Bernard Grech irid iżomm il-ħerba li ħalla Gonzi

Bernard Grech illum qal li mhux sejjer lura mid-deċiżjoni tal-Gvern ta’ Gonzi li jestendi ż-żoni tal-iżvilupp.

Xejn ġdid li ma konniex nafu!  Il-PN u l-PL bl-istess politika ta’ ibni kemm tiflaħ. Sadanittant il-ħsara tibqa’ tikber.

Il-Partit Nazzjonalista ma jitgħallem qatt!

Il-pjani lokali jeħtieġu bidla mill-qiegħ u l-art ODZ li saret tajba għall-iżvilupp tmur lura bħala art ODZ mhux tajba għall-iżvilupp. Ma jeżisti l-ebda dritt li tiżviluppa bl-addoċċ kif iridu l-PN u l-PL

L-unika konsolazzjoni f’dan kollu hi li l-membri tal-Kabinett Nazzjonalista li jmiss jidher li għadhom ma twieldux!

Il-kontabilità tal-banek għall-ħsara ambjentali

Meta niddibattu l-ħsara ambjentali li qed tiżdied kontinwament madwarna nagħmlu tajjeb li nippuntaw subgħajna lejn ir-regolaturi nkompetenti u lejn ir-regħba tal-hekk imsejħa żviluppaturi. Wasal iż-żmien li ma dawn inżidu l-banek, għax huma l-banek li jiffanzjaw il-proġetti ta’ żvilupp u allura huma jagħmlu din il-ħsara possibli. Anke l-banek, għaldaqstant għandhom l-obbligu li jerfgħu ir-responsabbiltà fuq spallejhom għall-ħsara ambjentali li qed isseħħ: huma qed jiffinanzjawha.

Meta neżaminaw ir-rapporti annwali tal-banek lokali ewlenin hu ċar li dawn huma nteressati biss fil- profitti. Kontinwament taparsi jħossu għall ambjent. Dan jagħmluh biss u esklussivament biex jipproteġu r-reputazzjoni tagħhom.

Il-banek ipinġu lilhom infushom bħala li qegħdin hemm biex ikunu ta’ għajnuna. Regolarment iroxxu ftit flus favur numru ta’ kawżi ġusti. Iżda minkejja din is-sensittività  artifiċjali lejn setturi diversi tal-komunità, il-profitt jibqa’ dejjem prijorità fuq il-lejaltà lejn in-nies u lejn il-komunità.

L-attitudni tagħhom lejn proġetti ta’ żvilupp hi indikattiva ta’ dan. Il-banek rarament jindikaw fl-istqarrijiet pubbliċi inkella fir-rapporti tagħhom jekk u kif jagħtu każ ta’ impatti ambjentali u soċjali meta jkunu qed jikkunsidraw li jgħinu biex ikun iffinanzjat xi proġett ta’ żvilupp.  

Fl-aħħar rapport annwali tiegħu, per eżempju, l-HSBC jirreferi għal dawk li jissejħu Equator Principles. Dawn l-Equator Principles huma sett ta’ kriterji miftehma fuq skala internazzjonali bejn banek u istituzzjonijiet finanzjarji. Huma qafas regolatorju volontarju dwar kif l-istituzzjonijiet finanzjarji għandhom jeżaminaw u jagħtu piz lir-riskji soċjali u ambjentali assoċjati ma’ proġetti li jkunu quddiemhom għall-finanzjament.  Jistabilixxu l-kriterji minimi li għandhom ikunu applikati huma u jittieħdu deċiżjonijiet dwar dawn ir-riskji.  Fost affarijiet oħra, dawn l-Equator Principles jitkellmu dwar kif il-banek u l-istituzzjonijiet finanzjarji għandhom jiddjalogaw mal-utenti (stakeholders) dwar azzjoni effettiva biex ikunu ndirizzati ir-riskji ambjentali u soċjali minn proġetti li jkunu quddiemhom għall-finanzjament.

L-HSBC, sal-lum, ma ippubblikax rapporti jew xi tip ta’ informazzjoni oħra dwar il-mod prattiku kif il-bank qed japplika dawn il-prinċipji f’Malta. Għad irridu naraw kif il-bank qed jassigura ruħu li r-riskji ambjentali u soċjali ġew identifikati u ndirizzati u speċifikament kif il-klijenti żviluppaturi tal-bank qed jiddjalogaw mal-utenti (stakeholders).

