Pétrus: minn Yorgen għal Joseph: u ejja, b’daqshekk x’ġara?

Il-politiċi għandhom iżommu distanza soċjali min-nies tan-negozju, u dan mhux biss waqt pandemija. Dan kien rappurtat li ntqal minn George Hyzler, il-Kummissarju tal-Istandards fil-Ħajja Pubblika, iktar kmieni din il-ġimgħa, waqt seduta ta’ kumitat parlamentari li kien qed jiddiskuti r-rapport tiegħu dwar investigazzjoni li għamel fuq Joseph Muscat, ex-Prim Ministru. Ir-rapport ta’ Hyzler hu dwar ir-rigal li Joseph Muscat irċieva mingħand Yorgen Fenech li kien jikkonsisti fi tlett fliexken inbid prim, Château Pétrus, mingħand min hu presentement akkużat li kien il-moħħ wara l-assassinazzjoni ta’ Daphne Caruana Galizia.

Joseph Muscat mhux l-ewwel politiku li irċieva rigali kompromettenti. L-ex Ministru tal-Finanzi Tonio Fenech kien aċċetta rikba bla ħlas (bejn Malta u Madrid u lura) fuq jet privat flimkien ma żewġ negozjanti biex jara logħba futbal taċ-Champon’s League (l-Arsenal f’Madrid).  Tonio Fenech, li anke rċieva rigali kontroversjali oħra, dakinhar kien soġġett għal kritika qawwija, avolja l-kariga ta’ Kummissarju dwar l-Istandards fil-Ħajja Pubblika ma kienitx teżisti!  Anke kellu l-barka tal-Prim Ministru ta’ dakinnhar, “ir-rett” Lawrence Gonzi. U ejja, b’daqshekk x’ġara?

Fl-2015 kellna ukoll il-każ tal-ex-Ministru tas-Saħħa  Joe Cassar li, kif kien sar magħruf, kien aċċetta numru ta’ rigali mingħand negozjant ieħor kontroversjali: Joseph Gaffarena. Dakinhar ukoll ma kellniex Kummissarju dwar l-Istandards fil-Ħajja Pubblika, imma  Joe Cassar ħa deċiżjoni korretta u irreżenja wara li ammetta li żbalja. Cassar ma irrealizzax mill-ewwel bil-gravità ta’ dak li ġara. Imma fl-ebda ħin ma qal: u ejja, b’daqshekk x’ġara?

Meta dawk li jkollhom kariga politika jirċievu rigali li jiswew il-flus ikunu qed joħolqu sitwazzjoni li biha faċilment jikkompromettu l-kariga pubblika li jokkupaw. Il-posizzjoni kompromettenti tkun ferm iktar gravi jekk dak li jġib ir-rigal ikun jiddependi mill-politiku  minħabba deċiżjonijiet li jkunu għadhom pendenti, u ferm agħar jekk ikun jew tkun diġa ibbenefika minn deċiżjonijiet li diġa ttieħdu.

Nifhem li għal uħud mill-politiċi din tista’ tkun sitwazzjoni diffiċli ħafna, b’mod partikolari jekk il-politiku nvolut ma jkunx imdorri jaġixxi b’mod etiku saħansitra f’affarijiet żgħar li niffaċċjaw fil-ħajja ta’ kuljum.  L-imġieba etika mhiex switch li tixgħel jew titfi skond jekk tkunx attiv fil-politika jew le.  Il-politiku qiegħed taħt il-lenti pubblika u l-pubbliku, illum jew għada, jiskopri l-imġieba mhux korretta ta’ dak li jkun.  L-attitudni ta’ uħud ġeneralment hi rifless ta’ imġieba mhux etika li saret tant komuni fis-soċjetà tagħna: fil-professjonijiet, fin-negozju (żgħir u kbir), fis-servizzi, fis-settur pubbliku u f’kull qasam tal-ħajja ta’ kuljum. Is-soċjetà tagħna żviluppat attitudni ta’ “u ejja, b’daqshekk x’ġara?”. Kollox, jew kważi kollox jgħaddi.  Allura m’hemmx għalfejn nistgħaġbu jekk din l-attitudni hi riflessa ukoll f’dawk eletti f’karigi pubbliċi!

Ir-rapport dwar l-inbid Château Pétrus li Yorgen ta’ lil Joseph hu biss każ wieħed li spikka.  Bla dubju hemm kwantità ta’ każijiet ta’ għoti ta’ rigali lil politiċi konnessi ma’ deċiżjonijiet speċifiċi  inkella li kellhom impatt fuq il-proċess ta’ teħid ta’ deċiżjonijiet.  F’xi każi il-linja li tifred rigal minn  attentat ta’ korruzzjoni hi waħda fina ħafna. Il-parti l-kbira tal-każi imma, diffiċli li jkunu ppruvati.  Huwa għalhekk essenzjali li l-ftit każi li dwarhom hemm il-provi jittieħdu passi dwarhom.

L-uffiċċju tal-Kummissarju tal-iStandards fil-Ħajja Pubblika hu essenzjali fil-bini tal-infrastruttura etika tant meħtieġa biex ikunu regolati dawk f’ħatriet politiċi.  Hu għal din ir-raġuni li kien hemm elf skuża u dewmien sostanzjali biex din il-kariga inħolqot.

