Il-legat ta’ Arvid Pardo: niskopru mill-ġdid il-vokazzjoni marittima

“Aħna għandna interess naturali u vitali fil-baħar ta’ madwarna li permezz tiegħu ngħixu u nieħdu n-nifs.” Dan hu kliem Arvid Pardo, dakinnhar ambaxxatur ta’ Malta għall-Ġnus Magħquda, kliem li qal meta kien qed jindirizza  l-Assemblea Ġenerali fuq il-proposta ta’ Malta dwar qiegħ il-baħar u r-rizorsi tiegħu bħala l-wirt komuni tal-umanità.

Il-baħar hu ħajjitna, iżda ftit li xejn jingħata prominenza fil-prijoritajiet politiċi tal-pajjiż. Bħala gżira stat,   il-baħar u dak kollu marbut miegħu, għandu jkun fuq nett fl-aġenda politika tal-pajjiż.  Hu ghalhekk ta’ tħassib li lokalment ma ntqal prattikament xejn mill-Gvern dwar trattat fuq l-ibħra internazzjonali konkluż iktar kmieni din il-ġimgħa fil-qafas tal-istrutturi tal-Ġuns Magħquda. Ftehim li hu ta’ importanza storika u riżultat ta’ negozjati li ilhom sejrin sa mill-2004.  Dan hu ftehim li hu mibni fuq il-legat tal-Konvenzjoni tal-Ġnus Magħquda dwar il-Baħar li dwarha, permezz ta’ Arvid Pardo, Malta tat sehem kruċjali.

Malta teħtieġ li tiskopri mill-ġdid il-vokazzjoni marittima tagħha u li tkun fuq quddiem nett f’dawn l-inizjattivi fid-dibattitu marittimu internazzjonali. Biex inkunu proattivi jeħtieġilna li jkollna Ministeru iffukat fuq il-politika Marittima li jiġbor taħt saqaf wieħed il-politika marittima kollha ta’ relevanza għall-gżejjer Maltin: mill-ekonomija l-blu, is-sajd u l-akwakultura għall-ħarsien ta’ zoni marittimi estensivi anke fl-ibħra internazzjinali, il-ħarsien aħjar tal-kosta kif ukoll li nimplimentaw sewwa l-liġi dwar id-Dimanju Pubbliku bla dewmien u dan biex ikun assigurat l-aċċess pubbliku għall-kosta, u b’hekk, fuq perjodu ta’ żmien tkun ikkontrollata l-kummerċjalizzazzjoni tal-kosta li ilha sejra s-snin.

Darba kellna Segretarjat Parlamentari għall-Affarijiet Marittimi. Illum il-ġurnata l-politika marittima hi linja waħda fil-lista ta’ responsabbiltajiet tal-Kabinett taħt il-Ministeru tat-Trasport. Fir-realtà, imma, l-politika marittima hi frammentata  u dwarha hemm responsabbiltajiet f’diversi Ministeri.  Fil-prattika dan ifisser li ma hemm ħadd li għandu responsabbiltà politika diretta u konsegwenza ta’ hekk il-koordinazzjoni politika f’dan il-qasam hi waħda limitat ħafna.  Din hi ħasra għax dan hu qasam li għandu ħafna potenzjal li jkun ta’ ġid għall-pajjiż.

It-trattat il-ġdid ser ifittex li jindirizza l-ħarsien tas-saħħa tal-oċejani mhux biss fil-present, imma iktar importanti fuq medda ta’ żmien: dan hu il-wirt li ser inħallu warajna lill-ġenerazzjonijiet futuri.   Kif ġie emfasizzat mill-kelliemi għas-Segretarju Ġenerali tal-Ġnus Magħquda Antonio Guterres, dan it-trattat il-ġdid ser ifittex li jindirizza il-kriżi li qed tiffaċċja id-dinja fuq tlett fronti: it-tibdil fil-klima, it-telfien tal-bijodiversità u t-tniġġiż.

In-negozjati dwar it-trattat intemmu fil-lejl bejn l-4 u l-5 ta’ Marzu. Ser iservi biex titwettaq il-wegħda miftehma fil-konklużjonijiet  tal-Konferenza dwar il-Bijodiversità li saret f’Montreal f’Diċembru li għadda u li hi magħrufa bħala  30×30.   Din hi wegħda bl-iskop li tistabilixi fuq sisien legal sodi il-mira ta’ protezzjoni ta’ terz tal-bijodiversità fuq l-art u l-baħar u dan sas-sena 2030. In-negozjati dwar it-trattat fasslu l-qafas legali meħtieġ biex tkun tista’ tibda t-triq twila ħalli jkunu implimentati l-wegħdiet, il-konklużjonijiet u inizjattivi ta’ Montreal.

L-ibħra internazzjonali jibdew fejn jispiċċaw iż-żoni ekonomiċi esklussivi tal-pajjiżi differenti, ġeneralment madwar 200 mil nawtiku (390 km) mill-kosta. Dawn l-ibħra jammontaw għal 60 fil-mija tal-oċejani globali u ma huma tal-ebda pajjiż, u allura huma ta’ kulħadd! Dawn l-ibħra huma taħt theddida kontinwa ta’ ħsara mill-ħidma akkumulata tal-bniedem tul is-snin. Għalhekk il-ħtieġa li l-komunità internazzjonali taġixxi illum qabel għada.

