Hemm min għandu l-impressjoni li jista’ jsir referendum abrogattiv fuq kollox. Għandna ħafna “esperti” bħalissa li qed jippruvaw jagħtu l-impressjoni li kullma hu meħtieġ huwa madwar 35,000 firma u bil-fors ikollu jsir referendum abrogattiv, jiġifieri referendum li permezz tiegħu titħassar liġi jew xi strument legali ieħor.
Dan mhux il-każ.
Ir-referendum hu għodda demokratika importanti ħafna u irridu nifhmu u nitgħallmu kif nagħmlu użu tajjeb minnha. Hi l-uniku għodda ta’ demokrazija diretta li għandna f’idejna u għandna nibżgħu għaliha.
Sal-lum qatt ma sar użu minn din l-għodda demokratika f’Malta. L-ewwel każ hu dak dwar il-kaċċa fir-rebbiegħa liema każ għadu fil-bidu tiegħu minħabba li l-Kummissjoni Elettorali qed tagħmel il-verifika tal-firem li ġew ippreżentati.
Il-liġi dwar ir-referendum titkellem ċar dwar dawk l-affarijiet li dwarhom ma jistax isir referendum abrogattiv.
Ma jistax isir referendum abrogattiv dwar partijiet mil-liġi dwar ir-referendum innifisha, dwar il-Kostituzzjoni u dwar il-liġi li inkorporat il-Konvenzjoni Ewropeja tad-Drittijiet tal-Bniedem fil-Liġijiet ta’ Malta. L-anqas ma jista’ jintuża r-referendum abrogattiv biex titnaqqas mill-gravita’ ta’ leġislazzjoni li tiffoka fuq il-korruzzjoni jew dwar il-liġi elettorali jew dwar leġislazzjoni fiskali kif ukoll dwar trattati internazzjonali. Barra minn dan jekk materja li tkun ser titressaq għal referendum tista’ twassal biex xi strument leġislattiv ma jibqax iktar kompatibbli mal-Kostituzzjoni ta’ Malta jew mal-liġi dwar id-Drittijiet tal-Bniedem dak ir-referendum ma jkunx jista’ jsir. Dan kollu joħroġ mill-artikli 13 u 16 tal-liġi Maltija dwar ir-Referendum. Fejn ikun hemm dubju tkun il-Qorti Kostituzzjonali li tieħu deċiżjoni finali.
Dan l-interess li issa beda jikber fl-għodda tar-referendum hu pass pożittiv. Bħala poplu qed nifhmu iktar li hemm diversi affarijiet li dwarhom il-kelma tal-Gvern jew tal-Parlament mhiex l-aħħar kelma. Meta dan nifhmuh sewwa ikun hemm inqas ċans li jkollna min jitmexxa minn imnieħru.
Blog ta' Carmel Cacopardo 