Fir-rapport annwali tal-Bank of Valletta, min-naħa l-oħra, insibu spjegazzjoni tal-miri tal-Ġnus Magħquda dwar l-iżvilupp sostenibbli, deskrizzjoni dwar il-kawżi ġusti appoġġjati mill-bank u rendikont tal-azzjoni mittieħda biex il-friegħi tal-bank ikunu effiċjenti fl-użu tal-enerġija u joperaw b’mod li ma jagħmlux ħsara ambjentali. Ir-rapport jiddeskrivi ukoll is-servizzi tal-bank biex il-klijenti tiegħu ikollhom aċċess aħjar għal finanzi biex jimplementaw diversi miżuri ambjentali. Ir-rapport tal-BoV ma jagħmel l-ebda referenza għall-Equator Principles jew xi qafas regolatorju alternattiv.

Il-Lombard Bank, min-naħa l-oħra, fl-aħħar rapport annwali tiegħu jemfasizza l-attenzjoni tal-management biex jimminimizza l-impatti ambjentali mill-operazzjonijiet tiegħu. Jgħidilna li hu ukoll jgħin kawżi ġusti! L-anqas il-Lombard Bank ma jirreferi għall- Equator Principles jew xi linji gwida oħra dwar x’għandu jsir biex il-klijenti żviluppaturi jkunu sorveljati aħjar mill-bank.

Fuq livell ta’ Unjoni Ewropeja il-Bank Ċentrali Ewropew għadu kif approva dokument b’linja gwida dwar ir-riskji klimatiċi u ambjentali li hu applikabbli għas-settur bankarju kollu fl-Unjoni minn din is-sena. Primarjament dan id-dokument jirrigwarda ir-riskji klimatiċi.

Il-banek għandhom responsabbiltà li jassiguraw illi meta jiffinanzjaw proġetti ta’ żvilupp, il-finanzi li jipprovdu ma jkunux użati biex issir jew biex tkun aċċelerata ħsara ambjentali u/jew soċjali. Meta din il-ħsara ambjentali u/jew soċjali sseħħ, ir-responsabbilta m’għandiex tintrefa biss mill-iżviluppatur u mir-regolaturi imma ukoll mill-bank. Għax anke l-bank għandu jkun kontabbli. Wara kollox hu l-bank permezz tal-finanzjament li jipprovdi li jagħmel l-iżvilupp possibli. Kull meta l-banek ikunu kompliċi fi ħsara ambjentali u/jew soċjali ikollhom huma wkoll jerfgħu r-responsabbiltà. Mingħajr l-involviment tagħhom, wara kollox, il-ħsara ma isseħħx!

Ippubblikat fuq Illum: il-Ħadd 29 ta’ Awwissu 2021

Holding banks to account for environmental damage

When discussing the current environmental onslaught developing around us, we rightly focus on incompetent regulators and greedy developers. It is about time that we also address the role of the banks: they make environmental degradation possible as they generally finance the development works which cause the said degradation. As a result, it is about time that banks too shoulder their responsibility for the ever-increasing environmental degradation.

Going through the annual reports of the major local banks it is more than clear that banks are only interested in profits. They engage in continuous greenwashing in order to try and minimise their reputational damage.

The banks portrait themselves as being there to help. They regularly sprinkle some cash to sponsor worthy causes. Notwithstanding this artificial sensitivity towards various sectors of the community, profits always take a priority over people in the banks’ operations.  Financing of development projects are a case in point. Banks rarely indicate in their public statements and reports whether and to what extent they factor in environmental and social considerations when deciding whether to make finance available for any particular development project.

HSBC, for example, refers to the applicability of the Equator Principles in its latest annual report. The Equator Principles are a risk management framework adopted by a number of financial institutions “for determining, assessing and managing environmental and social risk in projects.” They are intended to provide a minimum standard for due diligence and monitoring to support responsible risk decision-making.  Among other matters the Equator Principles deal with stakeholder engagement and require effective action dealing with environmental and social risks by developers who seek financial facilities from banks.

HSBC has not to date publicly reported on the matter as to the practical manner in which it applies these principles in Malta. We have yet to see how the bank establishes that environmental and social risks have been assessed and specifically the extent to which the bank ensures that proper stakeholder engagement has been carried out by its developer clients!

The Bank of Valletta annual report on the other hand gives us its take on the UN’s Sustainable Development Goals, describes at some length the worthy causes which it supports and explains the action taken to ensure that its branches are energy efficient and environmentally friendly. It also describes its services which facilitate client access to finance environmentally friendly initiatives. The Bank of Valletta Annual Report does not make any reference to the Equator Principles.