Meta it-trattat jidħol fis-seħħ, forsi, inkunu pass eqreb lejn il-ħolqien ta’ zoni ta’ protezzjoni marittima fl-ibħra internazzjonali. Din, meta isseħħ tkun kisba storika kbira.

Arvid Pardo jkun kburi li wasalna sa hawn. L-aħjar mod kif nikkommemorawh ikun kull darba li nkunu kapaċi nidħlu għar-responsabbiltajiet internazzjonali tagħna dwar l-ibħra. Jeħtieġilna li niftakru kontinwament li bħala gżira, il-baħar hu ħajjitna: il-baħar hu dak li għamilna dak li aħna illum.

ippubblikat fuq Illum: 13 ta’ Marzu 2023

Arvid Pardo’s legacy: rediscovering a maritime vocation

“We are naturally vitally interested in the sea which surrounds us and through which we live and breathe.” This was stated by Arvid Pardo then Malta’s UN Ambassador when addressing the United Nations General Assembly in November 1967 on Malta’s seminal proposal on the seabed and its resources as the common heritage of mankind.

The sea is our lifeline, yet it does not feature prominently in our policy priorities. As an island state, all issues relative to the sea should be at the very top of the country’s political agenda. It is with regret therefore that very little was said locally by government on the High Seas Treaty concluded within the UN framework earlier this week. This agreement, of crucial importance, is the culmination of negotiations which started in 2004 and builds on the legacy of the United Nations Convention of the Law of the Sea (UNCLOS) in respect of which Malta had a pivotal role through Ambassador Arvid Pardo.

Malta needs to rediscover its maritime vocation and be at the forefront of such international maritime initiatives and debate. In order to be proactive, we need a focused Ministry for Maritime Affairs which groups under one political head all maritime politics of relevance to the Maltese islands: ranging from the blue economy, fisheries and aquaculture to marine protected areas, the protection of coastal areas as well as ensuring that the Public Domain Act is implemented the soonest to ensure public access all along the coast and over time to reverse the commercialisation of the coast which has been going on for ages.

Once upon a time we had a Parliamentary Secretariat for Maritime Affairs. Nowadays maritime policy is a footnote to the list of Cabinet responsibilities, listed under the Ministry for Transport,  but in reality, it is fragmented over a multitude of Ministries. In practice this means that direct political responsibility and policy coordination in maritime policy is rather limited. This is a pity as it is a policy area which has so much potential!

The new treaty seeks to counter the destructive trends which is faced by the health of the oceans, not just at present, but also, more importantly, for generations to come. As emphasised by the spokesperson for United Nations Secretary General Antonio Guterres, the new treaty seeks to address the triple planetary crisis of climate change, biodiversity loss and pollution.

The treaty, concluded during the night between the 4 and 5 March, is crucial for implementing what is known as the 30×30 pledge of the Montreal Biodiversity Conference held last December. This is intended to protect a third of the biodiversity on land and at sea by the year 2030. This treaty establishes the legal framework required to start the long road towards implementation of the Montreal pledges, conclusions and initiatives.

The high seas begin where the exclusive economic zone of the different countries end, generally some 200 nautical miles (390 km) from the coastline. Comprising more than 60 percent of the world’s oceans they belong to no particular country. They are however under continuous threat from anthropogenic activity.

When the treaty enters into force, maybe, we will be a step closer to creating marine protected areas in international waters. That would be a historic achievement.

Arvid Pardo would be proud of such a moment. The best way of honouring his memory would be if we shoulder our international responsibilities, continuously protecting the marine environment which has contributed so much to what we are.

published in The Malta Independent on Sunday: 12 March 2023

Profitti għas-settur privat, riskji u kontijiet għall Gvern!

Nhar it-Tnejn li għadda l-Parlament iddiskuta s-sentenza mogħtija mill-Imħallef Francesco Depasquale fuq il-konċessjoni dwar tlett isptarijiet tal-Gvern lill-Vitals Global Healthcare liema konċessjoni eventwalment għaddiet għand Steward Health Care. Id-deċiżjoni li ngħatat hi kontra l-Prim Ministru bħala kap tal-Eżekuttiv, kif ukoll kontra l-Avukat Ġenerali, kumpaniji diversi mill-grupp kummerċjali ta’ Steward Health Care u xi korpi pubbliċi u r-rappresentanti tagħhom.

Din hi kawża li ppreżenta Adrian Delia meta kien għadu Kap tal-Opposizzjoni. Il-parti kbira tad-diskussjoni parlamentari dwar din is-sentenza iffukat fuq nuqqas ta’ governanza tajba, dwar tmexija ħażina u dwar frodi flimkien mal- korruzzjoni, assoċjati ma’ din il-konċessjoni sa mit-tnissil tagħha.

Dan kollu joħroġ ċar mis-sentenza tal-Qorti tal-ġimgħa l-oħra. Imma għal min kien attent, dan kien diġa jidher ċar fiż-żewġ rapporti dwar din il-konċessjoni tal-isptarijiet, rapporti li ħareġ l-Awditur Ġenerali f’Lulju 2020 u f’Diċembru 2021. Is-sentenza tal-Qorti qed issaħħaħ u tirrinforza l-konklużjonijiet li wasal għalihom l-Awditur Ġenerali.

Niftakru li f’Lulju 2020 l-Awditur Ġenerali kien ippubblika l-ewwel rapport tiegħu, rapport li hu mifrux fuq iktar minn 200 paġna u li kien jiffoka fuq il-proċess tal-offerti għall-konċessjoni dwar l-isptarijiet. Dan kien supplimentat b’addendum ta’ 20 paġna oħra. Iktar tard f’Diċembru 2021 l-Awditur Ġenerali kien ippubblika it-tieni rapport tiegħu b’467 paġna, li kien jiffoka fuq il-qafas kuntrattwali tal-konċessjoni u kif dan ġie mħaddem.

