Jgħadduna biż-żmien

L-Awtorità tal-Ambjent u r-Riżorsi (ERA) għadha kif ippubblikat abbozz ta’ Strateġija Nazzjonali dwar l-Ambjent għal konsultazzjoni pubblika. Dan l-abbozz ippubblikatu bl-Ingliż biss. Qiesu t-tmexxija tal-ERA ma tafx bil-Malti.

Minn awtorità pubblika nistennew ferm aħjar minn hekk. Kemm ser iddumu tinsulentawna? L-iskuża li l-Malti mhux addattat għal dokument tekniku mhiex waħda aċċettabbli. In-nuqqas ta’ dokument bil-Malti hi opportunutà mitlufa biex l-ERA tikkomunika iktar man-nies.

Iżda lil hinn mil-lingwa, l-istrateġija ambjentali li qed tkun proposta hi waħda ġenerika. Fiha tmien għanijiet li hu propost li jintlaħqu sal-2050. Il-lista tal-għanijiet li l-ERA trid tindirizza mhiex il-problema, għax il-problema hija li dawn l-għanijiet huma affarijiet li ilna niddiskutu żmien: ġew ippubblikati biżibilju rapporti, strateġiji u regoli jew policies li jkunu saru b’intenzjonijiet tajba tul is-snin!  Il-problemi jinqalgħu dejjem meta nfittxu li nimplimentaw il-miżuri meħtieġa biex jitwettqu dawn l-għanijiet. F’dak il-mument jinqagħu elf skuża, għax fir-realtà ma hemmx il-volontà politika li jittieħdu passi bis-serjetà.

Dan hu bil-bosta differenti milli jipprova jgħid ic-Chairman tal-ERA fid-daħla bl-Ingliż li kiteb għad-dokument konsultattiv! Din hi storja li għaddejna minnha diversi drabi!

Il-ħsara ambjentali li saret tul is-snin mhiex xi ħaġa li ser tkun irranġata mil-lum għall-għada.  Ħadd m’għandu jistenna riżultati malajr fil-mixja biex insewwu l-ħsara ambjentali li tħalliet takkumula tul is-snin.

Il-ħarsien tal-ambjent jinvolvi li jinbidlu deċiżjonijiet politiċi diversi li ittieħdu tul is-snin li kienu parti mill-kawża ta’ ħsara konsiderevoli. Ifisser ukoll li nibdlu attitudnijiet, drawwiet u l-mod kif inġibu ruħna.

Fid-daħla għad-dokument konsultattiv iċ-Chairman tal-ERA Chairman, Victor Axiak, jistqarr li jista’ jkun hemm ħtieġa ta’ sagrifiċċji żgħar fl-immedjat biex niksbu benefiċċji ambjentali fit-tul li jitgawdew minn ġenerazzjonijiet futuri. Din hi dikjarazzjoni li prattikament kulħadd jaqbel magħha. Imma dikjarazzjoni bħal din teħtieġ ukoll li tkun segwita minn lista ta’ miżuri meħtieġa biex tittieħed azzjoni dwarhom,  lista li tvarja minn miżuri li jistgħu jittieħdu immedjatament għal oħrajn li jħarsu iktar fit-tul.

Ma baqax iktar żmien biex noqgħodu niffilosifizzaw dwar l-ambjent.  Il-problemi nafu x’inhuma u  nafu ukoll min fejn ġejjin u min hu l-kawża tagħhom! Tħejjew kwantità ta’ rapporti, strateġiji, pjani t’azzjoni u x’naf jien tul is-snin. Kull Ministru ġdid ipprova jagħti l-impressjoni li hu jew hi sabet is-soluzzjoni b’nisġa ta’ kliem sabiħ li jipprova jimpressjona. Sfortunatament ir-rapporti tekniċi li saru kif ukoll dak li qalu in-nies waqt konsultazzjonijiet pubbliċi, bosta drabi ġie injorat.  Anzi xi drabi l-gvernijiet saħansitra aġixxew bil-maqlub ta’ dak propost jew maqbul!

L-istrateġija proposta illum, per eżempju,  tiffilosofizza dwar il-ħtieġa li innaqqsu id-dipendenza tagħna fuq il-karozzi u tinsisti li għandhom jonqsu l-karozzi mit-toroq tagħna.  Jekk wieħed imur lura u jerġa’ jaqra ftit l-istrateġija nazzjonali dwar it-trasport, li kienet iffinalizzat sitt snin ilu, jsib eżattament l-istess argumenti. Imma minflok ma ħa l-passi meħtieġa, l-Gvern – kemm direttament kif ukoll permezz tal-agenziji u l-awtoritajiet tiegħu – għamel bil-maqlub!

Kull studju li sar, kemm f’Malta kif ukoll barra minn xtutna, repetutament ikkonkluda li żvilupp massiċċ tal-infrastruttura tat-toroq twassal biex awtomatikament jiżdiedu l-karozzi fit-toroq. Kif mistenni, anke f’Malta, hekk ġara. Il-konġestjoni u l-problemi tat-traffiku żdiedu mhux naqsu riżultat tal-proġetti diversi tat-toroq. Dan seħħ għax kuntrarju tal-pariri li kellu, l-Gvern ma indirizzax il-kawza tal-problemi, imma indirizza l-effett.  Il-problema mhiex il-wisa’ jew it-tul tat-toroq, imma n-numru ta’ karozzi fit-toroq. Is-sitwazzjoni illum – f’ħafna każi  – hi agħar milli kienet qabel ma saru dawn il-proġetti.  

Minnbarra dan, daqslikieku mhux biżżejjed, l-awtoritajiet għamlu is-snin jinkoraġixxu l-iżvilupp ta’ petrol stations kbar, qieshom supermarkets. Dawn ħarbtu ammont mhux żgħir ta’ raba’. Biex issa jiġu jgħidulna kemm iridu jipproteġu l-agrikultura!

