Robert Abela jxerred id-dmugħ tal-kukkudrilli

Fil-Press Conference tal-bieraħ il-Prim Ministru Robert Abela kien redikolu. Messu qal ħaġa waħda, imma ma qaliex.

Għalfejn ma talabx spjega immedjata lill-Kmandant tal-Forzi Armati hekk kif saret l-allegazzjoni li s-suldati fuq il-patrol boat P52 qatgħu l-cable tal-mutur tad-dgħajsa tal-immigranti?

L-allegazzjoni vera jew mhux vera? Robert Abela ma qal xejn dwar dan. Ma ċaħadx li l-allegazzjoni mhux vera! Għax jekk hi vera min qed jgħatti jeħtieġ li jerfa’ l-piż ta’ dak li ġara. B’Robert Abela b’kollox.

L-NGO Repubblika għamlet sewwa li tablet investigazzjoni. Investigazzjoni li messu ordna li issir Robert Abela. Imma ma għamel xejn.

Il-pandemija mhiex skuża biex nagħlqu għajnejna għall-abbuż. Filwaqt li s-suldati qed jagħtu servizz tajjeb u salvaw bosta ħajjiet, hu neċessarju li fejn hemm l-inqas dubju, dan id-dubju jkun investigat b’mod immedjata.

Għalhekk nappogga t-talba ta’ Repubblika biex issir investigazzjoni. Jekk hemm min abbuża, m’għandhiex tintefa ħtija fuq kulħadd, imma biss fuq min abbuża.

Flok ma jxerred id-dmugħ tal-kukkudrilli, kien ikun aħjar kieku Robert Abela għamel dmiru u fetaħ inkjesta hu. Naqas u għalhekk anke hu għandu jkun investigat.

Is-siġar taż-żebbuġ taħt theddida

Studju ippubblikat dan l-aħħar jitkellem dwar marda li tattakka s-siġar taż-żebbuġ (Xylella fastidiosa). Ftit li xejn, safejn naf jien, smajna lill-awtoritajiet ta’ l-agrikultura f’Malta jitkellmu dwarha, inkluż dwar x’passi qed jieħdu jew fi ħsiebhom jieħdu.

L-istudju ġie rilaxxjat nhar it-Tnejn 13 t’April 2020 u jindika li l-marda jista’ jkollha impatt serju ħafna fuq in-nofsinnhar kollu tal-Ewropa fejn is-siġar taż-żebbuġ huma prevalenti. Il-marda mhix ġdida. Ilha magħna is-snin, sa mill-2013, u diġa għamlet ħafna ħsara.

Hu stmat li l-impatt fuq Spanja jista’ jlaħħaq mas-€16.9 biljun, fuq l-Italja €5.2 biljun u fuq il-Greċja €2 biljun. L-istudju sar minn xjenzjati mill-Università Olandiża ta’ Wageningen.

Il-ħsara ma issirx f’daqqa iżda fuq numru ta’ snin skond kemm u kif tinfirex il-marda. Huwa għalhekk importanti li jittieħdu passi immedjati jekk irridu nħarsu l-investiment f’dan il-qasam agrikolu li anke f’Malta jitla’ għal ammont sostanzjali.

L-interess fis-siġar taż-żebbuġ u fil-produzzjoni ta’ żejt taż-żebbuġa żdied ħafna tul is-snin. F’Malta, bħall-bqija taż-żewġ naħat tal-kosta tal-Mediterran s’issa hawn klima li tiffaċilta dan l-interess. Mhux biss illum. Hi ħidma li kienet teżisti minn snin ilu, ukoll, kif jixhdu id-diversi fdalijiet arkejoloġiċi li nstabu tul is-snin.

X’inhu jagħmel il-Gvern? B’mod partikolari x’inhu jsir fejn tidħol l-importazzjoni ta’ siġar taż-żebbuġ mill-pajjiżi milquta mill-marda?

Ġejt infurmat li din il-marda (xylella fastidiosa) ma tattakkax biss lis-siġar taż-żebbuġ imma tattakka madwar 123 speċi ta’ siġar oħra inkluż frott irqieq, ċitru u dwieli fost oħrajn.

L-impatt fuqna jekk nimpurtaw din il-marda għaldaqstant ikun wieħed enormi.

Is-segwenti hu estratt mill-istudju:

Abstract: Xylella fastidiosa is the causal agent of plant diseases that cause massive economic damage. In 2013, a strain of the bacterium was, for the first time, detected in the European territory (Italy), causing the Olive Quick Decline Syndrome. We simulate future spread of the disease based on climatic-suitability modeling and radial expansion of the invaded territory. An economic model is developed to compute impact based on discounted foregone profits and losses in investment. The model projects impact for Italy, Greece, and Spain, as these countries account for around 95% of the European olive oil production. Climatic suitability modeling indicates that, depending on the suitability threshold, 95.5 to 98.9%, 99.2 to 99.8%, and 84.6 to 99.1% of the national areas of production fall into suitable territory in Italy, Greece, and Spain, respectively. For Italy, across the considered rates of radial range expansion the potential economic impact over 50 y ranges from 1.9 billion to 5.2 billion Euros for the economic worst-case scenario, in which production ceases after orchards die off. If replanting with resistant varieties is feasible, the impact ranges from 0.6 billion to 1.6 billion Euros. Depending on whether replanting is feasible, between 0.5 billion and 1.3 billion Euros can be saved over the course of 50 y if disease spread is reduced from 5.18 to 1.1 km per year. The analysis stresses the necessity to strengthen the ongoing research on cultivar resistance traits and application of phytosanitary measures, including vector control and inoculum suppression, by removing host plants.