L-Awditur Ġenerali kien ikkonkluda fir-rapporti tiegħu li l-preparazzjoni li wettaq il-Gvern in konnessjoni mal-konċessjoni kienet waħda superfiċjali, u li meta ħareġ is-sejħa għall-offerti kien fil-fatt diġa ftiehem u fuq kollox lill-Kabinett bosta drabi kien iħallieh fil-għama. Anke l-Ministru tal-Finanzi kien imwarrab, qiesu kien qiegħed hemm għalxejn!

Punt interessati li isemmi l-Awditur Ġenerali hu li Vitals Global Healthcare ippreżentaw garanzija bankarja mill-Bank of India li kienet datata 13 ta’ Marzu 2015, ħmistax-il ġurnata qabel ma fil-fatt ħarġet is-sejħa għall-offerti. Dan sar għax il-ftehim kien diġa sar u s-sejħa li ħarġet għall-offerti kienet waħda finta! A bażi ta’ dan, l-Awditur Ġenerali kien tal-fehma li Vitals Global Healthcare kellhom ikunu skwalifikati milli jippartiċipaw fis-sejħa għall-offert għall-konċessjoni dwar l-isptarijiet.

Dan hu kollu importanti u separatament wassal għal konklużjonijiet li issa wasal għalihom ukoll l-Imħallef Depasquale fis-sentenza li qed nitkellmu dwarha. Ifisser li Gvern serju, kieku ried, seta jaġixxi. Kellu biżżejjed informazzjoni biex jibgħat lil Steward Health Care isaqqu. Imma b’mod ċar dan ma setax jagħmlu għax il-Gvern kien parti integrali mill-ħadma li saret.

Imma hemm affarijiet oħra, daqstant importanti, ta’ natura fundamentali u li huma presentment skartati mid-diskussjoni pubblika. Kemm jagħmel sens li qasam sensittiv bħas-saħħa ikollu parti sostanzjali minnu taħt kontroll kważi assolut tas-settur privat. Jagħmel sens il-Public-Private Partnership fil-qasam tas-saħħa?

Din hi mistoqsija li hi kompletament skartata fid-dibattitu pubbliku li sar u li għadu għaddej. Hi mistoqsija fundamentali li mit-tweġiba għaliha tista’ toħroġ il-fasla ta’ kif is-settur privat jista’ jikkontribwixxi u jipparteċipa mingħajr ma jikkontrolla: kif kulħadd jitħallas ta’ xogħolu imma li ħadd ma jitħalla jberbaq il-ġid tal-pajjiż.

L-esperjenza li għandna f’dan il-pajjiz dwar l-involviment tas-settur privat f’dawn it-tip ta’ proġetti hi waħda ta’ problemi kbar: problema ta’ deċiżjonijiet ħziena u ta’ abbuż ta’ poter, kif ukoll suspetti kbar ta’ frodi u korruzzjoni. Dan b’referenza kemm għal din il-konċessjoni tal-isptarijiet, il-progett tal-enerġija f’Delimara u anke fil-progett ta’ San Vinċenz f’Ħal-Luqa. F’kull kaz hemm rapporti voluminużi tal-Awditur Ġenerali li jispjegaw dettaljatatment it-taħwid li ġie iġġenerat mill-Gvern immexxi mill-Partit Laburista wara l-2013.

Huwa mudell ekonomiku fallut li jarmi l-assi pubbliċi. Mudell li intuża ukoll f’ċirkustanzi oħra bħall-bejgħ tal-art f’Pembroke bir-ribass biex ikun iffavoreġġat il-proġett spekulattiv tal-Grupp dB.  Il-profitti li jirriżultaw mill-ispekulazzjoni, sfortunatament għandhom prijorità fuq il-ġid komuni għal dan il-Gvern.

Hu ċar li jekk irridu l-involviment tas-settur privat fi proġetti pubbliċi, dan l-involviment għandu jkun regolat sewwa u din ir-regolamentazzjoni għandha tkun infurzat biex tkun assigurata governanza tajba mill-bidu nett, mill-ewwel ideat sat-twettieq ta’ proġetti ta’ din ix-xorta.  S’issa kollox qiegħed jitħalla jimxi għal riħu bil-konsegwenzi li qed naraw b’għajnejna u li qed insiru nafu bihom ftit ftit. Nuqqas ta’ regoli ċari li jkunu infurzati jwassal inevitabilment għal taħwid, għal frodi u għal korruzzjoni. Riżultat ta’ hekk ibati l-pajjiz kollu.

ippubblikat fuq Illum: 5 ta’ Marzu 2023

Private profits public risks

On Monday Parliament discussed the decision delivered in Court by Judge Francesco Depasquale relative to the Government hospital concession awarded to Vitals Global Healthcare, eventually substituted by Steward Health Care. The decision delivered is against the Prime Minister as head of the Executive, as well as the Attorney General, various companies in the Steward Health Care Group and a number of quangos and their representatives.

This Court Case was presented by Adrian Delia when he was Leader of the Opposition. The major part of the Parliamentary discussion has focused on bad governance, fraud and corruption which were all associated with the hospital concession process since its inception.