Ir-rapporti tal-Kummissarju dwar l-Standards fil-Ħajja Pubblika dejjem ser ikunu kontroversjali. Waqt li wieħed jirrispetta l-ġudizzju tal-Kummissarju, huwa għandu jifhem li l-konsiderazzjonijiet tiegħu dejjem ser ikunu taħt il-lenti. Bħalissa, f’xi waqtiet jidher li qed joqgħod lura bħalma għamel fl-investigazzjoni riċenti dwar il-vjaġġ ta’ Joseph Muscat f’Dubai.

Dawn huma materji li dwarhom bħalissa għadna qed nitgħallmu. Anke l-Kummissarju dwar l-iStandards fil-Ħajja Pubblika nnifsu għadu qed isib saqajħ f’mixja li forsi twassalna biex xi darba neliminaw mill-vokabolarju tagħna espressjonijiet bħal “u ejja, b’daqshekk x’ġara?”.

Kultant, imma, naħseb li diġa qegħdin tard wisq!

ippubblikat fuq Illum : il-Ħadd 26 ta’ Lulju 2020

Château Pétrus and the “anything goes” syndrome

Politicians should keep a social distance from big business, always, not only during a pandemic. This was reportedly stated by George Hyzler, the Commissioner for Standards in Public Life earlier this week during a parliamentary committee sitting, when discussing the contents of his report concluding an investigation of Joseph Muscat, former Prime Minister. Hyzler’s report dealt with the receipt by Joseph Muscat of a gift consisting of three bottles of the premier Bordeaux red wine, Château Pétrus, from Yorgen Fenech, entrepreneur, currently defending himself from the criminal charge of masterminding the assassination of Daphne Caruana Galizia.

Joseph Muscat is not the first politician to receive such compromising gifts. Former Finance Minister Tonio Fenech had accepted a free ride to join a couple of entrepreneurs to watch an Arsenal Champion’s League match in Madrid on a private jet belonging to one of the entrepreneurs. Tonio Fenech, who also received other controversial gifts, was heavily criticised, even though unfortunately there was no Standards Commissioner to investigate back then! He even had the blessing of his boss, the sanctimonious Lawrence Gonzi.

In 2015 we also had the case of former Health Minister Joe Cassar who, it was revealed, had accepted a series of gifts from another controversial business man: Joseph Gaffarena. There was no Commissioner for Standards in Public Life then, but Joe Cassar took the right decision and resigned after publicly accepting that he had committed a serious error of judgement.

When holders of political office accept expensive gifts, they are placing themselves in a position which could easily compromise the public office which they occupy. The seriousness of the compromising situation created increases exponentially if the gift bearer is dependent on the holder of political office for decisions yet to be taken or worse, if he/she has already benefitted from decisions taken.

It is acknowledged that at times the holder of political office may be in a very awkward situation, especially if he is not accustomed to behaving ethically even in minor everyday matters. Ethical behaviour is not a switch-on/switch-off matter dependent on whether one is involved in politics. Holders of political office are under the glare of the public spotlight, which, sooner or later discovers their misdemeanours. Their attitude is however generally a reflection of the unethical behaviour prevalent throughout society: in the professions, in business, in all sectors of everyday life. Our society has developed an attitude that “anything goes”. Consequently, it is no wonder that this is also reflected in those elected to public office!

The Château Pétrus report is just one case which has made it to the headlines. There are undoubtedly countless of other cases of gifts to holders of political office which were the result of specific decisions or else had a material impact on decision-taking. In some cases, the gift bearing borders on corruption. Most of them are however difficult to identify or prove. It is hence imperative that action is taken in respect of the few provable cases.

The Office of the Commissioner for Standards in Public Life is an essential building block of the ethical infrastructure required for the regulation of holders of political office. For this specific reason, it took ages to be implemented with a multitude of excuses continuously piling up in order to justify substantial delays.   The reports of the Standards Commissioner will always be controversial. Whilst respecting his judgement he will undoubtedly realise that his considerations will always be subject to scrutiny as at times he appears to be applying excessive self-restraint as he has done in the investigation relative to the recent Muscat Dubai trip.

We are currently riding a steep ethical learning curve. Even the Commissioner for Standards in Public Life himself is on this ethical learning trip at the end of which it may be possible to consign the “anything goes” syndrome to the dustbin of history, even though at times it seems that it may be already too late!

 

published in The Malta Independent on Sunday : 26 July 2020

Melvin Theuma: x’ġara eżattament?

L-inċident tal-bieraħ li fih Melvin Theuma spiċċa b’għonqu mħanxar u b’feriti fondi f’diversi partijiet ta’ ġismu huma ta’ tħassib kbir.

The Shift News f’artiklu ippubblikat iktar kmieni illum qed tgħid li għonq Theuma kien kważi f’żewġ biċċiet, tant kienet kbira l-ferita.

Hu diffiċli tasal għall-konkluzjoni f’dan l-istadju dwar x’ġara eżatt. Jekk Theuma jibqa’ ħaj ikun jista’ jispjega hu x’ġara eżattament, imma jekk le jeħtieġ studju sewwa ta’ dak kollu magħruf s’issa. Għax għalkemm il-Pulizja, miċ-ċirkustanzi (u minn dak li qed jgħidu li qal Theuma) mexjin fuq it-tejorija li dak li ġara huwa suwiċidali, a bażi tal-kobor taċ-ċirit f’għonq Theuma mhux impossibli li wieħed jasal għal konkluzjonijiet differenti.

