgħ passaport għall-Unjoni Ewropeja. Nistennew u naraw kif ser jiżviluppaw l-affarijiet u l-konsegwenzi.

L-issue kollha taċ-ċittadinanza hi deċiżjoni politika li ma naqbilx magħha għax hi ibbażata fuq konsiderazzjonijiet ta’ benefiċċju “short term”.  Fil-waqt li l-anqas dan l-impatt “short term” ma hu assigurat għad irridu naraw jekk l-impatt negattiv antiċipat fuq is-servizzi finanzjarji iseħhx. Filwaqt li nixtieq li dan ma jiġrix, issa hu ċar li għandna Gvern li jħares sal-pont ta’ imnieħru.

Ir-referendum: għodda b’saħħitha f’pajjiż demokratiku

Il-bieraħ fil-għodu Alternattiva Demokratika għamlet sejħa lis-soċjeta ċivili biex tingħaqad u issejjaħ referendum abrogattiv dwar il-liġi li l-Parlament  kellu u fil-fatt approva l-bieraħ stess biex ikun possibli illi l-Gvern ibiegħ iċ-ċittadinanza lil min ikun lest li jħallas €650,000.

Is-sejħa ta’ Alternattiva Demokratika intlaqgħet tajjeb mill-parti l-kbira ta’ dawk li ikkummentaw.

Hemm min iżda għadu ma fehemx b’mod ċar dak li qiegħed jiġi propost.

Il-proposta hi li jitħaddmu l-proċeduri tal-liġi dwar ir-Referenda b’mod li deċiżjoni li ħa l-Parlament, f’dan il-każ approvazzjoni ta’ liġi, tkun imħassra.

Kien hemm min qal li għax  il-Gvern ma jaqbilx ma dan allura jaħsbu li dan ma jistax isir. Kien hemm min ikkummenta li l-maġġoranza Parlamentari ta’ 9 voti li għandu l-Gvern ifisser li prattikament jista’ jagħmel li jrid.

Is-sejħa ta’ referendum abrogattiv (jiġifieri referendum li jħassar liġi jew strument legali bħalma huma regolamenti) ma jiddependix mill-Gvern.  Jiddependi minn jekk ikunx hemm 10% tal-votanti reġistrati fl-aħħar reġistru elettorali li jaqblu li jissejjaħ tali referendum. Dawn l-10% tal-votanti bħalissa jammontaw għal madwar 35,000 persuna.

Mela jekk 35,000 persuna jiffirmaw il-petizzjoni biex jissejjaħ ir-referendum il-proċess għal dan ir-referendum jibda u ma jkun jista’ jżommu ħadd ħlief il-Qorti.

Allura, qalu uħud, ser jibda jkollna referendum fuq kull ħaġa ta’ xejn?

It-tweġiba hi li le, mhux ser jibda jkollna referendum fuq kull ħaġa ta’ xejn.

Hemm affarijiet li dwarhom ma jistax jissejjaħ referendum.   Dawn l-affarijiet jinkludu kull leġislazzjoni fiskali (bħat-taxxi), il-Kostituzzjoni ta’ Malta, il-Liġi li inkorporat il-Konvenzjoni Ewropeja dwar id-Drittijiet tal-Bniedem fil-liġi Maltija, trattati Internazzjonali li Malta rratifikat, il-liġi dwar l-Elezzjoni Ġenerali u l-liġi dwar l-interpretazzjoni.

Il-liġijiet Maltin jipprovdu għal tlett tipi ta’ referenda.

L-ewwel tip ta’ referendum hu biex ikunu approvati uħud mill-emendi għall-Kostituzzjoni ta’ Malta.

It-tieni tip ta’ referendum huwa dak li jsir biex il-Gvern jikkonsulta ruħu, bħalma sar bir-referendum dwar t-tisħib ta’ Malta fl-Unjoni Ewropeja, dak dwar l-Indipendenza jew dak dwar l-Integration, kif ukoll ir-referendum dwar id-divorzju. Dan jissejjaħ referendum konsultattiv.

It-tielet tip ta’ referendum huwa dak li jħassar liġijiet (jew regolamenti). Dan it-tip ta’ referendum jissejjaħ referendum abrogattiv. S’issa għadu qatt ma sar referendum abrogattiv  f’Malta.