Lombard Bank in its latest annual report emphasises that it takes great care in minimising the environmental impacts of its operations. It also stresses its extensive contributions and initiatives to a number of worthy causes. Lombard Bank does not refer to the Equator Principles or any other benchmark or standard which it applies when dealing with its developer clients.

On an EU level the European Central Bank has very recently approved a “Guide on Climate-Related and Environmental Risks” applicable to the banking sector throughout the European Union as from this year.  As its title indicates it is primarily concerned with climate-related risks.

Banks have a responsibility to ensure that when financing development projects, the finance made available is not utilised to cause or accelerate environmental and/or social damage. Whenever such environmental and/or social damage arises it is not just the developers and the regulators which should shoulder responsibility for the said damage. Even banks should be held to account. They make it possible! Banks should pay the price whenever they are collaborators in the ever-increasing environmental degradation. They make it happen!

Published in The Malta Independent on Sunday : 29 August 2021

Min hemm wara l-jott marina f’Marsaskala?

X’inhu jiġri dwar il-jott marina fil-Bajja ta’ Marsaskala? Skiet perfett s’issa.

L-ebda indikazzjoni dwar x’inhu għaddej minn wara l-kwinti. Xi ħaġa imma għaddejja żgur.

Il-bieraħ jiena ċempilt tlett telefonati, lil tlett periti li naf li huma midħla ta’ dan it-tip ta’ xogħol. Staqsejthom jekk humiex qed jippreparaw il-pjanti għall-jott marina f’Marsaskala.

L-ewwel wieħed mhux biss qalli li mhuwiex qed jaħdem fuq dawn il-pjanti: qalli ukoll li ma jaqbilx ma’ jott marina fil-Bajja ta’ Marsaskala. Qalli ukoll li lilu ħadd ma ikkuntattjah.

It-tieni wieħed qalli le ukoll. Imma qalli li kien imsiefer u għadu kif ġie lura. Qalli li s’issa ħadd ma ikkuntattjah lilu.

It-tielet wieħed qalli storja differenti. Qalli li xi ġranet ilu kellmu wieħed avukat ħabib tiegħu li hu midħla tal-politika. “Trid nidħlulha?” kienet il-mistoqsija tal-avukat. It-tweġiba tal-perit, skond kif qalli, kienet fin-negattiv. L-isem ta’ dan l-avukat midħla tal-politika ma qalulix, minkejja li staqsejtu. Ma xtaqx jgħidli ismu, għax hu ħabib tiegħu!

Ma naħsibx li hu prudenti li nsemmi ismijiet: iktar u iktar la l-ebda wieħed mit-tlett periti li kellimt mhu qed iħejji l-proposti għall-jott marina f’Marsaskala.

Xi ħaġa jidher li qed jinħema. Biż-żmien insiru nafu id-dettalji kollha!

Sadanittant, jiena u nikkonkludi dan l-artiklu, xi ħaddieħor infurmani li l-ewwel studji tal-EIA bdew!

Il-kuxjenza ta’ George Vella

Intqal ħafna dwar George Vella, l-President tar-Repubblika, u l-kuxjenza tiegħu, u dan wara ir-rapport tal-inkjesta dwar ir-rwol tal-istat Malti u ċ-ċirkustanzi li wasslu għall-assassinju ta’ Daphne Caruana Galizia.

Mhux ser nagħti kaz ta’ dak li qalu ipokriti bħal Jason Azzopardi li dwaru diġa ktibt diversi drabi (ara per eżempju dan : A Christmas Carol for Jason Azzopardi) li għandu ħafna kontijiet pendenti mal-kuxjenza tiegħu. L-ebda żjara fuq il-qabar ta’ Kristu m’hi ser tħassar dawn il-pendenzi!

George Vella kien jifforma parti mill-Kabinett ta’ Joseph Muscat. Qatt ma esprima ruħu fil-pubbliku kontra dak li kien qed jiġri. Nafu minn dak li ntqal fil-media li fil-Grupp Parlamentari Laburista, anke meta kien jifforma parti minnu George Vella, kien hemm diskussjoni mqanqla dwar dak li kien għaddej. Kien hemm numru żgħir ta’ Membri Parlamentari li kienu kritiċi ta’ dak li kien għaddej, fosthom jingħad li kien hemm George Vella.  Dwar dan jiena diġa ktibt 5 snin ilu fil-kuntest tad-dibattitu dwar il-Panama Papers.