Aħjar nistennew bil-kalma l-konkluzjonijiet tal-esperti forensiċi. L-ispekulazzjoni f’dan il-mument ma tagħmel ġid lil ħadd. L-anqas il-fehma tal-Pulizija, għaldaqstant, m’għandha titqies bħala waħda konklussiva ta’ dak li ġara.

Wara l-gwerra ċivili fil-PN

Għad m’hemm l-ebda ħjiel tat-tmiem tal-gwerra ċivili fil-PN. Din qed tagħmel ħafna ħsara, mhux biss lill-PN: fl-aħħar minn l-aħħar qed tagħmel il-ħsara lill-pajjiż kollu.

Kull wieħed miż-żewġ darbiet fejn ġie espress vot ta’ sfiduċja fil-Kap tal-PN Adrian Delia iwassal messaġġ politiku ċar li s’issa l-Kap tal-Opposizzjoni għad ma fehem xejn minnu. Meta Delia stqarr li l-vot ta’ sfuduċja espress mill-grupp parlamentari Nazzjonalista u iktar tard mill-Kumitat Eżekuttiv tal-PN ma kellhom l-ebda sinifikat partikolari, kien qed jesponi l-miżerja ta’ kredenzjali demokratiċi tiegħu kif ukoll kien qed jirrifletti l-immaturità politika tiegħu. Dan fl-aħħar m’għandux biss rifless fuq il-kredibilità ta’ Adrian Delia imma ukoll fuq dik tal-PN innifsu.

Il-gwerra ċivili fil-PN qed tisraq l-attenzjoni li presentement jixraq li tkun fuq materji oħra ta’ importanza kbira.  L-irkupru mill-impatti sostanzjali tal-pandemija  Covid-19 u t-tisħiħ tal-kapaċità ta’ Malta kontra l-korruzzjoni u l-ħasil tal-flus jeħtieġu ferm iktar attenzjoni u enerġija. Mhux biss mill-Gvern, imma anke mill-Opposizzjoni.

Jeħtieġ li niddiskutu fid-dettall pjan ta’ rkupru mill-pandemija Covid-19 li jinfirex fuq l-oqsma kollha effettwati: pjan li għandu jkun wieħed integrat ma’ strateġija li tindirizza t-tibdil fil-klima u dan fil-qafas tal-konklużjonijiet tas-summit ta’ Pariġi.  Alternattiva Demokratika diġà tat il-kontribut tagħha xi ġimgħat ilu permezz tal-pubblikazzjoni tar-rapport: Pjan Aħdar: Ġust u Sostenibbli.

Studju riċenti ta’ Deloitte li kien ikkummissjonat mill-Assoċjazzjoni tal-Lukandi u r-Restoranti (MHRA) jindika li l-industrija tat-turiżmu bdiet ġejja f’sensiha. Qed tirrealizza li l-irkupru mhux biss seħħ bil-mod, iżda bil-mod ħafna: iktar kajman milli qatt antiċipaw.   L-Air Malta irrevediet il-pjan kummerċjali tagħha u issa qed tantiċipa li teħtieġ madwar seba’ snin biex tkun f’posizzjoni li terġa’ tibda iġġorr l-istess numru ta’ passiġġiera li kienet iġġor qabel ma faqqgħet il-pandemija.  Dan kollu jwassal għal osservazzjoni waħda – evitata minn bosta – dwar kemm l-aspettattivi tal-industrija tat-turiżmu dwar l-irkupru tal-industrija mhumiex realistiċi.

Ikun ferm aħjar kieku napprofittaw ruħna mis-sitwazzjoni u nippjanaw aħjar biex l-industrija tat-turiżmu tissaħħaħ billi ma tibqax tiffoka fuq in-numri imma fuq il-kwalità tat-turist. Pjan ta’ din ix-xorta, bla dubju, jkun jista’ jindirizza l-impatti ambjentali negattivi sostanzjali tal-industrija b’mod effettiv. Il-Ministru tat-Turiżmu  Julia Portelli-Farrugia ma tantx tidher li taqbel ma dan, għax il-ħin kollu tredden bin-numri.

Il-Moneyval hu Kumitat tal-Kunsill ta’ l-Ewropa  magħmul minn esperti li jevalwaw miżuri kontra l-ħasil tal-flus u l-finanzjament tat-terroriżmu.  Hu grupp ta’ monitoraġġ permanenti bl-inkarigu li jara li l-istati membri tal-Kunsill ta’ l-Ewropa qed jieħdu l-miżuri meħtieġa u maqbula fuq livell internazzjonali.

Fl-aħħar rapport dwar Malta ippubblikat fl-2019 il-Moneyval, tagħmel 40 rakkomandazzjoni spjegati f’ 233 paġna. Rakkomandazzjonijiet dwar x’inhu meħtieġ li jsir.  Ir-riskji għal Malta huma ċari: għandna ekonomija li hi vulnerabbli ħafna primarjament minħabba d-daqs tagħha kif ukoll minħabba l-fatt li hi esposta ħafna għal dak kollu li jiġri barra minn xtutna.   Ir-rapport tal-Moneyval jemfasizza li r-remote gaming, per eżempju hu vulnerabbli ħafna għall-ħasil tal-flus u dan “due to the high number of customers, mainly non-resident, the high volume of transactions, the non-face-to-face nature of the business and the use of prepaid cards.”

