Lejn politika dwar is-sigurtà meħtieġa fl-enerġija

Il-politika ta’ Malta dwar l-enerġija teħtieġ li tassigura li jkollna l-enerġija elettrika li neħtieġu u li din, safejn hu possibli ma tkunx dipendenti fuq wisq fatturi varjabbli.

Nhar l-Erbgħa, għal darb’oħra kellna qtugħ fil-provista tal-elettriku fil-parti l-kbira tal-pajjiż.  Kien qtugħ li ma damx għax il-ħaddiema tal-Enemalta, b’dedikazzjoni, solvew il-problema f’qasir żmien.  Imma, sal-ħin li qed nikteb dak li wassal għall-qtugħ tal-provista tal-elettriku għadu mhux magħruf.

Dan seħħ wara qtugħ ieħor nhar l-10 ta’ Frar, qtugħ li kien ferm iktar mifrux. Dakinnhar konna infurmati li kien hemm il-problemi ġejjin mill- interconnector tal-enerġija elettrika bejn Malta u Sqallija.

Waqt il-maltempata li ħakmet il-gżejjer Maltin il-ġimgħa l-oħra, it-tanker tal-gass kien skunnettjat għal xi siegħat bħala miżura ta’ prewkazzjoni, biex ikunu evitati inċidenti u ħsara. F’dan il-ħin kritiku, minn Delimara ma ħadniex farka elettriku għax il-gass kien skunnettjat. Riżultat ta’ dan konna dipendenti għal kollox fuq l-interconnector ma’ Sqallija għall-elettriku f’dak il-ħin.  Huwa f’dan il-kuntest li għal kważi sagħtejn sħaħ l-interconnector ma kienx qed jiffunzjona: l-parti l-kbira tal-gżejjer Maltin kienu bla elettriku, simultanjament la kien qed jaħdem l-interconnector u l-anqas il-power station ta’ Delimara! Dik sigurta!

L-incidenti jseħħu l-ħin kollu. Dak li ġara, iżda, ma jistax ikun deskritt bħala incident. Kien il-konsegwenza loġika tal-politika dwar il-ġenerazzjoni tal-enerġija f’dawn il-gżejjer. Hu riżultat tal-fiduċja għamja fl-interconnector li wasslitna għal dipendenza sħiħa fuqu. Tant din il-fiduċja għamja rabbiet għeruq fondi li issa qed jippjanaw it-tieni interconnector biex issa jassiguraw li nkunu għal kollox dipendenti fuqhom. Flok ma jnaqqas id-dipendenza fil-qasam tal-enerġija dan il-Gvern qed jippjana li jżidha!

Min qed jaqra bla dubju jiftakar dwar id-drabi li ankri tal-vapuri għamlu ħsara lill-interconnector tal-enerġija bejn Malta u Sqallija. Dan seħħ ftit il-barra mill-kosta ta’ Sqallija meta tanker li jtajjar il-bandiera ta’ Singapore bl-isem Di Matteo ikkawża ħsara kbira fl-interconnector fl-2019 ftit il-barra minn Ragusa. Dan seħħ ukoll ftit il-barra minn mal-kosta ta’ Baħar iċ-Ċagħaq meta il-vapur Chem P kważi nkalja f’Marzu 2022. L-ankra tiegħu tkaxkret ma’ qiegħ il-baħar u anke dakinnhar saret ħsara sostanzjali lill-interconnector.

L-interconnector hu kalamita għal dawn l-inċidenti, kemm fl-ibħra Maltin kif ukoll f’dawk Sqallin. Bit-traffiku marittimu li hawn f’dawn l-inħawi, dawn l-inċidenti ser jibqgħu jigru. Ftit li xejn jistgħu jkunu evitati

Ħadd f’sensieh ma għandu jippjana t-twettieq ta’politika enerġetika dipendenti fuq sitwazzjoni bħal din. Imma dan hu eżattament dak li ġara: hekk ippjanaw, u hekk wettqu l-gvernijiet Maltin, wieħed wara l-ieħor!   Sfortunatament l-istat attwali tal-politika tal-enerġija ta’ Malta hi riżultat ta’ din il-kwalità ta’ tmexxija ħażina. L-insulti u l-kliem dispreġġjattiv waqt is-seduti Parlamentari ma jsolvu xejn.

Fir-realtà hu irrelevanti jekk l-interconnector żviluppax il-ħsara minħabba li kien qed jintuża żżejjed inkella jekk żviluppax il-ħsara riżultat ta’ xi ħaġa oħra. Ir-realtà li irridu niffaċċjaw hi li l-qtugħ tad-dawl qed ikun frekwenti u li dan mhux aċċettabbli.