Bħalissa qed jinġabru l-firem biex isir l-ewwel referendum abrogattiv dwar il-kaċca fir-rebbiegħa. Twaqqfet koalizzjoni magħmula minn Alternattiva Demokratika u tlettax-il għaqda ambjentali. Il-proposta f’dan il-każ hi li jitħassru regolamenti li jippermettu din it-tip ta’ kaċċa. Kif tħabbar, s’issa inġabru 20,000 firma. Jiġifieri jonqos madwar 15,000 firma oħra.

Fil-proposta tal-bieraħ Alternattiva Demokratika stiednet lis-soċjeta ċivili biex tingħaqad flimkien ħalli titfassal kampanja għal referendum abrogattiv dwar l-emendi għal-liġi taċ-ċittadinanza approvati il-bieraħ mill-Parlament. Jekk u kif dan jista’ jsir għad irridu naraw.

Għax ir-referendum abrogattiv hu għodda importanti ta’ pajjiż demokratika. Għodda li permezz tagħha hu possibli li tittieħed deċiżjoni finali dwar kontroversji fil-pajjiż. Din hi għodda li ma ġietx użata biżżejjed f’Malta. Hemm bżonn nifhmu iktar kemm din hi għodda b’saħħitha biex inkunu nistgħu nagħmlu użu tajjeb tagħha.

M’humiex ħafna l-pajjiżi li ċ-ċittadini tagħhom għandhom din il-possibilita’ li jħassru deċiżjoni tal-Parlament. Il-ġar tagħna l-Italja hu wieħed minn dawn il-pajjiżi fejn il-poplu permezz ta’ referendum abrogattiv għal darba darbtejn ħassar id-deċiżjoni tal-Parlament Taljan dwar il-politika u l-impjanti nuklejari.

Ir-referendum abrogattiv jagħtina d-dritt li niddeċiedu aħna bil-vot tagħna dwar affarijiet li ma nkunux naqblu ma kif iddeċidhom il-Parlament. Għax għalkemm il-Parlament huwa l-għola istituzzjoni tal-pajjiż, anke l-Parlament ikollu jbaxxi rasu quddiem il-vot kif espress f’referendum.

Id-demokrazija tagħna żviluppajniha sa dan il-punt. Nagħmlu użu bil-għaqal mid-drittijiet tagħna biex anke l-Parlament jifhem li għandu l-obbligu li jirrispetta d-drittijiet u l-fehmiet tagħna ilkoll.

Il-logħob biċ-ċittadinanza ekonomika

Il-logħob biċ-ċittadinanza Maltija qed idejjaq lill-kulħadd.

Li jkun possibli li tingħata ċ-ċittadinanza lil min jagħti kontribut għall-iżvilupp ekonomiku tal-pajjiż hi proposta tajba. Jeħtieġ iżda li jkunu indirizzati żewġ diffikultajiet.

L-ewwel diffikulta’ hi dwar jekk il-kontribut għandux ikun ammont żgħir (relattivament) mingħand diversi persuni li miġbur flimkien jintuża mill-Gvern biex jiffinanzja inizzjattivi partikolari [x’inhuma għad irridu naraw].  Dan hu li jsir f’St Kitts u Nevis fil-Karibew permezz ta’ donazzjonijiet lill-Fondazzjoni dwar id-diversifikazzjoni tal-Industrija taz-Zokkor [Sugar Industry Diversification Foundation].

Min-naħa l-oħra fl-Awstrija l-impenn hu wieħed ta’ kontribut dirett tal-individwu fl-ekonomija mingħajr ma juża l-istat bħala intermedju.

L-għażla reali jiġifieri hi bejn min ikun diġa ta’ prova ta’ kontribut għall-iżvilupp ekonomiku tal-pajjiż u min jagħti kontribut ta’ €650,000 li wara jitħaddmu mill-Gvern flimkien mal-kontribut ta’ ħaddieħor.  Għalija l-ewwel triq, dik imħaddma mill-Awstrija hi iktar serja u marbuta mar-riżultati miksuba. It-tieni triq, dik ibbażata fuq il-prattika f’St Kitts u Nevis, hi dgħajfa u mhux neċessarjament li tagħti riżultat. Kullma tagħmel tagħti l-flus f’idejn il-Gvern li jista’ jħaddimhom tajjeb u jista’ jħaddimhom ħażin.