All this emanates from the Court decision delivered last week. However, those who observe the political scene attentively would be undoubtedly aware that all this was already evident in two reports published by the Auditor General on this hospital concession: the first one published in July 2020 and the second one in December 2021. The Court’s decision, in fact, reinforces the Auditor General’s conclusions.

We do clearly remember that in July 2020 the Auditor General had published a first report running into over 200 pages focusing on the hospital concession tendering process. This was followed by an addendum and later, in December 2021 the Auditor General published a second report, 467 pages long, which reviewed the contractual framework of the hospital concession.

In his reports the Auditor General concluded that the preparatory work carried out by the public sector in relation to the hospital concession was very superficial. The Auditor General’s reports also identified that even before the request for proposals was published Government had already concluded on awarding Vitals Global Healthcare the hospitals concession! Cabinet and even the Finance Minister were generally kept in the dark. 

The Auditor General, in his investigations, found a bank guarantee presented by Vitals Global Healthcare. It was issued by the Bank of India on the 13 March 2015, a fortnight before the request for proposals was even published. This clearly established that the agreement was already sealed even before the public request for proposals had been published. The Auditor General had clearly identified this as a definite proof of collusion. On this basis, the Auditor General had in fact expressed a strongly worded opinion that Vitals Global Healthcare should have been disqualified from participating in the request for proposals relative to the hospitals’ concession.

All this is of paramount importance. Way back in 2020/21 it had led to the Auditor General conclusions which have now been confirmed by Mr Justice Depasquale in the decision delivered last week. This means that government should and could have acted then: it had sufficient information to send Steward Health Care packing. However very clearly it could not act as it was part and parcel of the deceit at hand.

There are however further matters, just as important as the above, which the current debate unfortunately avoids. We should ask: does it make sense for a sector as sensitive as health to be controlled in this manner by the private sector? Does a public-private partnership in the health sector make sense?

These questions are being ignored in the public debate currently at hand. These questions are of a fundamental nature as the replies thereto could identify the manner as to how the private sector can be involved without having a controlling interest and how all those involved can be fairly remunerated without squandering public funds.

The local accumulated experience resulting from this kind of projects is very problematic: we are continuously faced with incorrect decisions, abusive decision-taking as well as substantial suspicions of fraud and corruption. This is being stated with reference not just to this hospital concession but also to the energy deal at the Delimara Power Station and the project at the Luqa elderly residence: St Vincent de Paul. In each case the Auditor General has produced voluminous reports detailing the mayhem generated by the post 2013 Labour government.

It is a failed economic model which discounts public goods. It has also been applied in other sectors: a case in point being the Pembroke land “sold” at throwaway prices in favour of the speculative project of the dB Group. Speculative profit is unfortunately being continuously prioritised over the common good by the present government.

It is crystal clear that if we want the private sector involved in public projects its involvement must be regulated, and the said regulatory regime must be adequately enforced in order to ensure good governance throughout, from inception right through to implementation. So far it is a free for all: the consequences are for all to see.  A lack of clear rules and their enforcement inevitably leads to confusion, fraud and corruption. The whole country, as a result, has to pay the consequences.

published in The Malta Independent on Sunday : 5 March 2023

Fil-Parlament il-lejla: x’faqar!

Smajtuh id-dibattitu tal-lejla fil-Parlament dwar is-sentenza tal-Qorti tal-ġimgħa l-oħra?

X’faqar! X’mistħija ta’ Parlament!

Il-pajjiż jixraqlu ferm aħjar minn hekk!

It-taħwida hi kbira: flok “world class medical system” għandna kaz ta’ “world class fraud” li nħolqot minn Vitals Global Healthcare u Steward Health Care u mill-Gvern Laburista.

S’issa insterqu €300 miljun!

Għadu kmieni biex wieħed jgħid x’ser jiġri u dan sakemm jinqata’ l-appell, jekk ikun hemm.

Jinħtieġu tweġibiet diversi.

Meta ser jibdew l-investigazzjonijiet mill-Pulizija fil-konfront ta’ dawk involuti? Il-Pulizija sfortunatament mhemmx ħosshom! Fejn hu l-Kummissarju tal-Pulizija Angelo Gafà?

Robert Abela, Konrad Mizzi, Edward Scicluna, Chris Cardona, Keith Schembri u Joseph Muscat: meta ser jintalbu jwieġbu ta’ egħmilhom, jew tan-nuqqas tiegħu?

Il-membri tal-Kabinett immexxi minn Joseph Muscat: ħadd ma jaf xejn. Wieħed iwaħħal fl-ieħor. Kellna Ministru tal-Finanzi (Edward Scicluna) li ma kienx jaf x’inhu jigri fil-Ministeru tieghu!

Chris Fearne min-naħa l-oħra, ħlief għal xi botta, kien kawta ħafna! Hu imħasseb dwar x’inhu ġej!

Il-parti l-kbira tal-membri tal-Kabinett ta’ Joseph Muscat baqgħu fommhom magħluq. Ħlief Varist Bartolo, li bħas-soltu jibqa’ jdur mal-lewża.

Hemm responsabbiltà politika kbira. Hemm ukoll responsabbiltajiet kriminali. Min ser iwieġeb? S’issa ħadd ma wieġeb.

Robert Abela kien skomdu ħafna huwa u jipprova jwieġeb waqt is-seduta Parlamentari tal-lejla. Inevitabilment ħarab mis-sustanza tal-argument. Sa ċertu punt wieħed dan jifhmu għax il-konsegwenzi mhumiex żgħar u għandu bżonn iż-żmien.