Kont għidt hekk nhar it- 3 ta’ Mejju 2016 :

Il-grupp parlamentari laburista m’huwiex kuntent bis-sitwazzjoni. Huwa konxju li s-skiet tal-Partit Laburista quddiem it-taħwid tal-Gvernijiet tas-snin 70 u 80 kienet raġuni ewlenija li kkundannat lill-partit għal 25 sena fl-Opposizzjoni. Illum jirrealizzzaw li hu kmieni wisq, wara biss tlett snin, biex il-partit laburista jsib ruħu f’dan it-taħwid kollu. Il-ftit li għamel Joseph dwar il-kaz (anke jekk kosmetiku) għamlu biex jipprova jissodisfa lill-grupp parlamentari tiegħu. Imma xorta ħadd ma hu sodisfatt. Dan kien jidher anke nhar il-Ħadd mill-body language ta’ Joseph x’ħin kien qed jindirizza l-folla fuq Kastilja.

Iċ-ċavetta qegħda f’idejn il-grupp parlamentari laburista biex dan iwassal lill-partit forsi jiġi f’sensieh. Is-soċjetà ċivili ukoll għandha responsabbiltà kbira li tibqa’ ssemma’ leħinha biex tkompli tagħmel il-kuraġġ lil dawk li fil-Partit Laburista qed jinsistu li Konrad (u Keith) għandhom jirriżenjaw. L-intellettwali tal-pajjiż hemm bżonn ukoll li joħorġu mill-friża u jiftħu ħalqhom flok ma jillimitaw ruħhom għat-tfesfis fil-widnejn.

George Vella kien wieħed minn dawk li ppruvaw jikkoreġu l-affarijiet minn ġewwa u ma rnexxielhomx! Għax is-saħħa tagħhom kienet limitata.

L-opinjoni li jiena għandi, u dejjem kelli, dwar George Vella, hi ta’ persuna serja. Nistqarr li xelliftha ftit din il-fehma meta George Vella kien wieħed minn tal-ewwel li appoġġa lil Joseph Muscat meta dan ippreżenta ruħu fl-elezzjoni għal mexxej tal-Partit Laburista (kontra George Abela, Marie Louise Coleiro, Michael Falzon u Evarist Bartolo). Sfortunatament minn kmieni ħafna beda jidher li Joseph Muscat kien bniedem amorali: il-boxxla tiegħu mhiex dak li hu sewwa. Ma jinteressahx dak li hu tajjeb jew ħażin, iżda biss dak li hu popolari.

George Vella iżda mhux amorali, u għalhekk li għandu jirrfiletti iktar fuq ir-responsabbiltajiet politiċi tiegħu tul il-perjodu li dam jokkupa post fil-Kabinett ta’ Joseph Muscat.

Joseph Muscat li hu amorali warrab, kif qal hu stess biex jerfa’ r-responsabbiltà politika ta’ dak li kien għaddej.

Huwa obbligu ta’ George Vella, anke f’isem il-Laburisti ta’ integrità, li bħalhom hemm bosta, li hu ukoll jaċċetta r-responsabbiltà politika għal dak li ġara: irid jew ma jridx is-sehem tiegħu qiegħed hemm, ħadd u xejn m’hu ser iħassru!

Marsaskala: the yacht marina strings

The publication by Transport Malta, last week, of a pre-qualification questionnaire relative to the “award of a concession contract for the design, build, finance, operate, maintain and transfer of a marina” at Marsaskala requires further explanation. What has been going on behind the scenes? Specifically, on whose initiative has the ball been set rolling? Is this part of the ongoing development spree, intended to bolster existing or planned development elsewhere in Marsaskala?

At some point the truth will come out. It would be hence much better if Transport Malta, and whosoever may be pulling the strings, to put all the cards on the table now.

The proposed Marsaskala yacht marina is tainted, even at this stage, with the general local plan defects: a lack of adequate environmental assessment. The assessment of the cumulative impacts of the various local plan proposals has never been carried out. These impacts add up and seen together they should have been cause for concern, even at the drawing board stage. Unfortunately, nothing was done at that stage to mitigate the anticipated cumulative impacts of the local plan proposals.

Those of us who have been subjecting land use planning to a continuous scrutiny, have, since way back in 2006, emphasised that the local plans were then not subjected to the emerging Strategic Environment Assessment procedures. In fact, the local plans, those still pending approval, after having been retained in draft form for some time, were rushed through all the approval stages during the summer months of 2006 specifically to avoid being subjected to the provisions of the Strategic Environment Assessment Directive of the EU which entered into force during August of 2006 or thereabouts!

The specific impacts of the proposed yacht marina will undoubtedly be eventually analysed by an Environmental Impact Assessment (EIA) which will be triggered if a planning application for the yacht marina is eventually submitted.  Legislation in force provides ample room for involvement of all, when this commences, starting off from the basic EIA terms of reference right up to the consideration of the detailed studies, and more. We have been through that many times in respect of various development proposals.