Mhux biżżejjed li għandna liġijiet li huma ġeneralment liġijiet tajbin. Hemm ħtieġa qawwija ta’ riżorsi għax mingħajr r-riżorsi ma tista’ timplimenta xejn. Ix-xhieda riċenti tal-Assistant Kummissarju tal-Pulizija  Ian Abdilla fl-inkjesta pubblika dwar l-assassinju ta’  Daphne Caruana Galizia, ftit jiem wara li tneħħa mit-tmexxija tat-taqsima tar-reati ekonomiċi, jindika n-nuqqas ta’ impenn biex il-ħafna dikjarazzjonijiet li jsiru kontra l-ħasil tal-flus ikunu implimentati. Sfortunatament id-dikjarazzjonijiet u l-assigurazzjonijiet repetuti tal-Gvern mhumiex kredibbli.

Mhux aħjar l-Opposizzjoni tuża’ l-ħin tagħha dwar dan? Iktar ma jikkonkludu l-glied intern malajr, aħjar għal kulħadd. Hemm ħafna x’isir wara li  Adrian Delia jiġi f’sensieh u jaċċetta l-inevitabbli.

 

Ippubblikat fuq Illum: il-Ħadd 19 ta’ Lulju 2020

After the PN civil war

The civil war within the PN has no end in sight. This does not only inflict considerable damage on the PN: at the end of the day it damages the whole country.

The two instances of a vote of no confidence in PN leader Adrian Delia are clear political statements which unfortunately the Opposition leader has so far been incapable of deciphering. Labelling the no confidence votes expressed separately by the Opposition Parliamentary Group and the PN Executive Committee as being of no significance further dilutes Adrian Delia’s democratic credentials and reflects his political immaturity. This has a bearing not only on Delia’s credibility but also on that of the PN.

The PN civil war is diverting attention from more pressing issues. The recovery from the devastating impacts of Covid-19 and the strengthening of Malta’s capability in the fight against corruption and money laundering surely require more attention and energy. Not just from government but also from the opposition.

We need to discuss in depth a Covid-19 recovery plan which spans all areas and factors in climate change. Maltese Greens have already made their contribution through the report published some weeks ago entitled: Green Plan: Fair and Sustainable.

A recent Deloitte study commissioned by the Malta Hotels and Restaurants Association (MHRA) indicates that the tourism industry is coming to its senses and realising that the recovery is slow, maybe even much slower than originally perceived.  Air Malta’s revised business plan is envisaging that it will take around seven years for the national carrier to return to pre-Covid-19 capacity. All this begs the question, so far avoided, as to whether the expectations of the tourism industry of attaining full recovery are realistic.

Would it not be more realistic if we realise that this is the appropriate time to plan for a tourism industry that foregoes quantity and focuses on quality? Such a course of action would address the substantial negative environmental impacts of the tourism industry. Tourism Minister Julia Portelli-Farrugia is not on the same page. She is unfortunately desperately after numbers.

Moneyval is a Council of Europe Committee of Experts on the Evaluation of Anti-Money Laundering Measures and the Financing of Terrorism. It is a permanent monitoring body tasked with assessing compliance of Council of Europe member States with international standards.

In its 2019 report on Malta, Moneyval, in a 233-page report, made 40 recommendations on measures which need to be taken. The risks are clear: our economy is highly vulnerable to money laundering, even as a consequence of its size and international exposure.  The report emphasises that remote gaming, for example, is inherently vulnerable to money laundering “due to the high number of customers, mainly non-resident, the high volume of transactions, the non-face-to-face nature of the business and the use of prepaid cards.”

Having good laws is not sufficient. Resources are desperately needed as otherwise laws cannot be implemented. The recent testimony of Police Assistant Commissioner Ian Abdilla in the ongoing public inquiry on the assassination of Daphne Caruana Galizia, a few days after being unceremoniously removed from leading the Economic Crimes Unit, clearly indicates the lack of commitment to implement Malta’s declared objectives in addressing money-laundering. Unfortunately, government’s repeated declarations and assurances are not credible.

Some food for thought for the Parliamentary Opposition: the sooner they conclude their in-fighting the better. There is much to be done after Adrian Delia comes to his senses and accepts the inevitable.

Published in The Malta Independent on Sunday : 19 July 2020

Messhom ilhom li nqaflu Kordin

Din kienet waħda minn dawk il-ġimgħat li kellu f’moħħu  Harold Wilson mexxej Laburista fir-Renju Unit meta kien emfasizza li fil-politika, ġimgħa hu perjodu twil ħafna.

Hemm żewġ ġrajjiet partikolari li spikkaw din il-ġimgħa. L-ewwel waħda hi d-determinazzjoni tal-Kap tal-PN Adrian Delia li jkisser il-partit li għadu jmexxi. It-tieni grajja hi r-rapport tal-Uffiċċju Nazzjonali tal-Verifika  (NAO) dwar il-konċessjoni mogħtija lil  Vitals Global Healthcare (VGH) mill-Gvern Malti. Ir-rapport tal-NAO ikkonkluda li bejn il-Gvern u l-Vitals Global Healthcare kien hemm ftehim jew arranġamenti bil-moħbi, minn wara dahar kulħadd.

Kemm il-Partit Laburista fil-Gvern kif ukoll il-Partit Nazzjonalista fl-Opposizzjoni bħalissa huma fi stat ta’ taħwid kbir, li, kif qalet l-Assoċjazzjoni Maltija ta’ min Iħaddem f’nofs il-ġimgħa, jista’ jkollu impatti gravi li jwasslu għal kollass politiku u istituzzjonali. Il-Gvern Laburista ilu bi sħab ma dawk li jfittxu li jqaxxru il-kaxxa nazzjonali għal dawn l-aħħar seba’ snin. In-nuqqas ta’ Opposizzjoni Parlamentari li kapaċi taġixxi għamlitha iktar faċli mhux biss biex il-Labour jevita l-kontabilità imma fuq kollox biex ikompli jfittex opportunitjaiet ġodda  biex tkompli tinselaħ il-kaxxa ta’ Malta.