Kif nistgħu ntejbu l-kwalità tal-arja jekk nibqgħu nżidu l-karozzi fit-toroq tagħna?  Uħud forsi jargumentaw li s-soluzzjoni qegħda wara l-bieb bl-introduzzjoni tal-karozzi tal-elettriku inkella bl-użu tal-idroġenu jew xi fuel ieħor alternattiv. Dan ikun biss soluzzjoni parzjali għax fl-aħħar mill-aħħar irridu naraw kif ikun ġġenerat l-elettriku meħtieġ inkella kif ikun prodott l-idroġenu jew fuel alternattiv.

M’għandiex ammont suffiċjenti ta’ enerġija rinovabbli iġġenerata lokalment għax l-għorrief li ħadu id-deċiżjonijiet ftaħru fil-passat kemm kien irnexxielhom jinnegozjaw deroga tajba biex il-mira nazzjonali ta’ ġenerazzjoni ta’ enerġija rinovabbli ma tkunx 20% imma 10% tal-elettriku ikkunsmat. Ħtija ta’ hekk, illum m’għandniex ammont suffiċjenti ta’ enerġija rinovabbli.  Meta għandna l-ħtieġa ta’ enerġija elettrika bi prezz raġjonevoli  għandna nuqqas f’dan il-qasam li għalih qed inħallsu bizzalza.

Id-dipendenza li għandna bħala pajjiż fuq il-karozzi privati hi riżultat ta’ traskuraġni politika tat-trasport pubbliku tul is-snin. Li t-trasport pubbliku jkun b’xejn minn dan ix-xahar kienet deċiżjoni prematura. L-ewwel pass messu kien li tkun indirizzata l-effiċjenza u l-puntwalità tas-servizz. Il-prezz qatt ma kien problema.

Hu meħtieġ li l-effiċjenza u l-puntwalità tas-servizz ikunu indirizzati b’urġenza. Meta dan isir jagħmel ġid ambjentali ferm iktar mill-argumenti tekniċi kollha dwar kemm hemm ħtieġa li nħarsu l-ambjent. Trasport pubbliku effiċjenti flimkien ma investiment f’modi alternattivi ta’ transport hu ta’ benefiċċju ambjentali enormi.

Din hi uġiegħ ta’ ras kbira. Pariri ċari kien hemm. Iżda meta kien possibli li l-problema tkun indirizzata, l-Gvern, direttament kif ukoll permezz tal-awtoritajiet u aġenziji diversi tiegħu, ġie jaqa’ u jqum minn dan u għamel bil-maqlub!

Argumenti simili jistgħu jsiru dwar numru kbir ta’ materji ta’ importanza ambjentali: mill-ilma sal-pestiċidi, mill-użu tal-art sal-bijodiversità, mill-isforzi favur ekonomija ċirkulari għal taxxi ambjentali iddiżinjati sewwa.

Il-mod kif il-politika dwar it-trasport tħalliet għan-niżla hu biss eżempju wieħed żgħir minn fost bosta li jwassal għall-konklużjoni inevitabbli li ma teżistix rieda politika biex il-ħsara ambjentali tkun indirizzata bis-serjetà.

Il-konsultazzjoni pubblika tal-ERA sfortunatament hi fażi oħra fi proċess li permezz tiegħu qed jippruvaw jgħadduna biż-żmien.

ippubblikat fuq Illum : Il-Hadd 23 t’Ottubru 2022

aqra ukoll dokument sottomessmill-ADPD lill-ERA hawn

Inħarsu l-art agrikola: kollha

Tul is-snin il-Gvern dejjem kien fuq quddiem fil-ħidma biex tinqered il-biedja. Kontinwament il-Gvern jagħmilha iktar faċli biex art agrikola tingħata għall-iżvilupp. Huwa l-Gvern li kontinwament jidentifika art agrikola tajba għal toroq ġodda (mhux meħtieġa) inkella biex jestendi toroq eżistenti.

Il-White Paper li ippubblika iktar kmieni din il-ġimgħa l-Ministeru tal-Agrikultura, intitolata Riforma fil-Qasam tar-Raba’  tfittex li tirregola l-assalt tas-settur privat fuq l-art agrikola. Imma ma issemmi xejn dwar l-assalt li għaddej mis-settur pubbliku: dak għall-Gvern hu aċċettabbli! Imma m’għandux ikun għax ir-raba’ kollha teħtieġ li tkun imħarsa.

Awtoritajiet eżistenti, bħall-Awtorità tal-Ippjanar, diġa għandhom il-poteri bil-liġi biex jieħdu passi u ma jħallux l-art agrikola tinbidel f’art għall-picnics jew għall-barbeques! Imma tul is-snin din l-awtorità ma għamlet xejn minn dan. Għalqet għajnejha.

Id-Dipartiment tal-Agrikultura imbagħad, dejjem jispiċċa jiddefendi id-deċiżjonijiet tal-Gvern favur il-qerda tar-raba’ għal toroq inutli. Is-Central Link hi waħda mill-aħħar eżempji li miegħu aħna familjari. Hemmhekk raba’ saqwi f’Ħ’Attard inqerdet fl-interess tal-karozzi. L-għixien ta’ numru ta’ bdiewa inqered. L-anqas ħoss mill-awtoritajiet fid-Dipartiment tal-Agrikultura ma nstema’ biex jiddefendu lill-bdiewa li laqqtuha.

B’dawn it-tip ta’ awtoritajiet li mhux kapaċi jaħdmu, x’sens hemm fil-ħolqien ta’ iktar awtoritajiet bħalhom? Mhux aħjar li jitneħħew is-sriep mill-Awtorità tal-Ippjanar u mid-Dipartiment tal-Agrikultura u flokhom ikunu ngaġġati persuni kwalifikati u motivati biex jaħdmu? Għax jekk l-Awtorità tal-Ippjanar u d-Dipartiment tal-Agrikultura jitħallew jaħdmu sewwa, bi tmexxija tajba u kapaċi, parti mdaqqsa mill-kontenut tal-White Paper ma jkunx hemm ħtieġa għalih!