Għad nispiċċaw li jkollna ninvestgaw kull kuntratt li ngħata minn dan il-Gvern. Ħadma, waħda wara l-oħra.

Din hi storja li għad trid tinkiteb fid-dettall. Fl-aħħar, kull min hu responsabbli jrid iħallas ta’ egħmilu.

Mill-kċina ta’ Joseph

Issa għandna deċiżjoni tal-Qorti li tħassar il-ftehim li bih sptarijiet għaddew għand ta’ Vitals Global Healtcare u wara għand Steward Health Care.

Tinten l-istorja, qaltilna l-Qorti. Konna ilna ngħiduh dan u ma hi tal-ebda konsolazzjoni li l-Qorti qablet magħna.

Joseph qed jgħidilna li ma hemm xejn li jħammarlu wiċċu. Id-deċiżjonijiet ħadhom il-Kabinett, qalilna. Ma ħadhomx waħdu!

Mhux hekk qalu sħabu, iżda! Fearne jidher sodisfatt bid-deċiżjoni. Ilu jgħid li d-deċiżjonijiet ittiehdu wara dahru. Tiftakru meta Edward Scicluna tkellem dwar il-Kitchen Cabinet ta’ Joseph. Tiftakru kemm kien ilmenta li l-Gvern ta’ Joseph kien jitmexxa mill-Kitchen Cabinet? Jiġifieri mill-klikka ta’ dawk ta’ madwaru?

Anke Varist dalgħodu ħareġ jattakka dan l-argument ta’ Joseph! Il-Kabinett kien imwarrab, qal Varist! Dam jaħsibha ftit biex jitkellem!

It-taħwid li dwaru iddeċidiet il-Qorti sar fil-kċina ta’ Joseph. Fil-Kitchen Cabinet. U bħal dejjem, min ħawwad fil-borma jkun jaf x’fiha, anke jekk mir-riħa jkollna idea tajba x’kien hemm! Safejn hu magħruf, fil-kċina Joseph ma kienx ikun waħdu. Miegħu kien ikollu lil Keith il-Kasco Schembri, Konrad Mizzi u oħrajn. Xi darba insiru nafu l-ismijiet kollha.

Hemm bżonn tindifa tajba. Sfortunatament Anġlu Gafà mhux kapaċi jagħmilha. Għalhekk inħatar!

Il-qerda aċċelerata tar-raba’

Aħna ngħixu f’eko-sistema li qed tinqered ftit ftit. Dan hu rikonoxxut minn kulħadd.  

Ħarsu ftit, per eżempju, lejn l-ewwel sentenzi tal-White Paper intitolata Riforma fil-qasam tar-Raba’, White Paper ippubblikata għall-konsultazzjoni mill-Ministeru għall-Agrikultura f’Ottubru li għadda.

Dakinnhar kien intqal li: Il-ħarsien tar-raba’ huwa fundamentali biex niggarantixxu s-sostenibbiltà tal-biedja, il-produzzjoni tal-ikel, u l-ħarsien tal-ambjent rurali. Huwa għalhekk li meta jkun hemm problemi f’dan il-qasam, dawn ma jolqtux biss lill-bdiewa, iżda għandhom impatt qawwi fuq il-provista u s-sigurtà tal-ikel, u l-kwalità tal-ambjent li jista’ jitgawda mis-soċjetà.

L-art agrikola għandha valur: valur imma li mhux biss wieħed ekonomiku. Għandha valur ambjentali u soċjali. Dan hu rikonoxxut anke mill-Ministeru għall-Agrikultura. Għalfejn, mela, nistaqsu, dan il-Ministeru ma jieħux posizzjoni iebsa kullmeta Ministeri oħra jagħtihom l-estru għall-qerda ta’ art agrikola?

B’mod kontinwu, l-Awtorità tal-Ippjanar tirċievi u tipproċessa applikazzjonijiet għal żvilupp li jeqred art li tinħadem jew li kienet tinħadem. Dan isir għar-raġuni sempliċi li l-pjani lokali huma msejsa fuq filosofija tal-ippjanar għall-użu tal-art li tonqos milli tħares il-valur intrinsiku tal-biedja.  Tqis li l-biedja hi xi ħaġa ta’ bla siwi u li nistgħu ngħaddu mingħajrha. F’din is-sitwazzjoni l-Ministeru tal-Agrikultura jibqa’ sieket, kontinwament!

Sfortunatament, l-uniku valur li l-Awtorità tal-Ippjanar tifhem u tapprezza hu dak li jiffaċilità l-ħolqien tal-opportunitajiet għal min irid idawwar lira ta’ malajr. Kontinwament, l-Awtorità  tal-Ippjanar hi kompliċi fil-qerda gradwali ta’ kull ma hawn madwarna.

Xogħol mhux meħtieġ fuq l-infrastruttura tat-toroq, tul dawn l-aħħar snin, qered meded kbar ta’ raba’. Is-settur privat ilu għaddej jittrasforma ammont mhux żgħir ta’ raba’ f’art għar-rikrejazzjoni privata, għal xi barbeque jew għal xi picnic. Bħala konsegwenza ta’ dan qed jeqred komunitajiet ta’ bdiewa. L-Awtorità tal-Ippjanar, minkejja li għandha is-saħħa legali li dan kollu twaqqfu, ma għamlet xejn.   Hu biss dan l-aħħar, wara l-għagħa li rriżulta minn numru ta’ deċiżjonijiet tal-Qorti dwar il-qbiela li l-Ministeru għall-Agrikultura qam minn raqda twila u ma baqax sieket!