L-ispiża biex tissewwa l-ħsara li ġarrab l- interconnector hi waħda sostanzjali. Imma din mhi xejn ħdejn il-ħsara li qed issir lill-ekonomija tal-pajjiż u lir-reputazzjoni tiegħu riżultat ta’politika tal-enerġija bla sens.  

Jeħtieġ li nifhmu li huwa mportanti li nagħtu l-attenzjoni xierqa lill-politika dwar l-enerġija. It-tieni   interconnector m’għandniex bżonnu! Minflok neħtieġu li nintensifikaw il-ħidma biex tiżdied il-ġenerazzjoni ta’ enerġija rinovabbli. Hu meħtieġ ukoll li naċċelleraw ix-xogħol li qieġhed isir biex tissaħħaħ is-sistema tad-distribuzzjoni tal-elettriku għax dan jagħmilha possibli li niġġeneraw iktar enerġija rinovabbli minn fuq il-bjut tad-djar tagħna.  Sakemm is-sistema tad-distribuzzjoni tal-elettriku tissaħħaħ, dan il-potenzjal huwa limitat.

Proġetti kbar immirati biex tkun iġġenerata iktar enerġija rinovabbli permezz ta’ iktar investiment jistgħu jimxu id f’id ma’proġetti żgħar fuq il-bjut tad-djar tagħna. Jekk dan isir sewwa nistgħu mmorru lil hinn mill-mira li hemm fl-abbozz tal-istrateġija nazzjonali dwar l-iżvilupp sostenibbli li  b’mod inspjegabbli tillimata is-sehem tal-enerġija rinovabbli għall-11.5 fil-mija tal-enerġija li nużaw. Għandna bżonn li jkollna miri ferm iktar ambizzjużi minn hekk!  Mira ta’ 50 fil-mija għall-enerġja rinovabbli fuq perjodu ta’ għaxar snin tkun ferm iktar addattata għal dak li neħtieġu bħala pajjiż. Bla miri ambizzjużi ftit hemm ċans li nilħqu l-mira ta’ newtralità fl-emissjonijiet tal-karbonju sal-2050.

Meta jimmaterjalizza l-pipeline tal-gass li jkun jista’ jintuża ukoll biex nużw l-idroġenu, dan, waħdu ma jkunx biżżejjed biex nilħqu l-miri meħtieġa fit-triq għan-newtralita karbonika.

Il-Gvernijiet Maltin, fil-passat kienu kuntenti jħabbru li rnexxielhom jinnegozjaw tnaqqis fil-mira ta’ Malta dwar il-ġenerazzjoni ta’ enerġija rinovabbli minn 20 għal 10 fil-mija.  Issa irridu “ngawdu” l-piż ta’ din il-politika bla viżjoni fit-tul, politika mijopika. Jekk ma nibdlux ir-rotta ma nistgħux nimxu l-quddiem lejn politika realistika li tassigura s-sigurtà tal-provista tal-enerġija tagħna fost oħrajn billi telimina d-dipendenza li għandna fuq l-interconnector bejn Malta u Sqallija, kemm dak li għandna kif ukoll dak ipproġettat.

Towards a much-needed energy security policy

Malta’s energy policy must necessarily ensure that we have a constant supply of electrical energy which, as far as is reasonable, is not dependable on too many variable factors.

On Wednesday morning for the umpteenth time, we had an unplanned power cut across the islands. It was brief as Enemalta’s dedicated labour force restored power in a short time. At the time of writing the cause of the power cut is still unknown.

This follows another power cut, much more widespread, on 10 February, when, we were informed that there were problems with the Malta-Sicily energy interconnector.

During the storm which battered the Maltese islands last week the LNG tanker was temporarily out of action for a number of hours as a safety precaution. During this critical time the electricity normally supplied by the Delimara power station had to be made good for by the interconnector. It is within this context, the interconnector, was, for around two long hours inoperative with a large part of the islands being without electricity, as neither the interconnector nor the Delimara power station were functioning simultaneously. How is that for energy security?

Accidents do happen. This was however no accident! It was the logical consequence of the politics of energy generation in these islands. It is a case of trusting too much the interconnector and being dependent on it. This misplaced trust is so much ingrained in the local political set-up that a second interconnector is planned: this will ensure that we are completely dependent on the interconnectors. Instead of reducing energy dependency government strives to increase it!