However, the cumulative impacts on the Marsaskala community, both residential and commercial, will not be carried out as that was avoided at the outset when the local plan for Marsaskala (part of the Local Plan for the South) was approved. This is the basic underlying worry expressed in not so many words by all those who have stood up to object to the sudden unexplained intrusion of Transport Malta into Marsaskala affairs. Kudos to John Baptist Camilleri, Marsaskala local councillor, for prodding the Marsaskala Local Council to stand up and be counted. The Marsaskala local council ought to have been consulted even in terms of the Local Council Act which makes it incumbent on central government and its agencies to consult with local councils whenever any initiative having local impacts is being considered.

Transport Malta is acting as an agent of central government. Government, led by the Labour Party, has conveniently distanced itself from the political responsibilities which result from the local plans , coupled with the rationalisation exercise, which have been shouldered by its predecessor in government, the Nationalist Party.  It has been very convenient for Labour to politically lump all the local plan fallout on the PN. However, sixteen years down the line, it is pretty evident that the Labour Party, in government for over eight years, has been very reluctant to handle the long overdue revision of the local plans and factoring in considerations resulting from a study of the cumulative impacts abovementioned. This is not only applicable to the local plan relative to Marsaskala, but to all local plans! It has obviously been too hot to handle.

Minister Aaron Farrugia, politically responsible for both land use planning and the environment, has been reported in the media, in the past few days, as stating that the local plan revision will start immediately after the general election, expected shortly. He has stated that the process will take around three years.  His predecessor as Minister responsible for land use planning, Ian Borg, had made some statements in the distant past about this, indicating the then parameters for a revision of the local plans. But nothing has materialised yet except his extreme reluctance to act!

I would, at this stage, remind the Hon Minister of the proposals from the Maltese Greens on the need to reverse the rationalisation exercise as well as on the urgent need to implement a moratorium on large scale development throughout the islands. These proposals have been part of our electoral manifesto repeatedly since 2006. Over-development and the building industry have to be brought under control the soonest.

It is not just about Marsaskala and its proposed yacht marina.  It is time to take stock of the ruin inflicted on these islands by a mismanaged land use planning process, by an irresponsible rationalisation exercise and by local plans which do not consider cumulative environmental impacts.

The proposed yacht marina at Marsaskala is just the latest example of this mismanagement.

published on The Malta Independent on Sunday: 22 August 2021

Il-jott tal-Imħallef Giovanni Grixti

Diġa ntqal ħafna fuq il-jott tal-Imħallef Giovanni Grixti.

L-aħbar ixxokkjat lil ħafna.

Għaliex l-imħallef ma qal xejn? Għaliex l-imħallef ma poġġiex il-karti fuq il-mejda u astjena? Hu biss jista’ jagħti tweġiba dwar dan.

Min-naħa l-oħra, l-aħbar għax ħarġet tard? Ma setgħetx tħabbret fl-awla, f’wiċċ l-imħallef, biex irid jew ma jridx ikollu jwieġeb u jirreaġixxi?

L-avukati ta’ Yorgen Fenech qalu li l-fatt li snin ilu, meta l-Imħallef Grixti kien għadu Magistrat xtara l-jott mingħand missier l-akkużat ma jfissirx li hemm raġuni għal rikuża jew astensjoni, għax din bħala raġuni ma tissemmiex fost il-lista ta’ raġunijiet li minħabba fihom ġudikant għandu jastjeni jew inkella jista’ jkun rikużat.

Il-każ quddiem l-Imħallef Grixti dwar il-pleġġ għal Yorgen Fenech kien wieħed ta’ sensittività kbira. Kien essenzjali li jkun assigurat li l-ġustizzja mhux biss qed issir iżda tidher li qed issir. Għal waqtiet twal dan ma kienx ċar. Għal waqtiet twal kien hemm dubju kbir dwar x’kien ser jiġri. Il-jott tal-imħallef nissel ħafna dubji.

Id-deċiżjoni issa ittieħdet u mad-daqqa t’għajn (għalina li m’aħniex avukati) tidher tajba. Imma tibqa’ t-togħma morra: kien hemm waqtiet kbar ta’ dubju. Dubju li ma jagħmilx ġid la lill-ġustizzja u l-anqas lill-Qrati.

Hemm ħtieġa li jkunu investigati ċ-ċirkustanzi kollha li wasslu għal dak li ġara. Biex mhux biss jiġu ndirizzati d-dubji tal-lum imma fuq kollox biex jonqsu d-dubji għada.