Jiġu f’moħħi żewġ applikazzjonijiet għal żvilupp, applikazzjonijiet li għadhom pendenti: waħda f’Ħal-Qormi biex jinbena u jkun operat supermarket fuq art agrikola barra miż-żona tal-iżvilupp (ODZ). L-oħra dwar il-bini ta’ skola f’Ħal-Għaxaq, anke din fuq art agrikola.

Għaddejna minn dawn l-argumenti diversi drabi, b’mod partikolari fid-dibattitu nazzjonali dwar l-eżerċizzju biex tintgħażel l-art għall-Università Amerikana f’Marsaskala xi snin ilu! L-argumenti ta’ dakinnhar għadhom jgħoddu anke illum. Ma nistgħux nibqgħu nissagrifikaw ir-raba’. Għandna ftit wisq raba’ u jeħtieġ li nibżgħu għall-ftit li għandna.

Il-formola tal-applikazzjoni biex tinbena l-iskola f’Ħal-Għaxaq tgħid ċar u tond, bl-iswed fuq l-abjad, li l-użu tal-lum tal-art hu wieħed agrikolu. Dan jgħodd għal kull wieħed mill-35,970 metru kwadru li hu propost li jinbnew. Il-formola tal-applikazzjoni l-oħra dwar is-sit f’Ħal-Qormi, min-naħa l-oħra, tgħid li l-art f’dan il-kaz b’qies ta’ 4708 metru kwadru u li hi pproġettata li tkun żviluppata f’supermarket, bħalissa mhux użata!

Dawn l-applikazzjonijiet tal-ippjanar għadhom fi stadju bikri avolja dwar l-iżvilupp propost f’Ħal-Għaxaq għadu kif ġie ippubblikat studju dwar l-impatti ambjentali (EIA) reċentement.

F’dan l-istadju l-mistoqsija toħroġ waħedha: hemm ħtieġa għall-iżvilupp propost? It-tweġiba, fil-fehma tiegħi, hi ċara: le ma hemmx ħtieġa. M’għandniex bżonn iktar supermarkets. Pjuttost li diġa għandna iżżejjed minnhom!  

Dwar l-iskola proposta f’Ħal-Għaxaq l-istorja hi ftit iktar kumplessa. Imma xorta mhux iġġustifikat li tkun issagrifikata art agrikola. Għandhom ikunu esplorati soluzzjonijiet oħra, avolja naf li ilu żmien mhux ħażin isir (bla suċċess) tiftix għal sit alternattiv.  Is-soluzzjoni tista’ tinstab fl-iżvilupp mill-ġdid ta’ bini mitluq u dilapidat, li minnu għandna bosta, mxerred mal-gżejjer tagħna.

Neħtieġu fuq kollox politika koerenti dwar il-ħarsien tar-raba’. Flok ma jorqod, u kultant jistenbaħ, il-Ministeru għall-Agrikultura għandu jkun fuq quddiem nett f’din il-ħidma. Jista’ jibda billi jassigura li l-proġetti pubbliċi u l-politika tal-Gvern jagħrfu l-valur intrinsiku tal-biedja. Minn hemm irridu nibdew għax jekk is-settur pubbliku ma jkunx ta’ eżempju xejn mhu ser jinbidel: nibqgħu għan-niżla!

ippubblikat fuq Illum: 8 ta’ Jannar 2023

The accelerated destruction of agricultural land

We live in an eco-system which is being slowly destroyed. This is recognised by one and all.

Consider, for example the introductory sentences in the White Paper entitled Acquisition and ownership of agricultural land published for public consultation by the Ministry for Agriculture last October. We were then told that: Controlling the acquisition and ownership of land is fundamental to guaranteeing the sustainability of agriculture and food production, as well as the protection of the rural environment. For this reason, whenever there are issues in this area, these not only affect farmers but also have a strong impact on the supply and security of food and the quality of the environment that can be enjoyed by society.

Agricultural land has value. Its value is not just economic. It has an environmental and social value. This is recognised as a fact even by the Ministry for Agriculture. Why then, may we ask, does the Ministry not take a robust stand whenever other Ministries embark on a spree of accelerated destruction of agriculture land?

On a continuous basis the Planning Authority receives and processes applications for development which seek to obliterate agricultural land. This is done for the simple reason that the local plans are buttressed by a land use planning philosophy which fails to protect the intrinsic value of agriculture. It is deemed to be expendable. The Ministry for Agriculture, in this situation, is conspicuously silent, continuously!

Unfortunately, the only value which the Planning Authority understands and appreciates is that which facilitates “making hay while the sun shines”. It has been continuously an accomplice in the gradual destruction of all that surrounds us.

Unnecessary road infrastructure has gobbled up considerable swathes of agricultural land over the past years. The private sector has been transforming considerable agricultural tracts into barbeque or picnic areas squeezing out the farming community in the process. The Planning Authority has the legal remit to stop this but it has continuously failed to act. Until the recent public outcry in response to a number of Court decisions relative to agricultural leases, the Ministry for Agriculture has been silent on this matter too!

Two specific planning development applications (currently still pending) come to mind: one in Qormi to construct and operate a supermarket on agricultural land Outside the Development Zone (ODZ). The other relative to the construction of a school on agricultural land at Għaxaq.