Readers would undoubtedly remember the number of times ship anchors have damaged the energy interconnector between Malta and Sicily. It happened off the coast of Sicily when the anchors of the Singaporean flagged tanker Di Matteo caused extensive damage to the interconnector in December 2019 off the Ragusa coast. It also happened just off the Baħar iċ-Ċagħaq coast when the vessel Chem P almost ran aground in March 2022. It dragged its anchor along the seabed causing extensive damage to the interconnector in the process.

The interconnector is clearly accident prone, both in Maltese waters as well as in the Sicilian Channel. Due to the substantial maritime traffic in the region, these accidents will inevitably re-occur.

No one in his right senses would plan the implementation of an energy policy dependent on these factors. But this is just what successive Maltese governments have planned and implemented. Unfortunately, the current state of Malta’s energy policy is the direct result of its mismanagement. The trading of insults across the parliamentary chamber will not solve anything.

Its immaterial whether the interconnector tripped as a result of being overloaded or whether it developed a fault as a result of something else. The net result is that power stoppage is becoming to frequent an occurrence, and this is unacceptable.

The expense incurred in repairs to the interconnector are substantial. This is however insignificant when compared to the damage which is being inflicted on our economy and on the country’s reputation as a result of a myopic energy policy.

We need to get our energy priorities right very quickly. Plans for a second interconnector should be scrapped the soonest. Instead, the current drive to increase the generation of renewable energy should be intensified. Likewise, we should accelerate the reinforcement of our electricity distribution system as this would make it possible to increase the generation of renewable energy from the rooftops of our dwellings. This potential is currently capped as a result of a distribution system which cannot handle the increased electricity load which would be generated as a result of a larger input of renewable energy from our households.

Macro-projects aimed at generating more renewable energy as a result of business investment can co-exist with micro-projects handled by our households. If this is done properly, maybe we can go much further then projected in the draft National Sustainable Development Strategy which mysteriously has us anchored at an “11.5 per cent share of renewable energy in gross final energy consumption”. We need more ambitious targets than that! Achieving a 50 per cent target for renewable energy generation over a ten-year timeframe would be more suitable to our needs and requirements. Without ambitious targets we will never achieve the 2050 carbon neutrality objective.

The projected pipeline which, when it materialises could possibly be used to switch over from LNG to hydrogen will, on its own be insufficient in the march towards carbon neutrality.

Maltese governments have in the past years been happy in announcing successful negotiations in reducing EU renewable energy targets applicable to Malta from 20 to 10 per cent. We are now shouldering the consequences of that myopic policy. It is about time that we change course. Only then can we move steadfastly towards a realistic policy which ensures our energy security, shedding in the process our dependence on the existing and projected interconnectors between Malta and Sicily.

published on The Malta Independent on Sunday: 19 February 2023

Emerġenza Klimatika: l-impatt tal-karozzi u l-avjazzjoni

Temperaturi rekord, li f’ħafna każi jaqbżu l-40 grad Celsius, nirien qerrieda u nixfa f’diversi pajjiżi. Din hi l-aħbar ewlenija mal-Ewropa kollha f’dawn il-ġranet. Din il-mewġa ta’ sħana mhiex xi sorpriża.  

Rapport mill- Joint Research Station tal-Unjoni Ewropeja li kien ippubblikat iktar kmieni din il-ġimgha, intitolat  Drought in Europe July 2022, jemfasizza li parti sostanzjali mit-teritorju tal-Unjoni Ewropeja hu soġġett għal nixfa li f’numru ta’ każi ilha tinġemgħa. Din hi in-normalità l-ġdida!

Il-klima ta’ bħalissa għandha impatt negattiv fuq l-agrikultura fl-Ewropa kollha. L-uċuħ tar-raba’ ser jirrendu ferm inqas. Fl-Italja, ġara tagħna, fuq it-TV rajna  il-livell tal-ilma tax-xmara Po li hu ferm iktar baxx mis-soltu: hemm metri inqas. L-esperti qed jgħidu li l-volum preżenti tal-ilma tax-xmara hu madwar 80 fil-mija inqas mis-soltu. Nofs l-irziezet Taljani għandhom problemi kbar ikkawżati min-nixfa u t-temperaturi għoljin li qed jiffaċċaw.

Dan m’hu xejn ġdid għall-biedja f’Malta. Ilna niffaċċjaw dawn il-kundizzjonijiet. In-nuqqas tal-ilma hi xi ħaġa normali f’Malta, in-nixfa, imma, qed issir ukoll iktar spissa. Imbagħad jiġu mumenti fejn jinfetħu s-smewwiet Ii jgħarrqu kull m’hawn b’għargħar li jkaxkar kollox.