Dak li ġara f’dawn l-aħħar siegħat ma żiedx il-fiduċja tal-Maltin fil-Qrati. Il-każ ma jistax jieqaf hawn. Il-mistoqsijiet li jeħtieġu tweġiba huma bosta. Huma ukoll inkrepattivi għax ġaladarba l-Imħallef s’issa baqa’ sieket għandu ikun obbligat jitkellem, u jitkellem ċar. L-imħallef jaf x’għamel u bla dubju hu konxju li l-mod kif ġieb ruħu mhux aċċettabbli.

Il-Prim Imħallef għandu l-obbligu li jara li l-Kummissjoni għall-Amministrazzjoni tal-Ġustizzja tistħarreg sew il-kaz u tieħu l-passi meħtieġa, mingħajr dewmien.

Malta: it-theddida mit-tibdil fil-klima

Malta hi waħda mid-diversi gżejjer li huma vulnerabbli għat-tibdil fil-klima.  Malta mhiex vulnerabbli daqs il-gżejjer Maldives, li huma fost l-iktar pajjiżi ċatti. Għandhom għoli medju ta’ 150 ċentimetru il-fuq minn livell il-baħar bl-iktar punt għoli jkun 5.10 metri.  Fil-mument li bħala riżultat tat-tibdil fil-klima jibda jogħla l-livell tal-baħar il-gżejjer Maldives ikunu minn tal-ewwel li jisparixxu taħt l-ilma. Il-gżejjer Maldives huma destinazzjoni turistika popolari fl-Oċejan Indjan. 

Jekk dak miftiehem fis-Summit ta’ Pariġi fl-2015 jitwettaq u ż-żieda fit-temperatura medja globali ma taqbizx il-1.5 grad Celsius fuq dik pre-industrijali, xorta jkollna niffaċċjaw għoli fil-livell tal-baħar ta’ madwar 50 ċentimetru. Min-naħa l-oħra jekk iż-żieda fit-temperatura tkun bejn il-1.5 u 2 gradi Celsius iż-żieda fil-livell tal-baħar tista’ twassal anke sa tlett metri.  L-impatti ta’ dan ikunu katastrofiċi u jiddependi minn kemm idub silġ u kemm dan idum biex idub

Ir-rapport tal-IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) li ħareġ nhar it-tnejn, jemfasizza li jekk l-emissjonijiet serra mhux ser ikunu indirizzati sewwa u jonqsu b’mod sostanzjali l-istima hi ta’ żieda medja fit-temperatura globali ta’  2.7 gradi Celsius sal- 2100 liema żieda twassal għal tibdil mhux żgħir fil-livell tal-baħar.

Il-pass li jmiss nittamaw li jsir f’Novembru li ġej fi Glasgow fl-Iskozja fejn rappresentanti tad-dinja kollha jiltaqgħu biex jippruvaw isibu soluzzjoni li tkun kapaċi twettaq il-konklużjonijiet tas-Summit ta’ Pariġi fl-2015.  

Ir-rapport tal-IPCC jgħidilna li huwa ċar li bir-ritmu presenti tal-emissjonijiet tal-gassijiet serra, iz-żieda ta’  1.5 gradi Celsius fit-temperatura medja tista’ tintlaħaq anke sal-2030, ferm qabel mistenni. Huwa biss bħala riżultat ta’ tnaqqis immedjat ta’ dawn l-emissjonijiet li jistgħu jonqsu l-impatti li diġa qed naraw madwarna: żieda qawwija fit-temperaturi, maltempati iktar spissi u b’qilla li dejjem tiżdied, xixfa fit-tul f’inħawi u għargħar f’oħrajn ……………  Irridu niffaċċjaw ħafna iktar minn dan kollu, flimkien ma żieda fil-livell tal-baħar u dan sakemm naddottaw stil ta’ ħajja li tirrispetta lin-natura.  

Jekk irridu insibu tarf tal-ħerba kbira li qed takkumula, u l-gwaj kawża tat-tibdil fil-klima li hemm lest għalina, irridu nibdew naħdmu man-natura u mhux kontriha.  Dan hu l-iskop tad-dibattitu dwar il-mira ta’ karbonju zero (carbon neutrality): li innaqqsu l-emissjionijiet malajr kemm jista’ jkun biex il-ħsara li saret tibda tkun imsewwija u fuq perjodu ta’ żmien forsi tkun rimedjata ukoll, anke jekk in parti. Imma hu essenzjali li kulħadd jagħti sehmu. Ma nistgħux nippretendu li ħaddieħor joħroġ għonqu u li aħna nibqgħu gallarija, qiesu ma ġara xejn!