Lejn l-aħħar tas-sena 2021 l-Imħallef Wenzu Mintoff, f’deċiżjoni tiegħu dwar applikazzjoni kostituzzjonali fuq raba’ fil-Qrendi kien emfasizza li l-valur realistiku tar-raba’ għandu jkun rifless ta’ dak li l-istess raba’ tista’ tipproduċi. Dan hu punt li l-White Paper tibni fuqu meta titkellem dwar il-valur esaġerat li r-raba’ qed jinbiegħ jew jiġi stmat kif ukoll dwar kif għandha tkun ikkalkulata l-valur tal-qbiela. Il-White Paper fil-fatt tipproponi li l-qbiela għandhom ikunu 1.5 fil-mija tal-valur realistiku tar-raba’. Għad irridu naraw, iżda, kemm dan kollu ser jiflaħ għall-battalji legali li inevitabilment ser ifaqqsu da parti ta’ min ma jridx din ir-regolamentazzjoni.

Punt interessanti li joħrog mill-White Paper hi l-introduzzjoni ta’ taxxa li hu propost li titħallas fuq ir-raba’ li ma tibqax tintuża għal skop agrikolu. Din il-proposta hi simili għall-proposti tal-partit tiegħi dwar taxxa fuq propjetajet vojta liema proposti saru f’diversi manifesti elettorali tul is-snin.  

Safejn niftakar, din hi l-ewwel darba li l-Partit Laburista qed jipproponi li jagħmel użu mit-tassazzjoni bħala għodda biex jilħaq oġġettiv politiku: f’dan il-każ il-ħarsien tar-raba’.  Ma naħsibx li din il-proposta partikolari ser timmaterjalizza u dan minħabba li l-Partit Laburista kontinwament jitkellem b’ċerta qawwa kontra l-użu tat-tassazzjoni bħala strument politiku fi kwalunkwe forma. Imma l-fatt li l-proposta qed issir, minnu nnifsu hu pass tajjeb.

Il-proposti fil-White Paper fuq ir-riforma meħtieġa dwar ir-raba’ huma l-ewwel pass lejn diskussjoni serja u matura. Imma għadhom il-bogħod  minn dak li hu meħtieġ.  

L-ewwel pass għandu jsir biex ikun stabilit element ta’ rieda tajba. B’dan il-ħsieb nistieden lill-Gvern biex jippreżenta mozzjoni fil-Parlament biex iħassar l-eżerċizzju ta’ razzjonalizzazzjoni approvat mill-Parlament fl-2006 u li permezz tiegħu eluf ta’ metri kwadri ta’ raba’ spiċċaw tajba biex jinbnew. Naħseb li l-Ministru tal-Agrikultura tal-lum, Anton Refalo, għandu l-kredibilità biex jagħmel dan il-pass. Hu wieħed mill-ftit Membri Parlamentari li għadhom fil-Kamra u li fl-2006 kienu ivvutaw kontra li din l-art tingħata għal-iżvilupp. Għamel dan flimkien ma sħabu tal-Grupp Parlamentari Laburista ta’ dakinnhar!

Bħala t-tieni pass il-Ministru responsabbli mill-Ippjanar għall-Iżvilupp tal-Art jista jħaffef ftit il-pass li bih għandhom ikunu reveduti r-regoli dwar id-diżinn għall-iżvilupp rurali (Rural Design Guidelines). Forsi, ma tafx kif, jingħalqu darba għal dejjem it-toqob fir-regoli, li bihom qed ikun imħeġġeg l-iżvilupp fil-kampanja.

Imbagħad, kieku dan kellu jsir, il-Gvern ikun kredibbli fil-proposti li qed jagħmel dwar il-ħarsien tar-raba’.  Għax ir-raba’ kollha teħtieġ il-ħarsien mingħandna. Dan hu meħtieġ dejjem, mhux biss meta jkun politikament konvenjenti.

ippubblikat fuq Illum: il-Ħadd 9 t’Ottubru 2022

Protecting agricultural land: all of it

Over the years government has been actively at the forefront in the assault on agricultural land. It continuously makes it easier for agricultural land to be developed. It also takes up good quality agricultural land in order to develop new (and many times unnecessary) roads or else to extend existing ones.

The White Paper published earlier this week by the Ministry for Agriculture, entitled Agricultural Land Reform seeks to control the private sector assault on agricultural land. By omission, the assault being carried out by the public sector is being deemed acceptable!

Existing authorities like the Planning Authority already have the legal powers to stop agricultural land being transformed into picnic or barbeque areas. Yet it has done nothing to stop this over the years.

The Department of Agriculture always ends up defending the uptake of good agricultural land by Government for unnecessary roads. The Central Link is one of the latest examples as a result of which naturally irrigated agricultural land at Attard was destroyed in order to make way for more cars. The livelihood of a number of full-time farmers was destroyed. Not even a whimper from the authorities at the Department of Agriculture was heard.

Faced with existing authorities which are not functioning properly what sense does it make to create more authorities, as proposed by the agricultural reform White Paper? Would it not be better to remove the snakes from the Planning Authority and the Department of Agriculture and replace them with suitably qualified and motivated personnel? If the Planning Authority and the Department of Agriculture are allowed to function properly, with suitable leadership and expertise, most of the contents of the White Paper would not even be required!

Towards the end of 2021 Mr Justice Lawrence Mintoff, in his decision on a constitutional application relative to agricultural land at Qrendi had emphasised that the realistic value of agricultural land ought to be a reflection of what that agricultural land can produce. This is a point validly taken up by the White Paper when discussing the value currently being attached to agricultural holdings. The White Paper also proposes that the rental value of agricultural holdings should be determined at 1.5 per cent of their realistic value.  It remains to be seen whether and to what extent these limitations on the determination of value and rental value will be able to withstand the legal assault which will inevitably follow once the White paper proposal in this respect is implemented.