Il-klima ilha żmien tinbidel ftit ftit u dan riżultat tal-istil ta’ ħajja li qed ngħixu. In-natura ilha żmien tagħtina s-sinjali li ma nistgħux nibqgħu għaddejjin kif aħna. Imma kontinwament ninjorawha. Riżultat ta’ hekk issa għandna din l-emerġenza klimatika, li, ġibniha b’idejna.

L-emerġenza klimatika issa hi rejaltà u hi parti integrali mill-ħajja tagħna. Biex nindirizzawha irridu nibdew nagħtu kaz dak li qed tgħidilna n-natura. Hu meħtieġ  li dan kollu jkun rifless fil-politika li tħares fit-tul. Speċifikament nistennew li l-politika li ma mhiex kompatibbli ma dak meħtieġ biex nindirizzaw it-tibdil fil-klima tkun indirizzata b’mod immedjat.  

Malta m’għandiex industrija li tagħti xi kontribut kbir għat-tibdil fil-klima. Il-problemi ewlenin fil-kaz tagħna ġejjin mit-trasport: mill-karozzi u mill-ajruplani.

In-numru ta’ karozzi fit-toroq għadu qed jiżdied kontinwament. Ix-xogħolijiet konnessi mat-titjib fl-infrastruttura tat-toroq qed isiru bl-iskop uniku li t-toroq ikunu jifilħu għal iktar karozzi. Dan ikompli jżid mal-problema. Il-konġestjoni tat-traffiku tonqos naħa u tiżdied band’oħra! Minkejja l-ħafna kliem sabiħ ma hemmx ir-rieda politika li l-kontribut  tal-karozzi għat-tibdil fil-klima jkun indirizzat.

Il-qalba tal-karozzi għall-elettriku, waħedha, mhux ser issolvi l-problema. L-emissjonijiet jibdew jonqsu fit-toroq u jiċċaqalqu għas-sors tal-elettriku li nużaw biex niċċarġjaw il-batteriji. L-enerġija rinovabbli li qed niġġeneraw hi ta’ kwantità insinifikanti!

Parti mill-problema nesportawha lejn Sqallija billi nużaw l-interconnector, li flok wieħed issa hu ippjanat li jkollna tnejn. B’hekk inkomplu inżidu  d-dipendenza tagħna għall-ħtiġijiet enerġetiċi.

Flimkien mal-qalba tal-karozzi għall-elettriku irid isir sforz ġenwin biex jonqsu sostanzjalment il-karozzi mit-toroq tagħna. Iċ-ċokon tal-gżejjer Maltin jagħmilha iktar possibli li nindirizzaw id-dipendenza tagħna fuq il-karozza u li din tkun sostitwita bi transport pubbliku effiċjenti. Kważi kullimkien jista’ jintlaħaq b’faċilità.

F’ Ottubru t-trasport pubbliku ser ikun b’xejn. Dan waħdu mhux biżżejjed: jinħtieġ trasport pubbliku li jkun effiċjenti.  Hu biss meta t-trasport pubbliku jkun alternattiva tajba li jkun jagħmel sens għall-gvernijiet li jibdew il-proċess biex jonqsu b’mod sostanzjali l-karozzi mit-toroq tagħna.

Biex nindirizzaw l-impatti tal-avjazzjoni l-istorja hi iktar ikkumplikata.  Id-dibattitu kurrenti dwar taxxa fuq il-fuel tal-avjazzjoni, kif diġa ġie emfasizzat, ser ikollu impatt sproporzjonat fuq il-gżejjer periferali fl-Unjoni Ewropeja. Imma l-problema hi waħda reali u teħtieġ li tkun indirizzata bla iktar dewmien.

Il-qalba tal-argument fid-diskussjoni li għaddejja hi dwar l-impatt ta’ taxxa fuq il-fuel tal-avjazzjoni fuq it-turiżmu. Mhux biss it-turiżmu lejn il-gżejjer Maltin, imma dak lejn kull rokna tal-Unjoni Ewropeja. Ilkoll kemm aħna naċċettaw il-prinċipju ambjentali bażiku li min iħammeġ jeħtieġ li jħallas (polluter pays principle) li illum il-ġurnata jifforma parti kemm mill-liġi Ewropeja kif ukoll minn dik Maltija.  Anke it-turiżmu għandu jerfa’ l-piż tal-impatti li jiġġenera, in partikolari l-impatti ambjentali tiegħu. Dak hu l-iskop tat-taxxa proposta fuq il-fuel tal-avjazzjoni.

