(3) Bejn kalkoli u realta’
L-issues f’dan id-dibattitu qed jiżviluppaw kontinwament. Il-posizzjonijiet huma fluwidi ħafna b’mod partikolari fiż-żewġ partiti l-kbar. L-ebda wieħed mill-partiti l-kbar m’hu kompatt. Dan hu normali f’pajjiż demokratiku u f’soċjeta’ li qed tinbidel.
Il-PN ħa posizzjoni kontra l-introduzjoni tad-divorzju. Huwa konxju li fil-PN innifsu hemm opinjonijiet oħra. Mhux biss ta’ dawk li esprimew ruħhom pubblikament. Iżda ukoll ta’ dawk li fissru l-fehma tagħhom wara l-bibien magħluqin. Kemm fil-laqgħat formali tal-Kumitat Eżekuttiv tal-PN kif ukoll f’laqgħat oħra informali li jsiru kontinwament.
M’għandix dubju li fil-grupp parlamentari tal-PN hemm min ser isibha diffiċli biex jittraduċi fehma favur id-divorzju b’vot favur fil-Parlament. Dan minħabba l-kalkoli politiċi. Dan hu riżultat tal-fatt li s-soċjeta’ tagħna qed tinbidel bil-mod. Dak li qed jgħidu u jagħmlu l-Membri Parlamentari mhux neċessarjament li jirrifletti l-valuri tal-votanti.
Il-familja ukoll qegħda fi stat ta’ metamorfosi. Il-familja reali m’għadhiex dik tradizzjonali iżda l-istat miexi bil-mod wisq biex jirrikonoxxi l-uġiegħ ta’ nies u l-forom ġodda ta’ familja li ilhom is-snin li nibtu fostna. Mhux il-punt jekk taqbilx jew le. Iżda li tiftaħ għajnejk għar-realta.
Il-Labour għandu nukeju immexxi minn Joseph Muscat u rappresentat prinċipalment minn Evarist Bartolo li jaċċetta d-divorzju. Pero’ għandu numru mhux żgħir ta’ Membri tal-Parlament li huma inċerti dwar x’ser jagħmlu. Ta’ l-inqas dik l-impressjoni li jagħtu ħafna minnhom ħlief Adrian Vassallo li fuq din il-materja tad-divorzju għandu ideat ċari u huwa iktar konservattiv mill-PN. Bosta mill-Membri Parlamentari l-oħrajn qed jistudjaw, huma inċerti, għad iridu jaqraw il-liġi, qed jieħdu l-pariri …………. għadhom qed jagħmlu l-kalkoli.
Il-Labour qiegħed fi stat ta’ transizzjoni bejn il-veduti konservattivi li qed tirriġetta bil-mod s-soċjeta’ Maltija u viżjoni progressiva tas-soċjeta li tirikonoxxi l-uġiegħ tan-nies u r-realta’ ta’ forom alternattivi ta’ familja.
Alternattiva Demokratika (AD) hi l-uniku partit politiku kompatt dwar id-divorzju. Il-fatt li hu partit żgħir u bi storja riċenti hu ta’ relevanza kbira għal dan.
AD biss għandha l-appoġġ tal-votanti tagħha favur id-divorzju. Dan għax sa mit-twaqqif ta’ AD fl-1989 iddikjarat ruħha favur id-divorzju u inkludiet proposti konkreti f’dan is-sens f’kull programm elettorali u ċjoe f’dawk għall-elezzjonijiet ġenerali tal-1992, 1996, 1998, 2003, 2008.
Qegħdin f’salib it-toroq : fit-triq diffiċli bejn il-kalkoli u r-realta’. L-uġiegħ tan-nies qiegħed hemm fejn jarah kulħadd jistenna l-Parlament jiċċaqlaq.
Ir-referendum jidher li ser ikun l-għodda magħżula biex tħoll il-kobba. M’hiex l-aħjar għodda. Għax id-drittijiet ċivili naddottawhom billi nimmaturaw u nifhmu li hemm opinjonijiet differenti li jistgħu jeżistu flimkien. Opinjoni ma teskludix oħra.
M’huwiex faċli li tgħid x’ser tkun il-konkużjoni. Għalhekk l-inċertezza fost il-Membri tal-Parlament li huma imdorrijin jiddeċiedu f’termini ta’ maġġoranza u minoranza hi kbira.
Għad jonqos ir-rispett ta’ opinjonijiet differenti u r-rikonoxximent tal-fatt li forom differenti ta’ familja diġa’ jezistu. Avolja l-istat Malti ma jirrikonoxxihomx. L-introduzzjoni tad-divorzju hu pass importanti f’din it-triq tal-għarfien tar-realta’. L-uġiegħ tan-nies qed jistenna.