We have been through the relative arguments many a time, in particular when debating the site selection exercise for the American University at Marsaskala some years back! The arguments made then are still valid today. We cannot keep sacrificing agricultural land. We have too little of it and we have to take care of the little we have.

The application form for the Għaxaq school declares black on white that the current use of the site is agricultural: each and every one of the 35,970 square metres of the site. The application form for the Qormi site, on the other hand states that the site measuring 4708 square metres which it is proposed to develop into a supermarket is currently “un-used”.

These planning applications are still in their early stages, even though an EIA (Environmental Impact Assessment) has been produced for the proposed Għaxaq development.

At this point we need to query: do we need the development proposed? The answer, in my opinion is a clear no. We definitely do not need more supermarkets. There are already too many of them.

As to the proposed school at Għaxaq the issue is much more complex. It does not however justify sacrificing more agricultural land. Other solutions should be explored, even though a search for an alternative has been going on unsuccessfully for quite some time. The solution lies in the redevelopment of existing dilapidated buildings of which we have quite a number.

We do however need policy coherence in respect of the protection of agricultural land. The Ministry of Agriculture should be at the forefront in such an exercise. It could definitely start by ensuring that public projects as well as policies factor in agriculture’s intrinsic value. This is the required starting point. The public sector sets the benchmark. If it fails to turn the page, matters will definitely change from bad to worse!

published in The Malta Independent on Sunday : 8 January 2023

L-inkompetenza, ħsara biss tagħmel

L-impjant f’Ħal-Far għall-ipproċessar tal-fdalijiet tat-tonn kellu l-potenzjal li jagħti kontribut sostanzjali għall-iżvilupp tal-ekonomija ċirkulari f’Malta. Bħal ħafna affarijiet oħra l-inkompetenza qerditu.

Fuq il-karta kien proġett tal-ogħla kwalità. Fil-prattika, s’issa, qed jiżviluppa f’diżastru ieħor.  Biċċiet ta’ informazzjoni li qed tasal għandi qed tindika li probabbilment ser jirriżulta li x-xeħħa fil-fondi allokati biex ikun ikkummissjonat l-apparat istallat fl-impjant, hi l-kawża ewlenija tad-diżastru li qed jiżviluppa.

Bħala riżultat ta’ dan kollu irnexxielhom jittrasformaw pass pożittiv f’esperjenza negattiva għal kulħadd. L-impatt ta’ dan kollu ser jibqa’ magħna għal żmien mhux żgħir għax riżultat ta’ dak li ġara qed tissaħħaħ l-isfiduċja fl-awtoritajiet li għal darb’oħra ġie ippruvat li mhumiex kapaċi li jwasslu proġett tajjeb biex jagħti r-riżultat mixtieq.

Għal darb’oħra l-inkonvenjent hu fuq Birżebbuġa, kif ilu jiġri s-snin riżultat ta’ attività industrijali oħra fiż-żona. L-assalt fuq Birżebbuġa tul is-snin ħalla impatt fuq il-kwalità tal-ħajja tar-residenti.  Fuq quddiem nett f’dan ir-rigward hemm it-Terminal tal-Port Ħieles, li hu ta’ inkonvenjent 24 siegħa kull jum. Huwa biss dan l-aħħar li dan l-inkonvenjent beda jiġi indirizzat.

Qiesu dan mhux biżżejjed, fiż-żona industrijali ta’ Ħal-Far, f’data mhux il-bogħod ser ikollna ukoll trakka tal-karozzi li ser tkun iffinanzjata mill-fondi li nġabru mill-bejgħ tal-passaporti! Iktar impatt fuq ir-residenti ta’ Birżebbuġa!

L-aktar attakk riċenti fuq il-kwalità tal-ħajja f’Birżebbuġa qed isir mill-attività ta’ Aquaculture Resources Ltd f’dawn l-aħħar ġimgħat. Dan riżultat tal-irwejjaħ ta’ ħut u drenaġġ ifur fiż-żoni residenzjali.  It-tmexxija tal-kumpanija Aquaculture Resources Ltd kontinwament irrifjutat li terfa’ r-responsabbiltà għall-irwejjaħ tal-ħut u d-drenaġġ ifur għax, qalet, li qed tieħu l-passi kollha meħtieġa fl-impjant tagħha f’Ħal-Far.  

Il-binja li fiha illum hemm l-impjant għall-iproċessar ta’ prodotti tat-tonn kien approvat permezz ta’ applikazzjoni li ma tieħux ħin u dan riżultat ta’ emendi għar-regolamenti tal-ippjanar magħrufa bħala proċeduri tad-DNO (Development Notification Order). Fil-prattika dan elimina l-konsultazzjoni pubblika fil-kaz ta’ xogħolijiet ta’ kostruzzjoni f’żoni industrijali. Riżultat ta’ hekk ħadd ma kien jaf li nhar is-16 ta’ Marzu 2021, l-Awtorità tal-Ippjanar ħarġet il-permess ta’ żvilupp bir-referenza DN01359/20 għall-binja tal-impjant fuq il-Plot 36B fiż-żona Industrijali ta’ Ħal-Far. Il-permess ħareġ f’isem Dr Charlon Gouder, CEO ta’ Aquaculture Resources Limited.

Il-konsultazzjoni pubblika bdiet biss f’Ġunju 2022, ftit wara l-elezzjoni ġenerali. Dan seħħ permezz ta’ dokumentazzjoni dwar il-proċess li jwassal għal permess ambjentali magħruf bħala applikazzjioni IPPC. L-ittri IPPC jfissru Integrated Pollution Prevention and Control u l-proċess hu regolat b’direttiva tal-Unjoni Ewropeja li ġġib dan l-isem u li ilha parti mill-liġi Maltija sa minn meta Malta issieħbet fl-Unjoni fl-2004.