An interesting point made by the White Paper is to introduce a tax on agricultural land which is not being used for agricultural purposes! This is similar to the proposals which my party repeatedly brought forward relative to taxes on vacant dwellings!

This is the first time, as far as I can recollect, that the Labour Party is proposing the utilisation of taxation as a tool to attain a political objective: the protection of agricultural land. I do not however think that this proposal will materialise as the Labour Party has been vociferous over the years against the use of taxation as a political instrument in any form or shape. However, it is positive that the proposal is being tabled.

The proposals in the White Paper on agricultural reform are definitely a first step towards a mature debate. They are however very far from what is required to protect agricultural land.

The first step should be to establish an element of good faith, which is currently inexistent. In this line of thought I would invite government to present a motion in Parliament to cancel the rationalisation exercise approved by Parliament in 2006 as a result of which thousands of square metres of agricultural land all over the islands were defined as being suitable for development. I believe that the current Minister for Agricultural, Anton Refalo, has the credibility to do it. He is in fact one of the few remaining Members of Parliament who way back in 2006 had voted against adopting the rationalisation exercise, together with the rest of the then Labour Party Parliamentary Group!

As a second step the Minister for Land Use Planning could accelerate the revision of the Rural Design Guidelines, thereby closing the loopholes which continuously encourage the urbanisation of the countryside.

Only then, maybe, can government be credible in its proposals to protect agricultural land. All agricultural land needs our protection. This is required all of the time, not only when it is politically convenient.

published in The Malta Independent on Sunday: 9 October 2022

It-tibdil fil-klima: it-turiżmu mhux ser jeħlisha

Żmien il-biljetti tal-ajru bid-€10 spiċċa, qalilna Michael O’Leary, tar-Ryanair. Dan wara li sirna nafu matul dawn l-aħħar ġimgħat li fl-Unjoni Ewropeja, biex tkun implimentata l-inizjattiva l-ħadra (Green Deal), anke l-avjazzjoni teħtieġ li tagħti s-sehem tagħha billi tibda tinternalizza l-impatti ambjentali. Dan ifisser li l-ispiża riżultat tal-impatti ambjentali tal-avjazzjoni għandha tibda tkun inkluża fil-prezz tal-vjaġġ. Dan hu applikazzjoni diretta u prattika tal-prinċipju ambjentali li min iħammeg jeħtieġ li jħallas (polluter pays principle).

L-avjazzjoni ilha teħlisha billi kienet eżentata għal żmien twil milli terfa’ l-piż tal-impatti tal-emissjonijiet li tiġġenera. Issa dan ma jistax jibqa’ hekk. Din l-industrija ukoll trid tibda tagħti kont ta’ egħmilha. Bħas-setturi ekonomiċi l-oħra trid terfa’ l-piz tal-impatti ambjentali tagħha.  

Li min iħammeġ iħallas hu prinċipju ambjentali bażiku li jifforma parti integrali mill-liġi Ewropeja. Riżultat ta’ hekk dan iservi ta’ gwida għall-formolazzjoni tal-politika tal-Unjoni Ewropeja.  Sa mill-2004 dan il-prinċipju hu ukoll parti integrali mil-leġislazzjoni ambjentali Maltija. Anke fil-kaz tagħna dan il-prinċipju għandu jagħti direzzjoni ċara fil-formolazzjoni tal-politika Maltija.

Sfortunatament, minkejja li l-Parliament f’Malta approva mozzjoni li biha għaraf l-emerġenza klimatika, din id-dikjarazzjoni baqgħet fuq il-karta.  Ftit li xejn sar biex id-deċiżjonijiet meħtieġa riżultat tal-għarfien ta’ l-eżistenza ta’ din l-emerġenza jittieħdu. Hu diżappuntanti li wieħed minn dawk responsabbli biex mexxa l-quddiem din il-mozzjoni issa qed jgħid li l-azzjoni biex ikunu indirizzati l-impatti klimatiċi tal-avjazzjoni huma kontra l-interess nazzjonali. M’għandux idea x’inhu jgħid.

Ejja nkunu ċari:  bħala arċipelagu f’nofs il- Mediterran, il-gżejjer Maltin inevitabilment ikunu effettwati mill-istadji li jmiss tal-impatti tat-tibdil tal-klima, ċjoe l-għoli fil-livell tal-baħar.  Iz-zoni mal-kosta ilaqqtuha waħda sewwa, possibilment jispiċċaw taħt l-ilma, kollha jew kważi, skond kemm jogħla l-livell tal-baħar.  Dan japplika ukoll għall-infrastruttura kostali li tinkludi l-parti l-kbira tal-faċilitajiet turistiċi.

Hu fl-interess nazzjonali ta’ Malta li l-miri klimatiċi tal-2015 ta’ Pariġi jkun osservati u li jiġu  implimentati l-iktar kmieni possibli. Ma jagħmilx sens li nfittxu li nkunu eżentati. Bla dubju jkun hemm impatti konsiderevoli. Imma l-impatti  jekk naġixxu  biex nindirizzaw it-tibdil fil-klima huma ferm inqas mill-impatti li jkollna nħabbtu wiċċna magħhom jekk nibqgħu nippruvaw nevitaw ir-responsabbiltajiet  tagħna.

Tul is-snin, bla dubju, it-teknologija tkompli titjieb, u probabbilment li din tgħin biex jonqos il-piz tal-impatti.  It-tieni rapport ambjentali dwar l-avjazzjoni Ewropeja ippubblikat fl-2019 jiġbed l-attenzjoni li fiz-zona Ewropeja l-konsum medju tal-fuel fuq it-titjiriet kummerċjali naqas b’ 24 fil-mija bejn l-2005 u l-2017. Imma fl-istess żmien kien hemm żieda ta’ 60 fil-mija fil-kilometraġġ tat-titjiriet kummerċjali!