Konrad Mizzi u Joseph Muscat flimkien ma’ dawk li kienu jħufu madwarhom messhom ilhom li nqaflu Kordin: Konrad ta s-sehem tiegħu fil-ħolqien tal-opportunitajiet  mimlijin b’dellijiet ta’ korruzzjoni ta’ kull xorta u Joseph  li kontinwament ipproteġieh. Inkoraġġew stat Mafjuż. Dawk li jmexxu bil-kontijiet u kumpaniji fil-Panama b’dikjarazzjonijiet li ser ikunu f’posizzjoni li jiddepożitaw €5000 kuljum f’dawn il-kontijiet.

L-elezzjoni riċenti għat-tmexxija Laburista intilfet minn dawk li riedu jitfuhom ġewwa. Rebħet il-kampanja favur il-kontinwità: għax din kienet tagħti tama lil min kien jippreferi li tibqa’ l-protezzjoni.

L-investigazzjoni tan-NAO dwar il-kuntratti tal-Vitals Global Healthcare (VGH) intalbet mill-Union Ħaddiema Magħqudin (UĦM). Ir-rapport hu intitolat “An audit of matters relating to the concession awarded to Vitals Global Healthcare by Government. Part 1: A review of the tender process.” Il-fatt li dan hu biss l-ewwel parti jfisser li għad hemm ħafna iktar informazzjoni li qed tistenna li tkun magħrufa.

Ir-rapport ta’ 219 paġna huwa wieħed dettaljat. Il-punt bażiku hu li saħansitra qabel mal-Gvern ħareġ is-sejħa għall-proposti (Request for Proposals) kien diġa ftiehem mal- Vitals Global Healthcare permezz ta’ ftehim sigriet li l-Gvern m’għaddiex kopja tiegħu lill-Ufficcju Nazzjonali tal-Verifika (NAO). Imma mill-verifika ħareġ li l-Vitals Global Healthcare, mas-sottomissjonijiet bi tweġiba għas-sejħa għall-proposti, ippreżenta ittra mill-Bank of India bħala garanzija li kellu aċċess għall-finanzi meħtieġa għall-“Malta Healthcare Project”. Din l-ittra, imma, kellha data li kienet ħmistax-il ġurnata qabel ma ħarġet is-sejħa tal-Gvern Malti dwar il-proġett.  L-eżistenza ta’ dan id-dokument wasslet lill-Uffiċċju Nazzjonali tal-Verifika (NAO) biex jikkonkludi li din kienet prova “of the VGH’s prior knowledge of the planned project and proof of collusion with Government, or its representatives.”

Din hi l-agħar kundanna possibli tal-proċess tax-xiri użat mill-Gvern u tat-tidwir mal-proċess li jitħaddem normalment taħt id-direzzjoni tad-Direttur tal-Kuntratti: responsabbiltà politika tal-Ministru tal-Finanzi Edward Scicluna.

Is-swaba’ kollha jippuntaw lejn Konrad Mizzi, issa konvenjentement imkeċċi mill-Grupp Parlamentari Laburista, u tal-protettur tiegħu Joseph Muscat. Imma Edward Scicluna ukoll għandu responsabbiltà politika għal dak li messu għamel u m’għamlux.

Wara kollox kien riċentement, nhar il-Ġimgħa  26 ta’ Ġunju 2020 li  Edward Scicluna, huwa u jirċievi ir-rapport annwali għall-2019 tal-Bord li jikkunsidra appelli minn deċiżjonijiet dwar tenders fis-settur pubbliku (Public Contracts Review Board – PCRB), emfasizza dwar il-ħtieġa li l-Ministeri differenti jeħtieġ li jieħdu ħsieb u jindukraw il-professjonisti fil-qasam finanzjarju tant meħtieġa biex jissorveljaw in-nefqa pubblika. Dakinnhar kien saħaq li l-pajjiż kien kommess għall-għola livelli ta’ kwalità.

Ir-rapport tal-Uffiċċju Nazzjonali tal-Verifika dwar il-Vitals Global Healthcare (VGH) malajr qallu x’kienu dawn l-ogħla livelli ta’ kwalità li għalihom għandu responsabbiltà politika Edward Scicluna!

Il-Prim Ministru Robert Abela ipprova jdaħħaq meta qal li r-rapport dwar il-Vitals Global Healthcare mill-Uffiċċju Nazzjonali tal-Verifika kien prova ta’ kemm jaħdmu l-istituzzjonijiet.  Naħseb li l-iktar konklużjoni importanti li wieħed jista’ jislet mir-rapport hu li Joseph Muscat irnexxielu jittrasforma lill-Partit Laburista u l-Gvern immexxi minnu f’bejta tal-ħallelin: verżjoni moderna ta’ Ali Baba u l-erbgħin ħalliel. Il-fatt li Robert Abela ippreżenta ruħu bħala l-kandidat tal-kontinwità jfisser ħafna, għal min irid jifhem.

Ippubblikat fuq Illum: il-Ħadd 12 ta’ Lulju 2020

Il-ftehim sabuh?

Tgħid sabuh il-ftehim mal-Vitals?