Id-Direttiva IPPC hi intenzjonata biex ikun assigurat li l-impatti ambjentali ta’ numru ta’ proċessi industrijali jkunu indirizzati b’mod integrat. L-impjant tal-prodotti tat-tonn hu soġġett għal din id-Direttiva.

Riżultat ta’ hekk hu meħtieġ il-presentazzjoni ta’ dokumentazzjoni dettaljata teknika li permezz tagħha jkun ċar dwar kif ser issir il-ħidma industrijali, dwar l-impatti ambjentali riżultanti kif ukoll dwar kif inhu ippjanat li dawn ikunu indirizzati.

Din id-dokumentazzjoni ġiet ippreżentata u wara li kienet eżaminata mill-ERA ħareġ il-permess għall-impjant biex jipproċessa l-fdalijiet tat-tonn.

Il-problemi bdew kif beda jopera l-impjant hekk kif beda l-proċess biex l-apparat istallat ikun ikkummissjonat. Jiena infurmat li d-ditta li mingħandha inxtara l-apparat ma ntalbitx biex tieħu ħsieb ukoll li dan ikun ikkummissjonat. Mid-dehra dawk li ġew inkarigati ma tantx kellhom esperjenza f’dan ix-xogħol, kif jidher, wara kollox mir-riżultati miksuba.  

Forsi l-ERA tiftaħ investigazzjoni biex ikun stabilit mhux biss x’ġara imma ukoll min kien responsabbli. Għax hu essenzjali li jkun assigurat li kull min kien involut, inkluż l-ERA, jitgħallem minn din l-esperjenza. Din hi froġa li nħolqot mis-settur privat minkejja li kien qed jaħdem taħt is-superviżjoni tal-ERA! Anke proġett tajjeb irnexxielhom b’inkompetenza kbira jeqirduh!

Ippubblikat fuq Illum: 18 ta’ Diċembru 2022

The art of messing up

The processing plant for Tuna By-Products at Ħal-Far had the potential to be a significant project contributing to the development of the circular economy in Malta. Like many other things it has been messed up.

On paper it was a first-class project. In practice, so far, it is developing into another disaster. Titbits of information which have come my way indicate that eventually it will most probably result that cost-cutting relative to commissioning of the equipment installed in the processing plant is the primary cause of the developing mess.

The end result of this mess-up is that of transforming a potential positive into an absolute negative. The effects of this will be felt for quite some time as it has reinforced the existing mistrust of the authorities who have proven once more that they are incapable of guiding a beneficial project to fruition!

Birżebbuġa is once more shouldering all the resulting inconvenience as it has been doing for many years relative to other industrial operations in the area.  The assault on Birżebbuġa over the years has negatively impacted the quality of life of its residents. The Freeport Terminal tops the list with its round-the-clock inconvenience. It is only relatively recently that this inconvenience has started being addressed.

To add insult to injury the Ħal-Far Industrial Estate will shortly also host a racetrack, the funds for which have already been allocated through the monies collected from the sale of golden passports!  

The latest affront on Birżebbuġa has been the operations of Aquaculture Resources Ltd which commenced earlier this year, and specifically the result of fishy effluent ending up in residential areas in Birżebbuġa.  The management of Aquaculture Resources Ltd has refused to take responsibility for the unbearable fish odours and sewage leaks that have affected the area, stating that the  company has taken measures to contain smells within the tuna by-product processing  plant. 

The building envelope of the tuna byproduct processing plant was approved through a fast-track procedure made possible some years back through amendments to the Development Notification Order. This, in practice, eliminated public consultation for construction works in industrial estates.  As a result, no-one was aware that on 16 March 2021 the Planning Authority issued a development permit bearing reference DN 01359/20 for the Construction of a Tuna Rending Factory on Plot 36B of Ħal-Far Industrial Estate. The permit was issued to Dr Charlon Gouder, the CEO of Aquaculture Resources Limited.

The public consultation only commenced in June 2022, after the general elections, through the publication of the documentation for the environmental permitting process known as the IPPC application. IPPC referring to the Integrated Pollution Prevention and Control as regulated by the EU Directive bearing that name and forming part of Maltese law since EU accession in 2004.

The IPPC Directive seeks to ensure that there is one integrated process addressing the environmental impacts resulting from a number of industrial processes. The tuna byproduct processing plant is subject to this regulatory process.

The IPPC regulatory process requires the presentation of detailed technical documentation relative to the proposed industrial process, the resulting environmental impacts and the manner in which it is proposed to address these same impacts.

This documentation was compiled and after being examined by ERA an operating permit for the Tuna byproduct processing plant was issued.

The problems started with the commencement of operations which were initiated in order to carry out the commissioning of the supplied equipment. I am informed that the suppliers of the equipment were not entrusted to carry out the commissioning. Apparently, those entrusted with the commissioning did not have sufficient experience: the results achieved so far are indicative enough of this fact.

Someday maybe ERA will commission an investigation into what went wrong and who was responsible for the resulting mess.  This is essential in order to ensure that lessons are learnt by all those involved. This is a mess created by the private sector subject to supervision by ERA! They have managed to mess up a good project.

published in The Malta Independent on Sunday : 18 December 2022