Din l-istatistika tiġbor fiha l-problema kollha: it-teknoloġija qed tnaqqas l-emissjonijiet għal kull kilometru tat-titjiriet, imma n-numru ta’ kilometri tal-vjaġġi qed jiżdied bil-kbir għax ħafna iktar nies qed jivvjaġġaw bl-ajru.  

Bħalissa għaddej dibattitu dwar taxxa fuq il-fjuwil tal-avjazzjoni. Din hi waħda mill-miżuri essenzjali u meħtieġa biex ikun possibli li sal-2030 u lil hinn il-gassijiet serra jonqsu b’55 fil-mija.  

Din l-inizjattiva għandha twassal biex il-prezz tal-biljett tal-ajru jkun jirrifletti l-ispiza reali, inkluż dik ambjentali ikkawżata mill-emissjonijiet.  Dan jista’ jseħħ jew b’żieda ta’ taxxa mal-prezz tal-biljett tal-ajru inkella billi dak li jkun jagħmel użu minn mezzi alternattivi ta’ transport.

Jekk wieħed jagħmel użu ta’ mezzi alternattivi ta’ transport it-taxxa tkun evitata u dan bil-konsegwenza li jkunu evitati ukoll l-impatti ambjentali tal-ivvjaġġar bl-ajru. Fl-Ewropa kontinentali dan jista’ jseħħ bl-użu tal-ferrovija li bosta drabi  hi alternattiva kemm effiċjenti kif ukoll iktar nadifa. Imma fil-kaz ta’ Malta u gżejjer oħra dan l-użu tal-alternattivi potenzjali hu limitat ħafna.  Dan iwassal għal żieda inevitabbli fl-ispiża biex dak li jkun jivvjaġġa bl-ajru u riżultat ta’ hekk jonqos in-numru kemm ta’ Maltin li jivvjaġġaw kif ukoll ta’ barranin (turisti) li jiġu Malta.

Għalkemm eventwalment jista’ jkun hemm xi konċessjonijiet raġjonevoli għal dawk li jgħixu fil-periferiji/gżejjer, it-turiżmu ma jistax jibqa’ jevita li jerfa’ l-piz tal-impatti tiegħu: dan hu meħtieġ biex isseħħ ġustizzja, kemm soċjali kif ukoll ambjentali!  Hu fl-interess ta’ Malta li l-impatt ambjentali tat-turiżmu, b’mod partikolari dak tal-massa, jkun indirizzat u ikkontrollat qabel ma jkun tard wisq. L-industrija tal-avjazzjoni teħtieġ li tkun imċaqalqa bi strumenti ekonomiċi bħat-taxxa ambjentali biex tirristruttura ruħha. Ejja niftakru li bħall-gżejjer kollha, Malta, flimkien mal-komunitajiet kostali, tkun minn tal-ewwel li ssofri l-agħar konsegwenzi tat-tibdil tal-klima: l-għoli fil-livell tal-baħar. It-turiżmu ma jeħlisiex. Il-klima mhux ser tikkunsidra l-posizzjoni partikolari ta’ Malta jew l-impatt fuq l-ekonomija: in-natura ma tiddiskriminax, tibqa’ għaddejja minn fuqna bħalma għamlet bnadi l-oħra fejn kaxkret kull ma sabet fin-nofs!

It-turiżmu qiegħed f’salib it-toroq. Jeħtieġ li b’mod urġenti jaddatta ruħu u jaddatta għall-impatti tat-tibdil fil-klima. Dan hu l-futur reali tat-turiżmu, mhux l-eżenzjoni mit-taxxi.

ippubblikat fuq Illum: 14 t’Awwissu 2022

Climate change: tourism will not be spared

The era of €10 air fares is over, warned Michael O’Leary, Ryanair boss. This follows the news in the past weeks that within the European Union, in order to implement the Green Deal, aviation must do its part by internalising its environmental costs. That is, environmental costs must be incorporated in the price of air fares. This is a direct and practical application of the polluter pays principle.

Aviation has been a free rider for quite some time, being exempted from shouldering the impacts of the emissions which it generates. The holiday is now over and as a direct result the tourism industry must take stock of the situation. Like all other economic sectors, it must factor in its costings the environmental impacts which it generates.

The polluter pays principle is a basic environmental principle which forms an integral part of the EU acquis: it guides EU policy. Since 2004 it also forms an integral part of Malta’s environmental legislation and consequently it should also guide the formulation of Maltese policy.

Unfortunately, notwithstanding the approval by Parliament of a motion declaring recognition of the climate emergency, this declaration is still a paper declaration. The necessary policies required to face this emergency have never been discussed, approved and acted upon. It is disappointing that a prime mover behind the climate emergency motion is now equating the required action to address aviation’s climate change impacts as being contrary to the national interest. He has no idea on the matter!

Let us be clear:  as an archipelago in the centre of the Mediterranean, the Maltese islands will be severely impacted by the next stages of climate change impacts, that is the rise in sea level. The coastal areas will be hard hit, possibly they will be wiped out or substantially reduced, depending on the extent of the sea level rise. This is also applicable for all the coastal infrastructure, which includes practically all tourism facilities.

It is in Malta’s national interest that the 2015 Paris climate goals are adhered to and implemented the soonest. Seeking exemptions is not on.  Obviously there will be considerable impacts. The impacts of acting to address climate change will however be substantially less if we act than if we continue avoiding our responsibilities. 

Over the years technology will undoubtedly improve, possibly reducing the burden. The second European Aviation Environment Report drawn up in 2019 by the European Union Aviation Safety Agency (EASA), the European Environment Agency (EEA) and Eurocontrol points out that within the European area, the average fuel consumption of commercial flights has decreased by 24 per cent over the period 2005-2017. However, over the same time frame there has been a 60 per cent increase in the kilometres flown by commercial flights!

This statistic frames the issue: technology is driving down the emissions per passenger kilometre, however the number of passenger kilometres has been on an exponential increase as more people are travelling by air.