Dak hu ftehim (Memorandum of Understanding) li l-ewwel opponew li jippubblikawh u issa qed jgħidu li ma setgħux isibuh.

Kemm jaħsbuna ċwieċ?

X’fih dan il-ftehim biex f’daqqa waħda iddeċidew li jaqblilhom jgħidu li ntilef?

Malta Enterprise il-lejla qalet li hi m’għandiex x’taqsam. Diffiċli biex tifhimha din meta kienet Malta Enterprise stess li ilha snin il-Qorti topponi li dan id-dokument ikun ippubblikat.

Dan il-ftehim l-anqas lill-Awditur Ġenerali ma tawh.

F’rapport li ippubblika l-ġimgħa l-oħra L-Awditur Ġenerali qed li kien hemm ftehim minn taħt bejn il-Gvern (jew rapporezentanti tiegħu) u l-Vitals, tant li ta’ Vitals kienu jafu minn qabel bis-sejħa tal-Gvern dwar l-Isptarijiet.

Tant dan hu minnu li l-Awditur Ġenerali sab dokument maħruġ mill-Bank of India dwar is-saħħa finanzjarja ta’ Vitals.

Dan id-dokument kellu data li kienet ħmistax qabel mal-Gvern ħareġ bis-sejħa.

Mhux ta’ b’xejn li l-ftehim għadu ma nstabx!

Lock Them Up

This has been one of those weeks which former UK Labour leader Harold Wilson had in mind when he emphasised that a week is a long time in politics.

Two specific actions stick out. The first is the determination of PN Leader Adrian Delia to splinter the party, which he still leads, into insignificance. The second being the National Audit Office (NAO) report on the concession awarded to Vitals Global Healthcare (VGH) by the Maltese Government. The NAO report concluded that there was collusive behaviour between government and Vitals Global Healthcare.

Both the Labour Party in government as well as the Nationalist Party in Opposition are in a state of a disorganised mess, which, as rightly pointed out by the Malta Employers Association mid-week, could easily lead to a political and institutional meltdown. The Labour Government has been in cahoots with those seeking to make a quick buck at the expense of the public purse for the past seven years. The absence of a Parliamentary Opposition worthy of the name has made it easier not just to avoid accountability but also to come back for more.

Konrad Mizzi and Joseph Muscat together with their accomplices should have been behind bars long ago: the former for directing the plundering of the public purse, the latter (at least) for protecting him. They have given rise to a Mafia state. Those who ought to govern plunder openly thereby transmitting the clear message that “crime pays”.

The recent contest for the Labour leadership was lost by those campaigning under the unofficial slogan “lock them up”. The continuity campaign won as it was the safest bet ensuring “more of the same”, or at least, the possible protection of what has been plundered.

The NAO investigation and the resulting report on the award of the contracts to Vitals Global Healthcare (VGH) was requested by the trade union Union Ħaddiema Magħqudin (UĦM). The report is entitled “An audit of matters relating to the concession awarded to Vitals Global Healthcare by Government. Part 1: A review of the tender process.” The fact that this is just Part 1 indicates that there is much more waiting to be known.

The 219 page NAO report is quite detailed. The basic point raised is that even before it issued its “Request for Proposals” government had already agreed with Vitals Global Healthcare through a secret agreement which, for obvious reasons, it did not make available to the NAO. NAO however identified that VGH, in reply to the “Request for Proposals”, submitted a letter from the Bank of India as proof of access to finance for the “Malta Healthcare Project” which letter was dated fourteen days before the Request for Proposals was issued by the Maltese Government. The existence of this document led the NAO to conclude that this was definite evidence “of the VGH’s prior knowledge of the planned project and proof of collusion with Government, or its representatives.”

This is the most damning condemnation possible of the Government procurement process and the circumventing of the normal procurement process under the direction of the Director of Contracts: the political responsibility of Finance Minister Edward Scicluna.

Most fingers are pointing towards Konrad Mizzi, now conveniently dismissed from the Labour Parliamentary Group, and his protector Joseph Muscat. Edward Scicluna too, however, must shoulder political responsibility for acts of omission.

It was only as recent as Friday 26 June 2020 that Edward Scicluna, when receiving the 2019 Annual report of the Public Contracts Review Board (PCRB), emphasised the need for all government Ministries to nurture finance professionals to take adequate care of public expenditure. He had then emphasised that “the country is committed to the highest standards”.

The NAO in its VGH report has certified the real standards of the public procurement process under Edward Scicluna’s watch!

Prime Minister Robert Abela had the cheek to state that the NAO report is proof of the functioning of our institutions. Rather, I think the basic conclusion to be reached from the NAO VGH report is that Abela’s predecessor has successfully transformed the Labour Party into a modern version of Ali Baba and the forty thieves. The fact that Robert Abela is the “successful” continuity candidate speaks volumes.

published on the Malta Independent on Sunday : 12 July 2020

It-turiżmu wara l-pandemija

It-turiżmu kien wieħed mis-setturi li l-iktar intlaqat bħala riżultat tal-pandemija Covid-19. Tul is-snin in-numri tat-turisti li ġew iżuruna żdied kull meta tjiebet il-konnettività: min-naħa l-oħra hekk kif il-konnettività naqset u eventwalment waqfet kompletament, ġara bil-maqlub.