Wasal iż-żmien li t-turiżmu ukoll jibda jirristrittura ruħu u jibda jagħti każ tal-impatti ambjentali tiegħu. Bl-emerġenza klimatika wara l-bieb ma jagħmilx sens li nibqgħu għaddejjin bit-tkaxkir tas-saqajn.

Żommu quddiem għajnejkom li l-gżejjer u l-komunitajiet mal-kosta jaqilgħu l-ikbar daqqa meta jibdew jiżdiedu l-impatti tat-tibdil fil-klima, billi jibda jgħola l-livell tal-baħar.  Xi gżejjer u uħud mill-komunitajiet mal-kosta l-anqas biss jibqgħu jeżistu.

Man-natura ma tistax tinnegozja, trid tbaxxi rasek!

ippubblikat fuq Illum: 24 ta’ Lulju 2022

Climate Emergency: addressing car and aviation impacts

Record breaking temperatures, in many cases exceeding 40 degrees Celsius, fires raging across a multitude of countries and drought, is the current news all over Europe. The current heatwave was not unexpected.

The European Union’s Joint Research Station in a report published earlier this week, entitled Drought in Europe July 2022, reports that a substantial portion of EU territory is exposed to warning levels of drought, or even worse. This will soon be the new normal!

The current climate will severely impact agriculture all over Europe. The impact on crop yields will be substantial. In neighbouring Italy, we have witnessed on TV the level of the waters of the river Po being several metres lower than usual: its current capacity is 80 per cent down on what’s normal at this time of the year. Fifty per cent of Italian farms are at risk, devastated by drought and high temperatures.

All this is nothing new for Maltese agriculture. We have been there before, at times due to prolonged drought, at others as a result of havoc creating floods which are increasing in frequency.

The climate has been slowly changing over the years, reacting to the changing human behaviour. Nature has been reacting slowly, signalling time and again that it will not be subdued.  Nature’s signals have been repeatedly ignored: as a result, we are now faced with a climate emergency.

The Climate Emergency is now a reality which is an integral part of our daily life. Addressing it would signify that we start taking note of nature’s signals and act accordingly. It stands to reason that this should be reflected in our country’s long-term policies. Specifically, one would expect that policies which are incompatible with responsible action to address climate change, are immediately addressed.

Malta has no heavy industry which contributes to climate change.  Our major contributor to climate change is transport, specifically road transport and aviation.

The number of cars on the roads is continuously increasing. Road infrastructure improvements taken in hand are intended to increase the capacity of Maltese roads and consequently are and will continue to add to the problem. Traffic congestion is being shifted from one area to another. Notwithstanding the political rhetoric, there is clearly no political will to act and address the contribution of road transport towards climate change.

Electrification, on its own, will not solve the problem. It will rather shift emissions from our roads to the source of electricity used in charging our cars. The renewable energy we generate is not sufficient to cater for our needs, in particular if we have to also cater for a complete electrification of our car fleet.

Part of the problem will be exported to the Sicilian mainland through the submarine energy cables and will be serve to increase our energy dependency.

Electrification of our roads must be coupled with a drive to substantially reduce cars from our roads. The relative smallness of the Maltese islands makes it much easier than elsewhere to substitute our car dependency with an efficient public transport. Almost everywhere is within easy reach.

Come October public transport will be free of charge. This must be coupled with an effort to increase its efficiency and reliability. It is only when public transport is a suitable alternative that it makes sense for governments to start a campaign to substantially reduce cars from our roads.  

Addressing the impacts of aviation is more complicated. The current debate on an aviation fuel tax, as pointed out by various political observers, will impact the peripheral islands within the EU in a disproportionate manner. At the end of the day some solution will have to be found to this aspect of the problem, without further delay.

The crux of the issue, however, is the impact of such an aviation fuel tax on tourism, not just tourism directed towards Malta but that directed to all areas within the EU. All of us accept the basic “polluter pays principle” which is enshrined not only in EU legislation but also in local laws and regulations. Even tourism should internalise its environmental costs. That is the purpose of the proposed aviation fuel tax.

It is time that the tourism industry starts its much-delayed restructuring. With the climate emergency on our doorstep there is no purpose in delaying any further.

Kindly keep in mind that islands and coastal communities will be the worst hit when the impacts of climate change increase substantially through a sea-level rise. Some islands, as well as a number of coastal communities, as a result, will simply cease to exist.

One cannot bargain with nature; you have to follow its instructions!

published on The Malta Independent on Sunday : 24 July 2022