Currently there is an ongoing debate regarding a tax on aviation fuel. This is one of the essential measures needed to enable the reduction of 55 per cent of greenhouse gas emissions by 2030 and beyond.

This initiative is aimed to ensure that the price of an air flight includes all costs, including the environmental costs caused by the resulting emissions. This can be carried out either by a tax on air travel or else through the use of alternative means of transport, as a result of which the tax can be avoided legally, with the resultant decrease of the environmental impacts. In mainland Europe the use of trains is many a time a good alternative for air travel not just due to its efficiency but also in generating less environmental impacts. In the case of Malta and other islands the potential use of alternatives is very limited. This leads to an inevitable increase in the cost of air travel and the consequential decrease in air travelling, both incoming and outgoing.

Although there may eventually be some reasonable concessions for those who live on isolated islands, tourism cannot keep avoiding its own environmental impacts: this is what social and environmental justice demands! It is in Malta’s interest that the environmental impacts of tourism, particularly mass tourism, is contained before it is too late. The aviation industry must be prodded through economic means, such as environmental taxation, to restructure itself. Let us all remember that like all islands, Malta, together with coastal communities, will be the first to suffer some of the worsts repercussions of climate change: the increase in sea level. Tourism will not be spared. The climate will not consider our special situation or our economic considerations – nature does not discriminate: it will roll over us as it did elsewhere!

Tourism is at a crossroad. It needs to urgently adapt to the impacts of climate change. This is tourism’s future, not tax exemptions.

published in The Malta Independent on Sunday : 14 August 2022

Bejgħ tal-passaporti u l-prinċpju ta’ lealtà fl-Unjoni Ewropea

Iktar kmieni din il-ġimgħa, l-kumitat tal-Parlament Ewropew dwar il-libertajiet ċivili u l-ġustizzja,  huwa u jiddiskuti rapport dwar il-bejgħ tal-passaporti (jirreferu għalihom bħala golden passports) mill-istati membri, jemfasizza li dan hu oġġezzjonabbli etikament, legalment u ekonomikament u dan apparti li dan joħloq bosta riskji għas-sigurtà.

Tul is-snin, il-Ministri, kemm f’Malta kif ukoll barra, emfasizzaw li ċ-ċittadinanza, fl-Unjoni Ewropeja, hi materja riżervata għall-istati membri. Hekk hu, imma mhux b’mod assolut. Il-prinċipju ta’ lealtà fit-trattati Ewropej ilewwen il-ħidma tal-istati membri fl-Unjoni. Anke l-oqsma li huma kompetenza nazzjonali għandhom ikunu meqjusa f’dan id-dawl.

Ħadd ma jikkontesta li ċ-ċittadinanza hi kompetenza tal-pajjiżi membri. Hekk għandu jkun. Imma meta nikkunsidraw il-bejgħ taċ-ċittadinaza hemm ħafna implikazzjonijiet oħra, ta’ gravità mhux żgħira. It-trattati tal-Unjoni Ewropeja dan jispjegawh bħala obbligu ta’ kooperazzjoni sinċiera  bejn il-pajjiżi membri, obbligu li bosta drabi huwa mfisser bħala l-prinċipju ta’ lejaltà:  lejaltà, jiġifieri bejn il-pajjiżi membri infushom.

Riċentment, l-amministrazzjoni immexxija minn Robert Abela fasslet emendi mhux żgħar għall-proċess li bih tkun akkwistata ċ-ċittadinanza b’investiment. Il-programm (Individual Investor Programme) inbidel ma skema residenzjali li eventwalment tista’ twassal għal ċittadinanza. Għalkemm l-Unjoni Ewropeja kienet infurmat b’dan it-tibdil, is-Segretarju Parlamentari responsabbli għaċ-ċittadinanza, Alex Muscat, indika li ma kien hemm l-ebda rispons mill-Kummissjoni Ewropeja.

Il-Parlament Ewropew ser jiddiskuti dan kollu fil-plenarja tiegħu tax-xahar id-dieħel.  L-abbozz tar-rapport, b’numru ndaqqas ta’ emendi, jemfasizza li l-iskemi taċ-ċittadinanza b’investiment “hemm it-tendenza li jkunu f’dawk l-istati membri li huma l-iktar esposti għal riskji konnessi mas-segretezza finanzjarja, bħall-evażjoni tat-taxxa, l-ħasil tal-flus u l-korruzzjoni.” 

Fost dawk li kisbu ċ-ċittadinanza Maltija b’investiment insibu lil: Anatoly Hurgin, akkużat bi frodi, kuntrabandu u ħasil ta’ flus kemm fl-Istati Uniti kif ukoll fl-Iżrael, Liu Zhongtian, biljunarju involut fl-aluminju, għaddej proċeduri kriminali fl-Istati Uniti dwar evażjoni  ta’ madwar żewġ biljun euro f’tariffi  Amerikani,  Boris Mints, biljunarju ieħor li qiegħed jiffaċċja akkużi dwar frodi fir-Renju Unit,  Pavel Melnikov, ukoll biljunarju li qiegħed ikun investigat fil-Finlandja dwar ħasil ta’ flus u frodi, u Mustafa Abdel-Wadood li ammetta akkuzi dwar frodi fl-Istati Uniti. Dawn ġew identifikati mill-istampa f’Malta bħala lihumafost dawk li xtraw passaport Malti. Ħadd mhu ser jeskludi li hemm iktar, għax dawn it-tip ta’ skemi huma kalamita għal dawn it-tip ta’ nies..

Dawn, u oħrajn, ħadu iċ-ċittadinanza minkejja li suppost li l-applikazzjonijiet tagħhom kienu eżaminati b’reqqa liema bħala!

Fid-dawl ta’ dan kollu l-logħob ta’ Bernard Grech li jirrifjuta li jieħu sehem fi proċess ta’ konsultazzjoni dwar il-ħatra ta’ regulatur ġdid għall-iskema ta’ ċittadinanza b’investiment tibgħat messaġġ żbaljat. Regulatur li jkollu l-barka ta’ Bernard Grech mhux ser itejjeb l-iskema taċ-ċittadinanza.