Il-vulnerabilità tal-gżejjer Maltin għandha minnha innifisha tikkonvinċina mhux biss biex niċċaqalqu aħna, imma biex inċaqilqgħu lil ħadddieħor ukoll.

Biex nilħqu din il-mira jeħtiġilna li naddattaw l-imġieba tagħna u l-istil ta’ ħajjitna ma’ dak li turina u tgħidilna n-natura: b’mod speċifiku jeħtieġilna ekonomija li tirrispetta lin-natura u taħdem mal-forzi ekoloġiċi, mhux kontrihom.  

It-turiżmu u t-trasport huma żewġ oqsma ta’ ħidmietna, bħala pajjiż, li jeħtieġilhom li jkunu mmansati. Qed jagħmlu wisq ħsara u huma fost il-kontributuri ewlenin għall-impatti Maltin fuq il-klima.

Meta nibdew nindirizzaw it-turiżmu, wara snin twal li kulħadd fittex li jaħleb din il-baqra ekonomika, ser ikun hemm min iweġġa’. Ilna ngħidu li l-pajjiż ma jiflaħx għat-tlett miljun turist li ġew fl-2019, il-parti l-kbira minnhom bl-ajru. L-impatti kumulattivi tagħhom huma sostanzjali, mhux biss fuq l-ambjent lokali imma ukoll fuq dak reġjonali u globali. Issa hu l-aħjar mument li jibda’ dan il-proċess ta’ tibdil fil-qasam tat-turiżmu, aħna u nirkupraw bil-mod mill-impatti tal-ħerba li ħalliet warajha l-COVID-19.

M’għandniex nibqgħu bl-attitudni ta’ qiesu ma ġara xejn (business-as-usual) imma għandna nibdew minn issa nimmiraw biex jonqos it-turiżmu tal-massa u fl-istess ħin jiżdied it-turiżmu ta’ kwalità u bħala riżultat ta’ hekk jonqsu n-numri kbar ta’ turisti li għamlu tant ħsara.  L-impatti soċjali jkunu ferm inqas  jekk nitgħallmu ftit minn dak li ġarrabna bħala riżultat tal-pandemija COVID-19. Ikun utli jekk nifhmu li l-ħeġġa ta’ uħud għall-mudell low-cost iħallina mwaħħlin fil-problema fejn qegħdin issa.  

Huwa ukoll essenzjali li nindirizzaw ukoll it-trasport bil-karozzi privati. Ilkoll nifhmu li f’pajjiż żgħir bħal tagħna, imkien m’hu l-bogħod. L-istrateġija nazzjonali tat-trasport innifisha fil-fatt temfasizza dan il-punt għax tgħidilna li fil-gżejjer Maltin madwar 50 fil-mija tal-vjaġġi li nagħmlu bil-karozzi privati huma għal distanzi qosra li jdumu inqas minn ħmistax-il minuta.  Għal dawn id-distanzi l-qosra hemm bosta alternattivi sostenibbli. Lil hinn mid-distanzi l-qosra, f’dan il-pajjiż imkien ma hu l-bogħod! Trasport pubbliku organizzat b’mod effiċjenti jista’ jindirizza kważi b’mod assolut il-kontribut tat-trasport f’Malta għat-tibdil fil-klima.

Biex tieħu deċiżjoni dwar il-passi meħtieġa ħalli tindirizza t-tibdil fil-klima trid il-kuraġġ għax kull deċiżjoni hi iebsa. Mhux ser inkun kritiku tal-inizjattiva ta’ ġnien li ma jiġġenerax emissjonijiet (carbon neutral public garden) jew tal-għajnuna biex ikunu nkoraġġiti “bjut ħodor”.  Imma għandu jingħad li dawn l-inizjattivi huma insinifikanti ħdejn dak meħtieġ li jsir biex ikunu indirizzati l-impatti tat-tibdil fil-klima.  

Malta hi vulnerabbli. L-għoli ta’ livell il-baħar, anke jekk ikun l-inqas mill-istimi li qed isiru fir-rapport tal-IPCC ikun ta’ dannu għall-infrastruttura kostali. Joħloq ukoll bosta problemi għal dawk li jgħixu fil-lokalitajiet madwar il-kosta. Ma nistgħux nibqgħu nipposponu id-deċiżjonijiet biex dawn forsi jittieħdu għada flok illum. Għandna responsalliltà etika jekk il-ġenerazzjonijiet futuri: din il-pjaneta, imsejħa d-dinja qed nieħdu ħsiebha biex wara ngħadduha lilhom f’kundizzjoni aħjar milli ta’ qabilna għaddewha lilna.  

ippubblikat fuq Illum: il-Ħadd 15 t’Awwissu 2021

Malta’s climate-change vulnerability

Malta is one of many climate-vulnerable islands.  Malta is not as vulnerable as the Maldives, which has an average altitude of 150 centimetres above sea-level and a highest natural point of 5.10 metres, as a result of which it is the world’s lowest lying country. Most of the Maldives will disappear once sea-level rise takes over. The Maldives is a touristic destination in the Indian Ocean. 