Mela d-differenza bejn iż-żewġ sistemi hi li waħda tagħti ċ-ċittadinanza ekonomika li min ikun diġa tak ir-riżultati u l-kontribut għal titjib ekonomiku filwaqt li oħra tippremja biċ-ċittadnaza ekonomika lil min jagħtik il-finanzi biex tipprova tieħu inizzjattivi. M’hemmx bżonn tkun għaref biex tikkonkludi li l-ewwel  sistema hi bil-bosta aħjar mit-tieni.

It-tieni diffikulta hu dik li tissejjaħ due diligence. Jiġifieri li tgħarbel lil min japplika biex tara jekk hux fl-interess tal-pajjiż li jingħata ċ-ċittadinanza. Il-proposta tal-Gvern hi li d-due diligence jagħmluha Henley and Partners (konsulenti tal-Gvern) li ser imexxu huma stess l-implimentazzjoni tal-iskema anke jekk id-deċiżjonijiet finali jeħodhom il-Gvern.  Ikun ferm aħjar li min imexxi l-iskema (u li ukoll ser imexxi l-quddiem applikazzjonijiet ta’ klijenti tiegħu stess) ma jkunx hu stess li jgħarbel l-applikanti.  Anke jekk ikunu persuni differenti fl-istess ditta.

Niftakru li anke l-Montenegro kellhom sistema simili ta’ ċittadinanza ekonomika li ġiet sospiża meta bdew id-diskussjonijiet għas-sħubija tal-Montenegro fl-Unjoni Ewropeja. Minkejja li waħda mill-kundizzjonijiet tal-iskema tal-Montenegro kienet li ċ-ċittadinanza ekonomika ma tingħatax li min imiss mal-kriminalita din xorta ingħatat lil Thaksin Shinawatra ex-Prim Ministru tat-Tajlandja li pajjiżu jridu jgħaddi proċeduri kriminali dwar korruzzjoni.

Dawn huma dawk li aħna f’Alternattiva Demokratika naraw bħala id-difetti tal-iskema proposta mill-Gvern. Pass żbaljat wieħed f’din l-iskema jista’ jħarbat ix-xogħol utli li sar fil-qasam tas-servizzi finanzjarji f’Malta tul is-snin. L-istess bħalma qed isir bil-paroli tal-Opposizzjoni li, meta tirritorna fil-Gvern tirtira ċ-ċittadinanza mogħtija taħt din l-iskema.  Id-dubju li hemm fuq il-validita’ kostituzzjonali ta’ dak li qed jgħid il-Kap tal-Opposizzjoni Simon Busuttil mhux ser ikun ta’ ġid għall-pajjiż.

Hemm ħafna sens komun nieqes f’dak li qed jgħidu kemm il-Gvern kif ukoll l-Opposizzjoni. L-atitudni tat-tnejn li huma qed tagħti messaġġ ħażin lil kull min qiegħed widnejh miftuħin biex jisma’.

Meta ex-Prim Ministru korrott xtara passaport mingħand il-Montenegro

Thaksin Shinawatra kien Prim Ministru tat-Tajlandja bejn l-2001 u l-2006. Fl-2006 tneħħa minn kolp ta’ stat b’akkużi ta’ korruzzjoni u abbuż ta’ poter.

Minn dakinhar sal-lum għex prinċipalment fid-Dubai.

Meta ħarab mit-Tajlandja ftit wara l-kolp ta’ stat kien xtara l-Manchester City l-klabb tal-futbal Ingliż.

Kien nefaq 82 miljun lira sterlina biex xtara 75% tal-isħma tal-klabb iżda ftit wara biegħu lil investituri Għarab minn Abu Dhabi.

Maħrub minn pajjiżu li jridu lura biex jgħaddi proċeduri kriminali dwar korruzzjoni, Thaksin Shinawatra xtara ċ-ċittadinanza tal-Montenegro. Il-Montenegro toffri ċ-ċittadinanza lil min jinvesti iktar minn €500,000 fil-pajjiż. Ftit irħas minn kemm ser tiġi tiswa ċittadinanza ekonomika f’Malta.

U bil-ħaqq ftit wara li l-Montenegro beda l-proċess biex jissieħeb fl-Unjoni Ewropeja, fuq talba tal-EU, fl-2010 l-Montenegro iffriża l-bejgħ tal-passaporti.

Malta qed tiġri wara dawn it-tip ta’ klijenti.