Irrispettivament minn kemm jinbidlu r-regoli dwar l-iskema tal-bejgħ tal-passaporti, din tibqa’ mhux aċċettabbli fil-prinċipju. Kif jingħad fir-rapport pendenti quddiem il-Parlament Ewropew iċ-ċittadinanza Ewropeja mhiex għall-biegħ.

Ir-rapport quddiem il-Parlament Ewropew jgħid li l-iskemi taċ-ċittadinanza b’investiment fihom ħafna riskji u mhumiex kompatibbli mal-prinċipju ta’ kooperazzjoni meħtieġa bejn l-istati membri tal-Unjoni Ewropeja. Fid-dawl ta’ dan għandhom jispiċċaw sa mhux iktar tard mis-sena 2025 jgħidilna ir-rapport tal-Parlament Ewropew..

Il-flus jistgħu jkun utli, jgħid Bernard Grech, kieku l-iskemi jkunu trasparenti.  Hi l-istess attitudni li l-PN fil-Gvern daħħal fis-sistema ta’ tassazzjoni meta spiċċa daħħal proposti li jinkoraġixxu l-evażjoni tat-taxxa.  

L-iskema tal-bejgħ tal-passaporti  flimkien mal-abbuż kontinwu tas-sovranità tal-pajjiż fil-qasam tat-tassazzjoni bit-tnaqqis fir-rati ta’ taxxa għal kumpaniji barranin li b’hekk ġew inkoraġġiti jevadu t-taxxi ta’ pajjiżhom huma uħud mir-raġunijiet li wassluna sal-lista l-griża. Tul dawn l-aħħar xhur imma, l-Ministru tal-Fnanzi beda jċedi u jidher li issa mexjin lejn li naċċettaw rata minima u armonizzat ta’ taxxa.

Bħala partit ilna ninsitu fuq din it-triq. Sfortunatament b’wiċċna minn quddiem nistgħu ngħidu li ghidna ċar u tond kif kienu l-affarijiet. Issa jmiss li tispiċċa l-iskema tal-bejgħ tal-passaporti ukoll. M’għandniex bżonn li jkunu istituzzjonijiet barranin li jgħidulna x’inhu tajjeb u x’inhu ħażin. Kapaċi, jekk irridu, li dan nagħmluh aħna stess. 

Huma biss membri parlamentari eletti mill-lista tal-kandidati ta’ ADPD li jistgħu jassiguraw li jsir it-tibdil kollu li hu meħtieġ. Bernard Grech u l-PN ma jistgħux ikunu is-soluzzjoni. Huma parti mill-problema.

ippubblikat fuq Illum: il-Ħadd 20 ta’ Frar 2022

Golden passports & the EU’s loyalty principle

Earlier this week, the European Parliament’s Committee on Civil Liberties, Justice and Home Affairs, when discussing a draft legislative initiative report emphasised that golden passports are objectionable ethically, legally and economically and pose several serious security risks.

Over the years government Ministers, in Malta and elsewhere, have emphasised that issues of citizenship and passports are a national reserved matter, within the European Union.  They are right, but, only to a certain extent. The principle of loyalty in the EU treaties underpins the functioning of the individual member states within the Union. Even the national competencies have to be implemented with this principle in mind.

No one contests that nationality issues are a national competence. They should remain so. There is however much more than state competence at stake. Article 4.3 of the Treaty on the European Union explain this as the principle of sincere cooperation, at times referred to as the loyalty principle: loyalty, that is, towards the other European member states.

Recently, the Robert Abela administration has sought to reform the process of acquiring citizenship by investment. The original rules were overhauled. The IIP (Individual Investor Programme) was replaced by a residency scheme which could, eventually lead to acquiring citizenship. The EU was informed of all this and Parliamentary Secretary Alex Muscat, responsible for citizenship has indicated that there has been no feedback on the matter from the EU Commission.

The EU Parliament will discuss the matter in plenary next month. The draft report which, with a multitude of amendments proposed, will be considered, emphasises among other matters that such Citizenship by Investment (CBI) “schemes tend to be located in Member States that are particularly prone to risks related to financial secrecy, such as tax avoidance and money laundering, and corruption.”

Among the new Maltese citizens by investment, one finds: Anatoly Hurgin, charged with fraud, smuggling and money laundering in the US and Israel, Liu Zhongtian, an aluminium billionaire indicted in the US on avoidance of €2 billion in American tariffs, Boris Mints, a billionaire facing fraud charges in the UK, Pavel Melnikov, another billionaire under investigation in Finland for money laundering and tax fraud and Mustafa Abdel-Wadood who pleaded guilty to conspiracy and fraud charges in the United States. These have been identified by the Maltese press. I would not exclude that there are more of them as such schemes are a natural attraction to them. So far they have avoided the radar of public scrutiny.

Quite a collection! All of them were okayed by Malta’s “rigorous due diligence”!

In view of the above, Bernard Grech’s postering through his refusal to engage in consultation on the appointment of a new regulator for golden citizenship sends a wrong message. A regulator acceptable to Bernard Grech will not make the citizenship by investment scheme any better.

The golden passport scheme, irrespective of the tinkering with the rules carried out, is unacceptable in principle. EU citizenship, says the EU Parliament report currently under consideration “is not a commodity that can be marketed or sold and has never been conceived as such by the Treaties.”

European values are not for sale, says the said report: “in the light of the particular risks posed by CBI schemes and their inherent incompatibility with the principle of sincere cooperation, CBI schemes should be phased out fully across the Member States”. The proposal before the EU Parliament is that these should be phased out by 2025.

The money justifies it, says Bernard Grech, if only it were more transparent. It is the same attitude which the PN-led government built into our taxation system, when it introduced measures encouraging tax avoidance.