If the Paris 2015 Climate Summit target of restraining temperature rise to 1.5 degree Celsius above the pre-industrial age temperature is achieved, we will still face a sea level rise of around 50 centimetres. If on the other hand this target is exceeded but the temperature rise is still below 2 degrees Celsius the sea level rise will be close to three metres.

The current rate of greenhouse gas emissions, emphasises the IPCC report issued last Monday, if unchecked, points to an estimated 2.7-degree Celsius temperature increase by 2100 which increase could signify a substantial rise in sea level.

Where do we go from here? It is the answer which level headed climate diplomats will seek to hammer out in Glasgow this coming November, and in the preparatory meetings leading thereto.

It is clear that at the present emission rate of greenhouse gases, the 1.5-degree Celsius threshold could be reached as soon as 2030. Only immediate reduction of emissions will reduce the impacts which are already evident all around us: excessive increase in temperature extremes, increased frequency of intensive storms, prolonged drought in areas and floods in others. We will have to face more of this together with a sea-level rise until such time that we can reduce it through adopting climate friendly policies and lifestyles.

We need to work in tandem with nature if we expect to stand a chance in mitigating the havoc which awaits us. This is the objective of the carbon neutrality debate: reducing emissions in order that the damage done to date is contained the soonest and hopefully reversed, even if partially. In this process everyone must do his bit. We should not wait for others to act and expect that we are exempted from doing anything.

Our vulnerability as an island should be convincing enough that it is in our interest that we not only take action ourselves but also that we convince others about it. 

In order to reach this objective, we need to align our behaviour with what nature expects: the specific requirement is to have a climate friendly economy. Tourism and transport are two areas of activity which need to be cut down in size as they are among the major contributors of the Maltese islands to climate change.

Tackling tourism adequately will be painful. We must however realise once and for all that having 3 million tourists annually, most of them flying over, is not on. Their cumulative impacts are substantial not just on the local environment but even on a regional and global level. Now is the time to do it when we are in the process of recovering from the COVID-19 devastation. We should not aim for business-as-usual but should opt specifically against mass tourism and in favour of quality tourism at a much-reduced level. It would be less painful if we learn the COVID-19 lessons and ensure that tourism is more climate friendly.  In this respect if we keep on encouraging low-fare policies we will continue the process of digging our own grave.

Addressing land transport is also imperative. In a small country such as ours it should be obvious that everywhere is within easy reach. The Transport Strategy in fact clearly points out that over 50 per cent of car trips in the Maltese islands are for short distances of a duration of less than 15 minutes. There are better alternatives to using private cars for such very short distances. Beyond short distances, nowhere on the islands is so far away. Public transport when efficiently organised could go a long way to solving the contribution of transport to climate change.

Tackling climate change requires the courage to take tough decisions. I will not be critical of the initiative to have a carbon neutral public garden or making available grants and subsidies to encourage roof gardens! Such initiatives are however insignificant when viewed in context of what needs to be done. 

Malta is very vulnerable. A sea-level rise, even if this is at the lower end of what is being estimated, would seriously jeopardise our coastal infrastructure. It would also create havoc in a number of coastal settlements. We cannot keep postponing decisions into the future.  We have an ethical responsibility towards future generations: the planet we have in trust should be in better shape when they take over. The longer we take to decide on the action required, the more painful the consequences.

published in The Malta Independent on Sunday : 14 August 2021

Yacht marina, Marsaskala u l-ipokrezija tal-PN

Dalgħodu l-PN għamel konferenza stampa kontra l-yacht marina proposta għal Marsaskala. X’jiġifieri, qed jgħid il-PN? X’inhuma l-impatti ambjentali tagħha fuq ir-residenti.

Veru. L-anqas jiena ma naqbel ma’ din il-yacht marina.

Imma l-kelliemi tal-PN ma jafx li l-yacht marina ipproponiha l-PN stess meta kien fil-Gvern? Daħħalha fil-Pjan Lokali li dwaru m’għamilx studji ambjentali!

Ipokrezija grassa, Dr Peter Agius!