Iktar kmieni din il-ġimgħa bdew jaslu l-ewwel turisti fil-port u l-ajruport tagħna. Bil-mod qed terġa’ tiġi stabilita l-konnettività li twassal biex it-turiżmu jibda jirpilja bil-mod. Il-Ministru tat-Turiżmu Julia Farrugia-Portelli f’dawn il-ġranet ħabbret il-mira tal-Gvern: 700,000 turist sal-aħħar tas-sena. Iktar kmieni t-tmexxija tal-Ajruport Internazzjonali ta’ Malta kienet emfasizzat li jeħtieġ madwar sentejn biex il-wasla tal-passiġġiera tirkupra u naslu fejn konna qabel ma faqqgħet il-pandemija.

Jista’ t-turiżmu qatt jilħaq il-livelli ta’ qabel il-pandemija?

Jeżistu stimi diversi dwar il-kontribut tat-turiżmu lejn l-ekonomija. Stima minnhom tipponta lejn kontribut dirett ta’ 5 fil-mija tal-ekonomija. Imma, bħala riżultat tal-impatt fuq setturi oħra dan is-sehem jitla għal madwar 12 fil-mija. Barijiet, restoranti, ħwienet li jbiegħu bl-imnut, attivitajiet pubbliċi, l-industrija tad-divertiment u t-trasport (in partikolari l-kiri tal-karozzi) huma dipendenti fuq it-turiżmu. Setturi partikolari bħat-tagħlim tal-Ingliż u ċ-ċentri tal-għaddasa huma meqjusa bħala parti integrali mill-ekonomija turistika.

Intqal ħafna dwar l-impatt tal-pandemija fuq il-lukandi. Imma anke dawk li jipprovdu sodod turistiċi barra mil-lukandi ġarrew fuq spallejhom impatt sostanzjali avolja ftit li xejn issemmew fid-dibattitu konness mal-impatti tal-pandemija. Dan huwa settur li jinvolvi negozjanti żgħar u dawk li nirreferu għalihom bħala micro-businesses li kull wieħed minnhom jimpjega inqas minn għaxar persuni.

UNCTAD, l-Aġenzija tal-Ġnus Magħquda dwar il-Kummerċ u l-Iżvilupp, iktar kmieni din il-ġimgħa ħabbret li l-iġġammjar tat-turiżmu minħabba l-pandemija ser jiswa’ lill-industrija globali tat-turiżmu madwar $1.2 triljun . Din l-istima tista’ tirdoppja skond kif tiżviluppa t-tieni mewġa tal-pandemija.

Il-Ġamajka tista’ titlef madwar 11 fil-mija tal-Prodott Gross Domestiku, t-Tajlandja 9 fil-mija, l-Italja 5 fil-mija. Fl-Unjoni Ewropeja l-agħar impatti huma mal-kosta Mediterranja fejn l-ekonomija hi dipendenti ħafna fuq it-turiżmu. Minbarra Malta hemm l-Italja, l-Kroazja, is-Slovenja, Cipru u l-Greċja li kollha ntlaqtu sew. It-Turkija u t-Tunesija, parteċipanti Mediterranji fl-industrija turistika ukoll iġġammjaw, wara li gawdew minn żidiet sostanzjali fin-numri ta’ turisti tul is-snin.

Jagħmel sens li l-Gvern, f’dan il-waqt, permezz tal-Awtorità Maltija tat-Turiżmu, qiegħed jiffoka fuq li jġib lill-industrija tat-turiżmu lura fuq saqajha. Dan imma, mhux biżżejjed. Jeħtieġ li nibdew naħsbu dwar il-futur tal-industrija u dan billi neżaminaw fid-dettall dak li l-industrja teħtieġ li tiffaċċja fit-tul.

Fi tmiem is-sena li għaddiet, l-2019, ilħaqna in-numru ta’ 2.8 miljun turista iżuruna. Il-punt hu jekk dawn in-numri humiex sostenibbli. Dan hu argument ta’ dejjem li ilu għaddej sa minnmeta n-numri kienu ferm iżgħar. Id-dibattitu kien, u għandu jibqa’ jkun dwar jekk għandniex niffukaw iktar fuq il-kwalità milli fuq il-kwantità.

Il-miġja fostna tal-linji tal-ajru low-cost bħala parti essenzjali mill-politika tat-turiżmu illum tpoġġi emfasi ikbar fuq in-numri. Din hi għażla politika li saret u li teħtieġ li tkun eżaminata u analizzata fil-fond. L-impatti ekonomiċi għandhom jitqiesu fl-istess ħin mal-impatti ambjentali. Irridu niftakru kontinwament li t-turiżmu jiġġenera bosta impatti ambjentali.

Wasal iż-żmien li nirrealizzaw li d-dibattitu meħtieġ dwar il-futur tat-turiżmu jeħtieġ li jsir fl-isfond tal-Patt l-Aħdar: The Green Deal.

L-emissjonijiet tal-ajruplani ser ikollhom ikunu indirizzati fil-futur qarib. Hu inevitabbli li jiddaħħlu taxxi dwar dawn l-emissjonijiet (carbon taxes) fi żmien mhux il-bogħod. Jekk mhux ser jittieħdu passi immedjati dwar dawn l-emissjonijiet ser ikun ħafna iktar diffiċli, biex ma ngħidx impossibli, biex ikunu ndirizzati l-konklużjonijiet tas-Summit Klimatiku ta’ Pariġi tal-2015. Summit li Malta ħarġet tiftaħar li kienet wieħed mill-ewwel pajjiżi li rratifikatu. F’dak il-mument (jekk nibqgħu ma nieħdux passi) mhux biss it-turiżmu jaqla’ daqqa kbira oħra imma tkun il-kwalità tal-ħajja tagħna lkoll li tieħu daqqa l-isfel.