The golden passport scheme coupled with the continuous abuse of Malta’s tax sovereignty through offering substantial tax discounts to foreign commercial entities, encouraging tax avoidance, are part of the reasons which have led to Malta’s grey-listing. During the last months, Malta’s Finance Minister has finally capitulated and he is now steering the country towards the acceptance of a harmonised minimum tax rate.

Greens have been advocating this course of action for ages. Unfortunately, we can hold our heads high and state: we told you so! The golden passport scheme should be next for the chop. We do not need foreign institutions to tell us what is right or wrong. We can do it ourselves.

Only members of parliament elected from the list of ADPD candidates can ensure that the required overhaul is carried out. Bernard Grech and his PN cannot be the solution. They are part of the problem.

published on The Malta Independent on Sunday : 20 February 2022

Is-sospensjoni ta’ Victor Vella: editur tal-Orizzont u tat-Torċa

Is-sospensjoni ta’ Victor Vella minn editur ta’ L-Orizzont u it-Torċa hi ta’ tħassib. Mhux biss għax tikkonċerna ġurnalist ewlieni fil-pajjiż, imma ukoll minħabba is-segretezza li hemm dwar x’inhuma r-raġunijiet li wasslu għal dan il-pass.

Qed jingħad li s-sospensjoni seħħet bħala riżultat tal-pressjoni dwar il-linja editorjali mħaddna mill-gazzetti immexxija minn Vella, liema pressjoni jidher li saret mill-Gvern Laburista immexxi minn Robert Abela. Il-Gvern ta’ Abela qed jingħad li nsista li tinbidel il-linja editorjali progressiva ta’ Vella li kienet qed tesponi każi soċjali diversi. Il-Gvern ta’ Abela, jingħad li kien qed jilmenta li l-linja editorjali ta’ Vella kienet qed toskurah.

Il-GWU, sid il-gazzetta ċaħdet dan kollu. Anzi, qalet li hi qed tiddefendi lill-istess Vella quddiem il-Management tal-Union Print li tmexxi l-gazzetti!

Dan kollu jiena ma nifhmux, għax il-Union Print hi tal-General Workers Union stess u fil-fatt Victor Carachi, president tal-GWU hu l-uniku Direttur reġistrat tal-Union Print kif jidher fl-informazzjoni li hemm aċċessibli fir-reġistru tal-kumpaniji.

Il-GWU għandha ħafna x’tirrispondi dwar dan kollu.

Tourism: from Covid to Climate Change

The tourism lobby, through the MHRA (Malta Hotels and Restaurants Association), is once more breathing down the authorities’ neck. Some of their former employees have not returned, after the pandemic.  They are obviously referring to those employees of theirs who were shed off their payroll, as soon as the pandemic impacts started being felt.

After treating some of their employees like shit they are now asking for tax exemptions as a carrot to attract them back to fill the void created. Tax exemptions?  Difficult to qualify if you are employed on a zero-hour contract, hardly paying any tax at all!

The fact that an increasing number of employees are migrating from the tourism industry, is indicative that the employment conditions and the remuneration paid by the industry, at least, to some of its employees, is not worth it. If it were, former employees would come back on their own without the need to be enticed with tax exemptions.

Specifically, sections of the tourism industry are based on cheap labour: paying miserly hourly rates on zero-hour contracts. In addition to having reasonable rates of pay, it is imperative that zero-hour contracts are scrapped. That is to say a contract of employment must be for an agreed number of hours per week and not left at the absolute discretion of the employer. Greens in Malta have repeatedly advocated this step. A Labour government is apparently not interested.

Isn’t it about time that the tourism industry gets its act together? Government has over the years dedicated many resources to help the industry get on its feet. Various subsidies and favourable administrative decisions including planning policies designed to ride roughshod over the residential community are in place. Yet they want more.

At almost 3 million tourists in 2019, Malta is definitely close to a saturation point in the uptake of tourists it can handle. This has placed too large a strain on the country’s infrastructure.

Covid has clearly identified an Achilles heel. We need to learn a number of lessons. Foremost to reduce our dependence on tourism in order to ensure that the next time movement between countries is an issue, impacts on all are cushioned considerably. The next issue is round the corner. It is climate change.

Last week various initiatives were announced by the EU Commission in order that the target of carbon neutrality by 2050 is achieved. The Commission has identified a number of measures which could facilitate the achievement of an intermediate target of 55 per cent greenhouse gas emissions reduction by 2030 and beyond.

One such initiative is the environmental taxing of aviation fuel. Such an initiative is intended to internalise the environmental costs of such flights. This could result in either of two options: the payment of a carbon tax by those who use such flights or the use of alternative modes of transport thus avoiding altogether the payment of the tax.

On mainland Europe, use of trains is in many cases a suitable alternative which has considerably reduced environmental impacts. However, in our case we do not have practical alternatives to aviation. This will inevitably increase the costs of flights and consequently bring about a reduction in the number of tourists opting to visit Malta. Most of our competitors will be similarly impacted, but that is no consolation for the industry! Cheap plane fares could soon be history.

As announced by Minister Miriam Dalli, Malta expects that it is a “special case”. Most probably it will be successful in negotiating a reasonable transition, and/or some exceptions. In the long run, however, opposing outright such a measure goes against Malta’s long-term interests. Malta, like all island states, together with coastal settlements and communities, will have to face some of the worst impacts of climate change, that is sea-level rise. The climate, would not care less about our special case, or our economy. It will impact us just as forcefully. The climate is merciless.

It would be pertinent to remember that most of our tourism infrastructure lies along or within reach of the coast. This signifies that a sea-level rise could easily play havoc with such infrastructure. If substantial, a sea-level rise will also seriously impact our coastal communities, which are spread over quite a large area along the coast.

It is about time that we stop and think carefully. Tourism is at the crossroads. It needs to be subject to an overhaul: taking into consideration the covid lessons, and applying them to the climate change scenario which sooner or later we will have to face. This is the future of tourism, not tax exemptions.

published in The Malta Independent on Sunday : 25 July 2021