Il-gżejjer Maltin, bħall-parti l-kbira tal-gżejjer imxerrda mal-ibħra, ikunu minn tal-ewwel biex jaqilgħu ġo fihom l-impatti tat-tibdil fil-klima. Il-kosta tkun effettwat bl-għoli tal-livell tal-baħar. Tajjeb li niftakru li l-infrastruttura tat-turiżmu qegħda kważi kollha mal-kosta! Iktar ma ninjoraw dan il-fatt bażiku ikbar tkun id-daqqa li naqilgħu.

S’issa naħseb li kulħadd irrealizza kemm l-industrija tat-turiżmu hi waħda fraġli. Kull xokk li l-industrija issofri jista’ jwassal għal tnaqqis kbir fl-impiegi f’din l-industrija. It-turiżmu għadu staġjonali wisq u dan minnu innifsu jwassal għal kundizzjonijiet tax-xogħol ta’ natura prekarja.

Jeħtieġ li nippjanaw iżjed billi nħarsu il-bogħod u fuq medda twila ta’ żmien: naħsbu u nippjanaw sewwa dwar l-impatti soċjali, ambjentali u ekonomiċi ta’ kull deċiżjoni. Dan wara kollox hu l-proċess li jwassal għal żvilupp sostenibbli. Hu l-unika mod kif nistgħu nassiguraw li l-impatti negattivi tal-industrija tat-turiżmu nistgħu nindirizzawhom illum qabel għada.

Ippubblikat fuq Illum : il-Ħadd 5 ta’ Lulju 2020

Post-Covid Tourism

Tourism is understandably one of the hardest hit sectors as a result of the Covid-19 pandemic. Over the years, tourism numbers increased substantially as a result of an increased connectivity: the reverse happened the moment that connectivity was restricted or became practically inexistent.

Earlier this week saw the first arrivals at our air and seaports. Slowly, connectivity is being restored. It is expected that tourism will now start a slow recovery. Tourism Minister Julia Farrugia-Portelli is on record with a 700,000-tourist target for year end. Malta International Airport CEO had earlier opined that it will take at least two years to recover to pre-pandemic level airport movements.

Will tourism ever recover to the pre-pandemic levels?

There are various estimates of the contribution of tourism to the economy. One such estimate points at a direct contribution of around 5 percent of our economy. However, as a result of its impacts on other sectors the overall contribution rises to around 12 percent. Bars, restaurants, retail trade, events, entertainment and transport (in particular car hire), are heavily dependent on tourism. Specific sectors such as the English language school sector as well as diving are important sectors in the tourism economy.

Much has been stated on the impact of the pandemic on the hotel industry. The providers of non-hotel beds, however, have also been heavily impacted by the pandemic, but they have not featured much in the post-Covid-19 debate. This is a sector which involves a number of small-scale investors and micro-businesses each employing less than ten employees.

UNCTAD, the UN Trade and Development Agency, earlier this week stated that the four-month standstill of the tourism industry due to the pandemic Covid-19 could cost the industry around $1.2 trillion. This estimated cost could more than double, depending on the severity and spread of a second wave of the pandemic.

Jamaica could lose as much as 11 percent of its GDP, Thailand 9 percent, Italy 5 percent. In the EU, the worst impacts are along the Mediterranean coast where the economy is heavily dependent on tourism. In addition to Malta, Italy, Croatia, Slovenia, Cyprus and Greece are also heavily impacted. Turkey and Tunisia, Mediterranean players in the tourism industry have also been almost at a standstill, after experiencing a substantial expansion of their tourism industry throughout the years.

It is understandable that government through the Malta Tourism Authority is currently focused on getting tourism back on its feet. This is however not enough. We must start discussing a long-term view of the tourism industry.

At the end of 2019 the 2.8 million mark of tourists visiting the Maltese islands had been attained. The point at issue is whether this is sustainable in the long-term. This has been a perennial issue in tourism politics since the days when the numbers were much lower. The debate was and should be whether we should focus more on quality than on quantity.

The advent of low-cost carriers as an essential part of the tourism equation places more emphasis on numbers than on quality. It is a choice which may need to be analysed and revisited. Economic impacts have to be viewed concurrently with environmental impacts. We must remember that tourism has a considerable environmental impact. It is about time that the tourism debate is carried out within the parameters of the Green Deal.

Aeroplane emissions will at some point in time in the near future have to be addressed. Carbon taxes will sooner or later come into play. Unless they are addressed immediately it will be more difficult, if not practically impossible, to address the Paris Climate Change conclusions to which Malta has adhered. At that point it will not be just the tourism industry but our whole lifestyle which will be in for the chop.

The Maltese archipelago, like all islands, will bear the brunt of climate change impacts. The coastline will be severely hit by a sea level rise. It may be pertinent to remember that the coast houses practically all of the tourism infrastructure. The longer we ignore this basic fact, the more severe will the impacts be.

By now all of us are aware that Tourism is a very volatile industry: any shock will result in mass redundancies. Tourism is currently way too seasonal, and consequently it only serves to create precarious working conditions.

It is the time to plan ahead: thinking carefully of the social, environmental and economic impacts of all decisions. This is what sustainable development is, after all, about. It is the only way to ensure that the negative impacts of the tourism industry are addressed by us sooner rather than later.

 

published in The Malta Independent on Sunday : 5 July 2020